Modelowanie KONCEPCJA staje się zrozumiała wyrażona za pomocą INDYWIDUALNOŚĆ przedstawiana przez SYMBOL GHJ 6
Podejścia w modelowaniu Pełny zakres WSTĘPUJĄCE Opuszczone szczegóły ZSTĘPUJĄCE Niepotrzebne szczegóły ZSTĘPUJĄCE + WSTĘPUJĄCE Opuszczone szczegóły GHJ 7
Podejścia w modelowaniu SI Strukturalne (strukturalno-relacyjne) oddzielne modelowanie informacji i procesów Obiektowe integralne modelowanie informacji i procesów Społeczne skupione na aspektach ludzkich i społecznych GHJ 8
Metodyka Wyznacza ramy organizacyjne dla procesu opracowywania systemów informatycznych. Obejmuje, dostosowane do specyfiki podejścia, metody, techniki i narzędzia. Definiuje: etapy, na które dzieli cały proces, zadania do wykonania, rezultaty tych zadań, obowiązujące standardy, zasady kontrolowania jakości. GHJ 9
Przykłady metodyk SSADM (Structured Systems Analysis and Design Method) IE (Information Engineering) YSM (Yourdon Systems Method) CASE*Method OMT (Object Modelling Technique) RATIONAL GHJ 10
Techniki Opisują z różnych punktów widzenia wymagania dla systemu. Są to procedury na różnym poziomie sformalizowania wraz z odpowiednim sposobem reprezentacji, np. diagram przepływu danych, diagram obiekt-związek. GHJ 11
Narzędzia Programy komputerowe, które zapewniają implementację technik modelowania (na różnym poziomie automatyzacji) w celu zebrania, aktualizacji i prezentacji wymagań systemowych. Narzędzia zaawansowane umożliwiają wygenerowanie pewnych produktów, np. projekt bazy danych. Narzędzia CASE (Computer Aided Systems/Software Engineering), np. IE Workbench, Designer 2000, Easy CASE, Architect. GHJ 12
Wielostrukturalność organizacji Podejście systemowe do organizacji Rodzaje struktur organizacyjna społeczna techniczna informacyjna GHJ 13
System informacyjny Aspekty systemu zarządzania organizacją instytucjonalny funkcjonalny informacyjny [Koźmiński A.] Specyficzny układ nerwowy organizacji, który łączy w jedną całość elementy systemu zarządzania. GHJ 14
System informatyczny zarządzania (SIZ) [Kieżun W.] SIZ to taka część systemu informacyjnego zarządzania, w ramach której procesy zbierania, utrzymywania, aktualizacji i przechowywania informacji są oparte na niekonwencjonalnych środkach i metodach, a w szczególności są dokonywane przy użyciu technologii komputerowej. GHJ 15
Struktury SIZ funkcjonalna informacyjna przestrzenna technologiczna techniczna organizacyjna GHJ 16
Ogólna definicja SI x informacje wejściowe y informacje wyjściowe S relacja uzależniająca y od x (procedury, modele) x S y GHJ 17
[Kisielnicki J., Sroka H.] Definicja strukturalna SI={P,I,T,O,M,R} P - zbiór podmiotów, które są użytkownikami systemu I - zbiór informacji o sferze realnej (zasoby informacyjne) T - zbiór narzędzi technicznych stosowanych w procesie pobierania, przetwarzania, przechowywania i wydawania informacji O - zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w danej organizacji (formuła zarządzania) M - zbiór metainformacji, opis systemu informacyjnego i jego zasobów informacyjnych R - relacje między poszczególnymi zbiorami GHJ 18
Czynniki: *zakłócające *sprzyjające *warunkujące wpływają na System informacyjny w ujęciu CASE*Method Zamierzenia i cele Zdarzenia inicjujące: *zmiana *czas *system Diagram przepływu danych realizacja mierzona przez osiągane przez realizują Funkcje Diagram hierarchii f-cji Diagram zależności f-cji Informacje wykonują przetwarzają Diagram obiekt-związek Jednostki organizacyjne Lokalizacja jednostek Wyniki kluczowe Diagram macierzowy powiązań GHJ 19
METODY MODELOWANIA STRUKTURY FUNKCJONALNEJ 1. Diagram hierarchii funkcji (DHF) 2. Diagram zależności funkcji (DZF) GHJ 20
Cel sporządzania modelu funkcji organizacji pełne i dokładne zrozumienie działalności danej organizacji; dostarczenie adekwatnego modelu potrzeb funkcjonalnych organizacji, który ma spełniać rolę ramowego szkicu dla tworzenia nowego lub rozwijania istniejącego systemu informatycznego; GHJ 21
Cel sporządzania modelu funkcji organizacji c.d. dostarczenie modelu niezależnego od mechanizmów lub metod przetwarzania, pozwalającego na podejmowanie obiektywnych decyzji o alternatywnych technikach implementacji, współdziałających z istniejącymi systemami. GHJ 22
Diagram hierarchii funkcji Najprostszą i użyteczną techniką modelowania funkcji jest wykonanie ich hierarchii, gdzie każda funkcja jest nazwana przez proste niedwuznaczne sentencje. Posiada strukturę drzewa genealogicznego i przypomina strukturę organizacyjną. Każda funkcja typu rodzic jest opisana bardziej szczegółowo przez jej funkcje typu dzieci. Diagram hierarchii funkcji (DHF) jest to model funkcji danej organizacji realizowanych zgodnie z jej celami w odpowiedzi na zdarzenia. GHJ 23
Zasady konstrukcji nazwy funkcji Rozpoczyna się od czasownika (rzeczownika odczasownikowego), który powinien być precyzyjny i zrozumiały dla użytkownika; Odnosi się do rzeczy zdefiniowanych w modelu związków encji, czyli do obiektów i ich związków, istotnych dla modelowanego zakresu działalności; Zwięzła i znacząca; Wyraża warunki pod jakimi wykonywana jest funkcja; Unika odwołań do mechanizmów. Funkcje złożone wymagają zdefiniowania logiki funkcji. GHJ 24
kod referencyjny, etykieta znak dekompozycji czasownik F111... Przyjmij dostawę zgodną z zamówieniem warunek rzeczownik - obiekt nazwa funkcji symbol graficzny GHJ 25
Style hierarchii funkcji a) pionowy b) poziomy c) mieszany GHJ 26
funkcja najwyższego poziomu-korzeń funkcja nadrzędna rodzic funkcja podrzędna dziecko To jest wszystko, co należy zrobić, by zrealizować funkcję nadrzędną. Kolejność dowolna. Dekompozycja do osiągnięcia żądanego poziomu szczegółowośc GHJ 27
Dekompozycja funkcji Poziomowy podział funkcji złożonych. W przypadku diagramów ogólnych 2-3 poziomy, a szczegółowych 5-7 poziomów. Proces iteracyjny. Równoważenie poziomów max 9 funkcji podrzędnych. Osiągnięcie poziomu f. elementarnych kończy dekompozycję. Podejście odwrotne grupowanie funkcji. GHJ 28
Definicja funkcji elementarnej Drzewo hierarchii funkcji powstaje w wyniku n poziomowej dekompozycji funkcji globalnej, kończy się na poziomie funkcji elementarnych, stąd: funkcja globalna - funkcja najwyższego poziomu drzewa hierarchii funkcji (korzeń) funkcja elementarna - funkcja najniższego poziomu drzewa hierarchii funkcji Funkcja elementarna może ulec dekompozycji, jej składniki nie mogą stanowić samodzielnych funkcji, są nazywane f. atomowymi GHJ 29
Warunki dla elementarnej funkcji organizacji Zmienia stan obiektu organizacji z jednego stanu spójności na inny, albo tylko informuje o nim. Rozpoczęta musi być zawsze doprowadzona do zakończenia, albo też całkowicie zaniechana. Jej nazwa i opis odnosi się do informacji przedstawianych za pomocą modelu encji, czyli obiektów, atrybutów i związków. Np. ustalenie harmonogramu dostaw realizujących zamówienia klientów, przelanie kwoty pieniędzy z jednego konta na drugi. GHJ 30
Funkcje wspólne realizują identyczne przetwarzanie, przetwarzają te same informacje, mają taką samą dekompozycję. Jedna z funkcji wspólnych musi być uznana jako główna a druga jako podległa : f. główna może mieć dowolną liczbę podległych, w praktyce nie więcej niż dwie, f. podległa nie może mieć własnych f. podległych. Funkcje wspólne to w rzeczywistości jedna funkcja, która występuje w różnych miejscach diagramu. GHJ 31
Reprezentacja funkcji wspólnej funkcja podległa P 33 P331 P2 etykieta funkcji głównej P332 GHJ 32
Przykład funkcji wspólnych R11 Wykonanie rezerwacji R11 1 Rejestracja rezerwacji wstępnej R112 Rejestracja rezerwacji na listę rezerwową R113 Potwierdzenie rezerwacji klientowi R12 Przeniesienie rezerwacji z jednej edycji na drugą R121 Skasowanie dokonanej rezerwacji R122 Wykonanie rezerwacji R123 Wyliczenie opłaty za przeniesienie R11 GHJ 33
Zdarzenia zewnętrzne (Ze) poza zasięgiem kontroli organizacji lub poza zakresem analizowanego systemu, ale jest znaczące dla działania danej organizacji zmiany (Z) zmiana stanu dowolnego obiektu czasu (C) określony termin (data, koniec roku, koniec miesiąca) systemowe (S) w ramach działalności danej organizacji, jako wynik funkcji i najczęściej wywołuje inną funkcję GHJ 34
Reprezentacja graficzna zdarzeń na DHF... GHJ 35
Przykłady zdarzeń inicjujących Ze Życzenie klienta Sprawdź możliwość realizacji życzenia Z Nowa dostawa Zarejestruj nową dostawę C Godzina końca dnia pracy Wykonuj podsumowanie dziennych obrotów S Minimalny stan zapasów Sporządź nowe zamówienie GHJ 36
Częstość funkcji Określa, ile razy w ustalonym okresie czasu, dana funkcja jest wykonywana, np. 100 razy na dzień, 1 raz w miesiącu, 1 na rok Zmienna częstość wymaga szczegółowej analizy i pokazania okresów szczytowych, załamań i normalnej pracy wykres lub tabela szczegółowych częstości Funkcje wspólne mogą mieć różną częstość dla różnych jednostek organizacyjnych lub stanowisk GHJ 37
Pilność funkcji Czas dopuszczalny, w kategoriach danej organizacji, na wykonanie funkcji. Wyraża się w dwóch terminach: natychmiast z dnia na dzień GHJ 38
Zasady działania funkcji Przepisy prawne. Taktyka działania wewnętrzne przepisy. Powiązanie z celami. Wykonawca : stanowisko, jednostka organizacyjna. Lokalizacja geograficzna. GHJ 39
Mechanizmy dopuszczalna technologia - analiza technologii nadającej się do realizacji funkcji, wymagana technologia - analiza technologii akceptowanej przez użytkownika (uwzględnia ograniczenia typu: istniejące w organizacji rozwiązania, przyzwyczajenia, koszt). GHJ 40