4. Turystyka krajowa i zagraniczna

4. Turystyka krajowa i zagraniczna

Aktywność turystyczna mieszkańców Polski w porównaniu z aktywnością obywateli państw Europy Zachodniej jest jeszcze stosunkowo niewielka ale systematycznie rośnie (szczególnie w ostatnich latach). W 2017 r. z noclegów w Polsce (co najmniej z jednym noclegiem w obiektach noclegowych) skorzystało 32 mln osób (udzielono im 83,9 noclegów), w tym: 33 499 turystów krajowych (jeden turysta mógł skorzystać kilka razy z noclegów w Polsce), 13 639 turystów zagranicznych. 90 Turyści ogółem Noclegi udzielone turystom TURYSTYKA W POLSCE (DANE WG. GUS) Liczba w mln 80 70 60 50 40 30 20 10 64,2 63,8 14,2 13,2 45,1 10,1 48,8 48,6 14,6 51,2 55,0 56,6 55,0 55,8 59,0 62,0 63,0 16,6 17,5 18,9 19,6 19,4 20,5 22,0 22,6 23,4 66,6 25,1 71,2 26,9 79,4 30,1 83,9 32,0 0 1980 1985 1990 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Lata

W 2016 r. w wyjazdach o charakterze turystycznym (co najmniej z jednym noclegiem) uczestniczyło 18,4 mln osób mających co najmniej 15 lat, czyli około 57% mieszkańców Polski: Wśród ludności miejskiej wskaźnik ten wyniósł 64%, zaś wśród ludności wiejskiej 44%. Najliczniejszą grupą wśród uczestniczących w wyjazdach turystycznych były osoby w wieku 25-44 lata z tej grupy wiekowej wyjechało 61% (7,2 mln) mieszkańców Polski Zdecydowaną większość około 83% wszystkich wyjazdów turystycznych Polaków stanowiła turystyka krajowa (jeden z najwyższych współczynników od lat w całej UE). Jedynie 17% Polaków uczestniczyła w wyjazdach za granicę. TURYSTYKA W POLSCE (DANE WG. GUS) 20 Uczestnictwo mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub wiecej w prywatnych podróżach turystycznych 19 18,3 18,4 Liczba w mln 18 17 16 15 15,7 14,7 16,8 17,2 17,4 14 13,9 13 12 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Lata

Turyści z Polski w 2016 roku: odbyli łącznie 64,3 mln podróży turystycznych (w tym 54,9 mln osób były w wieku 15 lat lub więcej) z co najmniej jednym noclegiem (często 1 osoba mogła uczestniczyć w kilku wyjazdach lub w żadnym), w tym: 51,5 mln stanowiły podróże krajowe (w tym 43,6 mln osób w wieku 15 lat lub więcej), wśród których było: 30,5 mln podróży krótkookresowych (od 2 do 4 dni) i 21,0 mln podróży długookresowych (na 5 dni i dłużej); 12,8 mln stanowiły podróże zagraniczne (w tym 11,3 mln osób w wieku 15 lat lub więcej), wśród których było: 10,3 mln podróży krótkookresowych i 2,4 mln podróży długookresowych. TURYSTYKA W POLSCE (DANE WG. GUS) Liczba w mln 50 45 40 35 30 25 20 15 Uczestnictwo mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub wiecej w prywatnych podróżach turystycznych Krajowe podróże turystyczne mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej 42,5 43,6 40,5 39,9 38,4 33,9 30,8 29,8 18,3 15,7 16,8 17,2 17,4 18,4 14,7 13,9 10 5 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Lata

Głównymi celami podróży krajowych w 2016 roku były: odwiedziny u krewnych lub znajomych (21,7 mln osób; 49,8 % wyjazdów), wypoczynek, rekreacja i wakacje (39,3% wyjazdów). Podczas większości podróży krajowych (aż 58%) Polacy korzystali z niewynajmowanych miejsc zakwaterowania, głównie z mieszkania u krewnych lub znajomych (54%). Na taką sytuację największy wpływ mają: niski przeciętny poziom zamożności polskiego społeczeństwa, brak nawyków aktywnego spędzania wolnego czasu, ograniczenie możliwości korzystania z powszechnej niegdyś oferty zorganizowanych wyjazdów na wczasy i kolonie. Odwiedziny u krewnych lub znajomych 49,8% Zdrowotny 3,0% Wypoczynek, rekreacja, wakacje 39,3% TURYSTYKA W POLSCE (DANE WG. GUS) CEL PODRÓŻY KRAJOWYCH W 2016 R. Inny 1,4% Religijny, pielgrzymka 2,0% Edukacyjny 1,0% Zakupy 0,1% Służbowy 3,4%

Głównymi celami podróży krajowych w 2016 roku były: wypoczynek, rekreacja i wakacje (6,3 mln osób; 56,2 % wyjazdów), odwiedziny u krewnych lub znajomych (31,1 % wyjazdów), służbowy (7,8% wyjazdów). Podczas większości podróży zagranicznych (63%) Polacy korzystali z wynajmowanych miejsc zakwaterowania, głównie z obiektów hotelowych (48%). Podróże zagraniczne w większości przypadków są długookresowymi. W czasie takich podróży coraz większą uwagę Polacy zwracają na standard zakwaterowania. TURYSTYKA W POLSCE (DANE WG. GUS) CEL PODRÓŻY ZAGRANICZNYCH W 2016 R. Odwiedziny u krewnych lub znajomych 31,1% Zdrowotny 0,4% Religijny, pielgrzymka 1,4% Edukacyjny 1,1% Zakupy 0,9% Wypoczynek, rekreacja, wakacje 56,2% Inny 1,1% Służbowy 7,8%

Mieszkańcy Polski (w wieku 15 lat lub więcej), biorąc pod uwagę kierunki wyjazdów zagranicznych, w 2016 roku wybierali głównie kraje europejskie (93% podróży): Niemcy (2310 tys. podróży zagranicznych), Włochy (936 tys.), Wielka Brytania (915 tys.), Chorwacja (661 tys.), Czechy (655 tys.), Grecja (611 tys.), Hiszpanii (588 tys.) Austrii (403 tys.). Słowacja i Francja (po około 370 tys.), Szwecja (275 tys.), Węgry i Norwegia (po około 260 tys.), Bułgaria 220 tys., Turcja 188 tys. Natomiast najbardziej popularnymi krajami spoza Europy były głównie: Stany Zjednoczone 133 tys., Egipt 98 tys., Tunezja 39 tys..

Rozwój masowej turystyki zaczął się w Polsce dopiero w latach 60. XX wieku. W skutek polepszania się warunków życia oraz rozwoju społeczno-gospodarczego powstały pierwsze, duże obiekty turystyczne. Dzięki czemu doszło do rozwoju pierwszych regionów turystycznych w Polsce (głównie rejonu nadmorskiego, górskiego oraz na pojezierzach). Ze względu na okoliczności polityczne w Polsce do 1989 roku dominowała zdecydowanie turystyka krajowa (opierająca się na domach wczasowych, które były budowane głównie przez wielkie zakłady pracy).

Gdy upadł w Polsce system komunistyczny zaczęła rozwijać się turystyka zagraniczna wskutek: szybkiego bogacenia się Polaków, szczególnie po wejściu do Unii Europejskiej, zniesienie wiz, ułatwienie podróżowania poprzez uproszenie procedur, pojawienia się w Polsce tzw. tanich przewoźników lotniczych.

Turystyka krajowa zaczęła być dopasowywana do nowych warunków (w tym modernizowana i prywatyzowana): sprywatyzowano zdecydowaną większość dawnych państwowych domów wczasowych, bardzo poprawił się stan infrastruktury turystycznej, wybudowano również wiele nowoczesnych hoteli i pensjonatów, polepszono stan bazy towarzyszącej (w górach powstały np. liczne wyciągi narciarskie i trasy turystyczne) i infrastruktury komunikacyjnej; znaczna część tych inwestycji była realizowana w północnej i południowej części Polski. Pozostało jednak jeszcze bardzo dużo do zrobienia dlatego aby przyciągnąć jeszcze większe ilości turystów (zarówno polskich, jak i zagranicznych), branża turystyczna musi wzbogacić się jeszcze o sporo znaczących inwestycji, istotna jest budowa np. urządzeń sportoworekreacyjnych i parkingów oraz wielu innych obiektów uatrakcyjniających pobyt turystów w czasie różnej pogody oraz różnej pory roku.

Baza noclegowa w 2016 r. w Polsce składa się z 10 509 turystycznych obiektów noclegowych, posiadających łącznie 749,2 tys. miejsc noclegowych: najlepiej jest rozwinięta: w województwach (łącznie na tylko te 5 województwa przypada łącznie około 63% udzielonych noclegów rocznie): mazowieckie (15,7% udzielonych noclegów), małopolskie (15,2%), dolnośląskie (10,2%), pomorskie (8,9%), zachodniopomorskie (8,5%); najgorzej jest rozwinięta: we wschodniej części Polski, w województwach: opolskim (1,4% udzielonych noclegów), lubuskim (2,1%), świętokrzyskim (2,0%). Obiekty w Polsce są średniej wielkości przeciętnie dysponują 71,3 miejscami noclegowymi.

Bazę noclegową w 2016 r. stanowiły głównie: hotele i motele, pokoje gościnne, ośrodki wczasowe i kolonijne, kwatery agroturystyczne; oraz w mniejszym stopniu: zespoły domków turystycznych, ośrodki szkoleniowo wypoczynkowe, schroniska, pensjonaty. TURYSTYKA W POLSCE (DANE WG. GUS) POZOSTAŁE OBIEKTY KWATERY AGROTURYSTYCZNE 802 POKOJE GOŚCINNE ZESPOŁY DOMKÓW TURYSTYCZNYCH 465 OŚRODKI SZKOLENIOWO-WYPOCZYNKOWE 428 OŚRODKI WCZASOWE I KOLONIJNE SCHRONISKA (W TYM SCHRONISKA MŁODZIEŻOWE) 375 DOMY WYCIECZKOWE 42 PENSJONATY 378 1 181 1 996 2 433 2016 2015 HOTELE I MOTELE 2 582 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 Liczba obiektów

Polska baza noclegowa najintensywniej funkcjonuje od maja do września: w lipcu i sierpniu udzielono około 30,6% ogółu udzielonych w 2017 roku noclegów. Liczba udzielonych noclegów w tys. 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 TURYSTYKA W POLSCE (DANE WG. GUS) Noclegi udzielone turystom w 2010 r. Noclegi udzielone turystom zagranicznym w 2010 r. 10 408 10 142 Noclegi udzielone turystom w 2017 r. Noclegi udzielone turystom zagranicznym w 2017 r. 8 881 8 361 6 772 6 021 5 393 5 588 4 642 4 229 5 191 4 118 4 040 3 770 3 785 4 714 3 856 4 115 3 246 3 273 3 411 3 307 2 797 2 030 2 037 2 909 1 100 1 262 1 447 1 623 1 722 1 515 1 149 1 119 839 863 1 261 1 262 971 1 040 1 111 943 690 709 476 481 609 513 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Lata

W 2016 roku do Polski w celach turystycznych przyjechało 17,5 mln turystów (o 4,4% więcej niż w 2015 roku). Największą grupę stanowili mieszkańcy krajów sąsiednich 58,4% (wśród odwiedzających jednodniowych 97,1%): Niemcy 6,3 mln (36,0%), Ukraińcy 1,3 mln (7,2%), Rosjanie 0,8 mln (4,6%), Białorusini 0,72 mln (4,1%), Litwini 0,66 mln (3,8%), Czesi 0,30 mln (1,7%), Słowacy 0,18 mln (1,0%); Wśród turystów z krajów niegraniczących bezpośrednio z Polską największy odsetek stanowili mieszkańcy: Wielkiej Brytanii 0,97 mln (4,6%), Włoch 0,51 mln (2,9%), Francji 0,50 mln (2,9%), USA 0,47 mln (2,7%), Holandii (2,6%), Norwegii (2,5%), Austrii (2,2%), Łotwy (2,1%), Hiszpanii (2,1%), Szwecji (1,8%). 6,1 mln turystów z łącznej liczby 17,5 mln turystów odwiedzających Polskę w 2016 r. skorzystała z noclegów w turystycznych obiektach noclegowych. Najliczniejszą grupę stanowili Niemcy (26%), Brytyjczycy (7%), Amerykanie (5%), Ukraińcy (5%), Francuzi, Rosjanie, Francuzi i Włosi

Głównymi celami przyjazdu do Polski turystów zagranicznych w 2016 roku były: odwiedziny u krewnych lub znajomych (39,3%), wypoczynek, rekreacja i wakacje (24,5%), sprawy służbowe (23,9%), religijny, pielgrzymka (2,8%), zakupy (4,3% w przypadku turystów oraz aż 86,4% w przypadku odwiedzających jednodniowych), zdrowotny (0,9%), edukacyjny (0,8%). Połowa przyjeżdżających cudzoziemców (turystów i odwiedzających jednodniowych) była w wieku 35-54 lata, zaś 1/5 stanowiły osoby w wieku 25-34 lata. 53,7% turystów spędzała w Polsce 5 lub więcej dni. Wśród mieszkańców krajów sąsiadujących z naszym krajem dominowały jednak przyjazdy na 2 4 dni (wyjątek stanowią przyjazdy mieszkańców Niemiec).

Według danych Światowej Organizacji Turystyki w 2015 r. Polska była 20. najczęściej odwiedzanym przez turystów państwem na świecie. W 2016 roku, w liczbie noclegów udzielonych ogółem turystom zagranicznym: największy udział odnotowano w województwach: małopolskim 3,3 mln noclegów (21,4%), zachodniopomorskim 3,3 mln noclegów (21,0%), mazowieckim 2,8 mln noclegów (17,8%), dolnośląskim 1,3 mln noclegów (8,6%), pomorskim 1,3 mln noclegów (8,1%), śląskim 0,8 mln noclegów (5,1%), wielkopolskim 0,6 mln noclegów (3,9%), warmińsko-mazurskim 0,4 mln noclegów (2,6%), najniższy udział odnotowano w województwach wschodniej Polski: świętokrzyskim 0,1 mln noclegów (0,5%), opolskim 0,1 mln noclegów (0,7%), lubelskim 0,2 mln noclegów (1,2%), podlaskim 0,2 mln noclegów (1,4%), podkarpackim 0,3 mln noclegów (1,7%). Noclegi udzielone turystom zagranicznym w turystycznych obiektach noclegowych w 2016 r. (wraz z częściową strukturą krajów zamieszkania turystów zagranicznych dla 5% powiatów o największej liczbie udzielonych noclegów turystom zagranicznym)

W czasie podróży zagranicznych w 2016 roku odwiedzający zagraniczni wydali w Polsce ogółem 54,7 mld zł (7% więcej niż rok wcześniej), w tym: turyści 31,7 mld zł, odwiedzający jednodniowi 23,0 mld zł. Największe wydatki ponieśli turyści (najczęściej Polska była odwiedzana w miesiącach letnich) z: Niemiec 9,7 mld zł (30,5%), USA 2,7 mld zł (8,4%), Wielkiej Brytanii 1,5 mld zł (4,7%), Ukrainy 1,3 mld zł (4,2%), Rosji 0,9 mld zł (2,9%), Włoch 0,9 mld zł (2,8%), Francji 0,8 mld zł (2,6%), Holandii 0,8 mld zł (2,5%), Chin 0,8 mld zł (2,4%), Litwy 0,8 mld zł (2,4%), Austrii 0,7 mld zł (2,3%). Przeciętne wydatki poniesione przez jednego turystę udającego się do Polski w 2016 roku wyniosły 1815 zł.

Turystyka jest ważną dziedziną usług głównie ze względów ekonomicznych. Coroczne wpływy z niej (w tym opłaty za noclegi, wyżywienie, wstępy do obiektów oraz różnego rodzaju usługi towarzyszące) zasilają nie tylko budżet państwa, lecz także budżety domowe osób prywatnych. Uzyskane dochody zwykle: przyczyniają się do podniesienia poziomu życia ludzi pracujących w obsłudze ruchu turystycznego, umożliwiają prowadzenie nowych inwestycji sprzyjają dalszemu rozwojowi tej dziedziny usług.

Materiały pomocnicze do nauki Opracowane w celach edukacyjnych (niekomercyjnych) Opracowanie i redakcja: Sławomir Dmowski Kontakt: kontakt@norwid24.waw.pl WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE - KOPIOWANIE ZABRONIONE -