ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw.
1 Geneza Mając na uwadze doświadczenia zebrane w kilkuletnim okresie obowiązywania obecnej ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz wypracowaną praktykę w stosowaniu tych regulacji przez zainteresowane podmioty, zaistniała potrzeba podjęcia prac prowadzących do zmiany lub doprecyzowania regulacji zawartych w przepisach obowiązującej ustawy.
2 Wstępne prace nad projektem ustawy odbywały się w Grupie Roboczej do spraw przeglądu prawa ubezpieczeń gospodarczych, która została powołana przez Ministra Finansów w ramach Rady Rozwoju Rynku. W pracach Grupy uczestniczyli m.in. przedstawiciele Komisji Nadzoru, Rzecznika Ubezpieczonych, Polskiej Izby Ubezpieczeń, Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Stowarzyszenia Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Promotor, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Komendy Głównej Policji.
3 Szereg zmian zawartych w przedmiotowej ustawie ma charakter czysto prokonsumencki. Zmiany te zostały podyktowane w głównej mierze rozwijającym się segmentem ubezpieczeń typu direct oraz obserwowanymi i sygnalizowanymi problemami ubezpieczonych i poszkodowanych z tytułu umów ubezpieczeń obowiązkowych.
4 Najistotniejsze rozwiązania ustawy dotyczą następujących kwestii: niwelacji problemu tzw. podwójnego ubezpieczenia, dotyczącego zwłaszcza obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Należy wskazać, iż problem podwójnego ubezpieczenia powstawał w przypadku zawarcia nowej umowy ubezpieczenia OC komunikacyjnego przy jednoczesnym niewypowiedzeniu poprzedniej umowy w stosownym czasie (nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy), co w konsekwencji prowadzi do zawarcia nowej umowy na kolejne 12 miesięcy. W takiej sytuacji posiadacz pojazdu korzysta z ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z dwóch umów ubezpieczenia i jest zobowiązany do płacenia dwóch składek. Najczęściej ma to miejsce w przypadku nabycia pojazdu i korzystania z umowy ubezpieczenia OC zawartej przez zbywcę. Problem podwójnego ubezpieczenia ma zostać rozwiązany poprzez:
5 Tytuł - zobowiązanie slajdu zakładu ubezpieczeń do powiadomienia, na 14 dni przed końcem okresu ubezpieczenia, ubezpieczającego o ubezpieczeniu na kolejny okres i jego warunkach np.: informacji o wysokości składki, pouczeniu o prawie wypowiedzenia dotychczasowej umowy, pouczenie o skutkach tego wypowiedzenia oraz o jego braku; - posiadacz pojazdu mechanicznego ma możliwość wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC, która na skutek działania automatyzmu odnowienia została przedłużona; - w przypadku sprzedaży pojazdu, dotychczasowa umowa ubezpieczenia, w przypadku braku jej wypowiedzenia przez nowego posiadacza w określonym terminie, będzie ważna jedynie do końca okresu, na jaki została zawarta, bez możliwości jej odnowienia z mocy ustawy na następny 12-miesięczny okres, - wprowadzenie zasady tzw. stempla pocztowego, zgodnie z która za datę wypowiedzenia albo odstąpienia od umowy uważa się datę nadania listu poleconego.
6 odejścia od wyłącznej zasady pisemności składanych oświadczeń i doręczania ich listem poleconym i umożliwienie stronom umowy ubezpieczenia obowiązkowego wykorzystywania również formy elektronicznej przy składaniu zawiadomień i oświadczeń wynikających z umowy ubezpieczenia; bezpośredniego wskazania w przepisach, iż oświadczenie o wypowiedzeniu umowy ubezpieczenia złożone agentowi danego zakładu ubezpieczeń będzie uważane za złożone temu zakładowi - przedmiotowa zmiana ułatwi terminowe wypowiadanie umów ubezpieczeń obowiązkowych;
7 zmiany dotychczasowych zasad zwrotu składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia w odniesieniu do OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, OC rolników oraz ubezpieczenia budynków rolniczych. Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia będzie przysługiwał także w przypadku wystąpienia szkody. Dodatkowo w stosunku do ubezpieczycieli wprowadzono termin na dokonanie przedmiotowego zwrotu (niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia, np. wypowiedzenia umowy ubezpieczenia), wzmocnienia ochrony interesów poszkodowanych poprzez wyraźne wskazanie obowiązku ubezpieczyciela do niezwłocznego przekazania dokumentacji szkodowej do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w przypadku nie ustalenia przez ubezpieczyciela ważności umowy ubezpieczenia obowiązkowego osoby odpowiedzialnej za szkodę;
8 ułatwienia poszkodowanym i uprawnionym dostępu do informacji i dokumentów dotyczących likwidacji szkody znajdujących się w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych; umożliwienia, w sytuacji upadłości zakładu ubezpieczeń, poszkodowanym i uprawnionym z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych oraz ubezpieczonym i uposażonym z umów ubezpieczeń na życie, uzyskania odszkodowań i świadczeń w czasie rzeczywistym, bez konieczności oczekiwania na zakończenie postępowania upadłościowego (zmiany w ustawie Prawo upadłościowe i naprawcze).
9 przyznania zakładowi ubezpieczeń możliwość żądania odpowiedniej zmiany wysokości składki ubezpieczeniowej, w sytuacji, gdy ubezpieczający nie podał ubezpieczycielowi znanych sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał przed zawarciem umowy ubezpieczenia obowiązkowego i które pociągają za sobą istotną zmianę prawdopodobieństwa wypadku ubezpieczeniowego; zmiany podstawy naliczania opłat za niespełnienie ustawowego obowiązku ubezpieczenia poprzez uwarunkowanie wysokości opłaty od krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w chwili obecnej odnosimy się do euro.
Dziękuję za uwagę