słowa kluczowe: węglik boru, BNTC, mechanochemia keywords: Boron carbide, BNTC, Mechanochemistry 1. Introduction 1. Wstęp

Podobne dokumenty
Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering.

Otrzymywanie drobnodyspersyjnych cząstek kompozytowych Al-Si 3 N 4 metodą mielenia wysokoenergetycznego

ALUMINIOWE KOMPOZYTY Z HYBRYDOWYM UMOCNIENIEM FAZ MIĘDZYMETALICZNYCH I CERAMICZNYCH

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

Wpływ parametrów mielenia wysokoenergetycznego na właściwości proszków kompozytowych aluminiowo-ceramicznych

PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA

IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH STOPACH KOBALTU METODĄ DEBYEA-SCHERRERA

FREZY PM; END MILLS PM

Tytuł pracy w języku angielskim: Physical properties of liquid crystal mixtures of chiral and achiral compounds for use in LCDs

keywords: UHTC ceramics materials, Fracture toughness, SPS/FAST, HP HT słowa kluczowe: ceramika UHTC, odporność na pękanie, SPS/FAST, HP HT

Dr inż. Paulina Indyka

Mikrostruktura, struktura magnetyczna oraz właściwości magnetyczne amorficznych i częściowo skrystalizowanych stopów Fe, Co i Ni

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form

WPŁYW PARAMETRÓW MIELENIA WYSOKOENERGETYCZNEGO NA WŁAŚCIWOŚCI PROSZKÓW KOMPOZYTOWYCH ALUMINIOWO-CERAMICZNYCH

Możliwość intensyfikacji procesu wytwarzania nanoproszku grafitu w młynie wibracyjnym

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Dr inż. Łukasz Rogal zatrudniony jest w Instytucie Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polskiej Akademii Nauk na stanowisku adiunkta

Synteza proszków węglika boru z nieorganicznych źródeł węgla Synthesis of boron carbide powders from non-organic carbon precursors

BADANIE I ANALIZA METODĄ LOGIKI ROZMYTEJ PARAMETRÓW PROCESU MIESZANIA POD KĄTEM POPRAWY WŁASNOŚCI KOMPOZYTÓW OTRZYMANYCH Z PROSZKÓW

Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach

Streszczenie rozprawy doktorskiej

MATERIAŁY NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ FeAl Z DODATKIEM 2 I 10% OBJ. Al2O3

Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of

WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM

KS-342 IKS-342 Pirometr monochromatyczny podczerwieni KS-342 KS-342 jest wyprodukowany by kontrolować i regulować temperaturę topnienia poprzez bezkon

WPŁYW PARAMETRÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ TAŚM ZE STALI X6CR17 NA ICH WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I STRUKTURĘ

KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr

WPŁYW OBCIĄŻEŃ ZMĘCZENIOWYCH NA WYSTĘPOWANIE ODMIAN POLIMORFICZNYCH PA6 Z WŁÓKNEM SZKLANYM

katalog / catalogue DIAMOS

STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI NANOKRYSTALICZNYCH KOMPOZYTÓW NiAl-TiC WYTWARZANYCH METODĄ MECHANICZNEJ SYNTEZY I ZAGĘSZCZANIA PROSZKÓW

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

Knovel Math: Jakość produktu

W trzech niezależnych testach frezy z powłoką X tremeblue typu V803 był w każdym przypadku prawie 2 razy bardziej wydajne niż wersja niepowlekana.

WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII REP-RAP DO WYTWARZANIA FUNKCJONALNYCH STRUKTUR Z PLA

Equipment for ultrasound disintegration of sewage sludge disseminated within the Record Biomap project (Horizon 2020)

Zastosowanie spektroskopii EPR do badania wolnych rodników generowanych termicznie w drotawerynie

Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polska Akademia Nauk

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

P R A C A D Y P L O M O W A

Wtrącenia niemetaliczne w staliwie topionym w małym piecu indukcyjnym

STRUKTURA WARSTW KOMPOZYTOWYCH Ni-P/Si3N4 WYTWARZANYCH METODĄ CHEMICZNĄ

WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM

WŁAŚCIWOŚCI KRUSZYW LEKKICH MODYFIKOWANYCH ZUśYTYMI ADSORBENTAMI


TYRE PYROLYSIS. REDUXCO GENERAL DISTRIBUTOR :: ::

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

KONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD

a. Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Kraków, ul. Reymonta 25

KOMPOZYTOWE PROSZKI NiCr-CrxCy OTRZYMYWANE W PROCESIE AKTYWOWANEJ WYSOKOTEMPERATUROWEJ SYNTEZY

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND.

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

P/M COMPOSITES OF Al-Si-Fe-Cu ALLOY WITH SiC PARTICLES HOT-EXTRUDED AFTER PRELIMINARY COMPACTION

Adres do korespondencji:

WPŁYW TEMPERATURY WYGRZEWANIA NA UDZIAŁ FAZ PIERWOTNYCH W STRUKTURZE ŻAROWYTRZYMAŁEGO ODLEWNICZEGO STOPU KOBALTU

KONSTRUKCYJNE MATERIAŁY KOMPOZYTOWE PRZEZNACZONE DO WYSOKOOBCIĄŻONYCH WĘZŁÓW TARCIA

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Charakterystyka kompozytów WCCo cbn otrzymanych metodą PPS

Optymalizacja konstrukcji wymiennika ciepła

DOI: / /32/37

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

SPIEKANE KOMPOZYTY NA OSNOWIE MIEDZI ZAWIERAJĄCE FAZY MIĘDZYMETALICZNE ALUMINIOWO-śELAZOWE

DETECTION OF MATERIAL INTEGRATED CONDUCTORS FOR CONNECTIVE RIVETING OF FUNCTION-INTEGRATIVE TEXTILE-REINFORCED THERMOPLASTIC COMPOSITES

STRUCTURE AND PROPERTIES OF Ni-P/PTFE COMPOSITE COATINGS PRODUCED BY CHEMICAL REDUCTION METHOD

WPŁYW DODATKU WĘGLIKA WC I PARAMETRÓW WYTWARZANIA NA STRUKTURĘ I WŁASNOŚCI WĘGLIKOSTALI NA OSNOWIE STALI SZYBKOTNĄCEJ

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WYDZIAŁ MECHANICZNY ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr inż. Piotr Smurawski

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si

WYTWARZANIE I WŁASNOŚCI SPIEKANYCH KOMPOZYTÓW STAL SZYBKOTNĄCA-WĘGLIK WC-MIEDŹ FOSFOROWA

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI

PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM

Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and

EGARA Adam Małyszko FORS. POLAND - KRAKÓW r

OpenPoland.net API Documentation

Agnieszka Lasota Sketches/ Szkice mob

KOMPOZYTY NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ NiAl O WŁAŚCIWOŚCIACH ZMODYFIKOWANYCH CZĄSTECZKAMI CERAMICZNYMI

RENTGENOSTRUKTURALNE BADANIA PRZEMIANY EUTEKTOIDALNEJ W ŻELIWIE EN-GJS

Few-fermion thermometry

NANOKOMPOZYTY MAGNETYCZNIE TWARDE FERRYT BARU-ŻELAZO

WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI KOMPOZYTÓW Al2O3-Mo W ASPEKCIE BADAŃ Al2O3 WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH

Inżynieria Rolnicza 5(93)/2007

Field of study: Chemistry of Building Materials Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies. Auditorium classes

THE MICROSTRUCTURE AND PROPERTIES FORMING SINTERED M35 HSS BASE CERMETS

Rozdrabnianie wygrzewanego ziarna zbóż

Energetyczna ocena efektywności pracy elektrociepłowni gazowo-parowej z organicznym układem binarnym

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi

MIKROSTRUKTURA NADSTOPU KOBALTU MAR M509 W STANIE LANYM I PO OBRÓBCE CIEPLNEJ

DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION

Inżynieria Rolnicza 3(121)/2010

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions

Wpływ nadmiaru Bi 2 O 3 na syntezę i właściwości ceramiki BiNbO 4 The effect of excess Bi 2 O 3 on the synthesis and properties of BiNbO 4 ceramics

WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY

WPŁYW WARUNKÓW PRZESYCANIA I STARZENIA STOPU C355 NA ZMIANY JEGO TWARDOŚCI

NOWE ODLEWNICZE STOPY Mg-Al-RE

ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ

Installation of EuroCert software for qualified electronic signature


LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC

Transkrypt:

Materiały Ceramiczne /Ceramic Materials/, 70, 3, (2018), 251-256 www.ptcer.pl/mccm 1984 Otrzymywanie drobnych proszków węglika boru z wykorzystaniem mechanicznej aktywacji prekursorów Manufacturing of boron carbide fine powders using mechanical activation of precursors Łukasz Naróg 1, Tomasz Pawlik 2, Małgorzata Sopicka-Lizer 2, Mirosław M. Bućko 1, Zbigniew Pędzich 1 * 1 AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych, al. A. Mickiewicza 30, 30 059 Kraków 2 Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, Zakład Ceramiki, Kompozytów i Technologii Odlewniczych, ul. Krasińskiego 8, 40 019, Katowice *e-mail: pedzich@agh.edu.pl STRESZCZENIE Artykuł opisuje i porównuje dwa sposoby otrzymywania drobnych proszków węglika boru z grafenu i amorficznego boru za pomocą mechanicznej aktywacji substratów. Wykorzystano aktywację mechaniczną substratów w młynie planetarnym oraz obrotowo-wibracyjnym. Finalny produkt otrzymano poprzez wysokotemperaturową obróbkę mieszaniny substratów Stwierdzono istotny wpływ warunków obróbki mechanicznej na czystość otrzymanych proszków węglika boru, na wielkość krystalitów, morfologię ziaren i stopień ich aglomeracji. słowa kluczowe: węglik boru, BNTC, mechanochemia ABSTRACT The paper describes and compares two ways of manufacturing fine powders of boron carbide from graphene and amorphous boron using mechanical activation of substrates. The mechanical activation of substrates in a planetary and rotary-vibratory mill was used. The final product was obtained through high temperature treatment of the substrate mixture. A significant effect of the mechanical treatment conditions on the purity of the obtained boron carbide powders, on the crystallite size, grain morphology and the degree of their agglomeration was found. keywords: Boron carbide, BNTC, Mechanochemistry 1. Wstęp Proszki węglika boru wytwarzane są jako proszki przeznaczone do otrzymywania spiekanych wyrobów z węglika boru lub kompozytów zawierających węglik boru. Stosunkowo rzadko wykorzystuje się węglik boru bezpośrednio w formie zdyspergowanego proszku. Do najciekawszych tego typu zastosowań należy wykorzystanie nanoproszków B 4 C w terapii przeciwnowotworowej metodą BNCT (ang. boron neutron capture therapy) [1, 2]. Zaletą węglika boru jest względnie duży udział boru w cząsteczce związku, co zwiększa efektywność terapii. Ponieważ to zastosowanie jest nowatorskie, nie wypracowano jeszcze optymalnych kryteriów dla proszku węglika boru, ale należy podkreślić, że istotnymi kry- 1. Introduction Boron carbide powders are usually utilized for manufacturing the sintered boron carbide products or composites containing boron carbide. Applications of boron carbide in a dispersed powder form are relatively rare. The one of the most innovative application of the second mentioned type is the use of B 4 C nanopowders in cancer therapy as a boron target using the BNCT method (boron neutron capture therapy) [1, 2]. The advantage of boron carbide is the relatively large boron content in the compound molecule, which increases the therapy efficiency. Because this application is innovative, no optimal criteria for boron carbide powder have yet been developed, but it should be emphasized that the ISSN 1505-1269 251

Ł. Naróg, T. Pawlik, M. Sopicka-Lizer, M. M. Bućko, Z. Pędzich teriami są: czystość chemiczna, submikronowy lub nanometryczny wymiar oraz izometryczny kształt ziaren. Na podstawie dotychczasowych prac wykorzystujących technikę syntezy mechanochemicznej [3 7] postanowiono zbadać jej zmodyfikowaną wersję. W prezentowanej pracy proszki węglika boru uzyskiwano z mieszanin grafenu i amorficznego boru, wykorzystując mechanochemiczną homogenizację substratów. Zastosowano dwa sposoby mielenia: w młynie planetarnym i obrotowo-wibracyjnym, różniące się intensywnością mielenia. 2. Eksperyment Jako surowców wyjściowych użyto proszku amorficznego boru firmy Fluka o czystości (95 97)% oraz proszku grafenu GN12 firmy Graphene Supermarket. Homogenizacja prekursorów została przeprowadzone w dwóch rodzajach młynów: planetarnym firmy Fritsch Micro Mill Pulverisette 7 oraz prototypowym młynie obrotowo-wibracyjnym zaprojektowanym w AGH. W Tabeli 1 przedstawione zostały wybrane parametry mielenia, zastosowane podczas wytwarzania proszków. Proszki po mieleniu były charakteryzowane metodą dyfrakcji rentgenowskiej (dyfraktometr Empyrean firmy PANalytical, lampa Cu, monochromator Johanssona) w celu określenia efektów obróbki mechanochemicznej. important criteria are: chemical purity, submicron or nanometric dimension and isometric grain shape. On the basis of results presented in literature [3 7], it was decided to examine its modified version. In the presented work boron carbide powders were derived from graphene and amorphous boron mixtures using mechanochemical homogenization of substrates. Two methods of milling, differed in the process intensity, were used: milling in a planetary mill or milling in a rotary-vibratory mill. 2. Experimental As substrates, commercially available Fluka powder of amorphous boron with purity (95 97)% and Graphene Supermarket GN12 graphene powder were used. Homogenisation of precursors was carried out in two types of mills: the planetary mill Fritsch Micro Mill Pulverisette 7 and a prototype rotary-vibratory mill designed at AGH UST. Table 1 summarizes selected milling parameters used in the production of powders. After milling powders were characterized by means of the XRD method (system Empyrean produced by PANalytical, Cu lamp, Johansson monochromator) to determine the effects of the mechanochemical treatment. The analysis of diffractograms was carried out using the Ritveld method. Tabela 1. Parametry mielenia zastosowane w pracy. Table 1. Milling parameters used in experiments. Młyn planetarny / Planetary mill Młyn obrotowo-wibracyjny / Rotary-vibratory mill Materiał wyłożenia / Lining material korund / corundum korund / corundum Przykrywa / Cover azotek krzemu gazoszczelny / silicon nitride gas-tight korund / corundum Mielniki / Milling media azotek krzemu / silicon nitride azotek krzemu / silicon nitride tlumaczenie Powder/milling media ratio 1:10, 1:15 1:15, 1:20 Masa proszku / Powder mass [g] 2,5 4,0 7,0 10 Szybkość obrotowa / Velocity of work [rpm] 1000 200 Cykl mielenia / Milling cycle 5 min mielenie / milling, 45 min chłodzenie / cooling (12 powtórzeń / 12 repeating) 360 min mielenie / milling, 720 min przerwa / break, 360 min mielenie /milling Całkowity czas mielenia / Total milling time [min] 60 720 252 MCCM, 70, 3, 2018

Otrzymywanie drobnych proszków węglika boru z wykorzystaniem mechanicznej aktywacji prekursorów Analiza dyfraktogramów została przeprowadzona za pomocą metodą Ritvelda. Kolejnym etapem otrzymywania proszków B 4 C było wygrzanie mieszanin w piecu z wyłożeniem węglowym w atmosferze argonu w 1700 C przez 20 minut. Tak otrzymane proszki po rozdrobnieniu w moździerzu korundowym były charakteryzowane metodą dyfrakcji rentgenowskiej oraz za pomocą transmisyjnej mikroskopii elektronowej (Tecnai FEG firmy FEI). Zastosowano takie same procedury analizy jak dla dyfraktogramów proszków po mieleniu. Dodatkowo wyznaczono średnią wielkość krystalitów węglika boru za pomocą pomiaru poszerzenia linii dyfrakcyjnych. 3. Wyniki i dyskusja Rys. 1 przedstawia dyfraktogramy rentgenowskie produktów mielenia w młynie planetarnym. Dla obu zastosowanych proporcji ilości substratów do mielników The next step in obtaining B 4 C powders was to heat the mixtures in a furnace with a carbon liner under an argon atmosphere at 1700 C for 20 minutes. The powders thus obtained, after crushing in a corundum mortar, were characterized by X-ray diffraction and transmission electron microscopy (Tecnai FEG by FEI). The same analysis procedures were used as for the XRD studies of powders after grinding. In addition, the average size of boron carbides was determined by using the peak broadening method. 3. Results and discussion Fig. 1 shows the results of XRD measurements carried out for products obtained in the planetary mill. They were in majority amorphous for both applied powder/ milling media ratios. The detected crystalline phases for the smaller content of milling media were boron, boric acid and alumina as a contamination coming from Rys. 1. Obraz dyfrakcyjny XRD mieszaniny proszków grafenu i amorficznego boru po mieleniu w młynie planetarnym przy stosunku wagowym proszek/mielniki 1:10 (a) i 1:15 (b). Fig. 1. XRD diffraction pattern of a mixture of graphene and amorphous boron powders after milling in the planetary mill at the powder/ milling media ratio of 1:10 (a) and 1:15 (b). Rys. 2. Obraz dyfrakcyjny XRD proszków węglika boru po wygrzewaniu, otrzymanych z prekursorów homogenizowanych w młynie planetarnym przy stosunku wagowym proszek/mielniki 1:10 (a) i 1:15 (b). Fig. 2. XRD diffraction pattern of boron carbide powders after heat treatment obtained from precursors homogenized in the planetary mill at the powder/milling media ratio of 1:10 (a) and 1:15 (b). MCCM, 70, 3, 2018 253

Ł. Naróg, T. Pawlik, M. Sopicka-Lizer, M. M. Bućko, Z. Pędzich Rys. 3. Przykładowy obraz w mikroskopie transmisyjnym (a) i obraz dyfrakcji elektronowej (b) proszków węglika boru uzyskanych w drodze obróbki mechanochemicznej w młynie planetarnym, a następnie wygrzewania. Fig. 3. A typical TEM image of boron carbide particles obtained by mechanochemical homogenization in the planetary mill (a) and consequently heat treated, and a corresponding electron diffraction pattern (b). Rys. 4. Obraz dyfrakcyjny XRD mieszaniny proszków grafenu i amorficznego boru po mieleniu w młynie obrotowo-wibracyjnym przy stosunku wagowym proszek/mielniki 1:15 (a) i 1:20 (b). Fig. 4. XRD diffraction pattern of a mixture of graphene and amorphous boron powders after milling in the rotary-vibratory mill at the powder/milling media ratio of 1:15 (a) and 1:20 (b). Rys. 5. Obraz dyfrakcyjny XRD proszków węglika boru po wygrzewaniu, otrzymanych z prekursorów homogenizowanych w młynie obrotowo-wibracyjnym przy stosunku wagowym proszek/mielniki 1:15 (a) i 1:20 (b). Fig. 5. XRD diffraction pattern of boron carbide powders after heat treatment obtained from precursors homogenized in the rotaryvibratory mill at the powder/milling media ratio of 1:15 (a) and 1:20 (b). 254 MCCM, 70, 3, 2018

Otrzymywanie drobnych proszków węglika boru z wykorzystaniem mechanicznej aktywacji prekursorów Rys. 6. Przykładowy obraz w mikroskopie transmisyjnym (a) i obraz dyfrakcji elektronowej (b) proszków węglika boru uzyskanych w drodze obróbki w młynie obrotowo-wibracyjnym, a następnie wygrzewania. Fig. 6. A typical TEM image of boron carbide particles obtained by mechanochemical homogenization in the rotary-vibratory mill and consequently heat treated (a) and a corresponding electron diffraction pattern (b). the mill chamber lining. In the second powder ground with the higher content of grinding media, the whole charge was amorphous. The only detected crystalline phase was the corundum contamination coming from the mill lining. High temperature treatment of powders of substrates at 1700 C homogenized in the planetary mill led to obtaining the boron carbide phase with a small amount of graphite (Fig. 2). Depending on the powder/ milling media ratio the final products differed in the alumina contamination. In the case of the 1:15 ratio, the alumina content exceeded 20%, which disqualifies this parameter of manufacturing from the point of view of optimization of the production technique. At the ratio of 1:10, alumina contamination was 1.2% by mass what means well below 1% by volume. Fig. 3a presents a typical microscopic image of boron carbide powder obtained by grinding substrates in the planetary mill followed by high temperature treatment. Agglomerates consist of nanometric, well crystallized particles. It is confirmed by the attached electron diffraction pattern. The experimental results for the powders milled less intensively in the rotary-vibratory mill are collected in Figs. 4 and 5. Over a dozen hours of milling did not lead to the amorphisation of the substrates (Fig. 4). The powder after such a treatment was not contaminated with the material of the mill lining. After heat treatment at 1700 C, powders contained more than 99% of boron carbide with a small amount of graphite (Fig. 5). The used powder to milling media ratios of 1:15 and 1:20 did not have a significant impact on the final effect of the manufacturing procedure. In both cases, the final product of similar purity and similar average crystalotrzymany produkt był w większości amorficzny. Fazami krystalicznymi w przypadku mniejszej ilości mielników były bor i kwas borowy oraz korund, pochodzący z domiału wyłożenia komory młyna. W proszku mielonym z większym udziałem mielników całość wsadu była amorficzna. Jedynie zanieczyszczenie materiałem komory (korund) miało formę krystaliczną. Wygrzanie proszków substratów w 1700 C homogenizowanych w młynie planetarnym prowadziło do otrzymania fazy węglikowej z niewielkim udziałem grafitu (Rys. 2). Jednak w zależności od proporcji mielników do wsadu, oba proszki bardzo różniły się domiałem korundu. W przypadku proporcji 1:15 sięgał on ponad 20%, co dyskwalifikuje ten parametr z punktu widzenia optymalizacji techniki otrzymywania. Przy proporcji 1:10 domiał wynosił 1,2% w relacji wagowej, czyli znacznie poniżej 1% objętościowo. Na Rys. 3 przedstawiono przykładowy obraz mikroskopowy proszków węglika boru uzyskanych w drodze mielenia substratów w młynie planetarnym i ich wygrzewania. Aglomeraty składają się z nanometrycznych, dobrze wykrystalizowanych cząstek, co potwierdza załączona dyfrakcja elektronowa. Wyniki eksperymentalne dla proszków mielonych mniej intensywnie w młynie obrotowo-wibracyjnym zestawiono na Rys. 4 i 5. Kilkunastogodzinne mielenie nie doprowadziło do amorfizacji substratów (Rys. 4). Proszek po takiej obróbce nie był zanieczyszczony materiałem wyłożenia młyna. Po wygrzaniu w 1700 C proszki zawierały ponad 99% węglika boru z niewielkim udziałem grafitu (Rys. 5). Zastosowany proporcje wsadu do mielników (1:15 i 1:20) nie wpłynęły w istotny sposób na efekt finalny. W obu przypadkach uzyskano produkt zbliżonej czystości i podobnej średniej wielkości MCCM, 70, 3, 2018 255

Ł. Naróg, T. Pawlik, M. Sopicka-Lizer, M. M. Bućko, Z. Pędzich krystalitów. Przykładowy obraz mikroskopowy i dyfrakcję elektronową pokazuje Rys. 6. 4. Podsumowanie Przeprowadzone eksperymenty porównujące dwa sposoby ujednorodniania substratów dla syntezy proszków węglika poru wykazały, że dla uzyskania drobnoziarnistego krystalicznego produktu syntezy wysokotemperaturowej B 4 C nie jest konieczne bardzo intensywne mielenie ani doprowadzanie substratów do stanu amorficzności. Proszki węglika boru o lepszych parametrach i wyższej czystości uzyskano, stosując niżej energetyczne mielenie w młynie obrotowo-wibracyjnym w porównaniu z młynem planetarnym. Podziękowania Praca została wykonana ze środków statutowych Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH, nr umowy 15.15.160.617. Autorzy wyrażają wdzięczność Prof. Wojciechowi Maziarzowi z Instytutu Metalurgii i Inżynierii Materiałowej za pomoc w obserwacjach mikroskopowych. lite size was obtained. A typical microscopic image and electron diffraction are shown in Fig. 6. 4. Summary Conducted experiments comparing two methods of homogenisation of substrates for boron carbide synthesis showed that for manufacturing of fine grained crystalline product of high temperature B 4 C synthesis it was not necessary to ground substrates very intensively or conduct them to the amorphous state. Boron carbide powders with better parameters and higher purity were obtained using the lower energetic milling process in a rotary-vibratory mill compared to a planetary mill. Acknowledgements The work was financed as a statutory founds of Faculty of Materials Science and Ceramics of AGH University under contract no. 15.15.160.617. Authors are greatly indebt for Prof. Wojciech Maziarz from Institute of Metallurgy and Materials Science of Polish Academy of Sciences for help in microscopic observations. Bibliografia / References [1] Barth, R. F., Coderre, J. A., Graca, M., Vicente, H., Blue, T. E.: Boron Neutron Capture Therapy of Cancer: Current Status and Future Prospects, Clinical Cancer Res., 11, 11, (2005), 3987 4002. [2] Yamamoto, T., Tsuboi, K., Nekaki, K., Kumada, H., Sakurai, H., Matsumura, A.: Boron neutron capture therapy for brain tumors, Translat. Cancer Res., 2, 2, (2013). [3] Sharifi, E. M., Karimzadeh, F., Enayati, M. H.: Mechanochemical assisted synthesis of B 4 C nanoparticles, Adv. Powder Techn., 22, 3, (2011), 675 680. [4] Suri, A. K., Subramanian, C., Sonber, J. K., Murthy, T. S. R. Ch.: Synthesis and consolidation of boron carbide: a review, Int. Mater. Rev., 55, 1, (2010), 4 40. [5] Wu, H., Li, Q.: Application of mechanochemical synthesis of advanced materials, J. Adv. Ceram., 1, (2012) 130 137. [6] Deng, F., Xie, H. Y., Wang, L.: Synthesis of submicron B 4 C by mechanochemical method, Mater. Lett., 60, (2006), 1771 1773. [7] Yamada, K.: Boron Carbide Particles Formed from an Amorphous Boron/Graphite Powder Mixed Using a Shock Wave Technique, Commun. Am. Ceram. Soc., 79, 4, (1996), 1113 1116. Otrzymano 1 sierpnia 2018, zaakceptowano 20 sierpnia 2018. Received 1 August 2018, accepted 20 August 2018. 256 MCCM, 70, 3, 2018