Projekt 27 lutego 2012 r. UZASADNIENIE

Transkrypt

1 UZASADNIENIE W związku z wejściem w życie nowej ustawy bezpieczeństwie morskim, zaistniała konieczność opracowania nowych przepisów wykonawczych regulujących kwalifikacje zawodowe marynarzy. Projekt rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy stanowi wykonanie delegacji zawartej w art. 68 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. Nr 228, poz. 1368), zgodnie z którą minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania kwalifikacyjne do zajmowania stanowisk na statkach morskich, warunki przyznawania i odnawiania dokumentów kwalifikacyjnych, wzory tych dokumentów oraz sposób ich ewidencji, a także sposób obliczania czasu praktyki pływania na statkach. Zgodnie z ww. delegacją ustawową, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi również warunki, jakie powinny spełniać osoby posiadające zagraniczne dyplomy lub świadectwa wydane na podstawie Konwencji STCW, ubiegające się o stanowiska oficerskie lub nieoficerskie na statkach o polskiej przynależności. Projekt rozporządzenia dostosowuje polskie przepisy z zakresu wydawania dokumentów kwalifikacyjnych i kwalifikacji zawodowych marynarzy do zmian do Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, sporządzonej w Londynie 7 lipca 1978 r., zwanej Konwencją STCW, uchwalonych w czerwcu 2010 r. Zmiany do Konwencji STCW wejdą w życie 1 stycznia 2012 r. i będą obowiązywać we wszystkich państwach będących jej stronami, a więc również w Polsce. Projekt rozporządzenia równocześnie implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/106/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie minimalnego poziomu wyszkolenia marynarzy, która w art. 3 ust. 1 wymaga, by szkolenia marynarzy w państwach członkowskich prowadzone były zgodnie z postanowieniami Konwencji STCW. Przepisy z zakresu certyfikacji rybaków projekt rozporządzenia dostosowuje do wymogów Międzynarodowej konwencji na temat norm szkolenia, wydawania świadectw i pełnienia wacht dla załóg statków rybackich, sporządzonej w Londynie w 1995, zwanej Konwencją STCW-F. Konwencja ta wejdzie w życie 29 września 2012 r. i obowiązywać będzie państwa członkowskie Międzynarodowej Organizacji Morskiej, w tym Polskę. Dział I projektu, podobnie jak w aktualnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 4 lutego 2005 r. w sprawie 1

2 wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy (Dz. Nr 47, poz. 445, oraz z 2011 r. Nr 01, poz. 12), zawiera przepisy o charakterze ogólnym. W katalogu definicji proponuje się wprowadzenie definicji statku morskiego, dotychczas niezdefiniowanego w przepisach dotyczących kwalifikacji zawodowych marynarzy. W związku z dostosowaniem do Konwencji STCW-F, słowniczek definicji poszerzono o definicje: wód ograniczonych i nieograniczonych, łodzi rybackiej oraz długość łodzi rybackiej. W dziale tym znajdują się również ogólne zasady wydawania dokumentów kwalifikacyjnych, uznawania dokumentów wydanych za granicą, jak również zasady ubiegania się o polskie dokumenty kwalifikacyjne przez obcokrajowców. Dział II reguluje zasady ubiegania się o świadectwa na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym oraz maszynowym (w specjalności mechanicznej i elektrycznej). Określa także warunki przyznawania świadectw kucharzom okrętowym. W stosunku do przepisów aktualnie obwiązujących, dział ten poszerzono o wymogi niezbędne do wydania świadectwa elektroautomatyka, ustanowionego przez zmienioną Konwencję STCW. Zmodyfikowano również wymogi ubiegania się o świadectwa marynarza i starszego marynarza wachtowego oraz motorzysty i starszego motorzysty wachtowego. W dziale III określono zasady ubiegania się o dyplomy na poziomie operacyjnym i zarządzania w żegludze międzynarodowej w dziale pokładowym i maszynowym oraz w żegludze przybrzeżnej i krajowej w dziale pokładowym. Projekt proponuje zmiany w warunkach ubiegania się o dyplom oficera elektroautomatyka, dostosowując przepisy z tego zakresu do wymogów Konwencji STCW. W projekcie, w stosunku do aktualnie obowiązujących przepisów, proponuje się zmianę zasad ubiegania się o dyplomy : kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3 000, kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kw do kw, starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych kw. poprzez likwidację obowiązującego w aktualnych przepisach wymogu odbycia szkolenia w ośrodku szkoleniowym na te dyplomy. Zmiana podyktowana jest faktem, iż Konwencja STCW wymaga odbycia szkolenia i złożenia egzaminu na poziomie zarządzania, natomiast osoby aplikujące o wymienione wyżej dyplomy odbyły takie szkolenie przy ubieganiu się o dyplomy niższe, starszego oficera i drugiego mechanika. Dyplomy kapitanów i starszych oficerów mechaników, zgodnie z wymogami Konwencji STCW, zdobywane byłyby 2

3 poprzez praktykę pływania o wymaganej długości, bez konieczności ponownego nabywania wiedzy na poziomie zarządzania. Proponuje się także likwidację dyplomu oficera mechanika. Zmiana wynika z poprawek do Konwencji STCW, przyjętych w 2010 r. Zmiany Konwencji przewidują utworzenie stanowiska starszego motorzysty, którego zakres uprawnień pokrywa się z zakresem przypisanym w rozporządzaniu z dnia z dnia 4 lutego 2005 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy oficerowi mechanikowi. Stąd też w projekcie rozporządzenia planuje się likwidację tego dyplomu i zastawienie go świadectwem starszego marynarza, wydawanym na podstawie Konwencji STCW. Dodatkowo w projekcie, w dziale II i III, aktualizuje się wymogi ubiegania się o dyplomy i świadectwa w żegludze międzynarodowej w dziale pokładowym i maszynowym, likwidując niektóre z alternatywnych ścieżek dochodzenia do danego dokumentu, z których ubiegających się nie korzystali. Dział IV określa warunki przyznawania dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe w rybołówstwie morskim. W związku z dostosowaniem aktualnych przepisów z tego zakresu do wymogów Konwencji STCW-F, wprowadzono dyplom szypra żeglugi nieograniczonej, uprawniając go do dowodzenia statkami rybackim o długości powyżej 24 m w żegludze nieograniczonej. Zmodyfikowano również uprawnienia wynikające ze świadectwa starszego rybaka, ograniczając możliwość zajmowania stanowiska oficera do statków o długości do 24 m (w aktualnych przepisach wielkość statku nie jest określona). Zmieniono także uprawnienia wynikające z dyplomów szypra 1 i 2 klasy rybołówstwa morskiego. Szypra 2 klasy rybołówstwa morskiego upoważniono do dowodzenia jednostkami o długości do 24 m w żegludze ograniczonej i jednostkami do 15 m, bez względu na zasięg żeglugi, oraz do zajmowania stanowiska oficera wachtowego na statkach rybackich do 24 m bez względu na rodzaj żeglugi, oraz na wszystkich statkach w żegludze ograniczonej. Szypra 1 klasy upoważniono natomiast do zajmowania stanowiska kapitana na wszystkich statkach rybackich na wodach ograniczonych i na statkach o długości do 24 m na wodach nieograniczonych oraz do zajmowania stanowiska oficera wachtowego na każdym statku rybackim, bez względu na rodzaj żeglugi. Dział V reguluje kwestie obowiązkowych przeszkoleń w zakresie bezpieczeństwa i specjalistycznych, wymaganych na poszczególnych typach statków. W stosunku do aktualnie obowiązujących przepisów, uproszczono wymogi odnośnie obowiązkowych przeszkoleń dla osób pracujących na łodziach rybackich w żegludze krajowej, zastępując wymóg odbycia 3 przeszkoleń (w zakresie indywidualnych technik ratunkowych, ochrony przeciwpożarowej i 3

4 elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy) możliwością odbycia szkolenia zintegrowano. W dziale VI określa się sposoby zaliczania praktyki pływania na poszczególnych typach statków oraz warunki odnawiania dokumentów kwalifikacyjnych. W projekcie nie proponuje się zmian w stosunku do aktualnie obowiązujących przepisów z działu VII. Dział VII zawiera przepisy przejściowe oraz końcowe. Określa się w nim zasady wymiany dokumentów kwalifikacyjnych wydanych na podstawie wcześniejszych przepisów w zakresie kalifikacji załóg statków morskich na dokumenty zgodne z przepisami projektu. W projekcie usunięto z przepisów dotychczasowe rozwiązania pozwalające na uzyskanie określonego dyplomu lub świadectwa, które nie były wykorzystywane przez marynarzy. Określono również ostateczne terminy dla wymiany dotychczasowych dokumentów kwalifikacyjnych, ponieważ dotychczasowa praktyka legislacyjna utrzymuje w mocy dokumenty wydane jeszcze na podstawie rozporządzeń z 1983 r. i wszystkich późniejszych. Taka sytuacja generuje problemy podczas inspekcji statków oraz uniemożliwia uzyskanie danych statystycznych dotyczących marynarzy zatrudnionych w żegludze krajowej i rybołówstwie. W projekcie rozporządzenia przewiduje się, iż dyplomy i świadectwa uzyskać można wyłącznie po ukończeniu szkoleń w morskich jednostkach edukacyjnych. W konsekwencji, w dziale VII zrezygnowano z dotychczasowego upoważnienia dyrektora urzędu morskiego do wydawania dokumentów kwalifikacyjnych osobom, które nie spełniają wszystkich warunków na dany dyplom lub świadectwo, określonych w projekcie. Przepis ten zastąpiono wymogiem udokumentowania przez osoby ubiegające się o dokumenty kwalifikacyjne, że ich praktyka pływania odpowiada praktyce określonej w rozporządzeniu. Zmianą w stosunku do aktualnie obowiązującego rozporządzenia, jest nałożenie na dyrektora urzędu morskiego obowiązku informowania ministra właściwego ds. gospodarki morskiej o każdej zgodzie na odstępstwa od przepisów, jak również do przesyłania całorocznych statystyk tego typu decyzji. Projekt rozporządzenia nie podlega notyfikacji Komisji Europejskiej, zgodnie z 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.). Projekt rozporządzenia nie podlega konsultacjom w celu uzyskania opinii z Europejskim Bankiem Centralnym lub innym właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej, o których mowa w 12a Uchwały Rady Ministrów Nr 49 z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. nr 13 z 2002 r., poz. 221, z późn. zm.). 4

5 Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), przedmiotowy projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. W związku z koniecznością modyfikacji systemu, przy wykorzystaniu którego urzędy morskie przygotowują dokumenty kwalifikacyjne marynarzy, proponuje się, aby projekt rozporządzenia wszedł w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Projekt rozporządzenia jest zgodny z przepisami prawa Unii Europejskiej. 5

6 OCENA SKUTKÓW REGULACJI I. Cel wprowadzenia rozporządzenia W związku z wejściem w życie nowej ustawy bezpieczeństwie morskim, zaistniała konieczność opracowania nowych przepisów wykonawczych regulujących kwalifikacje zawodowe marynarzy. Projekt rozporządzenia dostosowuje również przepisy z zakresu wydawania dokumentów kwalifikacyjnych i kwalifikacji zawodowych marynarzy do zmian do Konwencji STCW, które wejdą w życie 1 stycznia 2012 r. II. Podmioty, na które oddziałuje rozporządzenie Przepisy projektu rozporządzenia będą oddziaływać na urzędy morskie, jako terenowe organy administracji morskiej, wydające dokumenty kwalifikacyjne, na osoby ubiegające się o uzyskanie lub wymianę dyplomów oficerskich w dziale pokładowym i maszynowym w żegludze międzynarodowej oraz na osoby chcące uzyskać lub wymienić dyplomy w żegludze krajowej i rybołówstwie. III. Wyniki konsultacji społecznych Projekt rozporządzania skierowano do uzgodnień z następującymi podmiotami: 1. Akademia Morska w Gdyni, 2. Akademia Morska w Szczecinie, 3. Akademia Marynarki Wojennej, 4. Szkoła Morska w Gdyni Sp. z o.o., 5. Gdyńska Szkoła Morska, 6. Zespół Szkół Morskich w Gdańsku, 7. Zespół Szkół Morskich w Świnoujściu, 8. Policealna Szkoła Morska w Szczecinie, 9. Technikum Morskie w Zespole Szkół Technicznych i Morskich w Szczecinie, 10. Zespół Szkół Morskich w Darłowie, 11. Zespół Szkół Morskich w Kołobrzegu, 12. Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej w Kędzierzynie-Koźlu, 13. Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej Technikum Żeglugi Śródlądowej w Nakle n. Notecią, 14. Dohle Manning Agency (Poland) Sp. z o.o., 15. Gdańska Akademia Kształcenia Służb Ochrony i Doskonalenia Zawodowego, 16. Ośrodek Szkoleniowy Polsteam s.c. Gdynia, 6

7 17. Studium Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., 18. Ośrodek Szkolenia Ratowniczego Fundacji Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, 19. Akademia Morska Studium GMDSS, 20. Ośrodek Szkoleniowy Akademia Marynarki Wojennej, 21. Ośrodek Szkolenia Zawodowego Gospodarki Morskiej, Centrum Szkolenia Nurków Zawodowych, 22. BERNHARD SCHULTE SHIPMANAGEMENT (POLAND) Sp. z o.o., 23. Straż Portowa Sp. z o.o., 24. Bałtycka Akademia Umiejętności, 25. Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Portowej Straży Pożarnej FLORIAN, 26. Ośrodek Szkoleniowy Ratownictwa Morskiego Akademii Morskiej w Szczecinie, 27. Ośrodek Szkolenia Zawodowego Gospodarki Morskiej w Szczecinie, 28. Ośrodek Szkolenia Morskiego Przy Centrum Kształcenia Zawodowego, 29. Centrum Szkolenia Morskiego ZENIT, 30. Morski Ośrodek Szkoleniowy przy Akademii Morskiej w Szczecinie, 31. Studium Doskonalenia Kadr Oficerskich Akademii Morskiej w Szczecinie, 32. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej - Odział Regionalny w Szczecinie, 33. Ośrodek Szkoleniowy Maritime Safety & Security, 34. POLCARGO INTERNATIONALSpółka z o.o. w Szczecinie - Ośrodek Szkolenia Morskiego w Kołobrzegu, 35. Ośrodek Szkolenia Morskiego LIBRA, 36. Związek Armatorów Polskich, 37. Zrzeszenie Rybaków Morskich Organizacja Producentów, 38. Federacja Związków Zawodowych Marynarzy i Rybaków, 39. Krajowa Sekcja Morska Marynarzy i Rybaków NSZZ Solidarność, 40. Ogólnopolski Związek Zawodowy Oficerów i Marynarzy, 41. Krajowa Izba Gospodarki Morskiej. IV. Skutki wprowadzenia regulacji 1. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie projektu rozporządzenia będzie miało wpływ na budżety urzędów morskich. wydających dokumenty kwalifikacyjne marynarzy, które stosować będą nowe wzory dokumentów, wydawane według nowych wymogów. W związku z tym, że dokumenty kwalifikacyjne drukowane na wcześniej zakupionych blankietach, nie przewiduje się zwiększenia kosztów dla administracji. W związku ze zmianą wzorów dokumentów kwalifikacyjnych (nowa podstawa prawna) i wprowadzeniem nowych świadectw, konieczna będzie modyfikacja systemu, przy wykorzystaniu którego urzędy 7

8 morskie przygotowują dokumenty. Szacuje się, że koszt modyfikacji systemu może wynieść zł netto. Do tej kwoty należy dodać 35% ceny netto za przeniesienie na Urząd Morski w Szczecinie praw autorskich do wprowadzanych zmian oraz podatek VAT - łącznie około zł brutto. 2. Wpływ regulacji na rynek pracy Wejście w życie projektu rozporządzenia będzie miało pozytywny wpływ na rynek pracy. Nowe dokumenty kwalifikacyjne, wydawane na podstawie Konwencji STCW i uznawane przez armatorów na świecie, mogą ułatwić marynarzom posługującym się nimi znalezienie pracy u armatorów zagranicznych. 3. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Wejście w życie projektu rozporządzenia nie wpłynie na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość. Nie będzie miało również wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 4. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny Wejście w życie projektu rozporządzenia nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny. 8