ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH, 812106 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy... 2 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy... 2 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 2 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 3 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH... 3 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH... 4 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH Z INNYMI ZAWODAMI... 5 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH... 6 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH... 7 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 10 1. odstawy konstrukcji maszyn... 11 2. Technologia procesów metalurgicznych... 20 3. Język obcy zawodowy w branży hutniczej... 27 5. Konstrukcje maszyn... 37 6. Eksploatacja maszyn i urządzeń metalurgicznych zajęcia praktyczne... 43 ZAŁĄZNIKI... 57 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: zasadnicza szkoła zawodowa 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Janina Gasik, mgr inż. Marek Olsza Recenzenci: mgr inż. aweł ierzchalski, dr inż. Janusz Figurski Konsultanci: mgr Zbigniew Zalas 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012r. poz. 7) Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184) Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204) Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) Rozporządzeniem MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487) Rozporządzeniem MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) Rozporządzeniem MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626) Rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. (Dz. U. z 2012r. nr 0 poz.752) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń metalurgicznych uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności ponadprzedmiotowych zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno- komunikacyjnymi; umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń metalurgicznych uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, chemia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych obsługuje maszyny i urządzenia na wszystkich etapach przygotowania i przetwarzania rud metali oraz materiałów wsadowych w procesach ich wytwarzania. Użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych w procesach metalurgicznych oraz obsługuje piece do redukcji i ogniowego wzbogacania rud metali, urządzenia do rafinacji wytworzonych metali i ich stopów. Zadaniem zawodowym operatora maszyn i urządzeń metalurgicznych jest również użytkowanie maszyn rozlewniczych, urządzeń do ciągłego odlewania stali, urządzeń do wytwarzania rozpylanych proszków metali oraz odczytywanie wskazania aparatury kontrolno-pomiarowej stosowanej w urządzeniach ciągów technologicznych przygotowania rud metali do procesów metalurgicznych. W zakres czynności zawodowych operatora wchodzi również wykonywanie bieżących przeglądów i konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych oraz wykonuje czynności z zakresu dozowania materiałów wsadowych, spustu ciekłego metalu i żużla, pobierania próbek do badań laboratoryjnych, odczytuje wskazania aparatury kontrolno-pomiarowej stosowanej do monitorowania procesów wytwarzania metali. 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH rodukcja metali i ich stopów odbywa się od wieków i będzie trwać nadal, hutnictwo to przemysł podstawowy w każdym państwie, materiały metalowe zajmują znaczące miejsce wśród wszystkich materiałów konstrukcyjnych do budowy maszyn i urządzeń oraz konstrukcji budowlanych. Zmieniają się technologie wytwarzania materiałów metalowych, pracodawcy poszukują pracowników, którzy będą potrafili obsługiwać nowoczesne maszyny i urządzenia oraz użytkować urządzenia i systemy komputerowe w zakresie sterowania procesami wytwarzania metali i ich stopów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
Zawód operatora maszyn i urządzeń metalurgicznych stwarza duże możliwości zatrudnienia w różnych wydziałach branży hutniczej. raca odbywa się w zakładzie metalurgicznym, w którym wytapia się metale, uzyskuje stopy oraz poddaje się obróbce plastycznej, nadając im odpowiedni kształt. Ograniczenie w ostatnich latach kształcenia w zawodach hutniczych spowodowało niedobór kadry pracowniczej, zatrudnianiem przez pracodawców pracowników z wykształceniem nieadekwatnym do zajmowanego stanowiska. owrót do kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń metalurgicznych umożliwi pracodawcy zatrudnić pracowników o wysokich kwalifikacjach zawodowych. 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla zawodu operator maszyn i urządzeń metalurgicznych wyodrębniona została kwalifikacja M.6., która stanowi podbudowę kształcenia w zawodach technik hutnik. Technik hutnik ma kwalifikacje właściwe dla zawodu, które są nadbudową do kwalifikacji bazowej M.6. i jest to kwalifikacja M.38. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(M.a) i KZ(M.d). Zawody, które mają wspólny KZ(M.a) to: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler. Zawody, które mają wspólny KZ(M.d) to: operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, technik odlewnik, technik hutnik. Kwalifikacja M.6. Użytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych Symbol zawodu Zawód 812106 operator maszyn i urządzeń metalurgicznych Elementy wspólne KZ(M.a) KZ(M.d) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
311704 technik hutnik 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń metalurgicznych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) użytkowania maszyn i urządzeń stosowanych w procesach przygotowywania i przetwarzania rud metali oraz materiałów wsadowych w procesach wytwarzania i ich rafinacji; 2) użytkowania maszyn i urządzeń stosowanych w procesach wytwarzania, rafinacji i odlewania metali oraz metalurgii proszków; 3) wykonywania bieżących przeglądów i konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń metalurgicznych: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS); efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(M.a) i KZ(M.d); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie: M.6. Użytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGIZNYH Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp. Nazwa przedmiotu Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia I II III tygodniowo łącznie Kształcenie zawodowe teoretyczne 1 odstawy konstrukcji maszyn 3 3 2 2 5 160 2 Technologia procesów metalurgicznych 5 5 4 4 4 4 13 416 3 Język obcy zawodowy w branży hutniczej 1 1 1 32 4 Działalność gospodarcza w branży hutniczej 1 1 1 32 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne 8 8 6 6 6 6 20 640 Kształcenie zawodowe praktyczne **/*** 5 Konstrukcje maszyn i techniki wytwarzania 2 2 5 5 7 234 6 Eksploatacja maszyn i urządzeń metalurgicznych - zajęcia praktyczne 4 4 5 5 14 14 23 736 Łączna liczba godzin kształcenie zawodowe praktyczne 6 6 10 10 14 14 30 970 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 14 14 16 16 20 20 50 1610 **dla młodocianych pracowników liczbę dni w tygodniu przeznaczonych na praktyczną naukę zawodu u pracodawcy ustala dyrektor szkoły, z uwzględnieniem przepisów Kodeksu racy ***zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy Egzamin potwierdzający kwalifikację (M.6.) odbywa się po pod koniec klasy trzeciej. Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń metalurgicznych minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji M.6. przeznaczono minimum 400 godzin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
- na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego przeznaczono minimum 400 godzin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Wykaz działów programowych dla zawodu operator maszyn i urządzeń metalurgicznych Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin 1. odstawy konstrukcji maszyn 1.1. Rysunek techniczny maszynowy 32 1.2. odstawy maszynoznawstwa z elementami części maszyn 32 1.3. Techniki wytwarzania z materiałoznawstwem 96 2. Technologia procesów metalurgicznych 2.1. rzygotowanie materiałów wsadowych 76 2.2. Wytwarzanie i odlewanie metali 276 2.3. Metalurgia proszków 64 3. Język obcy zawodowy w branży hutniczej 3.1 Język obcy zawodowy w branży hutniczej 32 4. Działalność gospodarcza w branży hutniczej 4.1 odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 16 4.2 rowadzenie przedsiębiorstwa w branży hutniczej 16 5. Konstrukcje maszyn i techniki wytwarzania 5.1 Wykonywanie dokumentacji technicznej 96 5.2 Techniki wytwarzania 138 6. Eksploatacja maszyn i urządzeń metalurgicznychzajęcia praktyczne 6.1 Użytkowanie maszyn i urządzeń do przygotowania materiałów wsadowych w procesach metalurgicznych 6.2 Użytkowanie pieców do redukcji i ogniowego wzbogacania rud metali 204 6.3 Użytkowanie pieców i urządzeń do wytwarzania metali oraz pieców i urządzeń do ich rafinacji 204 6.4 Użytkowanie maszyn rozlewniczych, urządzeń do ciągłego odlewania metali oraz urządzeń do wytwarzania rozpylanych proszków metali 160 168 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń metalurgicznych zastosowano taksonomię celów AB. Niemierko 1. odstawy konstrukcji maszyn 160 godzin 2. Technologia procesów metalurgicznych 416 godzin 3. Język obcy zawodowy w branży hutniczej 32 godziny 4. Działalność gospodarcza w branży hutniczej 32 godziny 5. Konstrukcje maszyn i techniki wytwarzania 234 godziny 6. Eksploatacja maszyn i urządzeń metalurgicznych zajęcia praktyczne 736 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
1. odstawy konstrukcji maszyn 1.1. Rysunek techniczny maszynowy 1.2. odstawy maszynoznawstwa z elementami części maszyn 1.3. Techniki wytwarzania z materiałoznawstwem 1.1 Rysunek techniczny maszynowy Uszczegółowione efekty kształcenia. Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(1)1. dokonać podziału rysunków; B Rysunek techniczny maszynowy. KZ(M.a)(1)2. wskazać zastosowanie linii rysunkowych; B Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne. KZ(M.a)(1)3. wykonać rzuty prostokątne i aksonometryczne brył i części maszyn; p Odwzorowanie wewnętrzne zarysu przedmiotu. KZ(M.a)(1)4. wykonać wymiarowanie na rysunkach zgodnie z zasadami Wymiarowanie. wymiarowania; KZ(M.a)(1)5. wykonać przekroje proste i złożone części maszyn; hropowatość powierzchni. Zamienność części w budowie maszyn. KZ(M.a)(1)6. wyjaśnić znaki i parametry chropowatości; B Tolerancje i pasowania. KZ(M.a)(6)1. sklasyfikować tolerancje ze względu na sposób doboru odchyłek; KZ(M.a)(6)2. obliczyć wymiary graniczne, odchyłki, tolerancje; KZ(M.a)(6)3. sklasyfikować pasowania ze względu na efekt połączenia; KZ(M.a)(6)4. obliczyć luzy, wciski, tolerancje pasowania; KZ(M.a)(6)5. dobrać pasowania; KZ(M.a)(6)6. oznaczyć pasowania na rysunkach technicznych; B KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; D KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
KS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KS(10)4. rozwiązywać konflikty w zespole; lanowane zadania(ćwiczenia) Wykonanie i zwymiarowanie przedmiotu w rzutach prostokątnych na podstawie modelu. Na podstawie otrzymanego modelu przedmiotu wykonaj rzuty prostokątne na formacie A4 stosując podziałkę rysunkową zgodną z N, zwymiarować zgodnie z zasadami wymiarowania. Kryteria oceny zadania (ćwiczenia) uwzględniają: - przygotowanie formatu A4 wg. N - wykonanie rzutu prostokątnego przedmiotu w odpowiedniej podziałce, - zwymiarowanie zgodnie z zasadami, - zastosowane znaki wymiarowe. Zadanie(ćwiczenie) uczniowie wykonują indywidualnie. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, wyposażoną w: stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), modele brył geometrycznych, części maszyn, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego oraz elementów znormalizowanych stosowanych w budowie maszyn. W trakcie realizacji treści kształcenia należy wprowadzać metody podające, jak również problemowe. Nauczyciel prowadzący zajęcia powinien dostosowywać sposoby realizacji treści programowych do możliwości organizacyjnych szkoły. Wskazane jest również stosowanie prezentacji multimedialnych dotyczących wykonywania rysunków technicznych. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy, pakiety edukacyjne dla uczniów. Modele części maszyn i urządzeń, plansze i schematy dydaktyczne, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne. Aktualna baza literatury do prowadzenia zajęć. Zalecane metody dydaktyczne W wyniku realizacji programu nauczania tego działu programowego uczeń opanować ma umiejętności będące podstawą do dalszego etapu kształcenia. Niezbędne zatem jest, systematyczne ocenianie postępów ucznia, ewentualne korygowanie niewłaściwych działań podejmowanych podczas ćwiczeń. Należy zwrócić szczególną uwagę na umiejętność korzystania z literatury fachowej, w tym norm i katalogów, danych zawartych w instrukcjach do ćwiczeń. odczas procesu kształcenia zaleca się stosowanie metody ćwiczeń praktycznych, metodę projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie podczas ćwiczeń oraz grupowo (w grupie do 15 uczniów). ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki wykonywanych ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości i potrzeb ucznia, należy przygotować zadania o różnym stopniu trudności. 1.2 odstawy maszynoznawstwa z elementami części maszyn Uszczegółowione efekty kształcenia. Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(4)1. sklasyfikować części maszyn i urządzeń; Klasyfikacja części maszyn. KZ(M.a)(4)2. rozróżnić przeznaczenie części maszyn i urządzeń; Normalizacja i unifikacja w budowie maszyn. KZ(M.a)(4)3. określić części maszyn i urządzeń; B Osie i wały. KZ(M.a)(4)4. rozróżnić znormalizowane części maszyn i urządzeń; Łożyska. KZ(M.a)(4)5. dobrać znormalizowane części maszyn i urządzeń; Sprzęgła. KZ(M.a)(5)1. sklasyfikować rodzaje połączeń; Hamulce. KZ(M.a)(5)2. określić połączenia stosowane w budowie maszyn; B rzekładnie mechaniczne. KZ(M.a)(5)3. wskazać zastosowanie połączeń; B Mechanizmy. KZ(M.a)(8)1. sklasyfikować środki transportu wewnętrznego; ołączenia części maszyn. Maszyny i urządzenia transportowe. KZ(M.a)(8)2. określić środki transportu wewnętrznego; ompy, sprężarki, silniki. KZ(M.a)(8)3. określić zastosowanie środków transportu wewnętrznego; Napędy hydrauliczne i pneumatyczne. KZ(M.a)(16)1. rozpoznać maszyny i urządzenia; A Dokumentacja techniczna. KZ(M.a)(16)2. określić budowę maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(16)3. określić zasadę działania maszyn i urządzeń; B KZ(M.a)(16)4. użytkować maszyny i urządzenia zgodnie z dokumentacją B techniczną; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; D KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia; zawodowego; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
zawodowych; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; B KS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KS(10)4. rozwiązywać konflikty w zespole; lanowane zadania (ćwiczenia) Rozpoznawanie połączeń i elementów budowy maszyn i urządzeń metalurgicznych. Na podstawie otrzymanych modeli zespołu maszyny rozpoznaj rodzaje zastosowanych połączeń, części maszyn. Wyniki rozpoznania uczniowie zapisują w karcie pracy. Kryteria oceny zadania(ćwiczenia) uwzględniają wykaz: - połączeń nierozłącznych, - połączeń rozłącznych, - części znormalizowanych, - części nieznormalizowanych. Uczniowie wpisują nazwy połączeń i części. Zadanie(ćwiczenie) uczniowie wykonują indywidualnie lub w grupach 2 osobowych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być realizowane w pracowni budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, wyposażonej w: modele połączenia rozłącznych i nierozłącznych, modele części maszyn, przykładowe części i zespoły maszyn i urządzeń stosowanych w branży hutniczej, modele połączeń, modele napędów, układów smarowania, modele maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego, modele sprężarek, wentylatorów, pomp, części maszyn z różnymi postaciami zużycia,, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń metalurgicznych, katalogi maszyn i urządzeń, normy elementów znormalizowanych stosowanych w budowie maszyn. Środki dydaktyczne W pracowni, w której przeprowadzane będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy uczniów, dokumentacja techniczna i montażowa, urządzenia multimedialne, katalogi, czasopisma branżowe, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące budowy maszyn i urządzeń metalurgicznych. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego i ćwiczeń. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania ćwiczenia, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone jako szkolne zajęcia lekcyjne z podziałem na grupy (3-5 osób). ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia odczas oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy brać pod uwagę wyniki testów, ćwiczeń oraz aktywność i zaangażowanie ucznia w wykonywanie zadań. Należy brać pod uwagę zgodność z założeniami wykonanych przez uczniów ćwiczeń, ich poprawność merytoryczną, a także sposób prezentowania wykonanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia. dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości i potrzeb ucznia, należy przygotować zadania o różnym stopniu trudności. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
1.3 Techniki wytwarzania z materiałoznawstwem Uszczegółowione efekty kształcenia. Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(7)1. sklasyfikować materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; Materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne. KZ(M.a)(7)2. określić własności materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; B Korozja. KZ(M.a)(7)3. określić zastosowanie materiałów konstrukcyjnych i Techniki i metody wytwarzania części maszyn i eksploatacyjnych; KZ(M.a)(10)1. rozróżnić rodzaje korozji; B urządzeń. Odlewnictwo. KZ(M.a)(10)2. wyjaśnić sposoby ochrony przed korozją; Obróbka plastyczna. KZ(M.a)(11)1. sklasyfikować techniki i metody wytwarzania części maszyn i Obróbka skrawaniem. urządzeń; rzyrządy pomiarowe. KZ(M.a)(11)2. określić techniki i metody wywarzania części maszyn i urządzeń; B Metody kontroli jakości. KZ(M.a)(11)3. dobrać techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(12)1. sklasyfikować urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej; KZ(M.a)(12)2. określić urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej; B KZ(M.a)(12)3. sklasyfikować maszyny i narzędzia o obróbki maszynowej; KZ(M.a)(12)4. określić maszyny i narzędzia o obróbki maszynowej; B KZ(M.a)(13)1. sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki p ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(13)2. określić przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej p B i maszynowej; KZ(M.a)(13)3. dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania części maszyn w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania; KZ(M.a)(15)1. sklasyfikować metody kontroli jakości wykonanych prac; KZ(M.a)(15)2. określić metody kontroli jakości; B KZ(M.d)(1)1. rozpoznać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; B KZ(M.d)(1)2. dobrać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; KZ(M.d)(2)1. wymienić rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; A KZ(M.d)(2)2. określić poszczególne rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
KZ(M.d)(2)3. wyjaśnić celowość stosowania obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej KZ(M.d)(3)1. rozróżnić sposoby wytwarzania wyrobów za pomocą obróbki B ręcznej; KZ(M.d)(3)2. rozróżnić sposoby mechanicznej obróbki skrawaniem; B KZ(M.d)(3)3. rozróżnić sposoby kształtowania wyrobów poprzez obróbkę B plastyczną stopów Fe-, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych; KZ(M.d)(3)4. rozróżnić sposoby spajania metali i materiałów niemetalowych; B KZ(M.d)(3)5. rozróżnić metody odlewania stopów Fe-, metali nieżelaznych i ich B stopów oraz materiałów niemetalowych; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; D KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; D KS(6)1.przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności D zawodowych; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; B KS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; D KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; D KS(10)4. rozwiązywać konflikty w zespole; lanowane zadania(ćwiczenia) Opracowanie wykazu operacji technologicznych, środków produkcji, przyrządów kontrolnych związanych z wykonaniem części przedstawionej na rysunku wykonawczym. Na podstawie wskazówek, założeń i materiałów dostarczonych przez nauczyciela (rysunek wykonawczy części maszyny) zaproponuj wykaz operacji technologicznych, maszyn i urządzeń, narzędzi, przyrządów kontrolnych w celu uzyskania gotowego wyrobu dobierając odpowiednią technikę wytwarzania, np.: odlewanie, obróbka plastyczna, obróbka skrawaniem. Kryteria oceny zadania(ćwiczenia) uwzględniają: - dobór materiału wyjściowego ( postać i gatunek), - techniki wytwarzania, - wykaz niezbędnych operacji technologicznych, - wykaz maszyn i urządzeń, oprzyrządowania technologicznego, - wykaz narzędzi obróbkowych, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
- wykaz przyrządów kontrolnych. Zadanie należy wykonać w grupach 3-4 osobowych. o wykonaniu zadania grupy prezentują efekty wykonanych prac: również z wykorzystaniem urządzeń multimedialnych. Zastosowanie materiałów konstrukcyjnych Dla podanych przez nauczyciela stali konstrukcyjnych uczniowie wskażą ich zastosowanie w budowie maszyn i urządzeń, określą sposób ochrony przed korozją( jeżeli zachodzi taka konieczność) i parametry obróbki cieplnej. Wyniki doboru uczniowie zapisują w karcie pracy. Kryteria oceny zadania ( ćwiczenia) uwzględniają: - dobór gatunku wg. N, - zapis oznaczenia danego gatunku, - przykład zastosowania, - sposób zabezpieczenia przed korozją, -dobór rodzaju i parametrów obróbki cieplnej. Zadanie(ćwiczenie) uczniowie wykonują indywidualnie lub w grupach 2 osobowych korzystając z N. poradników, katalogów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone jako szkolne zajęcia lekcyjne w pracowni budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, w której będą realizowane zajęcia powinny znajdować się: modele, atrapy maszyn i urządzeń, elementy maszyn i urządzeń, narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej metali, przyrządy pomiarowe, dokumentację techniczną oraz normy, poradniki, katalogi maszyn i urządzeń oraz materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, normy, poradniki, katalogi, urządzenia multimedialne, programy komputerowe wspomagające dobór materiału, maszyn i urządzeń, oprzyrządowania, narzędzi i wykonanie zadań. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do zapoznania się z różnymi technikami wytwarzania elementów maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle hutniczym, procesami technologicznymi z uwzględnieniem maszyn, narzędzi obróbkowych, przyrządów pomiarowych, postaciami i gatunkami materiałów, korozją i sposobami ochrony antykorozyjnej, celem obróbki cieplnej. roponowane metody to: podające (wykład informacyjny, pogadanka, objaśnienie), aktywizujące np. burza mózgów. Dominującą metodą sprawdzania efektów kształcenia powinna być metoda projektów, która sprzyja samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz głębszemu rozpoznaniu wybranej tematyki. Formy organizacyjne Zajęcia mogą być prowadzone w grupach klasowych. Grupy do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 4 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się uwzględnianie wyników testów oraz ćwiczeń. Należy brać pod uwagę zgodność z założeniami wykonanych przez uczniów ćwiczeń, ich poprawność merytoryczną, a także aktywność uczniów i sposób prezentowania wykonanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości i potrzeb ucznia, należy przygotować zadania o różnym stopniu trudności. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
2. Technologia procesów metalurgicznych 2.1 rzygotowanie materiałów wsadowych 2.2 Wytwarzanie i odlewanie metali 2.3 Metalurgia proszków 2.1 rzygotowanie materiałów wsadowych Uszczegółowione efekty kształcenia. Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(17)6. skorzystać z norm przy doborze materiałów wsadowych, parametrów obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; M.6.1(2)1. rozróżnić urządzenia do kruszenia i przesiewania rud metali; B Urządzenia rozładowcze i transportowe rud. Urządzenia do kruszenia i przesiewania rud. Urządzenia do przygotowania mieszanek. M.6.1(2)2. rozróżnić urządzenia do przygotowania mieszanek; B rzygotowanie rud do spiekania. M.6.1(2)3. rozróżnić urządzenia do spiekania, grudkowania i brykietowania rud B roces spiekania rudy. metali; Grudkowanie rud. M.6.1(2)4. wyjaśnić budowę urządzeń do przygotowania rud metali; M.6.1(3)1. rozróżnić urządzenia stosowane w rozładowaniu materiałów B wsadowych; M.6.1(3)2. rozróżnić urządzenia transportujące materiały wsadowe; B M.6.1(3)3. wyjaśnić budowę urządzeń transportujące materiały wsadowe; M.6.2(4)1. rozpoznać piece stosowane do redukcji i ogniowego wzbogacania rud B metali; M.6.2(4)2. rozpoznać podzespoły i elementy pieców stosowanych do redukcji i B ogniowego wzbogacania rud metali; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; D KS(6)1.przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
zawodowych; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; B KS(10)2. uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KS(10)4. rozwiązywać konflikty w zespole; lanowane zadania (ćwiczenia) Opracowanie ciągu technologicznego przygotowania rudy do wielkiego pieca. Zadaniem uczniów jest wykonanie schematu przedstawiającego poszczególne etapy przygotowania rudy żelaza do procesu metalurgicznego. W każdym etapie należy określić cel wykonywania odpowiednich operacji technologicznych i dobrać urządzenia umożliwiające wykonanie poszczególnych etapów przygotowania rudy żelaza. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone jako szkolne zajęcia lekcyjne w pracowni technik wytwarzania materiałów hutniczych w procesach metalurgicznych prowadzenia zajęć powinny znajdować się: modele, maszyn i urządzeń metalurgicznych, próbki materiałów wsadowych stosowanych w procesach metalurgicznych, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę oraz zasady działania urządzeń rozładowczych i transportowych, do kruszenia i przesiewania rud, do spiekania rudy, dokumentację techniczną, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych, katalogi maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych oraz pracowni mechanizacji i automatyzacji procesów metalurgicznych, wyposażonej w: maszyny i urządzenia elektryczne, elementy układów sterowania pneumatycznego i hydraulicznego, modele manipulatorów i robotów przemysłowych, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę, zasadę działania i zastosowanie manipulatorów i robotów przemysłowych, oprogramowanie do symulacji automatycznej regulacji procesów metalurgicznych, kontroli jakości oraz sterowania procesami metalurgicznymi do wykorzystania w szkolnej pracowni komputerowej. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, normy, poradniki, katalogi, urządzenia multimedialne, Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do zapoznania się z urządzeniami transportowymi i przygotowaniem rud metali do procesów metalurgicznych. roponowane metody to: podające (wykład informacyjny, pogadanka, objaśnienie), aktywizujące np. dyskusja dydaktyczna. Dominującą metodą sprawdzania efektów kształcenia powinna być metoda projektów, która sprzyja samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz głębszemu rozpoznaniu wybranej tematyki. Formy organizacyjne Zajęcia mogą być prowadzone jako szkolne zajęcia lekcyjne z podziałem na grupy. Grupy do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 4 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru i ćwiczenia. Do oceny proponuje się uwzględnianie zgodności z założeniami wykonanych przez uczniów ćwiczeń, ich poprawność merytoryczną, a także aktywność uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości i potrzeb ucznia, należy przygotować zadania o różnym stopniu trudności. 2.2 Wytwarzanie i odlewanie metali Uszczegółowione efekty kształcenia. Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania M.6.1(1)1. wymienić materiały wsadowe do procesów metalurgicznych; A Materiały wsadowe do procesu wielkopiecowego i M.6.1(1)2. rozróżnić materiały wsadowe do procesu wielkopiecowego; B stalowniczego. M.6.1(1)3. rozróżnić materiały wsadowe stosowane w procesach metalurgicznych B roces wielkopiecowy. otrzymywania metali nieżelaznych; M.6.1(1)4. rozróżnić materiały wsadowe i pomocnicze stosowane w procesach B Elektrometalurgia. Materiały ogniotrwałe. stalowniczych; M.6.2(1)1. rozróżnić metody procesów redukcji rud metali; B Konstrukcja wielkiego pieca. Maszyny i urządzenia do przygotowania złomu M.6.2(1)2. rozróżnić metody procesów ogniowego wzbogacania rud metali; B wsadowego. M.6.2(1)3. wymienić etapy procesów redukcji rud metali; A Metalurgia metali nieżelaznych ogniowe M.6.2(1)4. wymienić etapy procesów ogniowego wzbogacania rud metali; A wzbogacanie rud metali. M.6.2(2)1. rozróżnić produkty podstawowe procesów redukcji i ogniowego B iece do procesów redukcji i ogniowego wzbogacania rud metali; wzbogacania rud metali. Odlewanie stali. M.6.2(2)2. rozróżnić produkty uboczne procesów redukcji i ogniowego B Wady wlewków. wzbogacania rud metali; M.6.2(2)3. określić sposoby dalszego wykorzystania produktów podstawowych procesu redukcji i ogniowego wzbogacania rud metali; M.6.2(2)4. określić sposoby dalszego wykorzystania produktów ubocznych procesu redukcji i ogniowego wzbogacania rud metali; M.6.2(2)5. określić sposoby utylizacji produktów ubocznych procesu redukcji i ogniowego wzbogacania rud metali; M.6.2(5)1. rozróżnić materiały na obmurze pieców do redukcji lub ogniowego B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
wzbogacania rud metali; M.6.2(5)2. rozróżnić materiały stosowane na fundamenty pieców do redukcji lub B ogniowego wzbogacania rud metali; M.6.2(5)3. rozróżnić materiały na elementy konstrukcyjne pieców do redukcji lub B ogniowego wzbogacania rud metali; M.6.3(1)1. rozróżnić metody wytwarzania metali; B M.6.3(1)2. rozróżnić etapy procesów wytwarzania metali; B M.6.3(2)1. rozróżnić produkty podstawowe i uboczne procesów wytwarzania i B metali; M.6.3(2)2. rozróżnić produkty podstawowe i uboczne procesów rafinacji metali; B M.6.3(2)3. wskazać sposoby dalszego wykorzystania lub utylizacji produktów podstawowych i ubocznych procesów wytwarzania metali; M.6.3(2)4. skazać sposoby dalszego wykorzystania lub utylizacji produktów podstawowych i ubocznych procesów rafinacji metali; M.6.3(3)1. wymienić elementy konstrukcyjne pieców i urządzeń do wytwarzania A metali; M.6.3(3)2. określić elementy konstrukcyjne urządzeń do wytwarzania metali; M.6.3(3)3. określić elementy konstrukcyjne pieców do wytwarzania metali; M.6.3(4)1. rozróżnić rodzaje materiałów ogniotrwałych stosowanych do budowy B pieców i urządzeń do wytwarzania metali; M.6.3(4)2. określić funkcje materiałów ogniotrwałych u budowie pieców i urządzeń metalurgicznych; M.6.3(4)3. określić przeznaczenie materiałów ogniotrwałych w zależności od rodzaju procesu metalurgicznego; M.6.3(5)1. rozpoznać urządzenia pomocnicze pieców i urządzeń do wytwarzania B metali; M.6.3(5)2. określić rodzaje chłodnic stosowanych w układzie chłodzenia i objaśnić ich budowę; M.6.3(5)3. rozpoznać elementy konstrukcyjne urządzeń zasypowych; B M.6.3(5)4. rozpoznać elementy konstrukcyjne urządzeń podgrzewania powietrza; B M.6.3(5)5. rozróżnić urządzenia do odpylania; B M.6.4(1)1. rozróżnić metody odlewania metali w procesach metalurgicznych; B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
M.6.4(1)2. określić ciągłe metody odlewania metali; M.6.4(1)3. określić odlewanie metali do form i wlewnic; M.6.4(2)1. rozróżnić elementy i podzespoły maszyn rozlewniczych; B M.6.4(2)2. rozpoznać budowę osprzętu stalowniczego; B M.6.4(2)3. rozróżnić urządzenia ciągu technologicznego ciągłego odlewania stali; B M.6.4(2)4. rozpoznać budowę i funkcje kadzi pośredniej, krystalizatora, drąga B startowego; M.6.4(3)1. dobrać materiały pomocnicze do procesów odlewania metali; M.6.4(3)2. zastosować materiały ogniotrwałe do procesów odlewania metali; M.6.4(5)1. wymienić parametry procesów odlewania metali; A M.6.4(5)2. dobrać parametry odlewania metali np. temperatura i prędkość odlewania, warunki chłodzenia; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; D KS(6)1.przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; B KS(10)2. uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KS(10)4. rozwiązywać konflikty w zespole; lanowane zadania (ćwiczenia) Określenie budowy wielkiego pieca. Na rysunku konstrukcji wielkiego pieca(przygotowanym przez nauczyciela) zaznacz występujące strefy i elementy budowy pieca używając prawidłowego nazewnictwa. W karcie pracy określ rodzaj materiału, z którego jest wykonany element i podaj jego przeznaczenie. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni technik wytwarzania materiałów hutniczych w procesach metalurgicznych,w której powinny znajdować się: próbki materiałów wsadowych stosowanych w procesach metalurgicznych, metali nieżelaznych i ich stopów, stopów Fe-, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę oraz zasady działania pieców i urządzeń oraz ciągów technologicznych, modele pieców i urządzeń wykorzystywanych w procesach redukcji rud, wytopu i rafinacji metali, wytwarzania wyrobów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
metodami metalurgii proszków, dokumentację techniczną, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych, katalogi maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych oraz pracownię mechanizacji i automatyzacji procesów metalurgicznych, wyposażoną w: przyrządy do pomiaru wielkości elektrycznych, elementy obwodów elektrycznych, maszyny i urządzenia elektryczne, osprzęt instalacji elektrycznych, elementy układów sterowania pneumatycznego i hydraulicznego, modele manipulatorów i robotów przemysłowych, pomoce dydaktyczne ilustrujące budowę, zasadę działania i zastosowanie manipulatorów i robotów przemysłowych, oprogramowanie do symulacji automatycznej regulacji procesów metalurgicznych, kontroli jakości oraz sterowania procesami metalurgicznymi do wykorzystania w szkolnej pracowni komputerowej. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, normy, poradniki, katalogi, urządzenia multimedialne, Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do zapoznania się z technikami wytwarzania i odlewania metali, środkami produkcyjnymi w tych technikach. roponowane metody to: podające (wykład informacyjny, pogadanka, objaśnienie, pokaz), aktywizujące: dyskusja dydaktyczna, metoda projektu, ćwiczenia. Formy organizacyjne Zajęcia mogą być prowadzone jako szkolne zajęcia lekcyjne z podziałem na grupy. Grupy do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 4 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru i ćwiczenia. Do oceny proponuje się uwzględnianie zgodności z założeniami wykonanych przez uczniów ćwiczeń, ich poprawność merytoryczną, a także aktywność uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości i potrzeb ucznia, należy przygotować zadania o różnym stopniu trudności. 2.3 Metalurgia proszków Uszczegółowione efekty kształcenia. Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania M.6.2(3)1. rozróżnić metody otrzymywania proszków różnych metali; B Technologia metalurgii proszków. M.6.2(3)2.określić rodzaje proszków metali otrzymywanych w procesach redukcji Metody wytwarzania proszków metali. rud metali; Własności proszków metali. M.6.2(3)3.wskazać zastosowanie proszków metali otrzymywanych w procesach Urządzenia stosowane do wytwarzania proszków rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
redukcji rud metali; metali. M.6.3(11)1.określić rodzaje proszków metali otrzymywanych metodami hydrometalurgicznymi; M.6.3(11)2. określić zastosowanie proszków metali otrzymywanych metodami hydrometalurgicznymi; M.6.4(2)5. rozróżnić elementy i podzespoły urządzeń do wytwarzania rozpylanych B proszków metali; M.6.4(4)1.określić rodzaje i własności proszków metali wytwarzanych metodą rozpylania; M.6.4(4)2. wskazać zastosowanie proszków metali wytwarzanych metodą rozpylania; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; D KS(6)1.przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; B KS(10)2. uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KS(10)4. rozwiązywać konflikty w zespole; lanowane zadania (ćwiczenia) Określenie zalet metalurgii proszków. Korzystając z charakterystyki technologii wytwarzania wyrobów i półwyrobów ze sproszkowanych metali, stopów, mieszanek wskaż i uzasadnij korzyści wynikające z zastosowania metalurgii proszków w porównaniu z konwencjonalną metalurgią ogniową. Metody otrzymywania proszków metali. Korzystając z schematu przygotowania proszków(przygotowanego przez nauczyciela) należy opisać jaki proces przedstawia każdy jego element. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26