WYKSZTA CENIE FACJALNE WARSTW KROŒNIEÑSKICH W OKNIE TEKTONICZNYM MSZANY DOLNEJ (POLSKIE KARPATY ZACHODNIE)



Podobne dokumenty
ROZWÓJ SEDYMENTACJI WARSTW CERGOWSKICH JEDNOSTKI GRYBOWSKIEJ (KAMIENIO OM W KLÊCZANACH, ZACHODNIE KARPATY FLISZOWE)

Rozprawa doktorska. Renata Stadnik. Prof. dr hab. inż. Tadeusz Słomka

Sborník vědeckých prací Vysoké školy báňské - Technické univerzity Ostrava číslo 2, rok 2009, ročník IX, řada stavební článek č. 34.

STRATYGRAFIA POLSKICH KARPAT FLISZOWYCH POMIÊDZY BIELSKIEM-BIA A NOWYM TARGIEM

BUDOWA GEOLOGICZNA REJONU SUCHA BESKIDZKA ŒWINNA PORÊBA (POLSKIE KARPATY FLISZOWE)

Architektura depozycyjna warstw magurskich w strefie Siar na po³udnie od Gorlic (p³aszczowina magurska, polskie Karpaty zewnêtrzne) Micha³ Warcho³*

3.2 Warunki meteorologiczne

KARTA DOKUMENTACYJNA GEOSTANOWISKA

XXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1 - rozwiązania

KAMESZNICA POTOK JANOSZKA

Klastyczne systemy depozycyjne

SEDYMENTOLOGIA, CECHY TEKSTURALNE OSADÓW ziarno, osad ziarnisty, uziarnienie, interpretacja procesowa

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

NAJMNIEJSZE I JEDYNE UZDROWISKO KARPACKIE Z WODAMI SIARCZKOWYMI W MIEJSCOWOŒCI WAPIENNE KO O GORLIC

Andrzej Gonet*, Aleksandra Lewkiewicz-Ma³ysa*, Jan Macuda* ANALIZA MO LIWOŒCI ZAGOSPODAROWANIA WÓD MINERALNYCH REJONU KROSNA**

Fig _31 Przyk ad dyskretnego modelu litologicznego

Petrologiczne studium uwęglonego materiału organicznego we fliszu zewnętrznych Karpat Zachodnich.

WYKŁAD 2016 ETD ETS SEDYMENTACJA. Erozja Transport Depozycja. Diageneza

Geotourism 1 2 (40 41) 2015: 37 48

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA

Piotr Marecik, nr 919 w a"

Karpaty zewnętrzne fliszowe

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA

B A D A N I A S U C H A L N O Œ C I RADIO TRACK W R Z E S I E Ñ prowadzone w systemie ci¹g³ym przez KATOLICKIE RADIO PODLASIE

DEBRYTY KOHEZYJNE WARSTW ISTEBNIAÑSKICH (SENON GÓRNY PALEOCEN) NA ZACHÓD OD SKAWY

Piława Górna, Centrum, ul. Szkolna 6 Opis lokalizacji i dostępności. Obiekt bezpośrednio przy ulicy, wejście na teren za zgodą obsługi Długość

Potencjał geoturystyczny otoczenia pewnej doliny kopalnej z okolic Olesna(woj.opolskie)

POMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA.

Warszawa, 30 listopada 2013 r. Zarz d Dzielnicy Białoł ka m.st. Warszawy INTERPELACJA NR 436

HYDRO4Tech PROJEKTY, OPINIE, EKSPERTYZY, DOKUMENTACJE BADANIA GRUNTU, SPECJALISTYCZNE ROBOTY GEOTECHNICZNE, ODWODNIENIA

KATEDRA GEOLOGII OGÓLNEJ, OCHRONY ŚRODOWISKA I GEOTURYSTYKI

Złożona budowa geologiczna oraz występowanie wód mineralnych w rejonie

NAFTA-GAZ grudzień 2009 ROK LXV

Jan Macuda*, Tadeusz Solecki* ZANIECZYSZCZENIE WÓD PODZIEMNYCH SUBSTANCJAMI WÊGLOWODOROWYMI W REJONIE RAFINERII ROPY NAFTOWEJ**

REAMBULACJA ARKUSZY MHP 1: NA PRZYK ADZIE REGIONU GDAÑSKIEGO

Rozbudowa domu przedpogrzebowego na cmentarzu komunalnym w Bierutowie. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych - Okna i drzwi

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach

Część B. Spis treści 1. ZAMAWIAJACY 2. PREAMBUŁA 3. WYCENA 4. WYPEŁNIANIE FORMULARZA PRZEDMIARU ROBÓT 5. OBMIAR 6. PŁATNOŚĆ

Szymon Wójcik. Działalność i cele Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego

OBJAŒNIENIA DO SZCZEGÓ OWEJ MAPY GEOLOGICZNEJ POLSKI

Mapa umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą Polski.

Opinie mieszkańców Lubelszczyzny o zmianach klimatu i gazie łupkowym. Raport z badania opinii publicznej

WODY GEOTERMALNE OKOLIC JAS A ORAZ MO LIWOŒCI ICH ZAGOSPODAROWANIA

DODATEK. Przykłady map

OPINIA GEOTECHNICZNA

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO

AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydzia³ Górnictwa i Geoin ynierii; al. A. Mickiewicza 30, Kraków; kpm@agh.edu.pl

1. Wstêp. 2. Metodyka i zakres badañ WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X

Rotobrush air+ XPi - Urządzenie do czyszczenia systemów wentylacyjnych

nr 2/2009 Budowa geologiczna

Aleksandra Lewkiewicz-Ma³ysa*, Bogumi³a Winid* INTERPRETACJA WSKA NIKÓW HYDROCHEMICZNYCH NA PRZYK ADZIE WÓD WODOROWÊGLANOWYCH ANTYKLINY IWONICKIEJ**

I. ANALIZA GRANULOMETRYCZNA...

Żywiec V Polska Konferencja Sedymentologiczna UWAGA! ZMIANA TERMINÓW ZGŁOSZEŃ! pokos.pgi.gov.pl. Głębokomorska sedymentacja fliszowa

PLAN POŁĄCZENIA SPÓŁEK

Geologia historyczna / Włodzimierz Mizerski, Stanisław Orłowski. Wyd. 3. zm. Warszawa, Spis treści

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

Komponenty LSA-PLUS NT / LSA-PROFIL NT

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA BADAŃ PODŁOŻA GRUNTOWEGO na terenie działki nr 20/9 obręb 19 w Siedlcach, ul. Kazimierzowska

OBJAŒNIENIA DO SZCZEGÓ OWEJ MAPY GEOLOGICZNEJ POLSKI

Recenzja pracy doktorskiej Analiza przestrzenna wybranych form depozycyjnych centralnej Polski w oparciu o badania sedymentologiczne i georadarowe

UTWORY WCZESNOKREDOWEGO BASENU PROTOŒL SKIEGO W POLSKO-CZESKICH KARPATACH FLISZOWYCH

Walory geologiczne rezerwatu przyrody Las Gościbia (Beskid Makowski, Karpaty fliszowe)

Instrukcja. sporządzania rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych

Sprawozdanie z badań geologicznych

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

Zakupy poniżej euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej

Krzysztof Brudnik*, Jerzy Przyby³o*, Bogumi³a Winid** ZAWODNIENIE Z O A SOLI WIELICZKA NA PODSTAWIE STANU WYCIEKÓW KOPALNIANYCH***

DWP. NOWOή: Dysza wentylacji po arowej

Badania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym

Fot. Sebastian Nowaczewski Fot. 1. Gęsi podkarpackie (Pd) cechują się stosunkowo długim grzebieniem mostka i tułowiem i przeważnie białym upierzeniem

gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)

ZDOLNOŒÆ INFILTRACYJNA ZWIETRZELIN UTWORÓW KARBOÑSKICH, PERMSKICH ORAZ CZWARTORZÊDOWYCH REJONU BOGUSZOWA-GORCÓW (SUDETY ŒRODKOWE)

Komentarz technik architektury krajobrazu czerwiec 2012

Rafa³ Chodyñ* Przegl¹d Geologiczny, vol. 52, nr 4, 2004

Inwestor: Zleceniodawca: Temat: Rodzaj opracowania: Gmina Hyżne Hyżne Hyżne. Krzysztof Czarnik Futoma 750A Błażowa

REGULAMIN ZADANIA KONKURENCJI CASE STUDY V OGOLNOPOLSKIEGO KONKURSU BEST EGINEERING COMPETITION 2011

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

Szczegółowy opis zamówienia

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

DE-WZP JJ.3 Warszawa,

Projekt: Dla Kwisy dla Natury - przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki Kwisy przed nadmierną presją turystów

Czy na początku XX wieku w Arktyce było mniej lodu niż obecnie?

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

OFERTA PROMOCYJNA

NAWIERZCHNIA POLIURETANOWA

W mieście Konin nie było potrzeby wprowadzania programu naprawczego w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Podlaski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Białymstoku Białystok, ul. Mickiewicza 3

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL

UCHWAŁA NR 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki ABS Investment S.A. z siedzibą w Bielsku-Białej z dnia 28 lutego 2013 roku

Regulamin konkursu Kurs Stylizacji z Agata Meble

TEKTONIKA POLSKICH KARPAT FLISZOWYCH POMIÊDZY BIELSKIEM-BIA A NOWYM TARGIEM

Rodzaje i metody kalkulacji

ZAPYTANIE OFERTOWE. dostawę materiałów eksploatacyjnych do urządzeń wielofunkcyjnych oraz materiałów biurowych

Katowice, dnia 29 wrzeœnia 2006 r. Nr 15 ZARZ DZENIE PREZESA WY SZEGO URZÊDU GÓRNICZEGO

OPINIA ORNITOLOGICZNO CHIROPTEROLOGICZNA DLA BUDYNKÓW SZPITALA POWIATOWEGO W ZAWIERCIU UL. MIODOWA 14

STUDIES OF ROCK MASS ACTIVITY IN THE WALBRZYCH CITY AREA

Transkrypt:

375 GEOLOGIA 2007 Tom 33 Zeszyt 4 375 393 WYKSZTA CENIE FACJALNE WARSTW KROŒNIEÑSKICH W OKNIE TEKTONICZNYM MSZANY DOLNEJ (POLSKIE KARPATY ZACHODNIE) Facial development of the Krosno Beds in the Mszana Dolna tectonic window (Polish Western Carpathians) Renata STADNIK Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydzia³ Geologii, Geofizyki i Ochrony Œrodowiska, Zak³ad Geologii Podstawowej i Ochrony Œrodowiska; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków; e-mail: kocon@geolog.geol.agh.edu.pl Treœæ: Przedmiotem opracowania s¹ warstwy kroœnieñskie ods³aniaj¹ce siê w oknie tektonicznym Mszany Dolnej w obrêbie jednostki dukielskiej. Utwory te wykszta³cone s¹ g³ównie w litofacji piaskowców, piaskowców z mu³owcami, mu³owców z piaskowcami oraz mu³owców. Podczas analizy sprofilowanych ods³oniêæ brano przede wszystkim pod uwagê nastêpuj¹ce cechy: wykszta³cenie litofacjalne, mi¹ szoœci ³awic, procentowy udzia³ piaskowców w stosunku do ska³ zbudowanych z frakcji drobniejszych, wysortowanie materia³u okruchowego, a tak e rodzaj powierzchni sp¹gowych i stropowych ³awic oraz obecnoœæ sekwencji negatywnych i pozytywnych w profilu. W konsekwencji rozpoznano œrodowisko sedymentacji tych utworów. Wykazano, e warstwy kroœnieñskie powstawa³y w obrêbie g³êbokomorskich sto ków, w strefie sto ka zewnêtrznego, w subœrodowisku lobów depozycyjnych, obrze enia lobu i obrze enia sto ka. Na podstawie próbek mikrofaunistycznych oznaczono wiek warstw kroœnieñskich na oligocen (zona NP24). Pomierzone kierunki paleotransportu wskazuj¹, e transport materia³u okruchowego odbywa³ siê z kierunku po³udniowo-zachodniego na pó³nocny wschód. S³owa kluczowe: Karpaty Zachodnie, okno tektoniczne Mszany Dolnej, warstwy kroœnieñskie, oligocen, facje Abstract: The present author studied the Krosno beds outcropped in the Mszana Dolna tectonic window within the Dukla Unit. These deposits are mainly developed as sandstones, sandstones with mudstones, mudstones with sandstones and mudstones. The following features: lithofacial development, thickness of layers, the percentage of sandstones in relation with the fine-grained rocks, clastic sediments sorting as well the character of bottom and top surfaces of layers and the presence of the positive and negative sequences in a profile were taken into account for the analysis of the geological profiled outcrops. Such sedimentological features of the Krosno beds indicate their depositional environment connected with the deep-sea fans, in the area of the lower fan, in the subenvironment of the depositional lobes, the lobe fringe and the fan fringe. Based on the microfossils the age of the Krosno beds has been indicated as Oligocene (zona NP24). The measured directions of the palaeotransport show that the distribution of the clastic material took place from the SW to the NE. Key words: Western Carpathians, Mszana Dolna tectonic window, Krosno beds, Oligocene, facies

376 R. Stadnik WSTÊP Warstwy kroœnieñskie wystêpuj¹ w ró nych jednostkach Karpat fliszowych na obszarze Polski i poza jej granicami (Ukraina, S³owacja). Mo na je obserwowaæ w jednostce œl¹skiej, podœl¹skiej, skolskiej, dukielskiej i grybowskiej. Najwiêksze rozprzestrzenienie i mi¹ szoœci osi¹gaj¹ w tzw. centralnym synklinorium Karpat (Fig. 1). Udzia³ tych utworów zdecydowanie maleje w kierunku zachodnim. Ich mi¹ szoœæ zmienia siê od 2500 3000 m na wschodzie Polski (Jucha & Kotlarczyk 1959, 1961, Koszarski & ytko 1961, Malata & Marciniec 1998) do 700 m w okolicy Wadowic (Ksi¹ kiewicz 1951) i 600 m w rejonie Kamesznicy (Burtan et al. 1937, Paul & Ry³ko 1996). Warstwy kroœnieñskie powsta³y w oligocenie (Koszarski & ytko 1959, Ksi¹ kiewicz 1965), ale znane s¹ równie z miocenu dolnego (Jucha & Kotlarczyk 1961, Wieser 1979, Kuœmierek 1990, Królikowski 1997, Malata & Marciniec 1998, Ry³ko 2004, Garecka 2006). Utwory te podœcielone s¹ najczêœciej ³upkami menilitowymi, przy czym granica pomiêdzy tymi dwoma ogniwami przebiega diachronicznie (Jucha & Kotlarczyk 1961, Ksi¹ - kiewicz 1965, Koráb & Kotlarczyk 1977) (Fig. 2). OKNO MSZANY DOLNEJ Okno tektoniczne Mszany Dolnej ods³ania siê na obszarze oko³o 60 km 2 pomiêdzy Mszan¹ Doln¹ na pó³nocy a Olszówk¹, Porêb¹ Wielk¹ i Konin¹ na po³udniu oraz dolin¹ Raby na po³udniowym zachodzie i êtowymi na wschodzie (Fig. 3). Nale y do najwiêkszych okien tektonicznych w polskich Karpatach fliszowych. Tektoniczna przynale noœæ tego obszaru wielokrotnie by³a tematem dyskusji. Ju w latach przedwojennych (Nowak 1927, Œwiderski 1932, 1933) rozwa ano budowê geologiczn¹ rejonu Mszany Dolnej. Okno tektoniczne Mszany Dolnej nazwano jednostk¹ pogórsk¹ (Œwiderski 1953a, b), jednostk¹ œl¹sk¹ (Kozikowski 1972), przedmagursk¹ pó³nocn¹ i po³udniow¹ (Burtan & Soko³owski 1956, Burtan 1974, 1978, Burtan et al. 1976, 1978). Mastella (1988) wyró ni³ w oknie tektonicznym Mszany Dolnej dwie jednostki: ni - sz¹ jednostkê Mszany Dolnej, i wy sz¹ grybowsk¹. Burtan et al. (1992) i Cieszkowski (2001) stwierdzaj¹, e jednostka Mszany Dolnej jest facjalnym przed³u eniem jednostki dukielskiej (jednostka Obidowej S³opnic) w kierunku zachodnim. W jej obrêbie wyró nia siê warstwy inoceramowe w facji biotytowej (warstwy z Jaworzynki), ³upki pstre, warstwy hieroglifowe, czarny eocen, warstwy menilitowe, cergowskie i kroœnieñskie (Fig. 4). Jednostkê grybowsk¹ (przedmagursk¹ po³udniow¹) buduj¹ warstwy lgockie, piaskowce ciœniañskie, warstwy z Jaworzynki, ciemnoszare ³upki z syderytami, ³upki pstre i zielone, czarne ³upki i piaskowce glaukonitowe, wapienie ³u añskie, warstwy grybowskie oraz warstwy kroœnieñskie (Burtan et al. 1992). Warstwy kroœnieñskie na obszarze prowadzonych badañ przypominaj¹ swym wykszta³ceniem równowiekowe warstwy cergowskie. W literaturze utwory cergowskie opisywane s¹ jako piaskowce barwy szaropopielatej, na zwietrza³ej powierzchni ó³tawopopielatej, prze³awicone najczêœciej ³upkami barwy zielonej, szarozielonej, czarnej i szarej (Bromowicz et al. 1976, Burtan 1978, Oszczypko & Wójcik 1993).

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 377 Fig. 1. Wychodnie warstw kroœnieñskich na tle mapy geologicznej Karpat fliszowych (wg ytko et al. 1998, Lexa et al. 2000, uproszczone): 1 przedpole Karpat, 2 jednostka skolska, 3 jednostka podœl¹ska, 4 jednostka œl¹ska, 5 jednostka dukielsko-grybowska, 6 jednostka magurska, 7 pieniñski pas ska³kowy, 8 paleogen fliszowy, 9 jednostki tatrzañskie, 10 neogeñskie osady l¹dowe, 11 wychodnie warstw kroœnieñskich, 12 nasuniêcia, uskoki, 13 obszar badañ Fig. 1. Exposures of the Krosno Beds referred to geological map of the Flysch Carpathians (after ytko et al. 1998, Lexa et al. 2000, simplified): 1 Carpathian Foreland, 2 Skole Unit, 3 Sub-Silesian Unit, 4 Silesian Unit, 5 Dukla-Grybów Unit, 6 Magura Unit, 7 Pieniny Klippen Belt, 8 Palaeogene flysh, 9 Tatra units, 10 Neogene continental sediments, 11 outcrops of the Krosno Beds, 12 overthrusts, faults, 13 study area

378 R. Stadnik Fig. 2. Littygrafia wybranych jednostek polskich Karpat zewnêtrznych w oligocenie i miocenie (wg Ry³ko 2004, uproszczone) Fig. 2. Lithtigraphy of the selected units of the Polish Outer Carpathians in the Oligocene and Miocene (after Ry³ko 2004, simplified)

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 379 Fig. 3. Mapa geologiczna okna tektonicznego Mszany Dolnej (wg Burtan et al. 1974, 1976, zmodyfikowane): 1 warstwy kroœnieñskie jednostki dukielskiej, 2 jednostka magurska, 3 jednostka dukielska, 4 jednostka grybowska, 5 utwory czwartorzêdowe, 6 lokalizacja sprofilowanych szczegó³owo ods³oniêæ Fig. 3. Geological map of the Mszana Dolna tectonic window (after Burtan et al. 1974, 1976, modified): 1 Krosno Beds of Dukla Unit, 2 Magura Unit, 3 Dukla Unit, 4 Grybów Unit, 5 Quaternary, 6 localization of the detalied profiles W przypadku utworów wystêpuj¹cych w oknie Mszany Dolnej (jednostce dukielskiej) piaskowce dolnych warstw kroœnieñskich wykazuj¹ grube u³awicenie, bêd¹ce cech¹ charakterystyczn¹ warstw cergowskich serii dukielskiej, natomiast górne warstwy kroœnieñskie zawieraj¹ brunatne ³upki typu grybowskiego (Burtan et al. 1992). Takie podobieñstwo litologiczne jednych i drugich utworów powoduje, i konieczne s¹ bardziej wiarygodne przes³anki do nazwania utworów okna Mszany Dolnej warstwami cergowskimi lub kroœnieñskimi. Takimi przes³ankami mog¹ byæ poziomy korelacyjne.

380 R. Stadnik Fig. 4. Profil littygraficzny jednostki dukielskiej w oknie tektonicznym Mszany Dolnej (Burtan et al. 1992, zmienione): 1 piaskowce zlepieñcowate, 2 grubo³awicowe piaskowce, 3 piaskowce œrednio- i cienko³awicowe z ³upkami, 4 ³upki z cienko³awicowymi piaskowcami, 5 ³upki mu³owcowe i ilaste, 6 rogowce, 7 syderyty Fig. 4. Lithtigraphic column of the Dukla Unit in the Mszana Dolna tectonic window (after Burtan et al. 1992, modified): 1 conglomeratic sandstones, 2 thick-bedded sandstones, 3 mediumand thin-bedded sandstones with shales, 4 shales with thin-bedded sandstones, 5 muddy and clayey shales, 6 cherts, 7 siderites Warstwy cergowskie najwiêksze rozprzestrzenienie osi¹gaj¹ w Karpatach wschodnich w jednostce dukielskiej (Bromowicz et al. 1976, Koráb & Kotlarczyk 1977). Tutaj rozwiniête s¹ w postaci soczew o zmiennej mi¹ szoœci w obrêbie serii menilitowej, pomiêdzy marglami podcergowskimi w sp¹gu, a ³upkami menilitowymi w stropie (Bromowicz et al.

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 381 1976, Koráb & Kotlarczyk 1977). Zazwyczaj powy ej warstw cergowskich i równoczeœnie poni ej utworów kroœnieñskich znajduje siê poziom korelacyjny ³upków tylawskich (Jucha 1969, Haczewski 1989). Fakt ten jest o tyle istotny, e na pó³noc od jednostki dukielskiej zasiêg lateralny warstw menilitowych jest ograniczony i w zwi¹zku z tym warstwy cergowskie na obszarach tych kontaktuj¹ z warstwami kroœnieñskimi. St¹d te znalezienie ³upków tylawskich mo e pomóc w wyznaczeniu granicy pomiêdzy tymi dwoma ogniwami (Koráb & Kotlarczyk 1977). Niestety w trakcie badañ terenowych nie znaleziono poziomu ³upków tylawskich. Dlatego z braku przes³anek potwierdzaj¹cych jednoznacznie przynale noœæ tych utworów do facji piaskowców cergowskich nazwano je warstwami kroœnieñskimi. Na przewa aj¹cej czêœci obszaru okna tektonicznego Mszany Dolnej na powierzchni ods³aniaj¹ siê warstwy kroœnieñskie. Ich mi¹ szoœæ ca³kowita w tym rejonie prawdopodobnie przekracza 2000 m (Oszczypko-Clowes & Oszczypko 2004). Warstwy kroœnieñskie na obszarze jednostki dukielskiej okna tektonicznego Mszany Dolnej wyraÿnie dziel¹ siê na dwa kompleksy. Dolny kompleks to kompleks piaskowcowy i piaskowcowo-³upkowy. Piaskowce wystêpuj¹ tu g³ównie w ³awicach bardzo grubych (do 3 m mi¹ szoœci), grubych, rzadziej œrednich i prze³awicone s¹ cienkimi wk³adkami ciemnopopielatych ³upków. Piaskowce s¹ na ogó³ œrednio- lub drobnoziarniste, rzadziej gruboziarniste czy zlepieñcowate. W szczelinach piaskowców wystêpuj¹ liczne y³ki kalcytowe, czasem zawieraj¹ce substancjê bitumiczn¹ i krystaliczny kwarc (tzw. diamenty marmaroskie ). Górne warstwy kroœnieñskie jednostki dukielskiej to kompleks ³upkowo-piaskowcowy. W obrêbie szarych, rzadziej czekoladowych, marglistych ³upków wystêpuj¹ lub œrednie ³awice piaskowców. upki czêsto s¹ zapiaszczone i zawieraj¹ spore iloœci muskowitu. Piaskowce maj¹ barwê szar¹, s¹ wapniste i zbudowane z drobnoziarnistego materia³u. Zawieraj¹ du e iloœci muskowitu oraz rozproszonego detrytusu roœlinnego. Warstwy kroœnieñskie jednostki grybowskiej ods³aniaj¹ siê w nielicznych miejscach, g³ównie na kontakcie z jednostk¹ magursk¹. St¹d te czêsto s¹ silnie zaburzone tektonicznie. Reprezentowane s¹ g³ównie przez stalowoszare ³upki z piaskowcami. Wiek warstw kroœnieñskich w rejonie okna tektonicznego Mszany Dolnej okreœlony zosta³ na podstawie nanoplanktonu wapiennego przez dr Martê Oszczypko-Clowes na póÿny oligocen (zona NP24) (por. Oszczypko-Clowes & Oszczypko 2002). METODYKA BADAÑ Jako podstawow¹ metodê badawcz¹ wybrano sedymentologiczn¹ analizê facjaln¹. W trakcie prac terenowych szczególn¹ uwagê zwracano na nastêpuj¹ce cechy warstw kroœnieñskich: typ litofacji, stosunek ska³ frakcji psefitowej i psamitowej do aleurytowej i pelitowej, u³awicenie (gruboœæ ³awic oraz ich zmiennoœæ), charakter powierzchni sp¹gowych i stropowych ³awic, struktury sedymentacyjne, wysortowanie ziaren oraz obecnoœæ sekwencji pozytywnych i negatywnych w profilu. W sumie przeœledzono oko³o 16 km wychodni, przy czym wykonano 28 szczegó³owych profili, o ³¹cznej mi¹ szoœci oko³o 160 m. Na obszarze badañ pomierzono kierunki paleotransportu i pobrano próby na mikrofaunê.

382 R. Stadnik OPIS LITOFACJI Warstwy kroœnieñskie ods³aniaj¹ce siê w oknie tektonicznym Mszany Dolnej wystêpuj¹ w nastêpuj¹cych litofacjach: piaskowców zlepieñcowatych, piaskowców, piaskowców z mu³owcami, mu³owców z piaskowcami, mu³owców, osadów zdeformowanych sedymentacyjnie. Podzia³u na poszczególne litofacje dokonano, opieraj¹c siê na klasyfikacji Ghibaudy (1992) i S³omki (1995). Litofacja piaskowców zlepieñcowatych (SC). Osady tej litofacji spotykano stosunkowo rzadko. awice piaskowców zlepieñcowatych mia³y mi¹ szoœci do kilku metrów. Najczêœciej zbudowane by³y z gruboziarnistego piaskowca z domieszk¹ kwarcowego wiru o wielkoœci ziarn od 2 do 8 mm. Na ogó³ w utworach tych dominowa³a frakcja psamitowa. W obrêbie tej litofacji wyró niono dwie subfacje, ró ni¹ce siê przede wszystkim cechami strukturalnymi: 1) piaskowce zlepieñcowate masywne, 2) piaskowce zlepieñcowate warstwowane frakcjonalnie. Litofacja piaskowców (S). Osady tej litofacji spotykano czêsto w trakcie badañ prowadzonych w oknie Mszany Dolnej. Mi¹ szoœæ ³awic piaskowcowych wynosi³a od kilku centymetrów do prawie 1 m. Najczêœciej jednak pojawia³y siê ³awice œrednie i grube. Utwory tej litofacji zbudowane by³y g³ównie z frakcji drobno- i œrednioziarnistej, rzadziej gruboziarnistej. Czasem w obrêbie frakcji psamitowej obserwowano pojedyncze ziarna wirowe, których wielkoœæ nie przekracza³a 2 cm. W litofacji piaskowców wyró niono nastêpuj¹ce subfacje: piaskowców masywnych, piaskowców uziarnionych frakcjonalnie, piaskowców masywnych przechodz¹cych w uziarnione frakcjonalnie i laminowane, piaskowców uziarnionych frakcjonalnie przechodz¹cych w masywne i laminowane, piaskowców masywnych i laminowanych, piaskowców laminowanych. Litofacja piaskowców z mu³owcami (SM). Litofacja ta wystêpuje powszechnie w oknie tektonicznym Mszany Dolnej. Tworzy j¹ cz³on piaskowcowy (dominuj¹cy iloœciowo), który przechodzi w cz³on mu³owcowy. Powsta³y one w jednym akcie depozycyjnym, st¹d te przejœcie od piaskowca do mu³owca jest ci¹g³e. W obrêbie tej litofacji wyró niono nastêpuj¹ce subfacje: piaskowce masywne przechodz¹ce w mu³owce, piaskowce masywne i laminowane przechodz¹ce w mu³owce, piaskowce laminowane przechodz¹ce w mu³owce, piaskowce uziarnione frakcjonalnie przechodz¹ce w mu³owce, piaskowce uziarnione frakcjonalnie i laminowane przechodz¹ce w mu³owce.

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 383 Litofacja mu³owców z piaskowcami (MS). Osady tej litofacji, pojawiaj¹ce siê bardzo czêsto na badanym obszarze, wystêpuj¹ w ³awicach piaskowcowo-mu³owcowych, przy czym mu³owców jest wiêcej ni piaskowców. Przejœcie od cz³onu piaskowcowego do mu³owcowego nastêpuje ³agodnie i zwi¹zane jest z jednym aktem depozycyjnym. W obrêbie tej litofacji obserwowano nastêpuj¹ce subfacje: piaskowców masywnych przechodz¹cych w mu³owce, piaskowców masywnych i laminowanych przechodz¹cych w mu³owce, piaskowców uziarnionych frakcjonalnie przechodz¹cych w mu³owce. Litofacja mu³owców (M). Osady tej litofacji wystêpuj¹ powszechnie w rejonie okna tektonicznego Mszany Dolnej. S¹ to ³upki mu³owcowe, rzadziej ilaste, czêsto nieco margliste wystêpuj¹ce w kompleksach od kilku do kilkudziesiêciu centymetrów (maksymalnie stwierdzono kompleks o mi¹ szoœci 108 cm). I³owce na ogó³ towarzysz¹ mu³owcom, stanowi¹c epizody wewn¹trz mu³owców lub koñcz¹c kompleks mu³owcowy. Niektóre ³upki s¹ mocno zapiaszczone, zawieraj¹ du e iloœci muskowitu lub detrytusu roœlinnego. W obrêbie tej litofacji wystêpowa³y laminacje równoleg³e, przek¹tne, struktury masywne, a tak e struktury biogeniczne w postaci kana³ów erowiskowych. Litofacja osadów zdeformowanych sedymentacyjnie (F). Utwory tej litofacji spotykane s¹ sporadycznie na obszarze badañ. Ich mi¹ szoœæ nie przekracza kilkudziesiêciu centymetrów. Litofacjê tê tworz¹ przemieszane utwory piaskowcowo-mu³owcowe. Najczêœciej w osadzie mu³owcowym znajduj¹ siê powyginane, porozrywane, s³abo obtoczone fragmenty ³awic piaskowcowych ŒRODOWISKO SEDYMENTACJI WARSTW KROŒNIEÑSKICH Analiza wykonanych profili pozwoli³a na rozpoznanie œrodowiska sedymentacji warstw kroœnieñskich w rejonie badañ. Zasadniczo utwory te powstawa³y w obrêbie g³êbokomorskiego sto ka (Shanmugam & Moiola 1988, Reading & Richards 1994, Stow et al. 1996, Galloway 1998, Gani 2004). Ze wzglêdu na bardzo dobr¹ lateraln¹ ci¹g³oœæ u³awicenia, wystêpowanie stosunkowo drobnych frakcji (psamitowa drobno- i œrednioziarnista, rzadko gruboziarnista lub wiru drobnego), i dobre wysortowanie materia³u terygenicznego, rodzaj powierzchni sp¹gowych, typ wystêpuj¹cych litofacji, utwory te zaklasyfikowano do strefy sto ka zewnêtrznego. W jego obrêbie wyró niono trzy subœrodowiska: 1) lobów depozycyjnych, 2) obrze enia lobu, 3) obrze enia sto ka. Œrodowisko lobów depozycyjnych. Osady tego œrodowiska rozpoznano w œrodkowej czêœci obszaru badañ w miejscowoœci Mszana Górna (profile D20, D21, D22, D24, D29, D31), Podobin (profil P1 i P2) i w jednym ods³oniêciu w Porêbie Wielkiej (profil PW4) (Fig. 3). Utwory te charakteryzuj¹ siê regularnym u³awiceniem, o dobrej ci¹g³oœci lateralnej. Czêsto w ods³oniêciach pojawiaj¹ siê wielokrotnie nastêpuj¹ce po sobie sekwencje negatywne, wyra aj¹ce siê wzrostem mi¹ szoœci ³awic ku stropowi (Fig. 5, 6). awice piaskowcowe wykazuj¹ mi¹ szoœci od 1 cm do 120 cm, przy czym w wiêkszoœci przypadków przewa aj¹ ³awice œrednie i grube (Tab. 1 na wklejce).

384 R. Stadnik Fig. 5. Osady lobów depozycyjnych, Mszana Górna przysió³ek Polaki Fig. 5. Depositional lobe sediments, Mszana Górna Polaki hamlet W tabeli 1 przedstawione s¹ profile, w których dominuj¹ ³awice i œrednie, jednak najczêœciej ma to zwi¹zek z brakiem dostêpu do stropowej czêœci ods³oniêcia i co jest z tym zwi¹zane z brakiem mo liwoœci dok³adnego pomiaru mi¹ szoœci ³awicy. Dlatego te danych tych nie uwzglêdniono w tabeli, ale brano pod uwagê w trakcie interpretacji œrodowiska sedymentacji. Powierzchnie sp¹gowe ³awic s¹ najczêœciej ostre, rzadziej nieostre, równe, ale równie nierówne (erozyjne i deformacyjne). W nielicznych przypadkach mo na obserwowaæ niewielkie, p³ytkie kana³y erozyjne, bêd¹ce prawdopodobnie koñcow¹ czêœci¹ kana³ów rozprowadzaj¹cych materia³ terygeniczny ju w obrêbie lobu depozycyjnego. W niektórych ³awicach grubych i bardzo grubych pojawiaj¹ siê powierzchnie amalgamacji. Œrodowisko lobów depozycyjnych charakteryzuje siê wysokim udzia³em ska³ frakcji grubszej (psamitowej) w stosunku do frakcji drobnej (aleurytowej i pelitowej). W przypadku omawianych profili udzia³ piaskowców wynosi od 79% do 90%. Jest to oczywiœcie zwi¹zane z wystêpuj¹cymi tu litofacjami, wœród których dominuj¹ litofacje piaskowców z mu³owcami i piaskowców, a jedynie podrzêdnie wystêpuj¹ litofacje mu³owców z piaskowcami (Tab. 1). W profilach przewa a frakcja psamitowa drobnoziarnista, a towarzysz¹ jej frakcje psamitowa œrednio- i w nielicznych przypadkach gruboziarnista z domieszk¹ wiru drobnego. Wysortowanie materia³u klastycznego jest dobre lub. Najczêœciej spotykanymi strukturami depozycyjnymi s¹ laminacje: równoleg³a i przek¹tna, rzadziej uziarnienie frakcjonalne. Œrodowisko obrze enia lobu. Kolejnym subœrodowiskiem rozpoznanym na omawianym obszarze jest œrodowisko obrze enia lobu. Utwory, które zaliczono do tego œrodowiska sprofilowano szczegó³owo miêdzy innymi w Mszanie Górnej (profil D23, D30, D31, D33) oraz pomiêdzy Porêb¹ Wielk¹ a NiedŸwiedziem (profil PW1, PW2, N1, N2) (Fig. 3). Podobnie jak osady lobów depozycyjnych, utwory te charakteryzuj¹ siê bardzo dobr¹ ci¹g- ³oœci¹ lateraln¹. Jednak ich mi¹ szoœci s¹ zdecydowanie mniejsze od ³awic 1-centymetrowych do maksymalnie 67-centymetrowych, przy czym w profilach dominuj¹ ³awice do kilku centymetrów (Tab. 2 na wklejce, Fig. 7).

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 385 A) B) Fig. 6. Profile osadów lobowych: A) profil D20 Mszana Górna, przysió³ek Wêglarze; B) profil P2 Podobin, przysió³ek Rapty: 1 piaskowce, 2 ³upki mu³owcowe i ilaste, 3 warstwowanie przek¹tne, 4 laminacja równoleg³a, 5 laminacja falista, 6 piaskowce (poni ej 3 cm) riplemarkowe, 7 piaskowce (poni ej 3 cm) laminowane i masywne; frakcje: MD i³owa i py³owa, FS piasek drobny, MS piasek œredni, CS piasek gruby, FP wir drobny Fig. 6. Exposures of lobe sediments: A) D20 site, Mszana Górna, Wêglarze hamlet; B) P2 site, Podobin, Rapty hamlet: 1 sandstones, 2 muddy and clayey shales, 3 cross-bedding, 4 parallel lamination, 5 wavy lamination, 6 thin-bedded sandstones (< 3 cm) with ripplemarks, 7 thin-bedded (< 3 cm), laminated and massive sandstones; fractions: MD clay and silt, FS fine sand, MS medium sand, CS coarse sand, FP fine gravel

386 R. Stadnik Fig. 7. Osady obrze enia lobu, Mszana Górna przysió³ek Pieczonka Fig. 7. Lobe fringe sediments, Mszana Górna Pieczonka hamlet W przeciwieñstwie do osadów lobów depozycyjnych, rzadko obserwuje siê tu sekwencje negatywne. Jeœli wystêpuj¹, to najczêœciej w pobli u lobu depozycyjnego, jak na przyk³ad w przypadku profilu D30 (Fig. 3, 8). Powierzchnie sp¹gowe s¹ ostre, równe, niekiedy nierówne deformacyjne lub erozyjne. Najczêstszymi litofacjami s¹ litofacje piaskowców z mu³owcami i mu³owców z piaskowcami. Sporadycznie pojawiaj¹ siê litofacje piaskowców i mu³owców. W zwi¹zku z tym udzia³ frakcji grubszej (psamitowej) w porównaniu z drobn¹ (aleurytow¹ i pelitow¹) jest mniejszy ni w œrodowisku lobów depozycyjnych. Waha siê on od 38% do 83%. W profilu PW2 (Tab. 2) du y procent piaskowców zwi¹zany jest zapewne z blisko po³o onym lobem depozycyjnym. Jednak e dominacja cienkich ³awic i ich du a ci¹g³oœæ w pionie przes¹dzi³a o zaliczeniu tego profilu do osadów wachlarza lobowego. Materia³ klastyczny reprezentuje g³ównie frakcjê drobnopsamitow¹ i aleurytow¹. Wysortowanie osadu jest na ogó³. W obrêbie ³awic dominuj¹ struktury depozycyjne w postaci laminacji równoleg³ej i przek¹tnej, czasem pojawia siê laminacja falista. Œrodowisko obrze enia sto ka. Ostatnim œrodowiskiem zinterpretowanym na omawianym obszarze jest subœrodowisko obrze enia sto ka. Utwory nale ¹ce do tego œrodowiska znajdowa³y siê g³ównie w po³udniowo-wschodniej czêœci okna tektonicznego Mszany Dolnej (profil D26, D27, D32, D34, D35, K3, K4) oraz pomiêdzy Olszówk¹ a Porêb¹ Wielk¹ (profil ON1, PW3) (Fig. 3). Cech¹ charakterystyczn¹ tych utworów jest przede wszystkim wystêpowanie cienkich i bardzo cienkich ³awic (rzadko œrednich), regularnych, o du ej ci¹g³oœci lateralnej (Tab. 3 na wklejce, Fig. 9). Powierzchnie sp¹gowe ³awic s¹ ostre, rzadziej nieostre, w nielicznych przypadkach deformacyjne i erozyjne. Dominuj¹ tutaj litofacje mu³owców z piaskowcami i mu³owców, a towarzysz¹ litofacje piaskowców z mu- ³owcami (Fig. 10). W zwi¹zku z tym udzia³ procentowy frakcji grubszej (psamitowej) nie przekracza 50% i waha siê od 18% do oko³o 49%. W profilach dominuje frakcja aleurytowa, a towarzyszy jej frakcja drobnopsamitowa. Wysortowanie materia³u terygenicznego jest. W ³awicach bardzo czêsto wystêpuj¹ laminacje równoleg³e i przek¹tne.

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 387 A) B) Fig. 8. Profile osadów obrze enia lobu: A) profil D30 Mszana Górna, przysió³ek Miêdzy Potokami; B) profil PW1 Porêba Wielka, przysió³ek Kaciki. Objaœnienia jak na figurze 6 Fig. 8. Exposures of lobe fringe sediments: A) D30 site, Mszana Górna, Miêdzy Potokami hamlet; B) PW1 site, Porêba Wielka, Kaciki hamlet. Explanations as in figure 6

388 R. Stadnik Fig. 9. Osady obrze enia sto ka, Konina przysió³ek Domaga³y Fig. 9. Fan fringe sediments, Konina Domaga³y hamlet PALEOTRANSPORT W trakcie badañ terenowych pomierzono kierunki paleotransportu materia³u okruchowego warstw kroœnieñskich. W szczególnoœci do analizy wziêto pod uwagê cechy azymutowe w postaci jamek wirowych, a podrzêdnie warstwowanie przek¹tne. Pomiary cech linijnych (œlady wleczenia, poœlizgów czy bruzdy pr¹dowe) traktowane by³y jedynie jako potwierdzenie kierunku przep³ywu paleopr¹du. Pomierzone kierunki paleotransportu wskazuj¹, e materia³ okruchowy transportowany by³ z po³udniowego zachodu na pó³nocny wschód. Kierunki te potwierdzaj¹ dane prezentowane przez Ksi¹ kiewicza (1960, 1962). Bardzo prawdopodobne jest, e obszarem Ÿród³owym warstw kroœnieñskich mog³y byæ wyspy i p³ycizny wynurzone w trakcie fa³dowania jednostki magurskiej (Cieszkowski 2002, Krobicki et al. 2004, Golonka et al. 2005). Mo na zaryzykowaæ stwierdzenie, e basen dukielski, opisywany przez Cieszkowskiego (1992) we wschodniej czêœci Karpat (okolice Beskidu S¹deckiego i Jeziora Ro nowskiego) w trakcie tych fa³dowañ zacz¹³ otwieraæ siê w kierunku zachodnim i stanowi³ obszar sedymentacji warstw kroœnieñskich okna tektonicznego Mszany Dolnej.

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 389 B) A) Fig. 10. Profile osadów obrze enia sto ka: A) profil D27 Mszana Górna, przysió³ek Bolsêgi; B) profil D32 Mszana Górna, przysió³ek Pieczonka. Objaœnienia jak na figurze 6 Fig. 10. Exposures of fan fringe sediments: A) D27 site, Mszana Górna, Bolsêgi hamlet; B) D32 site, Mszana Górna, Pieczonka hamlet. Explanations as in figure 6

390 R. Stadnik WNIOSKI 1. Na podstawie przeprowadzonych badañ litologiczno-sedymentologicznych stwierdzono, e warstwy kroœnieñskie wystêpuj¹ce w oknie tektonicznym Mszany Dolnej reprezentowane s¹ przez litofacjê piaskowców zlepieñcowatych, piaskowców, piaskowców z mu³owcami, mu³owców z piaskowcami, mu³owców oraz litofacjê osadów zdeformowanych sedymentacyjnie. 2. Transport materia³u okruchowego odbywa³ siê z po³udniowego zachodu na pó³nocny wschód. 3. Wiek warstw kroœnieñskich oznaczono na zonê NP24 (oligocen). 4. Warstwy kroœnieñskie ods³aniaj¹ce siê na omawianym obszarze powsta³y w obrêbie g³êbokomorskiego sto ka, w œrodowisku lobu depozycyjnego oraz obrze enia lobu i obrze enia sto ka. Praca zosta³a wykonana dziêki dofinansowaniu z badañ w³asnych nr 10.10.140.306 Wydzia³u Geologii, Geofizyki i Ochrony Œrodowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. LITERATURA Bromowicz J., Gucik S., Magiera J., Moroz-Kopczyñska M., Nowak T.W. & Peszat C., 1976. Piaskowce karpackie ich znaczenie i wykorzystanie. Kwartalnik AGH Geologia, 2, 2, 1 95. Burtan J., 1974. Szczegó³owa mapa geologiczna Polski 1:50 000. Ark. Mszana Dolna. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa. Burtan J., 1978. Objaœnienia do Szczegó³owej mapy geologicznej Polski 1:50 000. Ark. Mszana Dolna. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1 70. Burtan J., Cieszkowski M., Mastella L. & Paul Z., 1992. Okno tektoniczne Mszany Dolnej, Wycieczka NiedŸwiedŸ Konina. W: Zuchiewicz W. & Oszczypko N. (red.), Przewodnik LXIII Zjazdu PTG, Koninki 17 19 wrzeœnia 1992, 76 80. Burtan J., Konior K. & Ksi¹ kiewicz M., 1937. Mapa geologiczna Karpat Œl¹skich (wraz z objaœnieniem). Wydawnictwa Œl¹skie Polskiej Akademii Umiejêtnoœci, Kraków. Burtan J., Paul Z. & Watycha L., 1976. Szczegó³owa mapa geologiczna Polski 1:50 000. Ark. Mszana Górna. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa. Burtan J., Paul Z. & Watycha L., 1978. Objaœnienia do Szczegó³owej mapy geologicznej Polski 1:50 000. Ark. Mszana Górna. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1 68. Burtan J. & Soko³owski S., 1956. Nowe badania nad stosunkiem regionu magurskiego do kroœnieñskiego w Beskidach Zachodnich. Przegl¹d Geologiczny, 10, 457 458. Cieszkowski M., 1992. Strefa Michalczowej nowa jednostka strefy przedmagurskiej w Zachodnich Karpatach fliszowych i jej geologiczne otoczenie. Kwartalnik AGH Geologia, 18, 1 2, 1 125. Cieszkowski M., 2001. Fore-Magura zone of the Outer Carpathians in Poland. Biuletyn Pañstwowego Instytutu Geologicznego, 396, 32 33.

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 391 Cieszkowski M., 2002. Fore-Magura zone in the Polish sector of the Outer Carpathians. Geologica Carpathica Special Issues, Proceedings of XVII Congress of Carpathian- -Balkan Geological Association, Bratislava September 1st 4th 2002, 53. Galloway W.E., 1998. Siliciclastic slope and base-of-slope depositional systems: component facies, stratigraphic architecture, and classification. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 82, 4, 569 595. Gani M.R., 2004. From turbid to lucid: A straightforward approach to sediment gravity flows and their deposits. The Sedimentary Record, 2, 3, 4 8. Garecka M., 2006. Granica oligocen miocen w polskich Karpatach zewnêtrznych na podstawie nanoplanktonu wapiennego. Przegl¹d Geologiczny, 54, 10, 850 851. Gasiñski M.A. & Malata E. (eds), 1993. Excursion Guidebook, Polish Flysch Carpathians; Fourth International Workshop on Agglutinated Foraminifera. Grzybowski Foundation Special Publications, 2, 1 54. Ghibaudo G., 1992. Subaqueous sediment gravity flow deposits: particular criteria for their field description and classification. Sedimentology, 39, 3, 423 454. Golonka J., Cieszkowski M., Chrustek M., Krobicki M., Malata E., Matyszkiewicz J., Olszewska B., Oszczypko N., Rajchel J., Œl¹czka A., S³omka T., Tomaœ A. & Wa³kowska- -Oliwa A., 2005. Paleogeografia basenów fliszowych polskich Karpat zewnêtrznych a rozmieszczenie wapieni organicznych i organodetrytycznych w basenach fliszowych. W: Cieszkowski M. & Golonka J. (red.), Wapienie organogeniczne i organodetrytyczne w Karpatach zewnêtrznych i ich znaczenie dla rekonstrukcji paleogeograficznych Tetydy, seminarium naukowe, Kraków 21 kwietnia 2005, 61 65. Haczewski G., 1989. Poziomy wapieni kokkolitowych w serii menilitowo-kroœnieñskiej rozró nianie, korelacja i geneza. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 59, 3 4, 435 523. Jucha S., 1969. upki jasielskie, ich znaczenie dla stratygrafii i sedymentologii serii menilitowo-kroœnieñskiej. Prace Geologiczne PAN, 52, 1 115. Jucha S. & Kotlarczyk J., 1959. Próba ustalenia nowych poziomów korelacyjnych w warstwach kroœnieñskich Karpat Polskich. Acta Geologica Polonica, 9, 1, 55 111. Jucha S. & Kotlarczyk J., 1961. Seria menilitowo-kroœnieñska w Karpatach fliszowych. Prace Geologiczne Komitetu Nauk Geologicznych PAN, 4, 1 71. Koráb T. & Kotlarczyk J., 1977. M³odszy paleogen jednostki dukielskiej w Karpatach S³owackich i próba ich powi¹zania z paleogenem Polski. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 47, 1, 95 114. Koszarski L. & ytko K., 1959. Uwagi o rozwoju i pozycji stratygraficznej ³upków jasielskich w serii menilitowo-kroœnieñskiej Karpat Œrodkowych. Kwartalnik Geologiczny, 3, 4, 997 1015. Koszarski L. & ytko K., 1961. upki jasielskie w serii menilitowo-kroœnieñskiej Karpat Œrodkowych. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 166, 87 213. Kozikowski H., 1972. Metoda selekcji obszarów poszukiwawczych na przyk³adzie budowy geologicznej okna tektonicznego Mszany Dolnej (Karpaty œrodkowe). Geofizyka i Geologia Naftowa, 11 12, 191 192.

392 R. Stadnik Krobicki M., Golonka J. & S³omka T., 2004. Paleogeografia centralnej czêœci polskich Karpat w mezozoiku i kenozoiku na podstawie analizy egzotyków ska³ osadowych. W: Krobicki M. (red.), Egzotyki karpackie znaczenie w rekonstrukcjach paleogeograficzno-geotektonicznych, ogólnopolskie seminarium, Kraków 13 grudnia 2004, 77 79. Królikowski J., 1997. Zmiennoœæ gêstoœci pozornej i porowatoœci piaskowców kroœnieñskich centralnego synklinorium Karpat. Materia³y II Konferencji Naukowej Badania podstawowe w geologii z³ó surowców skalnych Sudetów, Karpat i Gór Œwiêtokrzyskich, Kraków Mogilany 25 26 wrzeœnia 1997, 37 43. Ksi¹ kiewicz M., 1951. Objaœnienia do Mapy geologicznej Polski 1:50 000, Arkusz Wadowice. Pañstwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1 283. Ksi¹ kiewicz M., 1960. Zarys paleogeografii polskich Karpat fliszowych. Prace Instytutu Geologicznego, 30, 2, 209 231. Ksi¹ kiewicz M. (red.), 1962. Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne. Zeszyt 13: Kreda i starszy trzeciorzêd w polskich Karpatach zewnêtrznych. 1:600 000. Instytut Geologiczny, Warszawa. Ksi¹ kiewicz M., Samsonowicz J. & Rühle E., 1965. Zarys geologii Polski. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 202 274. Kuœmierek J., 1990. Zarys geodynamiki centralnokarpackiego basenu naftowego. Prace Geologiczne PAN, 135, 1 69. Lexa J., Bezak V., Eleèko M., Mello J., Polak M., Potfaj M. & Vozar J. (eds), 2000. Geological map of Western Carpathians and adjacent areas 1:500 000. Bratislava. Malata T. & Marciniec P., 1998. Budowa geologiczna centralnego synklinorium karpackiego na po³udnie od Leska. Posiedzenia Naukowe PIG, 54, 76 79. Mastella L., 1988. Budowa i ewolucja strukturalna okna tektonicznego Mszany Dolnej, Polskie Karpaty zewnêtrzne. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 58, 1 2, 53 173. Nowak J., 1927. Zarys tektoniki Polski. 2 Zjazd S³owiañskich Geografów i Etnografów w Polsce, Kraków, 1 160. Oszczypko-Clowes M. & Oszczypko N., 2004. The position and age of the youngest deposits in the Mszana Dolna and Szczawa tectonic windows (Magura Nappe, Western Carpathians, Poland). Acta Geologica Polonica, 54, 3, 339 367. Oszczypko-Clowes M. & Oszczypko N., 2002. The age of the youngest deposits of the Mszana Dolna and Szczawa tectonic windows (Magura nappe, Western Carpathians, Poland). Geologica Carpathica Special Issues, Proceedings of XVII Congress of Carpathian-Balkan Geological Association, Bratislava September 1st 4th 2002, 53. Oszczypko N. & Wójcik A., 1993. Objaœnienia do Szczegó³owej mapy geologicznej Polski 1:50 000. Ark. Nowy S¹cz. Pañstwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1 87. Paul Z. & Ry³ko W., 1996. Problematyka po³udniowej czêœci jednostek grupy œredniej oraz jednostki magurskiej zachodnich Karpat fliszowych. Wycieczka B. W: Poprawa D. & R¹czkowski W. (red.), Przewodnik LXVII Zjazdu PTG, Szczyrk 6 9 czerwca 1996, Kraków, 103 146.

Wykszta³cenie facjalne warstw kroœnieñskich w oknie tektonicznym Mszany Dolnej... 393 Reading H.G. & Richards M., 1994. Turbidite systems in deep-water basin margins classified by grain size and feedder system. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 78, 792 822. Ry³ko W., 2004. Karpaty. W: Peryt T.M. & Piwocki M. (eds), Budowa geologiczna Polski. T. I: Stratygrafia. Cz. 3a: Kenozoik, Paleogen, Neogen, 271 337, Pañstwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. Shanmugam G. & Moiola R.J., 1988. Submarine fans: characteristics, models, classification, and reservoir potential. Earth Science Reviews, 24, 6, 383 428. S³omka T., 1995. G³êbokomorska sedymentacja silikoklastyczna warstw godulskich Karpat. Prace Geologiczne PAN, 139, 1 132. Stow D.A.V., Reading H.G. & Collinson J.D., 1996. Deep seas. W: Reading H.G. (ed.), Sedimentary environments: processes, facies and stratigraphy, 395 453, Blackwell Science, Department of Earth Sciences, University of Oxford. Œwiderski B., 1932. Zarys geologji okolicy Mszany Dolnej (arkusz Rabka Tymbark). Posiedzenia Naukowe PIG, 33, 32 35. Œwiderski B., 1933. Drugie sprawozdanie o geologicznej budowie okolic Mszany Dolnej (arkusz Rabka Tymbark). Posiedzenia Naukowe PIG, 36, 45 47. Œwiderski B., 1953a. Mapa geologiczna 1:50 000. Ark. Rabka. Wyd. Geol., Warszawa. Œwiderski B., 1953b. Objaœnienia do Mapy geologicznej 1:50 000. Ark. Rabka. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 1 55. Wieser T., 1979. Korelacja horyzontów tufowych warstw kroœnieñskich na podstawie cech mineralogicznych i wieku bezwzglêdnego. Kwartalnik Geologiczny, 23, 4, 930. ytko K., Zaj¹c R., Gucik S., Ry³ko W., Oszczypko N., Garlicka I., Nemèok J., Eliáš M., Menèik E. & Stránik Z., 1989. Geological map of the Western Outer Carpathians and their foreland (without Quaternary formations) 1:500 000. W: Poprawa D. & Nemcok J. (eds), Geological atlas of the Western Outer Carpathians and their foreland, Pañstwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. Summary The studies focused on the Krosno beds exposed in the Mszana Dolna tectonic window (Fig. 1). The Krosno beds were deposited at the final stage of flysch sedimentation in the Carpathian basin (Fig. 2). These beds are the youngest flysch sediments exposed at the surface of the Dukla Unit of the study area (Figs 3, 4). The age of the Krosno beds was estimated as Oligocene (NP24 Zone). During the field studies detailed descriptions were made of several exposures of the Krosno beds (Fig. 3). The following lithofacies were identified: conglomeratic sandstones, sandstones, sandstones with mudstones, mudstones with sandstones, mudstones. Analysis of lithofacies, thickness, character of top and bottom surfaces of the layers, grain size and fraction percentages, and other features (Tabs 1 3) allowed to interpret various depositional environments of the Krosno beds. They have been formed within the deep-sea fans, in the subenvironments of: depositional lobes (Tab. 1, Figs 5, 6), lobe fringes (Tab. 2, Figs 7, 8) and fans (Tab. 3, Figs 9, 10). The transportation of terrigenic material proceeded from SW to NE.

Tabela (Table) 1 Cechy litologiczno-sedymentologiczne warstw kroœnieñskich powsta³ych w obrêbie lobów depozycyjnych. Frakcje: MD i³owa i py³owa, FS piasek drobny, MS piasek œredni, CS piasek gruby, FP wir drobny; litofacje: M ³upków i³owcowych i mu³owcowych, MS mu³owców z piaskowcami, SM piaskowców z mu³owcami, S piaskowców, SC piaskowców zlepieñcowatych, F osadów zdeformowanych sedymentacyjnie Lithological and sedimentological features of the Krosno Beds laid down within the depositional lobes. Fractions: MD clay and silt, FS fine sand, MS medium sand, CS coarse sand, FP fine gravel; lithofacies: M clayey and muddy shales, MS mudstones with sandstones, SM sandstones with mudstones, S sandstones, SC conglomeratic sandstones, F submarine slides deposits Osady lobów depozycyjnych (sto ek zewnêtrzny) Depositional lobes sediments (lower fan) Mszana Górna D20 Mszana Górna D21 Mszana Górna D22 Mszana Górna D24 Mszana Górna D29 Mszana Górna D31 Podobin P1 Podobin P2 Porêba Wielka PW4 U³awicenie Bedding mi¹ szoœæ od do [cm] thickness from to [cm] najczêstsze most common 1 52 1 79 3 102 3 41 1 29 1 83 2 58 2 120 1 50 thin, œrednie thin, medium œrednie, grube medium, thick, œrednie thin, medium œrednie, medium, thin, œrednie, grube thin, medium, thick œrednie, grube medium, thick œrednie, grube medium, thick œrednie medium Udzia³ piaskowców [%] Percentage of sandstones [%] 80 90 84 79 83 64 80 84 79 Frakcja Fraction dominuj¹ca FS FS FS FS FS MS, FS FS FS FS dominant towarzysz¹ca MD MD MD MS, MD MS, MD MD MD MD, MS MS, CS, MD accompanying Wysortowanie Sorting dobre good dobre good dobre good dobre good dobre good Powierzchnia Surface sp¹gowa bottom, czasem nie, occassionally diffused,,,,, nie, erozyjna, diffused, erosional,,, nie,, diffused, stropowa top Wystêpowanie sekwencji Sequences negatywne i pozytywne negative and positive negatywne negative negatywne negative negatywne negative Litofacje Lithofacies najczêstsze SM SM SM SM SM SM, MS SM, S SM, S SM, S dominant

Tabela (Table) 2 Cechy litologiczno-sedymentologiczne warstw kroœnieñskich powsta³ych w obrêbie obrze enia lobu. Objaœnienia jak w tabeli 1 Lithological and sedimentological features of the Krosno Beds laid down within the lobe fringe. Explanations as in table 1 Osady obrze enia lobowego (sto ek zewnêtrzny) Lobe fringe sediments (lower fan) Mszana Górna D23 Mszana Górna D30 Mszana Górna D31 Mszana Górna D33 Porêba Wielka PW1 Porêba Wielka PW2 NiedŸwiedŸ N1 NiedŸwiedŸ N2 U³awicenie Bedding Mi¹ szoœæ od do [cm] Thickness from to [cm] najczêstsze most common 1 67 2 26 1 21 1 39 1 16 1 33 2 36 2 33 thin œrednie, medium, thin thin thin thin thin thin thin Udzia³ piaskowców [%] Percentage of sandstones [%] 54 66 38 58 47 83 73 68 Frakcja Fraction dominuj¹ca FS FS MD FS MD FS FS FS dominant towarzysz¹ca MD, CL MD, MS FS MS, MD FS MD MD MD accompanying Wysortowanie Sorting dobre good Powierzchnia Surface sp¹gowa bottom stropowa top, nie, diffused, nie, diffused, nie,, diffused, erozyjna,, erosional,, nie,, diffused,,, nie,, diffused Wystêpowanie sekwencji Sequences negatywne negative Litofacje Lithofacies najczêstsze SM, MS SM MS, SM SM SM, MS SM SM SM dominant podrzêdne M MS, S M MS, S, F S, MS S, MS MS subordinate

Tabela (Table) 3 Cechy litologiczno-sedymentologiczne warstw kroœnieñskich powsta³ych w obrêbie obrze enia sto ka. Objaœnienia jak w tabeli 1 Lithological and sedimentological features of the Krosno Beds laid down within the fan fringe. Explanations as in table 1 Osady obrze enia sto ka (sto ek zewnêtrzny) Fan fringe sediments (lower fan) Mszana Górna D26 Mszana Górna D27 Mszana Górna D32 Mszana Górna D34 Mszana Górna D35 NiedŸwiedŸ N1 Porêba Wielka PW3 Konina K3 Konina K4 Olszówka ON1 U³awicenie Bedding mi¹ szoœæ od do [cm] thickness from to [cm] najczêstsze most common 2 10 0.5 12 1 8 2 26 1 20 1 11 0.2 9 1 12 1 9 1 15, bardzo thin, very thin bardzo very thin bardzo, very thin, thin thin bardzo very thin bardzo very thin bardzo, very thin, thin bardzo very thin bardzo very thin thin Udzia³ piaskowców [%] Percentage of sandstones [%] 34 23 25 32 26 17 32 18 19 49 Frakcja Fraction dominuj¹ca MD, FS MD MD MD MD MD MD MD MD FS dominant towarzysz¹ca CL FS FS FS FS FS FS FS FS MD accompanying Wysortowanie Sorting bardzo dobre bardzo dobre bardzo dobre Powierzchnia Surface sp¹gowa bottom stropowa top, nie, diffused, nie, diffused, nie, diffused, nie,, diffused,,,, erozyjna, rosional, nie, diffused,, Litofacje Lithofacies najczêstsze MS MS MS MS, SM MS MS, M MS, M MS MS MS dominant podrzêdne SM, M SM, M SM, M M SM, M SM SM M, SM M, SM SM subordinate