Wyniki diagnozy uczniów klas pierwszych Publicznego Gimnazjum w Kowalewie Pomorskim z przedmiotu informatyka w roku szkolnym 212-213 W roku szkolnym 212/213 nauczyciele informatyki Publicznego Gimnazjum w Kowalewie Pomorskim przeprowadzili testy diagnostyczne wśród uczniów klas pierwszych. Testy miały za zadanie określić stopień opanowanych umiejętności i wiadomości z zakresu informatyki, jakie uczniowie zdobyli podczas nauki w szkole podstawowej. W teście, przeprowadzonym we wrześniu 212 roku, uczestniczyli uczniowie wszystkich klas pierwszych. W klasie I a do testu przystąpiło 16 osób, w klasie I b 24, w klasie I c 25, w klasie I d 26, w klasie I e 21, w klasie I f 24. Test diagnostyczny ma charakter mieszany. 5 pytań zostało opracowanych w formie testu wyboru, pozostałe 5 w formie testu uzupełnień. Pytania składające się na test dotyczą obsługi programów komputerowych (edytor tekstu, edytor grafiki, przeglądarka internetowa), zasad bezpiecznej i higienicznej pracy na stanowisku pracy z komputerem i drukarką. W teście sprawdzone zostały umiejętność pisania tekstu (wielkie litery), zakładania nowego folderu, resetowanie komputera, umiejętność zapisywania pliku. Uczeń rozwiązujący test musiał wykazać znajomość budowy komputera i urządzeń zewnętrznych podłączonych do komputera. Analiza wyników testu diagnostycznego z informatyki dla uczniów klas pierwszych pozwala stwierdzić, że pierwszoklasiści Publicznego Gimnazjum są dobrze przygotowani do zajęć informatycznych organizowanych podczas III etapu edukacyjnego (gimnazjum). Uczniowie bardzo dobrze rozpoznają oprogramowanie, jakie należy zastosować do określonych zadań (dokument tekstowy tworzymy w edytorze tekstu), Szczegółowa znajomość aplikacji komputerowych nie jest w klasach pierwszych powszechna. Przykładem tego są wyniki odpowiedzi na pytanie dotyczące ustalania rozmiaru kartki w edytorze grafiki Paint. Pięćdziesiąt procent uczniów w poszczególnych klasach nie potrafiła wskazać opcji w programie, która pozwala ustalić rozmiar rysunku. W zależności od oddziału klasowego różnie przedstawia się znajomość oprogramowania do przeglądania stron www. Dobrze na to pytanie odpowiedzieli uczniowie klasy I b (tylko siedmiu uczniów nie potrafiło nazwać przeglądarki komputerowej). W klasie I a zdecydowana większość uczniów nie wymieniła dokładnie nazwy przeglądarki podając w odpowiedzi wyraz google, co wskazuje na nieumiejętność rozróżnienia wyszukiwarki internetowej od programu służącego do przeglądania stron internetowych. Szczegółowe wyniki poszczególnych klas przedstawiam w dalszej część opracowania wyników testu diagnostycznego za pomocą wykresów kolumnowych.
Pytanie 1 12 1 98 96 94 92 9 88 86 84 82 Program służący do edycji tekstów 1 1 1 1 1 88 I a I b I c I d I e I f Pytanie 2 9 8 7 6 5 4 3 2 1 75 Zapisanie zmian do utworzonego wcześniej dokumentu tekstowego 48 24 58 62 83 Podstawowe operacje wykonywane w systemie operacyjnym i oprogramowaniu użytkowym prezentują się na dobrym poziomie. Świadczą o tym odpowiedzi na pytania dotyczące zapisywania pliku oraz zakładania nowego folderu. We wszystkich klasach uczniowie wiedzą, w jaki sposób założyć nowy folder, a zdecydowana większość uczniów potrafi prawidłowo zapisać plik po dokonaniu zmian we wcześniej utworzonym dokumencie. W niektórych przypadkach uczniowie nadal nie rozróżniają czynności zapisywania pliku po raz pierwszy i zapisania po zaktualizowaniu pliku.
Pytanie 3 12 Kiedy komputer nie reaguje na polecenia użytkownika - miękki reset 1 8 6 4 2 Pytanie 4 12 Tworzenie nowego folderu 1 8 6 4 2 Umiejętność pisania dokumentu tekstowego została sprawdzona wśród uczniów klas pierwszych w pytaniu dotyczącym pisania wielkich liter. Tylko w nielicznych przypadkach uczniowie nie napisali w teście prawidłowych odpowiedzi (Caps Lock jako klawisz, którym piszemy ciąg wielkich liter, Shift stosowany w czasie pisanie pojedynczych, wielkich liter). Duża grupa uczniów wszystkich klas w odpowiedzi na to pytanie wymieniała jeden klawisz, często Caps Lock, zapominając o częściej stosowanym Shift.
Pytanie 5 7 Rozmiar kartki w programie Paint 6 5 4 3 2 1 Pytanie 6 12 Elementy budowy komputera 1 8 6 4 2 W przypadku pytań dotyczących budowy komputera należy stwierdzić, że gimnazjaliści dobrze znają przede wszystkim elementy zestawu komputerowego, a więc urządzenia podłączane do komputera. Niekiedy problem stwarza im konieczność podania informacji na temat części znajdujących się wewnątrz jednostki centralnej. Najwięcej błędnych odpowiedzi udzielono w pytaniu dotyczącym elementów niezbędnych do pracy komputera.
Pytanie 7 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Niezbędne do pracy elementy komputera Pytanie 8 12 Wielkie litery w edytorze tekstu 1 8 6 4 2 Uczniowie nie wymieniają podstawowych części decydujących o działaniu komputera (procesor, pamięć RAM, obudowa, płyta główna) tylko piszą o pozostałych podzespołach, które nie zawsze są niezbędne w jednostce centralnej. Gimnazjaliści w zdecydowanej większości wiedzą, jak miękko zrestartować komputer w sytuacji, gdy przestaje reagować
na polecenie użytkownika. Wiedzą, jaki skrót klawiaturowy wywołuje menadżer zadań i potrafią go zastosować. Pytanie 9 9 Program do przeglądania stron www 8 7 6 5 4 3 2 1 Pytanie 1 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Zasady BHP przy komputerze Ostatnim zagadnieniem analizowanym w czasie testu diagnostycznego klas pierwszych Publicznego Gimnazjum jest znajomość obowiązujących na stanowisku pracy z komputerem
i drukarką zasad bezpiecznej i higienicznej pracy. Odpowiedzi udzielane na pytanie o przestrzeganie zasad obowiązujących podczas pracy na komputerze są bardzo zróżnicowane. W zależności od oddziału klasowego grupy uczniów posiadają wiedzę kształtującą się na różnym poziomie. Połowa uczniów klasy I a nie wymieniła prawidłowo zasad BHP na stanowisku komputerowym natomiast wśród uczniów klasy I b tylko troje gimnazjalistów nie wpisała odpowiedzi na temat bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze. Wnioski: Wnioski po przeprowadzonej analizie testu diagnostycznego. Należy stwierdzić, że podczas pracy na lekcji informatyki z uczniami klas pierwszych nauczyciele powinni zwracać szczególną uwagę na terminy informatyczne (nazwy aplikacji, terminy techniczne z zakresu budowy komputera). W czasie zajęć informatycznych należy uwzględnić i konsekwentnie uczyć zasad bezpiecznej i higienicznej pracy, zapoznawać uczniów i wprowadzać więcej ćwiczeń praktycznych utrwalających podstawowe i dodatkowe opcje w oprogramowaniu użytkowym. W przypadku pisowni wielkich liter należy zachęcać uczniów do zmiany nawyku w pisaniu wielkich liter za pomocą klawisza Shift, zamiast Caps Lock (jeśli sytuacja w redagowaniu tekstu tego wymaga). Podczas lekcji na temat budowy komputera i urządzeń zewnętrznym należy precyzyjnie określić sposób działania komputera wymieniając jego niezbędne podzespoły oraz wytłumaczyć podział urządzeń zewnętrznych na urządzenia peryferyjne wejścia oraz wyjścia. W ramach ćwiczeń praktycznych z umiejętności obsługi aplikacji użytkowych należy dokładnie wyjaśnić uczniom sposoby zapisu pliku w sytuacji, kiedy zapis następuje po raz pierwszy lub jest kolejnym zapisaniem dokumentu po wprowadzonych zmianach, ewentualnie zmianie lokalizacji i nazwy pliku. Sławomir Marciniak