Slajd 1. Za pomocą prezentacji omówimy zmiany, które po nowelizacjach ustawy o systemie oświaty zaczynają obowiązywać od 1 września 2015 r., oraz ustalimy zadania, które w związku z tym są do wykonania, i terminy ich wykonania. Cały dokument w postaci ujednoliconej znajdzie się w pokoju nauczycielskim w postaci wydruku oraz w bibliotece w formie elektronicznej. Slajd 2. Ustawa o systemie oświaty to najważniejszy dokument regulujący zasady funkcjonowania szkół i placówek w polskim systemie oświaty, na podstawie której wydawane są akty wykonawcze w postaci rozporządzeń doprecyzowujące zasady funkcjonowania szkół w poszczególnych obszarach. Ostatni rok przyniósł wiele zmian, z których wiele zaczęło obowiązywać 31 marca 2015 r., a kolejne wejdą w życie z dniem rozpoczęcia roku szkolnego 2015/2016. Omawiana prezentacja nie dotyczy rozdziału 3a i 3b znowelizowanej ustawy, które wprowadzają zmiany w zasadach oceniania, klasyfikowania i promowania oraz organizacji egzaminów zewnętrznych temu obszernemu zakresowi zmian poświęcona jest oddzielna prezentacja, gdyż zmian w zasadach oceniania jest dużo. Slajd 3. Do ustawy o systemie oświaty wprowadzone zostały nowe definicje i terminy, inne uległy modyfikacji lub doprecyzowaniu: 1. Zgodnie z art. 3 pkt 18a uso przez specyficzne trudności w uczeniu się należy rozumieć trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej, którzy mają trudności w przyswajaniu treści nauczania, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania percepcyjno-motorycznego i poznawczego, nieuwarunkowane schorzeniami neurologicznymi. 2. Art. 3 pkt 18b uso określenie niepełnosprawność intelektualna zastąpił określeniem upośledzenie umysłowe : Ilekroć mowa w ustawie o upośledzeniu umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym lub głębokim należy przez to rozumieć niepełnosprawność intelektualną w stopniu odpowiednio lekkim, umiarkowanym, znacznym lub głębokim. 3. W art. 3 pkt 13b doprecyzowano określenie programu wychowania przedszkolnego i programu nauczania do danych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, zgodnie z którym program ten to opis sposobu realizacji celów wychowania lub kształcenia oraz treści nauczania ustalonych odpowiednio w podstawie programowej wychowania przedszkolnego lub podstawie programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego, lub opis sposobu realizacji celów kształcenia oraz treści nauczania zajęć edukacyjnych, dla których nie została ustalona podstawa programowa kształcenia ogólnego, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania, o których mowa w art. 22a ust. 7 (dopuszczonych do użytku w danym przedszkolu lub szkole).
4. W art. 3 pkt 20 uso dokonano zmian w definicji egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, zgodnie z którym egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie to egzamin umożliwiający uzyskanie świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji, a w przypadku uzyskania świadectw potwierdzających wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiadania wykształcenia zasadniczego zawodowego, o którym mowa w art. 11a ust. 3 (otrzymanego po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej, szkoły zawodowej, zdaniu egzaminu i ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego lub zdaniu egzaminu i uzyskaniu dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe), lub wykształcenia średniego, o którym mowa w art. 11a ust. 4 (otrzymanego po ukończeniu szkoły ponadpodstawowej lub szkoły ponadgimnazjalnej, z wyjątkiem szkół wymienionych powyżej) również dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Powyższe zmiany nie powodują zmian w funkcjonowaniu szkoły w nowym roku szkolnym, ale mogą powodować zmiany w zapisach statutowych. Slajd 4. Nowelizacje ustawy o systemie oświaty nadają nowe kompetencje organom wewnętrznym szkoły (częściowo obowiązują od 31 marca 2015 r.): Nowe zadania dyrektora: coroczne ustalanie zestawu podręczników lub materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, które będą obowiązywać w danym roku szkolnym; wykonywanie czynności związanych z zakupem do biblioteki szkolnej podręczników, materiałów edukacyjnych, materiałów ćwiczeniowych i innych materiałów bibliotecznych oraz czynności związanych z gospodarowaniem tymi podręcznikami i materiałami; określenie szczegółowych warunków korzystania przez uczniów z podręczników lub materiałów edukacyjnych; odpowiedzialność za realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego ucznia. Nowe kompetencje rady pedagogicznej: jeśli szkoła organizuje kursy zawodowe: opiniowanie organizacji szkoły, w tym tygodniowego rozkładu zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych należy zastąpić brzmieniem opiniowanie organizacji pracy szkoły, w tym rozkładu zajęć edukacyjnych, oraz organizacji kwalifikacyjnych kursów zawodowych ; ustalanie sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego, w tym sprawowanego nad szkołą lub placówką przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, w celu doskonalenia pracy szkoły lub placówki; Nowe kompetencje rady szkoły: Zgodnie z nowym brzmieniem art. 50 ust. 2 pkt 5, który wejdzie w życie 1 września 2015 r. rada szkoły z własnej inicjatywy ocenia sytuację oraz stan szkoły lub placówki i występuje z wnioskami do dyrektora, rady pedagogicznej, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz do wojewódzkiej rady oświatowej, w szczególności w sprawach organizacji nie tylko (jak dotychczas) dodatkowych zajęć edukacyjnych, ale także: zajęć prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej; zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów.
Slajd 5. W art. 64 zdefiniowano nowe podstawowe formy działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły: 1) obowiązkowe zajęcia edukacyjne wynikające z ramowego planu nauczania z zakresu kształcenia ogólnego i kształcenia w zawodzie, w tym praktyczna nauka zawodu; 2) dodatkowe zajęcia edukacyjne: z języka obcego innego niż nauczany obowiązkowo, zajęcia, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania; Przy czym zajęcia dodatkowe ma organizować dyrektor szkoły za zgodą organu prowadzącego szkołę i po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej oraz rady rodziców (art. 64 ust. 1b), co oznacza kolejne zmiany w regulaminie rady pedagogicznej, ale także w regulaminie rady rodziców. 3) zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych; 4) zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych; 5) zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 6) zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów. Przy czym zajęcia: rewalidacyjne, w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów mogą być prowadzone także z udziałem wolontariuszy (art. 64 ust. 3). Określono, że formami działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły są także: zajęcia religii/etyki; zajęcia języka mniejszości narodowej i etnicznej; zajęcia z wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny. Dodatkowo szkoła może prowadzić również inne zajęcia edukacyjne, jeśli uzna, że jest taka potrzeba. Slajd 6. Dodany art. 5g zabrania szkołom pobierania jakichkolwiek opłat od rodziców z tytułu udostępniania rodzicom informacji w zakresie nauczania, wychowania oraz opieki, dotyczących ich dzieci. Dotychczas szkoły korzystające z dzienników elektronicznych omijały ten zapis jako nieprecyzyjny np. przez określenie, że dostęp do tych danych jest dla rodziców bezpłatny tylko na terenie szkoły, a za możliwość wglądu do danych o uczniu poza terenem szkoły możliwe jest pobieranie opłat. Stąd modyfikacja treści tego artykułu przez jasne określenie, że za dostęp do danych o uczniu nie mogą być pobierane od rodziców opłaty, bez względu na postać i sposób przekazywania tych informacji. Wszyscy wychowawcy na pierwszych zebraniach z rodzicami poinformują lub przypomną o zasadach korzystania z dziennika elektronicznego, dodając informację o całkowitej rezygnacji z jakichkolwiek opłat z tym związanych.
Slajd 7. Znowelizowany art. 16 ust. 13 stanowi, że uczeń spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą (będący w edukacji domowej) ma prawo uczestniczyć na terenie szkoły nie tylko (jak dotychczas) w dodatkowych zajęciach edukacyjnych organizowanych przez szkołę, ale także: w zajęciach prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej; w zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów. Każdy wychowawca, powziąwszy informację o zamiarze ubiegania się przez ucznia o nauczanie domowe zobowiązany będzie do przekazania zasad tej formy nauczania, z uwzględnieniem powyższych zmian. Slajd 8. Znowelizowany art. 20zh, który zacznie obowiązywać z początkiem roku szkolnego 2015/2016, wprowadza nowe zasady zmiany szkoły przez ucznia: 1) W przypadku przechodzenia ucznia ze szkoły publicznej lub szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu albo ze szkoły niepublicznej nieposiadającej uprawnień szkoły publicznej do szkoły publicznej innego typu albo tego samego typu, o przyjęciu ucznia do szkoły publicznej decyduje dyrektor szkoły. (Dotychczas zapis taki dotyczył tylko szkół publicznych). 2) Uczeń przechodzący ze szkoły publicznej lub szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej jest przyjmowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr szkoły publicznej innego typu albo tego samego typu: po dokonaniu oceny zakresu kształcenia zrealizowanego w szkole, do której uczeń uczęszczał, na podstawie kopii arkusza ocen ucznia, poświadczonej za zgodność z oryginałem przez dyrektora szkoły, do której uczeń uczęszczał lub na podstawie zaświadczenia o przebiegu nauczania ucznia. (Dotychczas przyjmowanie ucznia odbywało się na podstawie świadectwa ukończenia klasy programowo niższej). 3) W przypadku przechodzenia ucznia ze szkoły publicznej lub szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do szkoły publicznej innego typu można przeprowadzić egzamin klasyfikacyjny. (Dotychczas zapis taki dotyczył tylko szkół publicznych). 4) Uczeń szkoły niepublicznej nieposiadającej uprawnień szkoły publicznej jest przyjmowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr szkoły publicznej po zdaniu egzaminów klasyfikacyjnych. (Dotychczas nie istniał odpowiednik takiego zapisu). Zasady powyższe stosować musi przede wszystkim dyrektor szkoły lub jego zastępcy, ale także sekretariat uczniowski. Wychowawcy także powinni znać nowe zasady, gdyż będą miały wpływ na ustalanie różnic programowych. Należy także pamiętać o uwzględnieniu tych zapisów w procedurze przyjmowania uczniów do szkoły w trakcie roku szkolnego.
Slajd 9. Do art. 22ak dodany został ust. 6, który wszedł w życie 30 czerwca 2015 r., zgodnie z którym: W przypadku gdy szkoła dysponuje wolnymi: 1) podręcznikami zapewnionymi przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania lub zakupionymi z dotacji celowej, lub 2) materiałami edukacyjnymi zakupionymi z dotacji celowej dostosowanymi do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych, dyrektor szkoły przekazuje te podręczniki lub materiały edukacyjne dyrektorowi szkoły, która wystąpi z wnioskiem o ich przekazanie. Podręczniki lub materiały edukacyjne stają się własnością organu prowadzącego szkołę, której zostały przekazane. To także dodatkowe zadanie dla dyrektora korzystającego z bezpłatnych podręczników. Jeśli okaże się, że podręczników lub materiałów edukacyjnych, o których mowa powyżej, zamówiono za dużo lub zmniejszyła się liczba uczniów informację o tym trzeba będzie przekazywać do organu prowadzącego szkołę. Jeśli natomiast okaże się, że jest ich za mało należy złożyć wniosek o ich przekazanie do organu prowadzącego szkołę. Slajd 10. Dodano art. 7e ust. 1 i 2 obowiązujący od 31 marca 2015 r. zawierający zasady zatrudniania nauczycieli do realizacji programów unijnych: ust. 1: możliwość zatrudniania nauczyciela w celu realizacji zajęć w ramach programów finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, tj. nauczyciela, który nie realizuje w tej szkole/placówce pensum, posiadającego kwalifikacje wymagane od nauczycieli i informację z Krajowego Rejestru Karnego (o niekaralności) oraz że nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne lub dyscyplinarne bądź o ubezwłasnowolnienie; ust. 2: nauczyciela zatrudnia się na zasadach określonych w ustawie Kodeks pracy, z wynagrodzen iem za każdą godzinę zajęć nie wyższym niż według stawki określonej dla nauczyciela dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe magisterskie i realizującego tygodniowy osiemnasto godzinny obowiązkowy wymiar godzin zajęć. Zapis ten umożliwia dyrektorom zatrudnianie nauczycieli do realizacji projektów unijnych, nawet jeśli nie są oni pracownikami szkoły. Slajd 11. Nowe ustępy 3a 3e dodane do art. 61 regulują liczebność klas I III szkoły podstawowej: 3a: w przypadku przyjęcia z urzędu, w okresie od rozpoczęcia do zakończenia zajęć dydaktycznych do oddziału klasy I, II lub III szkoły podstawowej, ucznia zamieszkałego w obwodzie szkoły dyrektor szkoły po poinformowaniu rady oddziałowej (rodziców) dzieli dany oddział, jeżeli liczba uczniów jest zwiększona ponad liczbę 25 osób; 3b: dyrektor szkoły może odstąpić od ww. podziału, zwiększając liczbę uczniów w oddziale ponad liczbę 25 na wniosek rady oddziałowej rodziców oraz po uzyskaniu zgody organu prowadzącego; 3c: liczba uczniów w oddziale klas I III szkoły podstawowej może być zwiększona nie więcej niż o 2 uczniów; 3d: jeżeli liczba uczniów w oddziale klas I III szkoły podstawowej zostanie zwiększona, w szkole zatrudnia się asystenta nauczyciela, który wspiera nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w tym oddziale;
3e: oddział, w którym liczbę uczniów zwiększono, może funkcjonować ze zwiększoną liczbą uczniów w ciągu całego etapu edukacyjnego. Zasady te stosuje się: w klasie II od roku szkolnego 2015/2016 w klasie III od roku szkolnego 2016/2017. O tych zasadach należy pamiętać podczas rekrutacji uczniów do szkoły, a także na etapie tworzenia arkusza organizacji pracy szkoły. Jeżeli statut szkoły podstawowej zawiera zapisy sprzeczne z tymi zasadami koniecznie trzeba je uaktualnić. Slajd 12. W art. 35 dodany został ust. 1a, który wejdzie w życie 1 października 2015 r., informujący, że w celu zapewnienia sprawności i efektywności nadzoru pedagogicznego minister właściwy do spraw oświaty i wychowania prowadzi elektroniczną platformę nadzoru pedagogicznego i administruje nią. Do dostępu do elektronicznej platformy nadzoru pedagogicznego będą upoważnione osoby realizujące zadania w zakresie nadzoru pedagogicznego, nauczyciele, uczniowie, rodzice i przedstawiciele organów prowadzących szkoły lub placówki. O tym można wspomnieć rodzicom na wywiadówkach, ale lepiej poczekać, aż zostaną określone wytyczne lub sprecyzowane zadania z tym związane. Slajd 13. Od 1 września 2015 r. rekrutacja będzie odbywać się na zasadach określonych w Rozdziale 2a ustawy o systemie oświaty, z uwzględnieniem aktów wykonawczych, które zostały uwzględnione w dokumentach wewnątrzszkolnych. To sytuacja wymagająca dużej czujności ze strony szkół, gdyż zasady rekrutacji do szkół ulegają dość dużym zmianom, ale w bieżącym rok szkolnym zasady będą takie, jak w roku ubiegłym. Bardzo ważna informacja jest taka, że uchylony został art. 60 ust. 1 pkt 6 ustawy o systemie oświaty, który wymagał, by statut szkoły zawierał zasady rekrutacji uczniów. Obecnie na lata szkolne 2014/2015 i 2015/2016 w statucie powinny być określone: dla publicznej szkoły podstawowej: kryteria przyjęć do klasy I uczniów spoza obwodu, terminy postępowania rekrutacyjnego, wymagane dokumenty, terminy składania dokumentów, sposób przeliczania punktów; dla publicznego gimnazjum: kryteria przyjęć do klasy I uczniów spoza obwodu, wymagane dokumenty, sposób przeliczania punktów; dla szkół, w których są oddziały międzynarodowe: warunki i tryb przyjmowania uczniów do oddziału międzynarodowego. Jeśli statut spełnia powyższe kryteria nie wymaga zmian w tym zakresie. Slajd 14. Nauczyciele proszeni są o zapoznanie się z projektem zmian w statucie szkoły do dnia.... Ewentualne uwagi i wnioski proszę zgłaszać do dyrektora szkoły do dnia..