PROGRAM. PAOSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA podlaskiego. na lata

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku PROGRAM PAOSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA podlaskiego na lata 2010-2012 Przedkładam Zatwierdzam Grażyna Żyła Pietkiewicz Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Andrzej Jagusiewicz Główny Inspektor Ochrony Środowiska Białystok, 2009 r. 1

Program został opracowany w Wydziale Monitoringu Środowiska 2

Spis treści 1 Wstęp... 4 2 BLOK PRESJE... 5 3 BLOK STAN... 7 3.1 Podsystem monitoringu jakości powietrza... 8 3.2 Podsystem monitoringu jakości wód... 17 3.2.1 Monitoring wód powierzchniowych wody śródlądowe, wody przejściowe i przybrzeżne... 18 3.2.2 Monitoring jakości wód podziemnych... 40 3.3 Podsystem monitoringu przyrody... 42 3.4 Podsystem monitoringu hałasu... 43 3.5 Podsystem monitoringu pól elektromagnetycznych... 50 4 BLOK OCENY I PROGNOZY... 56 5 SYSTEM JAKOŚCI W PMŚ laboratoria i sieci pomiarowe... 56 5.1 System jakości w monitoringu powietrza... 56 5.2 System jakości w monitoringu wód... 57 5.3 System jakości w monitoringu hałasu... 57 5.4 System jakości w monitoringu pól elektromagnetycznych... 58 6 SYSTEM BAZ DANYCH I PREZENTACJI INFORMACJI PMŚ... 58 7 UWARUNKOWANIA FINANSOWE REALIZACJI PROGRAMU PMŚ... 59 3

1 WSTĘP Paostwowy monitoring środowiska (PMŚ) jest systemem pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku. Został utworzony na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm) w celu zapewnienia wiarygodnych informacji o stanie środowiska. Zgodnie z art. 23 realizowany jest na podstawie: wieloletnich programów paostwowego monitoringu środowiska opracowywanych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzanych przez ministra właściwego do spraw środowiska, wojewódzkich programów monitoringu opracowywanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska i zatwierdzanych przez GIOŚ. Postawą niniejszego Programu Paostwowego Monitoringu Środowiska województwa podlaskiego na lata 2010-2012 jest Program Paostwowego Monitoringu Środowiska na lata 2010-2012, który został opracowany przez GIOŚ i zatwierdzony przez Ministra Środowiska. STRUKTURA I ZAKRES DOKUMENTU Dokument stanowi uszczegółowienie opisu zadao określonych w odpowiednich aktach prawnych i Programie krajowym PMŚ na lata 2010-2012, a także zawiera zadania monitoringowe wynikające ze specyficznych potrzeb regionu. Obejmuje lata 2010 2012. Składa się z trzech głównych blokó:; bloku presje na środowisko, bloku stan środowiska oraz bloku - oceny i prognozy określających rodzaje i intensywnośd oddziaływania na środowisko. Ponadto w dokumencie zawarto opis systemu zapewnienia jakości pomiarów i ocen, prezentacji informacji o wynikach badao oraz sposobu finansowania zadao realizowanych przez WIOŚ w ramach WPMŚ. Kolejnośd prezentacji poszczególnych podsystemów monitoringu środowiska i zadao w tych podsystemach odpowiada kolejności w Programie Paostwowego Monitoringu Środowiska na lata 2010-2012. Opis poszczególnych zadao realizowanych przez WIOŚ w ramach podsystemów obejmuje: podstawę prawną, cel realizacji zadania, program pomiarowy (zestawienie stacji/stanowisk/punktów pomiarowych wraz z programem i częstotliwością badao), sposób gromadzenia danych, sposób i zakres oceny, informację na temat przekazywania danych (w tym informację o zakresie, częstotliwości i stałych odbiorcach danych), oraz informację na temat udostępniania i upowszechniania danych (forma, częstotliwośd). Wojewódzki program monitoringu środowiska nie zawiera opisów zadao PMŚ, w których WIOŚ nie będzie brał udziału przy ich realizacji. W podsystemach monitoringu jakości powietrza, monitoringu jakości wód, monitoringu hałasu i monitoringu PEM (dla których, zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, sieci/stanowiska pomiarowe definiują wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska) zamieszczono szczegółowe opisy planowanych programów pomiarowych, które przedstawiono w załącznikach - tabelach. W przypadku zadao, których realizacja opiera się na sieciach krajowych (tzn. organizowanych i finansowanych przez GIOŚ w ramach umów z wykonawcą zewnętrznym), zaznaczono jedynie, w jakim zakresie WIOŚ będzie wykorzystywał dane wytwarzane w ramach tych zadao i/lub w jakim zakresie WIOŚ będzie współuczestniczył w ich realizacji. Zakłada się, że Program monitoringu środowiska województwa podlaskiego w latach 2010-2012 będzie podlegad modyfikacjom w zakresie wynikającym z sukcesywnego wdrażania i zmian przepisów prawnych, które na 4

etapie tworzenia programu były w fazie projektów. Dokonywane zmiany i uzupełnienia będą wprowadzane w formie aneksów do niniejszego programu. W celu zapewnienia łatwego dostępu do bieżących danych pomiarowych i wyników prac prowadzonych w ramach PMŚ systematycznie będą aktualizowane tematyczne strony internetowe Inspekcji. Ważnym elementem jest zapewnienie odpowiedniej jakości badao. Laboratorium WIOŚ w Białymstoku, wykonujące badania na potrzeby PMŚ, posiada system jakości potwierdzony certyfikatem PCA. 2 BLOK PRESJE W ramach bloku presje będą pozyskiwane informacje o źródłach i ładunkach substancji odprowadzanych do środowiska, a w szczególności informacje o emisjach pozyskiwane z systemu administracyjnego, statystyki publicznej oraz wytwarzane przez Inspekcję Ochrony Środowiska. Istotnym źródłem danych o emisjach będzie system statystyki publicznej, z którym jednak wiążą się ograniczenia wynikające z braku dostępu do indywidualnych danych statystycznych dotyczących podmiotów gospodarczych. Rola systemu statystycznego będzie się stopniowo zmniejszała na rzecz systemów administracyjnych, które stanowią coraz bardziej istotne źródło danych o emisjach. Ponadto blok - presje będzie zasilany danymi o emisjach pochodzącymi od podmiotów gospodarczych, które zgodnie z art. 149 ust. 1 oraz art. 286 ust. 1b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) są zobligowane do przekazywania informacji o emisjach Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska. Istotnym źródłem informacji o presjach będą również raporty od podmiotów objętych rozporządzeniem nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeo i zmieniającym dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 4.02.2006, str. 1) zawarte w Krajowym Rejestrze Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeo. Wyniki pomiarów wielkości emisji prowadzonych przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska w ramach kontroli podmiotów oraz informacje uzyskiwane z systemu handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla. W ramach bloku - presje na poziomie województwa będą realizowane zadania związane z pozyskiwaniem informacji o: źródłach i ładunkach substancji odprowadzanych do powietrza dla potrzeb rocznej i wstępnej oceny jakości powierza, źródłach emisji energii odprowadzanych do środowiska, źródłach i ładunkach substancji odprowadzanych do wód lub do ziemi oraz o poborach wód, odpadach na potrzeby oceny gospodarki odpadami. Zadanie: pozyskiwanie informacji o źródłach i ładunkach substancji dla potrzeb rocznej i wstępnej oceny jakości powietrza Zadanie obejmuje gromadzenie przez WIOŚ danych o źródłach i wielkościach emisji zanieczyszczeo objętych systemem oceny jakości powietrza dla potrzeb rocznych ocen jakości powietrza oraz ocen mających na celu ustalenie odpowiedniego sposobu oceny jakości powietrza. W 2010 roku, na potrzeby ustalenia odpowiedniego sposobu oceny jakości powietrza w strefach (obowiązek wynikający z art. 88 ust. 2 ustawy Poś), Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku wykona inwentaryzację źródeł i ładunków zanieczyszczeo wprowadzanych do powietrza. Inwentaryzacja obejmie dane dot. wielkości emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu, tlenku węgla, benzenu, lotnych związków organicznych - prekursorów ozonu, pyłu PM10 oraz metali ciężkich (ołowiu, kadmu, niklu, arsenu) i benzo(a)pirenu. 5

Inwentaryzacja źródeł i ładunków będzie dokonywana w oparciu o dane o emisjach przesyłane do WIOŚ na podstawie obowiązujących przepisów prawa. W miarę potrzeb informacje te będą uzupełniane poprzez ankietyzowanie źródeł. Planowane jest, utworzenie w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami (w Instytucie Ochrony Środowiska), krajowej bazy danych o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji (art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych lub innych substancji (Dz. U. z 2009 r. Nr 130, poz. 1070). Zakłada się możliwośd wykorzystania zasobów tej bazy na potrzeby rocznych ocen jakości powietrza oraz ocen mających na celu ustalenie odpowiedniego sposobu oceny jakości powietrza. W przypadku potrzeby wykorzystania wyników inwentaryzacji wojewódzkiej na poziomie krajowym, WIOŚ przekaże wyniki inwentaryzacji wojewódzkiej do GIOŚ. Zadanie: Pozyskiwanie informacji o źródłach emisji energii odprowadzanych do środow i- ska Dane o źródłach emisji energii odprowadzanych do środowiska obejmowad będą informacje dotyczące źródeł hałasu oraz sztucznie wytwarzanego promieniowania elektromagnetycznego. Źródłem danych o emisji hałasu do środowiska będą informacje uzyskane z działalności kontrolnej, z podsystemu monitoringu hałasu, a także z dokumentacji map akustycznych, o których mowa w art. 118 ustawy Poś (częśd opisowa mapy, zawiera identyfikację i charakterystykę źródeł hałasu, częśd graficzna zapewnia przestrzenne zobrazowanie presji na środowisko). Ewidencja źródeł hałasu z podsystemu monitoringu hałasu i działalności kontrolnej Inspektoratu, będzie prowadzona w wojewódzkiej bazie danych OPH. Dane będą przekazywane corocznie do centralnej bazy danych do GIOŚ. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku będzie również sukcesywnie gromadził informacje na temat źródeł promieniowania elektromagnetycznego 1, mogących znacząco oddziaływad na środowisko, do których, zaliczono: stacje elektroenergetyczne lub napowietrzne linie elektroenergetyczne, o napięciu znamionowym wynoszącym nie mniej niż 110 kv, o długości nie mniejszej niż 15 km; instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne, emitujące pola elektromagnetyczne, których równoważna moc promieniowana izotropowo wynosi nie mniej niż 15 W, emitujące pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 30 khz do 300 GHz. Dane na temat źródeł promieniowania elektromagnetycznego będą przekazywane corocznie do GIOŚ. Zadanie: Pozyskiwanie informacji o źródłach i ładunkach substancji odprowadz anych do wód lub do ziemi oraz o poborach wód. Źródłem informacji o emisjach zanieczyszczeo do wód będą: 1 zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięd mogących znacząco oddziaływad na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowao związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. z 2004 r. Nr 257, poz. 2573) 6

dane pochodzące od prowadzących instalacje, którzy są zobowiązani do prowadzenia pomiarów wielkości emisji i przekazywania ich wyników do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku, Wojewódzka Baza Informacji o Korzystaniu ze Środowiska, prowadzona przez marszałka; tworzona na podstawie ewidencji, prowadzonej przez podmioty korzystające ze środowiska, w zakresie ilości i jakości pobranej wody powierzchniowej i podziemnej, oraz ilości i składu ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi. Dane o emisjach uzupełniane będą danymi uzyskanymi w ramach działalności kontrolnej Inspektoratu. Do celów związanych z ogólną analizą trendów będą wykorzystane zagregowane dane o emisjach do wód pochodzące z systemu statystyki publicznej. Zadanie: Ocena gospodarki odpadami Pozyskiwanie danych niezbędnych do oceny gospodarki odpadami prowadzone jest na podstawie art. 26 ustawy Poś oraz na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz.251 z poźn. zm.). Podstawowe źródło danych w zakresie odpadów przemysłowych na terenie województwa będzie stanowid wojewódzka baza danych dotycząca wytwarzania i gospodarowania odpadami, prowadzona przez Marszałka Województwa Podlaskiego. Inspektorat posiada dostęp do bazy na mocy ustawy o odpadach. Do czasu uzyskania wiarygodnych danych z systemu administracyjnego źródło danych o gospodarowaniu odpadami stanowid będzie system statystyki publicznej. Na poziomie województwa stan gospodarki odpadami będzie prezentowany również w oparciu o własne dane Inspekcji Ochrony Środowiska, gromadzone w ramach działalności kontrolnej oraz informacje o składowiskach i spalarniach odpadów zgromadzone w inspekcyjnych bazach danych (SKŁADOWISKA I SPALARNIE). Dla potrzeb tego zadania będą także wykorzystywane informacje, przesyłane corocznie do WIOŚ, przez zarządzających składowiskami w zakresie określonym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. z 2002 r. Nr 220 poz. 1858). 3 BLOK STAN Blok-stan obejmuje działania związane z pozyskiwaniem, gromadzeniem, analizowaniem i upowszechnianiem informacji o poziomach substancji i innych wskaźników charakteryzujących stan poszczególnych elementów przyrodniczych. W ramach bloku-stan wykonywane są również oceny stanu poszczególnych komponentów środowiska, uwzględniające w coraz szerszym zakresie wpływ elementów presji. Celem działao prowadzonych w bloku-stan jest zapewnienie odpowiednim organom informacji niezbędnych do zarządzania środowiskiem, zgodnie z ich kompetencjami, oraz wywiązywania się z obowiązków sprawozdawczych, zarówno krajowych jak i międzynarodowych. Bardzo ważnym celem tych działao jest również zapewnienie społeczeostwu możliwości dostępu do pełnej, a zarazem zrozumiałej informacji o stanie środowiska. W Programie Paostwowego Monitoringu Środowiska województwa podlaskiego na lata 2010-2012 zadania realizowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku obejmują następujące podsystemy: podsystemu monitoringu jakości powietrza, podsystemu monitoringu jakości wód, podsystemu monitoringu hałasu, podsystemu monitoringu pól elektromagnetycznych, 7

3.1 Podsystem monitoringu jakości powietrza Na poziomie wojewódzkim, ramach podsystemu monitoringu jakości powietrza, w latach 2010-2012 będą realizowane następujące zadania: pomiary i ocena jakości powietrza w strefach, pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM2,5 dla potrzeb określenia krajowego celu redukcji narażenia, monitoring tła miejskiego pod kątem WWA, pomiary chemizmu opadów atmosferycznych i ocena depozycji zanieczyszczeo do podłoża. ZADANIE: POMIARY I OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W STREFACH PODSTAWA PRAWNA 2 : ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) art. 26 oraz art. 85-95; rozporządzenie MŚ z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2009 r. Nr 5, poz. 31); rozporządzenie MŚ z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2008 r. Nr 47, poz. 281); rozporządzenie MŚ z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1377); rozporządzenie MŚ z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2008 r. Nr 52, poz. 310); ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227); CEL ZADANIA Celem zadania jest uzyskanie dla wszystkich stref w województwie informacji o poziomach substancji w powietrzu w odniesieniu do standardów jakości powietrza i innych kryteriów oceny jakości powietrza, identyfikacja obszarów wymagających poprawy jakości powietrza, a następnie monitorowanie efektywności działao podejmowanych w ramach planów i programów ochrony powietrza na jakośd powietrza na obszarach przekroczeo. PROGRAM POMIAROWY W 2010 r. kontynuowane będą pomiary stężeo substancji w powietrzu: SO 2, NO 2, NOx, PM10, Pb, CO, C 6 H 6, O 3 oraz As, Cd, Ni i B(a)P w pyle PM10. Dodatkowo od 2010 roku pomiarami w ramach systemu oceny jakości powietrza będzie objęty pył PM2,5 którego sied pomiarową zaplanowano zgodnie z wytycznymi GIOŚ (w nowym układzie stref). Pomiary badanych substancji będą wykonywane w strefach, w których poziomy stężeo są wyższe od górnego progu oszacowania oraz w aglomeracjach o liczbie mieszkaoców > 250 tys. W pozostałych strefach można będzie wykonywad mniej intensywne pomiary lub dokonad oceny za pomocą innych metod, takich jak modelowanie matematyczne, metody pasywne i in. Metody te mogą stanowid również uzupełnienie pomiarów najwyższej 2 W związku z transpozycją dyrektywy 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy ustawa - Prawo ochrony środowiska zostanie znowelizowana, a ww. rozporządzenia wykonawcze zostaną zastąpione nowymi. 8

jakości (automatycznych i manualnych) w aglomeracjach i strefach, gdzie obserwowane są stężenia powyżej górnego progu oszacowania. W 2010 r. na podstawie uzyskanych danych w roku 2009 dla poszczególnych substancji (SO2, NO2, NOx, PM10, CO, C6H6, O3 oraz Pb, As, Cd, Ni i B(a)P w PM10) wykonane zostaną: roczna ocena jakości powietrza w strefach województwa określonych w rozporządzeniu MŚ w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (stary układ stref), klasyfikacja stref wg kryteriów określonych rozporządzeniem Ministra Środowiska (nowy układ stref), identyfikacja obszarów przekroczeo poziomów dopuszczalnych (z uwzględnieniem marginesów tolerancji), poziomów docelowych oraz poziomów celów długoterminowych. W 2010 r. wykonana zostanie weryfikacja wstępnej oceny jakości powietrza dla SO 2, NO 2, NOx, PM10, CO, C 6 H 6, O 3 oraz Pb, As, Cd, Ni i B(a)P w pyle PM10 w układzie stref określonym w ramach transpozycji dyrektywy 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy. W latach 2011-2012 będzie kontynuowany monitoring SO 2, NO 2, NOx, PM10, PM2,5, CO, C 6 H 6, O 3 oraz Pb, As, Cd, Ni i B(a)P w pyle PM10 w strefach. Dodatkowo począwszy od 2011 r. roczna ocena jakości powietrza (ocena za 2010 r.) zostanie rozszerzona o pył PM2,5. Ocena ta będzie wykonywana dla wszystkich zanieczyszczeo w oparciu o układ stref wg rozporządzenia MŚ z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2008 r. Nr 52, poz.310). Wykaz stanowisk działających w wojewódzkim systemie oceny jakości powietrza w latach 2010-2012 zamieszczono w tabeli 3.1.1. Liczbę stanowisk działających w ramach wojewódzkiego systemu oceny jakości powietrza i stanowisk uzupełniających zamieszczono w tabeli 3.1.2. Lokalizację stacji wojewódzkiej sieci monitoringu powietrza przedstawia mapa 3.1.1. WYKONYWANIE POMIARÓW Pomiary Bazy danych Nadzór i ocena WIOŚ w Białymstoku WIOŚ wojewódzka baza danych o jakości WIOŚ ocena jakości powietrza powietrza JPOAT, PA w województwie. PRZEKAZYWANIE WYNIKÓW BADAO Podmiot przekazujący wyniki WIOŚ WIOŚ WIOŚ Rodzaj i forma przekazywanych wyników badao wyniki pomiarów ze stacji objętych wojewódzkim programem monitoringu środowiska oraz wyniki klasyfikacji stref wg rozporządzenia MŚ w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza dane o przekroczeniach alarmowych poziomów substancji w powietrzu wyniki rocznej oceny jakości powietrza wykonanej przez WIOŚ na poziomie województw Częstotliwośd przekazywania wyników badao (min.) od trybu miesięcznego do rocznego wg rozporządzenia MŚ w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza w trybie dobowym, zgodnie z rozporządzeniem MŚ w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza jeden raz w roku Miejsce przekazania wyników badao GIOŚ (oraz po uzyskaniu decyzji GIOŚ do europejskiej bazy danych AIRBASE) GIOŚ, marszałek województwa, wojewoda GIOŚ, marszałek województwa 9

UPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW Podmiot upowszechniający wyniki WIOŚ WIOŚ WIOŚ Forma upowszechnianej informacji wynikowej Komunikat, wersja drukowana: Roczna ocena jakości powietrza w strefach woj. podlaskiego strona internetowa WIOŚ www.wios.bialystok.pl zakładka: Publikacje; Roczna ocena jakości powietrza w strefach woj. podlaskiego. strona internetowa WIOŚ www.wios.bialystok.pl zakładka: Stan powietrza on-line Częstotliwośd upowszechniania informacji wynikowej (min.) Odbiorca informacji wynikowej 1 raz w roku administracja rządowa i samorządowa, uczelnie, szkoły, 1 raz w roku biblioteki, społeczeostwo od trybu godzinowego do rocznego 10

TABELA 3.1.1.WYKAZ STANOWISK DZIAŁAJĄCYCH W WOJEWÓDZKIM SYSTEMIE OCENY JAKOŚCI POWIETRZA W LATACH 2010-2012 I STANOWISK UZUPEŁNIAJĄCYCH Lp Kod krajowy stanowiska Wskaźnik Czas uśredn. Nazwa strefy strefy Kod strefy Nazwa stanowiska Typ pomiaru Właściciel stanowiska Współrzędne prostokątne stanowiska (PUWG 1992) Stanowisko w WPMŚ [tak/nie] X Y 2010 2011 2012 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Aglomeracja 1 PdBialyMiejska benzen tygodniowy Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 2 PdBialyMiejska CO 1-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska automatyczny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 3 PdBialyMiejska NO 1-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska automatyczny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 4 PdBialyMiejska NO2 1-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska automatyczny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 5 PdBialyMiejska NOx 1-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska automatyczny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 6 PdBialyMiejska SO2 1-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska automatyczny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 7 PdBialyMiejska Cd(PM10) 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 8 PdBialyMiejska Ni(PM10) 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 9 PdBialyMiejska As(PM10) 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 10 PdBialyMiejska Pb(PM10) 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 11 PdBialyMiejska PM10 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 12 PdBialyMiejska B(a)P 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 13 PdBialyMiejska PM2.5 1-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska automatyczny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak nie 14 PdBialyMiejska benzo(a)antracen 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak tak 15 PdBialyMiejska benzo(b)fluoranten 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak tak 16 PdBialyMiejska benzo(j)fluoranten 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak tak 17 PdBialyMiejska benzo(k)fluoranten 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak tak 18 PdBialyMiejska dibenzo(a,h)antracen 24-godzinny Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak tak Stanowisko WPMŚ, które zostanie uruchomione w roku 2010 [tak/nie] 11

Lp Kod krajowy stanowiska Wskaźnik Czas uśredn. 19 PdBialyMiejska indeno(1,2,3-cd)piren 24-godzinny 20 PdBialyPodmiejska NO2 1-godzinny 21 PdBialyPodmiejska NO 1-godzinny 22 PdBialyPodmiejska NOx 1-godzinny 23 PdBialyPodmiejska O3 1-godzinny 24 PdBialyPodmiejska SO2 1-godzinny 25 PdBialyWarszawska PM2.5 24-godzinny 26 PdBialyWarszawska PM10 1-godzinny Nazwa strefy strefy Kod strefy Nazwa stanowiska Typ pomiaru Właściciel stanowiska Współrzędne prostokątne stanowiska (PUWG 1992) Stanowisko w WPMŚ [tak/nie] X Y 2010 2011 2012 Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Miejska manualny WIOŚ 777892,62 593002,57 tak tak tak tak Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Podmiejska automatyczny WIOŚ 782767,64 594682,36 tak tak tak nie Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Podmiejska automatyczny WIOŚ 782767,64 594682,36 tak tak tak nie Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Podmiejska automatyczny WIOŚ 782767,64 594682,36 tak tak tak nie Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Podmiejska automatyczny WIOŚ 782767,64 594682,36 tak tak tak nie Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Podmiejska automatyczny WIOŚ 782767,64 594682,36 tak tak tak nie Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Warszawska manualny WIOŚ 779650,50 593088,50 tak tak tak tak Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Warszawska automatyczny WIOŚ 779650,50 593088,50 nie tak tak nie Aglomeracja Białostocka PL.20.01.a.01 Białystok-Warszawska automatyczny WIOŚ 779650,50 593088,50 nie tak tak nie 27 PdBialyWarszawska PM2.5 1-godzinny 28 PdLomzaSikorskiego NO 1-godzinny miasto Łomża PL.20.02.m.01 Lomza Sikorskiego 48/94 automatyczny WIOŚ 704069,25 595096,55 tak tak tak nie 29 PdLomzaSikorskiego NO2 1-godzinny miasto Łomża PL.20.02.m.01 Lomza Sikorskiego 48/94 automatyczny WIOŚ 704069,25 595096,55 tak tak tak nie 30 PdLomzaSikorskiego NOx 1-godzinny miasto Łomża PL.20.02.m.01 Lomza Sikorskiego 48/94 automatyczny WIOŚ 704069,25 595096,55 tak tak tak nie 31 PdLomzaSikorskiego PM10 1-godzinny miasto Łomża PL.20.02.m.01 Lomza Sikorskiego 48/94 automatyczny WIOŚ 704069,25 595096,55 tak tak tak nie 32 PdLomzaSikorskiego SO2 1-godzinny miasto Łomża PL.20.02.m.01 Lomza Sikorskiego 48/94 automatyczny WIOŚ 704069,25 595096,55 tak tak tak nie 33 PdLomzaSikorskiego PM2.5 24-godzinny strefa podlaska PL.20.02.m.01 Lomza Sikorskiego 48/94 manualny WIOŚ 704069,25 595096,55 tak tak tak tak 34 PdSuwPulaski PM10 1-godzinny miasto Suwałki PL.20.03.m.01 Suwałki, ul. Pułaskiego 73 automatyczny WIOŚ 757147,02 702204,33 tak tak tak nie 35 PdSuwPulaski PM2.5 1-godzinny strefa podlaska PL.20.03.m.01 Suwałki, ul. Pułaskiego 73 automatyczny WIOŚ 757147,02 702204,33 nie tak tak nie 36 PdBorsuWiejska NO 1-godzinny 37 PdBorsuWiejska NO2 1-godzinny 38 PdBorsuWiejska NOx 1-godzinny 39 PdBorsuWiejska O3 1-godzinny 40 PdBorsuWiejska SO2 1-godzinny 41 PdGrajewoM NO 1-godzinny 42 PdGrajewoM NO2 1-godzinny strefa moniecko sokólska PL.20.08.z.02 Borsukowizna-Wiejska automatyczny WIOŚ 809774,36 604911,43 tak tak tak nie strefa moniecko sokólska PL.20.08.z.02 Borsukowizna-Wiejska automatyczny WIOŚ 809774,36 604911,43 tak tak tak nie strefa moniecko sokólska PL.20.08.z.02 Borsukowizna-Wiejska automatyczny WIOŚ 809774,36 604911,43 tak tak tak nie strefa moniecko sokólska PL.20.08.z.02 Borsukowizna-Wiejska automatyczny WIOŚ 809774,36 604911,43 tak tak tak nie strefa moniecko sokólska PL.20.08.z.02 Borsukowizna-Wiejska automatyczny WIOŚ 809774,36 604911,43 tak tak tak nie strefa grajewska PL.20.05.p.01 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 728612,55 647256,55 nie tak nie nie strefa grajewska PL.20.05.p.01 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 728612,55 647256,55 nie tak nie nie Stanowisko WPMŚ, które zostanie uruchomione w roku 2010 [tak/nie] 12

Lp Kod krajowy stanowiska Wskaźnik Czas uśredn. 43 PdGrajewoM PM10 1-godzinny 44 PdGrajewoM NOx 1-godzinny 45 PdGrajewoM O3 1-godzinny 46 PdGrajewoM SO2 1-godzinny 47 PdAugustowM NO 1-godzinny 48 PdAugustowM NO2 1-godzinny 49 PdAugustowM PM10 1-godzinny 50 PdAugustowM NOx 1-godzinny 51 PdAugustowM O3 1-godzinny 52 PdAugustowM SO2 1-godzinny 53 PdHajnowkaM NO 1-godzinny 54 PdHajnowkaM NO2 1-godzinny 55 PdHajnowkaM PM10 1-godzinny 56 PdHajnowkaM NOx 1-godzinny 57 PdHajnowkaM O3 1-godzinny 58 PdHajnowkaM SO2 1-godzinny Nazwa strefy strefy Kod strefy Nazwa stanowiska Typ pomiaru Właściciel stanowiska Współrzędne prostokątne stanowiska (PUWG 1992) Stanowisko w WPMŚ [tak/nie] X Y 2010 2011 2012 strefa grajewska PL.20.05.p.01 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 728612,55 647256,55 nie tak nie nie strefa grajewska PL.20.05.p.01 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 728612,55 647256,55 nie tak nie nie strefa grajewska PL.20.05.p.01 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 728612,55 647256,55 nie tak nie nie strefa grajewska PL.20.05.p.01 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 728612,55 647256,55 nie tak nie nie strefa suwalsko - augustowska PL.20.09.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 762925,55 671945,25 tak nie nie tak strefa suwalsko - augustowska PL.20.09.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 762925,55 671945,25 tak nie nie tak strefa suwalsko - augustowska PL.20.09.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 762925,55 671945,25 tak nie nie tak strefa suwalsko - augustowska PL.20.09.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 762925,55 671945,25 tak nie nie tak strefa suwalsko - augustowska PL.20.09.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 762925,55 671945,25 tak nie nie tak strefa suwalsko - augustowska PL.20.09.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 762925,55 671945,25 tak nie nie tak strefa bielsko - siemiatycka PL.20.06.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 808900,75 551540,55 nie nie tak nie strefa bielsko - siemiatycka PL.20.06.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 808900,75 551540,55 nie nie tak nie strefa bielsko - siemiatycka PL.20.06.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 808900,75 551540,55 nie nie tak nie strefa bielsko - siemiatycka PL.20.06.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 808900,75 551540,55 nie nie tak nie strefa bielsko - siemiatycka PL.20.06.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 808900,75 551540,55 nie nie tak nie strefa bielsko - siemiatycka PL.20.06.z.03 lab.mobilne automatyczny WIOŚ 808900,75 551540,55 nie nie tak nie Stanowisko WPMŚ, które zostanie uruchomione w roku 2010 [tak/nie] 13

TABELA 3.1.2. LICZBA STANOWISK DZIAŁAJĄCYCH W RAMACH WOJEWÓDZKIEGO SYSTEMU OCENY JAKOŚCI POWIETRZA I STANOWISK UZUPEŁNIAJĄCYCH. Parametr Typ pomiaru WIOŚ As(PM10) manualny 1 BaP(PM10) manualny 1 benzen automatyczny manualny 1 pasywny benzo(a)antracen manualny 1 benzo(b)fluoranten manualny 1 benzo(j)fluoranten manualny 1 benzo(k)fluoranten manualny 1 dibenzo(a,h)antracen manualny 1 Cd(PM10) manualny 1 CO Cr(PM10) Cu(PM10) etylobenzen formaldehyd H2S Hg Hg(PM10) automatyczny 1 manualny manualny manualny automatyczny manualny manualny pasywny automatyczny automatyczny manualny indeno(1,2,3-cd)piren manualny 1 ksylen m,p-ksylen NH3 automatyczny manualny automatyczny manualny Ni(PM10) manualny 1 NO automatyczny 7 NO2 automatyczny 7 manualny pasywny NOx automatyczny 7 O3 automatyczny 5 o-ksylen automatyczny Pb(PM10) manualny 1 PM10 PM2.5 SO2 toluen TSP automatyczny 6 manualny 1 automatyczny 3 manualny 2 automatyczny 7 manualny pasywny automatyczny manualny automatyczny manualny Suma koocowa 58 Inst. nauk-bad. Liczba stanowisk według właściciela stacji Zakł. przemysł. Samorząd teryt. Fundacja Razem 14

MAPA 3.1.1 LOKALIZACJA STACJI WOJEWÓDZKIEJ SIECI MONITORINGU POWIETRZA W LATACH 2010-2012 15

ZADANIE: POMIARY STANU ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA PYŁEM PM2,5 DLA POTRZEB OKREŚLENIA KRAJOWEGO CELU REDUKCJI NARAŻENIA Obowiązek pomiarów pyłu PM2,5 dla potrzeb wyznaczenia wskaźnika średniego narażenia 3 wynika z art. 15 ust. 3 oraz załącznika XIV sekcja A dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2008, str.1), transpozycja w toku. Celem zadania jest wyznaczenie wskaźnika średniego narażenia i na tej podstawie ustalenie krajowego celu redukcji narażenia na pył PM2,5. Dla potrzeb wyznaczenia, a następnie monitorowania wskaźnika średniego narażenia na terenie całego kraju będą prowadzone pomiary pyłu PM2,5 na 30-32 stacjach monitoringu zlokalizowanych na obszarach tła miejskiego w aglomeracjach i miastach powyżej 100 000 mieszkaoców. Od roku 2011 r. w oparciu o wyniki pomiarów GIOŚ będzie obliczał wartośd roczną wskaźnika średniego narażenia na pył PM2,5. W 2012 roku na podstawie rocznych wartości wskaźnika GIOŚ wyznaczy wartośd wskaźnika średniego narażenia na pył PM2,5, a następnie na jego podstawie zostanie prawnie określony krajowy cel redukcji narażenia. Na terenie województwa podlaskiego badania na potrzeby realizacji celów zadania prowadzone będą w Białymstoku na stacji tła miejskiego. Program pomiarowy oraz lokalizację stacji opisano w tabeli 3.1.1 i przedstawiono na mapie 3.1.1. ZADANIE: MONITORING TŁA MIEJSKIEGO POD KĄTEM WWA Obowiązek pomiarów składu pyłu pod kątem zawartości WWA wynika z art. 4 ust. 8 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, niklu, rtęci i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu (Dz. Urz. WE L 23 z 26.01.2005, str.3) transponowanego rozporządzeniem MŚ z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2009 r. Nr 5, poz. 31). Celem zadania jest określenie udziału benzo(a)pirenu w WWA w pyle, dla którego, jako wskaźnika WWA, został określony poziom docelowy do osiągnięcia do kooca 2012 r. W latach 2010-2012 na jednej stacji monitoringu tła miejskiego w województwie zlokalizowanej w Białymstoku, na której prowadzi się pomiary pyłu PM10 i benzo(a)pirenu w PM10, będą wdrożone od 2010 r. pomiary benzo(a)-antracenu, benzo(b)fluorantenu, benzo(j)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu i dibenzo(a,h)antracenu w pyle PM10. Pobór i analiza prób będzie prowadzona przez WIOŚ. Program pomiarowy oraz lokalizację stacji opisano w tabeli 3.1.1 i przedstawiono na mapie 3.1.1. 3 Wskaźnik Średniego Narażenia (AEI Average Exposure Indicator) oznacza średni poziom substancji w powietrzu określony na podstawie pomiarów przeprowadzonych w obszarach tła miejskiego na całym terytorium paostwa członkowskiego, odzwierciedlający narażenie ludności na działanie zanieczyszczeo. 16

ZADANIE: WSPOMAGANIE SYSTEMU OCENY JAKOŚCI POWIETRZA METODAMI MODELO- WANIA Celem zadania jest wzmocnienie systemu rocznych ocen jakości powietrza metodami modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeo. Rozwijany będzie również system prognoz krótkoterminowych, które stanowiłyby podstawę do informowania społeczeostwa o ryzyku wystąpienia przekroczenia poziomów alarmowych oraz podejmowania działao krótkoterminowych w celu ograniczenia zagrożenia lub skrócenia czasu występowania przekroczenia. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku, w ramach tego zadania będzie brał udział w pracach dotyczących modelowania prowadzonych na poziomie krajowym przez GIOŚ. ZADANIE: MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I OCENA DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEO DO PODŁOŻA Celem realizacji zadania jest dostarczenie danych o ładunkach substancji zakwaszających, biogenów oraz metali ciężkich deponowanych do podłoża wraz z opadem atmosferycznym. Dane te umożliwiają śledzenie trendów i tym samym ocenę skuteczności programów redukcji emisji zanieczyszczeo do powietrza; ponadto mogą byd wykorzystywane do bilansowania związków eutrofizujących w ramach ochrony wód przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z rolnictwa. Zadanie jest kontynuacją dotychczasowych badao i będzie realizowane w oparciu o sied krajową, na którą składają się 23 stacje monitorujące chemizm opadów oraz ok. 162 stacje, dostarczające dane o wysokości i pochodzeniu opadów. IMGW Oddz. Wrocław, sprawuje merytoryczny nadzór nad realizacją programu. Na terenie woj. podlaskiego w sieci krajowej zlokalizowane są 2 stacje pomiarowe chemizmu opadów: w Białymstoku i w Suwałkach, pracujące pod nadzorem IMGW. Zgodnie z programem pomiarowym, laboratorium WIOŚ będzie wykonywad analizy fizyko - chemiczne prób opadów, które zostaną pobrane przez IMGW w cyklach miesięcznych i przekazywad wyniki badao do IMGW Oddz. Wrocław. Zakres wykonywanych analiz obejmuje oznaczanie stężeo anionów: SO 4 2-, NO 3 -, NO 2 -, Cl -, kationów: NH 4 +, Na +, Ca 2+, Mg 2+, K + metali ciężkich (Zn, Cu, Fe, Pb, Ni, Cd, Cr, Mn), azotu ogólnego i fosforu ogólnego, ph oraz przewodności elektrolitycznej. 3.2 PODSYSTEM MONITORINGU JAKOŚCI WÓD Obowiązek badania i oceny jakości wód powierzchniowych w ramach PMŚ wynika z art. 155a ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm. ) zwanej dalej ustawą Prawo wodne, przy czym zgodnie z ust. 3 tego artykułu badania jakości wód powierzchniowych w zakresie elementów fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych należą do kompetencji wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Celem wykonywania badao jest stworzenie podstaw do podejmowania działao na rzecz poprawy stanu wód oraz ich ochrony przed zanieczyszczeniem, w tym ochrony przed eutrofizacją powodowaną wpływem sektora bytowo-komunalnego i rolnictwa oraz ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, w tym zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego. Oceny stanu wód powierzchniowych są wykorzystywane do zintegrowanego zarządzania wodami w układzie dorzeczy. W podsystemie monitoringu jakości wód województwa podlaskiego będą realizowane następujące zadania: badania i ocena stanu rzek; badania i ocena stanu jezior; badania i ocena jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach; badania i ocena potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych; badania i ocena stanu elementów hydromorfologicznych wszystkich rodzajów wód powierzchniowych. 17

3.2.1 MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH WODY ŚRÓDLĄDOWE, WODY PRZEJ- ŚCIOWE I PRZYBRZEŻNE ZADANIE: BADANIA I OCENA STANU RZEK PODSTAWA PRAWNA ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - art. 26; ustawa z dnia 18 lipca 2001r.- Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) - art. 38a ust. 2 i 3, art. 47, art. 155a, art. 155b, art. 156; rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 176, poz.1455); rozporządzenie MŚ z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 241, poz. 2093); rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagao jakim powinny odpowiadad morskie wody wewnętrzne i wody przybrzeżne będące środowiskiem życia skorupiaków i mięczaków(dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz. 1454); rozporządzenie MŚ z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. z 2002 r. Nr 204, poz. 1728); rozporządzenie MŚ z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 162, poz. 1008); rozporządzenie MŚ z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 81, poz. 685); rozporządzenie MŚ z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 122, poz. 1018); ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227); CEL ZADANIA Głównym celem zadania jest dostarczenie wiedzy o stanie ekologicznym (lub potencjale ekologicznym) i stanie chemicznym rzek województwa podlaskiego, niezbędnej do gospodarowania wodami w dorzeczach, w tym do ich ochrony przed eutrofizacją i zanieczyszczeniami antropogenicznymi. PROGRAM POMIAROWY W założeniach programu badao na lata 2010-2012 uwzględniono: wykazy wód przekazane przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW) do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, określające sposób użytkowania wód, charakter ich zagrożenia i ochrony, z których wynika, że: na terenie woj. podlaskiego nie określono obszarów wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych, wskazano jedno ujęcie powierzchniowe wód płynących, zlokalizowane na rzece Supraśl, której częśd zlewni stanowi obszar ochronny ujęcia, wytypowano 79 części wód płynących, które są środowiskiem bytowania ryb, wytypowano 10 części wód płynących wykorzystywanych jako kąpieliska. wykazy i lokalizację obszarów chronionych związanych z programem Natura 2000, w szczególności obszarów, których środowisko wodne było podstawą ich ustanowienia (w programie zaplanowano badania tych JCW powierzchniowych które mają istotny wpływ na te obszary), uzgodnienia wynikające ze współpracy dwustronnej z Litwą i Białorusią (do badao włączono wszystkie graniczne punkty pomiarowe badane w ramach współpracy), 18

wytyczne Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, wyniki dotychczasowych ocen jakości wód. Program badao rzek województwa podlaskiego opracowano na podstawie zweryfikowanej w roku 2009 sieci punktów pomiarowo-kontrolnych. Obejmuje on sied monitoringu diagnostycznego, operacyjnego (w operacyjnych i celowych punktach pomiarowo-kontrolnych) i badawczego 4. W ramach poszczególnych rodzajów monitoringu prowadzone będą badania wskaźników biologicznych, fizykochemicznych i chemicznych. Zakres pomiarowy Dla diagnostycznych punktów pomiarowo-kontrolnych obowiązuje ujednolicony zakres pomiarowy, obejmujący pełną listę elementów biologicznych (częstotliwośd pomiarów od 1 do 8 razy w roku, w zależności od wskaźnika i typu rzeki), fizykochemicznych (w tym wskaźniki charakteryzujące warunki termiczne, warunki tlenowe, zanieczyszczenia organiczne, zasolenie, zakwaszenie oraz substancje biogenne; częstotliwośd pomiarów od 1 do 12 razy w roku), a także substancje chemiczne. W przypadku punktów operacyjnych i celowych monitoringu operacyjnego, zakres pomiarowy ustalono osobno dla każdego punktu, w zależności od charakteru i wielkości presji (dla punktów operacyjnych) oraz celu, któremu służy dany punkt (dla punktów celowych). Częstotliwośd badao W okresie 2010 2012 przebadane zostaną w ramach jednego cyklu rocznego wszystkie diagnostyczne punkty pomiarowo-kontrolne rzek. Punkty monitoringu operacyjnego będą badane w jednym cyklu rocznym w okresie 2010-2012, za wyjątkiem punktów, w których jest lub było zlokalizowane źródło zanieczyszczeo o potencjalnej możliwości zrzutu substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (w szczególności substancji priorytetowych) lub dla których wyniki dotychczasowego monitoringu diagnostycznego wskazały, że którakolwiek z tych substancji występuje w ilości przekraczającej dopuszczalne stężenia. Punkty te objęto corocznym monitoringiem w zakresie elementów chemicznych. W przypadku punktów celowych, służących do oceny wód przeznaczonych do bytowania ryb w warunkach naturalnych, każdy punkt objęto jednym cyklem rocznym w okresie 2010-2012. Punkty celowe służące do oceny wód przeznaczonych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia będą badane corocznie. Punkty celowe monitoringu granicznego będą badane zgodnie z ustaleniami dwustronnymi, corocznie. Zestawienie programów monitoringu realizowanych w okresie 2010-2012 w jednolitych częściach wód rzecznych przedstawia tabela 3.2.1.1.1. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu rzek przedstawia tabela 3.2.1.1.2. Szczegółowy program badao w punktach pomiarowo-kontrolnych monitoringu rzek, w poszczególnych latach przedstawiono w załączonych do niniejszego Programu w wersji elektronicznej tabelach: 3.2.1.1.3; 3.2.1.1.1.4; 3.2.1.1.1.5; 3.2.1.1.1.6. Lokalizację sieci monitoringu rzek województwa podlaskiego przedstawia Mapa 3.2.1.1. 4 W programie założono, że monitoring badawczy, będzie prowadzony na niektórych jeziorach oraz może byd ustanowiony lokalnie w razie konieczności. 19

TABELA 3.2.1.1.1 ZESTAWIENIE PROGRAMÓW MONITORINGU REALIZOWANYCH W OKRESIE 2010-2012 W JEDNOLITYCH CZĘŚCIACH WÓD RZECZNYCH Rok 2010 Całkowita liczba ppk* Kod realizowanego programu MD MO_O MOEU MORO MONA MORY MORE MOPI MOIN MB Liczba ppk objętych monitoringiem (jednolite części wód naturalne) 40-35 27-15 1-1 10 - Liczba ppk objętych monitoringiem (jednolite części wód sztuczne i silnie zmienione) 3-3 2-1 1 - - - - 2011 Liczba ppk objętych monitoringiem (jednolite części wód naturalne) 41 10 31 17-14 1 1 1 10 - Liczba ppk objętych monitoringiem (jednolite części wód sztuczne i silnie zmienione) 3 1 3 2-1 - 1 - - - 2012 Liczba ppk objętych monitoringiem (jednolite części wód naturalne) 37 13 28 17-8 4 2 1 10 - Liczba ppk objętych monitoringiem (jednolite części wód sztuczne i silnie zmienione) 2-2 - - - - - - - - *Całkowita liczba ppk jest liczbą lokalizacji ppk monitoringu w danym roku i może się różnid od sumy punktów objętych poszczególnymi programami monitoringu 20

TABELA 3.2.1.1.2. PUNKTY POMIAROWO-KONTROLNE MONITORINGU RZEK l.p. Nazwa rzeki Kod JCW Nazwa Punktu Kod Punktu Kilometr rzeki Dł. geogr. 1) Szer. geogr. 1) Nazwa dorzecza Województwo Powiat Gmina rzeka Kamianka, ujście w miejska Kamianka PLRW200017266569 PL01S0801_1360 3,3 22,875127 52,394558 Wisła podlaskie siemiatycki 1 m.turna Mała Siemiatycze rzeka Leśna, profil graniczny w Leśna PLRW2000232665249 2 m.topiło PL01S0801_1358 106 23,673650 52,646010 Wisła podlaskie hajnowski Hajnówka rzeka Narewka, profil graniczny Narewka PLRW200024261253 3 w m.białowieża PL01S0801_1369 38 23,879040 52,690210 Wisła podlaskie hajnowski Białowieża rzeka Biała, ujście w Bielsk Podlaski Biała PLRW200017261449 PL01S0801_1359 2 23,250290 52,826770 Wisła podlaskie bielski 4 m.hryniewicze Duże rzeka Narew, profil graniczny w Narew PLRW200024261119 5 m.babia Góra PL01S0801_1371 446 23,912840 52,904730 Wisła podlaskie hajnowski Narewka 6 Narew PLRW20001926119 rzeka Narew, w m.bondary PL01S0801_1353 431,7 23,748800 52,940400 Wisła podlaskie hajnowski Narewka miejska Narew PLRW200019261539 rzeka Narew, w m.suraż PL01S0801_1364 355,3 22,937520 52,953170 Wisła podlaskie białostocki 7 Suraż rzeka Awissa, w m.płonka Kościelna Awissa PLRW20001726157499 8 PL01S0801_1332 2,7 22,868090 53,004330 Wisła podlaskie białostocki miejska Łapy rzeka Jabłonka, w m.konopki- Jabłonka PLRW200017263429 9 Koziki PL01S0801_1310 0 22,231150 53,055710 Wisła podlaskie łomżyński Łomża rzeka Horodnianka, ujście poniżej m.choroszcz Choroszcz miejska Horodnianka PLRW2000172615929 PL01S0801_1347 0,5 22,977460 53,151730 Wisła podlaskie białostocki 10 11 Łojewek PLRW200019263299 rzeka Łojewek, w m.bronowo PL01S0801_1331 2,5 22,311590 53,152120 Wisła podlaskie łomżyński Wizna rzeka Świsłocz, profil graniczny Świsłocz PLRW80001962591 12 w m.bobrowniki PL07S0801_0084 84,2 23,914230 53,152920 Niemen podlaskie białostocki Gródek Dobrzyniewo Supraśl PLRW20002426169 rzeka Supraśl, ujście w m.dzikie PL01S0801_1343 0,5 22,987470 53,179480 Wisła podlaskie białostocki 13 Duże dopływ z Rzadkowa m.piątnica dopływ z Rzadkowa, w PLRW20001726352 14 PL01S0801_1309 0 22,091870 53,193670 Wisła podlaskie łomżyński Piątnica 15 Supraśl PLRW200024261655 rzeka Supraśl, w m.nowodworce PL01S0801_1348 23 23,234970 53,195750 Wisła podlaskie białostocki Wasilków rzeka Czarna, ujście w miejska Czarna PLRW200017261669 PL01S0801_1329 0,3 23,187770 53,197180 Wisła podlaskie białostocki 16 m.sochonie Wasilków 17 Łomżyczka PLRW20001726369 rzeka Łomżyczka, profil ujściowy PL01S0801_1346 1,1 22,058190 53,197980 Wisła podlaskie Miasto Łomża rzeka Narew, w m.strękowa Narew PLRW20002426199 PL01S0801_1344 261,7 22,554410 53,215810 Wisła podlaskie moniecki Trzcianne 18 Góra 19 Nereśl PLRW200024261899 rzeka Nereśl, w m.łaziuki PL01S0801_1326 1 22,760660 53,222610 Wisła podlaskie białostocki Tykocin miejska Łomża 21

l.p. Nazwa rzeki Kod JCW Nazwa Punktu Kod Punktu Kilometr rzeki Dł. geogr. 1) Szer. geogr. 1) Nazwa dorzecza Województwo Powiat Gmina rzeka Jaskranka, w m.góra- Jaskranka PLRW200017261749 20 Ruda PL01S0801_1325 3,6 22,875350 53,231080 Wisła podlaskie moniecki Krypno rzeka Pisa, ujście w Pisa PLRW20001926499 21 m.morgowniki PL01S0801_1361 1,1 21,867480 53,234660 Wisła podlaskie łomżyński Nowogród rzeka Lepacka Struga, w Lepacka Struga PLRW200017263949 22 m.szablak PL01S0801_1327 0,3 21,935540 53,239320 Wisła podlaskie łomżyński Nowogród rzeka Krynka, profil graniczny Krynka PLRW80001762729 23 Krynki PL07S0801_0083 4,5 23,801790 53,263070 Niemen podlaskie sokólski Krynki rzeka Biebrza, w m.burzyn- Biebrza PLRW200024262999 24 Rutkowskie PL01S0801_1340 8,5 22,459330 53,273880 Wisła podlaskie moniecki Trzcianne rzeka Sokołda, w m.straż powyżej ujścia Kamionki Sokołda PLRW20002326162369 25 PL01S0801_1362 22,1 23,369030 53,341930 Wisła podlaskie sokólski Sokółka 26 Kosódka PLRW200017262949 rzeka Kosódka, w m.dobarz PL01S0801_1323 6,5 22,590230 53,370450 Wisła podlaskie moniecki Trzcianne 27 kanał Turośl PLRW20001926489 kanał Turośl, w m.potasie PL01S0801_1324 0,9 21,761340 53,380940 Wisła podlaskie kolneński Turośl rzeka Biebrza, wodowskaz Biebrza PLRW20002426279 PL01S0801_1321 50,3 22,638470 53,482950 Wisła podlaskie moniecki Goniądz 28 Osowiec 29 Ełk PLRW2000192628999 rzeka Ełk, w m.osowiec PL01S0801_1368 1,2 22,626550 53,486650 Wisła podlaskie moniecki Goniądz rzeka Czarna Struga, w miejska Czarna Struga PLRW20001726276 PL01S0801_1322 1,4 22,718020 53,490560 Wisła podlaskie moniecki 30 m.goniądz Goniądz 31 Wissa PLRW2000172629669 rzeka Wissa, w m.wąsosz PL01S0801_1366 28,3 22,326690 53,513329 Wisła podlaskie grajewski Wąsosz 32 Łosośna PLRW80001763271 rzeka Łosośna, w m.kowale PL07S0801_0081 29,6 23,637930 53,534110 Niemen podlaskie sokólski Kuźnica rzeka Netta, w m.polkowo- Netta PLRW200002622989 33 Zwierzyniec PL01S0801_1385 2 22,921611 53,625550 Wisła podlaskie augustowski Sztabin rzeka Kropiwna, ujście w Dąbrowa Kropiwna PLRW200023262152 PL01S0801_2074 2 23,390520 53,688566 Wisła podlaskie sokólski 34 m.ostrowo Białostocka rzeka Kamienna, ujście w Dąbrowa Kamienna PLRW2000172621589 PL01S0801_1318 2,5 23,304770 53,693040 Wisła podlaskie sokólski 35 m.stara Kamienna Białostocka 36 Turówka PLRW20001826229829 rzeka Turówka, w m.białobrzegi PL01S0801_1337 0,3 22,959650 53,807270 Wisła podlaskie augustowski Augustów rzeka Zalewianka, ujście do Zalewianka PLRW2000182622729 37 j.necko (dopływ C23) PL01S0802_0601 6 22,903970 53,871040 Wisła podlaskie augustowski Augustów rzeka Czarna Hańcza, śluza Czarna Hańcza PLRW80002064739 38 Kudrynki PL07S0801_0080 38,7 23,502100 53,878270 Niemen podlaskie augustowski Płaska rzeka Rospuda, uroczysko Kozia Rospuda PLRW200020262279 39 Szyja (dopływ A21) PL01S0801_1315 42,6 22,967510 53,885010 Wisła podlaskie augustowski Augustów 40 Marycha PLRW80002064875 rzeka Marycha, w m.stanowisko PL07S0801_0086 20,4 23,495550 53,969330 Niemen podlaskie sejneński Giby 22

l.p. Nazwa rzeki Kod JCW Nazwa Punktu Kod Punktu Kilometr rzeki Dł. geogr. 1) Szer. geogr. 1) Nazwa dorzecza Województwo Powiat Gmina rzeka Marycha, wodowskaz Marycha PLRW80002564872 41 Zelwa PL07S0801_0078 33,2 23,457280 54,026950 Niemen podlaskie sejneński Giby j.pomorze-dopływ A21 (Marycha) Marycha PLRW80002564872 42 PL07S0802_0019 41,5 23,368640 54,046120 Niemen podlaskie sejneński Giby rzeka Czarna Hańcza, ujście do Czarna Hańcza PLRW8000186419 43 j. Wigry (wodowskaz Sobolewo) PL07S0801_0077 96,5 23,006790 54,060100 Niemen podlaskie suwalski Suwałki j.wigry-dopływ B22 (Piertanka w Piertanka PLRW80001864349 44 m. Tartak) PL07S0802_0060 0,2 23,091160 54,082570 Niemen podlaskie suwalski Suwałki rzeka Hołnianka, w m.hołny Hołnianka PLRW80002566255 45 Wolmera PL07S0801_0085 1,8 23,473250 54,119940 Niemen podlaskie sejneński Sejny rzeka Szelmentka, profil graniczny w m.kupowo Szelmentka PLRW8000256867 46 PL07S0801_0072 5,5 23,040080 54,313680 Niemen podlaskie suwalski Rutka-Tartak rzeka Szeszupa, profil graniczny Szeszupa PLRW8000206851 47 wodowskaz Poszeszupie PL07S0801_0071 275,2 23,020810 54,344260 Niemen podlaskie suwalski Rutka-Tartak wysokomazowieckwiec Ciechano- Nurzec PLRW20001926669 rzeka Nurzec, w m.tworkowice PL01S0801_1336 8 22,472500 52,645830 Wisła podlaskie 48 49 Nereśl PLRW200017261889 rzeka Nereśl, do Rumejki PL01S0801_2068 16,2 22,793043 53,324997 Wisła podlaskie moniecki Krypno 50 Strabelka PLRW200017261529 rzeka Strabelka, ujście PL01S0801_2072 0,1 23,093886 52,902273 Wisła podlaskie bielski Wyszki j.sajno-dopływ A21 (Netta most miejska Netta PLRW200002622989 PL01S0802_0606 2,2 23,010590 53,835820 Wisła podlaskie augustowski 51 Augustów-Lipsk) Augustów rzeka Biała, ujście w m.nowe Dobrzyniewo Biała PLRW2000172616899 PL01S0801_1381 0,5 23,026980 53,178530 Wisła podlaskie białostocki 52 Aleksandrowo Duże rzeka Narew, w m. Nowogród miejska Narew PLRW20002126399 PL01S0801_2295 180,1 21,873046 53,229925 Wisła podlaskie łomżyński 53 (powyżej ujścia Pisy) Nowogród wysokomazowiecki Osada Czyżew- Brok PLRW2000172667649 rzeka Brok, w m.ołdaki PL01S0801_1355 38,4 22,269130 52,791680 Wisła podlaskie 54 55 Gać PLRW20002426349 rzeka Gać, ujście PL01S0801_1352 0 22,268610 53,119730 Wisła podlaskie łomżyński Łomża 56 Jegrznia PLRW2000202626959 rzeka Jegrznia, w m. Kuligi PL01S0801_1339 16 22,755080 53,649710 Wisła podlaskie grajewski Rajgród Turośń Kościelna Czaplinianka PLRW200017261589 rzeka Czaplinianka, ujście PL01S0801_2064 1,7 22,964593 53,077220 Wisła podlaskie białostocki 57 miejska Liza PLRW200017261549 rzeka Liza, ujście PL01S0801_2070 0,1 22,936667 52,952557 Wisła podlaskie białostocki 58 Suraż Turośń Kościelna Turośnianka PLRW20001726157699 rzeka Turośnianka, ujście PL01S0801_2073 1,9 22,986064 53,022179 Wisła podlaskie białostocki 59 rzeka Płoska, ujście w Płoska PLRW200017261649 60 m.kołodno PL01S0801_1372 0,5 23,417870 53,181230 Wisła podlaskie białostocki Gródek 23

l.p. Nazwa rzeki Kod JCW Nazwa Punktu Kod Punktu Kilometr rzeki Dł. geogr. 1) Szer. geogr. 1) Nazwa dorzecza Województwo Powiat Gmina rzeka Czarna Hańcza, w Czarna Hańcza PLRW80002564549 61 m.wysoki Most PL07S0801_0074 75,1 23,202900 54,036580 Niemen podlaskie sejneński Giby rzeka Biebrza, most Dąbrowa B.- Biebrza PLRW20002326213 62 Lipsk PL01S0801_1338 130,2 23,383330 53,730540 Wisła podlaskie augustowski miejska Lipsk rzeka Lebiedzianka, w Lebiedzianka PLRW200023262169 63 m.krasnybór PL01S0801_3253 2,2 23,201972 53,732000 Wisła podlaskie augustowski Sztabin 64 Łabna PLRW2000172649869 rzeka Łabna, w m.pastorczyk PL01S0801_1370 1,1 21,915530 53,374780 Wisła podlaskie kolneński Kolno rzeka Supraśl, poniżej m. Gródek Supraśl PLRW200023261614 65 PL01S0801_1351 68,6 23,679140 53,111620 Wisła podlaskie białostocki Gródek 66 Słoja PLRW2000242616189 rzeka Słoja, ujście w m.kondycja PL01S0801_1342 0,3 23,524780 53,181790 Wisła podlaskie białostocki Gródek 1) WGS84 24

MAPA 3.2.1.1. LOKALIZACJA PUNKTÓW POMIAROWYCH SIECI MONITORINGU RZEK W LATACH 2010-2012 25

Harmonogram i rodzaje wykonywanych ocen Oceny jednolitych części wód zostaną wykonane w układzie zlewniowym (ocena za rok 2009 w układzie wojewódzkim) i na potrzeby odbiorców wojewódzkich prezentowane w układzie granic administracyjnych województwa. Oceny będą podlegad weryfikacji i scalaniu do obszarów dorzeczy przez GIOŚ. 2010 r. a) ocena stanu JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem diagnostycznym 5, b) ocena stanu chemicznego i stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego) JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem operacyjnym 6, c) ocena przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych objętych w roku poprzednim siecią celowych punktów pomiarowo-kontrolnych, d) ocena przydatności wód rzecznych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, e) ocena stopnia eutrofizacji wód rzecznych na podstawie wyników badao z lat 2007-2009 7. 2011 r. a) ocena stanu JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem diagnostycznym, b) ocena stanu chemicznego i stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego) JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem operacyjnym, c) ocena przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych objętych w roku poprzednim siecią celowych punktów pomiarowo-kontrolnych, d) ocena przydatności wód rzecznych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, e) ocena stopnia eutrofizacji wód rzecznych na podstawie wyników badao z lat 2008-2010. 2012 r. a) ocena stanu JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem diagnostycznym, b) ocena stanu chemicznego i stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego) JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem operacyjnym, c) ocena przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych objętych w roku poprzednim siecią celowych punktów pomiarowo-kontrolnych, d) ocena przydatności wód rzecznych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. WYKONYWANIE POMIARÓW Pomiary Bazy danych Nadzór i ocena WIOŚ (w uzasadnionych przypadkach również GIOŚ), WIOŚ - nowa baza danych, która zastąpi dotychczasową bazę JAWO GIOŚ w skali kraju, w układzie dorzeczy WIOŚ województwo, w układzie zlewniowym 5 Ocena stanu wód rzecznych zostanie wykonana w oparciu o zapisy rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych lub/i, do czasu uzupełnienia jego zapisów, w oparciu o opracowane przez GIOŚ metodyki 6 ocena sporządzana na podstawie ograniczonej liczby wskaźników, ukierunkowana na oddziaływującą na daną jednolitą częśd wód presję. 7 ocena zostanie wykonana na podstawie rozporządzenia MŚ z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 162, poz. 1008) oraz metodyki opracowanej przez GIOŚ. Pod uwagę brane będą wskaźniki charakteryzujące warunki tlenowe, warunki biogenne, a także wybrany element biologiczny. 26

PRZEKAZYWANIE WYNIKÓW BADAO Podmiot przekazujący wyniki WIOŚ Rodzaj i forma przekazywanych wyników badao wyniki pomiarów wg ustalonego formatu bazy danych; Częstotliwośd przekazywania wyników badao (min.) co pół roku Miejsce przekazania wyników badao GIOŚ WIOŚ oceny stanu wód w województwie oraz (począwszy od oceny za rok 2010 w układzie zlewniowym) 1 raz w roku GIOŚ UPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW Podmiot upowszechniający wyniki WIOŚ WIOŚ WIOŚ Forma upowszechnianej informacji wynikowej wersje drukowane oraz strona internetowa WIOŚ www.wios.bialystok.pl zakładka: Publikacje; - ocena stanu JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem diagnostycznym, - ocena stanu chemicznego i stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego) JCW wód rzecznych objętych w roku poprzednim monitoringiem operacyjnym, - ocena przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych objętych w roku poprzednim siecią celowych punktów pomiarowokontrolnych, - ocena przydatności wód rzecznych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, - ocena stopnia eutrofizacji wód rzecznych na podstawie wyników badao z lat 2007-2009 - ocena stopnia eutrofizacji wód rzecznych na podstawie wyników badao z lat 2008-2010 Częstotliwośd upowszechniania informacji wynikowej (min.) Odbiorca informacji wynikowej 1 raz w roku administracja rządowa i samorządowa, uczelnie, szkoły, biblioteki, społeczeostwo 2010 2011 ZADANIE: BADANIA I OCENA STANU JEZIOR PODSTAWA PRAWNA ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - art. 26; ustawa z dnia 18 lipca 2001r.- Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) - art. 38a ust. 2 i 3, art. 47, art. 155a, art. 155b, art. 156; rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz.1455); 27

rozporządzenie MŚ z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 241, poz. 2093); rozporządzenie MŚ z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. z 2002 r. Nr 204, poz. 1728); rozporządzenie MŚ z dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2008 r. nr 162, poz. 1008); rozporządzenie MŚ z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 81, poz. 685); rozporządzenie MŚ z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 122, poz. 1018); ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). CEL ZADANIA Głównym celem zadania jest dostarczenie wiedzy o stanie wód jezior województwa podlaskiego jako części jezior Polski, niezbędnej do gospodarowania wodami w dorzeczach, łącznie z ich ochroną przed eutrofizacją i zanieczyszczeniem antropogenicznym. Celami użytkowymi monitoringu są badania i ocena jakości wód w sposób odpowiedni do celów użytkowania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni tj: monitorowanie wód dla celów oceny stopnia eutrofizacji, w tym monitorowanie stężeo azotanów w wodach wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych, monitorowanie jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb w warunkach naturalnych, monitorowanie wód które są lub mogą byd wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. PROGRAM POMIAROWY W założeniach programu uwzględniono: wyniki dotychczas przeprowadzonych badao. Spośród ponad 280 jezior naturalnych położonych w granicach województwa podlaskiego do 2007 r. zostało przebadanych 139 zbiorników, w tym wszystkie 35 akweny o powierzchni powyżej 100 ha. Wśród grupy 25 jezior o powierzchni od 50 do 100 ha zbadano 22 zbiornik (3 nie zostały dotychczas zbadane), wykazy wód przekazane przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW) do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, określające sposób użytkowania wód, charakter ich zagrożenia i ochrony, wytyczne i uzgodnienia GIOŚ dotyczące modernizacji sieci monitoringu wód powierzchniowych. Program monitoringu jezior jest częścią zaprojektowanego sześcioletniego cyklu pomiarowego (2010-2015). Na lata 2010 2012 do monitoringu diagnostycznego przewidziano: w punktach reperowych 2 jeziora (Długie Wigierskie i Gremzdel), który badania są kontynuacją programu badao jezior reperowych Polski, w punktach diagnostycznych 13 jezior. Monitoringiem operacyjnym (w punktach operacyjnych i celowych) objęto 29 jezior. Dodatkowo przewidziano monitoring badawczy w punktach badawczych wybranych jezior. Program badao w ramach monitoringu diagnostycznego w punktach reperowych obejmuje 6-8 krotny pobór prób na stanowiskach pomiarowo-kontrolnych w sezonie wegetacyjnym w odstępach jednomiesięcznych w warstwie powierzchniowej i warstwie naddennej. Badania jezior w tych punktach zostaną przeprowadzone corocznie w zakresie podstawowym, co 3 lata w zakresie badao biologicznych (za wyjątkiem fitoplanktonu, który będzie badany corocznie) oraz co 6 lat w zakresie substancji szkodliwych dla środowiska wodnego, w tym substancji priorytetowych. Program badao w ramach monitoringu diagnostycznego w punktach diagnostycznych obejmuje trzykrotny pobór prób na stanowiskach pomiarowo-kontrolnych w sezonie wegetacyjnym. 28

Program badao w ramach monitoringu operacyjnego w punktach operacyjnych i celowych obejmuje co najmniej czterokrotny pobór prób na stanowiskach pomiarowo-kontrolnych w sezonie wegetacyjnym. Podstawą programu pomiarowego punktów pomiarowo-kontrolnych jezior, badanych w ramach monitoringu badawczego, będzie zakres monitoringu diagnostycznego przystosowany do indywidualnych potrzeb badanych jezior z możliwością ujęcia wskaźników, odpowiednich dla celu powołania monitoringu badawczego w danym punkcie. W ramach współpracy polsko - litewskiej i polsko białoruskiej planowane jest prowadzenie monitoringu jezior granicznych zgodnie z zapisami umów dwustronnych. Na 2012 rok zaplanowano wstępnie badania jeziora Gaładuś, które włączono do monitoringu diagnostycznego z racji wpisania do sieci interkalibracyjnej. 8 Zbiorcze zestawienie programów monitoringu jezior w latach 2010-2012 przedstawiono w tabeli 3.2.1.2.1. Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu realizowanego w okresie 2010-2012 w jednolitych częściach wód jezior oraz jezior i innych zbiorników naturalnych uznanych za silnie zmienione jednolite części wód przedstawiono w tabeli 3.2.1.2.2. Szczegółowe programy badao w punktach pomiarowo-kontrolnych monitoringu jezior oraz jezior i innych zbiorników naturalnych uznanych za silnie zmienione jednolite części wód załączono do niniejszego Programu w wersji elektronicznej w tabelach: 3.2.1.2.3; 3.2.1.2.4; 3.2.1.2.5; 3.2.1.2.6. Lokalizację punktów pomiarowych monitoringu jezior w latach 2010-2012 przedstawia mapa 3.2.1.2. WYKONYWANIE POMIARÓW Pomiary Bazy danych Nadzór i ocena WIOŚ (w uzasadnionych przypadkach również GIOŚ) PRZEKAZYWANIE WYNIKÓW BADAO WIOŚ - nowa baza danych, która zastąpi wycofaną z użytku bazę JEZIORA WIOŚ województwo, w układzie dorzeczy Podmiot przekazujący wyniki WIOŚ Rodzaj i forma przekazywanych wyników badao wyniki pomiarów - pliki wg formatu nowej bazy danych oraz oceny stanu jezior Częstotliwośd przekazywania wyników badao (min.) jeden raz w roku Miejsce przekazania wyników badao GIOŚ UPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW Podmiot upowszechniający wyniki WIOŚ Forma upowszechnianej informacji wynikowej strona internetowa WIOŚ www.wios.bialystok.pl zakładka: Publikacje; Roczna ocena jakości jezior. Częstotliwośd upowszechniania informacji wynikowej (min.) Odbiorca informacji wynikowej 1 raz w roku administracja rządowa i samorządowa, uczelnie, szkoły, biblioteki, społeczeostwo 8 decyzja Komisji z dnia 17 sierpnia 2005 r. w sprawie ustanowienia rejestru miejsc przewidzianych do stworzenia sieci interkalibracji zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (2005/646/WE)). 29

TABELA 3.2.1.2.1 ZESTAWIENIE PROGRAMÓW MONITORINGU REALIZOWANYCH W OKRESIE 2010-2012 W JEDNOLITYCH CZĘŚCIACH WÓD JEZIOR ORAZ JEZIOR I INNYCH ZBIORNIKÓW NATURALNYCH UZNANYCH ZA SILNIE ZMIENIONE CZĘŚCI WÓD Rok 2010 2011 2012 Całkowita liczba ppk* Kod realizowanego programu MD MO_O MOEU MORO MONA MORY MORE MOPI MOIN MB Liczba ppk objętych monitoringiem (jeziora naturalne) 16 8 11 11 - - - - - - 1 Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy z/do jezior naturalnych 12 10 2 1 - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (jeziora silnie zmienione) - - - - - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy z/do jezior silnie zmienionych) - - - - - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (jeziora naturalne) 18 9 16 16-1 - 1 - - 2 Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy z/do jezior naturalnych 11 11 - - - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (jeziora silnie zmienione) - - - - - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy z/do jezior silnie zmienionych) - - - - - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (jeziora naturalne) 17 10 11 11 - - - - - 3 3 Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy z/do jezior naturalnych 10 7 3 3 - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (jeziora silnie zmienione) - - - - - - - - - - - Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy z/do jezior silnie zmienionych) - - - - - - - - - - - *Całkowita liczba ppk jest liczbą lokalizacji ppk monitoringu w danym roku i może się różnid od sumy punktów objętych poszczególnymi programami monitoringu 30

TABELA 3.2.1.2.2. PUNKTY POMIAROWO-KONTROLNE MONITORINGU JEZIOR I INNYCH NATURALNYCH ZBIORNIKÓW WODNYCH Kategoria Szer. Nazwa Woje- l.p. Nazwa jeziora Kod JCW wód 1) Nazwa Punktu Kod Punktu Dł. geogr. 2) geogr. 2) dorzecza wództwo Powiat Gmina 1. Długie Wigierskie PLRW8000256439 LW j.długie Wigierskie-st.01 PL07S0802_0001 23,02094 54,02595 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 2. Długie Wigierskie PLRW8000256439 LW j.długie Wigierskie-st.02 PL07S0802_0002 23,03661 54,02226 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 3. Długie Wigierskie PLRW8000256439 LWD j.długie Wigierskie-odpływ O31 (Dłużanka) PL07S0802_0003 23,02367 54,01806 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 4. Gremzdel PLRW80002564549 LW j.gremzdel-st.01 PL07S0802_0004 23,17108 54,15009 Niemen podlaskie sejneński Krasnopol 5. Gremzdel PLRW80002564549 LW j.gremzdel-st.02 PL07S0802_0005 23,16846 54,14446 Niemen podlaskie sejneński Krasnopol 6. Gremzdel PLRW80002564549 LWD j.gremzdel-dopływ A21 PL07S0802_0006 23,16889 54,15353 Niemen podlaskie sejneński Krasnopol 7. Gremzdel PLRW80002564549 LWD j.gremzdel-dopływ B22 PL07S0802_0007 23,16275 54,15346 Niemen podlaskie sejneński Krasnopol 8. Gremzdel PLRW80002564549 LWD j.gremzdel-odpływ O31 PL07S0802_0008 23,17524 54,13782 Niemen podlaskie sejneński Krasnopol 9. Jemieliste PLRW800018641712 LW j.jemieliste-st.01 PL07S0802_0009 22,7371 54,17509 Niemen podlaskie suwalski Filipów 10. Białe k/białogóry PLRW80001864569 LW j.białe k/białogóry-st.01 PL07S0802_0012 23,30366 54,05384 Niemen podlaskie sejneński Giby 11. Pomorze PLRW80002564872 LW j.pomorze-st.01 PL07S0802_0016 23,36948 54,03605 Niemen podlaskie sejneński Giby 12. Pomorze PLRW80002564872 LW j.pomorze-st.02 PL07S0802_0017 23,39581 54,03589 Niemen podlaskie sejneński Giby 13. Pomorze PLRW80002564872 LWD j.pomorze-dopływ A21 (Marycha) PL07S0802_0019 23,36864 54,04612 Niemen podlaskie sejneński Giby 14. Pomorze PLRW80002564872 LWD j.pomorze-odpływ O31 (Marycha) PL07S0802_0022 23,41879 54,03391 Niemen podlaskie sejneński Sejny 15. Zelwa PLRW80002564872 LW j.zelwa-st.01 PL07S0802_0023 23,41819 54,02455 Niemen podlaskie sejneński Giby 16. Hańcza PLRW8000186413 LW j.hańcza-st.01 PL07S0802_0027 22,81510 54,26694 Niemen podlaskie suwalski Przerośl 17. Hańcza PLRW8000186413 LWD j.hańcza-dopływ A21 (Czarna Hańcza) PL07S0802_0028 22,81754 54,28463 Niemen podlaskie suwalski Wiżajny 18. Hańcza PLRW8000186413 LWD j.hańcza-odpływ O31 (Czarna Hańcza) PL07S0802_0032 22,79701 54,24413 Niemen podlaskie suwalski Jeleniewo 19. Szelment Wielki PLRW8000256867 LW j.szelment Wielki-st.01 PL07S0802_0033 23,00351 54,25065 Niemen podlaskie suwalski Jeleniewo 20. Szelment Wielki PLRW8000256867 LW j.szelment Wielki-st.04 PL07S0802_0036 23,00351 54,25065 Niemen podlaskie suwalski Jeleniewo 21. Szelment Mały PLRW8000256867 LW j.szelment Mały-st.01 PL07S0802_0043 23,00351 54,25065 Niemen podlaskie suwalski Szypliszki 22. Szelment Mały PLRW8000256867 LWD j.szelment Mały-dopływ A21 (Szelmentka) PL07S0802_0046 22,9985 54,24981 Niemen podlaskie suwalski Szypliszki 23. Szelment Mały PLRW8000256867 LWD j.szelment Mały-odpływ O31 (Szelmentka) PL07S0802_0050 23,04161 54,26834 Niemen podlaskie suwalski Szypliszki 24. Wigry PLRW8000256439 LW j.wigry-st.02 (Plos Bryzglowski) PL07S0802_0052 23,07041 54,01534 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 25. Wigry PLRW8000256439 LW j.wigry-st.04 (Zatoka Cieszkinajki) PL07S0802_0054 23,12185 54,04382 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 26. Wigry PLRW8000256439 LW j.wigry-st.06 (Zatoka Hańczańska) PL07S0802_0056 23,06741 54,04703 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 27. Wigry PLRW8000256439 LW j.wigry-st.07 (Plos Wigierski) PL07S0802_0057 23,08198 54,0614 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 28. Wigry PLRW8000256439 LW j.wigry-st.08 (Zatoka Zadworze) PL07S0802_0058 23,0865 54,07236 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 31

Kategoria wód 1) Nazwa Punktu Kod Punktu Dł. geogr. 2) Szer. geogr. 2) Nazwa dorzecza Województwo Powiat Gmina l.p. Nazwa jeziora Kod JCW 29. Wigry PLRW8000186419 LWD j.wigry-dopływ A21 (Czarna Hańcza) PL07S0802_0059 23,05717 54,04716 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 30. Wigry PLRW80001864349 LWD j.wigry-dopływ B22 (Piertanka w m. Tartak) PL07S0802_0060 23,09116 54,08257 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 31. Pierty PLRW80001864349 LW j.pierty-st.02 PL07S0802_0064 23,08279 54,09678 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 32. Pierty PLRW80001864349 LWD j.pierty-dopływ A21 (Wiatrołuża) PL07S0802_0065 23,07541 54,11083 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 33. Pierty PLRW80001864349 LWD j.pierty-dopływ B22 (Kamionka) PL07S0802_0066 23,07094 54,10022 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 34. Pierty PLRW80001864349 LWD j.pierty-odpływ O31 (Piertanka) PL07S0802_0069 23,09455 54,08872 Niemen podlaskie suwalski Suwałki j.wigry-odpływ O31 (Czarna Hańcza wodowskaz Czerwony Folwark) Wigry PLRW8000256439 LWD 35. PL07S0801_0076 23,11743 54,06963 Niemen podlaskie suwalski Suwałki 36. Gaładuś PLRW80002566255 LW J.Gaładuś-st.02 PL07S0802_0098 23,42487 54,17473 Niemen podlaskie sejneński Sejny 37. Płaskie PLRW80001864592 LW j.płaskie-st.01 PL07S0802_0106 23,41456 53,91349 Niemen podlaskie sejneński Giby 38. Miałkie PLRW80002564549 LW j.miałkie (Płaskie)-st.01 PL07S0802_3001 23,22432 54,05022 Niemen podlaskie sejneński Krasnopol 39. Wiłkokuk PLRW80002564872 LW j.wiłkokuk-st.01 PL07S0802_3002 23,40843 54,01523 Niemen podlaskie sejneński Giby 40. Gaładuś PLRW80002566255 LW J.Gaładuś-st.01 PL07S0802_3024 23,40071 54,20468 Niemen podlaskie sejneński Sejny 41. Gaładuś PLRW80002566255 LW J.Gaładuś-st.03 PL07S0802_3025 23,41587 54,15087 Niemen podlaskie sejneński Sejny 42. Boczne k/przerośli PLRW700018582831 LW j.boczne k/przerośli-st.01 PL08S0802_0088 22,64542 54,27106 Pregoła podlaskie suwalski Przerośl 43. Wiżajny PLRW70001858261269 LW j.wiżajny-st.01 PL08S0802_0093 22,85484 54,37752 Pregoła podlaskie suwalski Wiżajny 44. Wiżajny PLRW70001858261269 LWD j.wiżajny - odpływ O31 PL08S0802_0098 22,84722 54,37253 Pregoła podlaskie suwalski Wiżajny 45. Krzywe k/przerośli PLRW700018582831 LW j.krzywe k/przerośli-st.01 PL08S0802_0172 22,6474 54,23765 Pregoła podlaskie suwalski Przerośl augustowski Blizno PLRW2000182622489 LW j.blizno-st.02 PL01S0802_0570 23,06614 53,9595 Wisła podlaskie 46. Nowinka augustowski Blizno PLRW2000182622489 LWD j.blizno-odpływ O31 PL01S0802_0573 23,02961 53,95374 Wisła podlaskie 47. Nowinka Sumowo Bakałarzewskirzewo Bakała- PLRW2000252622379 LW j.sumowo Bakałarzewskie-st.01 PL01S0802_0574 22,65018 54,07752 Wisła podlaskie suwalski 48. Sumowo Bakałarzewskie (Rospuda) rzewo j.sumowo Bakałarzewskie-dopływ A21 Bakała- PLRW2000252622379 LWD PL01S0802_0575 22,64602 54,09452 Wisła podlaskie suwalski 49. Sumowo Bakałarzewskie (Rospuda) rzewo j.sumowo Bakałarzewskie-odpływ O31 Bakała- PLRW2000252622379 LWD PL01S0802_0576 22,67653 54,0647 Wisła podlaskie suwalski 50. warmmazurskie Rajgrodzkie PLRW2000252626939 LW j.rajgrodzkie-st.01 (J.Stackie) PL01S0802_0578 22,64255 53,78219 Wisła 51. ełcki Kalinowo warm.- Rajgrodzkie PLRW2000252626939 LW j.rajgrodzkie-st.02 (J.Przepiórka) PL01S0802_0579 22,69622 53,78298 Wisła 52. mazurskie ełcki Kalinowo 32

l.p. Nazwa jeziora Kod JCW Kategoria wód 1) Nazwa Punktu Kod Punktu Dł. geogr. 2) Szer. geogr. 2) Nazwa dorzecza Województwo Powiat Gmina 53. Rajgrodzkie PLRW2000252626939 LW j.rajgrodzkie-st.03 (Czarna Wieś) PL01S0802_0580 22,65488 53,7126 Wisła podlaskie grajewski Rajgród 54. Rajgrodzkie PLRW2000252626939 LW j.rajgrodzkie-st.05 (Lisewo) PL01S0802_0582 22,65217 53,74548 Wisła podlaskie grajewski Rajgród augustowski miasto Augustów Białe Augustowskie PLRW200002622749 LW j.białe Augustowskie-st.02 PL01S0802_0593 23,0579 53,86244 Wisła podlaskie 55. augustowski miasto Augustów Necko PLRW2000182622729 LW j.necko-st.01 PL01S0802_0597 22,9518 53,86364 Wisła podlaskie 56. augustowski miasto Augustów Sajno PLRW200002622989 LW j.sajno-st.02 PL01S0802_0604 23,03685 53,82752 Wisła podlaskie 57. augustowski Kolno PLRW2000172622969 LW j.kolno-st.01 PL01S0802_0611 23,01701 53,76434 Wisła podlaskie 58. Augustów 59. Rospuda Filipowska PLRW2000252622379 LW j.rospuda Filipowska-st.02 PL01S0802_0618 22,58133 54,22243 Wisła podlaskie suwalski Filipów 60. Garbaś PLRW2000252622379 LW j.garbaś-st.01 PL01S0802_0626 22,6237 54,13378 Wisła podlaskie suwalski Filipów 61. Garbaś PLRW2000252622379 LWD j.garbaś-dopływ A21 (Rospuda) PL01S0802_0627 22,63423 54,13099 Wisła podlaskie suwalski Filipów Bakałarzewo Garbaś PLRW2000252622379 LWD j.garbaś-odpływ O31 (Rospuda) PL01S0802_0630 22,6347 54,12172 Wisła podlaskie suwalski 62. augustowski Kalejty PLRW2000182622489 LW j.kalejty-st.02 PL01S0802_0632 23,05594 53,88546 Wisła podlaskie 63. Nowinka augustowski Kalejty PLRW2000182622489 LWD j.kalejty-odpływ O31 (Dłużanka) PL01S0802_0634 23,01438 53,89238 Wisła podlaskie 64. Nowinka augustowski Kościelny Bargłów Dręstwo PLRW2000252626939 LW j.dręstwo-st.02 PL01S0802_0638 22,72734 53,7037 Wisła podlaskie 65. 66. Dręstwo PLRW2000252626939 LWD j.dręstwo-dopływ A21 (Jegrznia) PL01S0802_0640 22,7127 53,7105 Wisła podlaskie grajewski Rajgród augustowski Kościelny Bargłów Dręstwo PLRW2000252626939 LWD j.dręstwo-dopływ B22 (rów N) PL01S0802_0641 22,75108 53,74298 Wisła podlaskie 67. augustowski Kościelny Bargłów Dręstwo PLRW2000252626939 LWD j.dręstwo-odpływ O31 (Jegrznia) PL01S0802_0642 22,73016 53,69862 Wisła podlaskie 68. augustowski Busznica PLRW2000182622489 LW j.busznica-st.01 PL01S0802_3065 23,08408 53,94432 Wisła podlaskie 69. Nowinka 1) Kody kategorii wód LW JCW jeziorna (jezioro naturalne bądź jezioro lub zbiornik naturalny uznane za silnie zmienione jednolite części wód) LWD dopływ do JCW jeziornej (jezioro naturalne bądź jezioro lub zbiornik naturalny uznane za silnie zmienione jednolite części wód) 2) WGS 84 33

MAPA 3.2.1.2. LOKALIZACJA SIECI MONITORINGU JEZIOR W LATACH 2010-2012. 34

ZADANIE: BADANIA I OCENA JAKOŚCI OSADÓW DENNYCH W RZEKACH I JEZIORACH Badania poziomu zanieczyszczeo osadów mają na celu kontrolowanie stężeo metali ciężkich i szkodliwych substancji organicznych akumulowanych w osadach oraz określenie trendów zmian zawartości tych zanieczyszczeo wraz z oceną zmian w czasie. Badania osadów dennych prowadzone będą w sieci krajowej organizowanej przez GIOŚ. WIOŚ nie będzie uczestniczył w realizacji zadania. ZADANIE: BADANIA I OCENA POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO I STANU CHEMICZNEGO ZBIORNIKÓW ZAPOROWYCH PODSTAWA PRAWNA ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - art. 26; ustawa z dnia 18 lipca 2001r.- Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) - art. 38a ust. 2 i 3, art. 47, art. 155a, art. 155b, art. 156; rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz.1455); rozporządzenie MŚ z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 241, poz. 2093); rozporządzenie MŚ z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. z 2002 r. Nr 204, poz. 1728); rozporządzenie MŚ z dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2008 r. nr 162, poz. 1008); rozporządzenie MŚ z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 81, poz. 685); rozporządzenie MŚ z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 122, poz. 1018); ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). CEL ZADANIA Głównym celem zadania jest dostarczenie wiedzy o potencjale ekologicznym i stanie chemicznym zbiorników zaporowych, niezbędną do gospodarowania wodami w dorzeczach, w tym do ich ochrony przed eutrofizacją i zanieczyszczeniami antropogenicznymi. PROGRAM POMIAROWY Na terenie województwa podlaskiego programem pomiarowym objęto zbiornik zaporowy Siemianówka, położony w zlewni Narwi w strefie przygranicznej z Białorusią. Jakośd wód zbiornika ma wpływ na rzekę Narew w częśd zlewni położonej poniżej, w szczególności wpływ ten obejmuje tereny Narwiaoskiego Parku Narodowego. Badania jakości zbiornika obejmują prowadzenie monitoringu diagnostycznego i operacyjnego. Sied pomiarową stanowią 3 punkty pomiarowe na zbiorniku, 4 punkty na dopływach i 1 punkt na wypływie ze zbiornika. Planowany program pomiarowy opracowano mając na uwadze rodzaj i harmonogram planowanych ocen, specyfikę zmian jakości wód zbiornika (w którym corocznie dochodzi do masowych zakwitów) i potencjalnego zagrożenia wód zasilających zbiornik (w szczególności ze zlewni Narwi, położonej na terenie Białorusi). 35

Program badao na rok 2010 uwzględnia zakres pomiarowy opracowany na potrzeby planowanej do wykonania w 2011 roku oceny eutrofizacji wód zbiornika oraz oceny zakwitów występujących corocznie w zbiorniku (wielkośd i zakres występowania). Program badao na rok 2011, uwzględnia zakres pomiarowy opracowany na potrzeby planowanej do wykonania oceny potencjału ekologicznego, stanu chemicznego oraz oceny zakwitów występujących corocznie w zbiorniku (wielkośd i zakres występowania). Program może ulec dalszej modyfikacji na skutek zakooczenia przez GIOŚ prac nad nową metodyką monitoringu i oceny potencjału ekologicznego zbiorników zaporowych. Program badao na 2012 rok będzie prowadzony w zakresie monitoringu operacyjnego z uwzględnieniem wyników badao w latach 20010-2011. Ponadto będą kontynuowane badania biologiczne niezbędne do oceny zakwitów w zbiorniku. Zestawienie programów monitoringu realizowanych w okresie 2010-2012 w sztucznych zbiornikach wodnych oraz punkty pomiarowe przedstawiają tabela 3.2.1.3.1; 3.2.1.3.2. Szczegółowy program badao załączono do niniejszego Programu w wersji elektronicznej tabele: 3.2.1.3.3; 3.2.1.3.4; 3.2.1.3.5; 3.2.1.3.6. Lokalizację punktów pomiarowych przedstawia mapa 3.2.1.3. 36

TABELA 3.2.1.3.1 ZESTAWIENIE PROGRAMÓW MONITORINGU REALIZOWANYCH W OKRESIE 2010-2012 W SZTUCZNYCH ZBIORNIKACH WODNYCH Rok Całkowita liczba ppk* Kod realizowanego programu MD MO_O MOEU MORO MONA MORY MORE MOPI MOIN MB 2010 2011 2012 Liczba ppk objętych monitoringiem (sztuczne zbiorniki wodne) Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy) Liczba ppk objętych monitoringiem (sztuczne zbiorniki wodne) Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy) Liczba ppk objętych monitoringiem (sztuczne zbiorniki wodne) Liczba ppk objętych monitoringiem (dopływy i odpływy) 3-3 3 - - - - - 3-5 - - - - - - - - 5-3 3 - - - - - - - 3-5 2 - - - - - - - 5-3 - - - - - - - - 3-5 - - - - - - - - 5 - *Całkowita liczba ppk jest liczbą lokalizacji ppk monitoringu w danym roku i może się różnid od sumy punktów 37

TABELA 3.2.1.3.2. PUNKTY POMIAROWO-KONTROLNE MONITORINGU SZTUCZNYCH ZBIORNIKÓW WODNYCH 7 zbiornik Siemianówka PLRW20001926119 ZWD rzeka Narew, w m.bondary PL01S0801_1353 23,748800 52,940400 Wisła zb. Siemianówka, dopływ Łuplanka, 8 zbiornik Siemianówka PLRW2000172611398 ZWD w m.bachury PL01S0801_1388 23,795330 52,974330 Wisła l.p. Nazwa jeziora / zbiornika Kod JCW Kategoria wód 1) Nazwa Punktu Kod Punktu Dł. geogr. 2) Szer. geogr. 2) Nazwa dorzecza zb. Siemianówka, basen wschodni 1 zbiornik Siemianówka PLRW200002611399 ZW przy pompowni Siemianówka PL01S0802_0644 23,852408 52,911213 Wisła zb. Siemianówka, basen główny przy 2 zbiornik Siemianówka PLRW200002611399 ZW budowli upustowej PL01S0802_0643 23,759570 52,939980 Wisła zb. Siemianówka, zatoka Bachury 3 zbiornik Siemianówka PLRW200002611399 ZW przy zakładzie rybackim PL01S0802_0645 23,773905 52,951204 Wisła zb. Siemianówka, dopływ Prosty 4 zbiornik Siemianówka PLRW2000172611318 ZWD Rów, w m. Siemianówka PL01S0801_1389 23,836110 52,902720 Wisła rzeka Narew, profil graniczny w 5 zbiornik Siemianówka PLRW200024261119 ZWD m.babia Góra PL01S0801_1371 23,912840 52,904730 Wisła zb. Siemianówka, dopływ Cisówka, 6 zbiornik Siemianówka PLRW2000232611392 ZWD w m.cisówka PL01S0801_1387 23,867180 52,933050 Wisła Województwo Powiat Gmina podlaskie hajnowski Narewka podlaskie hajnowski Narewka podlaskie białostocki Michałowo podlaskie hajnowski Narewka podlaskie hajnowski Narewka podlaskie białostocki Michałowo podlaskie hajnowski Narewka podlaskie białostocki Michałowo 1) Kody kategorii wód ZW sztuczny zbiornik wodny ZWD dopływ do sztucznego zbiornika wodnego 2) WGS 84 38

MAPA 3.2.1.3 MONITORING ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA LOKALIZACJA PUNKTÓW POMIAROWYCH W LATACH 2010 2012. W latach 2010-2012 planowane jest wykonanie następujących ocen: oceny stopnia eutrofizacji wód: w 2010 r. (na podstawie badao z lat 2007-2009) oraz w I połowie 2011 r. (na podstawie badao z lat 2008-2010); ocena potencjału ekologicznego, stanu chemicznego w 2012 r. (na podstawie badao z 2011 r.); oceny wielkości i zasięgu występowania zakwitów wód zbiornika oraz stopnia zagrożenia jakości wód dopływów (wykonywane corocznie na podstawie badao z roku poprzedniego), WYKONYWANIE POMIARÓW Pomiary Bazy danych Nadzór i ocena WIOŚ (w uzasadnionych przypadkach również GIOŚ). WIOŚ odrębny moduł dla zbiorników zaporowych w nowej bazie danych, która zastąpi dotychczasową bazę JAWO WIOŚ województwo, w układzie zlewniowym 39