PL W KIERUNKU EUROPEJSKIEGO SPOłECZEŃSTWA LUDZI W RÓZNYM WIEKU AGE O EUROPEJSKIM ROKU RÓWNYCH SZANS DLA WSZYSTKICH 2007 The European Older People s Platform La Plate-forme européenne des Personnes âgées
LUDNOŚĆ UNII EUROPEJSKIEJ STARZEJE SIĘ I JEST CORAZ BARDZIEJ ZRÓZNICOWANA Ludzie starsi stanowią coraz większą i ciągle rosnącą grupę społeczeństwa Unii Europejskiej. Skala tych zmian demograficznych powoduje, ze problem starzenia się zaczyna być jednym z głównych tematów europejskiej debaty politycznej. Do chwili obecnej w dyskusjach mówiło się o jednolitej grupie ludzi starszych pomijając fakt, ze ludzie w 50-tym roku zycia i powyzej tworzą bardzo zróznicowaną grupę, charakteryzującą się wieloma czynnikami, wśród których wiek jest tylko jednym z wielu. W miarę zwiększania się tej grupy społeczeństwa, wzrasta jednocześnie jej zróznicowanie. Polityka, której wiek jest czynnikiem dominującym wymaga szybkich zmian przystosowawczych. Starzenie się społeczeństwa powoduje fundamentalne zmiany i wymaga całościowej oceny, jak równiez dostosowania struktur naszej polityki ekonomicznej i socjalnej. Dodatkowo, jeśli Europa ma stać się społeczeństwem, w którym ludzie w róznym wieku mają jednakowe szanse i mozliwości, konieczna będzie zmiana społecznego postrzegania kwestii wieku oraz obywatelskiej postawy, tak aby nie tylko zapewnienić, ale i wzmocnić prawa ludzi starszych.
STARZENIE SIĘ, DYSKRYMINACJA I NIERÓWNOŚCI Dyskryminacja ze względu na wiek moze przejawiać się w rózny sposób, bezpośredni i pośredni. Moze przyjąć formę barier politycznych lub prawnych, stereotypów, uprzedzeń lub napastowania. Dyskryminowana moze być zarówno pojedyncza osoba jak i cała grupa ludzi. Wszystko to stanowi wyzwanie dla ludzi starszych, którzy muszą borykać się z konsekwencjami ich negatywnego wizerunku, stereotypów oraz ogólnie rozpowszechnionej oceny ich ekonomicznych mozliwości, wydajności, umiejętności i potrzeb finansowych. Takie negatywne postrzeganie uniemozliwia uznanie ogromnego potencjału kulturowego, społecznego i zawodowego, który reprezentują ludzie starsi i jest, w konsekwencji, nie do zaakceptowania w XXI wieku.
W KIERUNKU EUROPEJSKIEGO SPOłECZEŃSTWA LUDZI W RÓZNYM WIEKU ZWALCZANIE DYSKRYMI- NACJI ZE WZGLĘDU NA WIEK JEST BARDZO WAZNE Dyskryminacja ze względu na wiek ma wpływ nie tylko na pojedyncze osoby. Są dowody na to, iz stanowi ona dodatkowy znaczący koszt dla całego społeczeństwa, na przykład, przez zmniejszoną wydajność starszych pracowników czy obciązenia wynikające z długoterminowej opieki zdrowotnej tych, którzy pozostają wyłączeni z obszaru gospodarki. Innymi istotnymi zagadnieniami są wydatki na emerytury i opiekę zdrowotną, wskaźnik zatrudnienia ludzi starszych, czy proporcja ludzi aktywnych zawodowo do emerytów i rencistów. Choć wszystkie wspomniane dziedziny na rzecz których lobbuje AGE są wazne, konieczne jest równoczesne uwzględnienie znaczenia zmian jakościowych w strukturach ekonomicznych, społecznych, kulturalnych i politycznych społeczeństwa. Dyskryminacja ze względu na wiek ma miejsce we wszystkich sferach zycia i polityki i występuje w takich dziedzinach jak zatrudnienie, transport, emerytury, integracja społeczna, zdrowie, rozwój miast, mieszkalnictwo, badania, edukacja i praw obywatelskie. Zwalczanie jej musi być lepiej koordynowane w celu głębszego zrozumienia zmian demograficznych oraz opracowania właściwej polityki zapewniającej międzypokoleniową solidarność i równouprawnienie.
WALKA Z DYSKRYMINACJĄ ZE WZGLĘDU NA WIEK W UNII EUROPEJSKIEJ I NA SZCZEBLU KRAJOWYM Dyskryminacja ze względu na wiek dotykająca dzisiejsze społeczeństwo to zagadnienie złozone, na które brak uniwersalnego mechanizmu gwarantującego równouprawnienie. AGE przyjęło z zadowoleniem Ramową Dyrektywę na temat równego traktowania w zakresie zatrudnienia, pracy i szkolenia (2000/78/EC), zwalczającą dyskryminację w tych dziedzinach, ale wierzy jedocześnie, ze połączenie działań obejmujących prawodawstwo, akcje promujące zmiany kulturowe i społeczne, udogodnienia w dziedzinie usług jest konieczne w dłuzszym okresie czasu, tak aby osiągnąć zadawalające wyniki w tej dziedzinie. Uwazamy, równiez, ze trzeba znaleźć odpowiedni sposób podejścia do problemu dyskryminacji ze względu na wiek takze w dziedzinach innych niz zatrudnienie. AGE wierzy, ze w kontekście pomocowym, Unia Europejska i jej instytucje mają swoje wyraźne miejsce w zwalczaniu dyskryminacji ze względu na wiek. Demograficzne starzenie się musi spowodować fundamentalną zmianę w naszym podejściu do kwestii wieku. W świecie polityki i kultury, muszą nastąpić zmiany przystosowawcze, tak by najpełniej uwzględnić wspomniane przemiany demograficzne.
WIĘCEJ INFORMACJI Pełen dokument mozna znaleźć na stronie internetowej AGE: http://www.age-platform.org/en/article.php3?id_article=292 Więcej informacji moze udzielić Rachel Buchanan, Policy Officer, z Sekretariatu AGE, pod numerem: 00 32 2 280 14 70, albo pod adresem: rachel.buchanan@age-platform.org. Niniejsza publikacja sponsorowana jest przez Program Dzialań Unii Europejskiej European Community Action Programme do walki z dyskryminacją (2001-2006). Program ten ma na celu wspieranie inicjatyw pomagających we wdrazaniu nowych przepisów unijnych zwalczających dyskryminację. Więcej informacji na stronie: http://ec.europa.eu/employment_social/fundamental_rights/index_pl.htm Informacje w tej publikacji nie zawsze muszą być zbiezne ze stanowiskiem Komisji Europejskiej. Tłumaczenie: