LSZ 4101-23-12/2012 P/12/171 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LSZ 4101-23-12/2012 P/12/171 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę P/12/171 - Realizacja na terenie województwa zachodniopomorskiego Programu Operacyjnego ZrównowaŜony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeŝnych obszarów rybackich 2007-2013, w zakresie realizacji osi priorytetowych 2 i 3. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie Kontroler Danuta Laskowska, główny specjalista k.p., upowaŝnienie do kontroli nr 85199 z 23.01.2013 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej Gospodarstwo Rolne - Hodowla Ryb Łososiowatych Grzegorz Materka, Nowy śytnik 6, 76-129 Ostrowiec 1. Grzegorz Henryk Materka, osoba fizyczna. II. Ocena kontrolowanej działalności (dowód: akta kontroli str. 3) NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie 2 realizację przez Beneficjenta operacji w ramach środka 2.1. - Inwestycje w chów i hodowlę ryb, objętego osią priorytetową 2 - Akwakultura, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo i obrót produktami rybołówstwa i akwakultury, zawartą w Programie Operacyjnym ZrównowaŜony rozwój rybołówstwa i nadbrzeŝnych obszarów rybackich 2007-2013 3. Ocenę powyŝszą uzasadnia realizacja przez Beneficjenta operacji pt. Modernizacja istniejącego obiektu chowu i hodowli ryb łososiowatych, poprzez zakup i wymianę wyposaŝenia oraz odbudowę cyklu produkcyjnego po zlikwidowanym ognisku choroby zakaźnej, zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 września 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy finansowej na realizację środków objętych osią priorytetową 2 - Akwakultura, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo i obrót produktami rybołówstwa i akwakultury, zawartą w programie operacyjnym "ZrównowaŜony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeŝnych obszarów rybackich 2007-2013" 4, do realizacji których zobowiązał się w 3 ust. 1 umowy o dofinansowanie. Osiągnięty został cel określony w umowie, tj. rozwój i modernizacja obiektów chowu i hodowli ryb. Wniosek o płatność złoŝony do Zachodniopomorskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 5, został sporządzony poprawnie i w terminie wynikającym z zawartej umowy. Zakres wykazanych w nim kosztów kwalifikowalnych był toŝsamy z harmonogramem rzeczowo-finansowym, stanowiącym integralną część umowy o dofinansowanie. 1 Dalej: Beneficjent. 2 NajwyŜsza Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych, negatywna. 3 Dalej: PO RYBY 2007-2013. 4 Dz. U. Nr 147, poz. 1193 ze zm., dalej: rozporządzenie MRiRW z 7.09.2009 r. 5 Dalej: ZOR ARiMR dla oddziału oraz ARiMR dla agencji jako całości.

III. Opis ustalonego stanu 1. Realizacja projektu 1.1. Spełnienie warunków przyznania pomocy Wniosek o dofinansowanie w ramach środka 2.1. - Inwestycje w chów i hodowlę ryb wraz z wymaganymi dokumentami 6, o których mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia MRiRW z 7.09.2009 r., został złoŝony przez Beneficjenta w ZOR ARiMR w dniu 9 kwietnia 2010 r. (dowód: akta kontroli str. 3-11) Do wniosku dotyczącego operacji pn. Modernizacja istniejącego obiektu chowu i hodowli ryb łososiowatych, poprzez zakup i wymianę wyposaŝenia oraz odbudowę cyklu produkcyjnego po zlikwidowanym ognisku choroby zakaźnej dołączono załączniki, wymagane przepisami ww. rozporządzenia, w tym m. in.: - decyzję o nadaniu numeru weterynaryjnego, - kopie odpisów z ksiąg wieczystych działek nr 347/2,164/5 167/1 na których realizowane było zadanie operacyjne, stwierdzające prawo do dysponowania nieruchomością na ten cel przez Beneficjenta, - oferty na zakup sprzętu objętego wnioskiem o dofinansowanie, potwierdzające planowane koszty operacyjne, - szczegółowy plan biznesowy operacji o wartość netto powyŝej 1.000.000 zł, - pozwolenie wodnoprawne wydane na okres do 31.12.2025 r., - dokumenty potwierdzające wystąpienie choroby zakaźnej, tj. decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii z dnia 24.04.2007 r. stwierdzającą ognisko choroby zakaźnej zwierząt wirusową posocznicę krwotoczną ryb łososiowatych. - porozumienie zawarte w dniu 10.03.2010 r. z 4 właścicielami ośrodków hodowlanych rzeki Grabowej o podjęciu współpracy w celu wyeliminowania i zmniejszenia zagroŝenia występowania choroby zakaźnej zwierząt akwakultury (VHS), - plan zwalczania VHS na obiekcie wnioskodawcy, zaakceptowany przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w dniu 11.03.2010 r. (dowód: akta kontroli str. 12-62) Wniosek wymagał uzupełnień, w związku z pismami ZOR ARiMR z: - 24.05.2010 r., m.in. w zakresie: korekty pozycji 9 kosztów ogólnych ujętych w zestawieniu rzeczowo finansowym, potwierdzenia za zgodność z oryginałem przez notariusza lub pracownika ARiMR wszystkich załączników do wniosku oraz złoŝenia wyjaśnień i dokonania korekt do biznes planu. Wniosek uzupełniono 14.06.2010 r., - 24.06.2010 r., w zakresie ponownego zredukowania wysokości kosztów ogólnych pozycji 9, tj. nieujęcia w kosztach kwalifikowalnych kosztów poniesionych przed dniem złoŝenia wniosku o dofinansowanie (8.000 zł na przygotowanie i wdroŝenie załoŝeń porozumienia i planu zwalczania VHS z dnia 10.03.2010 r.), zredukowania kosztów związanych z zarządzaniem bieŝącym projektu oraz naniesienia powyŝszych korekt do planu biznesowego. Wniosek został uzupełniony 9.07.2010 r. (dowód: akta kontroli str. 63-70, 71-75) Beneficjent spełniał warunki przyznania pomocy określone w 7 rozporządzenia MRiRW z 7.09.2009 r., tj. posiadał zezwolenie na prowadzenie chowu i hodowli ryb 6 Dalej: wniosek. 2

oraz był właścicielem gruntów na których prowadzona była operacja objęta wnioskiem o dofinansowanie. (dowód: akta kontroli str. 15, 18-27) Umowa o dofinansowanie Nr 00017-61710-OR 1600011/10 została zawarta 22 lipca 2010 r. pomiędzy ARiMR, reprezentowaną przez Przemysława Osińskiego Kierownika Biura Wsparcia ZOR ARiMR oraz Grzegorzem Henrykiem Materka. (dowód: akta kontroli str. 76-94) Zgodnie z załoŝeniami zawartymi w biznesowym planie operacji oraz wniosku o dofinansowanie, szacunkowy koszt operacji ustalony został na poziomie ogółem 1.522.261 zł, w tym 865.653,60 zł stanowiło dofinansowanie ze środków PO RYBY 2007 2013. Koszty kwalifikowalne operacji ustalone zostały na kwotę 1.442.756 zł (bez podatku VAT). (dowód: akta kontroli str. 42-57) Przedmiotem umowy było udzielenie Beneficjentowi jednorazowej pomocy w wysokości 865.654,60 zł (w tym współfinansowanie z Europejskiego Funduszu Rybackiego 7 649.240,20 zł) 8 na realizację operacji Modernizacja istniejącego obiektu chowu i hodowli ryb łososiowatych, poprzez zakup i wymianę wyposaŝenia oraz odbudowę cyklu produkcyjnego po zlikwidowaniu ogniska choroby zakaźnej w okresie od 1 kwietnia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. (dowód: akta kontroli str. 78-80, 93) Zgodnie z 3 ust. 2 i 7 umowy Beneficjent zobowiązał się do realizacji operacji w jednym etapie oraz przedstawienia wniosku o płatność po zakończeniu realizacji całości operacji w terminie od 15 do 25 stycznia 2011 r. Do obowiązującej w latach 2010 2011 umowy nie wprowadzano zmian. (dowód: akta kontroli str. 85-86) W celu zabezpieczenia naleŝytego wykonania zobowiązań określonych w umowie o dofinansowanie oraz spełniając wymogi 48 ust. 1 rozporządzenia MRiRW z 7.09.2009 r., Beneficjent złoŝył w dniu zawarcia umowy weksel niezupełny (in blanco) wraz z deklaracją wekslową oraz oświadczenie o ustaleniu rozdzielności majątkowej. (dowód: akta kontroli str. 95-99) 1.2. Przygotowanie projektu Zadanie w ramach środka 2.1. - Inwestycje w chów i hodowlę ryb, realizowane było na obiekcie stawowym Nowy śytnik, zlokalizowanym w obrębach ewidencyjnych: Ostrowiec działka nr 347/2 oraz Drzeńsko, działki o nr ewidencyjnych: 164/5 i 167/1, tj. na terenach wskazanych w 3 ust. 5 umowy o dofinansowanie. Działki stanowiły własność Beneficjenta. (dowód: akta kontroli str. 79, 18-27) Beneficjent uzyskał pozwolenie wodnoprawne wydane przez Starostę Sławieńskiego 9, na dodatkowy pobór wody z istniejącego ujęcia wody z rzeki Grabowej, wykonanie w układzie kompaktowym 5 sztuk basenów narybkowych Ŝelbetowych i 11 sztuk basenów tuczowych Ŝelbetowych oraz wykonanie urządzeń 7 Dalej: EFR. 8 Zgodnie z zapisem 6 ust.1 rozporządzenia z 7.09.2009 r. pomoc na realizację operacji w ramach środka inwestycje w chów i hodowlę ryb przyznaje się w formie zwrotu kosztów kwalifikowalnych w wysokości do 60% tych kosztów. 9 Nr 238/2000 wydane w dniu 19.12.2000 r. 3

zabezpieczających wody odbiornika przed zanieczyszczeniem. Pozwolenie wydane zostało na okres do 31.12.2025 r. (dowód: akta kontroli str. 31-34) Zamiar prowadzenia chowu i hodowli ryb w gospodarstwie rybackim znajdującym się w miejscowości Nowy śytnik, po zlikwidowanym ognisku choroby zakaźnej został zgłoszony przez Beneficjenta Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w Sławnie. Decyzja stwierdzająca spełnienie warunków weterynaryjnych i zatwierdzająca działalność produkcyjnego sektora akwakultury przez Beneficjenta oraz nadająca wnioskodawcy nowy weterynaryjny numeru identyfikacyjny została wydana 20.02.2009 r. (dowód: akta kontroli str. 15) W związku z realizowanym działaniem w ramach środka 2.1. Beneficjent nie udzielał zamówień w trybie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 10. Na zakup urządzeń wyszczególnionych w zestawieniu rzeczowo finansowym do umowy o dofinansowanie Nr 00017-61710-OR1600011/10 z dnia 22 lipca 2010 r. złoŝono oferty w terminach: - 2.04.2010 r. - dmuchawy walcowe wraz z szafami sterowniczymi (2 sztuki), - 22.03.2010 r. - aeratory SPLASH (16 sztuk), - 10.05.2010 r. - agregat prądotwórczy (1 sztuka), - 17.03.2010 r. - opryskiwacz plecakowy ręczny (2 sztuki) i opryskiwacz spalinowy wraz z zestawem dysz (1 sztuka), - 30.03.2010 r. - sprzęt rybacki (siatki i kasary), - 26.03.2010 r. - myjka wysokociśnieniowa (1 sztuka). (dowód: akta kontroli str. 35-40) 1.3. Prawidłowość wydatkowania środków publicznych otrzymanych na realizację projektu. Według 4 ust. 1 i 2 umowy o dofinansowanie ARiMR zobowiązała się do wypłacenia Beneficjentowi zaliczki jednorazowej w wysokości 865.653,60 zł. (dowód: akta kontroli str. 80) Zgodnie z 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 18 grudnia 2009 r. w sprawie warunków i trybu udzielania i rozliczania zaliczek oraz zakresu i terminów składania wniosków o płatność w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich 11 oraz zapisem zawartym w umowie, Beneficjent załoŝył wyodrębniony rachunek bankowy, przeznaczony wyłącznie do obsługi zaliczki. (dowód: akta kontroli str. 100) Zaliczka w kwocie 865.653,60 zł została przekazana 16.08.2010 r. na ww. rachunek bankowy wskazany w 4 ust. 5 umowy. (dowód: akta kontroli str. 101-103) W związku z prowadzoną działalnością objętą umową o dofinasowanie, Beneficjent nie był zobowiązany do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej. Natomiast zgodnie z wytycznymi ARiMR, prowadził ewidencję w systemie miesięcznym na wzorze tabelarycznym opracowanym przez ARiMR, który zawierał m.in. rodzaj 10 Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm. 11 Dz. U. Nr 223, poz. 1786 4

i nr dowodu księgowego, datę wystawienia dokumentu i sposób zapłaty oraz kwotę wydatków kwalifikowalnych. (dowód: akta kontroli str.104-110) Z zestawienia wydatków dotyczących realizowanej operacji (12 faktur) sporządzonym przez Beneficjenta na wymaganym przez ARiMR wzorze wynikało, Ŝe na realizację zadania pn. Modernizacja istniejącego obiektu i hodowli ryb łososiowatych, poprzez zakup i wymianę wyposaŝenia oraz odbudowę cyklu wydatkowano ogółem 1.512.526,09 zł, w tym wydatki kwalifikowalne stanowiły kwotę 1.434.768,16 zł. (dowód: akta kontroli str.110) Kontrola 100% wydatków poniesionych przez Beneficjenta wykazała, Ŝe : - wydatki kwalifikowalne (kwota netto wynikająca z 12 faktur) wniosły 1.434.768,16 zł, w tym kwota 860.866 zł (tj. 60 % kosztów) stanowiła środki przyznane w formie zaliczki przez ARiMR na realizację tej operacji, - faktury za zakupiony sprzęt i wykonane usługi były wystawione przez dostawców, którzy złoŝyli oferty na powyŝsze zadania, - na 12 fakturach potwierdzających poniesione wydatki została zamieszczona informacja: "Przedstawiono do refundacji w ramach Programu Operacyjnego "ZrównowaŜony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeŝnych obszarów rybackich 2007-2013", - faktury wystawione przez dostawców w związku z realizowanym zadaniem, zostały opłacone przez Beneficjenta terminowo z rachunku wskazanego w 4 ust. 5 umowy, - w siedzibie Beneficjenta dostępne były oryginały dokumentów dotyczących realizowanej operacji (m.in. faktury VAT, protokoły odbiorów, wydruki, wyciągi bankowe). (dowód: akta kontroli str. 111-118) Z przyznanych w umowie o dofinansowanie środków zaliczki w wysokości 865.653,60 zł Beneficjent wykorzystał 860.866 zł. Niewykorzystane środki w kwocie 4.797,60 zł zwrócone zostały w dniu 30.12.2010 r., w tym 1.199,40 zł na konto ARiMR i 3.598,20 zł do Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie. (dowód: akta kontroli str. 119-120) Kontrola 100% operacji bankowych zleconych przez Beneficjenta z rachunku bankowego wskazanego w 4 ust. 5 umowy o dofinansowanie wykazała, Ŝe płatności realizowane z rachunku dotyczyły wyłącznie wydatków związanych z projektem. (dowód: akta kontroli str. 101-103) 1.4. Zgodność realizacji projektu z umową o dofinansowanie Zgodnie z załoŝeniami przyjętymi w umowie o dofinansowanie, zapłata za dostarczony sprzęt i materiał zarybieniowy na potrzeby cyklu hodowlanego, nastąpiła po dostarczeniu faktur oraz na podstawie protokołów odbioru dostawy, zatwierdzonych przez Beneficjenta bez uwag. (dowód: akta kontroli str. 121-126) Zakres rzeczowy oraz termin realizacji umowy o dofinansowanie nie ulegał zmianom i był zgodny z zakresem rzeczowym określonym w umowie oraz planie biznesowym. (dowód: akta kontroli str. 42-57, 93-94) 5

Ustalone Ocena cząstkowa 1.5. Prawidłowość sporządzenia wniosków o płatność Zgodnie z 7 umowy o dofinansowanie Beneficjent zobowiązany był do składania wniosku o płatność wraz z dokumentami poświadczającymi realizację zobowiązań wynikających z zawartej umowy po zakończeniu realizacji całości operacji w terminie od 15 do 25 stycznia 2011 r. (dowód: akta kontroli str. 86) Beneficjent w wymaganym terminie określonym w 7 umowy, złoŝył 21.01.2011 r. do ZOR ARiMR wniosek o płatność na łączną kwotę 1.434.768 zł, za okres od 22.07.2010 r. do 25.01.2011 r. (dowód: akta kontroli str. 127-136) ZOR ARiMR 29.04.2011 r. wezwała Beneficjenta do usunięcia braków formalnych w złoŝonej dokumentacji dotyczącej wniosku o płatność, w tym: - dostarczenie oświadczenia od sprzedawców wskazującego status zakupionego urządzenia (nowe /uŝywane) oraz nadania we własnym zakresie trwałego numeru seryjnego dla zakupionego sprzętu, - dostarczenie umowy na zarządzanie projektem, - dostarczenie dokumentu szczegółowo opisującego dotychczasowy cykl hodowlany prowadzony w danym obiekcie chowu i hodowli ryb. (dowód: akta kontroli str. 137-139) Poprawiony wniosek o płatność 23.05.2011 r. został złoŝony w ZOR ARiMR, wraz z wymaganymi oświadczeniami i umową 12. (dowód: akta kontroli str. 140-142) Przeprowadzone 12.02.2013 r. oględziny zakupionych urządzeń i sprzętu wykazały, Ŝe znajdowały się one na terenie gospodarstwa rybnego oraz oznakowane zostały numerami ewidencyjnymi. (dowód: akta kontroli str. 143-144) NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki w zakresie realizacji projektu. 2. Zgodność uzyskanych rezultatów z efektami planowanymi we wniosku o dofinansowanie W związku z realizowaną operacją Beneficjent złoŝył do ZOR ARiMR sprawozdanie końcowe wraz z wnioskiem o płatność dotyczącym płatności końcowej w terminie wskazanym w 4 pkt 2 rozporządzenia MRiRW z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu, trybu i terminów przekazywania sprawozdań oraz trybu i zakresu rozliczeń w ramach Programu Operacyjnego ZrównowaŜony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeŝnych obszarów rybackich w latach 2007-2013 13. ZłoŜone do ZOR ARiMR sprawozdanie zawierało informacje o których mowa w 2 ust. 2 ww. rozporządzenia i było zgodne ze stanem faktycznym. (dowód: akta kontroli str. 145-149) 12 Dołączono m. in. księgę stawową w formie MS Excel zawierającą wszystkie informacje dotyczące przyjęcia, przyrostów, migracji i okresu chowu ryb, oraz oświadczenie Beneficjenta o trwałym nadaniu numerów inwentarzowych na środki trwałe zakupione w ramach tego projektu. 13 Dz. U. Nr 142, poz.1163 ze zm. 6

Ocena cząstkowa W latach 2010-2012 przedstawiciele ZOR ARiMR przeprowadzili jedną kontrolę realizowanego przez Beneficjenta projektu - w dniu 13.06.2011 r. W trakcie kontroli została wykonana dokumentacja fotograficzna zakupionego sprzętu oraz wypełniona lista kontrolna do informacji pokontrolnej wg wzoru ustalonego przez ARiMR. Przeprowadzona kontrola nie wniosła uwag w przedmiocie kontroli. (dowód: akta kontroli str. 150-155) W złoŝonym wyjaśnieniu dotyczącym osiągniętych efektów w związku z realizacją projektu Beneficjent podał, Ŝe dzięki dofinasowaniu juŝ w 2010 r. zgodnie z załoŝeniami zawartymi w planie biznesowym uzyskano poziom dotychczasowej produkcji (bez pomocy z EFR produkcja załamałaby się na kilka lat - ze względu na ogromne straty spowodowane chorobą wirusową). W 2009 r. przychody ze sprzedaŝy ryb w gospodarstwie wyniosły w przybliŝeniu 1,9 mln zł, w 2010 r. 2,1 mln (wobec 1,926 mln załoŝonych w biznesplanie), w 2011 r. 2,46 mln (wobec załoŝonych 2,276 mln). Wzrosła takŝe produkcja - przed realizacją operacji produkcja w obiekcie w najlepszym roku wynosiła 150 ton, a w chwili obecnej sięga 350 ton. PoniewaŜ głównym celem operacji było odbudowanie produkcji na obiekcie oraz jego rozwój i modernizacja naleŝy uznać, Ŝe cel został osiągnięty. Modernizacja technologii oraz zamiana podstawowego gatunku hodowlanego na obiekcie (na gatunek odporny na choroby wirusowe), pozwoliła uniknąć ryzyka produkcyjnego w ostatnich trzech latach nie wystąpiły Ŝadne większe straty wynikające z awarii bądź chorób. (dowód: akta kontroli str. 156) Przeprowadzone oględziny obiektu wykazały, Ŝe cały obiekt został ogrodzony. Przy bramie wjazdowej do obiektu oraz terenie znajdowały się tablice informacyjne, Ŝe inwestycja realizowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Rybackiego. W okresie objętym kontrolą Beneficjent nie napotkał problemów w związku z realizacją projektu. (dowód: akta kontroli str. 143-144) NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki w zakresie realizacji projektu. 7

IV. Wnioski Wnioski pokontrolne Prawo zgłoszenia zastrzeŝeń Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 14, nie zgłasza wniosków. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ust. 1 i 2 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeŝeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. ZastrzeŜenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Szczecinie. Miejscowość, dnia data NajwyŜsza Izba Kontroli Kontroler Danuta Laskowska główny specjalista k.p. Delegatura w Szczecinie Dyrektor...... Podpis podpis 14 Dz. U. z 2012 r., poz. 82. 8