Newsletter / 20. listopada 2015 r.

Newsletter / 20. listopada 2015 r. Str.2. Ewidencja obrotu na kasie fiskalnej przy płatnościach kartami płatniczymi i kredytowymi Str.4. Str.6. Str.8. Str.10. Minister Finansów odstępuje od sporów z podatnikami PCC od umów SKA Umowa cash-poolingu może być uznana za umowę pożyczki w świetle przepisów ustawy o CIT Przedsiębiorcy działający na rynku pozabankowych usług finansowych wciąż pod lupą UOKiK Zmiany w mediacji w sprawach cywilnych już na początku przyszłego roku

Ewidencja obrotu na kasie fiskalnej przy płatnościach kartami płatniczymi i kredytowymi Zdaniem niektórych organów podatkowych płatności kartami płatniczymi lub kredytowymi należy traktować tak jak płatności gotówką. W konsekwencji podatnicy dokonujący dostaw towarów w systemie wysyłkowym oraz świadczący usługi na rzecz konsumentów mogą się spotkać z zarzutem niedopełnienia obowiązku ewidencjonowania obrotu na kasie fiskalnej, w zakresie, w jakim otrzymują płatności kartami płatniczymi lub kredytowymi oraz nie korzystają ze zwolnienia z ewidencjonowania obrotu na innej podstawie. Przykładowo, w interpretacji z dnia 8 maja 2015 r. (sygn. IPPP2/4512-121/15-2/IZ) na pytanie podatnika, czy w przypadku sprzedaży towarów na rzecz konsumentów może on skorzystać ze zwolnienia z ewidencji obrotu na kasie fiskalnej, gdy płatności za te towary następują kartą płatniczą, przelewem bankowym oraz za pobraniem kurierowi, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził prawo do stosowania zwolnienia w przypadku transakcji opłaconych przelewem lub za pobraniem kurierowi i jednocześnie zakwestionował możliwość skorzystania z omawianego zwolnienia w przypadku płatności dokonanej kartą płatniczą lub kredytową. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie płatność kartą płatniczą lub kredytową należy traktować jak płatność gotówką, a tym samym dostawa towarów nie spełnia warunku formy zapłaty, o którym mowa w przepisach Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji podatkowej z dnia 8 maja 2015 r. (sygn.. ILPP2/4512-1-103/15-2/JK) odmówił prawa do zwolnienia z ewidencjonowania obrotu na kasie fiskalnej podatnikowi otrzymującemu płatności kartą kredytową za usługi świadczone na rzecz konsumentów, gdyż uznał te płatności za równoważne płatnościom w gotówce. W świetle tak lakonicznego uzasadnienia interpretacji nie sposób wywnioskować, na jakiej podstawie organy podatkowe przyjęły, że transakcja kartą płatniczą lub kartą kredytową jest transakcją gotówkową skutkującą wyłączeniem możliwości skorzystania z omawianego zwolnienia. Podstawą tą nie były jednak z pewnością przepisy prawa materialnego regulujące takie płatności, gdyż zgodnie z prawem bankowym rozliczenia gotówkowe przeprowadza się w czekiem gotówkowym lub przez wpłatę gotówki na rachunek wierzyciela, natomiast rozliczenia bezgotówkowe przeprowadza się w szczególności poleceniem przelewu, poleceniem zapłaty, czekiem rozrachunkowym oraz kartą płatniczą. Stanowiska organów podatkowych nie wspiera również charakter i techniczny przebieg tych płatności, ani nawet założenia, jakie stały u podstaw przepisów o kasach fiskalnych. 2

Ewidencja obrotu na kasie fiskalnej przy płatnościach kartami płatniczymi i kredytowymi W konsekwencji należałoby oczekiwać od Ministra Finansów podobnej reakcji, jak w przypadku interpretacji kwestionujących prawo twórców-przedsiębiorców do stosowania stawki liniowej PIT stosownego komunikatu wyjaśniającego zmiany wadliwych interpretacji. Więcej informacji: Michał Staniek, tel. 71 75 00 772 3

Minister Finansów odstępuje od sporów z podatnikami PCC od umów SKA Minister Finansów w drodze interpretacji ogólnej z dnia 27 października 2015 r. zajął jednoznaczne stanowisko w sprawie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Wyrok), w którym Trybunał przesądził ostatecznie, że spółka komandytowo-akcyjna (SKA) na gruncie Dyrektywy Rady Nr 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (Dz. Urz. UE L 46 z 21.02.2008, str. 11) - dalej (Dyrektywa), powinna być traktowana jak spółka kapitałowa. Uznanie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej spółki komandytowo-akcyjnej za spółkę kapitałową oznacza, że SKA spełnia przesłanki definicji spółki kapitałowej określone w art. 2 pkt 1 Dyrektywy, a tym samym znajdują do niej zastosowanie zasady opodatkowania określone w Dyrektywie. W ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626, z późn. zm.) dalej: Ustawa o PCC, SKA została zdefiniowana jako spółka osobowa, co doprowadziło w konsekwencji do zasadniczych rozbieżności w zakresie opodatkowania SKA na gruncie polskiej ustawy podatkowej i Dyrektywy. Podstawowa różnica (choć nie tylko) polega np. na tym, że zwolnienie określone w art. 2 ust. 6 lit a), b) i c) Ustawy o PCC nie znajdowało dotychczas zastosowania do SKA. W Ustawie o PCC w sposób odmienny uregulowane zostały zasady opodatkowania spółek kapitałowych i osobowych (w tym SKA). Dlatego też w zakresie, w jakim zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych spółek kapitałowych nie znajdowało zastosowania do SKA, wyrok TSUE wymusił stosowanie zasad określonych w Dyrektywie. Interpretacja ogólna Ministra Finansów została wydana w celu zapewnienia stosowania jednolitych zasad opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych SKA przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej. Do czasu wydania wyroku polskie organy podatkowe reprezentowały zróżnicowane stanowiska, najczęściej nieprzychylne dla SKA. 4

Minister Finansów odstępuje od sporów z podatnikami PCC od umów SKA W interpretacji ogólnej Minister Finansów wskazuje równocześnie, że pozytywne dla SKA konsekwencje Wyroku TSUE znajdą zastosowanie do wszystkich przypadków nieprawidłowego opodatkowania SKA, mających miejsce od dnia wejścia w życie przepisów Dyrektywy, tj. od dn. 1 stycznia 2009 r. Co istotne, Minister Finansów potwierdził wprost, że zasadne jest odstąpienie od sporów z podatnikami, w których nie uwzględniono wykładni przepisów przedstawionej przez Trybunał Sprawiedliwości. Takie jednoznaczne stanowisko będzie stanowić przełom zarówno w sprawach, które są już w toku, jak i stanowić zachętę do wszczynania nowych postępowań. Więcej informacji: Iwona Strzępka tel. 71 75 00 761 5

Umowa cash-poolingu może być uznana za umowę pożyczki w świetle przepisów ustawy o CIT Umowa cash-poolingu może być uznana za umowę pożyczki w świetle przepisów ustawy o CIT tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dn. 30 września 2015 r., sygn. II FSK 3137/14 po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, działającego z upoważnienia Ministra Finansów, od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 15 lipca 2014 r., sygn. akt III SA/WA 277/14. Ww. wyrok WSA został wydany w sprawie ze skargi podatnika na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dn. 23 października 2013 r. sygn. IPPB5/423-660/13-2/JC, która dotyczyła podatkowych skutków zawartej przez podatnika umowy cash-poolingu. Wątpliwości Spółki dotyczyły m.in. tego, czy odsetki od sald powstałe w wyniku realizacji umowy cashpooling będą podlegały ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 w zw. z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. niedostateczna kapitalizacja). Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że opisana we wniosku umowa cash-poolingu spełnia warunki niezbędne do uznania ją za umowę pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o CIT. NSA stwierdził, że w świetle wyżej wskazanych przepisów, przez umowę pożyczki rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy i zapłacić odsetki nawet wówczas, gdy zobowiązania stron umowy wynikają z niej w sposób dorozumiany (brak sporządzonych umów pożyczek pomiędzy uczestnikami struktury nie uniemożliwia uznania transakcji jako odpowiadających definicji sformułowanej w art. 16 ust. 7b ustawy o CIT). Sąd podkreślił, że w przypadku umowy cash-poolingu zawartej przez Spółkę dochodzi do przekazywania środków pieniężnych pomiędzy uczestnikami systemu, przy jednoczesnej (wynikającej z logiki struktury zarządzania płynnością finansową) konieczności zwrotu danych środków oraz uzyskiwania w związku z tym wynagrodzenia w postaci odsetek. W konsekwencji regulacje dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT) mają również zastosowanie w przypadku zawartej przez Spółkę umowy cash-poolingu, co w praktyce oznacza ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów części odsetek wypłacanych przez podmiot uczestniczący w takim systemie. 6

Umowa cash-poolingu może być uznana za umowę pożyczki w świetle przepisów ustawy o CIT Orzecznictwo sądów administracyjnych oraz praktyka organów podatkowych w kontekście prawnopodatkowych skutków zawarcia umowy cash-poolingu są niejednolite. W ostatnim czasie jednak sądy co do zasady w sposób korzystny dla podatników interpretowały charakter umowy cash-poolingu, wskazując, że stosunki pomiędzy uczestnikami systemu i koordynującym wynikające z uczestnictwa w tym systemie nie powinny być kwalifikowane jako udzielenie pożyczki (tak m.in. WSA we Wrocławiu w wyroku z 9 stycznia 2015 r., sygn. I SA/Wr 2080/14, WSA w Krakowie w wyroku z 23 czerwca 2014 r., sygn. I SA/Kr 665/14 oraz WSA w Poznaniu w wyroku z 4 czerwca 2014 r., sygn. I SA/Po 1261/13). Na marginesie tego samego dnia NSA wydał w podobnej sprawie jeszcze jeden niekorzystny dla podatnika wyrok (sygn. II FSK 2033/14) być może jest to sygnał, że korzystna linia w orzecznictwie sądów administracyjnych dotycząca interpretacji umów cash-poolingowych w rozumieniu przepisów ustawy o CIT ulegnie zmianie. Należy jednak pamiętać, że ze względu na różne występujące w praktyce odmiany cash-poolingu ocena towarzyszących im skutków podatkowych powinna być poprzedzona indywidualną analizą. Więcej informacji: Aleksandra Chwała, tel. 12 44 46 441 7

Przedsiębiorcy działający na rynku pozabankowych usług finansowych wciąż pod lupą UOKiK UOKiK stale przygląda się przedsiębiorcom działającym na rynku pozabankowych usług finansowych. W ramach prowadzonych postępowań analizowane są umowy, regulaminy oraz informacje zawarte w reklamach dotyczących m.in. kredytów hipotecznych, konsumenckich, pożyczek i lokat inwestycyjnych. Najczęściej kwestionowane przez UOKiK praktyki to: pobieranie niezgodnych z prawem opłat i kar umownych oraz podawanie nieprawdziwych informacji o kosztach kredytu. W dniu 6 listopada 2015 r. UOKiK wydał kolejną decyzję uznającą niektóre działania przedsiębiorcy z branży pozabankowych usług finansowych związane z udzielaniem kredytów konsumentom za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. UOKiK zakwestionował kilka postanowień stosowanych przez przedsiębiorcę w zawieranych z konsumentami umowach o kredyt konsumencki (nazywanych przy tym umowami pożyczki). Zastrzeżenia UOKiK wzbudziło między innymi postanowienie, zgodnie z którym oświadczenie o odstąpieniu od umowy o kredyt konsumencki w terminie 14 dni od zawarcia umowy możliwe jest wyłącznie w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Postanowienie to zostało uznane za naruszające przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, ponieważ ogranicza uprawnienia przyznane konsumentom przez ustawę poprzez narzucenie formy wykonania prawa odstąpienia od umowy. Jak wskazano w uzasadnieniu decyzji, możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu nie jest bowiem uzależniona od tego, czy oświadczenie zostanie złożone na piśmie, a już tym bardziej brak takiej formy nie może być obarczony rygorem nieważności. Ponadto, UOKiK zakazał przedsiębiorcy stosowanie postanowienia, zgodnie z którym każda strona umowy ma obowiązek poinformować drugą stronę o zmianie danych osobowych i/lub teleadresowych w ciągu siedmiu dni od zdarzenia powodującego zmianę. W razie braku takiego powiadomienia próba kontaktu zgodnego z dotychczasowymi danymi uważana była za skuteczną. Zdaniem UOKiKu postępowanie takie może wprowadzać konsumentów w błąd, gdyż wysyłana korespondencja była uznawana za skutecznie doręczoną w sytuacji, gdy w praktyce nie doszła do konsumentów w taki sposób, aby mogli zapoznać się z jej treścią. UOKiK zakwestionował także narzucanie konsumentowi obowiązku spotkania się z kredytodawcą na każde jego żądanie zgłoszone w trakcie trwania umowy, w sytuacji opóźnienia w spłacie pożyczki, pod rygorem obciążenia ich karą umowną w sytuacji niedochowania tego obowiązku. Działanie to zdaniem UOKiKu wyczerpuje znamiona agresywnej praktyki rynkowej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. 8

Przedsiębiorcy działający na rynku pozabankowych usług finansowych wciąż pod lupą UOKiK Za czyn nieuczciwej konkurencji UOKiK uznał narzucenie przez przedsiębiorcę na konsumentów obowiązku złożenia wraz z zawarciem umowy o kredyt konsumencki oświadczenia potwierdzającego otrzymanie regulaminu i wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy, stanowiących integralną część umowy. Ze względu na brak możliwości złożenia przez konsumenta oświadczenia woli innej treści (w sytuacji, gdy konsument nie otrzymał danego załącznika) praktyka taka stanowi zdaniem UOKiKu czyn nieuczciwej konkurencji. Nałożona na przedsiębiorcę kara pieniężna wynosi łącznie 66 601 zł. Decyzja nie jest jednak jeszcze prawomocna, a przedsiębiorcy przysługuje prawo odwołania się do sądu. Więcej informacji: Magdalena Kaleta 22 12 35 236, Dominika Leszczyńska 22 12 35 228 9

Zmiany w mediacji w sprawach cywilnych już na początku przyszłego roku Jak wskazują statystyki mediacja, pomimo nakładów na jej popularyzację, jest wciąż niedocenianą formą rozwiązywania sporów, natomiast sądy uginają się pod wpływem coraz większej ilości spraw. W związku z powyższym ustawodawca ustawą z 10 września 2015 r., postanowił wprowadzić do polskiego porządku prawnego zmiany przewidziane już przez prawo europejskie, które mają za zadanie zachęcić do podjęcia próby rozwiązania sporu na drodze polubownej. Regulacje, które wejdą w życie z początkiem stycznia 2016 r. nakładają nowe obowiązki zarówno na sąd jak i strony postępowania oraz wprowadzają zmiany dotyczące stosowania mediacji przed rozpoczęciem postępowania w sprawie jak i w trakcie jego trwania. Zmiana najbardziej istotna dla stron postępowania, dotyczy wprowadzenia obowiązku zamieszczenia w pozwie informacji o tym czy strony podjęły próbę mediacji albo innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu lub też zawarcia w pozwie wyjaśnienia przyczyn braku podjęcia takiej próby. Ma to wpłynąć na świadomość istnienia alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów, ale także zmusić strony do próby podjęcia rozmów, ponieważ brak podjęcia próby polubownego rozwiązania sporu może rodzić konsekwencje finansowe. Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie dwojakiego rodzaju sankcji za brak podjęcia rozmów mediacyjnych. Po pierwsze, przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika sąd obok charakteru sprawy i zaangażowania pełnomocnika weźmie pod uwagę także zakres czynności podjętych w celu polubownego rozwiązania sporu przed wytoczeniem powództwa. Po drugie sąd będzie mógł również niezależnie od wyniku sprawy obciążyć stronę kosztami postępowania, które wyniknęły z oczywiście nieuzasadnionej odmowy poddania się mediacji (obecnie sąd ma taką możliwość wyłącznie w przypadku nieusprawiedliwionej odmowy podjęcia mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę). Nowelizacja z dnia 10 września 2015 r. nałoży również nowe obowiązki na sądy cywilne. Przede wszystkim sąd będzie miał obowiązek pouczenia stron o możliwości ugodowego zakończenia sporu oraz nakłaniania do mediacji na każdym etapie postępowania. Nowe oblicze zyska m. in. skierowanie stron do mediacji, które będzie mogło mieć miejsce na każdym etapie postępowania, a nie tak jak dotychczas wyłącznie do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę. Sama mediacja natomiast będzie mogła trwać przez okres do trzech miesięcy, a nie jak obecnie do miesiąca. 10

Zmiany w mediacji w sprawach cywilnych już na początku przyszłego roku Nowymi instytucjami będą także spotkanie informacyjne dotyczące polubownych metod rozwiązywania sporów, mające na celu zapoznanie stron m. in. z procesem mediacji, oraz wysłuchanie stron na posiedzeniu niejawnym, które ma umożliwić przewodniczącemu skuteczniejszą ocenę zasadności skierowania stron do mediacji. Nieuzasadnione niestawiennictwo zarówno na spotkaniu jak i posiedzeniu niejawnym może skutkować obciążeniem kosztami nakazanego stawiennictwa strony przeciwnej. Nowelizacja przewiduje wiele instrumentów, które sąd cywilny może wykorzystać w celu zapoznania stron z alternatywnymi metodami rozwiązywania sporów lub w celu wyegzekwowania od nich podjęcia próby polubownego rozwiązania konfliktu. Sukces wprowadzenia nowych regulacji zależy jednak nie tylko od zaangażowania sądu i stron postępowania, ale przede wszystkim od skuteczności pracy mediatorów, którzy jakością świadczonych usług powinni zachęcić strony do rozwiązywania konfliktów na drodze polubownej. Więcej informacji: Magdalena Bednarz 71 75 00 811 11

Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z doradcami Kancelarii, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej wskazanymi autorami tekstów. Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii. Olesiński & Wspólnicy KANCELARIA ADWOKACKA, Adwokat Rafał Olesiński ul. Powstańców Śląskich 2-4, Tel. +48 (71) 75 00 700 53-333 Wrocław Fax: +48 (71) 75 00 789 www.olesinski.com kancelaria@olesinski.com 12