Raport z przeprowadzonych konsultacji

16 stycznia 2015 r. Raport z przeprowadzonych konsultacji Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania został skierowany równocześnie z uzgodnieniami międzyresortowymi do zaopiniowania przez partnerów społecznych: 1) Forum Związków Zawodowych; 2) Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność ; 3) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych; 4) Business Center Club; 5) Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan; 6) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej; 7) Związek Rzemiosła Polskiego; 8) Federację Inicjatyw Oświatowych; 9) Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie; 10) Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej; 11) Fundację Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego; 12) Stowarzyszenie Klon/Jawor; 13) Polską Izbę Firm Szkoleniowych; 14) Komendę Główną Ochotniczych Hufców Pracy; 15) Krajowe Porozumienie Rodziców i Rad Rodziców; 16) Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych; 17) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty; 18) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Gminnych Samorządowych Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli; 19) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ośrodków Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego; 20) Krajową Federację Sportu dla Wszystkich; 21) Krajową Izbę Gospodarczą; 22) Polską Izbę Hotelarstwa; 23) Polską Izbę Turystyki Młodzieżowej; 24) Polską Izbę Turystyki; 25) Izbę Turystyki Rzeczypospolitej Polskiej; 26) Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych; 27) Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze; 28) Polski Związek Organizatorów Turystyki; 29) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Agentów Turystycznych; 30) Polski Związek Prywatnych Pracodawców Turystyki Lewiatan; 31) Izbę Gospodarczą Hotelarstwa Polskiego; 32) Stowarzyszenie Zarządców Obiektów Rekreacyjno-Turystycznych; 33) Polską Federację Campingu i Caravaningu; 34) Polską Federację Turystyki Wiejskiej Gospodarstwa Gościnne ; 35) Małopolską Izbę Hotelarską Gremium ; 36) Federację Konsumentów; 37) Stowarzyszenie Konsumentów Polskich; 38) Europejskie Centrum Konsumenckie; 39) Społeczne Towarzystwo Oświatowe; 40) Szkolny Związek Sportowy; 1

41) Związek Harcerstwa Polskiego; 42) Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej; 43) Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego Zawisza ; 44) Stowarzyszenie Harcerskie; 45) Chrześcijański Związek Zawodowy Solidarność im. Ks. J. Popiełuszki; 46) Polską Izbę Firm Szkoleniowych; 47) Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Schronisk dla Nieletnich i Zakładów Poprawczych; 48) Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność ; 49) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych; 50) Komisję Krajową NSZZ Solidarność; 51) Sekcję Oświaty KNSZZ Solidarność 80 ; 52) Forum Związków Zawodowych; 53) Komisję Krajową NSZZ Solidarność 80 ; 54) Krajową Sekcję Nauki NSZZ Solidarność ; 55) Związek Zawodowy Pracowników Oświaty i Wychowania Oświata ; 56) Wolny Związek Zawodowy Solidarność Oświata ; 57) Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Nauczycieli Średnich Szkół Leśnych w Polsce; 58) Związek Zawodowy Rada Poradnictwa ; 59) Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego; 60) Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego; 61) Fundację Rodzice Szkole; 62) Towarzystwo Turystów, Przyrodników i Krajoznawców; 63) Akademicki Związek Sportowy; 64) Rzecznika Praw Dziecka; 65) Rzecznika Praw Obywatelskich, 66) Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Projekt rozporządzenia został przekazany do zaopiniowania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W toku konsultacji uwagi do projektu rozporządzenia zgłosiły następujące podmioty: 1. Związek Nauczycielstwa Polskiego, 2. Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy, 3. Paweł Henc firma Henc i Spółka", 4. Artur Piasecki Biuro Turystyczne PUTiW Bytom, 5. Związek Zakładów Doskonalenia Zawodowego Zarząd Główny, 6. Towarzystwo Turystów Przyrodników i Krajoznawców, 7. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Gminnych Samorządowych Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli. 1. Omówienie wyników przeprowadzonych konsultacji. I. Związek Nauczycielstwa Polskiego zgłosił uwagi: 1) Propozycja dodania do przepisu zawartego w 11 ust. 1 pkt 1 zmienianego rozporządzenia ustępu 1b art. 92a ustawy o systemie oświaty, w brzmieniu: 2

spełnia warunki, o których mowa w art. 92a ust. 1a i 1b ustawy o systemie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Uwaga nie została przyjęta. Przepis dotyczący warunku niekaralności wychowawcy i kierownika wypoczynku wynika z art. 92a ust. 1a ustawy o systemie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Ust. 1b tego artykułu określa jedynie warunki potwierdzenia ww. obowiązku. 2) Propozycja zmiany przepisu ( 11 ust. 1a i 12 ust. 1a zmienianego rozporządzenia) dotyczącego wyłączenia z warunku posiadania przez kierownika lub wychowawcę wypoczynku średniego wykształcenia. Czynni instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej przewodnika, pełniący funkcję kierownika lub wychowawcy w formach wypoczynku prowadzonych przez organizacje harcerskie powinny legitymować się co najmniej średnim wykształceniem, szczególnie dotyczy to osoby pełniącej funkcję kierownika wypoczynku. Powyższe wyłączenie dotyczy tylko czynnych instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika, którzy pełnią funkcję kierownika lub wychowawcy w formach wypoczynku prowadzonych przez organizacje harcerskie. Członek organizacji harcerskiej zdobywa stopnie harcerskie poprzez wykazanie się określonym zasobem wiedzy i umiejętności. Powyższe przygotowanie jest wystarczające do pracy podczas wypoczynku organizowanego przez harcerzy i dla harcerzy. Ponadto, powyższy przepis obowiązywał dotychczas i nie stwierdzono nieprawidłowych efektów jego funkcjonowania. II. Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy zgłosiła uwagi: 1) Propozycja dodania do katalogu podmiotów, które mogą organizować kursy na kierownika i wychowawcę wypoczynku określonych w projekcie przepisu 14 ust. 1 zmienianego rozporządzenia instytucji rynku pracy, o których mowa w art 68a ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Uwaga została uwzględniona. 2) Uzupełnienie przepisu przejściowego 2 rozporządzenia o sformułowanie w życie. Uwaga została uwzględniona. 3) Propozycja przeformułowania w załączniku nr 4 do zmienianego rozporządzenia w lp. 4 w module ruch i rekreacja ostatniego tiret: organizacja zajęć dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Uwaga została uwzględniona. 4) Weryfikacja sumaryczna liczby wykładów i ćwiczeń w załączniku nr 4 do zmienianego rozporządzenia. Uwaga została przyjęta. 3

III. Paweł Henc firma Henc i Spółka" zgłosił uwagi: 1) Propozycja uzupełnienia projektu rozporządzenia o przepis dotyczący wydania pozwolenia na prowadzenie kursów na kierownika lub wychowawcę wypoczynku w formie decyzji administracyjnej właściwego kuratora oświaty. Wprowadzenie powyższej zmiany wymaga regulacji na poziomie ustawy. 2) Propozycja wykreślenia instruktorów PTTK z grupy osób (nauczycieli, czynnych instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika, przodowników turystyki kwalifikowanej, instruktorów Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego oraz trenerów i instruktorów sportu), które nie muszą odbyć kursu na wychowawcę wypoczynku. Kadra PTTK spełnia wewnętrzne określone przez organizację warunki zdobywania stopni instruktorskich, w tym posiada doświadczenie nabyte w ich trakcie niezbędne do pracy z dziećmi i młodzieżą. 3) Propozycja usunięcia zajęć praktycznych w module ruch i rekreacja w załączniku nr 4 zmienianego rozporządzenia w lp. 4. Wprowadzenie formy zajęć praktycznych będzie miało korzystny wpływ na podniesienie jakości realizowanych treści oraz w efekcie na potencjalnych uczestników wypoczynku będących pod opieką osoby, która ukończyła kurs bezpośrednio nabywając umiejętności. Program szkolenia obejmuje także zajęcia praktyczne z zakresu udzielania pomocy, w tym czynności ratujących życie, również poprzez praktyczne działanie umożliwiające nabycie umiejętności do podejmowania właściwych decyzji i zachowań w trakcie ewentualnych zdarzeń, wypadków i niebezpieczeństw. 4) Propozycja wykreślenia dodawanego przepisu 14 ust. 3 do zmienianego rozporządzenia: Kursy, o których mowa w 1 ust. 3 pkt 4 i ust. 4 pkt 2, kończą się egzaminem sprawdzającym wiedzę i umiejętności zdobyte podczas kursu. Obowiązkowy egzamin, który będzie odbywać się np. w siedzibie organizatora kursu lub miejscu przez niego wyznaczonym, umożliwi faktyczne sprawdzenie wiedzy i umiejętności kandydatów na kierowników i wychowawców wypoczynku. 5) Propozycja wykreślenia dodawanego przepisu 14 ust. 5 do zmienianego rozporządzenia: Organizatorzy kursów, o których mowa w ust. 1, w miejscu przeprowadzania egzaminu sprawdzają tożsamość zdających na podstawie okazanego dokumentu potwierdzającego tożsamość. 4

Organizator kursu na kierownika i wychowawcę wypoczynku powinien posiadać możliwość potwierdzenia tożsamości osoby, która przystępuje do egzaminu w celu otrzymania zaświadczenia. 6) Propozycja zmiany projektowanego przepisu przejściowego 3: Osoby, które przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia rozpoczęły lub ukończyły kurs na kierownika albo wychowawcę wypoczynku i uzyskały odpowiednie zaświadczenie, mogą być kierownikami albo wychowawcami wypoczynku, o których mowa odpowiednio w 1 ust. 3 albo ust. 4 rozporządzenia wymienionego w 1 niniejszego rozporządzenia. Uwaga została uwzględniona. Uwzględniono osoby, które po wejściu w życie przepisów były w trakcie odbywania kursów, o których mowa w 2 projektowanego rozporządzenia. 7) Propozycja wejścia w życie przepisów projektowanego rozporządzenia w dniu 1.01.2016 r. Przepisy rozporządzenia wejdą w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia. Zakres merytoryczny zmian dotyczący uaktualnienia programów kursów na kierownika i wychowawcę wypoczynku ma na celu ważny interes społeczny uzupełnienie wiedzy i umiejętności kandydatów na kierowników i wychowawców wypoczynku oraz umożliwienie zatrudniania kadry z kwalifikacjami nabytymi na podstawie nowych przepisów, już w czasie ferii letnich w roku szkolnym 2014/2015. 8) Propozycja zastąpienia zajęć praktycznych realizowanych w trakcie kursów wyjazdem na wypoczynek kandydata na kierownika lub wychowawcę wypoczynku w roli pomocy pedagogicznej. Po powrocie organizator wydaje zaświadczenie o ukończeniu kursu. Osoba w trakcie odbywania kursu nie posiada kwalifikacji do podejmowania czynności pomocniczych dotyczących uczestników. 9) Ponadto, propozycja zwolnienia kandydata na kierownika lub wychowawcę wypoczynku z odbycia części kursu w module dotyczącym pierwszej pomocy, jeśli przedstawi on zaświadczenie o ukończeniu kursu pierwszej pomocy. Propozycja wymaga analizy programów szkoleń z pierwszej pomocy dostępnych na rynku komercyjnym oraz szczegółowych warunków rozwiązań dotyczących uprawnienia organizatorów kursów do udzielania takiego zwolnienia. 10) Propozycja zwiększenia kontroli kuratorów oświaty podczas nauki i podczas wypoczynku. Propozycja zmian wykracza poza zakres merytoryczny nowelizacji tego rozporządzenia. 5

11) Zmniejszyć grupy podopiecznych, jakimi ma zajmować się wychowawca podczas wypoczynku. Propozycja zmian wykracza poza zakres merytoryczny nowelizacji tego rozporządzenia. 12) Przy większych (osobowo) koloniach czy obozach wprowadzić dodatkową osobę (lub osoby) na stanowisko kierownika i jego zastępców. Propozycja zmian wykracza poza zakres merytoryczny nowelizacji tego rozporządzenia. 13) Sprawować nadzór i kontrolę nad zagranicznymi wypoczynkami dzieci i młodzieży. Rozwiązania prawne dotyczące nadzoru nad wypoczynkiem organizowanym w kraju i za granicą znajdują się w obecnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania, zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie wypoczynku. IV. Artur Piasecki Biuro Turystyczne PUTiW Bytom, ul. Korfantego 1 zgłosił uwagi: 1) zarzuca się, że program kursu dla kandydatów na wychowawców wypoczynku dzieci i młodzieży jest niedostosowany do współczesnych kolonii, do potrzeb dzieci oraz oczekiwań rodziców, ponieważ tematy, którychw obecnych czasach nie ma możliwości wprowadzić w życie na wypoczynku dzieci i młodzieży ze względu na bezpieczeństwo dzieci np.prace społeczno użyteczne, zajęcia praktyczno techniczne. Program kursu na wychowawcę uwzględnia szeroki zakres tematów, które mogą zostać wykorzystane w czasie wypoczynku. Należy pamiętać, że wypoczynek obecnie organizowany jest w wielu formach, w tym aktywnych (surwiwal), oraz o różnej specyfice np. obozy ekologiczne. W związku z powyższym tematyka zajęć na kursie powinna umożliwić nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu organizacji zajęć różnego typu w zależności od potrzeb uczestników wypoczynku. 2) Propozycja wprowadzenia do programu kursu zagadnień: Psychologia rozwojowa dziecka Praca z dzieckiem trudnym Przepisy prawa dotyczące nieletnich Elementy metod i technik komunikacji interpersonalnej z rodzicami i prawnymi opiekunami. 6

Uwaga częściowo została uwzględniona. Do załącznika nr 4 do zmienianego rozporządzenia Program kursu na wychowawcę wypoczynku projektu rozporządzenia dodane zostały zajęcia: elementy psychologii rozwojowej i wychowawczej, z uwzględnieniem potrzeb dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnym, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym oraz organizacja zajęć dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnym, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Ponadto poszerzony został katalog zajęć z zakresu bezpieczeństwa życia i zdrowia uczestników wypoczynku o tematy: przepisy dotyczące bezpieczeństwa, w tym zasady postępowania w przypadku czynów karalnych popełnianych przez nieletnich oraz wykroczeń i przestępstw popełnianych przez opiekunów, abc ratownictwa przedmedycznego z wykorzystaniem sprzętu do ćwiczeń udzielania pierwszej pomocy, w tym zestawu do podstawowych zabiegów resuscytacyjnych (m.in. fantom, defibrylator) 3) Propozycja organizowania praktyk studenckich wyjazdów na kolonie studentów kierunków pedagogicznych jako obowiązek. Tak, aby każdy młody człowiek mógł sprawdzić się jako przyszły pedagog czy podoła w pracy z dziećmi. Propozycja wprowadzenia zmian w programach studiów uczelni wykracza poza zakres merytoryczny nowelizacji tego rozporządzenia. 4) Propozycja pozostawienia prowadzenia kursów na kierowników i wychowawców wypoczynku z wykorzystaniem technik informatycznych, w formie on-line. Organizatorzy kursów mogą realizować wybrane działania z wykorzystaniem technik informacyjnych. Jednocześnie uwzględnienie w programie kursów na kierownika i wychowawcę wypoczynku zajęć praktycznych wpłynie na podniesienie jakości realizowanych treści. W efekcie opiekę nad uczestnikiem wypoczynku będzie sprawował wychowawca, który ukończył kurs zapewniający wiedzę i umiejętności. V. Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego wniósł o doprecyzowanie zapisów zawartych w dodawanym 14 ust. 2 zmienianego rozporządzenia dotyczącym programu kursów na kierownika wypoczynku oraz na wychowawcę wypoczynku, czy programy te należy traktować jako ramowe, wymagające uszczegółowienia treści materiału nauczania oraz uzupełnienia o informacje dodatkowe takie jak założenia organizacyjno-programowe, cele nauczania, wskazówki metodyczne, wykaz literatury czy też jako wystarczające do zorganizowania kursów dla kierownika wypoczynku oraz wychowawcy wypoczynku. 7

Program kursów należy traktować jak w obecnie obowiązującym rozporządzeniu w sprawie wypoczynku. Program kursów zawiera główne moduły tematyczne, które wymagają wypełnienia odpowiednią treścią, w formach oraz liczbie godzin wskazanej w załącznikach do zmienianego rozporządzenia. VI. Towarzystwo Turystów Przyrodników i Krajoznawców zgłosiło uwagi: 1) Propozycja uzupełnienia katalogu osób zwolnionych z obowiązku odbycia kursu na wychowawcę wypoczynku o instruktorów turystyki kwalifikowanej, przewodników i pilotów wycieczek. Proponowane rozwiązanie wprowadza zasadnicze zmiany w katalogu osób podlegających wyłączeniu z obowiązku ukończenia kursu na wychowawcę wypoczynku. Uwaga wykracza poza zakres nowelizacji. Propozycja zmiany wymaga konsultacji z podmiotami, których ona dotyczy. 2) Propozycja uzupełnienia załącznika 1 w pkt 3 Program kursu na kierownika wypoczynku w czasie wycieczek i imprez turystyki kwalifikowanej lub wymienić pozostałe formy turystyki kwalifikowanej. Uwaga częściowo została uwzględniona. 3) Propozycja uzupełnienia załącznika nr 4 do zmienianego rozporządzenia w pkt 4 Program kursu na wychowawcę wypoczynku współpraca ze służbami ratowniczymi (ratownictwo medyczne, wodne, górskie). W obecnie obowiązującym rozporządzeniu w sprawie wypoczynku w programie kursu na wychowawcę wypoczynku powyższe zagadnienie występuje jako ćwiczenia z masowej nauki pływania jako element bloku Wychowanie fizyczne i sport. Natomiast w nowelizacji rozporządzenia uaktualniono tematykę - uczestnikom kursu przekazuje się informacje o metodach nauki technik pływania w bloku Ruch i rekreacja. VII. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Gminnych Samorządowych Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli zgłosiło uwagi: 1) Wyraziło pozytywną ocenę dotyczącą ujednolicenia wzorów zaświadczeń oraz obowiązku identyfikacji osoby zdającej egzamin. 2) W projekcie rozporządzenia wybiórczo i praktycznie potraktowano zakres tematyczny zagadnień i programów oraz czasu jego realizacji (dot. pracy z dzieckiem niepełnosprawnym, ratownictwem przedmedycznym i zasadami postępowania w przypadku czynów karalnych popełnianych przez nieletnich). 8

Uwaga została sformułowana zbyt ogólnie, przez co nie ma możliwości odniesienia się do niej. 3) W programie dotyczącym kursu dla kandydatów na wychowawców nie ma konsekwencji ilości godzin w programie tzn. nie jest w podsumowaniu wyróżniona ilość godzin form: wykłady/ćwiczenia oraz zajęcia praktyczne. Sugerujemy to uszczegółowić wskazując liczbę godzin wykładów i liczbę godzin ćwiczeniowych - i raczej zwiększyć sumaryczną ilość godzin do co najmniej 40 h, dodając moduł Praca z dzieckiem o specjalnych potrzebach. Uwaga została częściowo uwzględniona. W podsumowaniu wyróżniono liczbę godzin dla poszczególnych form realizacji kursów na kierownika i wychowawcę wypoczynku uaktualniono tematy zawarte w programach. Nie zwiększono liczby godzin do 40. 4) Wątpliwości budzi propozycja posiadania przez wychowawcę wypoczynku wykształcenia niższego niż średnie. Uwzględniając dzisiejsze realia i konieczność posiadania umiejętności społecznych na poziomie szkoły średniej zapis taki nie wydaje się zasadny. Sugerujemy, aby każdy, kto zajmuje się organizacją wypoczynku (kierownik, wychowawca) miał obowiązek posiadania średniego wykształcenia. Powyższe wyłączenie dotyczy tylko czynnych instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika, którzy pełnią funkcję kierownika lub wychowawcy w formach wypoczynku prowadzonych przez organizacje harcerskie. Członek organizacji harcerskiej, który otrzymuje stopień co najmniej przewodnika po spełnieniu wewnętrznych wymagań organizacji, obok wiedzy posiada także doświadczenie nabyte w trakcie ich zdobywania. Powyższe przygotowanie jest wystarczające do pracy podczas wypoczynku organizowanego przez harcerzy i dla harcerzy. Ponadto, powyższy przepis obowiązywał dotychczas i nie stwierdzono nieprawidłowych efektów jego funkcjonowania. 2. Przedstawienie wyników zasięgnięcia opinii, dokonania konsultacji albo uzgodnienia projektu z właściwymi organami i instytucjami Unii Europejskiej, w tym Europejskim Bankiem Centralnym. Projekt zmienianego rozporządzenia nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Powyższa opinia o zgodności z prawem Unii Europejskiej projektu ww. rozporządzenia, została wyrażona zgodnie z art. 13 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 743 i 984) przez ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. 3. Wskazanie podmiotów, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem w trybie przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa wraz ze wskazaniem kolejności dokonania zgłoszeń albo informację o ich braku 9

Brak podmiotów, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem w trybie przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa. 10