Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha

Transkrypt

1 Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informa cje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ASTRONOMIA MARZEC 2013 Instrukcja dla zdających: 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 6 stron (zadania 1-9). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w treści maila, numerując pytanie i podając właściwą treść odpowiedzi. 3. Pisz czytelną czcionką, używaj wyłącznie czarnego koloru. 4. W treści wiadomości wpisz swoje imię, nazwisko i dom. 5. Pracę wyślij na adres mailowy: wh_egzaminy@wp.pl 6. Nie korzystaj z okien rozmowy prywatnej. Przed rozpoczęciem pisania opuść inne sale, w których przebywasz. 7. Pamiętaj o obowiązku samodzielnej pracy. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy, Twoja praca będzie anulowana. Czas pracy: 45 minut Liczba punktów do uzyskania: 40 Życzymy powodzenia.

2 Zadanie 1. (5 pkt) Do każdego opisu dopisz planetę Układu Słonecznego najbardziej do niego pasującą: 1.1. Największa temperatura na powierzchni Naturalny satelita Kallisto Ponad 70% azotu w atmosferze Najmniejsza gęstość spośród wszystkich planet Planeta wewnętrzna, górna Szczątkowa atmosfera z sodem Nazywana Gwiazdą Poranną Nazwa po greckim bogu Duże ilości tlenku żelaza na powierzchni Najzimniejsza w Układzie Słonecznym. Zadanie 2. (1 pkt) Średnia temperatura na powierzchni Ziemi to około: A. 0 o C B. 7,5 o C C. 15 o C D. 22,5 o C Zadanie 3. (10 pkt) Uzupełnij poniższe zdania jednym słowem Słońce jest... karłem Droga Mleczna jest galaktyką... z poprzeczką Galaktyka... nie ma konkretnie określonego kształtu Galaktyka Andromedy zbliża się do naszej galaktyki, to powoduje, że wysyłane przez nią światło jest przesunięte w stronę Wielki Wybuch nastąpił około lat temu Materia o przeciwnym ładunku nazywa się Aleksander... odkrył pierwszy pozasłoneczny układ planetarny Mikołaj Kopernik zaproponował teorię Antares jest najjaśniejszą gwiazdą gwiazdozbioru Skrót Aql oznacza gwiazdozbiór... 2

3 Zadanie 4. (1 pkt) Dlaczego Słońce nie wybuchnie w przyszłości jako supernowa? Zadanie 5. (8 pkt) Do każdego wytłumaczenia dopisz odpowiedni termin Pochłania nawet światło Jeśli ciało ją przekroczy, może orbitować wokół Ziemi Mówi, że torami ruchu są elipsy, a Słońce jest w jednym z ognisk Szybki przyrost rozmiarów Wszechświata na początku istnienia Zbiór kilkudziesięciu galaktyk położonych blisko siebie Tłumaczy zachowanie obiektów przy prędkościach bliskich prędkości światła Siła spajająca gwiazdę Reakcja dostarczająca gwieździe energię Zadanie 6. (3 pkt) Odpowiedz na pytania dotyczące poniższego schematu:

4 6.1. Gwiazda centralna znajduje się w punkcie oznaczonym przez żółtą gwiazdkę. Czy gwiazda (przy zadanym kształcie orbity) mogłaby znajdować się w punkcie 4? Dlaczego? Dlaczego nie? Jak nazywamy punkt B? Zadanie 7. (4 pkt) Wypisz 2 różnice pomiędzy białym a czerwonym karłem. Na podstawie poniższej tabeli odpowiedz na pytanie nr 8. Gwiazda Gwiazdozbiór Jasność wizualna Odległość od Ziemi Typ widmowy Syriusz Wielki Pies -1,47 8,6 ly A1V Betelgeza Orion 0, ly M2Iab Elnath Byk 1, ly B7III Aldebaran Byk 0,87 65,1 ly K5III Arktur Wolarz -0,05 36,7 ly K2III Rigel Orion Około 0, ly B8Ia Zadanie 8. (4 pkt) Która z wymienionych gwiazd jest Najmniej widoczna z Ziemi 8.2. Najbliższa Ziemi 8.3. Karłem 8.4. Częścią gwiazdozbioru oznaczonego skrótem Ori Na podstawie poniższego tekstu odpowiedz na pytanie nr 9. Leo jest bardzo pięknym i rozległym gwiazdozbiorem zodiakalnym. Najlepiej jest 4

5 go obserwować wiosną, kiedy to góruje nad horyzontem. Najjaśniejszą gwiazda tej konstelacji jest biało niebieski Regulus ( łacińska nazwa oznaczająca Małego Króla ). Jego lokalizacja jest bardzo prosta. Lew znajduje się dokładnie pod Wielką Niedźwiedzicą ( lub też Wielkim Wozem, jak często jest nazywana ), która góruje w zenicie. ( ) Gwiazdozbiór Lwa najlepiej obserwować przez silną lornetkę lub mały teleskop. Tylko wówczas będziemy mogli dostrzec całe jego bogactwo. Większość gwiazd są to bowiem gwiazdy podwójne, a smaczku dodają jeszcze liczne galaktyki spiralne takie jak: M65, M66, M95, M96, NGC 2903, NGC 3628 oraz potężna galaktyka eliptyczna M 105. Nieuzbrojonym okiem i przy dobrej widoczności powinniśmy dostrzec około 70 gwiazd. ( ) Jako kolejny gwiazdozbiór zodiakalny, Lew również leży na linii ekliptyki. Znajduje się pomiędzy Panną, a Rakiem. Słońce przechodzi przez Lwa od połowy sierpnia do połowy września i znajduje się w nim około 37 dni. Według mitologii Lew był legendarnym zwierzęciem nemejskim, który został zgładzony przez Herkulesa jako jedna z jego dwunastu prac. (źródło: Zadanie 9. (4 pkt) Odpowiedz na poniższe pytania Dlaczego lokalizacja tego gwiazdozbioru jest łatwa?...

6 9.2. Czy Regulus ma gorętszą powierzchnię od Słońca? 9.3. Czym różni się galaktyka M65 od galaktyki M105? Słońce jest widoczne na tle gwiazdozbioru Lwa przez jakiś czas?... 6