PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO Warunki geologiczne oraz glebowosiedliskowe ŚPN
Zakres prac Prace terenowe Prace kameralne 1. Prace laboratoryjne 2. Wykonanie elaboratu glebowo-siedliskowego 3. Wykonanie spójnej mapy glebowo-siedliskowej 4. Wykonanie operatu ochrony zasobów geologicznych i glebowych
Opis przedmiotu zamówienia Ustawa o ochronie przyrody Metodyka i materiały Instrukcja Urządzania Lasu cz. II Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych GDLP 2003. Klasyfikacja gleb leśnych Polski CILP 2000 Plan Ochrony ŚPN i jego otuliny operat ochrony zasobów geologicznych Plan Ochrony ŚPN i jego otuliny operat ochrony gleb Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000 - arkusz Bodzentyn Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000 ark. Nowa Słupia Wiedza ekspercka Materiały pozyskane z Świętokrzyskiego Parku Narodowego
Zespół autorski i recenzenci operatów Prof. dr hab. Anna Świercz Dr inż. Jan Urban Mgr inż. Tymoteusz Wróblewski Pracownia glebowo-siedliskowa BULIGL pod kierunkiem mgr Andrzeja Dębka Recenzenci Prof. dr hab. Marek Degórski Prof. dr hab. Zbigniew Kowalczewski
Etapy prac Prace przygotowawcze Prace terenowe Prace kameralne
Prace terenowe Wykonano wyłącznie w obwodzie ochronnym Klonów (ok. 1607 ha) Wykonano 60 profili glebowych, opisano runo i drzewostan Pobrano 266 próbek glebowych do analiz chemicznych Skartowano gleby i siedliska
Prace laboratoryjne - zakres Dotyczą obwodu ochronnego Klonów Wykonano: analizy składu granulometrycznego pomiar odczynu gleby ph w H 2 O i KCl oraz CaCO 3 oznaczenie metalicznych kationów wymiennych (Ca +2, Mg +2, Na +, K +, Mn +2, Fe +2 ) oznaczenie azotu ogólnego (N) i (C org ) oznaczenie kwasowości wymiennej (Hw) i hydrolitycznej (Hh) oznaczenie zawartości metali ciężkich (Cd, Cu, Pb, Zn) i glinu ruchomego (Al) obliczono: sumę kationów wymiennych, pojemność sorpcyjną, stopień wysycenia zasadami, zawartość próchnicy
Prace kameralne - zakres Dotyczą całości ŚPN Wykonano: spójną mapę glebowo-siedliskową dla całego Parku w skali 1:5000 mapy glebowo-siedliskowe obwodów ochronnych w skali 1:10 000 mapy przeglądowe siedlisk i gleb w skali 1:20 000 spójny elaborat glebowo-siedliskowy dla całości Parku operat ochrony zasobów geologicznych i glebowych
Budowa geologiczna Góry Świętokrzyskie są paleozoicznym wypiętrzeniem, obejmującym kaledońskie i hercyńskie struktury fałdowe, wyłaniające się spod młodszych osadów mezozoicznych, paleogeńskich i neogeńskich. Budują je utwory kambryjskie (piaskowce kwarcytowe), sylurskie (piaskowce i łupki), dewońskie (piaskowce i łupki) oraz czwartorzędowe (lessy, gliny, piaski).
Geologia - Utwory powierzchniowe 6,72% 6,05% 0,71% 3,36% 17,03% 62,11% 3,82% 0,20% utwory akumulacji rzecznej utwory akumulacji wodnolodowcowej utwory akumulacji eolicznej utwory starsze od czwartorzędu utwory akumulacji lodowcowej utwory akumulacji bagiennej utwory akumulacji stokowej pozostałe
Obiekty przyrody nieożywionej Gołoborza Skałki Jaskinie Profile erozyjne i sztuczne odsłonięcia Wychodnie skalne
Wychodnie głównych formacji skalnych, formy wietrzeniowe, profile erozyjne Nazwa miejsca Lokalizacja Charakter obiektu Stratygrafia Góra Psarska Oddz. 18 NW-górna cz. Zbocza (ok.200 m od szczytu bloki piaskowców silnie porośniętych rozsypujące się wychodnie dewon dolny Góra Psarska Oddz. 18 Zach. Zbocze ok. 800m na W od szczytu ławica piaskowców dł. 6 m i wys. 1,5 m dewon dolny Góra Psarska Oddz. 18 Zach. Cz. Grzbietu ok. 500m na W od szczytu małe skałki z ławic piaskowców mocno zarastających dewon dolny Góra Miejska Oddz. 10 Łysica C-2 środkowa cz. zalesionego fragmentu NW zbocza na W od szczytu oraz północne zbocze skałki piaskowcowe, ławice, bloki skalne gołoborza dewon dolny kambr górny Agata C-1 Kulminacja i górna cz. N zbocza oraz NW skłon gołoborza kambr górny
Wychodnie głównych formacji skalnych, formy wietrzeniowe, profile erozyjne Wiązowe skałki Oddz. 166, 167 SE zbocze masywu Łysicy gołoborze porośnięte czwartorzęd (kambr) Biała Skałka O.138 na NE od kulminacji gołoborza kambr górny Lisia i Widna Skałka Oddz.99, 135-137 Sztymber Księża Skała Oddz. 129-133 Góra Hucka 125-126 na E i NE od Przełęczki Św. Mikołaja na N od kulminacji środkowej części Łysogór Fragmenty porośniętych 3 pasów gołoborzy zarośnięte pola bloków piaskowcowych czwartorzęd (kambr) czwartorzęd (kambr) N zbocze gołoborza częściowo porosnięte czwartorzęd (kambr) Łysiec 114, 115-118 N zbocze pod szczytem oraz w połowie zbocza gołoborze Kobendzy oraz fragmenty zarośniętych niższych gołoborzy czwartorzęd (kambr) Święty Krzyż przy E Bramie opactwa wychodnia kwarcytów, monolit skalny kambr górny
Wychodnie głównych formacji skalnych, formy wietrzeniowe, profile erozyjne Chełmiec Oddz. 202 Trzcianka O. 204,205 Bukowa Góra 219 Góra Psarska o.17/18 górna cz. S zbocza gołoborza czwart. (kambr) S zbocze Łyśca pas gołoborzy porośniętych czwart. (kambr) na NW od głównej ostańce wietrzeniowe monolity dewon dolny kulmin piaskow grań szczytowa na E od dawne płytkie zarośnięte wyrobiska dewon dolny wierzchołka piaskowców Zapusty strome zbocze, wysoki brzeg Pokrzywianki odsłonięcie w skarpie wymodelowane przez erozję rzeczną dewon środkowy Cząstków, Zapusty Skałka SW zbocze góry Zapusty W dolnej cz. E zbocza masywu Łyśca po S stronie Drogi Królewskiej erozyjne wcięcie w dolnej cz. zbocza, odsłonięcie ławic dolomitów marglistych zespół odsłonięć gruboławicowych piaskowców kwarcytowych, skały użylone kwarcem, bloki skalne, dawne wyrobisko dewon środkowy kambr górny
Obiekty przyrody nieożywionej gołoborze Łysica BULiGL
Obiekty przyrody nieożywionej Łysica piaskowce kwarcytowe, foto J. Urban
Obiekty przyrody nieożywionej Agata, kambryjskie kwarcyty, foto J. Urban
Obiekty przyrody nieożywionej Bukowa Góra, foto J. Urban
Obiekty przyrody nieożywionej Bukowa Góra foto J. Urban
Obiekty przyrody nieożywionej Łysa Góra kwarcyty, foto J. Urban
Wychodnie piaskowców dolnodewońskich Bukowa Góra, foto BULiGL
Porośnięte gołoborze (piaskowce dolnodewońskie) Bukowa Góra, foto BULiGL
Porośnięte gołoborze (piaskowce dolnodewońskie) Bukowa Góra foto BULiGL
Porośnięte gołoborze (piaskowce dolnodewońskie) Bukowa Góra foto BULiGL
Skałki piaskowców dolnodewońskich - Bukowa Góra, foto BULiGL
Skałki piaskowców dolnodewońskich - Bukowa Góra, foto BULiGL
Wychodnie piaskowców dolnodewońskich - Bukowa Góra foto BULiGL
Definicja gleby Gleba jest naturalnym, ożywionym składnikiem powierzchniowej warstwy ziemi w sferze przenikania się skał (litosfera), powietrza (atmosfera), wody (hydrosfera) i młodszego od nich świata organizmów (biosfera). Powstanie jej ze zwietrzelin skalnych jest związane z oddziaływaniem na nie zmieniających się w czasie oraz przestrzeni formacji roślinnych, warunków klimatycznych i wodnych, a także rzeźby powierzchni ziemi ( Klasyfikacja gleb leśnych Polski 2000). W Świętokrzyskim Parku Narodowym występuje 14 typów i 40 podtypów gleb.
Powierzchnia typów gleb [ha] Typ gleby ŚPN powierzchnia [ha] powierzchnia [%] IS 64,33 0,84 RN 53,28 0,70 CZ 2,01 0,03 BR 4772,47 62,43 P 674,95 8,83 RD 73,38 0,96 B 185,65 2,43 G 31,17 0,41 OG 1649,94 21,58 MŁ 3,78 0,05 T 4,48 0,06 MR 15,26 0,20 MD 38,39 0,50 D 21,05 0,28 Pozostałe 54,05 0,71 Łącznie 7644,19 100,00
Udział typów gleb i gr. pozostałych w powierzchni ŚPN MŁ 0,05% T 0,06% MR 0,20% MD 0,50% D 0,28% Pozostałe CZ 0,71% 0,03% IS 0,84% RN 0,70% G B 0,41% 2,43% RD 0,96% OG 21,58% BR 62,43% P 8,83%
Podtypy gleb brunatnych BRb 8,88% BRk 91,12%
Podtypy gleb płowych Pog 22,85% Pw 47,00% Pbr 30,15%
Podtypy gleb opadowoglejowych OGSw 3,23% OGb 18,99% OGSt 0,26% OGam 0,16% OGw 77,36%
Typ gleby ranker, podtyp ranker właściwy foto BULiGL
Typ siedliskowy lasu LGśw1 N1 foto BULiGL
Typ gleby ranker, podtyp ranker brunatny foto BULiGL Typ gleby ranker (RN) podtyp: ranker brunatny (RNbr) w obwodzie ochronnym Klonów.
Typ siedliskowy lasu LGśw1 N1 foto BULiGL
Typ: gleba brunatna - podtyp gleba brunatna kwaśna
Typ siedliskowy lasu LGśw2 Z1b foto BULiGL
Typ gleby: płowa; podtyp gleby płowa właściwa foto BULiGL
Typ siedliskowy lasu LGśw1 N1 foto BULiGL
Typ gleby: płowa; podtyp gleby płowa brunatna foto BULiGL
Typ siedliskowy lasu LGśw2 N1 foto BULiGL
Typ gleby: płowa, podtyp płowa opadowoglejowa foto BULiGL
Typ siedliskowy lasu LGśw2 N1 foto BULiGL
Typ gleby: gruntowoglejowa; Podtyp gleba gruntowoglejowa właściwa foto BULiGL
Typ gleby: opadowoglejowa, podtyp gleba opadowoglejowa właściwa foto BULiGL
Typ siedliskowy lasu LGśw1 N1 foto BULiGL
Typ gleby: opadowoglejowa, podtyp gleba opadowoglejowa bielicowana foto BULiGL
Typ siedliskowy lasu Lwyżśw2 N2 foto BULiGL
Typ gleby: deluwialna podtyp: gleba deluwialna próchniczna foto BULiGL
Siedlisko Lwyżw2 N2 foto BULiGL
Typy siedliskowe lasu w ŚPN TSL Pow. [ha] Udział [%] BMwyżśw 10,21 0,13 LMwyżśw 521,38 6,82 LMGśw 438,23 5,73 Lwyżśw 2753,09 36,02 LGśw 2827,53 36,99 świeże 6550,44 85,69 BMwyżw 32,11 0,42 LMwyżw 408,78 5,35 LMGw 20,28 0,27 Lwyżw 144,14 1,89 LGw 4,88 0,06 wilgotne 610,19 7,99 BMb 5,92 0,08 Ol 1,24 0,01 OlJwyż 9,28 0,12 OlJG 0,56 0,01 bagienne 17 0,22 Razem TSL 7177,63 93,90 pozostałe 466,56 6,10 Suma 7644,19 100,00
Udział typów siedliskowych lasu w powierzchni ŚPN LMwyżw 5,40% Lwyżw 1,89% Inne 1,11% Pozostałe 6,10% LMwyżśw 6,65% LMGśw 5,73% LGśw 36,99% Lwyżśw 36,13%
Zestawienie typów siedliskowych lasu wg aktualnego stanu siedlisk. TSL N1 N2 Z1a Z1b Pozostałe Razem BMb 5,92 5,92 Ol 1,24 1,24 Nizinne TSL 1,24 5,92 7,16 BMwyżśw 10,21 10,21 LMwyżśw 455,98 65,40 521,38 Lwyżśw 36,74 1710,13 7,65 998,57 2753,09 BMwyżw 32,11 32,11 LMwyżw 385,72 23,06 408,78 Lwyżw 4,19 113,60 4,60 21,75 144,14 OlJwyż 9,28 9,28 Wyżynne TSL 40,93 2717,03 12,25 1108,78 3878,99 LMGśw 36,30 398,48 3,45 438,23 LGśw 586,07 915,58 1325,88 2827,53 LMGw 20,28 20,28 LGw 0,84 4,04 4,88 OlJG 0,56 0,56 Górskie TSL 623,77 1338,38 1329,33 3291,48 Suma TSL 665,94 4061,33 12,25 2438,11 7177,63 G.N. 382,32 382,32 U.sk. 57,72 57,72 B 21,94 21,94 W 3,24 3,24 N 1,14 1,14 Cm. 0,20 0,20 Suma 665,94 4061,33 12,25 2438,11 466,56 7644,19
Aktualny stan siedlisk Pozostałe 6,10% N1 8,71% Z1b 31,89% N2 53,13% Z1a 0,16%
Andrzej Dębek Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Warszawie Andrzej.Debek@warszawa.buligl.pl Tel: 668 464 231