Biblioteka Almanachu Astronomicznego Tomasz Ściężor Zestaw map gwiazd zmiennych vol. 1 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2011
Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być reprodukowana w żadnej formie ani żadną metodą bez pisemnej zgody wydawcy Copyright 2011 by Tomasz Ściężor 2
Spis Treści Wstęp...5 Układ katalogu...6 Mapki: R And...7 W And...8 η Aql...9 R Aql...10 R Aqr...11 T Aqr...12 U Ari...13 R Aur...14 WW Aur...15 R Boo...16 R Cas...17 V Cas...18 δ Cep...19 T Cep...20 o Cet...21 U Cet...22 W Cet...23 S Cmi...24 R Cnc...25 V CrB...26 S CrB...27 R Crv...28 Χ Cyg...29 R Cyg...30 RT Cyg...31 U Cyg...32 R Dra...33 T Dra...34 ζ Gem...35 R Gem...36 RU Her...37 S Her...38 T Her...39 U Her...40 R Hya...41 T Hya...42 R Leo...43 R Lep...44 δ Lib...45 RS Lib...46 R LMi...47 R Lyn...48 V Mon...49 R Oph...50 3
U Oph...51 X Oph...52 U Ori...53 R Peg...54 V Peg...55 β Per...56 R Psc...57 R Ser...58 R Sgr...59 RR Sgr...60 HU Tau...61 R Tri...62 R UMa...63 T UMa...64 R Vir...65 S Vir...66 RS Vir...67 SS Vir...68 4
Wstęp Jeszcze w czasach, gdy byłem autorem wydawanego przez Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii (PTMA) Kalendarza Astronomicznego pojawiały się postulaty, aby dołączać do niego mapki okolic wybranych gwiazd zmiennych, wykorzystując bogate archiwum PTMA. Nie pozwalała na to jednak ograniczona objętość wydawnictwa, w związku z czym pojawiły się plany wydania odrębnego Katalogu map okolic gwiazd zmiennych. Plany te, niestety, nie zostały zrealizowane. Od chwili opublikowania przeze mnie pierwszego, cyfrowego wydania, Almanachu Astronomicznego, docierały do mnie głosy obserwatorów gwiazd zmiennych uważających, że Almanach pozbawiony map okolic tych gwiazd. Głosy te znalazły swój efekt w postaci prezentowanego Zestawu map gwiazd zmiennych, inaugurującego Bibliotekę Almanachu Astronomicznego. Zamieszczone w Zestawie mapki powstawały w ciągu szeregu lat w różnych celach, stąd mają czasem nieco odmienną formę, uznałem jednak, że powinny ujrzeć światło dzienne. Dominują mapki okolic gwiazd zmiennych długookresowych (miryd), jest też kilka klasycznych cefeid jak również najjaśniejsze gwiazdy zmienne zaćmieniowe typu Algola. Do wykonania mapek w niniejszym zestawie użyto programu Guide v.8.0 firmy Project Pluto Mam nadzieję, że zaprezentowany wybór będzie przydatny dla wielu miłośników astronomii, działających w tak pasjonującej i przynoszącej wymierne naukowe efekty dziedzinie, jak obserwacje gwiazd zmiennych. Zamieszczony pod tytułem zwrot vol. 1 sugeruje wydanie w przyszłości kolejnego tomu, zawierającego następny zestaw map dla gwiazd zmiennych, których efemerydy znaleźć można w Almanachu. Tomasz Ściężor 5
Układ katalogu Każda strona katalogu prezentuje jedną gwiazdę zmienną ma to ułatwić wydruk wybranej, obserwowanej przez siebie gwiazdy. W kolejnych wierszach znajduje się: Nazwa gwiazdy zmiennej w systemie Argelandera. W przypadku posiadania przez gwiazdę nazwy własnej jest ona podana w nawiasach kwadratowych. W nawiasach okrągłych podany jest typ zmiennej, i tak: M zmienna długookresowa typu Miry (miryda) DCEP zmienna typu δ Cephei (cefeida klasyczna) EA zmienna zaćmieniowa typu Algola Pełna nazwa gwiazdozbioru w wersji łacińskiej, w nawiasach okrągłych polskiej Rektascensja gwiazdy (Epoka 2000.0) Deklinacja gwiazdy (Epoka 2000.0) Mapka. Na wszystkich mapkach północ jest u góry. W przypadku mapek o polu widzenia mniejszym niż 10º zaznaczone są gwiazdy do 10.1 m, dla mapek o większym polu widzenia do 6.1 m. Przy gwiazdach, będących gwiazdami porównania przy ocenach jasności zmiennej, podano ich jasności (z kropką dziesiętną). Gwiazdy porównania wybrano z The AAVSO Variable Star Atlas, Prepared by Charles E. Scovii, Sky Publishing Corporation, Cambridge, 1980, z tego samego źródła pochodzą też ich jasności. Szerokość pola widzenia, oznaczająca szerokość boku mapki wyrażoną w stopniach. 6
R And (M) Andromeda α = 0 h 24 m 02.0 s δ = +38º34 38 Szerokość pola widzenia: 6º 7
W And (M) Andromeda (Andromeda) α = 2 h 17 m 33.0 s δ = +44º18 18 Szerokość pola widzenia: 5º 8
η Aql (DCEP) Aquila (Orzeł) α = 19 h 52 m 28.4 s δ = +1º00 20 Szerokość pola widzenia: 24º 9
R Aql (M) Aquila (Orzeł) α = 19 h 06 m 22.3 s δ = +8º13 49 Szerokość pola widzenia: 8º 10
R Aqr (M) Aquarius (Wodnik) α = 23 h 43 m 49.4 s δ = -15º17 04 Szerokość pola widzenia: 8º 11
T Aqr (M) Aquarius (Wodnik) α = 20 h 49 m 56.3 s δ = +5º08 48 Szerokość pola widzenia: 5º 12
U Ari (M) Aries (Baran) α = 3 h 11 m 03.0 s δ = +14º47 59 Szerokość pola widzenia: 7º 13
R Aur (M) Auriga (Woźnica) α = 5 h 17 m 17.7 s δ = +53º35 11 Szerokość pola widzenia: 2º 14
WW Aur (EA) Auriga (Woźnica) α = 6 h 32 m 27.2 s δ = +32º27 18 Szerokość pola widzenia: 15º 15
R Boo (M) Bootes (Wolarz) α = 14 h 37 m 11.6 s δ = +26º44 12 Szerokość pola widzenia: 7º 16
R Cas (M) Cassiopeia (Kasjopeja) α = 23 h 58 m 24.8 s δ = +51º23 20 Szerokość pola widzenia: 6º 17
V Cas (M) Cassiopeia (Kasjopeja) α = 23 h 11 m 40.7 s δ = +59º41 59 Szerokość pola widzenia: 6º 18
δ Cep (DCEP) Cepheus (Cefeusz) α = 22 h 29 m 10.3 s δ = +58º24 55 Szerokość pola widzenia: 30º 19
T Cep (M) Cepheus (Cefeusz) α = 21 h 09 m 31.9 s δ = +68º29 28 Szerokość pola widzenia: 7º 20
ο Cet [Mira] (M) Cetus (Wieloryb) α = 2 h 19 m 20.8 s δ = +2º58 37 Szerokość pola widzenia: 6º 21
U Cet (M) Cetus (Wieloryb) α = 2 h 33 m 43.7 s δ = -13º08 54 Szerokość pola widzenia: 7º 22
W Cet (M) Cetus (Wieloryb) α = 0 h 02 m 07.4 s δ = -14º40 33 Szerokość pola widzenia: 7º 23
S CMi (M) Canis Minor (Mały Pies) α = 7 h 32 m 43.1 s δ = +8º19 05 Szerokość pola widzenia: 7º 24
R Cnc (M) Cancer (Rak) α = 8 h 16 m 33.8 s δ = +11º43 35 Szerokość pola widzenia: 11º 25
V CrB (M) Corona Borealis (Korona Północna) α = 15 h 49 m 31.3 s δ = +39º34 18 Szerokość pola widzenia: 7º 26
S CrB (M) Corona Borealis (Korona Północna) α = 15 h 21 m 24.0 s δ = +31º22 03 Szerokość pola widzenia: 7º 27
R Crv (M) Corvus (Kruk) α = 12 h 19 m 37.9 s δ = -19º15 22 Szerokość pola widzenia: 7º 28
χ Cyg (M) Cygnus (Łabędź) α = 19 h 50 m 34.0 s δ = +32º54 51 Szerokość pola widzenia: 6º 29
R Cyg (M) Cygnus (Łabędź) α = 19 h 36 m 49.4 s δ = +50º12 00 Szerokość pola widzenia: 7º 30
RT Cyg (M) Cygnus (Łabędź) α = 19 h 43 m 37.7 s δ = +48º46 41 Szerokość pola widzenia: 5º 31
U Cyg (M) Cygnus (Łabędź) α = 20 h 19 m 36.6 s δ = +47º53 39 Szerokość pola widzenia: 6º 32
R Dra (M) Draco (Smok) α = 16 h 32 m 40.3 s δ = +66º45 18 Szerokość pola widzenia: 7º 33
T Dra (M) Draco (Smok) α = 17 h 56 m 21.9 s δ = +58º12 54 Szerokość pola widzenia: 7º 34
ζ Gem (DCEP) Gemini (Bliźnięta) α = 7 h 04 m 06.5 s δ = +20º34 13 Szerokość pola widzenia: 25º 35
R Gem (M) Gemini (Bliźnięta) α = 7 h 07 m 21.3 s δ = +22º42 13 Szerokość pola widzenia: 5º 36
RU Her (M) Hercules (Herkules) α = 16 h 10 m 14.9 s δ = +25º04 14 Szerokość pola widzenia: 7º 37
S Her (M) Hercules (Herkules) α = 16 h 51 m 53.9 s δ = +14º56 31 Szerokość pola widzenia: 7º 38
T Her (M) Hercules (Herkules) α = 18 h 09 m 06.2 s δ = +31º01 16 Szerokość pola widzenia: 7º 39
U Her (M) Hercules (Herkules) α = 16 h 25 m 47.5 s δ = +18º53 33 Szerokość pola widzenia: 5º 40
R Hya (M) Hydra (Hydra) α = 13 h 29 m 42.8 s δ = -23º16 53 Szerokość pola widzenia: 7º 41
T Hya (M) Hydra (Hydra) α = 8 h 55 m 39.9 s δ = -9º08 29 Szerokość pola widzenia: 7º 42
R Leo (M) Leo (Lew) α = 9 h 47 m 33.4 s δ = +11º25 45 Szerokość pola widzenia: 11º 43
R Lep (M) Lepus (Zając) α = 4 h 59 m 36.3 s δ = -14º48 21 Szerokość pola widzenia: 6º 44
δ Lib (EA) Libra (Waga) α = 15 h 00 m 58.4 s δ = -8º31 08 Szerokość pola widzenia: 25º 45
RS Lib (M) Libra (Waga) α = 15 h 24 m 19.8 s δ = -22º54 40 Szerokość pola widzenia: 7º 46
R LMi (M) Leo Minor (Mały Lew) α = 9 h 45 m 34.3 s δ = +34º30 43 Szerokość pola widzenia: 7º 47
R Lyn (M) Lynx (Ryś) α = 7 h 01 m 18.0 s δ = +55º19 50 Szerokość pola widzenia: 5º 48
V Mon (M) Monoceros (Jednorożec) α = 6 h 22 m 43.5 s δ = -2º11 43 Szerokość pola widzenia: 7º 49
R Oph (M) Ophiuchus (Wężownik) α = 17 h 07 m 45.8 s δ = -16º05 34 Szerokość pola widzenia: 7º 50
U Oph (EA) Ophiuchus (Wężownik) α = 17 h 16 m 31.7 s δ = +1º12 38 Szerokość pola widzenia: 25º 51
X Oph (M) Ophiuchus (Wężownik) α = 18 h 38 m 21.1 s δ = +8º50 03 Szerokość pola widzenia: 5º 52
U Ori (M) Orion (Orion) α = 5 h 55 m 49.2 s δ = +20º10 31 Szerokość pola widzenia: 2º 53
R Peg (M) Pegasus (Pegaz) α = 23 h 06 m 39.2 s δ = +10º32 36 Szerokość pola widzenia: 7º 54
V Peg (M) Pegasus (Pegaz) α = 22 h 01 m 02.2 s δ = +6º07 15 Szerokość pola widzenia: 2º 55
β Per [Algol] (EA) Perseus (Perseusz) α = 3 h 08 m 10.1 s δ = +40º57 20 Szerokość pola widzenia: 30º 56
R Psc (M) Pisces (Ryby) α = 1 h 30 m 38.3 s δ = +2º52 55 Szerokość pola widzenia: 7º 57
R Ser (M) Serpens (Wąż) α = 15 h 50 m 41.7 s δ = +15º08 01 Szerokość pola widzenia: 7º 58
R Sgr (M) Sagittarius (Strzelec) α = 19 h 16 m 41.8 s δ = -19º18 28 Szerokość pola widzenia: 6º 59
RR Sgr (M) Sagittarius (Strzelec) α = 19 h 55 m 56.5 s δ = -29º11 24 Szerokość pola widzenia: 7º 60
HU Tau (EA) Taurus (Byk) α = 4 h 38 m 15.8 s δ = +20º41 05 Szerokość pola widzenia: 15º 61
R Tri (M) Triangulum (Trójkąt) α = 2 h 37 m 02.3 s δ = +34º15 51 Szerokość pola widzenia: 7º 62
R UMa (M) Ursa Maior (Wielka Niedźwiedzica) α = 10 h 44 m 38.5 s δ = +68º46 33 Szerokość pola widzenia: 7º 63
T UMa (M) Ursa Maior (Wielka Niedźwiedzica) α = 12 h 36 m 23.5 s δ = +59º29 13 Szerokość pola widzenia: 7º 64
R Vir (M) Virgo (Panna) α = 12 h 38 m 30.0 s δ = +6º59 17 Szerokość pola widzenia: 6º 65
S Vir (M) Virgo (Panna) α = 13 h 33 m 00.4 s δ = -7º11 42 Szerokość pola widzenia: 7º 66
RS Vir (M) Virgo (Panna) α = 14 h 27 m 16.4 s δ = +4º40 41 Szerokość pola widzenia: 7º 67
SS Vir (M) Virgo (Panna) α = 12 h 25 m 14.4 s δ = +0º46 11 Szerokość pola widzenia: 7º 68