dr Michał Urbańczyk Katedra Doktryn Polityczno-Prawnych i Filozofii WPiAUAM Poznań

Podobne dokumenty
Wprowadzenie Wykaz skrótów Część I. Starożytność

SPIS TREŚCI SŁOWO WSTĘPNE 9 WPROWADZENIE 13

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.

Adam Wielomski TEOKRACJA PAPIESKA. Myśl polityczna papieży, papalistów i ich przeciwników WYDAWNICTWO VON BOROWIECKY. Warszawa 2011 SPIS TREŚCI

Spis treêci. I. Wprowadzenie do historii. II. Początki cywilizacji. Od autorów... 8

Gerhard Kardynał Müller. Posłannictwo i misja

PRZYKŁADOWE TEMATY / ZAGADNIENIA

Biblia, a doktryny rzymskokatolickie. (przegląd)

Rozdział 8. Św. Augustyn i państwo Boże

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

Seria: Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei. Studia. Copyright by Wydawnictwo Naukowa Scholar, Warszawa 2012

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. konwersatoria 30 zaliczenie z oceną

UROCZYSTOŚĆ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA MARYI

Narodziny monarchii stanowej

Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.

Chrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa.

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII XIII WIEKU

SPIS TREŚ CI KSIĘGA PIERWSZA

SPIS TREŚCI. Wstęp 3.

drogi poznania Boga. drogi poznania Boga. drogi poznania Boga, drogi poznania Boga.

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum

Wykład 3. Myśl polityczna i społeczna. Problemy Kościoła i Państwa. Dr Magdalena Płotka

Materiały opracowane w ramach projektów:

Szko a Uczniostwa. zeszyt I

Współczesne koncepcje filozofii i etyki wykład 4: Świat odczarowany. filozofia nowożytna: filozofia współczesna: f. spekulatywna f.

Hugo Grotius ( ) Franciszek Suarez ( ) Samuel Pufendorf ( )

PLAN WYNIKOWY DLA KLASY I TECHNIKUM (z praktyką miesięczną)

6. Wiara jako subiektywna podstawa poznania teologicznego nauka Pisma św.

GIMNAZJUM NR 60 IM. CYRYLA RATAJSKIEGO W POZNANIU

MODEL ODPOWIEDZI HISTORIA

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II Z HISTORII

Spis treści. Wstęp... DZIAŁ PIERWSZY. STAROŻYTNOŚĆ... 1

Pozycja w rankingu autorytetów: 1

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych

List do Rzymian podręcznik do nauki religii w drugiej klasie szkoły ponadgimnazjalnej razem 22 jednostki lekcyjne

I Z A B E L L A A N D R Z E J U K

Historia administracji

Izydor z Sewilli SENTENCJE. Przekład i opracowanie Tatiana Krynicka

Przedmiot: religia. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z religii w kl. I liceum.

dr Mieczysław Juda Filozofia z estetyką

I. Ty ścieżkę życia mi ukażesz

Pojęcie bezpieczeństwa Miejsce bezpieczeństwa w hierarchii wartości Filozofia bezpieczeństwa i związane z nią dyscypliny badawcze

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej technikum

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH

BERNARD SESBOÜÉ SŁOWO ZBAWIENIA SPIS TREŚCI

Marek Wąsowicz. Historia. ustroju państw Zachodu. zarys wykładu. wydanie 1

Wola źródłem sensu? Tomasz z Akwinu o wolności religijnej

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. ćwiczenia 21 zaliczenie z oceną

Filozofia człowieka. Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje

HISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego)

Wiara w świecie bizantyńskim

Kryteria ocen z religii klasa IV

WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ

OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI

Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31)

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 7

Wiek XVIII wiek oświecenia, wiek rozumu. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem tak oto brzmi hasło oświecenia (I. Kant).

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja

Przewodnik. Do egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

Wydawnictwo WAM, 2013; ŚWIĘTOŚĆ A IDEAŁY CZŁOWIEKA ks. Arkadiusz Baron

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I Ocena celująca Uczeń: twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi.

Filozofia Bezpieczeństwa

HISTORIA KLASA I GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA

Wydawnictwo WAM, 2013 WSPÓLNOTA ŁASKI; Ks. Cezary Smuniewski

(Hebrajczyków 12,1-2)

AUTONOMIA JAKO ZASADA ETYCZNOŚCI

WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY. w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH. KLASY II i III

Św. Tomasz z Akwinu ( )

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Państwo w ujęciu klasyków filozofii europejskiej

Wykład 2. Powstanie Akademii Krakowskiej.

Materiały opracowane w ramach projektów:

ŚWIATOPOGLĄD NEW AGE

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE Z RELIGII DLA KLASY ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA

EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA

SPIS TREŚCI. Wstęp... Rozdział I Kontekst powstania chrystologii Jon Sobrino i jej char akterystyk a

KRYTERIA OCEN Z RELIGII

SZKOŁA PODSTAWOWA. scenariusz zajęć. kształtowanie postaw tolerancji religijnej wśród uczniów.

Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY

HISTORIA POWSZECHNA USTROJU I PRAWA. Autor: TADEUSZ MACIEJEWSKI. Część I. Starożytność

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty

Dlaczego tylko Jezus Chrystus, Słowo Boże, jest pełnym i najwłaściwszym imieniem Boga?

G e l a z j a ń s k i m o d e l s p r a w o w a n i a władzy monarszej w Christianitas. Na marginesie koncepcji Roberta Filmera

Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia dla drugiej klasy liceum ogólnokształcącego wg Wydawnictwa św.

Jezus do Ludzkości. Modlitwy Litanii (1-6) przekazane przez Jezusa Marii od Miłosierdzia Bożego

JEDNOŚĆ W WIELBIENIU BOGA. Lekcja 11 na 15. grudnia2018

Zapraszamy do Szkoły Modlitwy Jana Pawła II środa, 21 września :33

IMMANUEL KANT ETYKA DEONTOLOGICZNA

Ustrojowe zasady demokratycznego państwa prawa

Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz

PIOTR STECZKOWSKI. RECENZJE Polityka i Społeczeństwo 1(11) / Piotr Steczkowski

Kryteria oceniania z religii dla klasy VII szkoły podstawowej

SPIS TREŚCI. majkrzak_doktor_doktorow.indd :27:58

Kryteria oceniania z religii dla klasy VII szkoły podstawowej

Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii

Jeden Pasterz i jedno stado. Jan 10,1-11. Jedna. Jedno ciało. 1 Koryntian 12: świątynia. 1 Koryntian 3, Jedna

UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA

Transkrypt:

Doktryny polityczno-prawneprawne Temat nr 3 Wybrane aspekty średniowiecznego dyskursu o istocie państwa i prawa http://2.bp.blogspot.com/- rfy5fga9ezw/t0pvexfqtwi/aaaaaaaaa7e/r XZaUyUVHGs/s1600/5.jpg dr Michał Urbańczyk mur@amu.edu.pl Katedra Doktryn Polityczno-Prawnych i Filozofii WPiAUAM Poznań Paweł z Tarsu cesarstwo powstrzymuje nadejście Antychrysta, władza świecka jest bożym sługą, państwo ma do spełnienia zadania wyznaczone przez Boga, chrześcijańska doktryna moralnego przeobrażenia świata, Współczucie dla biednych i pochwała ubóstwa, 1

Ojcowie Kościoła Grek Ireneusz Przeciw poganom, Państwo pochodzi od Boga, Państwo jest dla pogan, wyklucza to współpracę z nim, Klemens i Orygenes Krytyka kultu pogańskich cesarzy, Rozróżnienie między imperium diabelskim a pogańskim cesarstwem, Cesarstwo jest pogańskie ale chrześcijańskie są jego cele, http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html 2

Tertulian Krytyczny wobec kultury pogańskiej, ale namawiał do modlitwy za Rzym, Rzym to nowy Babilon, ale jednocześnie podziw dla rzymskiego aparatu władzy, Dualizm prawa ludzkiego i bożego, http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html Św. Augustyn Katastrofizm i głęboki pesymizm, Wszelka władza pochodzi od Boga, Bóg stworzył państwo z powodu grzechu, Państwo boże i państwo szatana, Państwo ziemskie, Cogite intrare 3

Cezaropapizm Bizancjum, Absolutna władza cesarzy, Ideologia łącząca różnorodne części cesarstwa, Boże namiestnictwo cesarza (tron, insygnia, adoracja), Cesarz głową kościoła, Teoria samowładztwa połączona z teorią cesarskich obowiązków, Ideologia władzy w państwach barbarzyńskich Władza pochodzi od Boga, Magiczna moc zwycięstwa, Instytucje powołujące króla mają charakter sakralny, Problem prawa do oporu, http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html 4

Idea cesarska i postępy doktryny kacerskiej Karol Wielki Obrońca i patron religii, Nowe imperium, Akt darowizny Konstantyna, http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html Uniwersalizm papieski I. Grzegorz VII Dictatus papae, Desakralizacja władzy świeckiej, Państwo to twór z istoty zły, twór grzeszny i niedoskonały, Państwo musi realizować postulaty sprawiedliwości bożej 5

Uniwersalizm papieski II. Papież Władca uniwersalny, Sędzia króli, Panuje nad wszystkimi, III. Idea krzyżowa Legenda o Konstantynie Wlk. i wizja zwycięskiego krzyża, Uniwersalizm papieski IV. Papalizm Teoria jedności świata, który jest zbudowany na podobieństwo ludzkie (papież głowa), Teoria kościoła duszy i władzy świeckiej ciała, Teoria wyższych zadań papiestwa i niższych zadań państwa, Teoria wikariatu, Teoria dwóch mieczy, 6

Uniwersalizm papieski Teoria papieża reprezentanta ludu rzymskiego, Teoria darowizny Konstantynopola, V. Hieriokratyzm Papież może wykonywać władzę bezpośrednio z pominięciem cesarza, który jest tylko administratorem, Papież Bonifacy VIII (1302), Uniwersalizm cesarski 1. Ideologiczna oprawa niemieckiej ekspansji, 2. Chrześcijański charakter imperium, Cesarz namiestnik Boga w całym świecie, Władca to Bóg ojciec, papież to syn boży, Jeden jest Bóg, jedno cesarstwo, jeden cesarz, 7

Uniwersalizm cesarski 3. Argumenty historyczne: Cesarstwo odziedziczone po Rzymianach, Misja cywilizacyjna, Wzorzec uniwersalnego mocarstwa, Przeniesienie cesarstwa od Franków i od Bizancjum, Uniwersalizm cesarski IV. Argumenty pochodzące z prawa rzymskiego. V. Cesarstwo jest identyczne w prawem, wszyscy są podlegli cesarzowi http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html 8

Doktryna monarchii narodowej Teoria suwerenności państwa, król namiestnik Chrystusa wśród ludu chrześcijańskiego, Monarcha symbolem jedności, Zasada cesarskości suwerennego państwa (regalia królewskie), Kult narodowych tradycji, Teoria regis exemptii, Suwerenny monarcha podlega tylko Bogu, Prawo rzymskie zasiedzenie władzy Teoria reprezentacji Powstawanie stanowych parlamentów, Zasada osobowości prawnej państwa, Jan z Salisbury, Posłowie reprezentują poszczególne części państwa, to, co dotyczy wszystkich musi być przez wszystkich aprobowane, 9

Awerroizm łaciński XIII wiek prerenesans, 1. XII wiek odkrycie Arystotelesa (Ibn Roszda Awerros) 2. Szereg tez sprzecznych z nauka Kościoła: Odrzucał dogmat o nieśmiertelności duszy ludzkiej, Ludzkie szczęście jest szczęściem doczesnym (cnotą jest zgodność z naturą Awerroizm łaciński Teoria podwójnej prawdy (w alegorycznym sensie): filozofii i religii, Z wiary nie można czynić nauki, http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html 10

Św. Tomasz z Akwinu Złagodzenie tezy o nadrzędności władzy papiestwa nad władzą świecką, Realizm: 1. waga spraw doczesnych jest duża, 2. odrzucenie też św. Augustyna o złej naturze ludzkiej, 3. odrzucenie tezy o złej naturze ludzkiej, Św. Tomasz z Akwinu między prawami nauki a wiary nie powinno być sprzeczności: 1. nauki obojętne, 2. nauki wspierające wiarę Granicą rozwoju nauk było OBJAWIENIE 11

Św. Tomasz z Akwinu ustrój i państwo Boska jest tylko zasada władzy Konkretny ustrój tworzą ludzie Państwo ma swój udział w zbawieniu ludzkości, Ważny jest pokój (pax) i porządek (ordo), Św. Tomasz z Akwinu Nierówność jest koniecznym składnikiem każdej doskonałej całości, Zróżnicowanie majątkowe: - optimates, - Populus honorabilis, - Vilis populus, 12

Św. Tomasz z Akwinu Poglądy na temat własności, Dwie natury człowieka: ziemska i niebieska Postulat monarchii Zły monarcha narusza prawa boże lub naturalne, Zły monarcha narusza konstytucję państwa, Walka z heretykami i wolnomyślicielami, Św. Tomasz z Akwinu Hierarchia prawa Prawo wieczne (lex aeterna) Boskie prawo pozytywne Czyli Pismo Św. i nauczanie Kościoła Jego odbiciem w umyśle ludzkim jest Prawo natury (rozumny człowiek wie, co jest dobre, a co złe) Prawo ludzkie (lex humana) Prawo stanowione 13

William Ockham Krytyka papalizmu, Odmawiał teologii statusu nauki, W bogactwie kleru widział zamach na istotę chrześcijaństwa, Państwo i władza niezależna od papieża, Prawo boże ---Pismo św.; prawo naturalne i prawo ludzkie, nominalizm Dante Alighieri Pesymistyczna ocena świata, Konieczna jest restauracja uniwersalnego cesarstwa, Celem państwa jest zaspookojenie potrzeb ludzkich, Równorzędność celów i środków wiecznych i doczesnych, Religia to tylko pismo św. (podobnie jak oockham odrzucenie tradycji)., 14

Marsyliusz z Padwy Idea suwerenności ludu Państwo to największa zbiorowość (doskonała, dysponująca wszystkimi niezbędnymi środkami), Państwo ---rząd ---monolit ---lud Zasada suwerenności najlepiej sprawdza się w systemie demokratycznym Odrzucenie dualizmu prawa ludzkiego i wyższego prawa Boga lub natury, http://www.fourlittlehorsemen.com/2012/02/apocalypsis-cum-figuris-albrechtdurer.html Kościół nie powinien mieć charakteru korporacji jest to wspólnota wiernych 15

Koniec 16