Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Nr 4 (73) kwiecień 2018
Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Pożegnanie Uroczystości pogrzebowe zostały odprawione 22 marca o godzinie 11.00 w Kościele Św. Agnieszki we Wrocławiu, na Maślicach przy ul. Śliwowej 2. 23 marca odbyło się pożegnanie akademickie w sali im. Czekanowskiego przy ul. Kuźniczej 35. Habilitacja 16 marca 2018 r. decyzją Rady Wydziału Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska UWr dr Sylwia Dołzbłasz uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego. Gratulujemy!!! sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 2
Bal Geografa W nocy z soboty na niedzielę (10 11 marca) odbył się Bal Geografa, organizowany tradycyjnie przez studentów geografii II roku dla studentów i pracowników IGRR. W programie były m.in. szaleństwa na parkiecie tanecznym i konkursy dla uczestników balu. Bardzo dziękujemy pani Justynie Wicher i jej pomocnikom za organizację udanej imprezy i zaproszenia na bal. Publikacje z listy A MNiSW W czasopiśmie Land Degradation and Development (50 pkt MNSiW, impact factor 9.787), w tomie dotyczącym procesów paraglacjalnych, ukazał się artykuł pt. The role of rapid glacier retreat and landscape transformation in controlling the post Little Ice Age evolution of paraglacial coasts in central Spitsbergen (Billefjorden, Svalbard), którego współautorami są dr Mateusz Strzelecki, mgr Łukasz Pawłowski i mgr Marek Jaskólski. Podczas gdy większość badaczy arktycznych wybrzeży skupia swoje wysiłki badawcze na szybko erodowanych wybrzeżach zmarzlinowych Alaski i Syberii, autorzy wymienionej pracy poświęcili próbują udzielić odpowiedzi na pytanie o efektywność wykorzystania osadów, uwolnionych spod gwałtownie wycofujących się lodowców Spitsbergenu, w tworzeniu nowych form litoralnych. Na przykładzie efektów recesji lodowca Ferdynanda udokumentowano uwolnienie osadów morenowych, które utworzyły serie żwirowych kos i barier w północno-zachodniej części wybrzeża Billefjorden. Jest to artykuł z najwyższym wskaźnikiem IF w historii publikacyjnej naszego Instytutu. Gratulacje dla autorów. KLIK na stronę tytułową poniżej przenosi na stronę wydawcy. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 3
W marcu br. pracownicy Zakładu Geoinformatyki i Kartografii opublikowali dwa artykuły w renomowanych czasopismach Journal of Field Robotics (IF 4,882) i Acta Geophysics (IF 0,968), KLIK na strony tytułowe sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 4
sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 5
W czasopiśmie Quaternary International (30 pkt. MNiSW, IF 2.470) ukazał się artykuł Piotra Migonia i Agnieszki Latochy pt. Human impact and geomorphic change through time in the Sudetes, Central Europe (KLIK). Inne publikacje W roku 2017 najpierw w wersji cyfrowej, a następnie także papierowej na rynku wydawniczym pojawiła się II edycja monografii The Geography of Tourism of Central and Eastern European Countries pod redakcją Krzysztofa Widawskiego oraz Jerzego Wyrzykowskiego. Pozycja została opublikowana przez wydawnictwo Springer International Publishing AG (KLIK na okładkę poniżej). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 6
Książka jest pierwszą na europejskim rynku kompleksową monografią poświęconą geografii turystycznej krajów naszej części Europy w języku angielskim. Według ustalonego schematu zaprezentowany został potencjał turystyczny dwunastu krajów regionu. Pierwszy rozdział przedstawia pozycję krajów Europy Środkowej i Wschodniej na międzynarodowym rynku turystycznym wskazując zasoby, współczesną rolę, jaką odgrywają kraje byłego bloku socjalistycznego jako całość. Kolejne rozdziały dotyczą już konkretnych krajów zaprezentowanych według ustalonego schematu obejmującego główne zadania badawcze stawiane przed geografią turystyczną, uwarunkowania rozwoju turystyki ze szczególnym uwzględnieniem walorów turystycznych: wypoczynkowych, przyrodniczy i kulturowych, infrastruktury turystycznej, markowe produkty turystyczne, główne formy turystyki rozwijane i promowane w kraju, w końcu scharakteryzowano najważniejsze regiony turystyczne. Analizie poddano również ruch turystyczny zarówno krajowy jak i międzynarodowy. Opublikowane przez Springer drugie wydanie jest wydaniem uaktualnionym oraz poszerzonym o rozdział prezentujący potencjał turystyczny Białorusi. W czasopiśmie z listy B MNiSW (ale indeksowanym przez Web of Science) Quaestiones Geographicae, ukazał się artykuł dotyczący form rzeźby granitowej we azjatyckich parkach narodowych, pt. Landform recognition in granite mountains in East Asia (Huangshan and Sanqingshan, China and Seoraksan, Republic of Korea) a contribution of geomorphology to the UNESCO World Heritage. Współautorami publikacji są Piotr Migoń i Marek Kasprzak (KLIK). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 7
Sprawy Zakładowe Zakład Geografii Fizycznej Relacja z warsztatów HARMOSNOW COST, Snow chemistry monitoring W dniach 26/02 2/03/2018 odbyły się warsztaty z zakresu badań śniegu i jego właściwości chemicznych w Kolm Saigurn, Sonnblick (Austria), w których udział wzięło trzech pracowników naszego instytutu: dr Mieczysław Sobik (ZKOA), dr hab. Marek Błaś (ZKOA), dr Łukasz Stachnik (ZGF). Warsztaty były organizowane w ramach projektu A European network for a harmonised monitoring snow for the benefit of climate change scenarios, hydrology and numerical weather prediction (HARMOSNOW) wchodzącego w skład działań programu European Cooperation in Science and Technology (COST). W drugim dniu warsztatów nasi pracownicy wygłosili trzy referaty dotyczące: wpływu pożarów lasów w Eurazji na skład chemiczny śniegu na Szrenicy (dr Sobik), wymywania zanieczyszczeń zgromadzonych w śniegu w czasie ablacji pokrywy śnieżnej (dr hab. Błaś), wpływu erupcji wulkanicznych na stężenie wielołańcuchowych węglowodorów aromatycznych w wodach powierzchniowych w zlewni Fuglebekken na Spitsbergenie (dr Stachnik). Ciekawą częścią warsztatów HARMOSNOW było porównawcze wykonanie, na tym samym stanowisku, szurfu w pokrywie śnieżnej o grubości 170 cm i następnie jego opróbkowanie przez dwie ekipy austriacką i polską czyli przez naszą grupę z Wrocławia. Pomimo użycia różnego sprzętu i stosowania własnej metodyki próbkowania i opisu struktury pokrywy śnieżnej wyniki obydwu grup okazały się bardzo podobne, czego przykładem może być wyznaczenie zapasu wody w pokrywie śnieżnej: 536 mm wg grupy austriackiej i 536 mm wg grupy polskiej. Wyniki temperatury i gęstości śniegu w szurfie były także podobne dla obydwóch grup. Kolejnym elementem wątku porównawczego będzie zestawienie wyników chemizmu śniegu na podstawie rdzeni pobranych z tych samych dwóch szurfów. Z zainteresowaniem czekamy na nadesłanie wyników przez laboratorium Uniwersytetu w Grazu gdzie trafiły wszystkie próbki. Wydawałoby się, że sprawa jest oczywista i wyniki powinny być niemal identyczne, jednak metodyka pobierania próbek sprzętem wykonanym z różnych materiałów oraz zachowywanie przez wykonawców odmiennych standardów sterylności ma istotny wpływ na wynik analiz. Już niedługo przekonamy się jak duży. Jednym z efektów warsztatów było stworzenie podstaw zunifikowanej instrukcji do poboru próbek śniegu na potrzeby wykonania szerokiego zakresu analiz biologicznych i chemicznych (pierwiastki śladowe, makrojony, czarny węgiel, mikroorganizmy) w zróżnicowanych środowiskach (Arktyka, Antarktyda, Alpy). W warsztatach wzięli udział specjaliści zajmujący się składem chemicznych śniegu z Włoch, Austrii, Polski, Kanady, Hiszpanii, Bułgarii, Finlandii, Słowenii i Estonii. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 8
Wysokie Taury w pobliżu Sonnblick (fot. T. Martma). Obserwatorium meteorologiczne Sonnblick (fot. M. Błaś). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 9
Pobór próbek śniegu (fot. M. Błaś). Pomiar ekwiwalentu wodnego śniegu (fot. T. Martma). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 10
Pobór rdzenia śniegowego (fot. M. Błaś). Pobór próbek śniegu w celu analiz pierwiastków śladowych (fot. M. Błaś). Uczestnicy warsztatów w tle schronisko Sonnblickbasis Kolm Saigurn (fot. M. Błaś). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 11
Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki W dniach 25 27 lutego 2018 r. dr hab. Krzysztof Widawski wziął udział w międzynarodowej konferencji pt.: A Virtual Higher Education Campus in a Global World? The Role of the Academic Campus in an Era of Technological Progress, organizowanej przez Zakład Edukacji Uniwersytetu Ariel w Izraelu. Funkcje osoby przewodniczącej konferencji objęła prof. Nitza Davidovich kierownik Zakładu. Problematyka konferencji dotyczyła, między innymi: kondycji nauczania akademickiego w XXI wieku, zmian w edukacji wyższej na świecie, nauczanie i nauka perspektywa globalna, wyższa edukacja w świecie wirtualnym. Na zaproszenie organizatorów dr hab. Krzysztof Widawski wygłosił wykład pt.: Educational Function of Cultural Heritage in Tourism Jewish Cultural Heritage in Wrocław. Przewodniczył także sesji 3B poświęconej nauczaniu akademickiemu w ujęciu interdyscyplinarnym. W trakcie wszystkich sesji 67 autorów z różnych ośrodków naukowych Izraela i świata wystąpiło z 38 prezentacjami odnoszącymi się do tematyki szeroko pojętej edukacji. Wraz z gośćmi biorącymi udział w warsztatach w konferencji wzięło udział 130 przedstawicieli świata nauki i praktyków. Krzysztof Widawski wystąpienie. Prof. Nitza Davidovich wykład inauguracyjny. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 12
Ariel Univeristy Biblioteka. Konferencja uroczysta kolacja sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 13
Zakład Geografii Społeczno-ekonomicznej W dniu 17 marca 2018 r. (sobota) odbył się wyjazd terenowy w ramach I Dnia Geografii Społeczno-Ekonomicznej SPEK-DAY 2018. W wyjeździe uczestniczyło 12 osób (dr hab. R. Szmytkie, dr D. Sikorski, dr P. Tomczak, mgr S. Książek oraz 8 studentów z I i II roku specjalności Analizy Regionalne i Lokalne). Mimo bardzo trudnych warunków pogodowych (obfite opady śniegu, silny wiatr dochodzący w porywach do 80 km/h oraz temperatury odczuwalne na poziomie 18 C) śmiałkom udało się pokonać wcześniej zaplanowaną trasę: Kulin Kłodzki Grodziec Zielone- Ludowe ruiny zamku Homole Duszniki Zdrój (9 km, 12 punktów GOT). W trakcie wyjazdu omawiane były kwestie związane z czynnikami kształtującymi osadnictwo i różne formy działalności człowieka w warunkach górskich Sudetów. W szczególności skupiono się na zagadnieniu zmian liczby ludności na obszarach wiejskich Ziemi Kłodzkiej w okresie powojennym. Na tym terenie obserwowane były intensywne procesy depopulacji, które doprowadziły do znacznego wyludnienia lub nawet zaniku kilkudziesięciu wsi. Przykładem takich wsi zanikających jest znajdujący się na trasie wyjazdu Kulin Kłodzki, a zwłaszcza wsie Zielone i Ludowe, które w 1973 r. zostały administracyjnie połączone w efekcie znacznego wyludnienia. W ostatnich latach w przypadku niektórych wsi Ziemi Kłodzkiej obserwuje się jednak procesy świadczące o ich odradzaniu (nieznaczny wzrost liczby mieszkańców, zmiany w strukturach ludności, ruch budowlany, stopniowy rozwój działalności gospodarczej). Po drodze uczestnicy wyjazdu zwiedzili ruiny zamku Homole położonego na szczycie Gomoły (733 m n.p.m.). W średniowieczu zamek był siedzibą rodu Pannewitz i centrum tzw. państewka homolskiego, obejmującego dwa miasta (Duszniki-Zdrój i Lewin Kłodzki) i 21 okolicznych wsi. Zamek w 1428 r. został zdobyty przez Husytów, a w początkach XVI w. była tu siedziba raubritterów (rycerzy-rabusiów). Po 1560 r. zamek został opuszczony i zaczął popadać w ruinę. Do dziś zachowały się jedynie pozostałości wieży oraz fragmenty murów. Uczestnicy wyjazdu dotarli też do miasta Duszniki-Zdrój, gdzie zwiedzili Stare Miasto oraz zjedli zasłużony ciepły posiłek. Stacja Kulin Kłodzki z 1905 r. (fot. R. Szmytkie). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 14
Uczestnicy wyjazdu na Przełęczy w Grodźcu (fot. R. Szmytkie). Ruiny wapiennika na stokach Grodźca (fot. R. Szmytkie). Mgr Książek zagubiony gdzieś wśród bieli (fot. R. Szmytkie). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 15
Grzbiet wododziałowy oddzielający zlewiska Bałtyku i Morza Północnego (fot. R. Szmytkie). Uczestnicy wyjazdu w zimowej scenerii Wzgórz Lewińskich (fot. S. Książek). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 16
Widok na Gomołę (733 m) i zamarznięty Bukowy Stawek. Ruiny zamku Homole na szczycie Gomoły (fot. S. Książek). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 17
Nowopowstały budynek we wsi zanikającej (odradzającej się?) Zielone-Ludowe (fot. S. Książek) Kolumna Maryjna na Rynku w Dusznikach-Zdrój (fot. S. Książek) sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 18
Zakład Geoinformatyki i Kartografii Dnia 8 marca 2018 mgr Małgorzata Świerczyńska-Chlaściak i dr hab. Tomasz Niedzielski, prof. UWr uczestniczyli w ogólnopolskiej konferencji naukowej NAO jej istota, przyczyny i konsekwencje, zorganizowanej przez Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery. Wygłosili na niej referaty: Małgorzata Świerczyńska-Chlaściak, Tomasz Niedzielski: Przewidywanie indeksu Oscylacji Północnoatlantyckiej czy możemy polegać wyłącznie na zmianach poziomu oceanu jako predyktorze? Tomasz Niedzielski: Zapisy El Niño/Oscylacji Południowej w zmienności przepływów rzek południowo-zachodniej Polski. W środę, 14 marca 2018, zespół pracowników IGRR, biorących udział w projekcie Lider Nowy system automatycznego szacowania ekwiwalentu wodnego śniegu z zastosowaniem bezzałogowego statku powietrznego, 2015 2017, finansowanego przez NCBR, wziął udział w seminarium w Świeradowie-Zdroju. Celem seminarium było omówienie koncepcji artykułu do renomowanego czasopisma naukowego Nature Geoscience, który byłby ukoronowaniem kilkuletnich badań. Wstępem do dyskusji był referat wygłoszony przez dr. hab. Tomasza Niedzielskiego, prof. UWr pt. Nowy system automatycznego szacowania ekwiwalentu wodnego śniegu z zastosowaniem bezzałogowego statku powietrznego - koncepcja manuskryptu do Nature Geoscience. Poza referentem w seminarium wzięli udział: dr hab. Marek Błaś, dr Mieczysław Sobik, dr Waldemar Spallek, dr Jacek Ślopek, dr Joanna Remisz, dr Bartłomiej Miziński i mgr inż. Matylda Witek. Uczestnicy seminarium w przytulnej sali klubowej pensjonatu Zapiecek w Świeradowie-Zdroju (fot. W. Spallek). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 19
Następnego dnia uczestnicy seminarium wzięli udział w kampanii pomiarowej na Polanie Izerskiej. Koledzy klimatolodzy przeprowadzili badania naziemnie pokrywy śnieżnej, a pracownicy ZGK wykonali loty bezzałogowym samolotem Birdie z wykorzystaniem kamery multispektralnej Parrot Sequoia. Przy okazji zebrany został materiał fotogrametryczny do badań nad poszukiwaniem ludzi z wykorzystaniem dronów. Kalibracja kamery Parrot Sequoia przed pierwszym lotem Birdiego na Polanie Izerskiej (fot. W. Spallek). Operatorzy nadzorujący lot bazzałogowego statku powietrznego w zasięgu wzroku (fot. W. Spallek). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 20
Schodzący do lądowania dron Birdie nad stanowiskiem kontroli (fot. W. Spallek). Operatorzy na stanowisku kontroli naziemnej lotu kolejne lądowanie udane! (fot. W. Spallek). 22 marca 2018 dr hab. Tomasz Niedzielski, prof. UWr wygłosił wykład Rozwój systemu HydroProg do prognozowania wezbrań i wczesnego ostrzegania przed powodziami podczas konferencji z okazji Światowego Dnia Wody organizowanej na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 21
16 marca 2018, w ramach spotkań organizowanych przez Oddział Wrocławski PTG, prof. Wiesława Żyszkowska, emerytowana kierownik Zakładu Kartografii wygłosiła wykład Renesansowe mapy ścienne we Włoszech jako atrakcja turystyczna. Zakład Geomorfologii W dniach 1 4 marca prof. Piotr Migoń odbył podróż do Modeny (Włochy) na spotkanie Komitetu Wykonawczego International Association of Geomorphologists. Dzień 1 marca okazał się dniem historycznym: był to najchłodniejszy pierwszy dzień marca od początku prowadzenia obserwacji meteorologicznych w Modenie (czyli od 1830 r.), a temperaturom około 0 C towarzyszył opad około 10 cm śniegu. Podobnie było w sąsiedniej Parmie. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 22
sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 23
Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery W dniach 8 10 marca 2018 roku we Wrocławiu odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa NAO jej istota, przyczyny i konsekwencje organizowana przez Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery oraz Stowarzyszenie Klimatologów Polskich. W obradach brało udział 60 uczestników reprezentujących najważniejsze polskie jednostki naukowe. W trakcie konferencji wygłoszono 19 referatów i zaprezentowano 10 posterów w sesjach tematycznych: NAO jako zjawisko w skali makroklimatycznej, Konsekwencje NAO dla przebiegu procesów meteorologicznych i hydrologicznych, Mechanizmy funkcjonowania NAO i ich miary, Wpływ NAO na procesy klimatyczne oraz Wpływ NAO na procesy nie tylko klimatyczne. Referaty wprowadzające wygłosili Profesorowie: Andrzej Marsz, Tadeusz Niedźwiedź, Jacek Piskozub, Anna Styszyńska, Zbigniew Ustrnul, Joanna Wibig oraz Dariusz Wrzesiński. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego reprezentowało 16 osób. Pracownicy Instytutu przedstawili swoje osiągnięcia z dziedziny meteorologii (Daria Bilińska, Anetta Drzeniecka-Osiadacz, Maciej Kryza, Krzysztof Migała, Hanna Ojrzyńska, Małgorzata Werner) oraz hydrologii (Tomasz Niedzielski, Małgorzata Świerszczyńska-Chlaściak). Wygłoszono referaty, pt.: Reakcja miesięcznej i sezonowej temperatury powietrza na północnym skłonie Sudetów i Przedsudeciu na zmiany wskaźnika NAO (Styszyńska A., Migała K., Urban G.), Wpływ NAO i regionalnych typów cyrkulacji na kształtowanie wskaźnika UTCI we Wrocławiu (Ojrzyńska H., Bryś T., Bryś K.), Przewidywanie indeksu Oscylacji Północnoatlantyckiej - czy możemy polegać wyłącznie na zmianach poziomu oceanu jako predyktorze? (Świerczyńska-Chlaściak M., Niedzielski T.) oraz Zapisy El Niño/Oscylacji Południowej w zmienności przepływów rzek południowo-zachodniej Polski. Daria Bilińska zaprezentowała poster, pt. Wykorzystanie modelu HYSPLIT do analizy obszarów źródłowych pyłku ambrozji dla Wrocławia (Bilińska D., Skjøth C.A., Werner M., Kryza M., Malkiewicz M., Drzeniecka Osiadacz A.) Dyskusja plenarna. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 24
Dyskusja. Daria Bilińska prezentuje wyniki badań podczas sesji posterowej. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 25
Uczestnicy konferencji. 15 marca mgr Marek Kowalczyk zdał egzamin i otrzymał uprawnienia dodatkowe operatora statków powietrznych UAVO VLOS <25 kg. Podczas praktycznej części egzaminu należy zrealizować polecenia egzaminatora i wykonać manewry statkiem powietrznym sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 26
Zakład Zagospodarowania Przestrzennego Podczas seminarium EUROREG na Uniwersytecie Warszawskim (8 marca) dr Krzysztof Janc prezentował zagadnienia związane z geografią internetu. Seminaria są efektem współpracy trzech instytucji: EUROREG, polskiej sekcji stowarzyszenia Regional Studies Association oraz Katedry UNESCO Trwałego Rozwoju. Odbiorcami seminariów są zarówno studenci Uniwersytetu Wrocławskiego, jak i pracownicy naukowi, administracyjni, dziennikarze - osoby zainteresowane rozwojem regionalnym. Program seminariów w semestrze letnim 2017/2018 oraz dotychczasowe prezentacje pod poniższym linkiem: http://www.euroreg.uw.edu.pl/pl/seminaria Pracownia Badań Krajobrazu Zaproszenie Serdecznie zapraszamy członków Pracowni Badań Krajobrazu oraz wszystkich sympatyków badań krajobrazowych, chętnych do włączenia się do wspólnych działań, na zebranie w dniu 13.04 (piątek) o godz. 10.00 w sali 320. W programie dyskusja nad kilkoma nowymi projektami planowanymi do realizacji w bieżącym roku kalendarzowym. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 27
Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział Wrocławski W dniu 6 marca 2018 roku miał miejsce finał 50. Olimpiady Krajoznawczej Dolnego Śląska. Wydarzenie to zostało objęte patronatem m.in. Polskiego Towarzystwa Geograficznego Oddziału Wrocławskiego oraz Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego. Poniżej fragment tekstu Agnieszki Dudy organizatora wydarzenia: W olimpiadzie uczestniczyli uczniowie z trzynastu szkół podstawowych, pięciu szkół gimnazjalnych oraz dziesięciu ponadgimnazjalnych. Zaproszonych gości, przewodników, nauczycieli i uczestników finału powitała dyrektor liceum pani Małgorzata Kaźmierska, następnie do uczestników z zachętą do rozwijania swoich zainteresowań turystycznych i geograficznych zwróciła się pani dr Małgorzata Wieczorek, zastępca dyrektora Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego. Kilka słów powiedział również pan dr Janusz Łach, przewodniczący Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, który mówił o obchodzonej w roku 2018 setnej rocznicy utworzenia PTG. Zachęcił również nauczycieli opiekunów do zwiedzania Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego pod przewodnictwem zasłużonego pracownika Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego oraz wieloletniego przewodnika dr Jana Klementowskiego. W pierwszej części konkursu zabrali głos również przewodnicy. Pan Lech Błaczkowski prezes Klubu Przewodników i Pilotów PTTK "Rzepiór" i jednocześnie sędzia główny konkursu. Po nim kilka słów powiedział pan Tomasz Deroń, prezes Studenckiego Koła Przewodników Sudeckich. Uczestnicy olimpiady rozwiązywali testy z wiedzy krajoznawczej, topograficznej, o ruchu drogowym oraz z pierwszej pomocy. Jedną z konkurencji było również rozpoznawanie slajdów z atrakcji turystycznych Dolnego Śląska. Podczas sprawdzania prac konkursowych uczniowie i nauczyciele mieli okazję posłuchać niezwykle ciekawego wykładu dr Janusza Łacha na temat: Nepal Indie kraina niesamowitych różnorodności przyrodniczych. Następnie nagrody i dyplomy wyróżnionym uczniom wręczyła pani dyrektor Małgorzata Kaźmierska z sędzią głównym panem Lechem Błaczkowskim. W organizację olimpiady zaangażowanych jest wiele osób, bez których Olimpiada nie miałaby już 50 edycji. Wszystkim chciałabym serdecznie podziękować. Przede wszystkim panu Januszowi Łachowi za niezwykłą życzliwość i pomoc w objęciu Olimpiady patronatami Oddziału Wrocławskiego PTG i Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego oraz pomoc w zorganizowaniu nagród dla uczestników i nauczycieli przy współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego. Panu Lechowi Błaczkowskiemu po raz kolejny sędziemu głównemu Olimpiady. Panu Tomaszowi Deroniowi, prezesowi SKPS za pomoc przy sprawdzaniu prac konkursowych i panowanie nad punktacją za poszczególne konkurencje. Przewodnikom SKPS, Monice Szyrmer, Andrzejowi Wojciechowskiemu za pytania konkursowe, a pozostałym przewodnikom za pomoc w sprawdzaniu prac. Przewodnikom Klubu Przewodników i Pilotów PTTK "Rzepiór" za sprawdzanie prac konkursowych. Pani Małgorzacie Urlich-Konrackiej za przygotowanie testów krajoznawczych dla szkół podstawowych i również za sprawdzanie prac. Pani Renatce Jędrusik i panu Stefanowi Mizi, przewodnikom PTTK, za przygotowanie i prowadzenie konkurencji rozpoznawanie przeźroczy z Dolnego Śląska. Panu Stefanowi dodatkowo za spotkanie poprzedzające i przygotowujące uczniów do konkursu, sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 28
które w tym roku odbyło się dzięki uprzejmości Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Geograficznego na Uniwersytecie Wrocławskim. Dr Janowi Klementowskiemu za ciekawe oprowadzanie po Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego. Wyniki dla szkół podstawowych :I miejsce Szkoła Szkoły Podstawowa nr 19, II miejsce Szkoła Podstawowa nr 24, III miejsce Szkoła Podstawowa nr 81 Nagroda za I miejsce w punktacji indywidualnej Mikołaj Cendro z SP 24 Wyniki dla szkół gimnazjalnych: I miejsce Gimnazjum nr 5 przy SP 97 II miejsce Gimnazjum nr 23 przy SP 81 III miejsce Gimnazjum nr 49 Nagroda za I miejsce w punktacji indywidualnej Mariusz Masłosz z Gimnazjum nr 49 Wyniki dla szkół ponadgimnazjalnych: I miejsce Liceum Ogólnokształcące nr XII II miejsce Liceum Ogólnokształcące nr XIV III miejsce Zespół Szkół Gastronomicznych Nagroda za I miejsce w punktacji indywidualnej Bartłomiej Sobieszek z LO XII. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 29
W dniu 16.03.2018 w ramach obchodów Jubileuszu 100-lecia Polskiego Towarzystwa Geograficznego Oddział Wrocławski PTG wraz z Zespołem Szkół Ogólnokształcących Nr II w Opolu oraz Instytutem Geografii i Rozwoju Regionalnego zorganizowali konferencję dla nauczycieli geografii. Ce- sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 30
lem spotkania było ukazanie roli geografów w rozwoju Towarzystwa Geograficznego jego wpływu na kierunki rozwoju nauk przyrodniczych, a także omówienie zagadnień: 1. nauczania przedmiotu geografii w zetknięciu ze współczesnymi wyzwaniami edukacyjnymi, 2. identyfikacji i interpretacji form morfologicznych - ocena ich wartości jak i błędy w interpretacji na potrzeby zadań dydaktycznych, 3. istniejących i planowanych form ochrony przyrody w regionie ich wartość poznawcza i dydaktyczna w planowaniu lekcji terenowych. Przebieg konferencji - wykłady: 1. dr Janusz Łach / Przewodniczący PTG Oddział Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego: 100 lecie istnienia Polskiego Towarzystwa Geograficznego. / Historia Polskiego Towarzystwa Geograficznego i jej wpływ na metodyczne i merytoryczne fundamenty w rozwoju Geografii na Śląsku. 2. mgr Hanna Staniów / Wrocławskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli: Nauczanie przedmiotu geografia a współczesne wyzwania edukacyjne. 3. mgr Filip Duszyński / Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego: Identyfikacja i interpretacja form rzeźby - wykorzystywanie do zadań dydaktycznych z Geografii i Ochrony Środowiska ocena wartości, jak i błędy w interpretacji. 4. dr Małgorzata Żochowska / Członek PTG Oddział Wrocławski, Nauczyciel Geografii I LO Bystrzyca Kłodzka: Istniejące i planowane formy ochrony przyrody w regionie - na wybranym przykładzie. Wartość poznawcza i dydaktyczna w planowaniu lekcji terenowych. Konferencja odbyła się w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr II w Opolu przy ul. Pułaskiego 3. Zgromadziła 26 nauczycieli ze szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz licealnych pozwalając na integrację środowiska szkolnego i akademickiego. Jednocześnie podczas trwania konferencji miało miejsce spotkanie z uczniami liceum, któremu przewodniczył mgr Filip Duszyński. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 31
sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 32
Materiały PTG opracował Janusz Łach. sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 33
Najlepsze życzenia świąteczne dla wszystkich czytelników naszego Biuletynu! Wypoczynku i uśmiechu przy świątecznym stole oraz podczas wiosennych wycieczek! Specjalne świąteczne życzenia także dla wszystkich osób zaangażowanych w nadsyłanie informacji Redaktor Za pośrednictwem naszego Biuletynu życzenia świąteczne dla pracowników, studentów i sympatyków IGRR przesyła Łukasz Pawłowski, absolwent geografii, zimujący i pracujący w sezonie 2017 2018 na Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Opracowanie: Marek Kasprzak marek.kasprzak@uwr.edu.pl Wrocław, 30 marca 2018 r. Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego miesiąca na adres e-mail M. Kasprzaka. Fotografia na pierwszej stronie: Dolina Motyli (tur. Kelebekler Vadisi) nieopodal miasta Fethiye w południowo-zachodniej Turcji, 2014 r.-(fot. M. Kasprzak). sekretariat.igrr@uwr.edu.pl 34