Protokół ze spotkania w dniu 24 kwietnia 2013 r. w sprawie jezior Wojnowskich 1. W dniu 24 kwietnia 2013 r. w głównym budynku Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze ul. Podgóra 7, 65 057 Zielona Góra, w sali nr 108 o godz. 10.00 odbyło się spotkanie w sprawie jezior Wojnowskich (Zachodniego i Wschodniego). 2. Uczestnicy spotkania podpisali się na liście obecności stanowiącej załącznik nr 1 do niniejszego protokołu. 3. Przybyłych na spotkanie przywitał Pan Marek Żeromski Dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie, który to spotkanie prowadził. Po przedstawieniu głównego celu spotkania przedstawił on plan spotkania, tj.: 1. Wystąpienie Pana Sebastiana Ciemnoczołowskiego (Burmistrz Kargowej); 2. Wystąpienie Pana Jerzego Tondera (z-ca Dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie ); 3. Dyskusja: a) szczególne korzystanie z wód; b) jakość wody w jeziorach Wojnowskich; c) gospodarka wodna. Po akceptacji porządku spotkania przez uczestników przystąpiono do jego realizacji. Ad.1. Pan Sebastian Ciemnoczołowski (Burmistrz Kargowej) przedstawił pokrótce rolę jaką powinny pełnić jeziora Wojnowskie dla pobliskich gmin i ich mieszkańców. Podkreślił, że w chwili obecnej potencjał turystyczny tych zbiorników wodnych jest niewykorzystany. Rozwój turystyki pociąga za sobą korzyści ekonomiczne, dlatego powinniśmy robić wszystko w celu poprawy jakości jezior Wojnowskich. Dodał, że największe dochody na mieszkańca w Polsce maja gminy, które żyją z turystyki. Na chwilę obecną gmina stara się rozwijać ten sektor gospodarki jednakże nie będzie to w pełni możliwe bez poprawy jakości wód jezior Wojnowskich. W dalszej części oznajmił, że za taki stan przedmiotowych jezior odpowiedzialna jest dawna infrastruktura rolna oraz nieuporządkowana gospodarka ściekowa gmin (tj. gminy Świebodzin czy gminy Babimost), które przez wiele lat odprowadzały ścieki do jezior Wojnowskich przez Gniłą Obrę. Jednocześnie podkreślił, że obecnie gospodarka wodno ściekowa na terenie gminy Kargowa jest w większym stopniu uregulowana. Dodał, że dla miejscowości zlokalizowanych w okolicach Wojnowa 1
planowana jest budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. Wyraził nadzieję, że spotkanie to stanie się przyczynkiem do wprowadzanie w życie opracowania pod tytułem Ocena możliwości ochrony jezior Wojnowskich i Rudno wraz z określeniem możliwości przystosowania jeziora Rudno dla potrzeb retencji. Dodał, że działania, które należałoby podjąć w tej sprawie wymagać będą znacznych nakładów finansowych. Przywołuje jako przykład podobną sprawę dot. jeziora Sławskiego i wskazuje na ogrom problemów jakie napotkano w trakcie realizacji działań mających na celu poprawę stanu tegoż jeziora. W dalszej części wypowiedzi podnosi temat celu spotkania, który jest skutkiem pism kierowanych do Urzędu Miejskiego Kargowa dot. głównie spraw złego stanu jezior Wojnowskich oraz wskazujących sprawców takiego stanu rzeczy (m.in. użytkownika rybackiego). Mając powyższe na uwadze zaapelował do zebranych o wypracowanie taktyki dalszych działań, tj. zbadanie obecnego stanu, w miarę możliwości przyczynę obecnego stanu, zidentyfikowanie źródeł zanieczyszczeń tam, gdzie jeszcze nie zostały wykryte, stworzenie harmonogramu działań jakie należałoby poczynić w celu poprawy jakości wód jezior Wojnowskich wraz z określeniem (wstępnych) środków potrzebnych na jego realizację. Ad.2. Pan Jerzy Tonder (z-ca Dyrektora Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie ) w swej wypowiedzi odniósł się do pism zgromadzonych w tut. urzędzie marszałkowskim, a dotyczących głównie tematyki złego stanu jakości wód jezior Wojnowskich. Odniósł się również do zarzutów skierowanych do uprawnionego do rybactwa, tj. gospodarki rybackiej prowadzonej na tychże jeziorach. Oznajmił, że tut. urząd jest w posiadaniu dokumentacji, która świadczy o prowadzeniu gospodarki w sposób prawidłowy. Następnie przystąpił do zagadnienia dotyczącego gospodarowania wodą jezior Wojnowskich oraz nakreślił problem przyczyn złego stanu jakości tych zbiorników wodnych. Rozmówca przedstawił czynniki, jakie mają wpływ na obecny stan jezior, tj.: zanieczyszczenia w zlewni bezpośredniej (głównie w miejscowościach Stare Kramsko i Kolesin), dopływ zanieczyszczeń ze źródeł obszarowych. W konkluzji stwierdził, że jeziora Wojnowskie są jeziorami nietypowymi, tzn. że są to jeziora trudne do poddawania zabiegom rekultywacyjnym ze względu na duże ilości materii organicznych dostających się do nich ze zlewni. Ad.3. Ad.a). Piotr Olechnowski, przedstawiciel uprawnionego do rybactwa Na wstępie przystąpił do opisywania warunków oraz dokumentów (umowa, operat rybacki, opinia jednostki naukowej, księgi gospodarcze, protokoły połowu, protokoły zarybień) na podstawie których użytkownik rybacki gospodaruje rybacko jeziora Wojnowskie. Następnie wskazał problemy z jakimi zmierzyć się musi użytkownik rybacki w związku z użytkowaniem rybackim 2
jezior Wojnowskich (znaczny spadek wydajności połowowej z hektara, spadek jakości ryb). Stwierdził, że uprawniony do rybactwa robi wszystko co w jego mocy, by nie dopuścić do dalszego pogarszania się jakości wód jezior Wojnowskich. Dodał, że prowadzone są połowy ryb małocennych (tj. głównie małego leszcza i krąpia), co przyczynia się do usuwania biogenów (fosforu, azotu) z wód jezior. Pan Olechnowski podał przykład, że połów 1 tony ryb ze zbiornika wodnego jest działaniem podobnym do neutralizacji 1000 m 3 ścieków nieoczyszczonych. Ad b). Przemysław Susek, Naczelnik Wydziału Monitoringu Środowiska w Zielonej Górze przy Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Zielonej Górze Rozmówca przedstawił ocenę jakości wód jezior Wojnowskich wykonanych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska na podstawie badań z kilku lat. Wynikało z nich, że stan utrzymywał się poniżej klasy czystości lub był zły. W 2012 r. przeprowadzone badania wykazały, że stan jakości wód jezior był słaby. Podkreślił, że wynik ten nie do końca odzwierciedla stan faktyczny, gdyż badania były przeprowadzone w cyklu jednego roku. Kończąc dodał, że jeziora Wojnowskie posiadają małą zdolność samooczyszczania i duża podatność na degradację ze względu na niską głębokość średnią, epilimnion kontaktujący się z dnem oraz nagromadzone pokłady osadów. Dodał, że ze względu na dużą zlewnię (ok. 403 m 2 ) jej wpływ na stan ogólny przedmiotowych jezior jest duży. Podkreślił, że jeziora Wojnowskie posiadają małą zdolność samooczyszczania, ze względu na wysokie pokłady osadów. Mając powyższe na względzie może to powodować reemisję zanieczyszczeń w tychże zbiornikach wodnych. Na zakończenie stwierdził, że poprawa stanu jakości jezior może nastąpić poprzez wyeliminowanie źródeł zanieczyszczeń w zlewni, a także proces ten wymaga czasu. Poinformował jednocześnie, że kolejne badania jezior, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska zaplanowane są na 2015 rok. Małgorzata Szablowska, Lubuski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Rozmówczyni poruszyła temat punktowych zanieczyszczeń w zlewni jezior Wojnowskich. Całość przemówienia Pani Małgorzaty Szablowskiej stanowi załącznik nr 2. Jednocześnie do niniejszego protokołu dołączono wyniki badań jezior Wojnowskich (zał. nr 3) oraz poglądowa mapę zlewni tych jezior (zał. nr 4). Wojciech Zieleniewski, z-ca Dyrektora Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Zielonej Górze Rozmówca uzupełnił wypowiedź Pani Małgorzaty Szablowskiej. Jego zdaniem do punktowych zanieczyszczeń w zlewni jezior Wojnowskich należałoby także zaliczyć: oczyszczalnię ścieków 3
w Brójcach Lubuskich (lokalizacja: ul. Świerczewskiego 48, 66-304 Bójce Lubuskie), dopływ ze Smardzewa (kolektor ściekowy). Podczas swojej wypowiedzi zwrócił uwagę na fakt, iż oczyszczalnia ścieków została uruchomiona dopiero w 1994 r., a więc przed tym rokiem ścieki wpływały bezpośrednio do jezior czego skutkiem jest nagromadzenie substancji biogennych w osadach dennych tych zbiorników wodnych. Zwrócił uwagę uczestnikom spotkania na fakt, iż oczyszczone ścieki zawsze niosą ze sobą ładunek biogenów. Kończąc rozmówca odwołuje się do zarzutów jakie padły pod adresem uprawnionego do rybactwa, iż obecny stan jezior był wynikiem źle prowadzonej gospodarki rybackiej. Jego zdaniem taki stan rzeczy jest wynikiem zanieczyszczeń punktowych w zlewni, a nie zaniedbań użytkownika rybackiego. Pytanie: Czy są jakieś badania przeprowadzone na temat fauny jezior Wojnowskich? Jak to się przedstawia? Przemysław Susek, Naczelnik Wydziału Monitoringu Środowiska w Zielonej Górze przy Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Zielonej Górze Zielona Góra Rozmówca, mając na uwadze postawione pytanie, przystąpił do opisywania sposobu wykonywania badań w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Dodał, że w 2012 r. badano m.in. chlorofil, który jest elementem łączonym z fitoplanktonem. Pytania: Ile ryb znajduje się w jeziorach? Może pewnych gatunków jest za mało lub za dużo? Czy istnieją takie opracowania? Przemysław Susek, Naczelnik Wydziału Monitoringu Środowiska w Zielonej Górze przy Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Zielonej Górze Zielona Góra W odpowiedzi na postawione pytanie oznajmił, że obecnie WIOŚ nie prowadzi takich badań, jednakże w przyszłości badania ichtiofauny będą najprawdopodobniej wykonywane w ramach monitoringu wód. Jerzy Tonder, z-ca Dyrektora Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie W kolejnej wypowiedzi odniósł się do przedmówcy informując, że w operacie rybackim pozytywnie zaopiniowanym przez jednostkę naukową zapisane są gatunki preferowane do zarybień jezior Wojnowskich. Dodał, że uprawniony do rybactwa jest zobligowany prowadzić gospodarkę rybacką zgodnie z operatem rybackim. 4
Pytania: Czy jakieś badania były zrobione? Czy jakieś dokumenty na to są, że tyle i tyle ryb, a nie więcej? Może wpływ na jakość wody ma brak pewnych gatunków ryb, a może braki ryb są znaczne? Jerzy Tonder, z-ca Dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie Pytanie: Ile i jakie gatunki ryb znajdują się w operacie rybackim? Agnieszka Jarmowicz, przedstawiciel Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Rozmówczyni, odniosła się do pytań zadanych przez Pana Mirosława Malinowskiego oraz Jerzego Tondera. Swoją wypowiedź rozpoczęła od tematu operatu rybackiego - ważnego dokumentu, który reguluje gospodarkę rybacką. W dokumencie tym istnieją zapisy dotyczące zarówno odłowów ryb jak i gatunków ryb pożądanych w wodach, na które został opracowany. Ponadto dodała, że w operacie rybackim zapisane są informacje dotyczące proporcji pomiędzy karpiowatymi a drapieżnikami, jakie należy zachować w celu utrzymania ichtiofauny na optymalnym poziomie. Pytanie: Czy są jakieś badania, które stwierdzają jak jest w tej wodzie? Agnieszka Jarmowicz, przedstawiciel Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Odpowiadając na pytanie poinformowała, że w tym roku i poprzednim nie zostały przeprowadzane takiego typu badania. Jednakże jak podkreśliła trzeba mieć na uwadze fakt, że w jednym sezonie wegetacyjnym nie da się określić co jest złe a co dobre dla ichtiofauny jeziora. Dodała, że do takich wniosków można dojść tylko poprzez wieloletnie badania zbiornika wodnego. Pytania: Może są jakieś zaniedbania? Może Państwo, czy jakieś instytucje potrafiłyby odpowiedzieć? My nie posiadamy takiej wiedzy, czy ryby jest wystarczająco czy za mało? Bo z tego wyniknie czy ta gospodarka prowadzona jest dobrze czy nie. Na chwilę obecną nie usłyszałem na to odpowiedzi. 5
Agnieszka Jarmowicz, przedstawiciel Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Odpowiadając na pytanie poinformowała, że w zeszłym roku kontrolowała zarybienie jezior Wojnowskich drapieżnikiem. Dodała, że samo zarybienie jak i sposób jego wykonania przez Pana Kozę przeprowadzony został w sposób fachowy. W ostatnich słowach stwierdziła, że nie ma zastrzeżeń co do prowadzonej gospodarki rybackiej przez uprawnionego do rybactwa. Pytania: Czy są dokumenty na temat ilości odławianych ryb i ilości wprowadzanych ryb? Czy można poznać tą liczbę? Agnieszka Jarmowicz, przedstawiciel Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Odpowiadając na pytanie poinformowała, że Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu jest w posiadaniu takich informacji, jednakże nie posiadała tych danych na spotkaniu. Nie mniej jednak zapewniła, że ilości zarówno odłowionych jak i zarybionych ryb są zgodne z umową prawa rybackiego użytkowania oraz z zapisami operatu rybackiego. Nie zgodził się z przedmówczynią. W uzasadnieniu poinformował, że z monitoringu prowadzonego przez wędkarzy oraz mieszkańców miejscowości znajdujących się wokół jezior Wojnowskich wynika, że odłowy ryb są ogromne. W związku z powyższym bardzo zależało mu na uzyskaniu konkretnych odpowiedzi na zadawane przez Niego pytania. Ponadto stwierdził, że wciąż pogarszający się stan wód jezior jest przyczyną braku fauny w tych zbiornikach. Jego zdanie na temat poprawy stanu jeziora jest następujące: zarybić jeziora znacznymi ilościami i różnymi gatunkami ryb przy jednoczesnym zakazie jakichkolwiek odłowów ryb. Wojciech Raunke, Dyrektor Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Zielonej Górze Wyjaśnił, że Okręgowi Polskiego Związku Wędkarskiego w Zielonej Górze nie było znane pismo z dnia 17 maja 2012 r. dot. złego stanu jezior Wojnowskich, autorstwa Koła Polskiego Związku Wędkarskiego. Pan Raunke poinformował, że planowane jest spotkanie z przedstawicielami Koła PZW Babimost oraz Gospodarstwem Rybackim Sława (użytkownikiem rybackim), w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Następnie odniósł się do problemów użytkowników rybackich. Stwierdził, że spadek połowów wędkarskich wcale nie musi oznaczać, że uprawniony do rybactwa prowadzi złą gospodarkę rybacką w jeziorze. 6
Wojciech Zieleniewski, z-ca Dyrektora Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Zielonej Górze Poruszył w swej wypowiedzi temat procesu eutrofizacji w zbiornikach wodych. Zaznaczył, że efektem tego procesu są zakwity jezior, co wpływa bezpośrednio na przezroczystość wód. To z kolei powoduje obumieranie makrofitów zanurzonych, które stanowią środowisko życia ryb litoralowych (karasia, szczupaka, lina). Ryby karpiowate, tj. leszcz, krąp, płoć, wzdręga czy ukleja w takim środowisku wodnym zaczynają ulegać karłowaceniu. Mając powyższe na uwadze, stwierdził, że na jeziorach Wojnowskich powinno się przeprowadzać intensywne odłowy ryb małocennych. Zbigniew Woziński, z-ca Burmistrza Babimostu Opisał gospodarkę wodno ściekową w gminie. Podkreślił, że na chwilę obecną gospodarka ta jest całkowicie uregulowana. W dalszej wypowiedzi stwierdził, że podziela zdanie Pana Malinowskiego, dotyczące prowadzenia przez użytkownika rybackiego nieracjonalnej gospodarki rybackiej na przedmiotowych jeziorach. Stwierdził, że należałoby stworzyć dokument mający na celu określenie czynników jakie wpływają na taki stan jezior oraz wskazanie środków przyczyniających się do poprawy tego stanu. Zaznaczył również, że nie zgadza się z opinią jakoby ryb w przedmiotowych jeziorach było dużo, gdyż tak nie jest. Zbigniew Liberek, z-ca Dyrektora ds. Tech.-Ekspl. Prokurent przy ZWiK Sp. z o.o. Zielona Góra Przedstawiciel spółki "Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja" przedstawił system wodociągowy dla miasta Zielona Góra. Na chwilę obecną ok. 30% - 40% wszystkich pobieranych wód przypada na rzekę Obrzycę. Wyniki badań z ostatnich lat wykazały, że stan jakości wody w rzece utrzymuje się na stałym poziomie. Zgodził się z przedmówcami, że należałoby poczynić kroki w celu poprawy jakości wód jezior Wojnowskich. Piotr Olechnowski, przedstawiciel uprawnionego do rybactwa Rozmówca przypomniał, że użytkownik rybacki prowadząc gospodarkę rybacką musi kierować się przepisami ustawy o rybactwie śródlądowym. Niestosowanie tychże przepisów grozi rozwiązaniem umowy z właściwym RZGW. Magdalena Konopczak, przedstawiciel Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu W nawiązaniu do wypowiedzi Pana Zbigniewa Liberka, oznajmiła, że w Rozporządzeniu Dyrektora RZGW we Wrocławiu z dnia 29 kwietnia 2005 r. w sprawie ustanowienia stref ochronnych ujęcia wody powierzchniowej SADOWA z rzeki Obrzycy wynika, że wszystkie ścieki 7
zlokalizowane w strefach pośrednich ochrony wód powinny być wyprowadzone poza granicę tychże stref. Grzegorz Koza, przedstawiciel uprawnionego do rybactwa Stwierdził, że z dyskusji, której jest świadkiem wywnioskował, że za obecny zły stan jezior Wojnowskich odpowiada użytkownik rybacki. Nie ukrywał rozgoryczenia takim stanem rzeczy. W dalszej części opowiedział o wylęgarni oraz podchowalni ryb zlokalizowanych w miejscowości Wojnowo. Materiałem zarybieniowym z tych obiektów są zarybiane przedmiotowe jeziora. Zaznaczył, że zdrowotność ryb jest pod stałą kontrolą ichtiopatologa. Kończąc podkreślił, że bez wyeliminowania zanieczyszczeń punktowych w zlewni, użytkownik rybacki jest bezradny wobec problemu jakim jest zła jakość wód Wojnowskich. Zbigniew Woziński, z-ca Burmistrza Babimostu Przypomniał zebranym o celu spotkania i zaapelował o wypracowanie wspólnego harmonogramu działań, które pozwolą na rozwiązanie problemu jezior Wojnowskich. Ad. c) Zygmunt Muszyński, z-ca Dyrektora Lubuskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze Wprowadził zebranych w temat gospodarki wodnej w zlewni jezior Wojnowskich, która prowadzona jest przez Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze. W swej wypowiedzi skupił się głównie na środkach finansowych przeznaczonych do konserwacji urządzeń melioracji podstawowej w zlewni tychże jezior.. Zdzisław Golomski, kierownik Inspektoratu w Sulechowie przy Lubuskim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze Przypomniał zebranym historie przystosowania jezior Wojnowskich do retencjonowania wody. Następnie opisał problemy jakie występują na terenie zlewni w związku z piętrzeniem wód przedmiotowych jezior. W dalszej części wypowiedzi poinformował, że nieprawdą jest, że Pan Grzegorz Koza manipuluje sobie jazem tak jak mu się to podoba. Zaznaczył, że wszelkie działania tego typu są uzgadniane bezpośrednio z Nim, tj. kierownikiem Inspektoratu LZMiUW w Sulechowie. Dodał, że Pan Koza reguluje poziomem wody w j. Wojnowskich, jednakże wykonuje to tylko i wyłącznie za jego zezwoleniem. Jego zdaniem do przyczyn zanieczyszczenia jezior należy dodać zanieczyszczenia spowodowane przez drzewa liściaste, które obrastają linię brzegową, jak również roślinność wynurzoną (trzciny, tatarak). Dodał przy tym, że ścieki z domków letniskowych oraz spływy powierzchniowe ze zlewni, także stanowią poważne źródło 8
zanieczyszczeń. Na koniec stwierdził, że interesów takich sektorów gospodarki jak turystyka, rybactwo i rolnictwo nie da się pogodzić, bez wypracowania wspólnych kompromisów. Sylwester Błoch, Inspektor ds. rolnictwa, melioracji i leśnictwa przy Urzędzie Miejskim Na wstępie podkreślił, iż Urząd Miejski prowadzi działania mające na celu uświadamianie mieszkańców gminy Babimost w zakresie prawidłowego zachowania się podczas pobytu nad zbiornikami wodnymi gminy. Wspomniał o prowadzeniu kontroli w terenie, które mają na celu nadzór nad prawidłowym zagospodarowaniem odpadów i innych zanieczyszczeń mogących negatywnie wpływać na stan jakości wód jezior Wojnowskich. Wyraził obietnicę, że kontrole na terenie zlewni przedmiotowych jezior będą częstsze niż miało to miejsce do tej pory. Kończąc zaapelował, aby poszerzyć grono osób, gmin, instytucji zainteresowanych sprawą, aby rzeczywiście w przyszłości rozwiązać problem zanieczyszczeń w zlewni. Przemysław Susek, Naczelnik Wydziału Monitoringu Środowiska w Zielonej Górze przy WIOŚ Zielona Góra Uzupełnił swoje wcześniejsze wypowiedzi o temat rzeki Gniłej Obry, która jest bezpośrednim dostarczycielem wody do jezior Wojnowskich. Kończąc stwierdził, że stan jakości wód rzeki Gniłej Obry wpływa bezpośrednio na obecny stan jezior Wojnowskich. Wojciech Zieleniewski, z-ca Dyrektora Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Zielonej Górze Podsumowując swoje wcześniejsze wypowiedzi, stwierdził, że z jego doświadczenia zawodowego, wynika, że proces samooczyszczania takiego typu jezior jak jeziora Wojnowskie Wschodnie i Zachodnie jest długotrwały. Powodem takiego stanu rzeczy są depozyty zanieczyszczeń zgromadzone na dnie tychże jezior. Marek Żeromski, Dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie W swoim wystąpieniu przywołał przykład jeziora Sławskiego i zakres działań jakie jednostki zaangażowane w ratowanie tego jeziora musiały poczynić, aby osiągnąć zamierzony wcześniej cel. Zdzisław Golomski, kierownik Inspektoratu w Sulechowie przy Lubuskim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze Rozmówca powołał się na wyniki badań jakości wód, z których można wnioskować, że najgorszą jakością wód charakteryzuje się jezioro Wojnowskie Wschodnie. W związku z tym zaapelował do zgromadzonych o potrzebę znalezienia przyczyny takiego stanu rzeczy. 9
Sebastian Ciemnoczołowski, Burmistrz Kargowej W swoim podsumowującym to spotkanie wystąpieniu stwierdził, że najmniejszy wpływ na obecny zły stan jezior Wojnowskich mają działania użytkownika rybackiego. Ponadto dodał, iż dla takich sektorów gospodarki jak turystyka, rybactwo i rolnictwo jest również ważna dobra jakość wód jezior Wojnowskich. W dalszej części wystąpienia podkreślił, że na chwilę obecną istnieje potrzeba określenia głównych (największych) źródeł zanieczyszczeń w zlewni jezior. Mając powyższe na uwadze, stwierdził, że należałoby czynić działania mające na celu stopniowe eliminowanie punktowych źródeł zanieczyszczeń (chociażby poprzez prowadzenie na terenach gmin częstszych kontroli). Pytania: Czy obniżenie wody na jazie, około 2 lat temu, mogło być powodem wyginięcia całych populacji ryb? Jeśli tak, to kto takie działania wykonuje? Czy Pan Koza dokonuje regulacji poziomu wody w przedmiotowych jeziorach? Marek Żeromski, Dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie Stwierdził, że temat regulacji poziomem wody w jeziorach Wojnowskich był szczegółowo omówiony przez Pana Zdzisława Golomskiego. W związku z powyższym nie widział powodów, dla których tę kwestię należy dalej poruszać w toku spotkania. Piotr Olechnowski, przedstawiciel uprawnionego do rybactwa W swej wypowiedzi przedstawił projekt harmonogramu działań jaki jego zdaniem winien być prowadzony w celu zapobieżenia dalszej degradacji Jezior Wojnowskich, tj.: identyfikacja wszystkich źródeł dopływu ścieków w całej zlewni; wykorzystywanie zasobów ekosystemu jeziornego zgodne z jego pojemnością ekologiczną; rozpoznanie hydrologii jezior, stref przepływu, akumulacji drobnej zawiesiny, fosforu i heterocyst sinicowych; ocena stanu jezior: (stopień degradacji i sprawność sieci troficznych, bioróżnorodność funkcjonalna, sprawność transformacji energii); rekultywacja jezior: zahamowanie rozwoju zakwitów sinicowych; długofalowy program ochrony, monitoringu i zrównoważonego zarządzania zasobami zlewni jeziora. Całość wypowiedzi Pana Olechnowskiego znajduje się w załączniku nr 5. Marek Żeromski, Dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie Oznajmił, mając na uwadze zasięg problemu, że do działań w przedmiotowej sprawie należałoby zaprosić również następujące osoby i instytucje: Burmistrza Świebodzina, Wójta Szczańca, 10
Burmistrz Zbąszynka, Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Zielonej Górze, Lubuską Izbę Rolniczą, Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Gorzowie Wlkp. Jerzy Tonder, z-ca Dyrektora Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie W swoim wystąpieniu poruszył temat kary pieniężnej, jaką może nałożyć na Polskę Unia Europejska z tytułu nieudokumentowania działań mających na celu poprawę jakości jezior Wojnowskich (wynika to z Ramowej Dyrektywy Wodnej). Stwierdził, że działania zmierzające do poprawy stanu jezior powinny zacząć się od określenia źródeł dostawy materii biogennej z obszaru całej zlewni. Ponadto pokreślił, że może zdarzyć się sytuacja, iż pomimo działań naprawczych stan jezior nie ulegnie poprawie. Kończąc dodał, że należałoby stworzyć dokument, który opisałby bilans ładunku rzeczywistego dostającego się do jezior Wojnowskich ze wszystkich źródeł zanieczyszczeń obszarowych. Marek Żeromski, Dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi w Urzędzie Prowadzący spotkanie podziękował wszystkim za uczestnictwo w spotkaniu. Wyraził nadzieję, iż niniejsze spotkanie stanowić będzie impuls do działań zmierzających do poprawy stanu jezior Wojnowskich. Zapewnił, że protokół ze spotkania zostanie przekazany do zainteresowanych stron celem ewentualnego uzupełnienia. Na tym protokół zakończono. Protokół sporządziła: Pani Magdalena Wanat Prowadzący spotkanie: Pan Marek Żeromski Zielona Góra, 10.07.2013 r. 11