Podstawa prawna Modernizacja gospodarstw rolnych Małgorzata Lewandowska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Ekonomia III Art. 20 lit. b) ppkt i) i art. 26 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277/1 z 21.10.2005 r.). Art. 17 oraz pkt 5.3.1.2.1 załącznika II do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 368/15 z 23.12.2006 r.). Cel działania Modernizacja gospodarstw rolnych w celu zwiększenia ich efektywności poprzez lepsze wykorzystanie czynników produkcji, w tym: wprowadzenie nowych technologii produkcji, poprawę jakości produkcji, różnicowanie działalności rolniczej, zharmonizowanie warunków produkcji rolnej z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska naturalnego, higieny produkcji oraz warunków utrzymania zwierząt. Uzasadnienie Gospodarstwa rolne w Rzeczpospolitej Polskiej są w trakcie dostosowywania się do warunków funkcjonowania na Jednolitym Rynku Unii Europejskiej. Konieczne jest wsparcie finansowe inwestycji mających na celu poprawę konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez modernizację technicznej infrastruktury produkcyjnej, dostosowanie profilu, skali i jakości produkcji do potrzeb rynku, poprawę bezpieczeństwa żywności, poprawę warunków utrzymania zwierząt, ochrony środowiska lub bezpieczeństwa pracy. Materiały przygotowne przez uczestników nie są oficjalnym źródłem informacji. 1
Definicja rodzajów beneficjentów Zakres działania Osoba fizyczna, osoba prawna, spółka osobowa, prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Osoba fizyczna jest pełnoletnia i nie osiągnęła wieku emerytalnego. Pomoc jest udzielana na inwestycje dotyczące modernizacji lub rozwoju pierwotnej produkcji roślinnej lub zwierzęcej, z wyłączeniem produkcji leśnej i rybnej. Operacje mogą dotyczyć produkcji produktów żywnościowych jak i nieżywnościowych (w tym produktów rolnych wykorzystywanych do produkcji energii odnawialnej), a także przygotowania do sprzedaży lub sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie. W zakres operacji mogą wchodzić inwestycje związane z wytwarzaniem i wykorzystywaniem energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby prowadzenia produkcji rolnej. Pomoc może być przyznana na inwestycje, mające na celu dostosowanie gospodarstwa do standardów, wynikających z przepisów prawa UE: obowiązujących pod warunkiem, że inwestycję podejmuje beneficjent działania Ułatwianie startu młodym rolnikom zgodnie z biznesplanem, a dostosowanie gospodarstwa rolnego nastąpi przed upływem 36 miesięcy od dnia podjęcia prowadzenia gospodarstwa rolnego; nowowprowadzonych - pod warunkiem, że dostosowanie nastąpi w terminie nie dłuższym niż 36 miesięcy od dnia, w który dany standard stał się obowiązujący. Opis wymogów i celów w zakresie zwiększenia ogólnych wyników gospodarstw Pomoc przyznaje się na inwestycję, która: przyczyni się do poprawy ogólnych wyników gospodarstwa: - wzrostu wartości dodanej brutto w gospodarstwie, w szczególności w wyniku racjonalizacji technologii produkcji lub wprowadzenia innowacji, zmiany profilu lub skali produkcji, - poprawy jakości produkcji lub zwiększenia wartości dodanej produktu, - poprawy sytuacji w gospodarstwie w zakresie ochrony środowiska, - poprawy sytuacji w gospodarstwie w zakresie warunków utrzymania zwierząt, - poprawy sytuacji w gospodarstwie w zakresie higieny i bezpieczeństwa produkcji, - poprawy sytuacji w gospodarstwie w zakresie infrastruktury drogowej, spełnia wymagania określone przepisami prawa; jest uzasadniona pod względem wysokości kosztów; nie ma charakteru inwestycji odtworzeniowej. Materiały przygotowne przez uczestników nie są oficjalnym źródłem informacji. 2
Gospodarstwo, którego dotyczy inwestycja, jest żywotne pod względem ekonomicznym (wielkość ekonomiczna gospodarstwa wynosi co najmniej równowartość 4 ESU) i jest prowadzone przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje zawodowe. W przypadku osób fizycznych będących beneficjentami działania Ułatwianie startu młodym rolnikom objętego PROW 2007-2013 dopuszcza się przyznanie pomocy osobie nieposiadającej wymaganych kwalifikacji zawodowych pod warunkiem, że uzyska ona odpowiednie wykształcenie w terminie określonym w związku z przyznaniem pomocy w ramach działania Ułatwianie startu młodym rolnikom. Rodzaj inwestycji W ramach działania wspierane są inwestycje materialne i niematerialne służące modernizacji produkcji rolnej. Inwestycje materialne: Inwestycje niematerialne: budowa lub remont połączony z modernizacją budynków lub budowli, zakup lub instalacja maszyn, urządzeń, w tym sprzętu komputerowego, zakładanie, modernizacja sadów lub plantacji wieloletnich, zakup, instalacja lub budowa elementów infrastruktury technicznej wpływających bezpośrednio na warunki prowadzenia działalności rolniczej, przygotowania do sprzedaży lub sprzedaży bezpośredniej; zakup patentów, licencji, w tym licencji na oprogramowanie, usługi związane z przygotowaniem dokumentacji technicznej lub ekonomicznej dotyczącej projektu oraz nadzorem technicznym, związane bezpośrednio z realizacją projektu. Ze względu na wysokie koszty zakupu środków trwałych i relatywnie niskie dochody uzyskiwane z działalności rolniczej w Polsce, dopuszcza się zakup sprzętu używanego, ale nie starszego niż 5-letni. Dopuszcza się również nabywanie maszyn lub urządzeń poprzez leasing. Materiały przygotowne przez uczestników nie są oficjalnym źródłem informacji. 3
W ramach działania wspierane mogą być inwestycje dostosowujące gospodarstwo do norm wspólnotowych, które są obowiązujące krócej niż 36 miesięcy. Inwestycje te mogą dotyczyć dostosowania do standardów wynikających z wdrożenia dyrektywy 91/676/EWG w sprawie ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego - dostosowanie gospodarstw do standardów określonych w programach działań, mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych na wyznaczonych obszarach szczególnie narażonych (OSN). W ramach działania wspierane mogąc być inwestycje dostosowujące gospodarstwa beneficjentów działania Ułatwianie startu młodym rolnikom objętego PROW 2007-2013 do obowiązujących norm wspólnotowych w zakresie: higieny produkcji, warunków utrzymania zwierząt. Pomoc inwestycyjna na dostosowanie w ww. zakresie, będzie udzielana pod warunkiem, że dostosowanie nastąpi nie później niż w okresie 36 miesięcy od daty podjęcia prowadzenia gospodarstwa rolnego. Rodzaj wsparcia Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji (części poniesionych kosztów realizacji inwestycji). Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne w ramach działania, w okresie realizacji PROW, nie może przekroczyć 300 tys. zł. Do realizacji mogą być przyjęte operacje, których wysokość kosztów kwalifikowalnych będzie wynosiła powyżej 20 tys. zł. Ograniczenie to nie dotyczy operacji obejmujących wyłącznie wyposażenie gospodarstwa rolnego w urządzenia do składowania nawozów naturalnych lub projektów związanych z dostosowaniem do norm wspólnotowych. Intensywność pomocy Poziom pomocy wynosi maksymalnie: 40% kosztów inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą; 50% kosztów inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą, realizowanej przez osobę fizyczną, która w dniu złożenia wniosku o pomoc nie ukończyła 40 roku życia; 50% kosztów inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą, realizowanej na obszarach górskich, innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach rolnych objętych siecią NATURA 2000 lub obszarach, na których obowiązują ograniczenia w związku z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej; 60% kosztów inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą, realizowanej przez osobę fizyczną, która w dniu złożenia wniosku o pomoc nie ukończyła 40 roku życia, na obszarach górskich, innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, obszarach rolnych objętych siecią NATURA 2000 lub obszarach, na których obowiązują ograniczenia w związku z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej; 75% kosztów inwestycji kwalifikującej się do objęcia pomocą, realizowanej w związku z wprowadzeniem w życie Dyrektywy Azotanowej dotyczy umów zawartych do dnia 30 kwietnia 2008 r. Materiały przygotowne przez uczestników nie są oficjalnym źródłem informacji. 4
Finansowanie Koszt całkowity: 4 449 830 000 EUR Wydatki publiczne: 1 779 932 000 EUR Materiały przygotowne przez uczestników nie są oficjalnym źródłem informacji. 5
Stosunek liczby gospodarstw, które skorzystały z programu MGO w poszczególnych województwach do ogólnej liczby gospodarstw w tych województwach (%) Podkarpackie Śląskie Małopolskie Dolnośląskie Łódzkie Lubelskie Opolskie 0,12 0,18 0,21 0,38 0,54 0,65 0,73 Świętokrzyskie Mazowieckie Pomorskie Lubuskie Zachodniopomorskie Kujawsko-pomorskie Wielkopolskie Warmińsko-mazurskie 0,85 0,94 1,08 1,17 1,27 1,49 1,52 1,58 Podlaskie 1,59 0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 1,60 1,80 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS i www.armir.gov.pl Dokumenty Formularz Wniosku o przyznanie pomocy finansowej Plan Rozwoju Gospodarstwa Kalkulator Wyliczenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa na podstawie standardowej nadwyżki bezpośredniej Oświadczenie wnioskodawcy o ukończeniu studiów na kierunku przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej Oświadczenie współposiadacza gospodarstwa o wyrażeniu zgody na ubieganie się o przyznanie pomocy przez innego współposiadacza Oświadczenie dotyczące kwalifikacji zawodowych Opis zadań wymienionych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji Oświadczenie właściciela nieruchomości o wyrażeniu zgody na realizację operacji trwale związanej z nieruchomością Oświadczenie Wnioskodawcy, iż w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE prowadzi działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo Bibliografia www.armir.gov.pl www.doradcaprow.pl www.stat.gov.pl Materiały przygotowne przez uczestników nie są oficjalnym źródłem informacji. 6