INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK URZĄDZEŃ DŹWIGOWYCH kod 311940 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2018 r. 1
1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Technik urządzeń dźwigowych (kod 311940) to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 227). W poprzedniej klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten nie występował. Do klasyfikacji zawodów szkolnych technik urządzeń dźwigowych został wprowadzony Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 08.08.2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. 2014 poz.1140) 1. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik urządzeń dźwigowych 2 przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: powinien być 1) montowania urządzeń dźwigowych; 2) oceniania stanu technicznego urządzeń dźwigowych; 3) wykonywania czynności związanych z obsługą i konserwacją urządzeń dźwigowych; 4) dokonywania modernizacji urządzeń dźwigowych; 5) organizowania prac związanych z montażem, obsługą, konserwacją i modernizacją urządzeń dźwigowych. PROFIL KOMPETENCYJNY 3 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 4 31) Przykładowe zawody dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych: technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik awionik, technik budownictwa wodnego, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik cyfrowych procesów graficznych, technik elektronik, technik elektryk, technik energetyk, technik gazownictwa, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik mechanik lotniczy, technik ogrodnik, technik papiernictwa, technik prac biurowych, technik procesów drukowania, technik procesów introligatorskich, technik rolnik, technik teleinformatyk, technik telekomunikacji, technik transportu kolejowego, technik urządzeń chłodniczych, technik urządzeń i systemów energii odnawialnej, technik wiertnik, technik urządzeń dźwigowych itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 5 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, 1 Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20140001140 2 Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20170000860 - podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik urządzeń dźwigowych 3 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 4 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 5 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 2
różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 6 W I pół. 2018 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego nie zarejestrowano bezrobotnych z zawodem technik urządzeń dźwigowych. W tym czasie zgłoszono 2 oferty pracy dla tego zawodu. W 2015, 2016 i 2017 roku, zawód technik urządzeń dźwigowych nie został ujęty w statystykach powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim. Nie odnotowano osób rejestrujących się a pracodawcy nie zgłosili miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych 7. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej 6 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 7 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 3
części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup. Zawód technika urządzeń dźwigowych w 2015 i w 2016 roku nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. W 2017 r. nie odnotowano rejestracji bezrobotnych oraz zgłoszeń wolnych miejsc pracy dla tego zawodu. W I pół. 2018 r. zawód ten nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 8, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie kujawsko-pomorskim wynika, że zawód technik urządzeń dźwigowych, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą technicy mechanicy w 2018 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów zrównoważonych. Największe szanse na zatrudnienie w województwie kujawsko-pomorskim z grupy zawodów technicy mechanicy mają osoby z 4 powiatów: nakielskiego, chełmińskiego, toruńskiego Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 8 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 4
(ziemskiego) i rypińskiego. Nadwyżka osób poszukujących pracy może wystąpić w 5 powiatach bydgoskim (ziemskim i grodzkim), inowrocławskim, radziejowskim i toruńskim (grodzki). 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2017 poz. 622, z późn. zm.) określa, że zawód technik urządzeń dźwigowych będzie można zdobyć w technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Dotychczasowe 4-letnie technikum z dniem 1 września 2019 r. zostanie przekształcone w 5-letnie technikum. Do roku 2019/2020 prowadzona będzie rekrutacja do dotychczasowego 4-letniego technikum (dla absolwentów gimnazjum), natomiast na rok szkolny 2019/2020 i późniejsze lata rekrutacja będzie prowadzona do 5-letniego technikum (dla absolwentów 8-letniej szkoły podstawowej). Według stanu na dzień 30 września 2017 r., w województwie kujawsko-pomorskim nie ma szkoły kształcącej w zawodzie technik urządzeń dźwigowych. Tym samym nie ma uczniów i absolwentów w tym zawodzie (źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej). 5) Informacje dodatkowe POMOCNE ADRESY www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu http://tujestpraca.eu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. Przydatne serwisy/strony internetowe http://psz.praca.gov.pl/ Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia; http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu; https://tujestpraca.eu/ Portal Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu; http://kierunkistudiow.pl/ Strona internetowa z wyszukiwarką możliwości studiów wyższych na kierunkach pokrewnych; http://www.stowdzwig.pl/ Polskie Stowarzyszenie Producentów Dźwigów http://www.udt.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1070&itemid=1129 Urząd Dozoru Technicznego Książki HTTP://WWW.SIGMA-NOT.PL/KSIAZKI.HTML -wydawnictwa SIGMA-NOT, należącego do Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych - Naczelnej Organizacji Technicznej CZASOPISMA http://www.sigma-not.pl/index.html#magazinelinelist prasa fachowa SIGMA-NOT 5
Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Technik urządzeń dźwigowych 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik urządzeń dźwigowych w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik urządzeń dźwigowych w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik urządzeń dźwigowych jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie technik urządzeń dźwigowych jest zawodem regulowanym w Bułgarii, Danii, Estonii, Grecji, Norwegii, Portugalii, Hiszpanii, Republice Czech i Węgrzech. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik urządzeń dźwigowych wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla techników urządzeń dźwigowych zgłoszonych zostało 377 ofert pracy z 8 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy znajduje się w Wielkiej Brytanii (315 ofert) oraz Belgii (17 ofert) - dane wg stanu na dzień 15.05.2018 r. Kształcenie w zawodzie technik urządzeń dźwigowych odbywa się w czteroletnim technikum dla absolwentów gimnazjum. Istnieje możliwość prowadzenia kształcenia w formach pozaszkolnych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Przyszły technik urządzeń dźwigowych powinien wykazać zainteresowania techniczne oraz budowlane. Do wykonywania tego zawodu niezbędna jest: dobra koordynacja wzrokoworuchowa, koncentracja uwagi, dokładność i skrupulatność w wykonywaniu zadań, spostrzegawczość, zdolności manualne, zainteresowania i uzdolnienia techniczne; ostrość wzroku, sprawność ruchowa rąk, dbałość o porządek; wytrwałość i konsekwencja; dokładność; staranność; komunikatywność; umiejętność współdziałania z innymi. Technik urządzeń dźwigowych może znaleźć zatrudnienie, m.in. w: firmach budowlanych, firmach monterskich, zakładach produkujących elementy dźwigowe, sklepach budowlanych. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym 6
zamierzają podjąć pracę oraz czasem posiadania prawa jazdy kat B. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie technik urządzeń dźwigowych w wybranych krajach: Malta: 13000 euro/rok, Wielka Brytania: 23000-28000 /rok. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy ANEKS-Podstawowe pojęcia jest badaniem jakościowym, w którym prognozuje się zapotrzebowanie na pracowników w określonych zawodach w nadchodzącym roku; jest badaniem prognostycznym, zatem może być wykorzystany do planowania szkoleń, pomaga podejmować decyzje osobom poszukującym pracy, służy promowaniu mobilności zawodowej; jest narzędziem, które pozwala usystematyzować wartościową wiedzę na temat zapotrzebowania na zawody posiadaną przez pracowników powiatowych urzędów pracy; dostarcza informacji uzupełniających wiedzę pozyskaną w ramach Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, opisaną w opracowaniu w części dotyczącej SYTUACJI ZAWODU NA RYNKU PRACY. Zawody deficytowe to te, w których w najbliższym roku nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie w ich przypadku duże, a podaż pracowników chętnych do podjęcia zatrudnienia i mających odpowiednie kwalifikacje niewielka. Zawody zrównoważone to te, w których liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt zrównoważą się). Zawody nadwyżkowe to te, w których znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na małe zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów chętnych do podjęcia pracy i spełniających wymagania pracodawców. Szczegółowe informacje na temat badania Barometr zawodów oraz jego wyników zamieszczone są na stronie http://barometrzawodow.pl/. Barometr pokazuje zapotrzebowanie na zawody w każdym z powiatów w Polsce oraz na poziomie województw. Dostępne rodzaje prognoz: zapotrzebowanie na pracowników w danym zawodzie relacja między dostępną siłą roboczą a zapotrzebowaniem na pracowników w danym zawodzie Zapraszamy do korzystania z wyników! 7