Dane z Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych prowadzonego w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi:



Podobne dokumenty
Pracownicy zakładów pracy województwa pomorskiego. Szanowni Państwo,

Aspekty prawne w kontekście zagrożenia funkcjonariuszy i pracowników SW ekspozycją na wirusa HIV

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia r.

Spis treści. Wstęp faktów o boreliozie, które powinieneś znać Najbardziej charakterystyczne objawów boreliozy... 8

Katarzyna Kitajewska Główny Inspektorat Sanitarny

Inspekcja sanitarna nie prowadzi badań kleszczy w kierunku obecności chorobotwórczych patogenów

Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 czerwca br., znak: SPS /14, przy którym przekazano interpelację poseł Beaty

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)

Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat

Warszawa, dnia 19 czerwca 2013 r. Poz. 696 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 6 czerwca 2013 r.

Program edukacyjny zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze na człowieka: III edycja rok szkolny 2010/2011

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A. Dr n. med. Jacek Klakočar

Borelioza z Lyme. Określenie. Czynnik etiologiczny. Choroba zakaźna, odzwierzęca - przenoszona przez kleszcze, wieloukładowa, przewlekła.

Inne choroby zakaźne w środowisku

W Polsce najczęściej spotykane są kleszcze pospolite (Ixodes ricinus). Występują na terenie całego kraju, szczególnie w środowiskach wilgotnych.

Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w województwie śląskim

PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ ODKLESZCZOWYCH

ZASZCZEP SIĘ PRZED PODRÓŻĄ WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W POZNANIU

Szczepienia ochronne rekomendowane w wybranych narażeniach zawodowych

1) Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dn. 14 marca 1985 r. (Tekst jednolity Dz. U. 2017, poz.1261 z późn. zm. )

SEZON NA KLESZCZA. ü W OKRESIE OD MAJA DO PIERWSZYCH PRZYMROZKÓW ü W LESIE, NA ŁĄCE, ALE TAKŻE W PARKACH I PRZYDOMOWYCH OGRÓDKACH USUŃ KLESZCZA

Uwaga! Uprzejmie proszę o przesłanie wypełnionych Załączników do Działu Bhp i Ppoż:

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom".

NA ZAKAŻENIE HBV i HCV

Rola Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zapobieganiu i zwalczaniu HCV

REGULAMIN Projektu ZBADAJ SIĘ, BO WARTO! PROGRAM PROFILAKTYCZNY BORELIOZY.

UCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII. z dnia 16 lutego 2011 r.

Uwaga KLESZCZE!!!!! Występuje na różnych wysokościach nad ziemią:

UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r.

Informacja prasowa dotycząca konferencji. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Wydział Nauk o Zdrowiu

UCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r.

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA DLA ZADANIA NR 2

Inwestuj. w bezpieczeństwo. SŁUŻBA BHP. Ireneusz Pawlik

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?

Interwencja nieprogramowa Bezpieczne wakacje r.

CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY

Kleszcze mają dwa szczyty aktywności dobowej? poranny od ok. 8? 9 do 11? 12 oraz popołudniowy od godziny do zmroku.

Zakaźne choroby zawodowe rolników i związane z nimi świadczenia wypłacane przez ZUS

I N F O R M A T O R. dla funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej.

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV

ZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez:

Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w województwie śląskim

Szczepienia to najbardziej skuteczna metoda zapobiegania chorobom zakaźnym

Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku

3) szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwe czynniki

WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska

II edycja - Program edukacyjny zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze na człowieka:

KOMPLEKSOWY ALGORYTM PROFILAKTYCZNY W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA BORELIOZIE POCHODZENIA ZAWODOWEGO BADANIA I ANALIZY DOTYCZĄCE KOMPLEKSOWEGO ALGORYTMU

Ty i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w

Warszawa, dnia 3 września 2014 r. Poz. 105 DECYZJA NR 182 KOMENDANTA GŁÓWNEGO STRAŻY GRANICZNEJ. z dnia 2 września 2014 r.

Kleszcze. Borelioza z Lyme.

PROFILAKTYCZNY PROGRAM W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA UZALEŻNIENIU OD ALKOHOLU, TYTONIU I INNYCH ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH

Choroba guzowatej skóry bydła: jakie jest zagrożenie dla polskich stad?

XXVI edycja akcji Żółty Tydzień Profilaktyka może uchronić przed poważnymi konsekwencjami wirusowego zapalenia wątroby. WZW A i B powiedz NIE!

Sytuacja epidemiologiczna boreliozy oraz kleszczowego zapalenia mózgu w województwie śląskim w latach * Renata Cieślik Tarkota 1, 2

WYKAZ. Podstawowych aktów prawnych stosowanych w działalności Sekcji Nadzoru Higieny Komunalnej

Program Profilaktyki Zdrowotnej

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE OCENY RYZYKA, ZASAD POSTĘPOWANIA I ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH W PRZYPADKU NARAŻENIA NA KONTAKT Z WIRUSEM H5N1.

Występowanie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy

PROGRAM ZDROWOTNY. Badania profilaktyczne dla mieszkańców Gminy Miasta Jaworzna w kierunku rozpoznania boreliozy. Załącznik nr 4

[logo Rządu Walii] Twój poradnik na temat szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Pokonać raka szyjki macicy

Umowa o świadczenie usług z zakresu medycyny pracy

Analiza sytuacji epidemiologicznej zachorowań na ospę wietrzną na terenie powiatu raciborskiego w latach

dr n. med. Marian Patrzałek NZOZ PROMED Kielce

Wirusologia 2019 XII EDYCJA DOBRO INDYWIDUALNE CZY PUBLICZNE? PSO 2019

Pytania i odpowiedzi:

Podstawy prawne Sekcji Zwalczania Chorób Zakaźnych w Oddziale Nadzoru Epidemiologii (stan prawny na r.)

CZYM JEST WSZAWICA? GDY COŚ CI CHODZI PO GŁOWIE...

Umowa pracodawcy z placówką medycyny pracy na prowadzenie badań profilaktycznych pracowników

Zakres kontroli wewnętrznej obejmuje: Obowiązek prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń


KOMPLEKSOWY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DOTYCZĄCY BORELIOZY POCHODZENIA ZAWODOWEGO

USTAWA z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu gruźlicy

Drogi szerzenia Powikłania po odrze Źródła zakażenia

O priorytetach w profilaktyce chorób zakaźnych w województwie świętokrzyskim

Afrykański pomór świń aktualna sytuacja oraz zapobieganie chorobie - styczeń 2018r. Inspekcja Weterynaryjna

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warszawa, dnia kwietnia 2015 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER FINANSÓW DD MCA

INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ. Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria

WYKAZ. Podstawowych aktów prawnych stosowanych w działalności Oddziału Nadzoru Higieny Komunalnej

Sytuacja epidemiologiczna choroby meningokokowej w województwie

Zarządzenie Nr 1160/ BHP /2017 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 6 listopada 2017 r.

Czy grozi mi wirusowe zapalenie wątroby typu B?

Obowiązkowe szczepienia ochronne. Dz.U t.j. z dnia Status: Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2017 r.

UCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r.

PROGRAM PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ PN. PROGRAM SZCZEPIENIA PROFILAKTYCZNEGO PRZECIWKO GRYPIE OSÓB PO 60 ROKU ŻYCIA W GMINIE KŁODAWA NA LATA

PROCEDURA POSTĘPOWANIA POEKSPOZYCYJNEGO W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA NARAŻENIA ZAWODOWEGO NA MATERIAŁ ZAKAŹNY

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

UCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

Czynniki chemiczne rakotwórcze

Priorytet 2 : Ochrona Zdrowia. Analiza SWOT

Transkrypt:

Dane zastane: Dane z Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych prowadzonego w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi: Metody i techniki badawcze Badania zakażenia kleszczy B. burgdorferi zbadanych metodą PCR w wybranych regionach Polski i Europy (na podstawie dostępnych publikacji i opublikowanych danych) 6 718 kleszczy; Badania dotyczące zapadalności na boreliozę a zakażenie kleszczy Ixodes ricinus krętkami Borrelia burgdorferi w poszczególnych regionach Polski (wg. Petko, 2004); Występowanie genogatunków Borrelia burgdorferi w kleszczach Ixodes ricinus dodatnich w PCR albo w hodowli potwierdzonej przez PCR oznaczonych w nested PCR (wyniki badań własnych) PCR 2251 kleszczy; Występowanie genogatunków Borrelia burgdoferi w 113 zakażonych kleszczach Ixodes ricinus pojedynczych i mieszanych zakażeniach (wyniki badań własnych) 113 kleszczy; Badanie dotyczące zależności między aktywnością kleszcza I. ricinus a częstością występowania reakcji seropozytywnych dotyczących chorób transmisyjnych u pracowników leśnictwa i rolników (wyniki badań własnych); Badania dotyczące poziomu przeciwciał przeciwko wirusowi kleszczowego zapalenia mózgu i krętkom Borrelia burgdorferi (reakcje dodatnie/ogół badanych, procent) badania własne 594 osoby; Badania dotyczące występowania przeciwciał przeciw Borrelia burgdorferi sensu lato i Anaplasma phagocytophilum w surowicach leśników Roztoczańskiego Parku Narodowego i grupy kontrolnej dawców krwi mieszkańców miasta (wyniki badań własnych) 113 osób Badania ankietowe: Badanie 157 pracowników eksploatacji lasu zatrudnionych w 4 nadleśnictwach podległych Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie, zlokalizowanych w południowowschodniej części województwa lubelski (badania własne, 2009 rok); Badanie 300 mieszkańców Polski południowo wschodniej, dotyczące sposobów zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze (Bartosik i wsp.); 1

Badanie dotyczące szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy przeprowadzonych wśród pracowników służby zdrowia, służby leśnej i służb komunalnych (Zielińska Jankiewicz i Kozajda) Badanie pracowników leśnictwa z terenów wschodniej Francji (2975 osób); Badanie wśród pracowników leśnictwa dotyczących stosowania profilaktyki chorób odkleszczowych (Adamek i wsp); 2

STRESZCZENIE W Polsce zachorowania na boreliozę mają tendencję wzrostową, w roku 2005 zarejestrowano ponad 4 tysiące przypadków tej choroby, a w roku 2006 ponad 6 tysięcy; zapadalność wynosiła 17,5 na 100 000 mieszkańców. Borelioza jest w Polsce najczęstszą chorobą zawodową występującą u pracowników leśnictwa i zarazem najczęstszą zawodową chorobą zakaźną (702 przypadki w roku 2008). (Dane pochodzą z Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych). Działania zapobiegające zachorowaniom na choroby przenoszone przez kleszcze można podzielić na działania środowiskowe (zwalczanie kleszczy i ich rezerwuaru w środowisku naturalnym) i działania zapewniające ochronę osobistą osobom narażonym na zaatakowanie przez kleszcze. Profilaktyka osobista chorób przenoszonych przez kleszcze obejmuje: 1.szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu i opon mózgowo rdzeniowych (kzm), 2.stosowanie odpowiedniej odzieży i indywidualnych środków ochrony osobistej, 3.przestrzeganie określonych nawyków podczas przebywania na terenach leśnych i po powrocie z tych terenów, 4.unikanie spożywania surowego mleka, 5.stosowanie repelentów (środków odstraszających kleszcze), 6.szybkie i prawidłowe usuwanie kleszczy z powierzchni ciała, 7.stałą opiekę lekarską i badania profilaktyczne, 8.szerzenie oświaty zdrowotnej. W wyniku badań przeprowadzonych w ramach projektu oraz na podstawie dotychczas publikowanych danych, można stwierdzić, iż osoby wykonujące pracę w środowisku leśnym (pracownicy leśnictwa, zbieracze runa leśnego, myśliwi) jak również osoby przebywające w tym środowisku w celach rekreacyjnych są najbardziej narażone na kontakt z kleszczami. Badania własne wykazały m.in. istnienie zależności między aktywnością kleszcza Ixodes ricinus (głównego wektora krętka Borrelia burgdorferi i wirusa kleszczowego zapalenia mózgu) a poziomem swoistych przeciwciał przeciwko Borrelia burgdorferi i wirusowi kzm u pracowników eksploatacji lasu i rolników z terenów Lubelszczyzny. Zdecydowana większość respondentów biorących udział w badaniach własnych (ponad 80%) posiada podstawową wiedzę na temat chorób odkleszczowych. Może to świadczyć o studiowaniu materiałów popularno naukowych, czy uczestniczeniu w spotkaniach edukacyjnych. Odsetek odpowiedzi błędnych wahający się od 4,5% do 14,0% wskazuje na konieczność kontynuacji działań profilaktycznych w tej grupie zawodowej. Z badania wynika, iż nie wszyscy pracownicy poddawani są szczepieniom ochronnym przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (64%). Z obserwacji własnych wynika, że odsetek szczepionych powinien być znacznie wyższy. W tym przypadku należy wziąć pod uwagę możliwość 3

niezrozumienia pytania przez badanych (tzn. kojarzenie takich szczepień z immunizowaniem przeciwko boreliozie). Niski jest również procent pracowników leśnictwa stosujących repelenty w czasie wykonywanej pracy i środki ochrony osobistej, co może wskazywać, że środków takich nie ma na wyposażeniu pracodawcy lub pracodawca nie zleca w sposób kategoryczny używania takiego sprzętu. Podobnie z odpowiedzi dotyczących odpowiedniego ubrania i sposobu ubierania się w czasie pobytu w lesie wynik, że pracownicy leśni nie posiadają ubrań roboczych jasnego koloru, w których wykonywaliby pracę w miesiącach aktywności kleszczy. Należy jednak zwrócić uwagę, że prawie 90% respondentów sprawdza dokładnie powierzchnię ciała po powrocie z terenów leśnych. Choroby przenoszone przez kleszcze mogą pozostawić poważne następstwa zdrowotne w postaci zmian w układzie kostno stawowym, centralnym i obwodowym układzie nerwowym, zmian dermatologicznych (zanikowe zapalenie skóry), upośledzenia układu krążenia, zmian w sferze psychiczno emocjonalnej, które obserwowane są przy zakażeniach Borrelia burgdorferi, a także zaburzeń układu ruchu, upośledzenia pamięci, czy zmian w psychice w przypadku zakażeń wirusem kzm. Istotnym problemem są również koszty związane z leczeniem infekcji czynnych i przewlekłych oraz koszty wynikające z ewentualnych odszkodowań z racji niezdolności do pracy. Z przedstawionych powyżej skutków wynikających z zakażeń patogenami przenoszonymi przez kleszcze oraz badań ankietowych wynika, że profilaktyka tych zakażeń powinna być jednym z naczelnych zadań zarówno pracodawców zatrudniających osoby z grupy ryzyka, specjalistów bhp, lekarzy medycyny pracy oraz lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i lekarzy specjalistów chorób zakaźnych. Z badań ankietowych Bartosik i wsp. przeprowadzonych wśród 300 wynika, że najczęściej wymienianą czynnością było aplikowanie repelentów (38% ankietowanych) oraz zakładanie odpowiedniej odzieży (35% badanych). Stosowanie repelentów jak również sprawdzanie powierzchni ciała w badaniach cytowanych autorów deklarowało znacznie więcej mieszkańców miast (45%) niż osób z terenów wiejskich (22%). Cytowani autorzy wykazali również, że 1% osób zawodowo eksponowanych na pokłucia przez kleszcze nie posiadało wiedzy na temat konsekwencji wynikających z kontaktu z kleszczem. Według badań Zielińskiej Jankiewicz i Kozajdy dotyczących szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy przeprowadzonych wśród pracowników służby zdrowia, służby leśnej i służb komunalnych, pracownicy leśnictwa byli najlepiej poinformowaną grupą zawodową w tym zakresie, tzn. z najczęstszym zawodowym ryzykiem zachorowań na boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu. Autorki te stwierdziły, że wiedza tej grupy zawodowej była raczej powierzchowna i dotyczyła głównie samych kleszczy traktowanych jako czynnik biologiczny i nie przekładała się na 4

wiedzę o przenoszonych przez nie drobnoustrojach, ale została uznana za wystarczającą w kontekście zapewnienia ochrony przed zachorowaniem. Thorin i wsp. w badaniach ankietowych 2975 osób z grupy ryzyka, tj. stwierdzili konieczność kontynuowania szczepień w tej grupie ludności, wykazali również na ważność działań związanych z różnego rodzaju informacjami na temat chorób odkleszczowych wśród tej grupy zawodowej. W badaniach. przeprowadzonych wśród pracowników leśnictwa, i dotyczących stosowania profilaktyki chorób odkleszczowych wykazały, że mimo wielokrotnych pokłuć przez kleszcze mniej niż 30% leśników stosowało repelenty i odpowiednią odzież, a tylko 11 spośród 51 ankietowanych osób poddawanych było szczepieniom ochronnym przeciwko kzm. W chwili obecnej opieka diagnostyczno profilaktyczna pracowników leśnictwa polega na wykonywaniu raz do roku badań w kierunku boreliozy oraz poddawaniu się szczepieniom przeciwko kzm (wg instrukcji producenta szczepionki). Badania te i szczepienia przeprowadzane są na koszt pracodawcy. Nadzór nad tymi działaniami prowadzi w każdym nadleśnictwie inspektor ds. bhp, a pracownicy wyrażają zgodę na przeprowadzenie badań lub szczepień profilaktycznych.. Podstawą do przeprowadzenia badań profilaktycznych w kierunku boreliozy i szczepień przeciwko kzm są uzgodnienia zawarte w układzie zbiorowym pracy obowiązującym w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe. Jak wynika z obserwacji własnych działania związane z czynnościami szkoleniowoedukacyjnymi wśród pracowników leśnictwa prowadzone są przez pracowników naukowych jednostek badawczo rozwojowych na wniosek inspektorów bhp. Zalecenia: regularne akcje edukacyjne wśród pracowników leśnictwa dotyczące szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, regularne stosowanie przez pracowników leśnictwa repelentów jako najbardziej dostępnych środków ochrony osobistej, wyposażenie pracowników w sprzęt do usuwania kleszczy. wprowadzanie innych środków ochrony osobistej (takich jak np. specjalnie zaprojektowana odzież ochronna oraz (lub) nasączanie jej permetryną), zapewnienie możliwości szybkiego i prawidłowego usunięcia kleszcza przez osobę przeszkoloną w tym kierunku lub informacja o najbliższym punkcie, gdzie można takiego zabiegu dokonać, 5

modernizacja pomieszczeń socjalnych umożliwiająca dokładne obejrzenie własnego ciała (np. odpowiednie rozmieszczenie wieloskrzydłowych luster), rozważenie możliwości lokalnego stosowania akarycydów na obszarze, gdzie wykonywane są prace związane z eksploatacją lasu. 6