TECHNIKI WYTWARZANIA Metalurgia i odlewnictwo TW-01 V W1, L2 (3 pkt.) Semestr V WYKŁADY: Ogólna charakterystyka technologii odlewów. Charakterystyka surowców i materiałów niemetalowych. Surowce podstawowe i pomocnicze materiały formierskie. Ocena, badania jakości i zakres stosowania podstawowych i pomocniczych materiałów formierskich i surowców. Surowce i materiały do produkcji narzędzi i przyrządów formierskich. Metody oceny i badań jakości surowców i materiałów do produkcji narzędzi i przyrządów formierskich. Zasady wykorzystania własności surowców i materiałów niemetalowych przy ich doborze do wytwarzania form odlewniczych. Charakterystyka własności i zakres zastosowania materiałów metalowych do wytwarzania form, narzędzi i przyrządów formierskich. Metalurgia oraz surowce do produkcji materiałów wsadowych, dodatków stopowych modyfikujących i rafinujących. Charakterystyka własności i metody badania jakości materiałów wsadowych, modyfikujących i rafinujących. Metalurgia tworzyw odlewniczych i ich własności. Podział i ogólna charakterystyka tworzyw odlewniczych. Własności, metody badań jakości i zakres zastosowania odlewniczych stopów żelaza z węglem. Własności, metody badań jakości i zakres zastosowania odlewniczych stopów metali nieżelaznych. Zasady wykorzystania specyficznych własności stopów odlewniczych w projektowaniu konstrukcji odlewów. LABORATORIUM: Wprowadzenie, program i zakres zajęć laboratoryjnych, warunki zaliczania. Badania i ocena jakości podstawowych i pomocniczych materiałów formierskich i rdzeniowych (ćw. 1 i 2). Badania i ocena jakości mas formierskich i rdzeniowych (ćw. 3 i 4). Metody wykorzystania własności drewna do konstrukcji modeli rdzennic odlewniczych. Projekt i wykonanie modeli i rdzennic (ćw. 5 i 6). Zaprojektowanie i wykonanie formy odlewniczej (ćw. 7 i 8). Topienie i kontrola jakości tworzyw odlewniczych w procesie kształtowania odlewu, jego struktury i własności (ćw. 9 i 10). Badania wybranych, użytkowych własności odlewów (ćw. 11 i 12). Badania jakości warstwy wierzchniej odlewów (ćw. 13 i 14). Dr inż. Adam Tabor Obróbka cieplna TW-02 VI W1, L1 (3 pkt.) Semestr VI WYKŁADY/LABORATORIUM: Cel i zadania obróbki cieplnej, operacja, zabieg i czynności obróbki cieplnej. Czynniki wpływające na szybkość grzania, ośrodki grzejne, piece. Atmosfery ochronne. Mechanizm oziębiania w cieczach: czynniki wpływające na szybkość chło-
dzenia, ośrodki chłodzące, urządzenia do chłodzenia. Naprężenia własne i odkształcenia w obróbce cieplnej, technologiczność konstrukcji z uwagi na obróbkę cieplną. Technologia podstawowych operacji obróbki cieplnej: wyżarzania, hartowania, odpuszczania, utwardzania cieplnego. Hartowność pojęcie podstawowe, metody określania hartowności, hartowność jako kryterium doboru stali konstrukcyjnych. Prof. dr hab. inż. Ryszard H. Kozłowski Obróbka plastyczna TW-03 VI W1, L2 (3 pkt.) Semestr VI WYKŁADY: Miejsce i rola obróbki plastycznej w technologii maszyn. Podstawy fizyczne procesów obróbki plastycznej. Mechanika procesów obróbki plastycznej. Technologia obróbki plastycznej. LABORATORIUM: Podstawy obróbki plastycznej (ćw. 1). Kształtowanie objętościowe kucie matrycowe i wyciskanie (ćw. 2). Obróbka plastyczna blach tłoczenie (ćw. 3). Kształtowanie plastyczne gwintów (ćw. 4). Obróbka plastyczna warstwy wierzchniej nagniatanie (ćw. 5). Kształtowanie wyrobów z proszków metali prasowanie proszków w matrycach zamkniętych (ćw. 6). Dr inż. Henryk Kiełkucki Spawalnictwo TW-04 WYKŁADY: Techniki spawalnicze i ich udział w budowie maszyn i konstrukcji spawanych. Zastosowanie. Złącza spawane, budowa złącza spawanego. Rodzaje spoin. Strefa wpływu ciepła. Struktury strefy wpływu ciepła. Spawalność stali. Badania spawalności, próby technologiczne. Ocena skłonności spoin do pęknięć. Pęknięcia w spoinach. Wtrącenia niemetaliczne. Zjawiska metalurgiczne i cieplne zachodzące w procesach spawalniczych. Procesy utleniania i redukcji w spoinie, rafinacja metalu spoiny. Metody łączenia i cięcia metali. Cięcie termiczne. Spawanie łukowe: ręczne spawanie elektrodami otulonymi, spawanie w osłonach gazowych, spawanie elektrodą topliwą spawanie metodami MAG, MIG i TIME, spawanie elektrodą nietopliwą spawanie metodą TIG. Napawanie napawanie regeneracyjne i technologiczne. Urządzenia i sprzęt do spawania i cięcia. Spawalnicze źród-
ła prądu. Zgrzewanie metali, podział metod zgrzewania, zgrzewanie elektryczne oporowe, zgrzewanie zwarciowe i iskrowe. Zgrzewanie tarciowe. Materiały dodatkowe do spawania i napawania metali. Elektrody otulone do spawania i napawania ręcznego, druty elektrodowe. Topniki i gazy spawalnicze. Składniki otulin. Rola żużla w procesie spawania. Technologia spawania i zgrzewania metali. Wytyczne sporządzania planów technologicznych procesów spawalniczych. Dobór parametrów spawania. Kontrola prac spawalniczych. Kontrola wstępna, bieżąca, badania odbiorcze. Badania nieniszczące: wizualne, ultradźwiękowe, magnetyczno-proszkowe, penetracyjne, szczelności, radiograficzne. Badania własności mechanicznych złącz spawanych. Płyty próbne. Badania metalograficzne makro- i mikroskopowe. Badania ekspertyzowe. LABORATORIUM: Zagrożenia występujące przy spawaniu, zasady BHP przy pracach spawalniczych i obsłudze sprzętu spawalniczego. Sprzęt spawalniczy: spawarki, półautomaty i automaty spawalnicze, urządzenia specjalizowane, oprzyrządowanie spawalnicze do badania właściwości eksploatacyjnych. Metody łączenia i cięcia metali: spawanie łukowe ręczne elektrodami otulonymi, spawanie w osłonach gazowych, spawanie automatyczne pod topnikiem. Cięcie termiczne: cięcie tlenowe, cięcie plazmowe. Projektowanie procesów technologicznych spawania. Weryfikacja dokumentacji technicznej. Materiały dodatkowe do spawania i napawania: elektrody, druty elektrodowe pełne i proszkowe, topniki, gazy spawalnicze badania ich własności. Ocena przydatności materiałów podstawowych i dodatkowych do spawania. Spawalność stali, badania spawalności. Wyznaczanie wskaźników spawalności, równoważnik węgla stali konstrukcyjnych. Wytyczne technologii spawania podstawowych metali i ich stopów, spawanie stali niestopowych i stopowych. Algorytm doboru materiałów dodatkowych i parametrów spawania. Karty operacyjne procesów spawalniczych WSP. Opracowanie instrukcji spawania. Obróbka cieplna złącz spawanych: obróbka wstępna, międzyoperacyjna i końcowa; parametry obróbki cieplnej. Badania odbiorcze złącz spawanych. Dokumentacja spawalnicza. Dr hab. inż. Andrzej Zając, prof. PK Przetwórstwo polimerów TW-05 WYKŁADY: Przemiany stanów polimerów podczas przetwórstwa. Zjawiska i właściwości reologiczne polimerów przy przetwórstwie. Podstawy procesu uplastyczniania polimerów. Przetwórstwo tworzyw sztucznych przez wytłaczanie. Przetwórstwo tworzyw sztucznych przez wtryskiwanie. Termoformowanie próżniowe i mechanicznie. Wytwarzanie pojemników z tworzyw sztucznych. Inne metody przetwórstwa fizyczno-chemicznego polimerów. Przetwórstwo chemiczno-fizyczne polimerów. Laminowanie kompozytów polimerowych. Wytwarzanie preimpregnatów kompozytowych. Prasowanie tłoczyw i kompozytów polimerowych. Wpływ warunków przetwórstwa na właściwości wyrobów.
LABORATORIUM: Ocena własności przetwórczych polimerów. Formowanie polimeryzacyjne elementów z tworzyw sztucznych. Przygotowanie i przetwórstwo mieszanin PVC. Wytłaczanie profili z tworzyw sztucznych. Wtryskiwanie kształtek z termoplastów. Laminowanie kompozytów duroplastycznych. Badania własności gumy twardość, lepkość, własności mechaniczne. Osoby odpowiedzialne za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Stanisław Mazurkiewicz Instytut Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn (M-1) Technologia spieków TW-06 V W1, L2 (3 pkt.) Semestr V WYKŁADY: Metody wytwarzania proszków metali. Mechaniczne metody wytwarzania proszków metali ze stanu stałego, ciekłego. Specjalne metody wytwarzania proszków metali. Właściwości chemiczne, fizyczne i technologiczne proszków. Przygotowanie proszków do prasowania. Zjawiska występujące podczas prasowania. Czynniki wpływające na gęstość wyprasek. Ciśnienie wypychania, rozprężenie wyprasek. Rozkład gęstości w wypraskach. Technologie formowania proszków, prasowanie w sztywnych matrycach, zagęszczanie wibracyjne, izostatyczne i wysokociśnieniowe, wyciskanie past proszkowych, kształtowanie wtryskowe, prasowanie dynamiczne i wybuchowe, natryskiwanie. Urządzenia do prasowania i zasady projektowania matryc. Teoretyczne podstawy procesów spiekania kształtek w fazie stałej i w fazie ciekłej. Aktywowane spiekanie. Atmosfery i piece wykorzystywane w technologii spieków. Infiltracja. Wytwarzanie spieków o specjalnych właściwościach. Metody badań właściwości spiekanych materiałów. LABORATORIUM: Badanie wybranych właściwości fizycznych i technologicznych proszków (oznaczenie metodą analizy sitowej ziarnistości proszku, oznaczenie sypkości i gęstości nasypowej proszków wytworzonych różnymi metodami oraz oznaczenie kształtu wybranych cząstek proszku). Projektowanie narzędzi do prasowania (dobór warunków prasowania, projekt matrycy i stempli, dobór oprzyrządowania do prasowania). Prasowanie proszków (prasowanie kształtek z różnych mieszanek przy różnych ciśnieniach prasowania, oznaczenie gęstości i spoistości wyprasek). Spiekanie w fazie stałej i w fazie ciekłej mieszanek Fe-Cu. Badania właściwości spieków. Projektowanie właściwości wyrobów z proszków metali z uwzględnieniem programu firmy Höganäs. Dr hab. inż. Jan Kazior, prof. PK
Obróbka skrawaniem i erozyjna TW-07 WYKŁADY/LABORATORIUM: Tendencje rozwojowe technologii kształtowania ubytkowego z uwzględnieniem wspomagających materiałów konstrukcyjnych i narzędziowych. Terminologia obróbki skrawaniem, podstawy fizyczne procesów obróbki erozyjnej oraz wskaźniki techniczno-ekonomiczne technologii ubytkowych. Dobór materiałów narzędziowych na ostrza narzędzi, systemy narzędziowe w obróbce zautomatyzowanej. Siły i moc skrawania, wpływ cieplny procesu skrawania i erozji na stan przedmiotu obrabianego, jakość technologiczna i eksploatacyjna, warstwa wierzchnia. Zużycie narzędzia, kryteria zużycia, okres trwałości ostrza. Dobór warunków obróbki w procesach skrawania i erozji. Sposoby obróbki płaszczyzn i powierzchni złożonych, obróbka kół zębatych. Obróbka materiałów specjalnych, kompozyty na bazie włókna węglowego i włókna szklanego, ceramika, minerały, technologia wysokociśnieniowego strumienia wody. Metody inżynierii warstwy wierzchniej, stan fizykalny i stereometryczny warstwy wierzchniej oraz procesy zużycia. Prof. dr hab. inż. Edward Wantuch Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji (M-6)