Save Lives Wersja do druku
1Kampania Save Lives Nie musisz być lekarzem, by ratować ludzkie życie... Umożliwia to łatwe w obsłudze urządzenie Czy wiesz, że każda osoba z podstawową znajomością zasad resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) i dostępem do automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED) może uratować ludzie życie? 1 To prawda! Dzięki każdy z nas ma szansę uratować życie osobie, u której wystąpiło nagłe zatrzymanie krążenia (NZK). Należy wykonać defibrylację mięśnia sercowego, aby przywrócić poprawne krążenie, a serce ponownie mogło właściwie tłoczyć krew. Według bieżących statystyk NZK w warunkach pozaszpitalnych przeżywa 1 osoba na 20 poszkodowanych. 2 Dlaczego? Główną przyczyną zgonu jest brak wykonania defibrylacji serca w stosownym czasie. Jeżeli prawidłowa czynność serca nie zostanie szybko przywrócona, szanse na przeżycie gwałtownie maleją. 3 Inicjatywa, która ratuje życie Ta niezwykła inicjatywa, której mecenasem jest firma Philips Healthcare, ma na celu podniesienie świadomości zwykłych ludzi, że z pomocą nowoczesnej technologii są w stanie ocalić innym życie. Większość osób nie wie, jak postępować w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. Niestety, oczekując na przybycie fachowej pomocy medycznej, tracimy cenny czas. Należy pamiętać, że defibrylacja musi zostać wykonana w ciągu 10 minut, ponieważ dalszy brak działania zmniejsza szanse przeżycia poszkodowanego. 4 Naszym celem jest podniesienie świadomości ludzi, że każda osoba, właśnie taka jak Ty, może ocalić komuś życie. Chcielibyśmy, abyś zrozumiał, na czym polega nagłe 1. Capucci A, Aschieri D, et al. Tripling Survival From Sudden Cardiac Arrest Via Early Defibrillation Without Traditional Education in Cardiopulmonary Resuscitation. Circulation. 2002;106:1065-1070. 2. Handley, Koster et al., European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2005: Section 2. Adult basic life support and use of automated external defibrillators. Volumen 67, S. 7 - S. 23, December 2005 3. R.W. Koster et al. / Resuscitation 81 (2010) 1278 4. Cummins RO. From concept www.savelives.eu - 2
1 zatrzymanie krążenia i jak ogromne znaczenie ma umieszczenie w danym miejscu lub zakładzie pracy automatycznych defibrylatorów. Właśnie dzięki tej wiedzy możesz zapobiec czyjejś śmierci. A więc poświęć chwilę, aby dowiedzieć się, na czym polegają: nagłe zatrzymanie krążenia, resuscytacja krążeniowo-oddechowa oraz niesamowite możliwości współczesnych defibrylatorów. Łańcuch przeżycia Szybkie rozpoznanie zagrożenia powinno rozpocząć szereg czynności zwanych w medycynie ratunkowej łańcuchem przeżycia. Udzielając poszkodowanemu natychmiastowej pomocy, zapewniamy mu największą szansę na przeżycie. 1. Natychmiast wezwij pogotowie ratunkowe. 2. Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową. 3. Resuscytację krążeniowo-oddechową należy prowadzić do momentu przybycia służb medycznych, które podejmą dalsze czynności ratunkowe. 4. Jak najszybciej wykonaj defibrylację. Podziel się tą wiedzą z innymi. Powiększysz tym grono osób, które mogą pomóc ofiarom NZK, a tym samym zwiększysz szansę ich przeżycia. Każda minuta zwłoki przed wykonaniem defibrylacji zmniejsza o 7% do 10% szanse poszkodowanych na przeżycie 5 www.savelives.eu - 3
Szansa przeżycia nagłego zatrzymania krążenia Szansa przeżycia w przypadku 2wynosi do 75%. 1 natychmiastowej defibrylacji Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) nie musi prowadzić do śmierci. Aby zrozumieć, czym jest nagłe zatrzymanie krążenia, musimy najpierw dowiedzieć się, czym różni się ono od zawału serca. Do zawału serca dochodzi w wyniku zaczopowania jednej z tętnic wieńcowych przez skrzep, a tym samym do zablokowania przepływu krwi. Nagłe zatrzymanie krążenia ma miejsce w przypadku poważnego zaburzenia pracy serca powodującego wystąpienie nieregularnego rytmu. Różnicę pomiędzy zawałem serca a NZK można przyrównać do awarii instalacji hydraulicznej i elektrycznej. Zawał serca to awaria hydrauliczna, podczas której dochodzi do zablokowania przepływu krwi do serca. Natomiast NZK w tej analogii to zwarcie w instalacji elektrycznej powodujące nieregularny rytm serca i zatrzymanie krążenia krwi. Zawał serca niesie ryzyko późniejszej śmierci poszkodowanego, natomiast nagłe zatrzymanie krążenia sprawia, że wzrasta prawdopodobieństwo śmierci natychmiastowej, jeśli defibrylacja nie nastąpi odpowiednio szybko. 2,3 Fizjologia serca Serce dorosłego człowieka bije z częstotliwością od 60 do 100 uderzeń na minutę. Rytm ten, który zapewnia dostarczanie bogatej w tlen krwi do całego ciała, nazywany jest normalnym rytmem zatokowym. Nadrzędnymi ośrodkami wspólnie utrzymującymi prawidłowy rytm serca są: węzeł zatokowo-przedsionkowy, którego wyładowania rozpoczynają każdy cykl serca, oraz węzeł przedsionkowo-komorowy, do którego przenosi się depolaryzacja z węzła zatokowo-przedsionkowego. 1. Handley, Koster, et al. Resuscitation (2005) 67S1: S25 S37. 2. Norris RM, on behalf of the UK Heart Attack Study Collaborative Group. Fatality outside hospital from acute coronary events in three British health districts, 1994 5. British Medical Journal. 1998;316:1065 1070. 3. American College of Occupational & Environmental Medicine (ACOEM), August 2003. www.savelives.eu - 4
2 Podobnie jak w domowej instalacji elektrycznej, w sercu również może dojść do zwarcia. Powoduje ono ostre zaburzenie rytmu serca, a w konsekwencji nagłe zatrzymanie krążenia. Zamiast miarowo tłoczyć krew, serce zaczyna pracować nieregularnie i zaburzać prawidłowy proces krążenia krwi. Zjawisko to nosi nazwę migotania komór. Brak szybkiego postępowania resuscytacyjnego prowadzi w takiej sytuacji do śmierci. Jedynym skutecznym sposobem przywrócenia prawidłowego rytmu serca i krążenia jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) połączona z podaniem impulsu elektrycznego za pomocą automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED). 4-7 Fakty i liczby Szansa przeżycia bez wykonania natychmiastowej defibrylacji wynosi zaledwie 5% 1 Przyjrzyjmy się statystykom Ponad 70% przypadków nagłego zatrzymania krążenia (NZK) ma miejsce poza szpitalem szpitalem: W warunkach pozaszpitalnych NZK przeżywa 1 na 20 osób 2 W Europiez powodu NZK umiera rocznie 700 000 osób 1 Przyczyną 13% wypadków śmiertelnych w miejscu pracy jest nagłe zatrzymanie krążenia 3 Najważniejszym czynnikiem jest czas: Z każdą minutą oczekiwania na defibrylację szansa na uratowanie życia maleje o 7 do 10% 4 Śmierć w wyniku NZK może nastąpić w ciągu 10 minut 5 Czas dotarcia służb ratowniczych na miejsce zdarzenia to średnio 9 minut. 6 1. Handley, Koster, et al. Resuscitation (2005) 67S1: S25 S37. 2. Norris RM, on behalf of the UK Heart Attack Study Collaborative Group. Fatality outside hospital from acute coronary events in three British health districts, 1994 5. British Medical Journal. 1998;316:1065 1070. 3. American College of Occupational & Environmental Medicine (ACOEM), August 2003. 4. Eisenberg MS, Bergner L, Hallstrom A. Cardiac resuscitation in the community: importance of rapid provision and implications of program planning. Journal of the American Medical Association. 1979;241:1905 1907. 5. Page RL, Joglar JA, Kowal RC, et al. Use of automated external defibrillators by a US Airline. New England Journal of Medicine. 2000;26343:1210 1216.1. 6. Valenzuela TD, Roe DJ, Nichol Clark LL, et al. Outcomes of rapid defibrillation by security officers after cardiac arrest in casinos. New England Journal of Medicine. 2000;343:1206 1209 7. Cobb LA, Fahrenbruch CE, Walsh LTR, et al. Influence of cardiopulmonary resuscitation prior to defibrillation in patients with out-of-hospital ventricular fibrillation. Journal of the American Medical Association. 1999; 281:1182 1188. www.savelives.eu - 5
2 Istnieją niezbite dowody, że defibrylacja w połączeniu z resuscytacją krążeniowooddechową (RKO) jest najlepszą metodą postępowania w przypadku NZK. Defibrylacja, która powoduje podanie impulsu elektrycznego do mięśnia sercowego, umożliwia przywrócenie prawidłowego rytmu. Istnieją niezbite dowody, że defibrylacja w połączeniu z resuscytacją krążeniowooddechową (RKO) jest najlepszą metodą postępowania w przypadku NZK. Defibrylacja, która powoduje podanie impulsu elektrycznego do mięśnia sercowego, umożliwia przywrócenie prawidłowego rytmu: Szansa przeżycia w przypadku natychmiastowej defibrylacji wynosi do 75% 1 Szybkie zlokalizowanie i użycie defibrylatora zwiększa szansę przeżycia w 3 na każde 4 przypadki NZK 1 Defibrylacja to jedyna skuteczna metoda przeciwdziałania zatrzymaniu krążenia (szczególnie w przypadku migotania komór) 7 W 34% organizacji, które wdrożyły program AED, co najmniej raz korzystano z automatycznego defibrylatora zewnętrznego w celu ratowania życia. 4 Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w połączeniu z defibrylacją znacząco podnoszą szansę na przeżycie NZK, należy jednak pamiętać, że czynności te muszą zostać wykonane przez świadków zdarzenia jak najszybciej. 8-11 4. Eisenberg MS, Bergner L, Hallstrom A. Cardiac resuscitation in the community: importance of rapid provision and implications of program planning. Journal of the American Medical Association. 1979;241:1905 1907. 5. Page RL, Joglar JA, Kowal RC, et al. Use of automated external defibrillators by a US Airline. New England Journal of Medicine. 2000;26343:1210 1216.1. 6. Valenzuela TD, Roe DJ, Nichol Clark LL, et al. Outcomes of rapid defibrillation by security officers after cardiac arrest in casinos. New England Journal of Medicine. 2000;343:1206 1209 7. Cobb LA, Fahrenbruch CE, Walsh LTR, et al. Influence of cardiopulmonary resuscitation prior to defibrillation in patients with out-of-hospital ventricular fibrillation. Journal of the American Medical Association. 1999; 281:1182 1188. 8. R.W. Koster et al. / Resuscitation 81 (2010) 1278 9.Cummins RO. From concept 10. Jorgensen BD, Skarr T, Russell JK et al. AED use in businesses, public facilities and homes by minimally trained first responders. Resuscitation 59 (2003): 225-233. 11. Cummins RO. From concept www.savelives.eu - 6
2 Jedynie szerokie zrozumienie problemu NZK i znajomość zasad postępowania w przypadku jego wystąpienia może zmienić niechlubne statystyki. Ty też możesz pomóc. Objawy Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) prowadzące do śmierci może przydarzyć się Tobie, ukochanej osobie lub koledze z pracy - bez żadnego ostrzeżenia. Może wystąpić u każdego bez względu na miejsce, czas, wiek czy przebyte choroby. Ważne jest, aby odróżnić je od zawału serca. Osoba z zawałem serca skarży się na dotkliwy ból, jednak pozostaje przytomna i świadoma. W przypadku nagłego zatrzymania krążenia następuje natychmiastowa utrata przytomności i poszkodowany upada na ziemię. Nie występują widoczne oznaki życia: regularny puls oddech Postępowanie W przypadku wystąpienia NZK świadkowie zdarzenia powinni natychmiast rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (uciskanie klatki piersiowej połączone ze sztucznym oddychaniem) i odpowiednio szybko wykonać defibrylację impulsem elektrycznym. 8 RKO umożliwia dostarczanie utlenowanej krwi do mózgu przed przywróceniem prawidłowego rytmu serca i krążenia za pomocą automatycznego defibrylatora. W przypadku braku defibrylacji śmierć może nastąpić w ciągu 10 minut. 9 8. R.W. Koster et al. / Resuscitation 81 (2010) 1278 9.Cummins RO. From concept 10. Jorgensen BD, Skarr T, Russell JK et al. AED use in businesses, public facilities and homes by minimally trained first responders. Resuscitation 59 (2003): 225-233. 11. Cummins RO. From concept www.savelives.eu - 7
2 Ratownicy medyczni dysponujący specjalistycznymi defibrylatorami mogą przybyć za późno. Jeśli jesteś świadkiem zdarzenia, możesz pomóc poszkodowanemu, samodzielnie wykonując defibrylację. Nowoczesne defibrylatory AED są wyjątkowo łatwe w użyciu. Generowane przez nie polecenia głosowe i wizualne prowadzą użytkownika przez cały proces defibrylacji, a urządzenie samo podejmuje decyzję, czy defibrylacja jest wskazana. Nie istnieje ryzyko pogorszenia stanu osoby poszkodowanej. 10 Czynniki ryzyka Stany chorobowe, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia NZK, to: Przebyty zawał serca Choroba wieńcowa NZK w wywiadzie rodzinnym Wrodzona wada serca Otyłość Cukrzyca 1. Capucci A, Aschieri D, et al. Tripling Survival From Sudden Cardiac Arrest Via Early Defibrillation Without Traditional Education in Cardiopulmonary Resuscitation. Circulation. 2002;106:1065-1070. 2. Handley, Koster et al., European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2005: Section 2. Adult basic life support and use of automated external defibrillators. Volumen 67, S. 7 - S. 23, December 2005 3. R.W. Koster et al. / Resuscitation 81 (2010) 1278 4. Cummins RO. From concept 5. Callans D. J. New England Journal of Medicine. (2004) 351:632. Uwaga! 50% ofiarnzk nie zgłaszało wcześniej objawów związanych z chorobą serca. 11 www.savelives.eu - 8
3 Defibrylacja krążenia 1 Jedyne skuteczne postępowanie w przypadku nagłego zatrzymania Gdy występują zakłócenia w przewodnictwie elektrycznym w mięśniu sercowym, serce kurczy się w sposób niekontrolowany i dochodzi do migotania komór. Powoduje to nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) i zatrzymanie dopływu krwi do mózgu i innych narządów. Aby zapobiec śmierci osoby poszkodowanej, należy podjąć natychmiastowe działanie. Podczas defibrylacji do mięśnia sercowego jest podawany impuls elektryczny w celu przywrócenia prawidłowego rytmu. Co to jest defibrylator? Defibrylator to urządzenie wytwarzające impuls elektryczny, który powoduje przerwanie migotania komór w mięśniu sercowym. W celu wykonania defibrylacji u osób z NZK stosuje się automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED). Przenośne defibrylatory są zwykle jedynym dostępnym w warunkach pozaszpitalnych narzędziem, które pozwala uratować chorego z NZK i utrzymującym się migotaniem komór. Prawdopodobnie udało Ci się już dostrzec automatyczne defibrylatory na lotniskach, w miejscach użyteczności publicznej czy biurach. Są one gotowe do natychmiastowego użycia właśnie przez takie osoby, jak Ty! W jaki sposób działa defibrylator? Należy pamiętać, że skuteczna pomoc w NZK wymaga zastosowania resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) w połączeniu z defibrylacją poszkodowanego. Sama resuscytacja może okazać się niewystarczająca do przywrócenia prawidłowego rytmu serca. Zwykle najpierw wykonuje się RKO, a następnie defibrylację. Cechą charakterystyczną nowoczesnych defibrylatorów jest wyjątkowa łatwość obsługi. Może je obsługiwać każdy, ponieważ ich użycie jest bardzo proste. Urządzenie wydaje zrozumiałe polecenia głosowe i prowadzi użytkownika przez cały proces defi- 1. Bayes de Luna A, Coumel P, Leclercq JF. Ambulatory sudden cardiac death mechanisms of production of fatal arrhythmia on the basis of data from 157 cases. American Heart Journal. 1989;117:151 159. 2.Pell J, Sirel M et al. Potential impact of public access defibrillators on survival after out of hospital cardiopulmonary arrest: retrospective cohort study. British Medical Journal. 2002;325:5-15. www.savelives.eu - 9
3 brylacji. Nie jest wymagane żadne wcześniejsze przygotowanie medyczne. Wbudowany komputer analizuje stan poszkodowanego i ocenia, czy defibrylacja jest wskazana. Nie istnieje ryzyko przypadkowego pogorszenia stanu osoby poszkodowanej. 3 Jeśli defibrylacja nie będzie wskazana, przycisk podawania impulsu elektrycznego nie będzie działać. Należy wykonać proste czynności: - Włącz defibrylator. - Umieść dwie elektrody na klatce piersiowej poszkodowanego, jak pokazano na schemacie. - Poczekaj, aż defibrylator przeprowadzi analizę stanu pacjenta. - Słuchaj poleceń głosowych. - Wykonaj defibrylację zgodnie z instrukcjami. Gdzie można znaleźć defibrylator AED? Nagłe zatrzymanie krążenia często wywołuje niekontrolowaną panikę bądź zamieszanie, i choć świadek zdarzenia może znać zasady działania defibrylatora, może nie wiedzieć, gdzie on się znajduje. Międzynarodowa organizacja ds. resuscytacji International Liaison Committee on Resuscitation (ILCOR) opracowała uniwersalny znak identyfikujący automatyczne defibrylatory zewnętrzne. Celem tej inicjatywy było umożliwienie szybkiego lokalizowania takich urządzeń w miejscach publicznych. Szybkie odnalezienie i użycie defibrylatora może zwiększyć szansę przeżycia u osoby, u której wystąpiło nagłe zatrzymanie krążenia. 4 Łatwość zlokalizowania defibrylatora to szansa na uratowanie komuś życia. ILCOR 3. Jorgensen BD, Skarr T, Russell JK et al. AED use in businesses, public facilities and homes by minimally trained first responders. Resuscitation 59 (2003) 225-233. 4. Capucci A, Aschieri D, et al., Tripling Survival From Sudden Cardiac Arrest Via Early Defibrillation Without Traditional Education in Cardiopulmonary Resuscitation. Circulation. 2002;106:1065-1070. www.savelives.eu - 10