Efektywnośd energetyczna a planowanie i zarządzanie zużyciem energii elektrycznej w gminie VII TARGI ENERGII Jachranka 21-22.10.2010
Prawo energetyczne Zgodnie z nowelizacją ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne uchwaloną przez Sejm RP w dniu 2 grudnia 2009 r., w myśl art. 18, 19 i 20 do zadao własnych gmin o charakterze obligatoryjnym należy przygotowanie założeo do planu zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Projekty założeo są tworzone na okres 15 lat i winny byd aktualizowane w co najmniej trzyletnich odstępach czasowych. Następnie na podstawie uchwalonych przez Radę Gminy założeo jest opracowywany plan zaopatrzenia gminy w energię, który winien byd z nimi zgodny. VII TARGI ENERGII 2
Art. 17. Samorząd województwa uczestniczy w planowaniu zaopatrzenia w energię i paliwa na obszarze województwa w zakresie określonym w art. 19 ust. 5 oraz bada zgodnośd planów zaopatrzenia w energię i paliwa z polityką energetyczną paostwa. Art. 18. 1. Do zadao własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy: 1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy; 2) planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy; 3) finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy. VII TARGI ENERGII 3
Art. 19. 1. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt założeo do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, zwany dalej projektem założeo. 2. Projekt założeo sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata. 3. Projekt założeo powinien określad: 1) ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe; 2) przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych; 3) możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych; 4) zakres współpracy z innymi gminami. VII TARGI ENERGII 4
Prawo energetyczne Ponadto art. 16 Prawa energetycznego zobowiązuje przedsiębiorstwa energetyczne do sporządzania własnych planów rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe lub energię, uwzględniając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo kierunki rozwoju gminy określone w studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. VII TARGI ENERGII 5
Art. 16. 1. Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii sporządzają dla obszaru swojego działania plany rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe lub energię, uwzględniając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo kierunki rozwoju gminy określone w studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. 3. Plany, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności: 1) przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła; 2) przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym źródeł odnawialnych; 2a) przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy połączeo z systemami gazowymi albo z systemami elektroenergetycznymi innych paostw; 3) przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie paliw i energii u odbiorców; VII TARGI ENERGII 6
USTAWA z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Zakres działania i zadania gminy Art. 6. 1. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. 2. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w ust. 1, należy do gminy. Art. 7. 1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadao własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, 2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeo sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz VII TARGI ENERGII 7
Projekt założeo do planu Podstawą do wykonania Projektu założeo powinny byd następujące dokumenty: Studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego gminy (mapy, plany w formie cyfrowej, papierowej). Programy i plany inwestycyjne gminy. Dane statystyczne, informacje dotyczące gminy m in.: liczba ludności, zasoby mieszkaniowe, wykaz obiektów usług i użyteczności publicznej (typu szkoły, przedszkola, szpitale itp.), zakłady przemysłowe i działalności gospodarczej - sposób ogrzewania. Istniejące kotłownie na terenie gminy (charakterystyka). VII TARGI ENERGII 8
Procedura lokalnego planowania energetycznego (źródło: Adam Jankowski, Przegląd Komunalny, nr 9/2008) VII TARGI ENERGII 9
Plan energetyczny dla gminy W opracowaniu powinny byd przedstawione m. in.: charakterystyka gminy i jej potrzeb energetycznych, charakterystyka istniejących systemów energetycznych w gminie i sposobów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwo gazowe, prognoza rozwoju potrzeb energetycznych w perspektywie 15 letniej z uwzględnieniem racjonalizacji zużycia energii, zakres pokrycia potrzeb przez poszczególne systemy energetyczne z zapewnieniem bezpieczeostwa energetycznego gminy, szacunkowa analiza ekonomiczna kosztów ciepła z różnych paliw i na tej podstawie zakres ich stosowania kierunki polityki energetycznej gminy. VII TARGI ENERGII 10
Plan energetyczny gminy jest prawnie i funkcjonalnie powiązany z: planem społeczno-gospodarczego rozwoju gminy, miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy, planami rozwojowymi przedsiębiorstw energetycznych, planami rozwojowymi odbiorców/ użytkowników energii, Plan powinien zawierad: przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych lub energii elektrycznej, przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych lub energii elektrycznej, w tym również źródeł odnawialnych, przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie paliw i energii u odbiorców, przewidywany sposób finansowania inwestycji, przewidywane przychody niezbędne do realizacji planów; VII TARGI ENERGII 11
Schemat planowania lokalnego (źródło: Adam Jankowski, Przegląd Komunalny, nr 9/2008) VII TARGI ENERGII 12
Strategia energetyczna gminy Plan zaopatrzenia gminy w energię elektryczną ciepło i gaz zwany strategią energetyczną powinien byd dokumentem strategicznym w zakresie prawidłowego użytkowania energii oraz działao dla pozyskania środków na modernizację infrastruktury systemów zaopatrzenia mieszkaoców gminy w ciepło i inne czynniki energetyczne. Jednym z ważniejszych elementów planu zaopatrzenia w energię jest wykonanie poprawnej prognozy w zakresie: zapotrzebowania na energię cieplną elektryczną i paliwa określenia przewidywanych cen energii, ich wzrostu opracowania planu wdrożenia strategii Do decyzji władz lokalnych i regionalnych należy pozostawid jak najwięcej decyzji dotyczących energetyki na danym obszarze, w szczególności związanych z planowaniem i udzielaniem zezwoleo, inwestycjami, budownictwem mieszkaniowym i budynkami publicznymi, oświetleniem VII TARGI ENERGII 13 publicznym.
Zarządzanie energią w gminie wg Radscan VII TARGI ENERGII 14
System zarządzania energią BESS PDCA Zaplanuj Wykonaj Sprawdź Zastosuj Wg: Projekt UE BESS VII TARGI ENERGII 15
Gminny zarządca ds. energii Zarządzanie zużyciem energii w gminie wymaga wykonywania szeregu funkcji. Należą do nich: monitorowanie i sprawozdawczośd w zakresie zużycia energii, wykonywanie przeglądów i audytów energetycznych, zajmowanie się kontraktami związanymi z energią; badanie i identyfikacja najlepszej praktyki dla zarządzania energią; wdrażanie programów i polityki w celu osiągnięcia oszczędności energetycznych; zdobywanie wiedzy na temat ustawodawstwa i regulacji, kluczowych liczb i standardów; zapewnienie wsparcia ze strony wójta/burmistrza oraz samorządu; wpływanie na nowe projekty, specyfikacje przeprowadzania przetargów i założenia budowlane. VII TARGI ENERGII 16
Wybór gminnego zarządcy ds. energii Główne kryteria wyboru gminnego zarządcy ds. energii obejmują: wysoki poziom umiejętności komunikacyjnych, włącznie z umiejętnością prowadzenia współpracy, negocjacji i konsultacji; udowodnione doświadczenie w zarządzaniu projektami; zrozumienie kosztów energii i struktury przemysłu energetycznego; znajomośd systemów inżynieryjnych i technologii służących efektywności energetycznej; zademonstrowaną zdolnośd uczenia się nowych umiejętności i integrowania nowej wiedzy z istniejącą działalnością roboczą; wiedzę i doświadczenie w zarządzaniu zmianami. motywację i chęd dalszego szkolenia się i zdobywania nowych umiejętności; zaangażowanie w ekologicznie zrównoważony rozwój i redukcję emisji gazów cieplarnianych. VII TARGI ENERGII 17
Gminny zespół ds. zarządzania energią Zespół entuzjastycznie nastawionych osób potrzebny do pomocy gminnemu zarządcy ds. energii w trakcie całego procesu zarządzania energią. Zespół ds. zarządzania energią powinien: służyd gminnemu zarządcy ds. energii pomocą i radą; pomagad w opracowaniu polityki zarządzania energią i planu działania; pomagad w promowaniu inicjatyw na rzecz zarządzania energią; służyd ogólnym wsparciem gminnemu zarządcy ds. energii; wspierad zarządcę we współpracy z samorządem VII TARGI ENERGII 18
Efektywnośd energetyczna Szczególny nacisk należy położyd na następujące bardzo istotne zagadnienia gospodarki energetycznej: zwiększenie efektywności energetycznej w budownictwie, MŚP i transporcie, wykorzystanie procesów utylizacji odpadów do generowania energii zwiększanie roli energetyki rozproszonej budowa lokalnych sieci dystrybucyjnych Działania regionalnych i lokalnych struktur samorządowych i lokalnych instytucji odpowiedzialnych za energetykę (agencje energetyczne) powinny prowadzid do budowy inteligentnych sieci energetycznych smart grid w przedsiębiorstwach, gminach i regionach. VII TARGI ENERGII 19
Smart Grid wg Jake McLeod, Principal VP, CTO and Bechtel Fellow, Bechtel Communications wg Jake McLeod, Principal VP, CTO and Bechtel Fellow, Bechtel Communications VII TARGI ENERGII 20
Dziękuję za uwagę! Włodzimierz Pomierny +48 607 418 411 w.pomierny@mae.mazovia.pl