Danuta Gillner SYGOS VIII, Ustroń 13-15.01.2011 1
DYREKTYWA 1999/45/WE z dnia 31 maja 1999 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania preparatów niebezpiecznych (DPD) Zmiany: m.in. dyrektywa komisji 2006/8/WE 2
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 3
Harmonizacja klasyfikacji i oznakowania chemikaliów (a) Poprawa ochrony zdrowia człowieka i środowiska. (b) Określenie zakresu, struktury i ramy systemu klasyfikacji i oznakowania dla krajów, które takiego nie posiadają. (c) Zmniejszenie zapotrzebowania na badania i ocenę chemikaliów. (d) Ułatwienie międzynarodowego handlu chemikaliami. 4
Obydwie odnoszą się do: klasyfikacji; przekazywania informacji o zagrożeniach poprzez oznakowanie pakowania 5
CLP zastępuje dyrektywę 1999/45/WE Utrzymany obecny ogólny poziom ochrony zdrowia ludzi i środowiska przewidziany w dyrektywie Należy utrzymać niektóre klasy zagrożeń, które nie zostały uwzględnione w GHS 6
Terminy Do 1 czerwca 2015 r. Mieszaniny są klasyfikowane, oznakowane i pakowane zgodnie z dyrektywą 1999/45/WE 7
Mieszaniny, które zaklasyfikowano, oznakowano i opakowano zgodnie z dyrektywą 1999/45/EWG oraz wprowadzono do obrotu przed 1 czerwca 2015 r., nie muszą być ponownie oznakowane ani pakowane do dnia 1 czerwca 2017 r. Terminy Wyszło z magazynu producenta przed 1 grudnia 2015 - dwa lata spokoju Zostało oclone przed 1 grudnia 2015 - ma dwa lata spokoju Po 1 czerwca 2017 wycofanie ze sklepów 8
Klasyfikacja - CLP Niezbędna współpraca dostawców np. tworzenie sieci, korzystanie z danych, wiedza ekspercka 9
Klasyfikacja mieszanin Ocena stopnia zagrożenia preparatu/mieszaniny opiera się na określeniu: właściwości fizykochemicznych, właściwości wpływające na zdrowie, właściwości środowiskowych. 10
Klasyfikacja mieszanin Na początku : określić jakie substancje i mieszaniny są dostarczane informacje obejmujące: tożsamość substancji jej klasyfikację stężenie w mieszaninie dane dotyczące wszelkich zanieczyszczeń i dodatków 11
Stężenia graniczne Wartości graniczne kiedy obecność substancji należy wziąć pod uwagę 12
Noty w tabeli klasyfikacji - korekta substancja (kwasy, zasady itd.) jest wprowadzana do obrotu w postaci wodnego roztworu o różnych stężeniach; droga narażenia lub charakter skutków prowadzą do rozróżnienia klasyfikacji w klasie zagrożeń; substancja jest wprowadzana do obrotu w postaci, która nie wykazuje zagrożeń wynikających z właściwości fizycznych określonych w klasyfikacji; substancja zawiera stabilizator lub inhibitor, który może mieć wpływ na klasyfikację; 13
Tabela konwersji o Substancja lub mieszanina zaklasyfikowana zgodnie z dyrektywami 67/548/ EWG lub1999/45/we przed 1 czerwca 2015 r., można zmienić klasyfikację wykorzystując do tego tabelę konwersji (załącznik VII CLP). 14
Przykładowe przełożenie klasyfikacji 67/548/EWG Stan skupienia substancji Klasyfikacja zgodna z CLP Klasa zagrożenia i kategoria Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia O; R8 gaz Ox. Gas 1 H270 R8 kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar F; R11 substancja ciekła Dokładne przełożenie nie jest możliwe. Prawidłowe przełożenie symbolu F z przypisanym zwrotem R11, dla substancji ciekłych: Flam. Liq. 1, H224, jeżeli temperatura początku wrzenia 35 o C Flam. Liq. 2, H225, jeżeli temperatura początku wrzenia > 35 o C R11.oraz substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu poniżej 21 o C, które nie są skrajnie łatwopalne. 15
Przykładowe przełożenie zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia DSD/DPD R1 - produkt wybuchowy w stanie suchym R6 - produkt wybuchowy z dostępem lub bez dostępu powietrza R14 reaguje gwałtownie z wodą R 39-41 CLP EUH001 EUH006 EUH014 EUH070 - działa toksycznie w kontakcie z oczami 16
Klasyfikacja mieszanin Klasyfikacja mieszanin według CLP odnosi się do takich samych zagrożeń, jak te dotyczące substancji Dostępne dane dotyczące mieszaniny jako całości powinny być wykorzystywane przede wszystkim do określenia klasyfikacji Można stosować tzw. zasady pomostowe 17
Zasady pomostowe Korzystanie z danych dotyczących podobnych przebadanych mieszanin oraz informacji dotyczących zagrożeń poszczególnych składników W przypadku obliczeń wzory różnią się od stosowanych w DPD art. 9 ust. 3 i art. 9 ust. 4 CLP 18
Klasyfikacja Jeżeli kryteriów klasyfikacji nie da się zastosować bezpośrednio wtedy klasyfikacja na podstawie metody analizy ciężaru dowodów wykorzystującej ocenę eksperta CLP - wyraźniej określone zasady 19
Zasady pomostowe dla klasyfikacji mieszanin Rozcieńczanie Klasyfikacja partii Stężenie wysoce niebezpiecznych mieszanin Interpolacja w ramach jednej kategorii toksyczności Mieszaniny zasadniczo podobne Aerozole Sekcja 1.1.3 CLP 20
Zasady pomostowe dla klasyfikacji mieszanin Zmiana składu mieszaniny Zakres stężeń wyjściowych składnika Dozwolone odchylenia od wyjściowego stężenia składnika 2,5 % ± 30 % 2,5 < C 10 % ± 20 % 10 < C 25 % ± 10 % 25 < C 100 % ± 5 % Sekcja 1.1.3 CLP 21
Przykład klasyfikacji mieszaniny Zagrożenie: Toksyczność ostra droga pokarmowa 22
Przykład klasyfikacji mieszaniny Składnik Masa (%) Dane z badań Składnik 1 16 LD50: 1600 mg/kg Składnik 2 Składnik 3 4 80 Oszacowany zakres toksyczności ostrej: 300 < LD50 < 1200 LD50: 1050 mg/kg 23
Przykład klasyfikacji mieszaniny Kryteria dotyczące substancji nie brak danych dla całej mieszaniny Zasada pomostowa nie brak danych dla mieszanin podobnych Klasyfikacja w oparciu o składniki obliczyć oszacowaną toksyczność ostrą dla mieszaniny 100/ATE mieszaniny = ΣC i /ATE i 24
Przykład klasyfikacji mieszaniny Wynik: ATE mieszaniny = 1006 mg/kg Oznacza to, że w oparciu o dane dotyczące składników - kategoria 4 klasy zagrożenia toksyczność ostra droga pokarmowa 25
DSD/DPD zwroty wskazujące: rodzaj zagrożenia warunki bezpiecznego stosowania znaki ostrzegawcze CLP zwroty określające: zagrożenia środki ostrożności piktogramy hasła ostrzegawcze 26
Opakowanie Klasyfikacje dotyczące opakowań oraz zamknięć utrudniających otwarcie przez dzieci i/lub wyczuwalnych dotykiem ostrzeżeń o niebezpieczeństwie 27
Opakowanie Opakowanie zewnętrzne oznakowanie zgodne z prawodawstwem w zakresie transportu 28
Pojęcie CLP DPD Definicja Mieszanina Preparat mieszanina lub roztwór składający się z dwóch lub większej liczby substancji Stwarzająca zagrożenie Klasa zagrożenia / kategoria zagrożenia Niebezpieczne Kategoria niebezpieczeństwa Substancja lub mieszania spełniająca kryteria dotyczące zagrożeń wynikających z właściwości fizycznych, zagrożeń dla zdrowia lub środowiska, określona w załączniku I do CLP, jest substancją stwarzającą zagrożenie (art. 3 CLP). Charakter / stopień zagrożenia wynikającego z właściwości fizycznych, zagrożenia dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska 29
Pojęcie CLP DPD Definicja Piktogram Zwrot określający zagrożenie (H) Zwrot określający warunki bezpiecznego stosowania (zwrot S) Znak ostrzegawczy Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (zwrot R) Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) Układ graficzny zawierający znak i inne elementy graficzne, takie jak: obramowanie, wzór lub kolor tła, których zadaniem jest przekazywanie konkretnych informacji o danym zagrożeniu Zwroty określające zagrożenie opisują rodzaj zagrożeń wywoływanych przez daną substancję lub mieszaninę, w tym, w odpowiednich przypadkach, stopień zagrożenia Opis zalecanego środka lub środków służących zmniejszeniu lub zapobieganiu szkodliwym skutkom, które wynikają z narażenia na substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie podczas jej stosowania 30
Pojęcie CLP DPD Definicja Dostawca Każdy producent, importer, dalszy użytkownik lub dystrybutor wprowadzający do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik mieszaniny, lub też mieszaninę 31
Alternatywna nazwa rodzajowa Wymóg identyfikatorów produktów a poufność Można złożyć wniosek o stosowanie alternatywnej nazwy rodzajowej ale...nie dla wszystkich substancji! 32
Co dalej? OBOWIĄZEK aktualizowania informacji o zagrożeniach! Jeżeli nowe informacje Ocena jakości informacji NOWA OCENA AKTUALIZACJA ETYKIET 33
Źródła a literaturowe Wstępne wytyczne dotyczące rozporządzenia CLP Europejska Agencja Chemikaliów, 2009 r. http://echa.europa.eu 34
35
Dziękuję za uwagę 36