W numerze: - Przegubowcem po grodzie Kopernika - Roboty za robotami Z pętli do pętli Na zajezdni - - Na linii Na pętli - Remonty i reklamy Pół roku minęło - Wyniki plebiscytu Fotoreportaż - Przegubowcem po grodzie Kopernika Mirosław Czerliński W nocy, z 2 na 3 czerwca 2007 roku odbyła się II Krzyżacka Noc Autobusowa. Przegubowy Mercedes sprawnie poruszał się po toruńskiej gęstej sieci dróg. Zanim wyruszono autobusem w drogę organizatorzy zafundowali przyjezdnym marsz przez największe chaszcze Torunia obok miejscowego lotniska. Po dłuższej chwili błądzenia wyprawa dotarła do przystanku Merinotex Zakład, na którym czekał już Mercedes O405G firmy Morvi, która jest właścicielem pojazdu. Była w nim też już część organizatorów. Uczestnicy wsiedli do pojazdu i ruszyli w drogę. Najpierw trasa prowadziła śladem byłej linii nr 18 do Przysieka, później wiodła z licznymi fotostopami przez ciekawsze drogi i pętle w mieście oraz w jego okolicach, tj.: pętlę Port Drzewny, Szubińską; trasę średnicową Podgórza; pętle Spacerową, Rudak i Działki Rudak; Bulwar Filadelfijski; pętlę Kaszczorek; Lubicz Dolny oraz Rubinkowo II i I; pętlę Elanę i Dworzec Wschodni; ul. Żwirki i Wigury przy stacji Radia Maryja; pętle Koniuchy, Traktorową, Osiedle Leśne-Polana, Barbarkę (dłuższy postój na grill), Wrzosy I oraz Brzezinę; ul. Sienkiewicza przy zajezdni tramwajowej i pętlę Merinotex, gdzie nastąpiło zakończenie nocki. W sumie przejechaliśmy około 100 kilometrów. Atmosfera w autobusie od rozpoczęcia nocki z minuty na minutę stawała się co raz weselsza, zwłaszcza na tyle pojazdu. Moment kulminacyjny tego nastąpił na Barbarce gdzie mieliśmy ponad 1 godzinną przerwę na grill. Uczestnicy mogli się tam wygadać a możliwości było wiele: ze zbiornikiem wodnym, z drzewami albo z innymi ludźmi. Tematy były przeróżne, ale najlepszą kreatywnością wykazała się osoba, która przez kilkanaście minut ciągle dziwiła się, że panują jasne ciemności, dodając do tego różne teorie i domysły Jak zwykle hitem były odwiedziny pod poszczegól- nymi częściami imperium pewnego bardzo znanego Ojca. Tam też popełniono jedną z dwóch fotek grupowych przy naszym maybachu. Niestety Ojciec nas nie powitał chociażby chlebem i solą. Fot. Tomasz Karolak Zdjęcie z uczestnikami przy Mercedesie na pętli Wrzosy I. Przegubowiec bardzo sprawnie poruszał się po toruńskich ulicach i pętlach, czyli miejscach, przez które na co dzień przejeżdżają 8-metrowe lub 12-metrowe pojazdy MZK. I długo tak jeszcze może pozostać przy obecnym podejściu miejskiego przewoźnika. Cóż więcej można dodać na zakończenie? Myślę, że dobrze przywitany został ten wymarzony, nasz pierwszy, miejski przegubowiec. Oby dobrze służył w przewozach Morvi. Tymczasem trzeba wrócić do szarej rzeczywistości pełnej zatłoczonych autobusów. Urozmaiceniem z pewnością będą kolejne imprezy TKMKM 1 16.05.1891 Nastąpiło uruchomienie komunikacji miejskiej w Toruniu. W tym roku minęło jego 116-lecie.
Mirosław Czerliński Roboty za robotami Od maja prowadzone są w Toruniu roboty torowe. Wyremontowano już torowisko tramwajowe w ul. Wały gen. Sikorskiego i Szumana. Teraz prace trwają na skrzyżowaniu ul. Konstytucji 3 Maja i Ligi Polskiej. Od 14 maja wielu pasażerów toruńskiego MZK zmuszonych jest do podróży zastępczą linią autobusową nr 50, zamiast tramwajową jedynką. Wtedy nastąpiła kolejna przerwa w kursowaniu tej linii tramwajowej po mieście (oraz 1N). Przyczyną był remont torowiska w ul. Wały gen. Sikorskiego i Szumana. Prace przewidywały m.in. wymianę szyn oraz położenie nowej nawierzchni drogi. W zamian uruchomiono zastępczą linię autobusową nr 50 z częstotliwością kursowania w szczycie co 10 minut i co 15 minut poza szczytem i w dni wolne. Ze względu na to, że wyłączony z ruchu został fragment ul. Wały gen. Sikorskiego i Szumana wyznaczono objazd w kierunku pętli Olimpijska. Oczywiście autobusy zatrzymują się w pobliżu przystanków tramwajowych i honorowane są w nich bilety miesięczne z jedynki. Zastępstwa nocnej linii tramwajowej za to nie ma. Jedna rzecz dziwi wszystkich: dlaczego przy podobnej częstotliwości, zamiast składu złożonego z dwóch wagonów, z którego każdy wagon ma po 14 metrów długości, jeżdżą 12-metrowe autobusy? Skutków tego długo szukać nie trzeba. Autobus często jedzie przepełniony. 22 czerwca, o godzinie 12:00, po skończonych robotach torowych na ul. Wały gen. Sikorskiego i ul. Szumana, zlikwidowano objazd dla linii nr 50 w kierunku pętli Olimpijska, który prowadził ul. Uniwersytecką i ul. Dąbrowskiego. Dzięki temu autobusy zaczęły się zatrzymywać na przystanku na ul. Szumana. Drugi etap robót trwa Kolejne roboty torowe rozpoczęto 23 czerwca na skrzyżowaniu ul. Konstytucji 3 Maja z ul. Ligi Polskiej i mają one potrwać do połowy lipca. Z tego powodu MZK był zmuszony do skrócenia linii tramwajowej nr 4 do Placu Daszyńskiego. Końcowy przystanek został zlokalizowany na Szosie Lubickiej, z którego można przesiąść się do linii zastępczej nr 50. Po wysadzeniu pasażerów motorniczy musi trójkątować na skrzyżowaniu żeby podjechać na przystanek początkowy znajdujący się przy ul. Wschodniej (ZDZ). Bilety miesięczne i jednorazowe z tramwaju linii nr 4 ważne są w autobusach na linii nr 50 na odcinku od Placu Daszyńskiego do Olimpijskiej. Niestety linia autobusowa nr 50 ciągle kursuje z tą samą częstotliwością i po dojściu pasażerów z linii nr 4 pojazdy są jeszcze bardziej obciążone. Pechowy wtorek dla transportu szyn 26 czerwca, kilkanaście minut po godzinie 17:30, na skrzyżowaniu ul. Długiej z Szosą Chełmińską doszło do najechania przez samochód marki Renault na transport szyn prowadzony przez traktor z toruńskiego MZK Oprócz tego w roli asysty jechał Lublin i żuraw miejskiego przewoźnika. Z relacji świadków wynikało, że kierowca i pasażer osobówki zostali odwiezieni do szpitala. Na miejscu zjawiła się policja, która zajęła się m.in. kierowaniem ruchu na skrzyżowaniu w czasie gdy pojazdy zajmowały jego środek. Oprócz tego na miejscu zdarzenia pojawiły się inne pojazdy techniczne MZK: Polonez kontroli ruchu, Fiat Ducato, dźwig oraz wywrotka. Linie autobusowe nr 18 27 i 31 w kierunku Wrzosów poprowadzono objazdem od Szosy Chełmińskiej ul. Długą, Legionów i Polną. Po godzinie 20 zakończono usuwanie pojazdów z drogi i wznowiono ruch. Efekty przeprowadzonego remontu na ul. Wały gen. Sikorskiego oraz na ul. Szumana. Trasa wymagała korekty 2 czerwca MZK zdecydował się na delikatną zmianę trasy przejazdu linii nr 50. Autobusy zamiast ul. Chopina jadą ul. Bydgoską, Bulwarem Filadelfijskim i al. Jana Pawła II. Na trasie wyznaczono dwa przystanki: pierwszy na ul. Bydgoskiej przy Ogrodzie Zoobotanicznym, drugi na Placu Rapackiego w zatoczce dla autobusów zjeżdżających z mostu drogowego. Zmiany dokonano w celu upłynnienia przejazdu autobusów w kierunku pętli Olimpijska. Wcześniej, na ul. Chopina tworzyły się korki, w wyniku których utrudniona była wymiana pasażerów na przystanku przy ulicy się znajdującym. Renault wbity w transportowane szyny. 2 05.1972 Nastąpiło uruchomienie trasy tramwajowej do Merinotexu
Z pętli do pętli komunikacyjna majówka Nowe linie od maja Sezonowa linia na Barbarkę ponownie wyruszyła na ulice miasta. Mieszkańcy Kaszczorka otrzymali od MZK nowe połączenie z centrum w postaci linii nr 39, kosztem mniejszej częstotliwości na już istniejącym połączeniu. We wtorek, 1 maja, po sześciomiesięcznej przerwie w kursowaniu, ponownie wyruszyła na ulice miasta weekendowa linia z Placu Teatralnego do Osady Leśnej Barbarka. Autobus odjeżdża z Pl. Teatralnego o godz. 12:00, natomiast powraca z Barbarki o godz. 15:00 i kursuje tylko w soboty, niedziele i święta. Trasa przejazdu prowadzi Szosą Chełmińską i Drogą Przysiecką. Pojazd zatrzymuje się na wszystkich przystankach po drodze. Zmiany w obsłudze konduktorskiej Od 11 maja możliwe jest spotkanie konduktora w pojazdach na linii nr 11. Konduktorzy nie są jednak we wszystkich wozach kursujących danego dnia na tej linii. Obsługa pasażera uległa zmianie: kasowniki są włączone, ale konduktor nadal dziurkuje i sprzedaje bilety. Dzięki temu mogą być otwarte wszystkie pary drzwi. Osoby, które same zdążą skasować bilet następnie muszą go pokazać konduktorowi. Objazd na Wrzosach dla linii nr 18, 27, 31 i 32 11 maja w godzinach od 18:00 do 23:00 z powodu robót drogowych na Szosie Chełmińskiej, na odcinku od ul. Polnej do ul. Kwiatowej, autobusy kursowały objazdem ul. Polną, Ugory i Kwiatową bez wjazdu w głąb osiedla Wrzosy tzn. w ul. Chabrową, Lnianą i Słoneczną. Objazdem kursowały linie autobusowe nr 18, 27, 31 i 32. Zatrzymywały się na wszystkich przystankach na trasie objazdu Do Barbarki kursują wyłącznie pojazdy niskopodłogowe. 7 maja została uruchomiona nowa linia autobusowa nr 39, kursująca tylko w dni robocze. Autobus kursuje na trasie Kaszczorek Plac Świętej Katarzyny ulicami: Turystyczną, Ligi Polskiej, Konstytucji 3 Maja, Ślaskiego, Szosą Lubicką i Traugutta. W przeciwnym kierunku trasa jest podobna, z wyjątkiem tego, że autobus z Szosy Lubickiej skręca w ul. Przy Skarpie a następnie w ul. Konstytucji 3 Maja. Z Kaszczorka wykonywanych jest 6 kursów, w tym jeden skrócony do ul. Ślaskiego, natomiast z Pl. Św. Katarzyny 5 kursów. Nową linią jak na razie przemieszcza się niewiele osób. W związku z uruchomieniem nowej linii zmniejszono obsadę linii nr 23 w dni robocze o jedną brygadę szczytową. Teraz na linii 23 kursy odbywają się ze stałą częstotliwością co około 30 minut. Krótko Do odwołania od 1 maja utrzymany został kurs autobusu NS-2 o godz. 3:05 z pl. Teatralnego do Kaszczorka. Nadal wykonywany on jest tylko w soboty i niedziele. Cieszy się dość dużym zainteresowaniem. Od 12 maja 2007 r. linia nr 35 w soboty kursuje według zmienionego rozkładu jazdy. Maraton nie dla autobusów XXV Maraton Toruński spowodował poważne zmiany w kursowaniu komunikacji miejskiej w niedzielę 20 maja 2007 roku w godz. od 8:40 do 15:00. Zamknięta dla ruchu kołowego została al. Solidarności oraz Szosa Chełmińska (częściowo). Z tego powodu nastąpiło wiele zmian w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej w Toruniu: - linię nr 10 poprowadzono objazdem ul. Wały gen. Sikorskiego i ul. Uniwersytecką, - linia nr 11 skrócona została do pętli Szpital Bielany, - linię nr 12 skrócono do tymczasowej pętli na ul. Goździkowej (os. Wrzosy), następnie autobus wyjeżdżał z os. Wrzosy ul. Rzepakową, Słoneczną, Lnianą, Kwiatową i Ugory. W czasie maratonu nie wykonywano kursów do pętli Osiedle Leśne-Polana, - linia nr 18 skrócona została do pętli Szpital Bielany, - linia nr 19 i 21 miała przystanek końcowy i początkowy na ul. Uniwersyteckiej, - linia nr 27 kursowała z częstotliwością 15 minut objazdem w obu kierunkach ulicami: Wały gen. Sikorskiego, Uniwersytecką, Legionów, Polną, Ugory i Kwiatową do ul. Goździkowej, gdzie miała swoją pętlę tymczasową, autobus zatrzymywał się na wszystkich przystankach po drodze, - linia nr 32 została zawieszona do godziny 14:50, - linia nr 34 z ul. Żwirki i Wigury skręcała dopiero w ul. Legionów a następnie w ul. Wielki Rów, autobus zatrzymywał się na przystankach po drodze, dodatkowo w kierunku Okrężnej na przystanku Koniuchy dla linii nr 10, - linia na Barbarkę w ogóle tego dnia nie kursowała. Konkurs plastyczny 16 maja MZK wraz z firmą AutoBOX ogłosił konkurs plastyczny skierowany do uczniów szkół podstawowych pt. MZK moje podróże małe i duże. Ocena prac została podzielona na dwie kategorie wiekowe. Prace nadsyłać można było do 30 maja. Dla zwycięzców oraz dla ich klas przewidziano komunikacyjne nagrody. 3 19.05.1980 Otworzono przebudowaną trasę Kościuszki do skrzyżowania z ul. Wojska Polskiego.
Z pętli do pętli komunikacyjna majówka Kolejny objazd w Kaszczorku elki na torach Od 23 maja 2007 roku na trasie do Kaszczorka obowiązuje kolejny objazd. Zamknięto dla ruchu fragment ul. Turystycznej pomiędzy Księżycową, Światowida i Dożynkową. W związku z tym zmieniono lokalizację dwóch przystanków na ul. Turystycznej. Pierwszy, przy ul. Dożynkowej w kierunku centrum, przeniesiono na ul. Dożynkową w pobliżu skrzyżowania z ul. Turystyczną. Drugi, przy ul. Księżycowej w kierunku Złotorii, przeniesiono na ul. Księżycową w pobliżu skrzyżowania z ul. Turystyczną. MZK pod koniec miesiąca rozpoczęło szkolenia motorniczych. Nauka jazdy wyruszyła na tory w postaci składu #250+251, później dołączył do niego kolejny - #221+222. Szkolenia odbywały się do końca czerwca. Kolejne przystanki "na żądanie Od 24 maja 2007 roku na trasie jedenastki funkcjonuje nowy przystanek na żądanie w kierunku Czerniewic przy ul. Zimowej. Znajduje się on pomiędzy przystankami Stacja Benzynowa i Ceramika. Także przy Stacji Benzynowej, w kierunku Czerniewic autobus zatrzyma się tylko po wcześniejszym poinformowaniu kierowcy o zamiarze opuszczenia pojazdu. 470 wystawiony na sprzedaż Wystawiony został na sprzedaż Jelcz 120M #470 z rozbitym przodem po wypadku, który przydarzył mu się w lutym tego roku na skrzyżowaniu Szosy Chełmińskiej z ul. Żwirki i Wigury. Przód pojazdu, w wyniku zderzenia z ciężarową Scanią i uderzenia o metalową skrzynkę, uległ poważnemu uszkodzeniu. Z tego powodu wystawiono na sprzedaż tego 9-letniego Jelcza. Silverman znów był w Toruniu Przez kilkanaście dni czerwca na ulicach miasta znowu kursował MAN NL283 Lion s City w srebrnym kolorze, z wyświetlaczami diodowymi i z napisami Bus of the year 2005. Tym razem posiadał też numery taborowe, które zostały mu przydzielone w czasie testów we Wrocławiu 1002. Pojazd ten już po raz drugi odwiedził Toruń w celu zastąpienia innego MANa w trakcie naprawy. Pierwszy raz srebrny Lion s był u nas w styczniu. Silverman na pętli Okrężna w styczniu 2007 roku. Fot. Sebastian Maćkiewicz Nauka jazdy mknąca po torowisku linii nr 2,3 i 4. Będą żółto-niebieskie żelazka z diodami Pod koniec 2006 roku MZK rozpoczął modernizację składu tramwajowego złożonego z wagonów Konstal 805Na #230 i #231. Na początku nic nie zapowiadało szczególnych zmian w wyglądzie tramwajów. W miarę postępowania remontu ogłaszane były kolejne przetargi na dostawę poszczególnych elementów. Wagony mają być gotowe w sierpniu 2007 roku. Koszt modernizacji wynosi ok. 300 tys. zł. Pierwszą cechą, po której będzie można poznać zmodernizowany skład ma być wygląd zewnętrzny. Żółto- -niebieski tramwaj będzie się wyróżniał wśród kremowo- -czerwonych. Niestety zastosowane malowanie będzie mało oryginalne - prawie identyczne do grudziądzkiego. Oprócz koloru zmieni się przód i tył pojazdu będzie on miał bardziej opływową figurę. Nowe, diodowe tablice informacyjne maja być czytelniejsze od obecne używanych. Przedział pasażerski zmieni się nie do poznania. Zamontowane zostaną nowe kasowniki, wygodniejsze fotele dla pasażerów oraz położona zostanie nowa wykładzina. Kolorystyka wnętrza także ma być inna. Oprócz tego wprowadzony będzie do wagonów monitoring. Dzięki temu w pojazdach ma być bezpieczniej. Motorniczemu także poprawią się warunku pracy. Zasiądzie on w klimatyzowanej w kabinie. Nowoczesne, ogrzewane lusterka poprawią widoczność. W modernizowanym składzie mają być wymienione skorodowane części, okablowanie, zamontowane nowe ogrzewanie. Tramwaj ma być o wiele cichszy od pozostałych toruńskich 805Na. Dzięki zamontowaniu przetwornicy statycznej na przystankach dźwięki wydawane przez pojazd będą ledwie dosłyszalne. Wymienione napędy drzwi także powinny ciszej pracować. Cóż tu więcej dodać. Z niecierpliwością czekamy na wyjazd zmodernizowanego składu na toruńskie torowiska. 4 Brzezina CPWI (Centralne Piwnice Win Importowanych) taką nazwę nosiła kiedyś pętla Brzezina
Z pętli do pętli czerwcowy zawrót głowy Odsłaniali, to inni jechali inaczej 2 czerwca na czas trwania uroczystości odsłonięcia pomnika Jana Pawła II w godzinach od 10:00 do 14:00 zamknięto przejazd ul. Wały gen. Sikorskiego na odcinku od pl. Teatralnego do pl. Artylerii. W związku z tym zmienione zostały trasy linii tamtędy przejeżdżających: - linie nr 10 i 27 w kierunku os. Koniuchy i os. Wrzosy kursowały, od al. Jana Pawła II, ul. Czerwona Droga, Odrodzenia (z zatrzymaniem na przystanku linii nr 15), zawracały przy placu Towarzystwa Miłośników Torunia, znów pokonywały ul. Odrodzenia by wjechać na Szosę Chełmińską. W przeciwnych kierunkach zatrzymywały się na tymczasowym przystanku na Szosie Chełmińskiej w pobliżu Cinema City. - linia nr 50 we kierunku Olimpijskiej omijała przystanek przy pl. Teatralnym i zatrzymywała się na przystanku linii nr 15 na ul. Odrodzenia. W przeciwnym kierunku jechała objazdem al. Solidarności, Czerwoną Drogą i al. Jana Pawła II do ul. Mickiewicza. Dojechali do fabryki wody Każda chętna osoba miała możliwość 23 czerwca skorzystać z okazji wzięcia udziału w dniach otwartych zmodernizowanego ujęcia wody w Lubiczu. Specjalnie z tej okazji uruchomione zostały bezpłatne kursy z placu Świętej Katarzyny do ujęcia w Lubiczu. Odbywały się one w godzinach od 10:00 do 14:30, co pół godziny. Kursy powrotne odpowiednio od godziny 10:30. Jednak ze względu na przedłużające się zwiedzanie, ostatni kurs powrotni odbył się dopiero po godzinie 15:30. Obsługę zapewniły dwa autobusy z toruńskiego MZK Jelcz 120M/3 #499 oraz Jelcz 120MM/2 #512. Autobusy zatrzymywały się po drodze na przystankach linii nr 35. Nic tylko stanąć w procesji 7 czerwca, jak co roku, przez ulice miasta przeszła fala procesji. Z tego powodu wprowadzanych było wiele tymczasowych objazdów. Niestety nie wszystkie drogi przejścia dało się ominąć i niektórzy musieli przeczekać aż wierni przejdą. Rozkład jazdy tego dnia był często czystą fikcją, czego dowodem było dochodzenie do sytuacji, podczas których jednym miejscu spotkały się dwa autobusy na tej samej linii. Tabor nam się kurczy 6 czerwca zapalił się Jelcz 120 #424, który kursował na linii nr 24. Pożar objął komorę silnika. Najprawdopodobniej autobus już nie wyjedzie na żadną linię i zostanie sprzedany. Wystawiony został na sprzedaż Jelcz 120M #402, który w lutym tego roku najechał na tył MANa NL283 Lion s City #530. W wyniku tego zdarzenia wgniótł się przód Jelcza. Obecnie pojazd przeżywa na zajezdni swoje ostatnie tygodnie #499 oczekuje na rozpoczęcie kursu powrotnego na tle budynku Toruńskich Wodociągów. 20 zmieniła trasę Od 18 czerwca autobus na dwudziestce jeździ zmienioną trasą. Zamiast ul. Pstrowskiego, kursuje ul. Armii Ludowej zaliczając przystanek Letnia. Zmiana spowodowana była przez roboty kanalizacyjne, które prowadzone są na skrzyżowaniu ul. Hallera z ul. Pstrowskiego. Krótko Fot. Sebastian Maćkiewicz Ugaszony #424 oczekujący na hol. 8 czerwca, w piątek, autobusy i tramwaje kursowały według sobotniego rozkładu jazdy. Wyjątkiem były linie nr 16 i 17, które jeździły według rozkładu obowiązującego w dni powszednie. Od 12 czerwca na linii nr 33, w dni powszednie, wykonuje się o dwa kursy więcej. Pierwszy rusza z pętli Olimpijska o godz. 17:40, a drugi powrotny o godz. 18:11 z pętli Mazowiecka. W dniach 15-16 czerwca w siedzibie MZK odbywała się wystawa prac nadesłanych do konkursu MZK moje podróże małe i duże. Od 25 czerwca zaczęły obowiązywać na liniach wakacyjne rozkłady jazdy obowiązujące w dni powszednie. Z mniejszą częstotliwością od tego czasu kursują linie: 11, 18, 19, 26, 31, 38 i 40. W czasie wakacji w ogóle nie odbywają się kursy na linii L. 5 Towimor tak kiedyś nazywała się pętla Port Drzewny
Wakacyjne refleksje Komunikacja w wakacje (proroctwo) Dzień 22 czerwca jest końcem nauki młodzież ma wolne i tu się nasuwa pytanie jak będzie wyglądać zainteresowanie na niektórych liniach. Wydaje się, że zainteresowanie na linii 18 się nie zmieni - odejdą z niej studenci i uczniowie, ale będzie coraz więcej działkowców, którzy mają swoje działki. Również z,,18 będą korzystać amatorzy kąpieli wodnych na Porcie Drzewnym, których w gorący dzień jest około 60-80. Już od czerwca linia 13 ma tzw. wakacyjny rozkład jazdy, MZK przewidziało że będzie duże zainteresowanie w tym czasie więc za to duży + dla nich. Jednak niestety nie spełniono próśb mieszkańców Torunia i nie uruchomiono linii do Kamionek którzy w tej sprawie kilkakrotnie pisali do gazet. Warto przypomnieć że niegdyś taka linia istniała. Również w związku z wakacjami linia B będzie miała większe zainteresowanie, gdyż z niej będą korzystać amatorzy leśnego wypoczynku. Wakacje to poważny test dla takich,,potworków jak,,20 i,,39. Linie w czasie roku szkolnego cieszyły się małym zainteresowaniem, więc w wakacje,,intercity w wykonaniu MZK może stać się bardzo deficytowe. Również w wakacje zobaczymy,,więcej wiary w liniach nocnych, gdyż w wakacje młodzież musi się wyszaleć w dyskotekach. Pozostałe linie odczują małą stratę uczniów i studentów, ale to jest niestety ból we wszystkich miastach na większości linii. Wojciech Osmański Sezon Ogórkowy czyli wakacje Wakacje to okres monotonności i znudzenia. Ale nie dla podróżujących naszą KM. Dopiero co skończył się remont ul. Szumana, przez co przez pewien okres czasu widzieliśmy składy na linii 4, a już zaczęła się wymiana torowiska na osiedlu Na Skarpie. Podczas tych dwóch remontów kursowała i kursuje nasza ulubiona linia zastępcza 50. Ale MZK dba też aby pasażerowie po lewej stronie Wisły się nie nudzili. Podczas remontów ulic 11 zmienia swoją trasę. Cieszymy się z tego jak wspaniale MZK urozmaica nam wakacje. Musimy jednak przestrzec przed niedobrymi prywaciarzami ponieważ ich małe busiki były ostatnio widziane na Barbarce skąd zabrały pasażerów linii "B", która spóźniała się godzinę. Mamy nadzieję że nasze MZK obroni się przed tymi niedobrymi przedsiębiorcami. Z tą nadzieją w głowach przetrwajmy wakacje. Jak zwykle sama nieprawda, półprawda, prawda.* *-niepotrzebne skreślić Bartek Grzankowski Reklamy NOWE reklamy: Maj: # 430 Fundacja Pro Europa # 442 Drosed # 453 M@K + OKI # 509 twarogi FETA Czerwiec: # 440 SJO Empik # 456 M@K + Xerox # 485 Łowicz # 490 Torseed (nowa wersja) # 504 M@K + Comarch ZDJĘTE reklamy: MAJ: # 409 Drosed # 461 Benetton # 477 Benetton Czerwiec: #--- - nic nie zdjęto Remonty Odstawione: #455 do NG #459 do NG #463 do NG #464 do NG #465 do NG #468 do NG #469 do NG #476 do NG #478 do NG #483 do NG W trakcie: #219-220 NB #230-231 NG (modernizacja) #474 NB #475 NG #484 NG Zakończone: 6 Przy Skarpie to obecnie przystanek Wianki
Pół roku minęło - przegląd toruńskich przewoźników Mirosław Czerliński Tematy półrocza w czymkolwiek są rzadko poruszane. Tym bardziej w toruńskiej komunikacji prywatnej miejskiej i regionalnej. W związku z tym zapomnijmy o problemach MZK i przenieśmy się w świat Connexu, TKA (ALinii), Europolu oraz Morvi. Komunikacja w obrębie miasta Firma Morvi sprawiła nam w tym półroczu niezłą niespodziankę. Mianowicie zakupiono pierwszego w Toruniu miejskiego przegubowca. Zacny pojazd to Mercedes O405G (fotografie na pierwszej stronie). Autobus zakupiono w celu dowożenia pracowników do Oriona w Ostaszewie. Darmowe linie Morvi nie uległy żadnej zmianie. Do CH Bielawy nadal kursują dwie. Tyle samo jeździ do CH Kometa. W skład taboru firmy wchodzą: 4 Mercedesy O405N, 1 Mercedes O405G, 1 Setra S215 UL, 1 Jelcz PR110U, 2 Jelcze 120M. Na początku lipca Morvi ma przenosić bazę do bazy Transbudu, na ul. Towarową. Na najbliższy czas planowane jest także uruchomienie kolejnych linii, tym razem do Galerii Copernicus. Związane z tym mają też być kolejne zakupy używanych pojazdów przez Morvi. Będą to zapewne Mercedesy. Strona przewoźnika: http://www.morvi.pl/ Usługi Europolu przez pół roku zmieniły się w niewielkim stopniu. Władze firmy zapowiadały otwarcie drugiej linii do miasteczka uniwersyteckiego. Jednak linii jak nie było, tak nie ma i nic nie wskazuje, by miało to nastąpić wkrótce. Obniżono za to ceny biletów normalnych na obecnie istniejącej linii E kursującej z Placu Teatralnego do os. Na Skarpie z 1,80 zł do 1,50 zł. Tabor Europolu w tym półroczu nie uległ zmianie. Nadal posiada busy Mercedesa: 3 Sprintery i 1 starszego typu. Firma zajęła się najprawdopodobniej też wynajmami. Ostatnio Sprinter Europolu widziany był na Barbarce. Przyszłość firmy jest niepewna. Brak strony przewoźnika! Komunikacja w obrębie regionu Najważniejszym regionalnym przewoźnikiem z Torunia jest oczywiście PKS Connex Toruń, który od początku roku należy do grupy Veolia Transport. Pod koniec stycznia tego roku wreszcie otwarto w Toruniu nowy dworzec autobusowy przy ul. Dąbrowskiego. Nie brak w nim wad, ale ogólnie prezentuje się całkiem nieźle. Zwłaszcza w porównaniu z poczekalnią w postaci blaszanych kontenerów. Od początku roku powiększył się także tabor przewoźnika. Dotychczas zakupiono 5 Autosanów po odbudowie: 3x H9-21/A09 (#70001, #70002 i #70003) i 2x H10-11 (#70004 i #70005). Wszystkie autobusy otrzymały malowanie Veolii. Pierwsze cztery pomalowane są na biało, z czerwonym pasem na dole i logiem. Piąty wóz jest czerwony, z szarym pasem i białym logiem. I z pewnością nie jest to koniec tegorocznych zakupów. Strona przewoźnika: http://www.pks.torun.com Autosan H10-11 #70004 z dworcem autobusowym w tle. Toruńska Korporacja Autobusowa też się rozwija. Ostatnio uruchomiono linię nr 301, która połączyła Toruń i Złąwieś Wielką. Tabor firmy powoli się powiększa. Obecnie w jego skład wchodzi: 10 Kapen Thesi Intercity, 5 Autosanów H9-21, 1 Autosan H10-11 i 3 VW LT46 TDI. Pojazdy te obsługują ogólnie 10 linii. Każda z nich wyrusza z dworca autobusowego TKA znajdującego się na pl. 18 stycznia przy dworcu kolejowym Toruń Miasto. Wielu pasażerów skarży się jednak na ciągłe opóźnienia autobusów Alinii, które wynikają m.in. z usterek technicznych. Władze firmy obrały sobie w tym roku za cel poprawę jakości świadczonych usług. Strona przewoźnika: http://www.korporacja.torun.pl/ Fot. Bartek Grzankowski Pojazd Europolu zabierający ludzi z Barbarki. Bus zabrał też ludzi czekających na linię B obsługiwaną przez MZK, która spóźniała się ponad godzinę. Ostatnie 6 miesięcy wiele znaczyło dla przedstawionych przewoźników. Morvi zakupiło pierwszego przegubowca, PKS wreszcie otworzył długo wyczekiwany nowy dworzec autobusowy, TKA uruchomiło nową linię i zmaga się z licznymi opóźnieniami, które doskwierają również Europolowi. Tymczasem rozpoczęło się drugie półrocze 2007 roku... Czy będzie tak owocne jak pierwsze? O tym za pół roku. 7 Prząśniczka pod taką nazwą niegdyś krył się przystanek Merinotex Zakład
Drugi etap plebiscytu zakończony. Jeden głos zadecydował! Redakcja Na pętli W końcu, po sześciu miesiącach i dwóch etapach głosowania, wybraliście najlepszą pętlę w toruńskiej sieci komunikacyjnej! W ostatnim etapie głosowania jednym głosem zwyciężyła pętla Rubinkowo II. Rubinkowo II zwyciężyło minimalnie uzyskując 6 głosów poparcia. Jeden głos mniej uzyskała pętla Olimpijska. Natomiast Okrężna, po zaskakującym zwycięstwie w pierwszym etapie plebiscytu, została w tyle za pozostałymi kandydatami uzyskując zaledwie 2 głosy w drugim etapie. Mimo wszystko zasiada w najlepszej trójce toruńskich pętli. Z wyników łatwo odczytać nasi czytelnicy lubią duże pętle, niekoniecznie z dużą ilością linii. Wyniki pierwszego etapu w następnym akapicie. Perony odjazdowe na pętli Rubinkowo II. W planie na lata 2007-2010 zapisana została modernizacja pętli. Klarowny pierwszy etap W pierwszym etapie przewaga trzech pętli, które dostały się do drugiego, była powalająca. Wygrała go pętla Okrężna z 27 punktami. Minimalnie mniej, bo 25 punktów miała pętla Olimpijska, natomiast ostatecznie zwycięskie Rubinkowo II otrzymało wtedy 23 punkty. Pozostałe pętle nie uzyskały nawet ponad 10. Kolejność była następująca: Elana, Merinotex, Rudacka (po 9 punktów); Wrzosy I (8); Koniuchy, Szubińska (po 6); Mazowiecka (4); Bielawy, Osiedle Leśne-Polana (po 3). W klasyfikacji najgorszych pętli zwyciężył Plac Świętej Katarzyny (-6 punktów). Dalej były: Drzymały, Dworzec Główny, Okólna i Wrzosowa (wszystkie po -3). Podsumowanie akcji Przez pół roku opisywaliśmy na łamach Na pętli historię, teraźniejszość oraz zwykle niepewną przyszłość toruńskich pętli w sieci komunikacji miejskiej. Jednak to co opisaliśmy to tylko początek w kolejnych numerach będziemy brać pod lupę następne pętle. Dotychczas przedstawiliśmy 5 pętli (włącznie z tym numerem). W pierwszym numerze była to pętla Okrężna. Chyba najważniejszym jej aspektem była liczba kończących tam linii (aż 7 dziennych i 1 nocna) i ilość wykonywanych z niej kursów (331 w dni powszednie). Pod tym względem pętla ta jest liderem w Toruniu. Jednak ma także swoje wady, którą jest przede wszystkim to, że pętla jest nie za duża. W drugim numerze przedstawiliśmy pętlę Rubinkowo II. Tutaj mieliśmy styczność z wielkościowo jedną z największych toruńskich pętli, choć niekoniecznie z największą liczbą linii i wykonywanych kursów. Niestety w ostatnich latach pętla ta straciła sporo na znaczeniu. Mimo wszystko jest bardzo lubiana przez naszych czytelników. W trzecim numerze opisaliśmy pętlę Olimpijska. Jest to także jedna z największych pętli kończą obecnie tam 3 linie tramwajowe (w tym 1 nocna) i 5 autobusowych (w tym 2 nocne). Oprócz tego, na pętli stacjonują tramwaje, które nie mieszczą się w zajezdni na ul. Sienkiewicza. W czwartym numerze na celownik poszła najgorsza toruńska pętla Plac Świętej Katarzyny. Jest to największa pętla linii miejsko-podmiejskich. Niestety z wadami. W porze posiłkowej autobusy nie mieszczą się na niej, natomiast sama w sobie nie jest jako taką wydzieloną pętlę. W obecnym numerze opisujemy zapuszczoną pętlę z ogromną historią czyli Dworzec Główny. Będą upominki O tej kwestii oczywiście nie zapomnieliśmy. Jak obiecaliśmy, tak się stanie. Na spotkaniu Toruńskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w sierpniu 2007 roku wylosujemy kilka osób, które otrzymają drobne upominki. Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych! Ogólnie w plebiscycie wzięło udział 13 osób (w tym 8 aktywnie brało udział w pierwszym etapie). Grono głosujące składało się głównie z miłośników z TKMKM, ale nie tylko z nich. Głosy oddały także osoby spoza klubu, m.in. z innych miast. Stopka redakcyjna: redaktor naczelny: Mirosław Czerliński - napetli@o2.pl redaktor: Adrian Giza nadesłane: Bartek Grzankowski Wojciech Osmański zdjęcia: Mirosław Czerliński Bartek Grzankowski Tomasz Karolak Sebastian Maćkiewicz korekta: Tomasz Karolak Sebastian Maćkiewicz 8 Metalchem taką nazwę nosił kiedyś przystanek Tofama
Adrian Giza Na zajezdni: MAN NL283 W roku 2003 toruńskie MZK zdecydowało się na zakup 3 autobusów MAN NL283. Rok później zakupiono kolejnych 8. Warto zaznaczyć, iż od roku 1996 roku miejski przewoźnik nie zakupował 12-metrowych pojazdów z chociaż częściowo obniżoną podłogą. Tabor przystosowany do potrzeb niepełnosprawnych składał się z Jelczy M121M, 120M (z windą) i M081MB. Dzięki unijnym dotacjom i pomocy PFRON w latach 2003-2006 Toruń zakupił łącznie 26 MANów (w tym 15 Lion s City), a kolejne 5 dołączy do nich w ciągu najbliższych miesięcy. 7 z 11 toruńskich MANów NL283 posiada reklamy. Na 4 reklamuje się Toruń: 517, 518, 519 i 521. 1. Nadwozie MAN NL283 posiada szkielet samonośnego nadwozia o wysokiej sztywności, spawany z profili zamkniętych o przekroju prostokątnym oraz z profili otwartych o przekroju ceowym. Mają one podwyższone cechy wytrzymałościowe, ponieważ są wykonane z blachy stalowej obustronnie ocynkowanej elektrolitycznie co daje również wysoką odporność na korozję. Poszycie zewnętrzne jest montowane do szkieletu metodą klejenia. Dach, ściana przednia i tylnia wykonane są z PWS, pasy nad i podziemne z blachy stalowej obustronnie ocynkowanej, a pokrywy boczne z blachy aluminiowej. system EBS. 3. Napęd NL283 napędza rzędowa, 6-cylindrowa jednostka MAN D-0836LOH40 o pojemności 6,9 dm³. Silnik osiąga moc 280KM (206 kw) przy 2400 obr./min, momencie 1100Nm przy 1800 obr./min. i spełnia normę czystości Euro-3. Szkoda, że silnik nie został umieszczony w zabudowie wieżowej, ponieważ układ siedzeń z tyłu przy klasycznej zabudowie wypada bardzo kiepsko przy czym hałas jest wyższy o 3dB choć masa własna autobusu jest o 40 kg mniejsza. Silnik współpracuje z 4-stopniową automatyczną skrzynią biegów Voith D-854.3. 4. Przestrzeń pasażerska Podłoga autobusu została pokryta wykładziną antypoślizgową. Drzwi w układzie 2-2-2 sterowane elektropneumatycznie otwierane do wnętrza pojazdu, wyposażone w system rewersowania zapewniają szybki przepływ pasażerów, co dodatkowo ułatwia niska podłoga na całej długości pojazdu (wysokość wejścia w poszczególnych drzwiach: I - 320 mm, II 340 mm, III 340 mm). MAN może pomieścić ok. 100 pasażerów w tym 29 na miejscach siedzących. Autobus wyposażono w komplet tablic elektronicznych (pikselowych), 3 sztuki elektronicznych kasowników Pixel, wewnętrzną tablicę informacyjną oraz system monitoringu składający się z 3 kamer i monitora LCD w kabinie kierowcy. Ogrzewanie autobusu zapewniają 3 nagrzewnice o ogólnej mocy 15,6 kw oraz grzejnik o mocy 22,3 kw, zaś wentylacja następuje poprzez uchylne, górne partie okien w liczbie 7, wentylatory nagrzewnicy przedniej, 2 pokrywy dachowe oraz wentylatory wyciągowe umieszczone z tyłu na dachu tzw. grzybki. 2. Zawieszenie W autobusie z przodu zastosowano oś MAN VOK- 07--B z ogumieniem 275/70R 22,5 zaś z tyłu portalowy most napędowy ZF HU-1330. Jak każdy autobus niskopodłogowy tak i MAN posiada zawieszenie pneumatyczne z miechami gumowymi, które zostały zamontowane w liczbie 2 z przodu i 4 z tyłu. Pojazd posiada elektroniczny układ poziomujący ECAS dający możliwość przyklęku (80 mm). Dodatkowo w 2 drzwiach została zamontowana ręcznie wykładana platforma dla wózków inwalidzkich. MAN został wyposażony w hamulce tarczowe na wszystkich osiach posiadające automatyczną regulację luzu i wskaźnik zużycia klocków hamulcowych zaś równomierne zużycie klocków hamulcowych zapewnia Wnętrze autobusu MAN NL283 #524 sfotografowane w czasie zwiedzania zajezdni autobusowej. Październik 2006. 5. Kolejne wersje Od 2005 roku model NL283 zastąpiono kolejną wersją ewolucyjną MANa modelem NL283 Lion s City. 9 Sienkiewicza był to przystanek, który obecnie nazywa się Park Miejski
Adrian Giza Linia ta została uruchomiona 11 listopada 1934 roku i kursowała na trasie Plac Bankowy (Rapackiego) Dworzec Toruń Przedmieście (Główny). Trasa biegła nowym torowiskiem przez most drogowy. W tej postaci linia przetrwała do roku 1939, kiedy to wysadzono most drogowy w powietrze. Po jedenastoletniej przerwie, 1 października 1950 roku, dzięki odbudowie mostu czwórka powróciła na ulice Torunia. Lecz już po kilku latach trasa uległa zmianie i wiodła z Reja do Dworca Miasto (przez Rynek Staromiejski). W latach sześćdziesiątych linia powróciła na swą przedwojenną trasę, ale już kilka lat później wydłużono ją z powrotem do Bydgoskiego Przedmieścia. Aby zapewnić połączenie dwóm dużym zakładom przemysłowym (Polchem i Merinotex) z Dworcem Głównym, w 1972 r. linię przedłużono do pętli tramwajowej przy Merinotexie. Po upływie 12 lat zlikwidowano trasę do Dworca Głównego co spowodowało znaczną zmianę trasy czwórki. Od tego momentu linia ponownie zaczynała się na obwodówce Reja, biegła ulicą Bydgoską, Sikorskiego, Uniwersytecką, Przy Kaszowniku, Kościuszki, Skłodowskiej-Curie, do pętli Wschodnia gdzie kończyła wybrane kursy, zaś pozostałe wykonywane były Szosą Lubicką do pętli przy ul. Ślaskiego. W związku ze zwiększającą się liczbą mieszkańców os. Na Skarpie linię 4 przedłużono do pętli Olimpijska likwidując przy tym pętlę przy ul. Ślaskiego. Na tej trasie czwórka jeździła przez 19 lat. Niestety zain- Na linii: czwórka Konstal 805Na #270 na linii nr 4. Jedzie torowiskiem przy Szosie Lubickiej. teresowanie pasażerów tą linią było niewielkie, toteż linię 16 stycznia 2007 roku wycofano z Uniwersyteckiej i skierowano na Kraszewskiego. Początkowo po 16 stycznia linię nr 4 obsługiwały składy. Jednak po krótkim czasie zastąpiono je solówkami. Mirosław Czerliński Pierwszy raz z pętli wyruszyły autobusy 16 listopada 1924 roku. Jechały do dworca Toruń Przedmieście (obecnie Główny) z dworca Toruń Miasto. Pętli Dworzec Główny obecnie brakuje świeżości. Przez lata jej stan uległ niestety niewielkiej zmianie. Po wyjściu z dworca kolejowego ciężko odczuć, że jest się w 200-tysiecznym mieście z aspiracjami do Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Kończą tu tylko 2 linie autobusowe. W dni powszednie wykonuje się z niej 170 kursów, co w skali miasta jest średnią liczbą. Na szczęście obok dworca przejeżdża jeszcze wiele linii autobusowych. W 1924 roku przy dworcu po raz pierwszy pojawił się autobus. Jednak już rok później linię tu kursującą zawieszono ze względu na dużą deficytowość. Kolejną próbą na skomunikowanie dworca z centrum miało być połączenie tramwajowe. W 1934 roku otwarto trasę do nowej pętli tramwajowej przy dworcu. Od razu skierowano tu linię nr 4, kilka lat później dołączyła do czwórki linia nr 3. Niestety podczas działań wojennych wysadzono most drogowy i do 1940 roku dworzec Toruń Przemieście nie miał połączenia ze śródmieściem. Wtedy to ponownie do dworca otworzono linię autobusową. Jednak już w 1945 ponownie trzeba było zawiesić komunikację, ze względu na duże braki w taborze. Ponowne uruchomienie nastąpiło na szczęście rok później. W 1950 zakończono odbudowę mostu drogowego i ponow- Na pętli: Dworzec Główny nie do dworca można było dojechać tramwajem linii nr 3. Wkrótce z pętli uruchomiono też nocny tramwaj 3N, a linie autobusowe przedłużono w kierunku Glinek i Czerniewic. W połowie latach sześćdziesiątych linie 3 i 3N zastąpiono liniami 4 i 4N, które kursowały na trasie Dworzec Główny Plac Rapackiego (4N do Placu Armii Czerwonej). Dziesięć lat później usunięto 4N, a z pętli uruchomiono linię nr 6, która kursowało do skrzyżowania ul. Skłodowskiej-Curie z ulicą Wierzbową. Kilka lat później na pętlę skierowano dwie nowoutworzone linie autobusowe nocne 31 i 33. W latach osiemdziesiątych XX w. wycofane zostały tramwaje spod Dworca Głównego. W zamian uruchomiono linię nr 22. Z pętli zniknęła także linia nr 31, którą przedłużono do Kluczyków. Kilka lat później utworzono kolejną linię autobusową kursującą z dworca 27. Linię nocną natomiast przenumerowano z 33 najpierw na 103, a później na 03. Ten stan przetrwał tylko kilka kolejnych lat. W 2003 roku zlikwidowano nocną linię autobusową 03. Na pętli zostały wtedy linie nr 22 i 27, które do dziś kursują spod Dworca Głównego. Głównym atutem pętli Dworzec Główny jest z pewnością bogata historia. Do dziś przy dworcu można zauważyć pozostałości po kursującym tu przed laty tramwaju. Niestety obecny stan pętli autobusowej pozostawia wiele do życzenia. Nawierzchnia i otoczenie jest w fatalnym stanie. Dobrze, że w kiosku przy pętli dostępne są różne typy biletów MZK m.in. karnety i bilety okresowe. 10 Kiedyś był Toral a obecnie to Kociewska
Fotoreportaż 18 maja przez Toruń przejechały 3 Jelcze 043 popularnie zwane ogórkami. Jechały na Zlot Ogórków do Warszawy. Czwórka podczas trójkątowania na Placu Daszyńskiego. Trasę skrócono z powodu robót torowych. II Krzyżacka Noc Autobusowa Mercedesem O405G. Postój przy przystanku Spacerowa na Czerniewicach. 27 na ulicy Długiej, czyli objazd spowodowany wypadkiem transportu szyn. Z boku wyłania się DAB z Connexu. 26 na Szosie Chełmińskiej, czyli objazd spowodowany procesją, która przeszła przez ulice 7 czerwca. Jelcz M121M #428 na pętli Dworzec Główny. W tym numerze szerzej opisaliśmy dzieje i stan tej pętli. 11 Echo tak nazywał się przystanek Ogród Botaniczny. Nazwa pochodzi od kina, które nieopodal się znajdowało