Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne Spadek cen paliw tłumi inflację W centrum uwagi: Spadki cen paliw połączone z wygasaniem efektów bazy prowadzą do dalszego obniżenia inflacji w Europie (wstępne dane o inflacji CPI w Niemczech czw., oraz w Polsce i strefie euro pt.). Dzisiejszy odczyt indeksu Ifo powinien potwierdzić pozytywną ocenę niemieckiej koniunktury w 2q. Nastroje amerykańskich gospodarstw domowych pozostają w pobliżu wieloletnich maksimów (Conference Board wt., finalny odczyt Indeksu U. Michigan pt.), co powinno się przełożyć na utrzymanie wzrostu wydatków konsumentów (pt.), zapowiadając przyspieszenie dynamiki konsumpcji w 2q17. Bank Narodowy Czech (CNB) wg nas nie zmieni stóp procentowych (czw.). Chociaż znów wskaże na perspektywę wzrostu kosztu pieniądza, to powtórzy też, że w krótkim horyzoncie istotną determinantą decyzji pozostanie kurs CZK. Liczne wystąpienia szefów banków centralnych (M.Draghi: dzisiaj i w środę, J.Yellen: we wtorek, M.Carney: we wtorek i w środę, H.Kuroda: w środę) mogą przybliżyć obraz powakacyjnej polityki pieniężnej na świecie. Przegląd wydarzeń: Zagregowany, odsezonowany wskaźnik koniunktury przedsiębiorstw publikowanych przez GUS wzrósł w czerwcu. Ponownie silną skalą poprawy nastrojów wyróżniło się budownictwo, wspierając oczekiwania na dalsze ożywienie w sektorze i wzmocnienie aktywności inwestycyjnej. Wyraźna poprawa nastrojów w handlu hurtowym i branży hotelarskiej wskazują na utrzymujący się silny popyt wewnętrzny. Według wstępnych danych PMI dla przemysłu Niemiec nieznacznie spadł w czerwcu do 59,3 pkt. z 59,5 pkt. w maju, a dla strefy euro wzrósł do 57,3 pkt. z 57, pkt. W obydwu przypadkach indeksy wspierane dalszym wzrostem nowych zamówień sugerują utrzymanie ożywienia w sektorze przetwórczym. Zarówno w przypadku Niemiec, jak i strefy euro, komponenty cenowe indeksu PMI wskazują na dalsze osłabienie presji cenowej. Nieznaczny spadek PMI dla przemysłu USA za czerwiec wynika z osłabienia komponentów nowych zamówień i produkcji. Wzrost subindeksu zatrudnienia sugeruje, że sytuacja na rynku pracy wciąż pozostaje mocna. K.Zubelewicz (RPP) potwierdził, że był za podwyżkami stóp jeszcze przed pojawieniem się inflacji. Wskazał, że nie jest jedynym zwolennikiem podwyżek stóp w Radzie, niemniej (jego zdaniem) dopiero gwałtowne wybicie inflacji w okolice górnego przedziału odchyleń od celu NBP może spowodować zdecydowaną reakcję RPP. Indeksy PMI dla Europy wciąż bardzo wysoko pkt. 58 56 Koniunktura gospodarcza wg GUS 1 8 6 pkt. 26 czerwca 217 Główny Ekonomista Piotr Bujak piotr.bujak@pkobp.pl tel. 22 521 84 Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl Marta Petka-Zagajewska Kierownik Zespołu marta.petka-zagajewska@pkobp.pl tel. 22 521 67 97 Marcin Czaplicki Ekonomista marcin.czaplicki@pkobp.pl tel. 22 521 54 5 Michał Rot Ekonomista michal.rot@pkobp.pl tel. 22 5 34 22 54 52 5 48 46 1 44 42 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 sty 17 Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. Niemcy Strefa euro Francja 4 2-2 -4-6 -8 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 sty 17
Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Poprzednio Konsensus* PKO BP Odczyt Komentarz Piątek, 23 czerwca GER: PMI dla przemysłu (wst., EUR: PMI dla przemysłu (wst., POL: Koniunktura gospodarcza GUS ( USA: PMI dla przemysłu (wst., USA: Sprzedaż nowych domów Poniedziałek, 26 czerwca 9:3 59,5 pkt. 59, pkt. -- 59,3 pkt. 1: 57, pkt. 56,8 pkt. -- 57,3 pkt. 14: -- -- -- -- 15:45 52,7 pkt 53, pkt. -- 52,1 pkt. 16:,593 mln,5 mln --,61 mln GER: Indeks Ifo ( 1: 114,6 pkt. 114,4 pkt. -- -- POL: Stopa bezrobocia rejestr. USA: Zamówienia na dobra trwałe Wtorek, 27 czerwca 1: 7,7% 7,4% 7,4% -- 14:3 -,8% m/m -,6% m/m -- -- USA: Indeks Case-Schiller (kwi) 15: 5,9% r/r 5,9% r/r -- -- USA: Indeks zaufania konsumentów Conference Board ( Środa, 28 czerwca 16: 117,9 pkt. 116, pkt. -- -- EUR: Podaż pieniądza M3 1: 4,9% r/r 5,% r/r -- -- Czwartek, 29 czerwca CZE: Decyzja ws. stóp procentowych 13:,5%,5% -- -- GER: Inflacja CPI (cze, wst.) 14: 1,5% r/r 1,4% r/r -- -- Piątek, 3 czerwca UK: Wzrost PKB (1q) 1:3 2,% r/r 1,9% r/r -- -- EUR: Inflacja HICP (cze, wst.) 11: 1,4% r/r 1,2% r/r -- -- POL: Inflacja CPI (cze, wst.) 14: 1,9% r/r 1,9% r/r -- -- USA: Dochody i wydtaki Amerykanów USA: Indeks Uniw. Michigan (cze, ost..) 14:3,4% m/m/,4% m/m,3% m/m/,1% m/m -- -- 16: 97,1 pkt. 94,5 pkt. -- -- Indeksy pozostają na wielomiesięcznych maksimach wspierane m.in. dalszym wzrostem nowych zamówień. Komponenty cenowe wskazują na dalsze osłabienie inflacji, wspierając tym samym ostrożne prognozy EBC. Nastroje firm są coraz lepsze. W czerwcu najsilniejszą poprawę odnotowała branża hotelarska, budownictwo i handel hurtowy. Spadek komponentu bieżącej produkcji i zamówień przeważył nad lepszymi ocenami dotyczącymi poziomu zatrudnienia i zapasów. Wyższa od prognoz sprzedaż w maju i zrewidowane w górę wyniki za kwiecień poprawiają obraz rynku nieruchomości po słabych wynikach z segmentu wtórnego. Indeksy koniunktury w Niemczech wskazują na bardzo dobre nastroje firm i potencjał do dalszego przyspieszenia tempa wzrostu gospodarki. Wyraźny spadkowy trend bezrobocia jest kontynuowany. Rosnące zamówienia i wyższa aktywność inwestycyjna przekładają się na wysoki popyt na pracowników. Słabe wyniki sektora transportowego najprawdopodobniej przełożą się na ponowny spadek zamówień na dobra trwałe. Rosnące koszty pracy i materiałów budowalnych mogą zacząć się przekładać na przyspieszenie wzrostu cen nieruchomości, zwłaszcza że (póki co) nie widać oznak osłabienia popytu. Korekta nastrojów wiązana jest ze spadkiem wiary w szybką realizację reform przez nową administrację. Pomimo niej nastroje konsumentów wciąż są bliskie wieloletnich szczytów. Od blisko dwóch lat dynamika podaży pieniądza w EZ rośnie stabilnie w przedziale 4-5% r/r. Co istotne, stopniowo wzrasta dynamika akcji kredytowej dla przedsiębiorstw. Kluczową determinantą dla decyzji CNB jest obecnie kształtowanie się kursu korony. Ten nie odbiega istotnie od poziomu sprzed miesiąca, co oznacza, że chociaż CNB ponownie wskaże na możliwy wzrost kosztu pieniądza w przyszłości, na razie utrzyma stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Czynniki egzogeniczne, które stymulowały inflację na początku roku prawie całkowicie wygasły, co przełoży się na jej dalsze wyhamowanie. Dane powinny potwierdzić wcześniejszy odczyt (2,% r/r). Relatywnie wysoki wzrost r/r wspierają efekty bazy. W ujęciu kwartalnym brytyjska gospodarka wypadła w 1q7 najsłabiej od roku (,2% k/k) Coraz niższa dynamika cen paliw prowadzi do dalszego wyhamowania inflacji. Niższe ceny paliw (m/m) i silniejszy złoty ograniczają potencjał do wzrostu inflacji. Po silnym wzroście wydatków w kwietniu, maj przyniesie najprawdopodobniej kontynuację pozytywnego trendu potwierdzając, że konsumpcja w 2q17 przyspieszyła. Wstępne dane wskazały na spadek optymizmu w obliczu spadających szans na rychłe reformy. Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Bloomberg, Reuters, PKO Bank Polski. *dla Polski Parkiet, dla pozostałych Bloomberg, Reuters. 2
Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi K. Zubelewicz 4,1 Dlatego uważałem, że zanim pojawi się inflacja, należało podnieść stopy procentowe i dzięki temu dłużej trzymać je niezmienione. Zwłoka w tych działaniach może oznaczać, że jeśli dojdzie do podwyżek, to będą miały one raczej skokowy niż stopniowy charakter. Dlaczego? Bo żeby do nich doszło, muszą zacząć się dziać rzeczy naprawdę niepokojące. Dopiero gwałtowne wybicie inflacji ponad cel, w okolice 3,5 proc., może spowodować wzrost stóp procentowych, ale wówczas prawdopodobna reakcja RPP będzie raczej zdecydowana ( ) Zgodnie z wynikami badań cały czas istnieje pole dla umocnienia złotego niezagrażające opłacalności eksportu, a także zmniejszające koszty zadłużenia zagranicznego ponoszone przez państwo, przedsiębiorców i obywateli ( ) Jeżeli jednak w Radzie pojawią się rozbieżności odnośnie do trwałości tych zmian, to do podwyżki stop nie dojdzie. Moim zdaniem, stopy procentowe powinny być delikatnie wyższe, ale dzięki temu stabilne nawet przez całą sześcioletnią kadencję Rady. Jest wszakże prawdopodobne, że dzisiejsze stopy nie zmienią się nawet do IV kwartału 219 r. Co nie znaczy, że uważam to za optymalną sytuację ( ) Niekoniecznie będę pierwszym, który złoży wniosek o podwyższenie stop procentowych. Jeśli na początku kadencji byłem jedynym, który uważał, że stopy mogłyby być wyższe, to dzisiaj takich osób w Radzie jest więcej. (, PAP) E. Gatnar 3,9 Jako że lokalne czynniki proinflacyjne będą zyskiwały na sile razem z czynnikami zewnętrznymi, biorąc pod uwagę scenariusz przyspieszenia wzrostu gospodarczego, nie można wykluczyć podwyżki stóp w tym roku. (22.3.217, PAP) Ł. Hardt 3, Hipotetycznie z mojej perspektywy, jeśli na samym początku przyszłego roku będziemy prognozowali (utrzymanie) ujemnych realnych stóp do końca 218 r. albo do 219 r. (...) byłby to dla mnie kluczowy moment, by zdecydować, czy powinniśmy tolerować przedłużający się okres negatywnych ujemnych stóp. ( ) Prawdopodobieństwo silniejszego wzrostu płac jest rzeczywiście wyższe niż jakiś czas temu (ze względu na możliwy odpływ pracowników z Ukrainy i obniżkę wieku emerytalnego) (24.5.217, PAP) J. Kropiwnicki 3, Jeżeli chodzi o inflację, to baza cen prawdopodobnie pozostanie niska, bo nie wygląda na to, żeby główny element kształtowania cen, czyli ceny nośników energii, w szczególności ropy naftowej, miały mieć zaskakująco wysoką dynamikę w tym roku. Spodziewam się również, że w ciągu kolejnego roku dynamika cen nie przekroczy celu inflacyjnego ( ) Ze względu na to, że nie spodziewam się przekroczenia celu inflacyjnego w ciągu kolejnych 12 miesięcy, to wydaje mi się, że stopy procentowe w tym okresie pozostaną na obecnym poziomie ( ) W ciągu kolejnych dwunastu miesięcy można się spodziewać, że będą się utrzymywać ujemne realne stopy procentowe. Na razie jeszcze nie można zaobserwować ich negatywnego przełożenia na gospodarkę realną, ale obawiam się, że może ono wystąpić pod koniec tego roku (2.3.217, Reuters) G. Ancyparowicz 2,8 Według dzisiejszej wiedzy nie ma przesłanek do tego, żeby cokolwiek zmieniać, jeżeli chodzi o poziom stóp procentowych i te narzędzia, które bank centralny stosuje w obszarze polityki monetarnej" (17.5.217, PAP) R. Sura 2,7 Jeśli inflacja będzie oscylować w granicach 2%, a gospodarka będzie się rozwijać w obecnym, bądź zbliżonym tempie, to nie widzę podstaw do tego, żeby podwyższać stopy procentowe w najbliższych 3 czy 4 kwartałach. Oczywiście przy założeniu, że nie wydarzy się nic, co by wymusiło zmianę obecnego nastawienia. ( ) Analizujemy procesy inflacyjne i nie wydaje mi się możliwe przekroczenie celu inflacyjnego w tym i przyszłym roku. Szczególnie ważna dla nas będzie lipcowa projekcja inflacji, która pokaże ścieżkę inflacji w przyszłości (24.5.217, PAP) J. Osiatyński 2,2 Jak patrzę na elementy fundamentalne w gospodarce, to nie widzę dobrych przesłanek do zmiany poziomu stóp procentowych w ciągu 12 miesięcy ( ) Jedyne co, to rynek pracy w związku ze wzrostem płac, co może rodzić nacisk na jednostkowe koszty pracy. Będziemy na to patrzeć, ale nie wydaje się, żeby to była dowakacyjna perspektywa, (ani - PAP) nawet po wakacjach (1.5.217, PAP) A. Glapiński 2, Głównym pytaniem od pewnego czasu jest to, czy Rada nie powinna przymierzać się w perspektywie kilku kwartałów do zmiany nastawienia w polityce pieniężnej lub też nawet zmiany oprocentowania. Niczego takiego w tej chwili nie widać. ( ) Nawet do końca 218 roku może nie zajść potrzeba zmiany stóp procentowych, jeżeli inflacja będzie zachowywała się tak jak przewidujemy. ( ) Spodziewamy się, że przez dłuższy (inflacja) będzie się kołysać wokół 2 proc. i nie dotkniemy celu inflacyjnego. (17.5.217, Reuters) E. Łon 1,8 Uważam, że w perspektywie 12 najbliższych miesięcy nie będzie raczej potrzeby zmieniania poziomu stóp procentowych NBP. Oczywiście mój pogląd może ulec modyfikacji, ale prawdopodobieństwo owej modyfikacji osobiście uważam za niezbyt wysokie. (16.3.217, PAP) J. Żyżyński 1,3 Jeśli nie zmienią się znacząco warunki makro, to byłbym za utrzymaniem bez zmian stóp procentowych także w 218 r. Wzrost inflacji wynika z efektu bazy i wzrostu cen surowców. Inflacja dalej jest poniżej celu inflacyjnego i powinna się ustabilizować na umiarkowanym poziomie. (1.3.217, PAP) *im wyższy wskaźnik tym bardziej jastrzębie poglądy. Z uwagi na brak wyników głosowań z udziałem członków nowej RPP uszeregowanie dokonane na podstawie wyników ankiety PAP (skala 1-5). 3
Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Krótkoterminowe stopy procentowe 2, 1,75 % oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP 2, 1,75 % st. referencyjna NBP WIBOR 3M FRA 6x9 FRA 9x12 obecnie 1,5 3 miesiące temu 1,5 1,25 kwi-16 lip-16 paź-16 sty-17 kwi-17 lip-17 paź-17 sty-18 1,25 Nachylenie krzywej swap (spread 1Y-2Y)* Spread asset swap dla PLN 12 11 9 pb PLN EUR USD pb 4 7 5 4 3 2 2Y -2 5Y -4 1Y Dynamika globalnych cen surowców w PLN Kursy wybranych walut w regionie wobec EUR 4 2-2 -4 % r/r GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa - 15 Indeks (1 sty 216=) 14 13 12 11 99 98 97 96 PLN CZK HUF RON 95 Źródło: Datastream, NBP, obliczenia własne. *dla PLN, EUR 6M, dla USD 3M. 4
Polska w makro-pigułce 216 217 Komentarz Sfera realna Po krótkim i płytkim spowolnieniu w trakcie 216 r., wzrost PKB w 217 r. będzie wyraźnie przyspieszać przy odbiciu dynamiki inwestycji - realny PKB (%) 2,7 3,9 współfinansowanych przez UE, stabilnym wzroście konsumpcji oraz dodatniej kontrybucji eksportu netto. Procesy inflacyjne Pomimo marcowego spadku, inflacja CPI nie powiedziała jeszcze - inflacja CPI (%) -,6 2, ostatniego słowa. Niemniej o osiągnięcie celu inflacyjnego będzie trudno. Malejąca presja cenowa ze strony coraz wolniej rosnących cen towarów będzie równoważona przez wyższe ceny usług, co w efekcie wypłaszczy ścieżkę CPI niemal w całej drugiej połowie roku. Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 (%) 9,6 8,1 Przewidujemy utrzymanie blisko dwucyfrowego wzrostu podaży pieniądza (M3), przy czym głównym czynnikiem kreacji pieniądza będzie nadal przyrost zadłużenia rządowego netto. Wzrost podaży kredytów będzie ograniczany przez rosnące potrzeby kapitałowe banków. Równowaga zewnętrzna - saldo obrotów bieżących (% PKB) -,3 -,2 Wzrost popytu wewnętrznego przekłada się na odbicie importu. Jednocześnie jednak ożywienie światowego handlu sprzyjać będzie dalszej ekspansji eksporterów, a tym samym saldo obrotów towarowych będzie się obniżać powoli. To, wraz z rosnącymi transferami zarobkowymi za granicę, będzie powodować niewielki wzrost deficytu na rachunku obrotów bieżących, nawet pomimo osiągnięcia równowagi na początku roku. Polityka fiskalna Zacieśnienie na szczeblu samorządowym było częściowo - deficyt fiskalny (% PKB) -2,4-2,3 (nierównomiernie w trakcie roku) neutralizowane przez wzrost wydatków budżetu państwa. W 217 r. deficyt fiskalny powinien być zbliżony do ubiegłorocznego, przy czym wzrost deficytu strukturalnego zostanie zneutralizowany przez cykliczną poprawę dochodów. Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP (%) 1,5 1,5 Przy wciąż ograniczonej presji inflacyjnej stopy procentowe NBP pozostaną stabilne co najmniej do początku 218 r., nawet mimo znacznego wzrostu dynamiki PKB. Gołębie komentarze z RPP, umocnienie złotego oraz jedynie stopniowy wzrost inflacji bazowej wskazują na rosnące ryzyko przesunięcia pierwszej podwyżki stóp na 2h18. Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. *prognozy w trakcie rewizji. Zagranica w makro-pigułce 216 217 Komentarz USA Dobre dane z przełomu 216/217 wspierają oczekiwania na - realny PKB (%) 1,6 2,2 przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego, któremu towarzyszyć będzie wyższa inflacja. Potencjalne poluzowanie polityki fiskalnej przez - inflacja CPI (%) 1,3 2,4 administrację D.Trumpa z punktu widzenia FOMC przechyla bilans ryzyk w stronę silniejszego wzrostu i wyższej inflacji, co otwiera drzwi do zacieśnienia polityki pieniężnej. Oczekujemy łącznie 3 podwyżek stóp procentowych Fed w tym roku (kolejne w czerwcu i we wrześniu). Strefa euro Wskaźniki nastrojów sugerują przyspieszenie aktywności gospodarczej na - realny PKB (%) 1,7 1,6 początku roku. Niemniej w dalszej jego części może być widoczne spowolnienie wynikające z osłabienia realnej dynamiki konsumpcji (wzrost - inflacja HICP (%),2 1,7 inflacji) oraz osłabienia ekspansji kredytowej banków. Wyraźny wzrost inflacji może zwiększać presję na ograniczenie ekspansywności polityki pieniężnej EBC, jednak nie sądzimy, by jakiekolwiek zmiany w tym zakresie mogły nastąpić przed końcem 217 r. Chiny W tym roku Chiny będą kontynuowały scenariusz miękkiego lądowania, - realny PKB (%) 6,7 6,5 a pod koniec roku KPCh najpewniej zaakceptuje wzrost gospodarczy poniżej 6,5%. Kluczowe dla przyszłości chińskiej gospodarki będzie - inflacja CPI (%) 2, 2,1 ustabilizowanie długu sektora prywatnego, w tym struktury aktywów banków. Na razie chińskie władze, w tym bank centralny, stosują głównie działania doraźne, a w mniejszym stopniu reformy strukturalne, co utrzymuje ryzyko twardego lądowania w kolejnych latach. Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: 525--77-38 REGON: 16298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł. 5