PRACOWNIA PROJEKTOWA RENO-TECH Dorota Bugalecka ul. Królowej Marysieńki 33/93 02-954 Warszawa NIP: 951 216 46 37 Regon: 369125833 NAZWA OPRACOWANIA: NAZWA OBIEKTU: EGZ. NR:......... EKSPERTYZA STANU TECHNICZNEGO OCIEPLENIA ŚCIAN BUDYNKU PRZY UL. WOJCIECHOWSKIEGO 15 W WARSZAWIE BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY ADRES INWESTYCJI: UL. WOJCIECHOWSKIEGO 15, 02-495 WARSZAWA jednostka ewidencyjna 146512_8, obręb 2-09-08, działka ew. nr 62, 76/1, 76/2 XIII - kategoria obiektu budowlanego INWESTOR: Miasto Stołeczne Warszawa, Pl. Bankowy 3/5 00-950 Warszawa mgr inż. Leszek Tischner upr. bud. nr 157/2002 AUTORZY OPRACOWANIA WARSZAWA, 05.2018r.
SPIS TREŚCI Część opisowa Spis treści CZĘŚĆ OPISOWA 1 Dane ogólne... 3 1.1 Podstawa formalna... 3 1.2 Przedmiot, cel i zakres opracowania... 3 2 Charakterystyka obiektu (przeznaczenie, usytuowanie, konstrukcja)... 3 3 Dane z archiwalnej dokumentacji... 3 4 Ustalenia z wizji lokalnej i badań makroskopowych... 4 5 Ocena stanu technicznego elewacji... 4 5.1 Podokienniki... 4 5.2 Obróbki blacharskie, elementy odwodnienia... 4 5.3 Tynki zewnętrzne... 5 6 Wyniki z lokalnej odkrywki... 5 7 Wnioski... 6 8 Zalecenia techniczne... 8 CZĘŚĆ FOTOGRAFICZNA... 13 2
CZĘŚĆ OPISOWA 1 Dane ogólne 1.1 Podstawa formalna Podstawę opracowania stanowi umowa zawarta w dniu 06.04.2018r. przez Miasto Stołeczne Warszawa z Dorotą Bugalecką prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Pracownia Projektowa Dorota Bugalecka, z siedzibą przy ul. Królowej Marysieńki 33/93. 02-494 Warszawa. 1.2 Przedmiot, cel i zakres opracowania Przedmiotem opracowania jest wielorodzinny budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Wojciechowskiego 15 w Warszawie. Celem niniejszego opracowania jest sprawdzenie stanu technicznego elewacji. W związku z powyższym ekspertyza obejmuje: odkrywki warstw dociepleniowych, wizję lokalną, analizę wyników badań oraz obliczeń sprawdzających, wnioski, zalecenia. 2 Charakterystyka obiektu (przeznaczenie, usytuowanie, konstrukcja) Budynek przy ul. Wojciechowskiego 15 wybudowano na kształcie prostokąta. Do budynku prowadzą 2 klatki schodowe. Budynek wzniesiony w technologii szkieletowej. 3 Dane z archiwalnej dokumentacji Na podstawie analizy archiwalnej szczątkowej dokumentacji stwierdzono: - budynek wzniesiony w systemie szkieletowym - ściany zewnętrzne: 24 cm gazobeton, - termomodernizacja 10 cm styropian. 3
4 Ustalenia z wizji lokalnej i badań makroskopowych W dniu 16.04.2018r. wykonano wizję lokalną w celu oceny stanu technicznego ścian zewnętrznych w budynku zlokalizowanym w Warszawie przy ul. Wojciechowskiego 15. W czasie wizji wykonano dokumentacje fotograficzną elewacji oraz lokalne odkrywki. W ramach badań makroskopowych stwierdzono: - budynek ocieplony metodą BSO z wykorzystaniem styropianu, - liczne przebarwienia tynku, - widoczne ścięcie warstwy tynku wraz z siatką z klejem nad cokołem - liczne ogniska glonów i grzybów porastających elewacje (głównie elewacja północna), - lokalne łuszczenie się tynków, - uszkodzenia kratek wentylacyjnych, - lokalne ogniska korozji podokienników, 5 Ocena stanu technicznego elewacji 5.1 Podokienniki Podokienniki wykonane z blachy stalowej ocynkowanej. W trakcie wizji lokalnej stwierdzono następujące uszkodzenia: liczne oznaki korozji, widoczne uszkodzenia mechaniczne widoczne zacieki na elewacji przy podokiennikach Ogólnie stan techniczny podokienników określono jako zły. 5.2 Obróbki blacharskie, elementy odwodnienia Obróbki blacharskie gzymsów z blachy stalowej ocynkowanej. W trakcie wizji lokalnej stwierdzono następujące uszkodzenia: liczne oznaki korozji i nieszczelności, zacieki elewacyjne z instalacji odwadniającej, rury spustowe ze śladami korozji i nieszczelności, Ogólnie stan techniczny obróbek i określono jako zły. 4
5.3 Tynki zewnętrzne Tynki zewnętrzne wykonane na warstwie siatki w kleju. Tynki cienkowarstwowe o strukturze kornika. Kolor elewacji kremowy, pasy o kolorze ceglanym tynk barwiony w masie. W trakcie wizji lokalnej stwierdzono następujące uszkodzenia: całość elewacji znacznie zabrudzona na tynkach liczne zawilgocenia, ubytki i oznaki korozji biologicznej, na wysokości parteru widoczne uszkodzenia mechaniczne spowodowane działalnością człowieka, na wysokości do 100 cm nad cokołem widoczne pofałdowania siatki oraz wynikające z tego spękania tynku. Ogólnie stan techniczny tynków zewnętrznych określono jako zły. 6 Wyniki z lokalnej odkrywki Wykonano odkrycia ocieplenia na elewacji podłużnej i elewacji szczytowej. Na tej podstawie oceniono stan poszczególnych warstw systemu dociepleniowego. ODKRYWKA NR 1 (fot. 7-12) Odkrywkę wykonano na wysokości parteru elewacji wschodniej geometria odkrycia około 100 cm x 100 cm a) Warstwy wykończeniowe tynk akrylowy barwiony w masie. b) Termoizolacja styropian o grubości 10 cm. c) Sposób mocowania do ściany klejenie na tzw. placki, średnicy od 15 do 25 cm + mocowanie mechaniczne łącznikami tworzywowymi z trzpieniem tworzywowym długość kołka 16cm. d) Przyczepność warstwy zbrojącej do styropianu niewystarczająca (ocena organoleptyczna). e) Efektywna powierzchnia przyklejenia styropianu do ściany około 30 %. Brak klejenia obwodowego. f) Grubość warstwy zbrojonej 0,5 mm 5
g) Grubość warstw zewnętrznych łącznie (warstwa zbrojona i tynkarska) około 4,00 mm h) Grubość warstwy kleju do przyklejania styropianu ok.5mm. ODKRYWKA NR 2 (fot. 13-16) Odkrywkę wykonano na wysokości parteru elewacji południowej geometria odkrycia około 100 cm x 100 cm a) Warstwy wykończeniowe tynk akrylowy barwiony w masie. b) Termoizolacja styropian o grubości 10 cm. c) Sposób mocowania do ściany klejenie na tzw. placki, średnicy od 15 do 25 cm + mocowanie mechaniczne łącznikami tworzywowymi z trzpieniem tworzywowym długość kołka 16cm. d) Przyczepność warstwy zbrojącej do styropianu niewystarczająca (ocena organoleptyczna). e) Efektywna powierzchnia przyklejenia styropianu do ściany około 25 %. Brak klejenie obwodowego. f) Grubość warstwy zbrojonej 0,5 mm g) Grubość warstw zewnętrznych łącznie (warstwa zbrojona i tynkarska) około 4,00 mm h) Ilość łączników mechanicznych w obszarze odkrywki 3 szt. Łączniki niewystarczająco zakotwione. Pod wpływem siły fizycznej ruchome. i) Grubość warstwy kleju do przyklejania styropianu ok.5mm. 7 Wnioski Na podstawie wizji lokalnej oraz przeprowadzonych badań należy stwierdzić, że stan techniczny warstwy termomodernizacyjnej jest zły. Stwierdzono następujące wady: - brak klejenia obwodowego płyt styropianowych na elewacjach zachodniej, północnej i południowej, - niewystarczające mocowanie łącznikami płyt styropianowych na ścianie północnej (swobodne łączniki, brak docisku do płyty styropianowej, ruchomość w otworze przy sile fizycznej), 6
- porażenie tynków glonami oraz grzybami (szczególnie na elewacji wschodniej i północnej), - liczne przebarwienia, - widoczne krawędzie płyt docieplenia, - liczne spękania tynku wynikające z niedostatecznej przyczepności warstwy siatki i kleju do płyt styropianowych Brak klejenia obwodowego jest niezgodne z Aprobatą Techniczną systemu w zakresie odporności ogniowej. W badaniach ogniowych system jest badany tylko przy założeniu klejenia obwodowego. Brak klejenia może powodować przenoszenie ognia na wyższe kondygnacje pomimo użycia styropianu o własnościach samo gasnących. Autorom opracowania znane są przypadki uchylania się firm ubezpieczających od odpowiedzialności w przypadku awarii takiego docieplenia klejonego jedynie na placki. Porażenie tynków glonami oraz grzybami spowodowane w tym przypadku kilkoma czynnikami. W budynkach zastosowano tynki akrylowe, które bez dodatków biocydów są nieodporne na korozję biologiczną. W dużym stopniu korozji biologicznej sprzyja faktura ocenianych tynków. Faktura typu KORNIK stwarza naturalne zagłębienia, w których z duża łatwością rozrastają się glony oraz grzyby. Dodatkowymi czynnikami zwiększającymi korozje to wysoka zieleń oraz orientacja północno- wschodnia. Niewystarczająca powierzchnia warstwy klejowej do klejenia płyt styropianowych może doprowadzić do lokalnego odpadania warstwy docieplenia. Prawidłowo przyklejona warstwa docieplenia przyklejona jest na powierzchni minimum 40 % swojej powierzchni. Niewystarczająca powierzchnia warstwy klejowej styrobloków, w połączeniu ze znaczną utratą właściwości kleju niesie ryzyko ścięcia warstwy klejowej w przypadku dociążenia konstrukcji. Nie dopuszcza się docieplania ścian szczytowych. Porażenie tynków glonami oraz grzybami przyspiesza erozje tynków cienkowarstwowych. Obniża efekty estetyczne nieruchomości. Liczne przebarwienia świadczą o dużej nasiąkliwości tynków i obniżają efekty estetyczne nieruchomości. Odspojenie siatki i tynku od płyt styropianowych świadczy o złej jakości materiałach zastosowanych podczas wykonywania docieplenia. Podczas 7
wykonywania odkrywek z łatwością odspojono warstwę siatki na kleju od płyt styropianowych. Dodatkowo na elewacji południowej siatka uległa ścięciu na wysokości około 30 cm nad cokołem. Powoduje przedostawanie się wody pod warstwę styropianu i obniża efekt estetyczny nieruchomości. 8 Zalecenia techniczne W związku z powyższym autorzy wskazują następujące możliwe postępowanie: OPIS PROPONOWANYCH PRAC DLA ELEWACJI Rozbiórka uszkodzonej istniejącej wyprawy tynkarskiej i warstwy siatki w kleju + kołkowanie styropianu + wykonanie nowej warstwy siatki w kleju + wykonanie nowej wyprawy tynkarskiej 1. Usunąć mechanicznie (szerokie szpachle) słabo związaną warstwę tynkarską z powierzchni warstwy zbrojonej kleju ( około 75% powierzchni elewacji). 2. Zdemontować mechanicznie osłabioną warstwę siatki w kleju (około 65% powierzchni elewacji). 3. Całą powierzchnię ścian należy sprawdzić dokładnie korzystając z dostępności rusztowań i dokonać testu ostukania gumowym młotkiem. Poprzez oceny drgania elewacji i odgłosu przy teście można zlokalizować miejsca gdzie ilość kleju do mocowania termoizolacji jest mała. 4. W obszarach ustalonych w punkcie powyżej konieczne jest wprowadzenie pod ocieplenie pianki poliuretanowej nisko rozprężnej stosowanej jako klej do termoizolacji w systemach ETICS. Sposób aplikacji pianki polega na wprowadzaniu aplikatura metalowego pistoletu pod materiał termoizolacyjny przebijając wszystkie warstwy ocieplenia pod kątem prostym a następnie poprzez naciśniecie dźwigni,,spustu wprowadzenie pod styropian pianki w takiej ilości aby średnica powstałego w ten sposób obszaru o kształcie zbliżonym do koła miała wymiar około 15 cm. Test ostukiwania młotkiem ma istotne znacznie dla skutecznego wprowadzenia pianki z uwagi na fakt, że w sytuacji trafienia pistoletem w placek kleju od spodu płyty styropianowej pianka nie zostanie uwolniona. Od skuteczności tego zabiegu zależy właściwe podparcie termoizolacji przed mocowaniem mechanicznym a tym samym skuteczność tego mocowania. Zważając na sposób pierwotnego 8
klejenia izolacji do ściany ( bez wałka obwodowego i niewystarczająca ilość kleju), można za pomocą pianki stworzyć również formę bariery dla ewentualnego ognia poprzez stworzenie np. co trzy metry poziomych pasem ciągłych pianki,,wstrzykując ją wzdłuż linii punktami co 30 cm. Podobny efekt można uzyskać wycinając poziome pasy ocieplenia o szerokości 20-50 cm np. co 3 m i wklejając w powstałe miejsca pasy z wełny mineralnej. Wełna ma być tak przyklejona aby nie było zagrożenia przemieszczania się pod nią powietrza a wiec albo na tzw. grzebień na całej powierzchni albo w sposób tradycyjny czyli na placki z wałkiem/pasmem obwodowym. 5. W przypadku zastosowania pianki o nieodpowiednich parametrach istnieje zagrożenie odspojenia ocieplenia od ściany z uwagi np. na nadmierne rozparcie się pianki dlatego należy wcześniej wykonać test takiej aplikacji na powierzchni około 4 m 2 i ocenić stan odkształcenia ocieplenia nie powinien w ogóle wystąpić! 6. Całość docieplenia dokołkować kołkami z tworzywa, o długości minimum 16 cm w ilości 4 szt./m 2 oraz 6 szt./m 2 dla krawędzi ścian. Wzmocnienie podłoża kołkami z krótką strefa rozporu. 7. Wykonać koniecznie mocowanie zachowując ostrożność podczas ich osadzania w kontekście możliwości uszkodzenia domocowania ocieplenia istniejącego. Stosować łączniki z trzpieniem stalowym najlepiej wkręcane ze strefą rozporu przystosowaną do kotwienia w betonie. Łącznikiem rekomendowanym jest EJOT STR-U lub KOELNER TFIX 8S z trzpieniem stalowym wkręcanym. Długość łącznika powinna stanowić sumę następujących wielkości: - łączna grubość warstw ocieplenia - grubość warstwy kleju na której ocieplenie istniejące jest przyklejone - grubość warstwy nie nośnych ściany (przy płycie fakturowej to grubość kilku mm) - głębokość strefy kotwienia łącznika w materiale ściennym (płyta fakturowa) około 55 mm dla w/w łączników. Zawsze jednak należy sprawdzić strefę rozporu dla danego łącznika i producenta w Aprobacie Technicznej wydanej dla łącznika. Zaleca się stosować tzw. montaż powierzchniowy lub zagłębiony łączników mechanicznych z zastosowaniem zatyczek ze styropianu wkładanych do tulei 9
łącznika szczelnie dopasowanych - w przypadku EJOT STR U. Łączniki produkcji KOELNER TFIX 8 S nie wymagają wprowadzania zatyczek. Montaż zagłębiony warunkowany jest grubością styropianu. Sugerowana liczba łączników około 4 szt./m 2 w rozmieszczeniu wg schematu poniżej w strefie środkowej ściany i nie miej niż 6 szt./m 2 w strefie narożnej ( 2-3 m od naroża). Montaż łączników należy rozpocząć dopiero po dostatecznym stwardnieniu i związaniu zaprawy klejącej. Proces twardnienia zaprawy zależy od temp. i wilgotności powietrza. Z tego względu przy wysychaniu kleju w warunkach optymalnych montaż łączników można rozpocząć dopiero po 2 dniach od przyklejenia płyt styropianowych. Uwaga! Łączniki należy tak wprowadzać aby nie uszkodzić mocowania wykonanego dla obszarów ocieplenia istniejącego. W tym celu po należy sprawdzać cienkim prętem stalowym czy po pod spodem styropianu nie znajduje się łącznik w miejscu gdzie zamierzamy osadzić kolejny łączący wszystkie warstwy ociepleniowej. Poniżej pokazano sposoby mocowania mechanicznego w sposób zabezpieczający przed powstawaniem istotnych mostków termicznych w punktach połączenia i tym samym zabezpieczenia przez powstawanie tzw. efektu biedronki kilka rekomendowanych sposobów. Technika mocowanie zagłębionego ze sprężeniem styropianu po nacięciu go specjalnym narzędziem tnąco-wkręcającym EJOT. Technika mocowanie zagłębionego z wyfrezowaniem materiału termoizolacyjnego. 10
Należy zwrócić uwagę na minimalną grubość warstwy styropianu jaka jest wymagana przy tego typu technice kotwienia szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej firmy EJOT lub KOELNER. W przypadku techniki mocowania z wyfrezowaniem łącznik powinien być krótszy o głębokość frezu od projektowanego dla mocowania ze sprężeniem styropianu lub dla montażu powierzchniowego. W sytuacji kiedy projektowana grubość styropianu jest mniejsza niż 8 cm stosuje się wyłącznie tzw. powierzchniowy montaż łączników, wówczas mostek termiczny powstały w miejscu wprowadzenie śruby likwiduje się poprzez wprowadzenie zaślepki styropianowej do tulei łącznika jak pokazano na zdjęciach poniżej. Uwaga! Łączniki należy tak wprowadzać aby nie uszkodzić mocowania wykonanego dla obszarów ocieplenia istniejącego dodatkowo kotwionego. W tym celu należy sprawdzać cienkim prętem stalowym czy pod spodem styropianu nie znajduje się łącznik w miejscu gdzie zamierzamy osadzić kolejny łącznik łączący wszystkie warstwy ociepleń. Do mocowania ocieplenia na ścianach pełnych polecamy obecnie najskuteczniejsze mocowanie na rynku BOLIX KWM posiadające udokumentowaną badaniami najwyższą wytrzymałość na ssanie wiatru. 11
8. Po wykonaniu kołkowania powierzchnię wyrównać warstwą siatki z włókna szklanego na kleju do styropianu, np. BOLIX U 9. Jak warstwę wykończeniową stosować tynki mineralne lub silikonowe o granulacji 1,5 mm o fakturze GRYSIK. Malowane elewacji wykonać farbami silikonowymi np. BOLIX SIL Complex lub BOLIX SIL P. OPIS PROPONOWANYCH PRAC DLA POZOSTAŁYCH ELEMENTÓW ELEWACJI 1. Wymiana obróbek blacharskich nad cokołem na nowe z blachy stalowej ocynkowanej, gr. min. 0,55 mm 2. Wymiana rur spustowych na nowe z blachy stalowej ocynkowanej 3. Wymiana parapetów na wszystkich elewacjach na nowe z blachy stalowej ocynkowanej gr. min 0,55 mm 4. Czyszczenie cokołu 5. Wymiana daszków nad wejściami do budynku na nowe o konstrukcji stalowej z wypełnieniem z poliwęglanu litego Niniejsza opinia nie stanowi projektu technicznego ani projektu naprawy. Mocowanie mechaniczne jest sugerowane, musi zostać poddane stosownym obliczeniom wykonanym przez projektanta, który ostatecznie dokona wyboru rodzaju łączników ich ilości, rodzaju i rozmieszczenia. Podobna uwaga dotyczy również warunków dotyczących klasyfikacji ogniowych. Ekspertyza nie obejmuje oceny technicznej konstrukcji ścian zewnętrznych budynku. 12
CZĘŚĆ FOTOGRAFICZNA Fot. 1 Elewacja klatki schodowej 1 Widoczne: 1) przebarwienia i porażane tynku. Fot. 2 Elewacja klatki schodowej Widoczne: 1) przebarwienia i porażane tynku. Fot. 3 Elewacja wschodnia 1 Widoczne: 1) przebarwienia i porażane tynki, 13
Fot. 4 Elewacja wschodnia Widoczne: 1) przebarwienia i porażane tynki, 2) spękania na całej długości elewacji Fot. 5 Elewacja północna 1 Widoczne: 1) przebarwienia i porażane tynki, 2) zaglonienie elewacji 2 Fot. 6 Elewacja budynku 1 Widoczne: 1) zacieki na elewacji 14
Fot. 7 Miejsce wykonania odkrywki elewacja wschodnia Fot. 8 Lokalna odkrywka Widoczna: 1) warstwa docieplenia 2) zacieki na styropianie 3) warstwa zbrojąca z łatwością odspojona od styropianu 15
Fot. 9 Lokalna odkrywka c.d. Widoczna: 1) geometria odkrywki 2) kołkowanie styropianu Fot. 10 Lokalna odkrywka c.d. Widoczne: 1) usunięcie warstwy styropianu, 2) klej do styropianu. 16
Fot. 11 Pomiar grubości docieplenia Fot. 12 Pomiar długości kołka mocującego 17
Fot. 13 Lokalna odkrywka elewacja południowa Widoczna: 1) próba zerwania warstw klejowych, 2) warstwa styropianu pozostała na warstwie klejowej. Fot. 14 Lokalna odkrywka c.d. Widoczna: 1) geometria odkrywki 18
Fot. 15 Widoczne: 1) Styropian z trudem odrywa się od podłoża 2) Placki klejowe średnicy ok. 20 cm Fot. 16 Pomiar grubości styropianu Styropian grubości 6 cm KONIEC 19