Polak Mały. Miesięcznik nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018

Polak Mały Miesięcznik nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018

2 nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały Latem w lesie i w parku Jak ten czas szybko leci! Gdy się siedzi w ławce, to czas się ciągnie i ciągnie, a jak tylko człowiek się wyrwał na wakacje, to strzałki zegara zaczynają się kręcić z przyspieszeniem skrzydeł letniego wiatraka. W ciągu roku szkolnego każdy z Was miał konkretny plan podział godzin, szkolnych i pozaszkolnych obowiązków. Siłą rozpędu mieliście plany i na wakacje na każdy dzień. Wierzę, że większość tych planów udało się Wam zrealizować. Jednak na pewno były też dodatkowe atrakcje, przygody, wycieczki, znajomości. Jeżeli ma się babcię poza miastem, to wiadomo, że będzie wyprawa do lasu. A w lesie... i mrowiska, i jagody, i dziuple, i gniazda, i grzyby. Jednak jeżeli babcia mieszka w mieście, to czy będziemy mieli mniej atrakcji? Na pewno nie! Bo lasem będzie dla nas park. Leżąc na zielonej trawce, pod parkowymi drzewami, też możemy się zachwycać pięknymi koronami, witrażami promieni słonecznych pomiędzy listkami. A na ten czas parkowo-leśnego leniuchowania proponuję Wam taką zabawę: zabawę w drzewa jednosylabowe. Babcia Kazia

nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały 3 Drzewa jednosylabowe W parku są wysokie drzewa. Któż by po nich się spodziewał, że z nich każde, choć olbrzymie, ma tak maciupeńkie imię! Oto wśród krakania wron milczy sobie wielki klon, a tam, gdzie brzmi wróbli ćwierk, igły swe najeża świerk. Na wiewiórek skoczny pląs dobrotliwie patrzy wiąz, rozłożysty liści kłąb wznosi na konarach dąb, szumi na rozstaju dróg czerwonymi liśćmi buk, dalej, pełen szczerb i rys, stoi w ciszy stary cis, a grab czeka w parku tym, bym do niego znalazł rym... Każde drzewo z innym listkiem, lecz z rodziny jednej wszystkie. Nazwałbym je jednym słowem: Drzewa jednosylabowe. Jerzy Ficowski

4 nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały O mrówkach, kretach i dżdżownicach czas letnich wycieczek to nie tylko oglądanie drzew. Już rozmawialiśmy o pszczołach, które skrzętnie uwijają się wokół kwiatów i które mieliście okazję obserwować wiosną. Lato to też czas rzetelnego przyglądania się ziemi i jej mieszkańcom. Kogo wytropiliście tego lata? Kogo obserwowaliście? Natura w ciągu letnich miesięcy nie próżnuje szykuje się do przetrwania zimy. Wiele zwierząt i owadów zbiera pożywienie, które ma służyć im przez całą chłodną porę roku. Na pewno widzieliście dużo małych wąskich ścieżek, którymi wędrowały mrówki, nazywane ekologiczną służbą lasu. Podobnie jak pszczoły, mrówki mają swoją szefową jest to Królowa Mrówek, największa i najbardziej chroniona spośród wszystkich mieszkańców mrowiska. Mrówka Wół Miał odwieźć do szkoły stół. Powiada do osła: Na wieś Stół ten do szkoły zawieź. Osioł pomyślał: O, źle! I rzecze do kozła: Koźle, Odwieź ten stół, bardzo proszę, Dostaniesz za to trzy grosze. Zawołał kozioł barana: Odwieź ten stół jutro z rana. Baran był na podwórku, Do psa więc powiada: Burku, Odwieź, bo mnie nie ochota! Pies wezwał do siebie kota I warknął: Kocie-ladaco, Ty zająć się masz tą pracą! Kot stołu wieźć nie zamierza, Przywołał w tym celu jeża. Jeż myśli: Gdzie stół, gdzie szkoła? Więc szczura do siebie woła I mówi: Do pracy, szczurze, stół odwieź szybko, a nuże! Szczur chciał się myszą wyręczyć, Lecz mysz nie lubi się męczyć, Więc rzecze do żaby: Żabo, Stół odwieź, bo mnie jest słabo. Żaba jaszczurkę zoczyła: Jaszczurko, bądź taka miła, Najmocniej proszę cię, zawieź Stół ten do szkoły na wieś. Jaszczurka w pobliskich gąszczach Zdołała dostrzec chrabąszcza: Stół odwieź, chrabąszczu drogi, Bo bardzo bolą mnie nogi. Lecz chrabąszcz to okaz lenia, Powiada więc od niechcenia: Wiesz, mucho, zamiast tak brzęczeć Mogłabyś mnie wyręczyć. Mucha do mrówki powiada: Jest to okazja nie lada, Stół trzeba odwieźć do szkoły. Ty lubisz takie mozoły. Mrówka, Nie mówiąc nikomu ani słówka, Chociaż nie była zbyt rosła, Wzięła stół i do szkoły zaniosła. Jan Brzechwa

nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały 5 Czy wiesz, że... Większość mrówek żyje w ogromnych, podziemnych koloniach. Mrowisko ma wiele pomieszczeń i korytarzy. Niektóre z tych pomieszczeń służą jako pokoje dziecinne, w których wychowują się młode. W innych składowana jest żywność. Krety z dużą szybkością przekopują ziemię, tworząc tunele w poszukiwaniu żywności. Mają bardzo słaby wzrok, ale węch mówi im, gdzie znaleźć jedzenie. Krety zjadają szkodniki owady i pędraki. Ogrodnicy nie lubią jednak dołków i pagórków, które powstają przy kopaniu krecich tuneli. Dżdżownice bardzo pomagają ogrodnikom. Ich maleńkie tuneliki doprowadzają powietrze do gleby i spulchniają ją. Dżdżownice wciągają do ziemi kawałki liści i w ten sposób ją użyźniają. Wiele ptaków i zwierząt żyjących w ogrodach i na łąkach żywi się dżdżownicami. Babcia Kazia

6 nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały Święto Wojska Polskiego 15 sierpnia obchodzimy w Polsce aż dwa święta. Tego dnia obchodzimy Święto Wojska Polskiego. Co roku we wszystkich kościołach polowych w Polsce odbywają się uroczyste Msze święte w intencji poległych na polu chwały. Na cmentarzach pamięć żołnierzy czci Apel Poległych, natomiast przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie odprawiana jest honorowa zmiana warty. Święto Wojska Polskiego zostało ustanowione tego dnia, aby upamiętnić bitwę, która znana dziś jest jako Cud nad Wisłą. Odbyła się 15 sierpnia 1920 r. na przedpolach Warszawy. Była to przełomowa bitwa w wojnie polsko-bolszewickiej. W niej wojska polskie, którymi dowodził Naczelny Wódz Józef Piłsudski, zatrzymały atak Armii Czerwonej.

nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały 7 Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 15 sierpnia obchodzimy też Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Jest to święto Kościoła katolickiego, które upamiętnia zabranie do nieba Maryi wraz z ciałem. W Polsce i innych krajach europejskich czci się Matkę Boską Wniebowziętą jako patronkę ziemi i jej bujnej roślinności. Święto nazywane jest także Świętem Matki Boskiej Zielnej patronki ziemi i rolnych płodów. Z tej okazji tego bądź Matki Boskiej Korzennej (w Czechach). W Kościele jest dnia składane są symboliczne dary z warzyw czy kwiatów, obchodzone pod nazwą Święta Matki Boskiej Zielnej od V a także święci się zioła. Inne nazwy tego święta, które wieku. możecie spotkać, to: Matki Boskiej Znakomitej (w Kongo) Babcia Kazia

8 nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały Z przymrużeniem oka Już z pewnością wiecie, że w języku polskim można odmieniać czasowniki wyrazy, które oznaczają wykonywanie jakiejś czynności (skakać, kopać, śpiewać). W ramach ćwiczeń, gdy uczycie się gramatyki, odmieniacie je przez osoby, to znaczy, że czasownik będzie się zmieniał w zależności od tego, kto tę czynność wykonuje (ja skaczę, ty skaczesz, ona skacze, my skaczemy, wy skaczecie, oni skaczą). Tak samo jak w życiu, tak i w gramatyce, potrzebny jest umiar. Nauczcie się poprawnie odmieniać czasowniki, ale nie wpadnijcie w taką manię odmieniania jak bohater poniższego wierszyka: Siła przyzwyczajenia, czyli o nauczycielu gramatyki deklamującym Panią Twardowską Gdy wszedł na estradę, był blady, speszony... Coś szeptał... Dosłyszałem tylko szept przestraszony: Ja jem, piję, lulkę palę, Ty jesz, pijesz, lulkę palisz, On, ona je, pije, lulkę pali, My jemy, pijemy, lulkę palimy, wy jecie, pijecie, lulkę palicie, oni, one... I teraz jak nagle nie wrzaśnie! JEDZĄ, PIJĄ, LULKI PALĄ!!! I już mu aż do końca poszło jak po maśle...

nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały 9 Łamacze języka Podczas nauki w szkole macie okazje do częstego wypowiadania się. Język to też mięsień musi być ćwiczony, aby sprawnie działał. Dlatego warto jeszcze go rozruszać. Takie teksty, które zazwyczaj sprawiają trudność przez występujące blisko trudne spółgłoski, nazywamy łamaczami językowymi. Trzynastego, w Szczebrzeszynie Chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie. Wszczęli wrzask szczebrzeszynianie: - Cóż ma znaczyć to tarzanie?! Wezwać trzeba by lekarza, Zamiast brzmieć ten chrząszcz się tarza! Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie, Że w nim zawsze chrząszcz BRZMI w trzcinie! A chrząszcz odrzekł nie zmieszany: - Przyszedł wreszcie czas na zmiany! Drzewniej chrząszcze w trzcinie brzmiały, Teraz będą się tarzały. przygotowała Babcia Kazia W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu klaszczą kleszcze na deszczu, szepce szczygieł w szczelinie, szczeka szczeniak w Szczuczynie, piszczy pszczoła pod Pszczyną, świszcze świerszcz pod leszczyną, a trzy pliszki i liszka taszczą paszcze w Szypliszkach.

10 nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały A Ty jaki sport uprawiasz?

nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały 11 Zagadki Kręcą się i pracują, kopiec z igieł budują. Dźwigam igły jak bele, nie odpoczywam wcale. Pełno nas w całym lesie, każdy coś dźwiga, niesie. Oto macie dowody wspólnej pracy i zgody. mrówki Na pastwisku, w sadzie drąży korytarze, kopce z ziemi sypie, połyka szkodniki. Bardzo pożyteczny, choć nie zawsze grzeczny. Pomyśl, zgadniesz wnet, że to czarny... kret Lata nad łąką piękny jak kwiat, swoim kolorem zachwyca, i zapomina w mig cały świat, że wcześniej była to gąsienica. motyl Nikt tym zwierzątkiem się nie zachwyca. Wędruje w ziemi Długa dżdżownica Brązowe czapeczki rosną w leśnym runie. Spytaj mamę czy są dobre, nim je do koszyka wsuniesz. grzyby Ziemia się kręci, pory roku się zmieniają... Koniec lata, żniwa... A to znaczy, że kończą się wakacje. Było pięknie! Niech te wszystkie przygody, które przeżyliście, utrwalą się w Waszej pamięci. A kto potrafi niech chwyci za pióro i spisze je w osobnym kajeciku (dawna nazwa zeszytu). Pamięć jest ulotna, a zapisane słowo kiedyś przypomni Wam po latach o pięknej porze z lat szkolnych zwanej wakacjami. Babcia Kazia

12 nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały Opowiadania pieska Rafika Jak Kasia zrobiła coś niesamowitego Oj, zagadałem się z wami i zupełnie zapomniałem o książce! Ciekaw jestem, jaką książkę dziś wybierzemy do czytania? Nie mogę się doczekać! - Rafik! Rafik! Co robisz? - Przepraszam was! To tylko moja siostra. Nie chciałem jej wołać, ale niech już zostanie i posłucha. Słyszysz Elu? Masz nie przeszkadzać i być grzeczna. Zrozumiałaś? - Tak, będę! - Już jestem przy biblioteczce i już zaczynam wybierać książkę. Tak, co tu mamy Czarodziejska lalka to już było ostatnio. patrzymy dalej Jak Kasia zrobiła coś niesamowitego. Tego akurat nie czytaliśmy, może przeczytam wam? To jest nowe. Chodźcie przeczytamy! Uwaga, zaczynam! Marta Kot - Cześć, to ja Rafik! Jak tam u was dobrze czy źle? U mnie średnio, ponieważ mama dała mi na drugie danie jajka, tego co najbardziej nie lubię! Rodzice powiedzieli mi, że jajka są bardzo zdrowe. Nie rozumieją tylko, że to oni lubią jajka, a ja nie! A oprócz tego dobrze, a nawet super, bo dostałem piątkę! Dzisiaj rano o godzinie 11 poszedłem na spacer. Było dość ciepło i przyjemnie. Tata mi powiedział, że na termometrze było +21 0 C. Tata, mama i ja poszliśmy grać w piłkę. Wspaniała zabawa! Dobrze, że chociaż dzisiaj tata się zgodził zagrać, bo cały czas ogląda telewizor. Codziennie ogląda dzienniki, wiadomości, pogodę, rozmowy polityczne, te wszystkie programy, których ja nie lubię! Po prostu siedzi i przełącza sobie kanały pilotem. Jak Kasia zrobiła coś niesamowitego - Kasiu, proszę cię zjedz jajeczko prosiła mama. - Nie, nie chcę! krzyczała Kasia, ponieważ nie cierpiała jajek i mówiła fuj. Mama była zmuszona przygotować spaghetti. Po kolacji dziewczynka poszła spać i śniło jej się, że zjadła jajko i było ono bardzo smaczne. Poprosiła aż 3 dokładki! Jednak kiedy obudziła się rano nie zmieniła zdania na temat jajek. Przygotowała się do szkoły i pojechała tam z mamą. W szkole Kasia chodzi na obiady. Tego dnia jak na złość na obiad było jajko z kaszą gryczaną. Dziewczynka nie ruszyła jedzenia i wróciła do klasy. Jej pani wychowawczyni zdziwiła się, że Kasia zjadła tak szybko, ponieważ zazwyczaj inne dzieci przesiadywały na stołówce podczas przerwy obiadowej i nawet się spóźniały na lekcję. A tymczasem na stołówce tak apetycznie pachniało! Kasia opowiedziała dziewczynkom z klasy o swoim nieudanym obiedzie. - W poniedziałki i czwartki możesz wybierać sobie jedzenie odezwała się Emilka. - Ale dziś jest piątek, nic z tego! Poza tym, ja w ogóle o takim czymś nawet nie wiedziałam! zaprzeczyła Liza. - Nie wiedziałaś? zdziwiły się inne dziewczynki, no to musisz patrzeć częściej na ogłoszenia na drzwiach świetlicy!

nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały 13 Przerwa jeszcze się nie skończyła więc Liza i Emilka zaproponowały: - Kasiu, chodź z nami, to ci pokażemy. - Emi i Lizo, jak będę szła na obiad następnym razem to sobie popatrzę! odpowiedziała Kasia. Do klasy weszła Dobramelka. - O czym tak rozmawiacie? zapytała. - O obiadach odpowiedziały dziewczynki. - A o czym tu dużo mówić? Obiady i już! wtrącił się do rozmowy Piotrek. On chciał iść po kostkę do gry, ale Hubert go wyprzedził i zapytał: - Kto chce grać w kostkę? - Ja chcę! odezwała się Bella. - I ja! zawołał Piotrek. - Chodźcie, dziewczyny powiedziała Bella swoim koleżankom. - Nie teraz odpowiedziały. Tymczasem inne osoby zgłosiły się do zabawy. - Ale o co wam chodzi z tymi obiadami? dopytywała się Dobramelka. - Chodzi nam o tę kartkę na drzwiach świetlicy odpowiedziała Emilka. - No tak, ale Emi, przecież tę kartkę już zdjęli i powiesili coś nowego! Nie wiedziałaś o tym? zdziwiła się Dobramelka. Zadzwonił dzwonek na lekcję. - Ojej! Już zadzwonił dzwonek, a ja nie zdążyłam zagrać w kostkę! zmartwiła się Liza. Weszła do klasy pani nauczycielka. - Proszę usiąść na swoje miejsca powiedziała pani Hanna. Wszyscy zajęli swoje miejsca. - Próbę przed wtorkowym koncertem przeprowadzimy w poniedziałek, a teraz proszę was się spakować i pójdziemy na wf. Dzieci się spakowały i ustawiły się do wyjścia. Dobramelka powiedziała do dziewczyn: - Pokażę wam tę kartkę jak skończymy lekcje. Po lekcjach Dobramelka pokazała kartkę. Rzeczywiście było na niej napisane, że w poniedziałki, wtorki i piątki o godz. 12:15 można wybrać sobie obiady. Po szkole Kasia była bardzo głodna, nawet strasznie głodna. Na obiad w domu były pierogi z truskawkami, to co bardzo lubiła. Zjadła wszystko, ale wciąż odczuwała głód. I wtedy nieoczekiwanie poprosiła mamę o jajko sama nie wie jak to się stało! - Zrobić ci jajko? zdziwiła się mama. - Tak odpowiedziała Kasia. Zjadła go z przyjemnością i przekonała się jakie było pyszne. Mama się uśmiechała. - Zrobiłaś dziś coś niesamowitego córeczko! Bardzo się cieszę! Jajka dla ciebie są bardzo potrzebne. Kasia też się ucieszyła i jajka już nie wydawały się jej takie niesmaczne. Warto czasami dać się przekonać do tego co dobre! - Bardzo zmęczyłem się! A wy lubicie jajka? Ja chyba też spróbuję przekonać się do jajek. Tak naprawdę jem wszystko co mama gotuje. A wy? Właśnie idę na kolację i poproszę o jajeczko! Ale zaskoczę wszystkich! Ja też zrobię coś niesamowitego! Do zobaczenia!

nr 7 8 (73 74) lipiec sierpień 2018 * Polak Mały 15 Przygody Koziołka Matołka (fragmenty) Hurra! wszyscy zakrzyknęli, Ciągną zgodnie w jednej chwili. Kozioł uciekł wprost przed siebie, Oni w tył się potoczyli. Idzie kozioł, popłakuje, Czasem trochę szczypnie trawy, Aż po czterech dniach podróży Przybył wreszcie do Warszawy. Policjanci zakrzyknęli: Ruszaj stąd, koziołku młody! A on na to: Pragnę umrzeć, Bo już ślicznej nie mam brody... Więc mu rzekli: Idź, Matołku, Idź czym prędzej do apteki, Gdzie sprzedają maść na włosy I skuteczne bardzo leki. Kroczy wolno przez ulice I w zadumie raz przystaje, Za nim wszystko przystanęło: Ludzie, auta i tramwaje. Bardzo chętnie rzekł Matołek Mogę tej posłuchać rady. Wita pięknie aptekarza I zakupił słój pomady. Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz Pismo jest redagowane przez zespół Kuriera Galicyjskiego. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski Polak Mały, Lwów 79013, skrytka pocztowa nr 1565, Львів 79013, абонентська скринька (a/c) 1565, tel.: 0-038 (032) 2531520. Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ 18983-7773 Р видане Державною Реєстраційною Службою України 08.06.2012 р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr 18983-7773 R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy 08.06.2012 r. założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą za pośrednictwem Fundacji Wolność i Demokracja.

Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!! KOD PRENUMERATY УКРПОШТА 68416 Cena prenumeraty pocztowej 1 miesiąc 5,05 UAH 3 miesiące 15,15 UAH 6 miesięcy 30,30 UAH 12 miesięcy 60,60 UAH