Unia Europejska na forum Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO znaczenie norm KKŻ FAO/WHO dla prawodawstwa unijnego

Transkrypt

1 Unia Europejska na forum Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO znaczenie norm KKŻ FAO/WHO dla prawodawstwa unijnego Marzena Chacińska Dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej GIJHARS Punkt Kontaktowy Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO dla Polski Warszawa, 13 listopada 2014

2 Plan prezentacji INFORMACJE OGÓLNE O CZŁONKOSTWIE TRYB PRZYGOTOWAŃ UE DO SESJI KKŻ KKŻ WAŻNA DLA UE - DLACZEGO? WPŁYW KKŻ NA PRAWO UE

3 Informacje ogólne o członkostwie POLSKA W KKŻ FAO/WHO UNIA EUROPEJSKA W KKŻ FAO/WHO POLSKA W UNII EUROPEJSKIEJ

4 Przystąpienie UE do KKŻ FAO/WHO Wspólnota Europejska członkiem FAO Rozpoczęcie negocjacji o przystąpieniu do KKŻ Unia Europejska organizacją członkowską w KKŻ Zasady członkostwa uregulowane w Podręczniku Procedur KKŻoraz Decyzji Rady 2003/822/WE z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie przystąpienia Wspólnoty Europejskiej do Komisji Kodeksu Żywnościowego

5 Decyzja Rady 2003/822/WE Preambuła cel przystąpienia Dokument przystąpienia krótki list z wnioskiem do DG FAO Jednolita deklaracja WE wykonywanie kompetencji UE i PCzUE podczas sesji KKŻ Porozumienie między Radą UE a Komisją Europejską przygotowania do posiedzeń, wygłaszanie stanowisk i wykonywanie prawa do głosowania

6 Podręcznik procedur Zasada II Statutu KKŻ-Organizacje Członkowskie procedures-strategies/ procedural-manual/en/

7 Zasady członkostwa UE w KKŻ Alternatywne prawo głosu UE z Państwami Członkowskimi UE m.in. prawo reprezentowania PCUE przez UE w ściśle określonych przypadkach Podział kompetencji i prawo głosowania dokument na każdą sesję Liczba głosów UE równa liczbie PCUE obecnych na sesji UE nie ma prawa wybieralności na stanowiska przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i innych funkcji i nie ma prawa głosu w tych obszarach Konieczność utworzenia Punktu Kontaktowego KKŻ dla UE Komisja Europejska DG SANCO

8 Koordynacja przygotowań UE i PCzUE GRUPA ROBOCZA RADY UE DS. CODEX ALIMENTARIUS PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE UE PREZYDENCJA UE - PRZEWODNICTWO SEKRETARIAT RADY UE KOMISJA EUROPEJSKA ZESPÓŁ DS. KKŻ I EKSPERCI KE Silne powiązania z innymi grupami roboczymi Rady UE i grupami ekspertów działającymi przy KE

9 Koordynacja przygotowań UE i PCzUE

10 Przygotowania wewnętrzne KE PUNKT KONTAKTOWY KKŻ DLA UE DG ZDROWIE I KONSUMENCI (DG SANCO) Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (Parma) Europejska Agencja Leków (Londyn) DG Gospodarka Morska i Rybołówstwo (DG MARE KE) DG Rolnictwo i Rozwój Obszarów Wiejskich (DG AGRI KE) Wspólne Centrum Badawcze JRC (DG KE)

11 Koordynacja na poziomie UE Codex Codex doc doc Wewnętrzne uzgodnienia KE EU EU draft draft pos. pos. Sekretariat Rady UE PCzUE Sekretariat KKŻ Punkt Kontaktowy UE Uzgodnione stanowisko Nieuzgodnion e stanowisko EU EU common common pos. pos. EU EU common common pos. pos. Spotkanie Grupy Roboczej Rady UE Spotkania Koordynacyjne podczas sesji 11

12 Rezultaty przygotowań UE i PCzUE PISEMNE KOMENTARZE UE PISEMNE KOMENTARZE PCzUE PODZIAŁ KOMPETENCJI I PRAWA GŁOSU POMIĘDZY UE A PCzUE STANOWISKA UE NA SESJE WSPÓLNE STANOWISKA PCzUE NA SESJE INDYWIDUALNE STANOWISKA PCzUE

13 Kto z UE uczestniczy w sesjach KKŻ? Państwa członkowskie UE Prezydencja UE Sekretariat Generalny Rady UE Komisja Europejska (Punkt Kontaktowy UE wraz z ekspertami KE)

14 Kto zabiera głos w imieniu UE i jej państw członkowskich na sesjach KKŻ? PRAWO NIEZHARMONIZOWANE PRAWO CZĘŚCIOWO ZHARMONIZOWANE PRAWO ZHARMONIZOWANE KOMPETENCJE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH KOMPETENCJE MIESZANE KOMPETENCJE UNII EUROPEJSKIEJ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE GŁOSUJĄ UNIA EUROPEJSKA GŁOSUJE PREZYDENCJA (Państwo przewodniczące Radzie Unii Europejskiej) - wspólne stanowisko - KOMISJA EUROPEJSKA LUB PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE UE - indywidualne stanowisko -

15 Podział kompetencji i prawa głosu

16 Dlaczego KKŻ ważna dla UE? Cele KKŻ FAO/WHO są zgodne z celami Unii Europejskiej w zakresie środków zmierzających do ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt bądźroślin względnie ochrony środowiska naturalnego, a także związanych z tym środków w handlu międzynarodowym oraz harmonizacjąustawodawstwa krajowego Wzrost znaczenia prawnego norm, wytycznych i zaleceń Kodeksu Żywnościowego - odniesienia do KKŻ w porozumieniach WTO

17 Dlaczego KKŻ ważna dla UE? Zapewnianie, że w toku przygotowywania, negocjacji i przyjmowania norm KKŻ uwzględni zasadnicze interesy UE i PCUE Umacnianie spójności między normami, wytycznymi lub zaleceniami i innymi tekstami przyjętymi przez KomisjęKodeksu Żywnościowego a przepisami UE Wpływ UE na kształt globalnych rozwiązańw zakresie bezpieczeństwa i jakości żywności oraz praktyk w handlu międzynarodowym

18 Dlaczego KKŻ ważna dla UE? Sektor produkcji żywności i napojów to największy sektor przemysłowy w UE UE to największy światowy importer i eksporter żywności Globalizacja - Codex Alimentarius - światowy punkt odniesienia dla międzynarodowego handlu żywnością KKŻ - forum budowania wspólnego porozumienia między partnerami handlowymi negocjacje UE/państwa trzecie Promowanie europejskich wartości w zakresie bezpieczeństwa i jakości żywności

19 Wpływ KKŻ na prawo UE Nie ma ogólnej /szczegółowej procedury włączania norm KKŻ do przepisów UE (tzw. podejście case by case ) wyjątki! MRLs dla pozostałości leków weterynaryjnych w żywności MRLs dla pozostałości pestycydów w żywności Normy KKŻ brane pod uwagę w przygotowaniu projektów aktów prawnych UE Gdy prawo UE oparte na KKŻ nie wymagana jest odrębna ocena ryzyka EFSA (doradztwo naukowe KKŻ - JECFA, JEMRA, JMPR)

20 Wpływ KKŻ na prawo UE - przykłady - ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 852/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych Preambuła - Niniejsze rozporządzenie uwzględnia zobowiązania międzynarodowe ustanowione w PorozumieniuSanitarnym i Fitosanitarnym WTO oraz międzynarodowe normy w zakresie bezpieczeństwa żywności zawarte w Codex Alimentarius. Jeżeli wytyczne wspólnotowe sąprzygotowane, Komisja zapewnia, że są one opracowywane i upowszechniane uwzględniając właściwe kodeksy praktyki z Codex Alimentarius. General Principles of Food Hygiene(CAC/RCP1-1969, Rev. 1997, 2003), Annex on HACCP

21 Wpływ KKŻ na prawo UE - przykłady - ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 470/2009 z dnia 6 maja 2009 r. ustanawiające wspólnotowe procedury określania maksymalnych limitów pozostałości substancji farmakologicznie czynnych w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego W przypadkach gdy okazuje sięto niezbędne ze względu na ochronęzdrowia ludzkiego, określa się maksymalny limit pozostałości zgodnie z decyzją Komisji ds. Kodeksu Żywnościowego przy jednoczesnym braku zastrzeżenia ze strony delegacji Wspólnoty opowiadającąsięza określeniem takiego maksymalnego limitu dla substancji farmakologicznie czynnej przeznaczonej do stosowania w weterynaryjnych produktach leczniczych, o ile uwzględnione dane naukowe zostały przedstawione delegacji Wspólnoty przed podjęciem decyzji na forum Komisji ds. Kodeksu Żywnościowego. W tym przypadku nie jest wymagana dodatkowa ocena Agencji (EFSA).

22 Wpływ KKŻ na prawo UE - przykłady - ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 396/2005 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWGW Preambuła -Należy przeprowadzićkonsultacje z partnerami handlowymi Wspólnoty, za pośrednictwem Światowej Organizacji Handlu, na temat proponowanych NDP, a ich uwagi powinny byćuwzględnione przed ustaleniem tych NDP. NDP ustalone na poziomie międzynarodowym przez Komisję Kodeksu Żywnościowego powinny być uwzględnione przy określaniu NDP, biorąc pod uwagę dobrą praktykę rolniczą. CXL oznacza NDP ustalony przez Komisję Kodeksu Żywnościowego; Wymagania dotyczące wniosków w sprawie NDP -jeżeli odpowiednie dane sąpowszechnie dostępne, zwłaszcza w przypadkach gdy substancje czynne zostały jużocenione na mocy dyrektywy 91/414/EWG lub gdy CXL jużistnieje i dane te zostały przedłożone przez wnioskodawcę, Państwo Członkowskie może korzystać z takich informacji przy ocenie wniosku.

23 Wpływ KKŻ na prawo UE - przykłady - DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2014/63/UE z dnia 15 maja 2014 r. zmieniająca dyrektywę Rady 2001/110/WE odnoszącą się do miodu Preambuła -Dyrektywa Rady 2001/110/WE (3) definiuje miód jako naturalnie słodkąsubstancjęprodukowanąprzez pszczoły Apis mellifera ( pszczoły ). Miód składa sięzasadniczo z różnych cukrów, przeważnie fruktozy i glukozy, jak równieżinnych substancji, takich jak kwasy organiczne, enzymy oraz stałe cząstki pochodzące ze zbioru miodu Wymogi te są zgodne z normą dotyczącą miodu w Kodeksie Żywnościowym (Codex Stan , rev. 2001).

24 Wpływ KKŻ na prawo UE - przykłady - ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Ocena równoważności uwzględnia wytyczne CAC/GL Kodeksu Żywnościowego Guidelines for the Production, Processing, Labelling and Marketing of Organically Produced Foods, rev. 2013) ROZPORZĄDZENIE RADY (EWG) NR 1536/92 z dnia 9 czerwca 1992 r. ustanawiające wspólne normy handlowe w odniesieniu do konserwowanego tuńczyka i bonito (CODEX STAN for Canned Tuna and Bonito, rev. 2013) ROZPORZĄDZENIE RADY (EWG) NR 2136/89 z dnia 21 czerwca 1989 r. ustanawiające wspólne normy handlowe w odniesieniu do konserwowanych sardynek (CODEX STAN for Canned Sardines and Sardine-Type Products, rev. 2013) INS International Numbering System dla substancji dodatkowych do żywności = system numerowania w UE

25 Konkluzje Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa października 2012 (fragment) WYRAŻAJĄC UBOLEWANIE nad faktem, że międzynarodową normę wyznaczającąnajwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości dla raktopaminy w wołowinie i wieprzowinie przyjęto podczas 35. posiedzenia Komisji Kodeksu Żywnościowego zwykłą większością głosów, przy czym o większości przesądziły zaledwie dwa głosy. PODKREŚLAJĄC, że stosowanie leków weterynaryjnych jako stymulatorów wzrostu oraz przywóz mięsa ze zwierząt poddanych działaniu tych substancji są surowo zabronione w Unii Europejskiej. UWAŻA, że w ścisłej współpracy z Komisją Europejską należy przeprowadzić dogłębnąanalizę w celu znalezienia sposobów na utrzymanie i wzmocnienie w Komisji Kodeksu Żywnościowego procesu decyzyjnego opartego na konsensusie.

26 Konkluzje Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa października 2012 STWIERDZA, ŻE w celu dopilnowania, by międzynarodowe normy żywnościowe sprzyjały wysokiemu poziomowi ochrony zdrowia konsumentów i uczciwym praktykom w handlu żywnością, Unia Europejska i jej państwa członkowskie powinny kierowaćsięstrategiądziałań z myślą o zwiększeniu ich wpływu na prace Komisji Kodeksu Żywnościowego, w szczególności poprzez: uświadamianie zainteresowanym podmiotom, a także krajowym organom administracyjnym, znaczenia i skutków przyjmowania przez Komisję Kodeksu Żywnościowego międzynarodowych norm; podejmowanie działań, które umożliwiąlepsze reagowanie na prośby o dane kierowane przez międzynarodowe organy oceny ryzyka; polepszenie współpracy między organami oceny ryzyka FAO/WHO a innymi niezależnymi agencjami odpowiedzialnymi za ocenęryzyka;

27 Konkluzje Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa października 2012 Unia Europejska i jej państwa członkowskie powinny kierować się strategią działań z myślą o zwiększeniu ich wpływu na prace Komisji Kodeksu Żywnościowego, w szczególności poprzez: zwiększanie udziału krajowych ekspertów w posiedzeniach komitetów Komisji Kodeksu Żywnościowego; identyfikowanie na wczesnym etapie potencjalnie drażliwych kwestii i opracowywanie strategii radzenia sobie z nimi, zanim odpowiednie projekty norm zostaną omówione przez Komisję Kodeksu Żywnościowego. utrzymywanie ściślejszych kontaktów i lepsze koordynowanie działańz europejskimi państwami, które nie należądo UE,w celu wypracowywania wspólnych stanowisk;

28 Konkluzje Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa października 2012 Unia Europejska i jej państwa członkowskie powinny kierować się strategią działań z myślą o zwiększeniu ich wpływu na prace Komisji Kodeksu Żywnościowego, w szczególności poprzez: zwracanie się do pozostałych państw trzecich z odpowiednim wyprzedzeniem, zanim jeszcze kontrowersyjne zagadnienie zostanie omówione przez odpowiedni komitet Komisji Kodeksu Żywnościowego lub przez Komisję, tak by lepiej informować o stanowisku UE i jej państw członkowskich oraz by uzyskać poparcie; utrzymywanie kontaktów z innymi regionalnymi komitetami z myślą o lepszym informowaniu o stanowisku Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego Komisji Kodeksu Żywnościowego ds. Europy; czuwanie nad tym, by istniejące instrumenty finansowania były wykorzystywane do skutecznych i ukierunkowanych działań.

29 Dziękuję