Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 1
WSTĘP Przesłankę do opracowania strategii rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach stanowi treść art. 17 ust.1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r., Nr 175, poz.1362. z późn. zm.), w myśl którego do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŝy: opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; Strategia w swej treści uwzględnia załoŝenia zawarte w obowiązujących dokumentach o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim i lokalnym : Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego na lata 2007-2013 Strategii Polityki Społecznej na lata 2007 2013 Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000 2020 Strategii Województwa Śląskiego w zakresie polityki Społecznej na lata 2006-2020 Strategii ZrównowaŜonego Rozwoju dla Miasta Mysłowice do roku, 2020 której jednym z celów strategicznych jest tworzenie sprzyjających warunków rozwoju społecznego miasta i jego mieszkańców oraz eliminacja obszarów marginalizacji i wykluczenia społecznego Podejście strategiczne jest podstawową techniką planowania rozwoju lokalnego i regionalnego. Wymaga wieloletnich i konsekwentnych działań zmierzających do osiągnięcia wytyczonych celów, rozwiązywania problemów i podporządkowania ich priorytetom. Strategia jest jednym z podstawowych narzędzi realizowania polityki społecznej na poziomie lokalnym, jest dokumentem ogólnym, planistycznym uwzględnia przede wszystkim problemy mieszkańców miasta naraŝonych na marginalizację i wykluczenie społeczne. Niniejszy dokument jest oparty na danych statystycznych, analizach i opracowaniach własnych charakteryzujących klientów pomocy społecznej. Systematyzuje potrzeby w zakresie pomocy społecznej w mieście, w oparciu o diagnozę problemów społecznych określa cele, priorytety i przedstawi załoŝenia lokalnej polityki społecznej do 2020 roku. Strategia jest dokumentem o charakterze otwartym, który powinien być modyfikowany i dostosowywany do zmieniającej się sytuacji i potrzeb lokalnej społeczności. 1. CHARAKTERYSTYKA MIASTA MYSŁOWICE Mysłowice stanowią część aglomeracji górnośląskiej. W obecnych granicach miasto istnieje od 1995r. W wyniku reformy administracyjnej państwa od 1 stycznia 1999r. jest miastem na prawach powiatu wchodzącym w skład województwa śląskiego. Obejmuje obszar 65,67km 2. od zachodu Mysłowicr graniczą z Katowicami, od północy z Sosnowcem, od wschodu z Jaworznem, a od południa z Tychami. Połączone są siecią dróg, linii autobusowych, tramwajowych i kolejowych z największymi miastami Aglomeracji Górnośląskiej. Autostrada A4 i droga ekspresowa S1 biegną przez Mysłowice ułatwiając i skracając czas przejazdu do Warszawy, Krakowa, Bielska, Cieszyna i wielu innych miast Polski. Przez miasto przepływa Czarna Przemsza, która w pobliŝu Mysłowic łączy się z Białą Przemszą, tworząc Przemszę. Przez miasto przepływa takŝe rzeka Bolina. Mysłowice podzielone są na osiedla: Stare Miasto, Piasek, Bończyk, Szopena-Wielka Skotnica, Centrum, Janów-Ćmok, Brzęczkowice, Słupna, Brzezinka, Morgi, Larysz-Hajdowizna, Wesoła, Ławki, Krasowy, Kosztowy, Dziećkowice. Jak wynika z danych statystycznych na koniec 2009 roku w Mysłowicach mieszkało 73.564 osób zameldowanych na pobyt stały (źródło: informacja z Urzędu Miasta Mysłowice Wydział Spraw Obywatelskich). Mysłowice są miastem przemysłowym, około połowa pracujących jest zatrudnionych w przemyśle i budownictwie. Taka duŝa liczba zatrudnionych w tych działach gospodarki wynika przede wszystkim z faktu, iŝ w mieście działa kopalnia Mysłowice Wesoła. Osłabienie tempa rozwoju gospodarczego i związane z nim działania restrukturyzacyjne firm ukierunkowane na zmniejszenie kosztów działalności przyniosły zdecydowane pogorszenie się Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 2
sytuacji na rynku pracy. Dodatkowo dały się odczuć skutki przekształceń w przemyśle górniczym i wkroczenie młodzieŝy z wyŝu demograficznego na rynek pracy. Stopa bezrobocia (czyli stosunek liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych do liczby mieszkańców aktywnych zawodowo) wg. danych GUS, wynosiła w Mysłowicach w 2007 r. 9,2%, w 2008 r. 9,1%, w grudniu 2009 r. 8,6 %, wg danych Powiatowego Urzędu Pracy na koniec 2009 liczba osób zarejestrowanych jako bezrobotne wynosiła 2 489. 2. ANALIZA POTENCJAŁU LOKALNEGO - ZASOBY INSTYTUCJONALNE MISTA Realizacja celów określonych w strategii rozwiązywania problemów społecznych jest moŝliwa pod warunkiem współpracy róŝnego typu instytucji, które mogą być realizatorami i współrealizatorami strategii. W realizację strategii powinny się włączać instytucje działające w szeroko rozumianym obszarze polityki społecznej, czyli instytucje: rządowe, samorządowe oraz organizacje pozarządowe. Lp. Instytucje rządowe i samorządowe 1 Prezydent Miasta 2 Rada Miasta 3 Poszczególne Wydziały Urzędu Miasta 4 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Jednostki organizacyjne MOPS: - Dom Dziennego Pobytu - Ośrodek Interwencji Kryzysowej wraz z Hostelem - Tymczasowe schronienie dla męŝczyzn - Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności - Mieszkanie Wspólnotowe dla bezdomnych kobiet i kobiet z dziećmi - Mieszkania Chronione dla osób opuszczających rodziny zastępcze lub placówki opiekuńczo - wychowawcze, - Rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego 5 Dom Pomocy Społecznej 6 Dom Dziecka 7 Warsztaty Terapii Zajęciowej 8 Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna 9 Sąd Rodzinny 10 SłuŜba Kuratorska 11 Jednostki Systemu Zdrowia -Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej -Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej - Mysłowickie Centrum Zdrowia 12 Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Rehabilitacyjno-Opiekuńczy 13 Jednostki Sytemu Edukacji w mieście: - 19 przedszkoli w tym 2 z oddziałami integracyjnymi, - 15 szkół podstawowych w tym 2 z oddziałami integracyjnymi, - 6 szkól gimnazjalnych w tym 1 z odziałem integracyjnym -5 szkół ponadgimnazjalnych -Zespół Szkół Specjalnych -Zespół Szkół Sportowych 14 Jednostki Kultury i Sztuki - MłodzieŜowy Dom Kultury - Mysłowicki Ośrodek Kultury i Sztuki Trójkąt Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 3
- Muzeum Miasta Mysłowice - Miejska Biblioteka Publiczna wraz z 11 filiami 16 Powiatowy Urząd Pracy w Mysłowicach 17 śłobek Miejski Bardzo waŝnym ogniwem rozwiązywania problemów społecznych są organizacje pozarządowe, które mogą być współrealizatorami zadań realizowanych w ramach strategii rozwiązywania problemów społecznych. Lp. Organizacje pozarządowe 1 Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym Skarbek 2 Stowarzyszenie Amazonek Tęcza 3 Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Radość 4 Polski Związek Niewidomych Koło Terenowe w Mysłowicach 5 Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy w Mysłowicach 6 Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział w Mysłowicach 7 Stowarzyszenie Nasza Wspólna Przyszłość 8 Stowarzyszenie Rodzin Wielodzietnych 9 Caritas Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej współpracuje równieŝ z parafiami Rzymsko-Katolickimi z terenu miasta. Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 4
3. ROLA POMOCY SPOŁECZNEJ W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej (minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, wojewodowie), i samorządowej (marszałkowie województwa, starostowie na poziomie powiatów oraz wójtowie, burmistrzowie (prezydenci miast na poziomie gmin). Realizując zadania pomocy społecznej współpracują, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim i innymi kościołami i związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Pomoc społeczna polega w szczególności na: pracy socjalnej i przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń; prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej w Mysłowicach: 1. Dom Dziennego Pobytu, 2. Tymczasowe Schronienie dla bezdomnych męŝczyzn, 3. Ośrodek Interwencji Kryzysowej, 4. Mieszkania Wspólnotowe dla bezdomnych kobiet i dla bezdomnych kobiet z dziećmi, 5. Mieszkania Chronione dla młodzieŝy opuszczającej placówki opiekuńcze lub rodziny zastępcze, 6. Dom Pomocy Społecznej 7. Dom Dziecka analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy. Główne cele pomocy społecznej to: 1. Wsparcie osób i rodzin w przezwycięŝaniu trudnej sytuacji Ŝyciowej, doprowadzenie w miarę moŝliwości do ich Ŝyciowego usamodzielnienia i umoŝliwienie im Ŝycia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 2. Zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej dla osób nieposiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym. 3. Zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia. 4. Zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami marginalizacji społecznej, w tym przemocą w rodzinie. 5. Integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie. 6. Tworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie. Pomoc społeczna funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 5
4. DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Podstawowym celem polityki społecznej jest zapewnienie bezpieczeństwa egzystencjalnego poprzez wytworzenie i utrzymanie sieci zobowiązań gwarantowanych przez Państwo. Zamierzone cele i osiągane rezultaty dotyczą warunków, poziomu i jakości Ŝycia mieszkańców miasta oraz wybranych zbiorowości osób, rodzin, gospodarstw domowych. Te wybrane zbiorowości to osoby i rodziny, które nie są w stanie przezwycięŝyć trudnych sytuacji Ŝyciowych, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i moŝliwości. Realizatorem większości zadań z zakresu polityki społecznej w Mysłowicach jest Miejski Ośrodek Społecznej. Analizując problemy społeczne naleŝy wziąć pod uwagę zjawiska zachodzące na ternie całego miasta i tendencje występujące w danej grupie problemów. WaŜne jest zestawienie danych statystycznych z poszczególnych jednostek zajmujących się problemami społecznymi, aby powstał pełny obraz diagnozowanych problemów PoniŜej przedstawiona została charakterystyka osób korzystających z pomocy społecznej w mieście na tle danych pozyskanych z instytucji miejskich zajmujących się problematyką społeczną, a dotyczących diagnozowanych obszarów. Tabela 1. Procentowy udział osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej do liczby mieszkańców miasta Mysłowice w okresie od 2007 roku do 2009 roku Liczba klientów MOPS Rok, którego dotyczy Liczba mieszkańców L. rodzin L. osób w rodzinie % 2007 74.912 1947 4891 7 2008 74.998 1735 4281 6 2009 73.564 1738 4374 6 Źródło: dane dot. liczby mieszkańców na podstawie informacji z UM Mysłowice oraz GUS Katowice; dot. liczby klientów : na podstawie danych ze sprawozdań MPiPS 07.08.2009 rok. Z powyŝszej tabeli wynika, iŝ w stosunku do 2007 roku w latach 2008r. 2009 r. liczba klientów korzystających z pomocy społecznej relatywnie do liczby mieszkańców miasta uległa nieznacznemu zmniejszeniu. Obecnie utrzymuje się na stałym poziomie. Jednak tendencja spadkowa w ilości klientów pomocy społecznej jest prawdopodobnie zjawiskiem przejściowym, prognozy długoterminowe GUS dla naszego miasta przewidują, Ŝe w 2020 roku będzie ok.71,2 tys. mysłowiczan, zmianie ulegnie równieŝ struktura wiekowa mieszkańców miasta, w 2030 miasto zamieszkiwać będzie 64,8 tys. osób, zmniejszy się liczba osób pracujących, a wzrosną wydatki na pomoc społeczną. Tabela 2. Struktura rodzin objętych pomocą społeczną w ramach realizacji zadań własnych gminy i powiatu w roku 2009 Struktura gospodarstwa domowego L. rodzin/osób L. osób w rodzinie 1 osobowe 695 695 2 i więcej osób 1043 3679 Razem liczba rodzin 1738 4 374 Z tego: Rodziny z dziećmi Z tego: 790 3078 (1504 dzieci) Z 1 dzieckiem 385 1139 Z 2 dzieci 218 851 Z 3 i więcej dzieci 187 1088 Z tego: Rodziny niepełne 416 1302 (768 dzieci) Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 6
Źródło: sprawozdanie MPiPS-03 za 2009 r. Dział 5.Typy rodzin objętych pomocą. Mysłowice są miastem na prawach powiatu dlatego teŝ MOPS realizuje zadania gminy jak równieŝ powiatu. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonuje następujące zadania: - zadania własne gminy; - zadania zlecone gminie; - zadania z zakresu pomocy społecznej realizowane przez powiat (zadania własne powiatu); - zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat (zadania zlecone powiatowi). Do miasta (w ramach realizacji zadania powiatu) naleŝy organizowanie opieki zastępczej W 2009 r. w 132 rodzinach zastępczych przebywało 176 dzieci, w tym: w 109 rodzinach zastępczych spokrewnionych przebywało 133 dzieci, w 20 rodzinach zastępczych niespokrewnionych przebywało 23 dzieci, w 2 rodzinach zastępczych zawodowych o charakterze pogotowia rodzinnego przebywało 13 dzieci, w 1 rodzinie zastępczej zawodowej wielodzietnej przebywało 7 dzieci. W ubiegłym roku zauwaŝono znaczny wzrost liczby dzieci trafiających do rodzin zastępczych spokrewnionych. Rodziny zastępcze spokrewnione i nie spokrewnione stanowią grupę klientów pomocy społecznej wymagającą bardzo duŝego wsparcia nie tylko finansowego, ale metodycznego, ciągłego szkolenia psychologicznego i pedagogicznego. Osoby pełniące funkcje rodziców zastępczych są to w większości osoby osiągające dochody, pracujące, bądź posiadające świadczenia emerytalne. Rodziny zastępcze otrzymują pomoc związaną głównie z pełnioną funkcją, gwarantowaną ustawą o pomocy społecznej, pomoc nie jest zaleŝna od sytuacji materialnej rodziny. W związku z powyŝszym w dalszej części diagnozy sytuacja klientów pomocy społecznej będzie rozpatrywana bez brania pod uwagę sytuacji rodzin zastępczych, które nie korzystają z innych form pomocy jak te związane z rodzicielstwem zastępczym, gdyŝ ich sytuacja socjalno bytowa w znacznym stopniu róŝni się od sytuacji pozostałych klientów pomocy społecznej. Zaznaczyć naleŝy, iŝ problemu nie stanowi samo funkcjonowanie rodzin zastępczych, lecz brak kandydatów do pełnienia funkcji niespokrewnionych rodzin zastępczych. Dalszej diagnozie poddana zostanie sytuacja 3790 osób w 1611 1 rodzinach korzystających z róŝnych form pomocy społecznej, przyznanych z niŝej przedstawionych przyczyn. Tabela 3. Powody przyznania pomocy w 2009 roku Powody trudnej sytuacji Ŝyciowej Liczba rodzin Liczba osób Ubóstwo 1 678 1712 Sieroctwo 2 1 1 Bezdomność 3 104 124 Potrzeba ochrony macierzyństwa 4 119 530 W tym: wielodzietność 5 34 188 Bezrobocie 6 841 2378 Niepełnosprawność 7 744 1603 Długotrwała lub cięŝka choroba 8 823 1811 Bezradność w sprawach opiek - wychowawczych i prowadzenia 9 479 1848 gospodarstwa domowego - ogółem W tym: 10 364 1217 rodziny niepełne Rodziny wielodzietne 11 156 914 Przemoc w rodzinie 12 21 61 Alkoholizm 14 88 144 w rodzinach 1 Dane statystyczne MOPS na podstawie systemu komputerowego Pomost Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 7
Powody trudnej sytuacji Ŝyciowej Liczba rodzin Liczba osób Narkomania 15 3 5 Trudności w przystosowaniu do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego 16 34 62 Brak umiejętności w przystosowaniu do Ŝycia młodzieŝy opuszczającej 17 1 1 placówki opiekuńczo - wychowawcze Trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy lub 18 1 2 ochronę uzupełniającą Zdarzenie losowe 19 17 38 Sytuacja kryzysowa 20 9 23 Źródło: MPiPS za 2009r. w rodzinach Tabela 4. Sytuacja materialna rodzin/osób korzystających z pomocy społecznej w 2009 roku wg struktury gospodarstwa domowego (na dz.31.12.2009r) Struktura gospodarstwa domowego PoniŜej kryterium dochodowego (l.rodzin) PowyŜej kryterium dochodowego (l.rodzin) RAZEM 1 osobowe 443 291 734 Rodziny W tym: rodziny wielodzietne rodziny niepełne 435 68 183 razem 878 733 1611 Źródło : Dane statystyczne MOPS na podstawie systemu komputerowego Pomost Jak wynika z danych statystycznych, aŝ 45,74 % gospodarstw domowych objętych pomocą społeczną to gospodarstwa 1 osobowe, sytuacja osób gospodarujących samotnie jest znacznie gorsza od klientów pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym. Niekorzystna jest równieŝ sytuacja finansowa rodzin niepełnych, stanowią one 23 % wszystkich gospodarstw domowych objętych pomocą. Przyznając pomoc społeczną niezaleŝnie od jej formy i wysokości, kaŝdą sprawę osoby bądź rodziny ubiegającej się o wsparcie rozpatruje się indywidualnie, biorąc pod uwagę zarówno dochód, jak i przyczyny z powodu, których klient zwraca się o pomoc. Pracując z rodziną pracownik socjalny stawia diagnozę, starając się odnaleźć potencjał tkwiący w rodzinie, motywuje ją do samodzielnego działania. Wszystkie podejmowane przez pomoc społeczną kroki mające na celu usamodzielnienie rodzin korzystających z róŝnych form pomocy społecznej są uzaleŝnione od moŝliwości tychŝe rodzin. Tabela 5. Struktura wiekowa klientów pomocy społecznej w 2009 roku Płeć Do 0-6 lat Od 7-17 lat Od 18-45 lat Od 45-65 lat 66 - Kobiety 240 402 764 408 146 442 6 193 w tym do 60 roku Ŝycia -65osób MęŜczyźni 295 401 585 484 65 razem 535 803 1349 892 211 Źródło: Dane statystyczne MOPS na podstawie systemu komputerowego Pomost 877 74 376 Dane statystyczne pokazują, iŝ największą grupę klientów pomocy społecznej stanowią osoby młode w wieku między 18 a 45 lat, jest to 35,59% wszystkich klientów MOPS, 23,53 % osób objętych Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 8
pomocą to osoby mieszczące się w przedziale wiekowym między 45 65 lat. Prawie 60% tj. 2 241 klientów ośrodka stanowią osoby w wieku produkcyjnym. Jak wynika z danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej niewielki odsetek w/w osób jest gotowy do podjęcia zatrudnienia. Tabela 6. Struktura społeczno zawodowa klientów MOPS wg wieku i płci, w 2009 roku PŁEĆ/WIEK RAZEM OSOBY BEZROBOTNE OSOBY PRACUJĄCE OSOBY BIERNE ZAWODOWO 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 KOBIET 2246 1960 631 510 195 162 1420 1288 0-17 729 642 0 0 0 0 729 642 18-60(wiek produkcyjny) 1275 1117 619 505 194 161 462 451 61 w wzwyŝ 242 201 12 5 1 1 229 195 MĘśCZYŹNI 2035 1830 452 413 235 178 1348 1239 0-17 806 696 0 0 0 0 806 696 18 65(wiek produkcyjny) 1154 1069 450 413 235 177 469 479 66 w zwycz. 75 65 2 0 0 1 73 64 razem 4281 3790 1083 923 430 340 2768 2527 Źródło: Dane statystyczne MOPS na podstawie systemu komputerowego Pomost W 2009r. w stosunku do 2008 r. ilość osób w rodzinach objętych pomocą spadała o 8,8%, nieznacznie zmieniły się równieŝ proporcje w strukturze zawodowej klientów pomocy społecznej. W 2008r. osoby pracujące stanowiły 10,04% klientów Ośrodka, zaś w 2009 r. 8,97%. Niepokojący jest fakt, Ŝe osoby pracujące są równieŝ beneficjentami pomocy społecznej. MoŜe to świadczyć o tym, Ŝe zatrudniani są na nisko opłacanych stanowiskach. Ich wynagrodzenie są tak niskie, Ŝe dochód na osobę w rodzinie mieści się w kryteriach dochodowych określonych w ustawie o pomocy społecznej tj. 351 zł. na osobę w rodzinie. Taka sytuacja powoduje, Ŝe rodziny te często nie mogą zaspokoić podstawowych potrzeb. Największą grupę klientów MOPS w Mysłowicach w 2009 r., aŝ 66,67 % stanowiły osoby bierne zawodowo niepracujące i nieposzukujące pracy. W grupie osób nieaktywnych zawodowo znajdują się: osoby niewykazujące chęci do zatrudnienia mimo posiadania zdolności do podjęcia pracy, w wieku emerytalnym, poprodukcyjnym lub takie, które są w wieku produkcyjnym, ale uzyskały uprawnienia rentowe i nie zamierzają powrócić na rynek pracy. Stan bierności zawodowej dotyczy takŝe osób niepełnosprawnych oraz młodzieŝy, która nie rozpoczęła jeszcze kariery zawodowej lub czasowo wycofała się z rynku pracy z powodu kontynuowania edukacji jak równieŝ są to osoby, które wycofały się z rynku pracy z konieczności opieki nad dziećmi lub innymi członkami rodziny. Jak wynika z danych statystycznych w 2009r. w stosunku do 2008r. ilość osób w tej grupie wzrosła o 1,99 % ( w 2008r. wynosiła 64,66%) Zmiany w strukturze zawodowej osób objętych pomocą MOPS są nieznaczne, jednak wzrost liczby osób biernych zawodowo (z wyłączeniem dzieci i młodzieŝy) z 28,88% na 31,37 % moŝe być sygnałem świadczącym o zwiększającej się ilości klientów pomocy społecznej wśród osób niepełnosprawnych, nie zdolnych do podjęcia zatrudnieni bądź w wieku poprodukcyjnym. Kolejną grupę klientów ośrodka w 2009 r. stanowiły osobowy bezrobotne. W stosunku do w 2008 r. w którym 25,25% osób korzystających z pomocy społecznej zaliczało się do osób bezrobotnych, Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 9
w 2009r. zanotowano niewielki spadek wśród osób bezrobotnych będących klientami MOPS na 24,35%. Dla pełnego obrazu bezrobocia wśród klientów MOPS waŝne są tendencje odnotowane na terenie miasta. Z danych Powiatowego Urzędu Pracy w Mysłowicach wynika, iŝ nastąpiły zmiany w strukturze wiekowej osób bezrobotnych w odniesieniu do grudnia 2008 roku w 2009 roku zanotowano spadek osób bezrobotnych w wieku 45-64 lata z 26,1 % ogółu bezrobotnych w 2008r. na 21,8% zarejestrowanych w 2009r. (tj. 2489 dane na koniec grudnia 2009r.), natomiast zaobserwowano wzrost udziału bezrobotnych w grupach wiekowych: 18-24 lata z 22,5% w 2008r. na 24,5% w 2009r. 25-34 lata z 25,8% w 2008r. na 29,2% w 2009r. 2 Z danych PUP w Mysłowicach wynika równieŝ, iŝ najgorszą pozycje na rynku pracy posiadają osoby z niskim poziomem wykształcenia. W 2009r., aŝ 33,2% bezrobotnych to osoby z wykształceniem gimnazjalnym lub niŝszym, równieŝ duŝo osób zarejestrowanych w PUP w 2009r. legitymowało się wykształceniem zawodowym było to 25,2 % ogółu bezrobotnych. Dane statystyczne Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej dotyczące klientów równieŝ wskazują na niski poziom wykształcenia tej grupy społecznej. Tabela 7. Wykształcenie klientów MOPS w Mysłowicach ( z wyłączeniem dzieci i młodzieŝy realizującej obowiązek szkolny) w 2009 roku Płeć Brak wykształcenia podstawowe/ gimnazjalne zawodowe średnie wyŝsze Kobiety 101 532 386 221 19 męŝczyźni 113 364 499 109 7 razem 214 896 885 330 26 Źródło: Dane statystyczne MOPS PrzewaŜająca liczba osób korzystających z pomocy społecznej nie posiada Ŝadnego przygotowania zawodowego. Najwięcej osób ukończyło szkołę podstawą lub gimnazjum. Brak odpowiedniego wykształcenia przekłada się w efekcie na złą pozycję na rynku pracy. Z wcześniej przedstawionych danych wynika, Ŝe bardzo liczną grupę klientów pomocy społecznej stanowią osoby bierne zawodowo, w duŝej mierze wynika to ze stanu zdrowia osób objętych pomocą. 699 osób objętych pomocą społeczną to osoby przewlekle chore w tym 70 osób to dzieci i młodzieŝ do 17 roku Ŝycia. Ustalony stopień niepełnosprawności posiada 655 osób. 2 Sprawozdanie z działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Mysłowicach za 2009r. Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 10
Tabela 8. Orzeczenia o niepełnosprawności posiadane przez klientów MOPS Mysłowice w 2009 roku Stopień niepełnosprawności Lekki/częściowa niezdolność d/pracy 142 Umiarkowany/całkowita niezdolna. d/pracy 357 Znaczny/całkow.niezdolność do samodzieln.egzyst. 156 razem 655 Źródło: Dane statystyczne MOPS. Liczba ogółem Jak wynika z danych zawartych w programie działań na rzecz osób niepełnosprawnych w mieście sporządzenie pełnej diagnozy problemu niepełnosprawności jest niezwykle trudne, poniewaŝ nie gromadzi się kompletnych danych statystycznych na ten temat. Posiadane dane dotyczące zbiorowości osób niepełnosprawnych nie odzwierciedlają stanu faktycznego całej zbiorowości osób niepełnosprawnych z uwagi na brak jednolicie prowadzonej centralnej bazy danych. Wszystkie dane są, więc szacunkowe. Bardziej szczegółowa charakterystyka osób niepełnosprawnych naszego miasta ogranicza się przede wszystkim do danych Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności. Z danych statystycznych wynika w 2009 roku do Miejskiego Zespołu ds. Orzekania wpłynęło: - 1 222 wniosków o ustalenie stopnia niepełnosprawności osobom powyŝej 16 roku Ŝycia, - 174 wniosków o ustalenie stopnia niepełnosprawności osobom w wieku do 16 roku Ŝycia, Wydano: - 1159 orzeczeń o stopniu niepełnosprawności dla osób po 16 roku Ŝycia, - 166 orzeczeń o niepełnosprawności dla osób w wieku do 16 roku Ŝycia. Ubóstwo, bezrobocie, brak wykształcenia, niepełnosprawność mogą prowadzić do powstawania róŝnorodnych patologii jedną z nich jest bezdomność. Na terenie miasta funkcjonuje Tymczasowe Schronienie dla Bezdomnych MęŜczyzn oraz Mieszkania Wspólnotowe dla bezdomnych kobiet i dla bezdomnych kobiet z dziećmi. Tabela 9. Struktura wiekowa klientów pomocy społecznej przebywających w Tymczasowym Schronieniu dla Bezdomnych MęŜczyzn oraz w Mieszkaniach Wspólnotowych w 2009 roku Tymczasowe Schronienie dla Bezdomnych MęŜczyzn Mieszkania Wspólnotowe dla bezdomnych kobiet oraz bezdomnych kobiet z dziećmi Źródło: Dane statystyczne MOPS. od 0-17 lat od 18-45 lat od 46-65lat PowyŜej 65 roku Ŝycia razem 0 15 38 2 55 16 13 8 1 38 razem 16 28 46 3 93 Jak wynika z analizy danych, aŝ 32 % tj.30 osób bezdomnych przebywających w/w placówkach to osoby niepełnosprawne. 39 osób ( z wyłączeniem dzieci) to osoby bierne zawodowo, natomiast 30 osób posiada status osoby bezrobotnej, tylko 8 osób bezdomnych korzystających z pomocy MOPS w formie schronienia, to osoby pracujące. Wysokie bezrobocie w analizowanej grupie moŝe być spowodowane niskim poziomem wykształcenia osób bezdomnych, aŝ 34 osoby dorosłe deklarują wykształcenie podstawowe, natomiast 30 osób zawodowe. Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 11
Dane statystyczne wyraźnie pokazują, iŝ niezaleŝnie od płci, sytuacji społecznej i rodzinnej, diagnozowana grupa społeczna ma podobne problemy tj. brak odpowiedniego wykształcenia, a co za tym idzie zła sytuacja na rynku pracy, zła sytuacja zdrowotna, niepełnosprawność czy niezdarność w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Wszystkie wymienione czynniki przekładają się na niekorzystną sytuację ekonomiczną diagnozowanej grupy. Tak duŝe nawarstwienie negatywnych zjawisk moŝe prowadzić do wykluczenia społecznego klientów pomocy społecznej. WaŜnym elementem diagnozy jest równieŝ określenie zjawiska wykluczenia społecznego gdyŝ trudno jest je zdefiniować. Przyjmuje się, iŝ polega ono na niepodejmowaniu zwyczajowej i społecznie akceptowanej drogi Ŝyciowej lub wypadaniu z niej. Dotyczy osób, rodzin lub grup ludności, które: Ŝyją w niekorzystnych warunkach ekonomicznych (ubóstwo materialne) zostają dotknięte niekorzystnymi procesami społecznymi, wynikającymi z masowych i dynamicznych zmian rozwojowych, nie zostały wyposaŝone w kapitał Ŝyciowy umoŝliwiający im: normalną pozycję społeczną, odpowiedni poziom kwalifikacji, wejście na rynek pracy lub załoŝenie rodziny, co dodatkowo utrudnia dostosowanie się do zmieniających się warunków społeczno ekonomicznych, nie posiadają dostępu do odpowiednich instytucji pozwalających na wyposaŝenie w kapitał Ŝyciowy, jego rozwój i pomnaŝanie, co ma miejsce w wyniku niedorozwoju tych instytucji spowodowanego brakiem priorytetów, brakiem środków publicznych, niską efektywnością funkcjonowania, doświadczają przejawów dyskryminacji, zarówno w skutek niedorozwoju właściwego ustawodawstwa, jak i kulturowych uprzedzeń oraz stereotypów, posiadają cechy utrudniające im korzystanie z powszechnych zasobów społecznych ze względu na zaistnienie: niepełnosprawności, uzaleŝnienie, długotrwałej choroby albo innych cech indywidualnych są przedmiotem niszczącego działania innych osób np. przemocy, szantaŝu, indoktrynacji. Przeprowadzona diagnoza problemów społecznych wyraźnie pokazuje, iŝ katalog pojawiających się problemów społecznych pokrywa się z przyczynami przyznania pomocy określonymi w ustawie o pomocy społecznej. Głównym problemem osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym jest ubóstwo natomiast problemami będącymi przyczyną trudnej sytuacji bytowej lub jej skutkiem są przede wszystkim: bezrobocie 49% gospodarstw domowych objętych pomocą MOPS w Mysłowicach; długotrwała lub cięŝka choroba - jest przyczyną ubiegania się o pomoc 48% klientów ośrodka; niepełnosprawność deklaruje 43% klientów MOPS w Mysłowicach: bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego jest przyczyną udzielenia pomocy w 30 % rodzin korzystających z pomocy społecznej w Mysłowicach; potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietność jest powodem przyznania pomocy w 9% rodzin klientów MOPS ; bezdomność - 6% klientów ośrodka pomocy społecznej; alkoholizm lub narkomania 5,3 % rodzin klientów MOPS ; przemoc w rodzinie 1,2% rodzin objętych pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej. Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 12
Opracowana diagnoza problemów społecznych na ternie miasta Mysłowice jest podstawą do określenia celu głównego strategii rozwiązywania problemów społecznych, wskazuje priorytety działań, ( którym w dalszym opracowaniu zostały przypisane oznaczenia literowe w kolejności alfabetycznej), cele działań w ramach danego priorytetu (oznaczone w tekście literą C) oraz projekty i przedsięwzięcia przewidywane do wykonania w ramach wyznaczonych celów działań (określone literą P, kaŝde kolejne działanie w ramach realizacji celu zostało równieŝ oznaczone cyfrowo) do roku 2020, ma zadanie uwzględnienie potrzeb wszystkich grup społecznych zagroŝonych wykluczeniem i marginalizacją społeczną. Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 13
Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 14
PRIORYTETY STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Przyjęte priorytety są zgodne z celem G określonym w Strategii Rozwoju Miasta do roku 2020, tj.: CEL G - Sprzyjające warunki rozwoju społecznego miasta i jego mieszkańców oraz eliminacja obszarów marginalizacji i wykluczenia społecznego Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 15
SPRAWNY, EFEKTYWNY, ZINTEGROWANY SYSTEM POMOCY SPOŁECZNEJ DOSTOSOWANY DOPOTRZEB WYNIKAJĄCYCH Z ROZEZNANYCH PROBLEMÓW Podstawę wyodrębnienia priorytetu stanowią problemy określonych grup społecznych, zagroŝonych wykluczeniem i marginalizacją W związku z tak określonym priorytetem przewiduje się realizację poniŝszych celów działania i projektów. Cele działań i projekty w ramach priorytetu A : A C 1 DOSKONALENIE SYSTEMU MONITOROWANIA I DIAGNOZOWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH A C 1 P 1 Monitorowanie problemów społecznych AC 1 P 2 Mapa problemów społecznych w poszczególnych dzielnicach miasta A C 2 ROZWIJANIE SYSTEMU WSPARCIA NA RZECZ OSÓB BEZROBOTNYCH AC 2 P 1 Program integracji i reintegracji zawodowej bezrobotnych A C 2 P 2 Grupa wsparcia dla osób długotrwale bezrobotnych A C 2 P 3 Realizacja projektu systemowego Mysłowickie Lepsze jutro A C 3 SYSTEM WSPARCIA NA RZECZ OSÓB BEZDOMNYCH A C 3 P 1 Program wychodzenia z bezdomności A C 3 P 2 Program reintegracji ze środowiskiem lokalnym kobiet i kobiet z dziećmi wychodzącymi z bezdomności przebywających w mieszkach wspólnotowych A C 3 P 3 Modernizacja bazy lokalowej mieszkań wspólnotowych dla bezdomnych kobiet A C 3 P 4 Modernizacja bazy lokalowej Tymczasowego Schronienia dla MęŜczyzn A C 4 DOSKONALENIE SYSTEMU WSPARCIA NA RZECZ UZALEśNIONYCH KLIENTÓW POMOCY SPOŁECZNEJ ORAZ ICH RODZIN AC 4 P 1 Współpraca z poradnią odwykową realizującą programy psychoedukacyjne dla osób z problemem alkoholowym oraz dla osób współuzaleŝnionych AC 4 P 2 Program zabezpieczający schronienie w okresie jesieni i zimy osobom bezdomnym znajdującym się pod wpływem alkoholu Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 16
A C 5 ROZWIJANIE ZINTEGROWANEGO SYSTEMU WSPARCIA NA RZECZ OSÓB STARSZYCH A C 5 P 1 Program edukacji zdrowotnej oraz integracji i aktywizacji osób starszych i niezaradnych Ŝyciowo A C 5 P 2 Utworzenie oddziału opiekuńczego dla osób starszych i niepełnosprawnych nie wymagających hospitalizacji A C 5 P 3 Tworzenie grup samopomocowych, sąsiedzkich oraz grup wsparcia na rzecz osób starszych i samotnych A C 5 P 4 Aktywizacja osób starszych poprzez rozwijanie kontaktów społecznych i podnoszenie aktywności fizycznej A C 6 ZINTEGROWANY SYSTEM POMOCY DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ A C 6 P 1 Realizacja działań zawartych w programie na rzecz osób niepełnosprawnych do roku 2020 Mysłowice bez barier A C 6 P 2 Pomoc psychologiczna w sytuacji kryzysowej dla osób niepełnosprawnych po przeŝyciach traumatycznych AC 6 P 3 Programy dla niepełnosprawnej młodzieŝy mające na celu przygotowanie do pełnienia ról rodzicielskich oraz społecznych A C 7 ZINTEGROWANY SYSTEM POMOCY RODZINIE DYSFUNKCYJNEJ A C 7 P 1 Utworzenie Rodzinnego Domu Dziecka A C 7 P 2 Poszukiwanie i przygotowywanie rodzin do prowadzenia Zawodowej rodziny zastępczej A C 7 P 3 Rozwijanie pomocy i wsparcia dla Rodzinnego Pogotowia Opiekuńczego A C 7 P 4 Szkolenie rodzin zastępczych A C 7 P 5 Grupy wsparcia dla rodzin zastępczych AC 7 P 6 Pomoc psychologiczna, pedagogiczna i prawna dla rodzin zastępczych i usamodzielniających się wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych A C 7 P 7 Pomoc psychologiczna i pedagogiczna dla dzieci z rodzin zastępczych A C 7 P 8 Grupa edukacyjna dla kobiet, kobiet z dziećmi przejawiających bezradność wychowawczą oraz bezradność w prowadzeniu gospodarstwa domowego A C 7 P 9 Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieŝy zagroŝonej wykluczeniem społecznym A C 7 P 10 Programy pomocy Ŝywnościowej i rzeczowej dla osób ubogich A C 7 P 11 Prowadzenie Punktu pomocy rzeczowej - Magazynu rzeczy uŝywanych A C 7 P 12 Prowadzenie Mieszkania chronionego dla wychowanków placówek oraz rodzin zastępczych A C 7 P 13 Grupa edukacyjno terapeutyczna dla dzieci i młodzieŝy będących ofiarami i świadkami przemocy. A C 7 P 14 Pomoc metodyczna dla osób pracujących z rodziną dysfunkcyjną A C 7 P 15 Środowiskowa terapia rodzin dzieci przebywających w placówkach A C 7 P 16 Praca ze sprawcami przemocy domowej A C 7 P 17 Programy wsparcia dla ofiar przemocy i przestępstw oraz świadków przestępstw A C 7 P 18 Grupy wsparcia dla kobiet doświadczających przemocy domowej AC 7 P 19 Grupy wsparcia spośród przebywających w Ośrodku Interwencji Kryzysowej Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 17
A C 8 ZAPEWNIENIE ZGODNEJ ZE STANDARDAMI JAKOŚCI I SPRAWNOŚCI FUNKCJONOWANIA POMOCY SPOŁECZNEJ A C 8 P 1 Utrzymanie i rozwój bazy lokalowej Domu Pomocy Społecznej zgodnie z obowiązującymi standardami oraz potrzebami miasta A C 8 P 2 Podnoszenie jakości dostępu do informacji o moŝliwościach i funkcjonowaniu systemu pomocy społecznej w mieście A C 8 P 3 Utrzymanie i rozwój bazy lokalowej Domu Dziecka zgodnie ze standardami i potrzebami miasta A C 9 OGRANICZENIE MARGINALIZACJI I WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO A C 9 P 1 Pozyskiwanie środków zewnętrznych na realizację projektów systemowych i konkursowych mających na celu zapobieganie i ograniczenie marginalizacji i wykluczenia społecznego mieszkańców miasta Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 18
TWORZENIE WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH UMACNIANIU INSTYTUCJI RODZINY Rodzina spełnia w społeczeństwie fundamentalną rolę, jest podstawowym miejscem wychowania i socjalizacji. W rodzinie jednostka przygotowywana jest do samodzielnego Ŝycia i pełnienia ról społecznych, dlatego waŝne jest promowanie rodziny, jako wartości oraz modelu rodziny opartego na prawidłowych wzorcach. W związku z tak określonym priorytetem przewiduje się realizację poniŝszych celów działania i projektów. Cele działań i projekty w ramach priorytetu B : B C 1 WZMACNIANIE SYSTEMU PORADNICTWA, EDUKACJI I WSPARCIA RODZIN projekty socjalne: B C 1 P 1 Realizacja załoŝeń zawartych w lokalnym Programie Pomocy Dziecku i Rodzinie B C 1 P 2 Pomoc psychologiczna rodzinie B C 1 P 3 Grupy wsparcia dla rodzin wieloproblemowych A C 1 P 4 Konferencje edukacyjne promujące i wspierające rodzicielstwo zastępcze A C 1 P 5 Programy edukacyjne dla rodziców niewydolnych wychowawczo A C 1 P 6 Promocja rodzicielstwa zastępczego B C 2 POMOC W ZAGOSPODAROWANIU CZASU WOLNEGO DZIECI I MŁODZIEśY B C 2 P 1 Akcja Lato i Zima wypoczynek wakacyjny BC 2 P 2 Organizacja zajęć pozaszkolnych w ramach realizacji programów edukacyjno - profilaktycznych dla dzieci i młodzieŝy wieku szkolnym B C 3 BUDOWANIE SYSTEMU WSPARCIA MATERIALNEGO DLA RODZINY B C 3 P 1 Rozwój systemu stypendialnego dla dzieci i młodzieŝy B C 3 P 2 Miejskie programy specjalne wspierania materialnego rodzin B C 4 Budowanie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie B C 4 P 1 Powołanie zespołu interdyscyplinarnego realizującego działania określone w miejskim programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie B C 4 P 2 Programy edukacyjno korekcyjne dla osób będących sprawcami przemocy w rodzinie B C 4 P 3 Budowanie lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie B C 4 P 4 Realizacja załoŝeń zawartych w Programie poprawy bezpieczeństwa publicznego oraz zapobiegania przestępczości w mieście Mysłowice Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 19
TWORZENIE WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH ZDROWIU Podstawą wyodrębnienia priorytetu jest zwrócenie uwagi na konieczność poprawy jakości i stylu Ŝycia ludności przez promowanie zdrowego stylu Ŝycia oraz profilaktykę. W związku z tak określonym priorytetem przewiduje się realizację poniŝszych celów działania i projektów. Cele działania i projekty w ramach priorytetu C : C C 1 PROMOCJA ZDROWEGO STYLU śycia C C 1 P 1 Realizacja programów profilaktyki i promocji zdrowia Miejski Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia C C 1 P 2 Programy edukacyjne dla młodzieŝy szkolnej propagujące zdrowy styl Ŝycia oraz zasady zdrowego Ŝywienia C C 1 P 3 Aktywizacja rodzin na rzecz profilaktyki zdrowotnej C C 1 P 4 Programy rehabilitacji społecznej dla osób niewidomych i słabo widzących oraz niesłyszących C C 1 P 5 Programy promocji zdrowia, promocji honorowego krwiodawstwa i edukacji zdrowotnej C C 1 P 6 Programy edukacji zdrowotnej oraz integracji osób starszych, niepełnosprawnych i niezaradnych Ŝyciowo C C 2 PROFILAKTYKA UZALEśNIEŃ C C 2 P 1 Realizacja programów profilaktycznych w placówkach oświatowych i poza oświatowych C C 2 P 2 Realizacja Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ( programy roczne - zasady i cele programu opracowywane są na rok kalendarzowy) C C 2 P 3 Realizacja Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii ( programy roczne - zasady i cele programu opracowywane są na rok kalendarzowy) C C 3 TWORZENIE WARUNKÓW DLA PEŁNEGO UCZESTNICZENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I ICH RODZIN W śyciu SPOŁECZNYM C C 3 P 1 Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych do roku 2020 Mysłowice bez barier Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 20
TWORZENIE GODNYCH WARUNKÓW ZAMIESZKANIA Podstawę wyodrębnienia priorytetu stanowi konieczność rozwiązywania problemów mieszkaniowych lokalnej społeczności ze szczególnym uwzględnieniem grup zagroŝonych lub dotkniętych trwałą marginalizacją i wykluczeniem społecznym, gdzie przyczyną takiej sytuacji jest w głównej mierze ubóstwo. Cele działań i projekty w ramach priorytetu D : D C 1 BANK INFORMACJI O POTRZEBACH I ZASOBACH MIESZKANIOWYCH D C 1 P 1 Aktualizacja listy osób uprawnionych do otrzymania mieszkania D C 1 P 2 Prowadzenie banku zamian listy chętnych do zamiany lokali mieszkalnych D C 2 DOSTOSOWANIE LICZBY LOKALI SOCJALNYCH DO ISTNIEJĄCYCH POTRZEB D C 2 P 1 Typowanie gminnych lokali mieszkalnych na lokale socjalne, D C 2 P 2 Najem mieszkań na terenie miasta u innych administratorów z przeznaczeniem na lokale socjalne D C 2 P 3 Przekwalifikowanie mieszkań na lokale socjalne z jednoczesnym pozostawieniem lokatorów w ich dotychczasowych mieszkaniach D C 2 P 4 Tworzenie warunków pod zabudowę socjalną D C 2 P 5 Adaptacja posiadanych zasobów o niskich standardach na lokale socjalne D C 3 ZWIĘKSZENIE ZASOBÓW LOKALI MIESZKANIOWYCH D C 3 P 1 Tworzenie warunków do pozyskiwania nowych zasobów mieszkaniowych Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 21
TWORZENIE WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH AKTYWIZACJI OSÓB BEZROBOTNYCH ORAZ ZAGROśONYCH UTRATĄ ZATRUDNIENIA Podstawę wyodrębnienia priorytetu jest zjawisko bezrobocia, wpływające w sposób negatywny na funkcjonowanie jednostki, a co za tym idzie rodziny. Obserwuje się dziedziczenie bezrobocia w rodzinach objętych pomocą społeczną, postępującą degradacje społeczno-zawodową świadczeniobiorców pomocy społecznej oraz pogłębiający się i poszerzający obszar ubóstwa osób i rodzin. W związku z tak określonym priorytetem przewiduje się realizację poniŝszych celów działania i projektów. Cele działania i projekty w ramach priorytetu E : E C 1 PROMOWANIE EDUKACJI ORAZ MOBILNOŚCI NA RYNKU PRACY E C 1 P 1 Edukacja ustawiczna, przekwalifikowanie i doskonalenie zawodowe pracowników oraz osób bezrobotnych E C 1 P 2 Informator o instytucjach szkoleniowych działających na rynku edukacyjnym E C 1 P 3 Baza ofert pracy spoza terenu miasta E C 2 AKTYWIZACJA ZAWODOWA OSÓB BĘDĄCYCH W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY E C 2 P 1 Zindywidualizowane doradztwo zawodowe E C 1 P 2 Programy aktywizujące osoby bezrobotne wykorzystujące środki finansowe spoza Funduszu Pracy E C 1 P 3 Programy dla osób niepełnosprawnych poszukujących zatrudnienia E C 3 AKTYWIZACJA OSÓB BEZROBOTNYCH E C 3 P 1 Programy subsydiowanego zatrudnienia E C 3 P 2 Programy mające na celu pozyskiwanie środków zewnętrznych przy jednoczesnym angaŝowaniu osób bezrobotnych w procesie tworzenia projektów E C 3 P 3 Utworzenie banku informacji o projektach, które mogą zostać wykorzystane na lokalnym rynku pracy E C 3 P 4 Inicjowanie działalności grup wsparcia dla osób długotrwale bezrobotnych Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 22
TWORZENIE WARUNKÓW ROZWOJU AKTYWNOŚCI I SAMOORGANIZACJI SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ Podstawę wyodrębnienia priorytetu stanowi potrzeba zaktywizowania współpracy z partnerami społecznymi w rozwiązywaniu istotnych problemów społecznych oraz wykorzystanie przez administrację publiczną potencjału moŝliwości organizacji pozarządowych w zaspokajaniu potrzeb środowisk lokalnych. W związku z tak określonym priorytetem przewiduje się realizację poniŝszych celów działania. Cel działania i projekty w ramach priorytetu F : F C 1 TWORZENIE WARUNKÓW DLA FUNKCJONOWANIA SPRAWNEGO I ZINTEGROWANEGO SEKTORA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH F C 1 P 1 Tworzenie warunków sprzyjających umocnieniu, rozwojowi i integracji sektora organizacji pozarządowych F C 1 P 2 Realizacja rocznych programów współpracy z organizacjami pozarządowymi F C 1 P 3 Upowszechnianie i wdraŝanie idei wolontariatu, w tym, jako formy pracy uŝytecznej społecznie oraz formy zdobycia umiejętności i kwalifikacji do podjęcia pracy zarobkowej F C 2 AKTYWIZACJA SEKTORA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W REALIZACJI ZADAŃ PRZY WSPÓŁPRACY Z ADMINISTRACJĄ PUBLICZNĄ F C 2 P 1 Tworzenie warunków sprzyjających równorzędnemu traktowaniu wszystkich organizacji z terenu miasta spełniających wyznaczone kryteria merytoryczne F C 2 P 2 Tworzenie warunków sprzyjających włączeniu się organizacji pozarządowych w realizację zadań własnych gminy i powiatu F C 2 P 3 Tworzenie warunków sprzyjających współpracy pozafinansowej Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 23
ZAKOŃCZENIE Głównym z załoŝeń do opracowania Strategii rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020r. było wskazanie obszarów, które wymagają podjęcia działań łagodzących skutki, zdiagnozowanych negatywnych zjawisk społecznych występujących na terenie miasta, jak równieŝ profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zjawisk sprzyjających marginalizacji i wykluczeniu społecznemu grup szczególnego ryzyka najbardziej podatnych na wpływ pejoratywnych skutków zachodzących zmian społecznych. Aby rozwiązać problemy społeczne wskazane w strategii konieczna jest współpraca wszystkich podmiotów działających w obszarze polityki społecznej, czyli instytucji rządowych, samorządowych oraz organizacji pozarządowych. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Mysłowicach, jako dokument określa główny cel, wskazuje priorytety działań, cele działań w ramach danego priorytetu oraz projekty i przedsięwzięcia przewidywane do wykonania w wyznaczonych celach działania do roku 2020. Niniejsza Strategia nie wyczerpuje wszystkich działań, określa jednak najwaŝniejsze cele wynikające z diagnozy problemów społecznych, tworzy ramy i wytycza kierunki podejmowanych działań. Strategia jest dokumentem o charakterze otwartym, który powinien być modyfikowany i dostosowywany do zmieniającej się sytuacji i potrzeb lokalnej społeczności, stanowiącym wraz z corocznymi sprawozdaniami Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, podstawę do opracowywania i wdraŝania lokalnych programów pomocy społecznej. Strategia rozwiązywania problemów społecznych w Mysłowicach do 2020 Strona 24