32 Maraton Warszawski Raport z badania ankietowego opr. Anna Siwy-Hudowska Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie Warszawa, 01.12.2010
CZĘŚĆ I. Dane metryczkowe uczestników wypełniających ankietę Badanie ankietowe odbyło się w dniu 26 września 2010r, wśród uczestników 32 Maratonu Warszawskiego. Ankiety wypełnione zostały przez 704 uczestników, w wieku od 15 do 73 lat. Średnia wieku wynosiła 37,18 lat; najwięcej było respondentów w wieku 35 lat. Szczegółowe charakterystyki dotyczące wieku osób badanych (także w podziale na płed) przedstawiono w poniższej tabeli. Wiek Minimum Maksimum Średnia Mediana Dominanta Odchylenie standardowe Ogółem 15 73 37,18 36 35 10,65 Kobiety 15 66 33,21 31 32 11,81 Mężczyźni 17 73 37,51 36 35 10,46 Wśród 629 osób, które podały w ankiecie swoją płed, znalazło się około 12% kobiet w wieku od 15 do 66 lat i 88% mężczyzn w wieku od 17 do 73 lat. Zdecydowana większośd uczestników badania, bo aż 75%, zadeklarowała, że posiada wykształcenie wyższe. Prawie wszystkie pozostałe osoby legitymowały się wykształceniem średnim. Jedynie niecały 1% osób to respondenci z wykształceniem podstawowym. Wskazały na nie 3 osoby w wieku poniżej 18 lat i dwie osoby w wieku powyżej 50 lat. 72 osoby nie wpisały do ankiety swojego wykształcenia. Prawie wszyscy (98%) badani byli zawodnikami-amatorami. Wśród osób, które zgodziły się odpowiedzied na pytania ankiety, znaleźli się także zawodnicy o innej narodowości niż polska stanowili oni niecałe 4% badanej grupy (26 osób). Wypełniali oni ankietę w wersji angielskojęzycznej. Szczegółowe statystyki opisowe dla danych metryczkowych zawarto w kolejnej tabeli. 2
Inne informacje Częstośd Procent Procent ważnych Płed Kobieta Mężczyzna Ważne odp. ogółem Braki danych SUMA 73 556 629 75 704 10,4 79,0 89,3 10,7 11,6 88,4 --- --- Wykształcenie Podstawowe Średnie Wyższe Ważne odp. ogółem Braki danych SUMA 5 155 472 632 72 704 0,7 22,0 67,0 89,8 10,2 0,8 24,5 74,7 --- --- Status zawodnika Wyczynowy Amator Ważne odp. ogółem Braki danych SUMA 11 612 623 81 704 1,6 86,9 88,5 11,5 1,8 98,2 --- --- Narodowośd Polska Inna Ważne odp. ogółem 678 26 704 96,3 3,7 96,3 3,7 3
CZĘŚĆ II. Odpowiedzi na pytania ankiety 1. Czy brałeś(aś) pod uwagę zastosowanie substancji zabronionych (dopingujących) aby zyskad przewagę nad konkurentami w zawodach sportowych? Odpowiedzi: Liczebność Procent Procent Procent nigdy 671 95,3 95,3 95,3 czasem 15 2,1 2,1 97,4 ani tak, ani nie 10 1,4 1,4 98,9 często 3 0,4 0,4 99,3 zawsze 5 0,7 0,7 Suma 704 Czy brałeś(aś) pod uwagę zastosowanie substancji zabronionych (dopingujących) aby zyskad przewagę nad konkurentami w zawodach ani tak, ani nie czasem 1% 2% sportowych? często 1% zawsze 1% nigdy 95% Prawie wszystkie osoby badane (95%) zapytane o to, czy brały pod uwagę stosowanie przez siebie niedozwolonego dopingu odpowiedziały, że nigdy o tym nie myślały. Jedynie ośmiu zawodników przyznało, że zawsze lub często rozważali taką możliwośd. Co ciekawe, tylko czterech z nich w odpowiedzi na dalsze z pytao stwierdziło, że zdecydowałoby się na zastosowanie środków dopingujących, gdyby miało to skutkowad utratą zdrowia. Również cztery osoby spośród rozważających możliwośd zażycia substancji dopingujących ma tolerancyjny lub bardzo pozytywny stosunek do sportowców przyłapanych na stosowaniu dopingu, natomiast pozostali określili swoje nastawienie jako bardzo negatywne lub niechętne. Pięciu z nich jest za legalizacją środków dopingujących i aż siedmiu uważa, że inni uczestnicy korzystają z niedozwolonego dopingu w celu osiągnięcia wygranej. 4
2. Jak sądzisz, czy w tym maratonie inni uczestnicy sięgają po substancje zabronione w sporcie po to, by zbliżyd się do wygranej? Odpowiedzi: Liczebność Procent Procent Procent tak 335 47,6 49,2 49,2 nie 346 49,1 50,8 ważne odp. ogółem 681 96,7 braki danych 23 3,3 Suma 704 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Jak sądzisz, czy w tym maratonie inni uczestnicy sięgają po substancje zabronione w sporcie po to, by zbliżyd się do wygranej? TAK 49,2% odpowiedzi NIE 50,8% Połowa uczestników badania uważa, że w Maratonie Warszawskim wzięły udział osoby stosujące niedozwolony doping. Jak wynika z odpowiedzi tych uczestników na dalsze pytania ankiety, jednocześnie 12,5% nie chce, by podczas Maratonu przeprowadzana była kontrola antydopingowa, a niecałe 10% chciałoby, żeby stosowanie substancji dopingujących było w sporcie dozwolone. 5
3. Czy chcesz, aby na tym maratonie przeprowadzana była kontrola antydopingowa? Odpowiedzi: Liczebność Procent Procent Procent tak 528 75,0 76,9 76,9 nie 159 22,6 23,1 ważne odp. ogółem 687 97,6 braki danych 17 2,4 Suma 704 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Czy chcesz, aby na tym maratonie przeprowadzana była kontrola antydopingowa? TAK 76,9% odpowiedzi NIE 23,1% Zdecydowana większośd respondentów, bo ponad 3/4 badanej grupy stwierdziła, że na Maratonie Warszawskim powinna byd przeprowadzana kontrola antydopingowa. Jednocześnie przeciwnego zdania było 23% osób spośród tych, które udzieliły odpowiedzi na to pytanie. 17 osób (2,4% całej grupy) pozostawiło niewypełnione pole pod tym pytaniem. Co ciekawe, jak wynika z danych odnoszących się do kolejnych pytao ankiety, wśród tych, którzy są przeciwni kontrolom antydopingowym znajduje się: aż 85% osób, które mają niechętny i bardzo negatywny stosunek do przyłapanych na dopingu sportowców; 26% zawodników przekonanych o tym, że inni uczestnicy maratonu stosują niedozwolony doping; ponad 90% osób przeciwnych legalizacji stosowania dopingu; oraz 95% osób nigdy nie biorących pod uwagę zastosowania przez siebie zabronionego dopingu. 6
4. Czy zdecydował(a)byś się na zastosowanie środków dopingujących w celu osiągnięcia określonego wyniku sportowego/zwycięstwa/pieniędzy/sławy, nawet za cenę utraty zdrowia? Odpowiedzi: Liczebność Procent Procent Procent tak 16 2,3 2,3 2,3 nie 681 96,7 97,7 ważne odp. ogółem 697 99,0 braki danych 7 1,0 Suma 704 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Czy zdecydował(a)byś się na zastosowanie środków dopingujących w celu osiągnięcia określonego wyniku sportowego/zwycięstwa/pieniędzy/sławy, nawet za cenę utraty zdrowia? TAK 2,3% odpowiedzi NIE 97,7% Wśród 704 osób badanych znalazło się 16 zawodników (2,3%), którzy byliby zdecydowani stracid swoje zdrowie na skutek stosowania środków dopingujących, w zamian za osiągnięcie znaczącego sukcesu sportowego. Siedem osób nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie, natomiast wszyscy pozostali zaznaczyli odpowiedź negatywną. 7
5. Jakiego rodzaju odżywki lub suplementy diety stosujesz w postępowaniu treningowym? (można było zaznaczyd więcej niż jedną odpowiedź) Odpowiedzi Liczebność Procent z ogółu badanej grupy białka 132 18,8 węglowodany 286 40,6 płyny izotoniczne 507 72,0 nie stosuję 143 20,3 Suma ważnych odpowiedzi 1068 ---- 600 Jakiego rodzaju odżywki lub suplementy diety stosujesz w postępowaniu treningowym? 500 400 300 200 100 0 507 286 132 143 białka węglowodany płyny izotoniczne nie stosuję W powyższym pytaniu można było zaznaczyd więcej niż jedną odpowiedź, stąd wszystkich udzielonych odpowiedzi zanotowano 1068. Wśród nich najwięcej zaznaczeo dotyczyło płynów izotonicznych: prawie 3/4 ankietowanych zadeklarowała ich spożywanie. 4 osoby na 10 wskazały na stosowanie węglowodanów w swoim postępowaniu treningowym, natomiast co piąty na stosowanie białek. Tyle samo (20%) osób biorących udział w ankiecie zaznaczyło, że nie stosuje żadnych odżywek ani suplementów diety. Warto zauważyd, że jedynie 14% wszystkich respondentów zaznaczyło stosowanie wszystkich trzech rodzajów substancji, co czwarta osoba zaznaczała dwie z nich, natomiast 42% osób zaznaczyło tylko jedną, przy czym w zdecydowanej większości przypadków (86%) wybór ten dotyczył płynów izotonicznych. 8
6. Czy jesteś za legalizacją stosowania środków dopingujących? Odpowiedzi: Liczebność Procent Procent Procent tak 44 6,3 6,3 6,3 nie 652 92,6 93,7 ważne odp. ogółem 696 98,9 braki danych 8 1,1 Suma 704 100 100 Czy jesteś za legalizacją stosowania środków dopingujących? 90 80 70 60 50 40 NIE 93,7% 30 20 10 TAK 6,3% 0 odpowiedzi Prawie wszyscy wypełniający ankietę (94%) są przeciwni legalizacji środków dopingujących. W oparciu o wyniki zaobserwowad też można dośd dużą pewnośd wyboru odpowiedzi u ankietowanych, ponieważ jedynie 8 osób na 704 pozostawiło to pole ankiety bez zaznaczenia. 9
7. Jaki jest Twój stosunek do sportowców, którzy zostali przyłapani na stosowaniu niedozwolonego dopingu? Odpowiedzi: Liczebność Procent Procent Procent bardzo negatywny 403 57,2 57,3 57,3 niechętny 224 31,8 31,9 89,2 nie mam zdania 46 6,5 6,5 95,7 tolerancyjny 27 3,8 3,8 99,6 bardzo pozytywny 3,4,4 ważne odp. ogółem 703 99,9 braki danych 1 0,1 Suma 704 Jaki jest Twój stosunek do sportowców, którzy zostali przyłapani na stosowaniu niedozwolonego dopingu? nie mam zdania 7% tolerancyjny 4% niechętny 32% bardzo negatywny 57% Aż 57% ankietowanych określiło swój stosunek do sportowców przyłapanych na dopingu jako bardzo negatywny, a kolejnych 32% badanych ma niechętne nastawienie do takich sportowców. Daje to łącznie prawie 90% uczestników ustosunkowanych negatywnie do sportowców przyłapanych na dopingu. Wśród znikomej liczby respondentów, którzy wyrazili opinie pozytywne, znalazło się 27 osób (3,8% badanej grupy) określających swoje nastawienie jako tolerancyjne oraz tylko 3 osoby, które określiły swoje nastawienie jako bardzo pozytywne. 6,5% zawodników biorących udział w ankiecie zaznaczyło przy tym pytaniu odpowiedź nie mam zdania, natomiast jedna osoba nie wypełniła tego pola odpowiedzi. 10
8. Jakie według Ciebie zadania realizuje Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie? (można było zaznaczyd więcej niż jedną odpowiedź) Odpowiedzi Liczebność Procent z badanej grupy przeprowadza kontrole antydopingowe 594 84,4 prowadzi działalność edukacyjną i prewencyjną 385 54,7 współpracuje z innymi podobnymi organizacjami 293 41,6 międzynarodowymi opracowuje rozwiązania prawne 260 36,9 Brak zaznaczenia 42 6,0 Jakie według Ciebie zadania realizuje Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie? brak zaznaczenia 42 opracowuje rozwiązania prawne współpracuje z innymi podobnymi organizacjami międzynarodowymi 260 293 prowadzi działalnośd edukacyjną i prewencyjną 385 przeprowadza kontrole antydopingowe 594 Na pytanie o rodzaje działalności Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie można było odpowiedzied, zaznaczając więcej niż jedną odpowiedź. Otrzymano w sumie 1532 ważne zaznaczenia. Najwięcej, bo aż 85% ankietowanych zawodników przekonanych jest o tym, że Komisja przeprowadza kontrole antydopingowe. Nieco więcej niż połowa badanych osób (55%) wiedziała o prowadzonych przez Komisję działaniach edukacyjnych i prewencyjnych. Cztery osoby na dziesięd wskazały na współpracę Komisji z innymi podobnymi organizacjami międzynarodowymi, a co trzeci badany znał zakres działao komisji odnoszący się do opracowywania rozwiązao prawnych. Podkreślid należy, że tylko 1/4 ankietowanych charakteryzowała się znajomością wszystkich czterech zadao realizowanych przez Komisję do Zwalczania Dopingu w Sporcie; na trzy z nich wskazało 11% zawodników, dwa zostały zaznaczone przez ok. 25% badanych, a o jednym wiedziało 33% respondentów. 42 osoby (6%) nie wskazało na żadne z wymienionych zadao realizowanych przez Komisję. 11
9. Czy kiedykolwiek odwiedziłeś(aś) stronę internetową www.antydoping.pl? Odpowiedzi: Liczebność Procent Procent Procent tak 48 6,8 6,9 6,9 nie 651 92,5 93,1 ważne odp. ogółem 699 99,3 braki danych 5,7 Suma 704 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Czy kiedykolwiek odwiedziłeś(aś) stronę internetową www.antydoping.pl? TAK 6,9% odpowiedzi NIE 93,1% Jedynie 7% uczestników Maratonu Warszawskiego, którzy wzięli udział w ankiecie, odwiedziło kiedykolwiek stronę internetową Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie. Pozostałe 93% osób nigdy nie zaglądało na tę stronę, natomiast od 5 osób nie uzyskano odpowiedzi na to pytanie ankiety. 12