Regulamin Towarowej Giełdy Energii S.A.

Transkrypt

1 Regulamin Towarowej Giełdy Energii S.A. Tekst jednolity sporządzony i ogłoszony przez Zarząd Towarowej Giełdy Energii S.A. w dniu 2 marca 2010 r. na podstawie zmian wprowadzonych Uchwałami Rady Nadzorczej: Nr 68/15/IV/09 z dnia 8 września 2009 r. Nr 86/17/IV/09 z dnia 13 listopada 2009 r. Zmiany zatwierdzone decyzjami Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 18 lutego 2010 r. wchodzą w życie z dniem 6 kwietnia 2010 r.

2 SPIS TREŚCI Cz. I. Część Ogólna Warunki i tryb dopuszczania do obrotu towarów giełdowych Sposoby określenia wymagań jakościowych i standardów przewidzianych dla towarów giełdowych oraz sposoby kontroli ich jakości Zasady wprowadzania towarów do obrotu giełdowego Wykonanie transakcji poprzez dostawę fizyczną towaru Zgłoszenie Operatorowi Systemu Przesyłowego zawartych transakcji giełdowych Dopuszczenie do działania na giełdzie Animator rynku Zawieszenie działalności Członka Giełdy i uchylenie decyzji o dopuszczeniu Członka Giełdy do działania na giełdzie Publikowanie informacji giełdowych Rozstrzyganie kwestii spornych i środki dyscyplinarne Systemy informatyczne Giełdy Opłaty Regulacje giełdowe Cz. II. Regulamin Rynku Dnia Następnego i Bieżącego Zasady obrotu na RDNiB Rozliczenia transakcji sesyjnych i pozasesyjnych zawieranych na RDNiB Zabezpieczenie rozliczeń transakcji zawieranych na RDNiB Cz. III. Regulamin Rynku Gazu Zasady obrotu na RG Rozliczenia transakcji zawieranych na RG Zabezpieczenie rozliczeń transakcji zawieranych na RG Cz. IV Regulamin Rynku Terminowego Przedmiot obrotu Zasady dopuszczania instrumentów pochodnych do obrotu giełdowego Zasady obrotu instrumentami pochodnymi Zasady rozliczeń instrumentów pochodnych Cz. V. Regulamin Rynku Praw Majątkowych Przedmiot obrotu Zasady dopuszczania i wprowadzania Praw Majątkowych do obrotu giełdowego Zasady obrotu Prawami Majątkowymi

3 27 Rozliczenia transakcji zawieranych na RPM w systemie notowań jednolitych i notowań ciągłych Rozliczanie transakcji pozasesyjnych zawieranych na RPM Zabezpieczenie rozliczeń transakcji zawieranych na RPM Rozliczanie przez Giełdę transakcji pozasesyjnych zawartych na RPM Cz. VI. Regulamin Rynku Uprawnień do Emisji Zasady obrotu na RUE Rozliczenia transakcji zawieranych na RUE Zabezpieczenie rozliczeń transakcji zawieranych na RUE Załącznik. Opłaty giełdowe

4 Cz. I. Część Ogólna 1 Warunki i tryb dopuszczania do obrotu towarów giełdowych 1.1 Przedmiotem obrotu na giełdzie towarowej, zwanej dalej giełdą, prowadzonej przez Towarową Giełdę Energii SA z siedzibą w Warszawie, zwaną dalej Giełdą, mogą być następujące towary: energia elektryczna, paliwa ciekłe lub gazowe, gaz wydobywczy, wielkość emisji zanieczyszczeń oraz prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od energii elektrycznej, paliw ciekłych lub gazowych i wielkości emisji zanieczyszczeń, dopuszczone do obrotu na giełdzie, zwane dalej towarami giełdowymi. 1.2 Dopuszczenie towaru giełdowego danego rodzaju do obrotu na giełdzie wymaga uchwały Rady Nadzorczej, o ile niniejszy Regulamin nie przewiduje innego trybu dopuszczenia towaru giełdowego danego rodzaju do obrotu na giełdzie. 1.3 Obrót towarami giełdowymi danego rodzaju dokonywany jest na wyodrębnionych rynkach, tworzonych przez Radę Nadzorczą Giełdy w drodze zmiany niniejszego Regulaminu. 1.4 Giełda prowadzi następujące rynki: a) Rynek Dnia Następnego i Bieżącego (zwany dalej również RDNiB ), b) Rynek Gazu (zwany dalej również RG ), c) Rynek Terminowy (zwany dalej również RT ), d) Rynek Praw Majątkowych (zwany dalej również RPM ), e) Rynek Uprawnień do Emisji (zwany dalej również RUE ). 1.5 Giełda prowadzi Rejestr Świadectw Pochodzenia (zwany dalej RŚP ), stanowiących potwierdzenie wytworzenia energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii, o którym mowa w art. 9e ust. 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne oraz wynikających z nich praw majątkowych (zwanych dalej Prawami Majątkowymi z OZE ). 1.6 Giełda prowadzi Rejestr Świadectw Pochodzenia z Kogeneracji (zwany dalej RŚPK ), o którym mowa w art. 9m ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne. RŚPK prowadzony jest odrębnie dla każdego rodzaju Świadectw Pochodzenia z Kogeneracji, określonych w art. 9l ust. 1 ustawy Prawo energetyczne i stanowiących potwierdzenie wytworzenia energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji, oraz wynikających z nich praw majątkowych (zwanych dalej łącznie Prawami Majątkowymi z Kogeneracji ). 1.7 Prawa Majątkowe z OZE i poszczególne rodzaje Praw Majątkowych z Kogeneracji mogą być przedmiotem obrotu na RPM. 1.8 Przez określenie gaz w niniejszym Regulaminie rozumie się paliwa gazowe, o których mowa w art. 3 pkt 3a) ustawy Prawo energetyczne. 1.9 Przez określenie uprawnienie do emisji w niniejszym Regulaminie rozumie się uprawnienie do wprowadzania do powietrza w określonym czasie jednego megagrama (1 Mg) dwutlenku węgla (CO2) lub ilości innego gazu cieplarnianego stanowiącej odpowiednik 1 Mg dwutlenku węgla, obliczonej z wykorzystaniem współczynników ocieplenia - w przypadku gazów cieplarnianych lub 1 Mg innych substancji, które może być sprzedane, przeniesione lub umorzone na zasadach 4

5 określonych w ustawie z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji Sesje giełdowe odbywają się regularnie w siedzibie Giełdy od poniedziałku do niedzieli w godzinach Sposoby określenia wymagań jakościowych i standardów przewidzianych dla towarów giełdowych oraz sposoby kontroli ich jakości 2.1 Zarząd Giełdy może określić w drodze uchwały wymagania jakościowe i standardy przewidziane dla towarów giełdowych, dopuszczonych do obrotu na giełdzie oraz sposoby kontroli ich jakości, z uwzględnieniem właściwych przepisów w zakresie stosowania w obrocie norm jakościowych. 2.2 Zarząd Giełdy określi standardy jakościowe jakie powinien spełniać gaz w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu. 3 Zasady wprowadzania towarów do obrotu giełdowego 3.1 Towary giełdowe danego rodzaju wprowadza do obrotu na giełdzie Zarząd Giełdy, o ile niniejszy Regulamin nie przewiduje innego trybu wprowadzania towaru giełdowego danego rodzaju do obrotu na giełdzie. 3.2 Zarząd Giełdy może w sytuacjach przewidzianych w niniejszym Regulaminie zawiesić, ograniczyć lub zakończyć obrót poszczególnymi towarami giełdowymi. 5

6 4 Wykonanie transakcji poprzez dostawę fizyczną towaru 4.1 Giełda organizuje obrót towarami giełdowymi i w tym zakresie zapewnia swoim Członkom możliwość zawierania transakcji giełdowych oraz ich sprawny i bezpieczny przebieg. W przypadkach i na zasadach opisanych w niniejszym Regulaminie Giełda dokonuje rozliczenia transakcji zawartych na giełdzie oraz transakcji zawieranych przez Członków Giełdy poza giełdą. W zakresie przewidzianym przez przepisy prawa Giełda może powierzyć dokonywanie rozliczeń transakcji giełdowych podmiotowi zewnętrznemu, na podstawie odpowiedniej umowy i na warunkach określonych w dalszej części Regulaminu. 4.2 Giełda nie ponosi odpowiedzialności za fizyczną dostawę lub odbiór energii elektrycznej lub gazu w ramach wykonania zawartych na giełdzie transakcji. W szczególności Giełda nie jest odpowiedzialna za szkody poniesione w wyniku nie dostarczenia energii elektrycznej lub gazu w ilości wynikającej z transakcji zawartych na giełdzie oraz wad fizycznych gazu będącego przedmiotem takich transakcji. 4.3 Członek Giełdy jest odpowiedzialny za zapewnienie, przed złożeniem zlecenia, zdolności przesyłowej energii elektrycznej lub gazu z operatorem, do którego sieci jest przyłączony. 4.4 Członek Giełdy ponosi ryzyko ograniczeń w dostawach gazu lub energii elektrycznej przez niego zużywanej lub produkowanej w ilości zakontraktowanej na giełdzie w związku z awariami lub ograniczeniami systemu przesyłowego, a różnice te rozliczać będzie przez odpowiednie rynki bilansujące polski system elektroenergetyczny lub gazowy, prowadzone przez odpowiednich Operatorów Systemu, bez możliwości podnoszenia jakichkolwiek roszczeń odszkodowawczych w stosunku do Giełdy. 4.5 Giełda nie ponosi odpowiedzialności w stosunku do Członków Giełdy lub osób trzecich za jakiekolwiek szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania przez Członka Giełdy dostawy lub odbioru przez tego członka (w całości lub części) gazu lub energii elektrycznej zakontraktowanej na giełdzie. 4.6 W przypadkach, w których niniejszy Regulamin dopuszcza możliwość zgłoszenia zawartych transakcji giełdowych dla energii elektrycznej do fizycznej realizacji Operatorowi Systemu Przesyłowego poprzez jednostki grafikowe innego Członka Giełdy, Członek Giełdy udostępniający swoje jednostki grafikowe oraz Członek Giełdy, który z tych jednostek grafikowych korzysta, ponoszą solidarnie odpowiedzialność za zapewnienie zdolności przesyłowej energii elektrycznej oraz wykonanie zawartych na giełdzie transakcji. Przez jednostki grafikowe rozumie się jeden lub grupę obiektów wytwórczych lub odbiorczych, dla których przygotowywany jest jeden Grafik Pracy. 4.7 Giełda odpowiada za dostarczenie Prawa Majątkowego, które zostało nabyte na RPM, na konto ewidencyjne Członka Giełdy w RŚP lub RŚPK. 4.8 Członek Giełdy jest odpowiedzialny za zapewnienie rozliczenia uprawnień do emisji, które są przedmiotem transakcji giełdowych, przez odpowiedni rejestr uprawnień do emisji. Giełda nie odpowiada za zarejestrowanie uprawnienia do emisji w odpowiednim rejestrze uprawnień do emisji na rachunku ewidencyjnym Członka Giełdy, który nabył je na RUE. 6

7 5 Zgłoszenie Operatorowi Systemu Przesyłowego zawartych transakcji giełdowych 5.1 Przedsiębiorstwo energetyczne, w celu dokonania zgłoszenia Operatorowi Systemu Przesyłowego do fizycznej realizacji zawartych transakcji giełdowych kupna lub sprzedaży energii elektrycznej może korzystać z następujących jednostek grafikowych: a) Jednostki grafikowe otrzymane od Operatora Systemu Przesyłowego; lub b) Jednostki grafikowe udostępnione przez inne Przedsiębiorstwo energetyczne, zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym Regulaminie. 5.2 Przedsiębiorstwo energetyczne, w celu dokonania zgłoszenia Operatorowi Systemu Przesyłowego do fizycznej realizacji zawartych transakcji giełdowych kupna lub sprzedaży energii elektrycznej może, z uwzględnieniem pkt 5.3, korzystać z jednostek grafikowych udostępnionych (dalej Jednostki Grafikowe Udostępnione ) przez inne Przedsiębiorstwo energetyczne (dalej Podmiot Udostępniający ). 5.3 Korzystanie przez Przedsiębiorstwo energetyczne z Jednostek Grafikowych Udostępnionych wymaga zgody Zarządu Giełdy udzielanej na wniosek zainteresowanego Przedsiębiorstwa energetycznego. Wraz z wnioskiem, wnioskodawca składa oświadczenie Podmiotu Udostępniającego, potwierdzające udostępnienie temu wnioskodawcy Jednostek Grafikowych Udostępnionych, zgodne z wzorem określonym przez Zarząd Giełdy. Zarząd Giełdy wyrażając zgodę na korzystanie z Jednostek Grafikowych Udostępnionych określa termin, od którego dane Przedsiębiorstwo energetyczne może z nich korzystać. Do wniosku o wyrażenie zgody na korzystanie z Jednostek Grafikowych Udostępnionych stosuje się odpowiednio postanowienia pkt 6.7 i 6.8 niniejszego Regulaminu. 5.4 Zarząd Giełdy po uzyskaniu informacji o zaistnieniu jakiejkolwiek przyczyny uniemożliwiającej danemu Przedsiębiorstwu energetycznemu korzystanie z Jednostek Grafikowych Udostępnionych, uchyla uchwałę o wyrażeniu zgody na korzystanie z tych Jednostek Grafikowych. 7

8 6 Dopuszczenie do działania na giełdzie 6.1 Stronami transakcji zawieranych na giełdzie mogą być wyłącznie podmioty, które zawarły z Giełdą umowę o członkostwo i zostały dopuszczone do działania na giełdzie przez Zarząd Giełdy, zwane w niniejszym Regulaminie Członkami Giełdy. Stronami transakcji na RG mogą być wyłącznie podmioty, o których mowa w pkt 6.2 ppkt a) oraz w ppkt b) i e) pod warunkiem uzyskania odpowiedniej koncesji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Stronami transakcji na RUE mogą być wyłącznie podmioty, które posiadają możliwość dokonywania rozliczeń transakcji giełdowych, których przedmiotem są uprawnienia do emisji, w odpowiednim rejestrze uprawnień do emisji Złożenie przez podmiot zainteresowany uzyskaniem członkostwa na Giełdzie wniosku, o którym mowa w pkt 6.4 Regulaminu, traktowane jest jako złożenie oferty zawarcia umowy o członkostwo Zawarcie umowy o członkostwo następuje z momentem podjęcia przez Zarząd Giełdy uchwały o dopuszczeniu wnioskodawcy do działania na giełdzie. 6.2 Członkami Giełdy mogą być: a) towarowe domy maklerskie, b) domy maklerskie działające na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, c) przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną oraz będący osobami prawnymi odbiorcy uprawnieni do korzystania z usług przesyłowych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, spełniający warunki, o których mowa w ustawie o giełdach towarowych, d) zagraniczne osoby prawne o których mowa w art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 2000 roku o giełdach towarowych, e) niebędące towarowymi domami maklerskimi spółki handlowe, prowadzące działalność, o której mowa w art. 38 ust. 2 pkt 2 i 4 w zakresie obrotu towarami giełdowymi, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. a ustawy o giełdach towarowych. 6.3 Podmioty, o których mowa w pkt 6.2 (c), mogą zawierać transakcje, których przedmiotem są towary giełdowe będące energią elektryczną, limitami wielkości produkcji lub emisji zanieczyszczeń lub prawami majątkowymi, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od energii elektrycznej, wyłącznie na rachunek własny, z zastrzeżeniem postanowień pkt 5 niniejszego Regulaminu. 6.4 Wniosek o dopuszczenie do działania na giełdzie sporządza się na formularzu, którego wzór określa Zarząd Giełdy. 6.5 Wniosek o dopuszczenie do działania na giełdzie powinien zawierać: a) skład osobowy władz i podstawowe dane dotyczące wnioskodawcy, w tym przedmiot działalności, b) nazwiska i imiona oraz numery licencji, numery telefonów służbowych oraz adresy poczty elektronicznej maklerów, którzy będą działać w imieniu wnioskodawcy na Giełdzie, c) firmę i adres podmiotu dominującego wobec wnioskodawcy wraz z charakterystyką stosunku dominacji, d) wskazanie rynku, na którym zamierza działać wnioskodawca, 8

9 e) zobowiązanie do przestrzegania przepisów obowiązujących na Giełdzie. 6.6 Do wniosku o dopuszczenie do działania na giełdzie wnioskodawca powinien dołączyć: a) aktualny odpis z właściwego rejestru, b) dokument potwierdzający nadanie podatkowego statystycznego numeru identyfikacyjnego, c) w przypadku podmiotów składających wniosek o dopuszczenie do działania na rynkach rozliczanych poprzez fizyczną dostawę energii lub gazu: - potwierdzoną kopię ważnej koncesji wydanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki lub oświadczenie o nabyciu prawa do korzystania z usług przesyłowych na podstawie właściwych przepisów, - oświadczenie zarządu wnioskodawcy potwierdzające zawarcie umowy o świadczenie usług przesyłowych oraz zawierające informacje o danych ewidencyjnych i konfiguracyjnych uczestnictwa wnioskodawcy w Rynku Bilansującym dla energii elektrycznej lub gazu, zgodnie z wzorem określonym przez Zarząd Giełdy. d) potwierdzoną kopię zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności maklerskiej, w przypadku towarowego domu maklerskiego lub domu maklerskiego, e) dokument potwierdzający spełnienie wymagań w zakresie rozliczenia transakcji na poszczególnych rynkach, określonych w niniejszym Regulaminie lub przez podmiot prowadzący rozliczenia transakcji zawieranych na Giełdzie, zwany dalej Izbą Rozrachunkową, f) wniosek o uczestnictwo w RŚP lub RŚPK, w przypadku gdy wnioskodawca zamierza działać na RPM, g) oświadczenie o poddaniu sporów o charakterze cywilnym wynikłych z zawartych transakcji giełdowych pod rozstrzygnięcie sądu polubownego działającego przy Giełdzie, zwanego dalej Sądem Giełdowym, h) w przypadku podmiotów, o których mowa w pkt 6.2 c), d), e) dokument potwierdzający zawarcie z towarowym domem maklerskim, będącym członkiem Izby Rozrachunkowej umowy o rozliczanie transakcji albo potwierdzoną kopię zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie rachunków lub rejestrów towarów giełdowych. 6.7 Członek Giełdy zobowiązany jest informować Giełdę o wszelkich zmianach danych zawartych we wniosku o dopuszczenie do działania na Giełdzie, o których mowa powyżej. 6.8 Zarząd Giełdy podejmuje decyzję o dopuszczeniu do działania na giełdzie biorąc pod uwagę dane zawarte we wniosku. W celu zapewnienia bezpieczeństwa obrotu giełdowego Zarząd Giełdy ma prawo w każdym czasie żądać dodatkowych informacji, wykraczających poza zakres objęty wnioskiem. 6.9 Zarząd Giełdy dopuszcza wnioskodawcę do działania na giełdzie, jeżeli wnioskodawca: a) spełnia wymagania w zakresie rozliczania transakcji zawieranych na poszczególnych rynkach, określone w niniejszym Regulaminie lub przez Izbę Rozrachunkową, 9

10 b) zobowiąże się do przestrzegania przepisów obowiązujących na giełdzie, c) upoważni co najmniej jednego maklera giełd towarowych lub maklera papierów wartościowych do reprezentowania go w transakcjach giełdowych, d) posiada umowę o rozliczanie transakcji z towarowym domem maklerskim będącym członkiem Izby Rozrachunkowej, który na podstawie tej umowy będzie gwarantować wywiązywanie się przez wnioskodawcę z wszelkich zobowiązań z tytułu zawieranych transakcji giełdowych albo zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie rachunków lub rejestrów towarów giełdowych Zarząd Giełdy podejmuje decyzję w przedmiocie dopuszczenia do działania na Giełdzie w terminie 20 dni od chwili złożenia kompletnego wniosku Zarząd Giełdy odmawia dopuszczenia do działania na giełdzie, jeżeli wnioskodawca nie spełnia wymogów formalnych dopuszczenia lub w ocenie Zarządu Giełdy wnioskodawca nie daje rękojmi należytego wykonywania obowiązków Członka Giełdy, lub nie spełnia wymagań w zakresie rozliczania transakcji zawieranych na giełdzie Od decyzji Zarządu Giełdy w sprawie odmowy dopuszczenia do działania na giełdzie można złożyć odwołanie do Rady Nadzorczej Giełdy w terminie 20 dni od dnia otrzymania powiadomienia o decyzji Zarządu Giełdy Ponowny wniosek o dopuszczenie do działania na giełdzie może być złożony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia podjęcia decyzji w sprawie odmowy dopuszczenia do działania na giełdzie przez Zarząd albo Radę Nadzorczą Giełdy Członek Giełdy jest zobowiązany do upoważnienia co najmniej jednej osoby do wykonywania następujących czynności: a) odbioru wszelkich informacji przekazywanych przez Giełdę, które dotyczą w szczególności zleceń Członka Giełdy, transakcji przez niego zawartych, wyników sesji, rozliczeń posesyjnych i faktur, b) zgłaszania wszelkich zauważonych nieprawidłowości dotyczących zawartych transakcji lub rozliczeń, w terminach określonych przez Giełdę, c) reprezentowania Członka Giełdy wobec władz Giełdy w sprawach innych niż wyżej wymienione Osoba upoważniona do wykonywania wyżej wymienionych czynności może reprezentować wyłącznie jednego Członka Giełdy Na wniosek podmiotu, o którym mowa w pkt 6.2 (c), zainteresowanego uzyskaniem statusu Członka Giełdy, Giełda, działając jako podmiot rozliczający transakcje giełdowe, może zobowiązać się do rozliczania zawieranych przez niego transakcji giełdowych pod warunkiem uzyskania przez ten podmiot zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie rejestrów lub rachunków towarów giełdowych oraz dopuszczenia tego podmiotu do działania na giełdzie. Wzór wniosku, o którym mowa powyżej, określa Zarząd Giełdy. 10

11 7 Animator rynku 7.1 Członek Giełdy może, na podstawie osobno zawartej z Giełdą umowy, zobowiązać się do stałego składania zleceń kupna i sprzedaży towarów giełdowych we własnym imieniu i na własny rachunek w celu podtrzymywania płynności obrotu danego towaru giełdowego (animator rynku). 7.2 Umowa o pełnienie funkcji animatora rynku powinna określać zasady jego działania a w szczególności: a) minimalną ilość towarów giełdowych w składanych zleceniach, b) maksymalną rozpiętość cenową pomiędzy zleceniami kupna i zleceniami sprzedaży, c) czas składania zleceń. 7.3 Giełda może zawrzeć umowy z wieloma animatorami działającymi na jednym rynku. Informacja o zawarciu umowy o pełnienie funkcji animatora rynku jest podawana do wiadomości Komisji Nadzoru Finansowego. 7.4 Podmiot pełniący funkcję animatora rynku nie może składać zleceń, w wyniku których doszłoby do zawarcia transakcji, w której animator rynku występowałby jednocześnie jako podmiot sprzedający i kupujący. 8 Zawieszenie działalności Członka Giełdy i uchylenie decyzji o dopuszczeniu Członka Giełdy do działania na giełdzie 8.1 Zarząd Giełdy może zawiesić działalność Członka Giełdy na giełdzie lub na poszczególnych rynkach na czas określony, nie dłuższy niż 3 miesiące, jeżeli stwierdzi, że Członek Giełdy: a) nie reguluje w terminie należności z tytułu transakcji dokonywanych na giełdzie lub nie uiszcza w terminie opłat, do których jest zobowiązany zgodnie z postanowieniami Regulaminu; lub b) narusza porządek giełdowy lub przepisy obowiązujące na Giełdzie, lub c) swoim działaniem może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu na giełdzie. 11

12 8.2 Przed podjęciem decyzji, o której mowa w pkt 8.1, Zarząd Giełdy informuje Członka Giełdy o stwierdzeniu okoliczności stanowiącej podstawę zawieszenia i wzywa do jej usunięcia wyznaczając w tym celu odpowiedni termin. 8.3 Termin, o którym mowa w pkt 8.2, nie może być krótszy niż 14 dni od dnia otrzymania przez Członka Giełdy wezwania od Zarządu Giełdy, chyba że działanie Członka Giełdy stwarza takie zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu na giełdzie, które powinno być usunięte bezzwłocznie. 8.4 Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w pkt 8.2, Zarząd Giełdy może podjąć decyzję o zawieszeniu działalności Członka Giełdy na giełdzie lub na poszczególnych rynkach. 8.5 W szczególnie uzasadnionych przypadkach, a zwłaszcza, gdy z okoliczności wynika, że dalsze działanie Członka Giełdy na giełdzie może spowodować poważną szkodę dla uczestników obrotu, trybu opisanego w pkt nie stosuje się. 8.6 Zarząd Giełdy zawiadamia Członka Giełdy o podjęciu decyzji o zawieszeniu jego działalności na giełdzie podając przyczyny jej podjęcia oraz wyznacza termin, w jakim Członek Giełdy zobowiązany jest usunąć przyczyny zawieszenia. 8.7 W okresie zawieszenia Członka Giełdy, Giełda nie będzie przyjmować składanych przez niego zleceń. Zawieszenie skuteczne jest z chwilą podjęcia uchwały przez Zarząd Giełdy, chyba że Zarząd Giełdy określi inny termin jej wejścia w życie. 8.8 Członek Giełdy ma prawo złożyć odwołanie od decyzji Zarządu o zawieszeniu do Rady Nadzorczej Giełdy, w terminie 3 dni od dnia doręczenia mu zawiadomienia o zawieszeniu. 8.9 Złożenie odwołania, o którym mowa w pkt 8.8, nie wstrzymuje wykonania decyzji Zarządu Giełdy o zawieszeniu działalności Członka Giełdy na giełdzie Odwołanie, o którym mowa w pkt 8.8 powinno być rozpatrzone przez Radę Giełdy w terminie 14 dni od jego otrzymania, chyba że wydanie decyzji w sprawie wymaga przeprowadzenia dodatkowych czynności, a w szczególności przedstawienia dokumentów lub uzyskania dodatkowych wyjaśnień Zarząd Giełdy uchyla decyzję o dopuszczeniu Członka Giełdy do działania na giełdzie w przypadku, gdy Członek Giełdy: a) rażąco narusza porządek giełdowy lub postanowienia przepisów obowiązujących na Giełdzie, b) przestał spełniać wymagania przewidziane dla dopuszczenia do obrotu na giełdzie, lub c) w terminie, o którym mowa w punkcie 8.6, nie usunął przyczyn zawieszenia. 12

13 8.12 Zarząd Giełdy zawiadamia niezwłocznie Członka Giełdy o uchyleniu decyzji o dopuszczeniu do działania na giełdzie. Od dnia wejścia w życie uchylenia decyzji o dopuszczeniu do działania na giełdzie Giełda nie będzie przyjmować składanych przez niego zleceń Członek Giełdy może złożyć odwołanie od decyzji o uchyleniu decyzji o dopuszczeniu do działania na giełdzie do Rady Nadzorczej Giełdy, w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia. Rada Nadzorcza podejmuje decyzję w tej sprawie w terminie dwóch miesięcy od złożenia odwołania W przypadku uchylenia przez Radę Nadzorczą Giełdy decyzji Zarządu Giełdy, o których mowa w pkt 8.1 i 8.11, Członek Giełdy może rozpocząć działalność na giełdzie od dnia następnego po dniu wydania decyzji przez Radę Giełdy Członek Giełdy ma prawo do złożenia oświadczenia o rezygnacji z działalności na Giełdzie w każdym czasie, ze skutkiem natychmiastowym, bez konieczności jego uzasadnienia Złożenie przez Członka Giełdy oświadczenia, o którym mowa w pkt 8.15 nie zwalnia Członka Giełdy z obowiązku wypełnienia wszelkich jego zobowiązań wynikających z działalności na Giełdzie, w szczególności wniesienia opłat giełdowych, do których uiszczenia jest zobowiązany zgodnie z Regulaminem. 9 Publikowanie informacji giełdowych 9.1 Niezwłocznie po zakończeniu sesji giełdowej Giełda publikuje na swojej publicznej stronie internetowej informacje o działalności Giełdy i wynikach sesji giełdowej, dotyczące w szczególności: a) kursów lub cen towarów giełdowych, b) wolumenu obrotu towarami giełdowymi, c) wartości indeksów giełdowych. 9.2 Szczegółowe zasady, zakres i tryb publikowania informacji giełdowych określa Zarząd Giełdy. 9.3 Giełda zapewnia Członkom Giełdy dostęp do informacji giełdowych w tym samym czasie oraz na takich samych zasadach. 9.4 Informacje o wolumenie, kursach oraz wartości zawartych na Giełdzie transakcji są udostępniane Członkom Giełdy na niepublicznej stronie internetowej, dostępnej tylko dla danego Członka Giełdy i Giełdy. 9.5 Członkowie Giełdy zobowiązani są do niezwłocznego przekazywania Giełdzie informacji o zdarzeniach mogących mieć wpływ na kursy lub ceny towarów giełdowych. Informacje te publikowane są przez Giełdę na jej publicznej stronie internetowej. 9.6 Szczegółowe zasady udostępniania informacji giełdowych Członkom Giełdy określa Zarząd Giełdy. 13

14 10 Rozstrzyganie kwestii spornych i środki dyscyplinarne 10.1 Spory o charakterze cywilnym wynikłe z transakcji giełdowych rozstrzyga Sąd Giełdowy, będący stałym sądem polubownym działającym przy Giełdzie Do właściwości Sądu Giełdowego może należeć rozstrzyganie innych spraw, o ile stanowi tak Regulamin Giełdy lub Regulamin Sądu Giełdowego Sąd Giełdowy stanowi od 6 do 10 sędziów wybieranych przez Radę Nadzorczą Giełdy na 5 (pięcio) letnią kadencję. Sędziowie Sądu Giełdowego wybierani są spośród osób posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie w zakresie giełd, rynku towarowego oraz sektora energetycznego Sąd Giełdowy orzeka w składach 3 osobowych. Każda ze stron wyznacza jednego sędziego, a przewodniczącego składu wyznacza prezes lub wiceprezes Sądu Giełdowego. Prezesa i wiceprezesa Sądu Giełdowego powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza Giełdy. Kadencja prezesa i wiceprezesa trwa pięć lat Od orzeczeń Sądu Giełdowego nie przysługuje odwołanie Regulamin Sądu Giełdowego uchwalany jest przez Radę Nadzorczą Giełdy Członek Giełdy zobowiązany jest prowadzić działalność na giełdzie w sposób uczciwy, przyczyniający się do skutecznego i bezpiecznego jego funkcjonowania oraz właściwej ochrony interesów wszystkich innych Członków Giełdy Zabronione jest działanie mające na celu sztuczne podwyższanie lub obniżanie ceny towarów giełdowych w jakikolwiek sposób, w szczególności poprzez rozpowszechnianie lub przyczynianie się do rozpowszechniania pogłosek lub nieprawdziwych informacji mogących mieć wpływ na transakcje giełdowe lub cenę towarów giełdowych. W szczególności zabronione jest dokonywanie czynności stanowiących manipulację instrumentem finansowym w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi Członek Giełdy zobowiązany jest powstrzymać się od obrotu bezpośrednio lub pośrednio towarami giełdowymi w przypadku posiadania poufnych informacji mających wpływ na kształtowanie się kursów na giełdzie. W szczególności, Członek Giełdy nie może wykorzystywać lub ujawniać informacji poufnych dotyczących pochodnych instrumentów towarowych w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi Giełda nie ponosi odpowiedzialności względem Członków Giełdy lub osób trzecich za szkody wynikające z naruszenia zasad Regulaminu lub innych przepisów obowiązujących na giełdzie przez pozostałych Członków Giełdy W przypadku, gdy Zarząd Giełdy stwierdzi, że Członek Giełdy narusza postanowienia przepisów obowiązujących na Giełdzie lub narusza porządek giełdowy, może podjąć w każdej chwili w stosunku do takiego Członka Giełdy następujące środki: a) wystosować ostrzeżenie, b) nałożyć regulaminową karę pieniężną do kwoty ,- złotych. 14

15 10.7 Członek Giełdy może odwołać się od decyzji Zarządu Giełdy nakładającej regulaminową karę pieniężną do Rady Nadzorczej Giełdy w terminie siedmiu dni od dnia jej otrzymania. Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji Zarządu Giełdy. Rada Nadzorcza Giełdy powinna rozpatrzyć odwołanie Członka Giełdy na swoim najbliższym posiedzeniu Zarząd Giełdy niezwłocznie informuje Komisję Nadzoru Finansowego o wszelkich istotnych zakłóceniach w przebiegu sesji giełdowej. 11 Systemy informatyczne Giełdy 11.1 Giełda może udzielić prawa dostępu do swoich systemów informatycznych jedynie upoważnionym przedstawicielom Członków Giełdy, upoważnionym pracownikom Komisji Nadzoru Finansowego lub pracownikom Izby Rozrachunkowej, rozliczającej transakcje zawierane na giełdzie Dostęp do systemów informatycznych Giełdy następuje poprzez nadanie uprawnionym osobom osobistego kodu dostępu Prawo dostępu do systemów informatycznych Giełdy uprawnia osoby, którym przyznano osobisty kod dostępu, do korzystania z systemów informatycznych Giełdy jedynie w zakresie wykonywania ich zadań na giełdzie Członkowie Giełdy odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie swoich systemów informatycznych, w sposób umożliwiający im prawidłowe dokonywanie transakcji na giełdzie Giełda nie odpowiada za poprawność danych przesyłanych do Giełdy lub przez Giełdę drogą elektroniczną, jeżeli błąd nastąpił podczas ich transmisji poza giełdowymi serwerami komunikacyjnymi Zarząd Giełdy może określić szczegółowe warunki dostępu do systemów informatycznych Giełdy. 12 Opłaty 12.1 Członek Giełdy jest zobowiązany do uiszczania opłat na rzecz Giełdy w wysokości i terminach określonych w Załączniku do Regulaminu Zarząd Giełdy ma prawo do okresowego obniżenia wysokości opłat, o których mowa powyżej, powiadamiając o tym Członków Giełdy z 7 dniowym wyprzedzeniem Zarząd Giełdy ma prawo do obniżenia opłat, o których mowa w pkt 12.1, które należne są od Członków Giełdy pełniących funkcję animatora rynku. Zarząd Giełdy w drodze uchwały określa kryteria, na podstawie których dokonywane będzie obniżenie opłat dla Członków Giełdy pełniących funkcję animatora rynku oraz terminy i sposób płatności tych opłat. Zarząd Giełdy zobowiązany jest do powiadomienia Członków Giełdy o treści tej uchwały z 30-dniowym wyprzedzeniem. 15

16 13 Regulacje giełdowe 13.1 Rada Nadzorcza Giełdy ma prawo do zmiany niniejszego Regulaminu w całości lub w części, w każdym czasie, pod warunkiem zawiadomienia Członków Giełdy o treści tych zmian co najmniej 7 dni przed dniem ich wejścia w życie Załączniki do Regulaminu stanowią jego integralną część Rada Nadzorcza Giełdy podejmuje uchwały dotyczące wykładni postanowień niniejszego Regulaminu na wspólny wniosek co najmniej trzech Członków Giełdy, Zarządu Giełdy lub na wniosek Komisji Nadzoru Finansowego. Rada Nadzorcza Giełdy jest obowiązana podjąć uchwałę w sprawie wykładni postanowień Regulaminu w terminie trzech miesięcy od dnia wpłynięcia wniosku w tej sprawie Zarząd Giełdy uchwala Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń dla Rynku Dnia Następnego i Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń dla Rynku Dnia Bieżącego w ramach Rynku Dnia Następnego i Bieżącego, Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu oraz Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń dla Rynku Uprawnień do Emisji. Uchwały w tej sprawie jak również zmiany do nich podawane są do wiadomości Członków Giełdy co najmniej na 7 dni przed dniem ich wejścia w życie. Cz. II. Regulamin Rynku Dnia Następnego i Bieżącego 14 Zasady obrotu na RDNiB 14.1 Przedmiotem obrotu na RDNiB jest energia elektryczna Obrót na RDNiB prowadzony jest w segmencie Rynku Dnia Następnego i Rynku Dnia Bieżącego w systemie kursu jednolitego lub w systemie notowań ciągłych. Na RDNiB mogą być również zawierane transakcje pozasesyjne Giełda ma prawo do ograniczenia, zawieszenia, opóźnienia lub zakończenia notowań na RDNiB, jeżeli uzna, że takie działania są wskazane ze względu na interes Członków Giełdy, bezpieczeństwo obrotu lub zachowanie uczciwych zasad obrotu na rynku Członek Giełdy odpowiada za prawidłowość swoich zleceń Giełda przyjmuje zlecenia wyłącznie od Członków Giełdy dopuszczonych do działania na RDNiB Członkowie Giełdy składają zlecenia elektronicznie przy użyciu systemów informatycznych, określonych przez Zarząd Giełdy. Członkowie Giełdy mogą modyfikować lub anulować złożone na giełdzie zlecenia. Szczegółowe zasady modyfikowania i anulowania zleceń określa Zarząd Giełdy w odpowiednich szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń Notowania odbywają się zgodnie z harmonogramem określonym w odpowiednich szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń. Zarząd Giełdy zastrzega sobie prawo do zmiany godzin notowania ustalonych w tym harmonogramie, przy czym Giełda zobowiązana jest powiadomić każdorazowo Członków Giełdy i Komisję Nadzoru Finansowego o takiej zmianie z odpowiednim wyprzedzeniem Każde zlecenie Członka Giełdy składane na RDNiB określa w szczególności: a) rodzaj zlecenia (kupno / sprzedaż), b) portfel, w odniesieniu do którego zlecenie jest składane, c) liczbę kontraktów określającą ilość energii będącej przedmiotem zlecenia 16

17 sprzedaży lub kupna, d) limit ceny wyrażony w PLN/MWh z dokładnością do jednego grosza lub polecenie wykonania zlecenia bez limitu ceny, e) termin ważności, f) warunki realizacji zlecenia, których szczegółowy opis zawarty jest w odpowiednich szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń, g) oznaczenie Członka Giełdy wystawiającego zlecenie, h) datę i godzinę wystawienia zlecenia, i) numer zlecenia Transakcje giełdowe na RDNiB Transakcją giełdową na RDNiB jest umowa sprzedaży zawarta na Giełdzie pomiędzy Członkami Giełdy, w wyniku której dochodzi do przeniesienia własności energii elektrycznej ze sprzedającego na kupującego Transakcja na RDNiB uważana jest za zawartą w momencie określenia kursu energii elektrycznej na RDNiB oraz skojarzenia zleceń kupna i sprzedaży na zasadach określonych w Regulaminie Transakcje giełdowe zawierane są na podstawie zleceń, których przyjęcie zostało potwierdzone przez Giełdę System kursu jednolitego Na podstawie otrzymanych, prawidłowych zleceń Giełda określa jednolity kurs energii elektrycznej Giełda określa jednolity kurs energii elektrycznej w taki sposób, aby osiągnąć równowagę pomiędzy jego popytem a podażą. Zasady określania kursu jednolitego energii elektrycznej zawarte są w odpowiednich szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń Zlecenia są realizowane na RDNiB zgodnie z następującymi zasadami: a) zlecenia sprzedaży złożone z limitem ceny poniżej kursu energii elektrycznej będą zrealizowane w całości. Żadne zlecenie sprzedaży złożone z limitem ceny powyżej kursu energii elektrycznej nie zostanie zrealizowane, b) zlecenia kupna złożone z limitem ceny powyżej kursu energii elektrycznej będą zrealizowane w całości. Żadne zlecenie kupna złożone z limitem ceny poniżej kursu energii elektrycznej nie zostanie zrealizowane, c) zlecenia kupna i sprzedaży złożone z limitem równym kursowi energii elektrycznej mogą zostać zrealizowane częściowo, w całości albo wcale. Zasady częściowej realizacji zleceń są określone w odpowiednich szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń. 17

18 14.11 System określenia kursu w notowaniach ciągłych Zlecenia, które nie zostały zrealizowane w systemie kursu jednolitego mogą uczestniczyć w systemie notowań ciągłych Zlecenia w systemie notowań ciągłych mogą być modyfikowane oraz usuwane przez Członków Giełdy, do wysokości wolumenu, który nie został jeszcze zrealizowany Transakcje w systemie notowań ciągłych są zawierane według następujących zasad: a) w pierwszej kolejności będą realizowane zlecenia o najwyższym limicie ceny w przypadku zleceń kupna i o najniższym limicie ceny w przypadku zleceń sprzedaży, b) w przypadku zleceń z równymi limitami ceny będą one realizowane według czasu przyjęcia zlecenia (zlecenie przyjęte wcześniej zostanie zrealizowane w pierwszej kolejności) Zlecenia mogą być realizowane częściowo przy czym każda częściowa transakcja będzie dotyczyć przynajmniej 1 MWh Szczegółowe zasady zawierania transakcji w systemie notowań ciągłych określają odpowiednie szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń Transakcje pozasesyjne Transakcje pozasesyjne zawierane są poza systemem kursu jednolitego oraz poza systemem określenia kursu w notowaniach ciągłych Transakcje pozasesyjne są zawierane za pośrednictwem Systemu Informatycznego Giełdy Transakcja pozasesyjna może być zawarta jeżeli co najmniej jeden Członek Giełdy złoży zlecenie sprzedaży i odpowiadające mu zlecenie kupna zawierające takie same parametry, w szczególności cenę oraz ilość energii elektrycznej Giełda może nie wyrazić zgody na zawarcie transakcji pozasesyjnej, jeżeli uzna, że takie działanie może naruszać obowiązujące prawo Dodatkowe zasady zawierania transakcji pozasesyjnych określają odpowiednie szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń. Kurs energii elektrycznej jest określany i publikowany bez uwzględnienia VAT Członek Giełdy zobowiązany jest do przygotowania i przesłania na giełdę grafiku pracy, zgodnie z zasadami i w terminach określonych w odpowiednich szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń. Przez Grafik Pracy rozumie się program dostaw lub odbioru energii elektrycznej sporządzany odrębnie dla obiektu lub grupy obiektów wytwórczych lub odbiorczych należących do tego samego Członka Giełdy Członek Giełdy ponosi pełną odpowiedzialność za poprawność swoich Grafików Pracy Wszystkie transakcje na RDNiB zawierane są w złotych polskich. 15 Rozliczenia transakcji sesyjnych i pozasesyjnych zawieranych na RDNiB 15.1 Podmiotem rozliczającym transakcje sesyjne i pozasesyjne zawarte na Rynku Dnia Następnego i Bieżącego jest Giełda. Giełda może powierzyć rozliczanie transakcji zawartych na RDNiB zewnętrznemu podmiotowi, utworzonemu z 18

19 udziałem Giełdy, uprawnionemu na podstawie przepisów prawa do rozliczania tych transakcji lub powierzyć rozliczanie transakcji Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych S.A W przypadku powierzenia przez Giełdę rozliczenia transakcji zawartych na RDNiB podmiotowi zewnętrznemu, o którym mowa w ust. 1, albo Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych S.A., Członkowie Giełdy są zobowiązani do przestrzegania odpowiednich przepisów zewnętrznego podmiotu rozliczającego lub Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A W ramach rozliczenia transakcji Giełda: a) rejestruje zawarte danego dnia transakcje na rachunkach ewidencyjnych Członków Giełdy, b) wylicza stan zobowiązań i należności z tytułu zawartych transakcji po ogłoszeniu kursów RDNiB, c) wystawia raporty rozliczeniowe z tytułu wykonania zawartych transakcji oraz świadczenia usługi giełdowej Rozliczanie finansowe zawartych na RDNiB transakcji odbywa się w cyklach tygodnia rozliczeniowego określonych w odpowiednich szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń. Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego następuje ustalenie stanu zobowiązań i należności w stosunku do każdego Członka Giełdy. Informacja o stanie zobowiązań i należności poszczególnych Członków Giełdy jest im przekazywana przez Giełdę Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego Giełda wystawia raporty rozliczeniowe dla Członków Giełdy, którzy zawarli transakcje na RDNiB w danym tygodniu rozliczeniowym Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego Giełda wystawia faktury dla Członków Giełdy, którzy zawarli transakcje kupna w tym tygodniu rozliczeniowym, z tytułu wykonania powyższych transakcji Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego Członkowie Giełdy, którzy zawarli transakcje sprzedaży w tym tygodniu rozliczeniowym, wystawiają faktury dla Giełdy z tytułu wykonania powyższych transakcji Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego Giełda wystawia faktury z tytułu usługi giełdowej dla Członków Giełdy, którzy zawarli transakcje w tym tygodniu rozliczeniowym. 19

20 16 Zabezpieczenie rozliczeń transakcji zawieranych na RDNiB 16.1 W celu zagwarantowania rozliczenia zawartych na RDNiB transakcji Giełda tworzy system zabezpieczeń Wysokość dostępnego zabezpieczenia transakcji jest aktualizowana w systemie ewidencyjnym prowadzonym przez Giełdę. W ramach tego systemu każdy Członek Giełdy posiada rachunek ewidencyjny, na którym rejestrowany jest bieżący stan zabezpieczeń dla jego transakcji Warunkiem składania przez Członka Giełdy zleceń kupna na RDNiB jest ustanowienie zabezpieczenia wykonania zobowiązań z tytułu zawartych transakcji w wysokości uzgodnionej z Giełdą Zabezpieczenie mogą stanowić wpłaty gotówkowe Członka Giełdy, na rachunek wskazany przez Giełdę Giełda nie realizuje zleceń kupna Członka Giełdy, w stosunku do którego weryfikacja zlecenia wykaże, że kwota ustanowionego zabezpieczenia jest niższa niż kwota wymaganego zabezpieczenia Po zawarciu transakcji kupna wysokość zabezpieczenia jest pomniejszana o wartość tej transakcji Po zawarciu transakcji sprzedaży wysokość zabezpieczenia jest powiększana o wartość tej transakcji. Cz. III. Regulamin Rynku Gazu 17 Zasady obrotu na RG 17.1 Przedmiotem obrotu na RG jest gaz. Zarząd Giełdy określa rodzaje gazu, które mogą być wprowadzone do obrotu na Giełdzie Obrót na RG prowadzony jest w systemie kursu jednolitego i systemie notowań ciągłych Giełda ma prawo do ograniczenia, zawieszenia, opóźnienia lub zakończenia notowań na RG, jeżeli uzna, że takie działania są wskazane ze względu na interes Członków Giełdy, bezpieczeństwo obrotu lub zachowanie uczciwych zasad obrotu na rynku Członek Giełdy odpowiada za prawidłowość swoich zleceń Giełda przyjmuje zlecenia wyłącznie od Członków Giełdy dopuszczonych do działania na RG Członkowie Giełdy składają zlecenia elektronicznie przy użyciu systemów informatycznych, określonych przez Zarząd Giełdy. Członkowie Giełdy mogą modyfikować lub anulować złożone na giełdzie zlecenia. Szczegółowe zasady modyfikowania i anulowania zleceń określa Zarząd Giełdy w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu Notowania odbywają się zgodnie z harmonogramem określonym w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu. Zarząd Giełdy zastrzega sobie prawo do zmiany godzin notowania ustalonych w tym harmonogramie, przy czym Giełda zobowiązana jest powiadomić każdorazowo Członków Giełdy i Komisję Nadzoru Finansowego o takiej zmianie z odpowiednim wyprzedzeniem Każde zlecenie Członka Giełdy składane na RG określa w szczególności: 20

21 a) rodzaj zlecenia (kupno / sprzedaż), b) portfel, w odniesieniu do którego zlecenie jest składane, c) ilość gazu będącego przedmiotem zlecenia sprzedaży lub kupna, d) limit ceny wyrażony w PLN/1000 m3 z dokładnością do jednego grosza lub polecenie wykonania zlecenia bez limitu ceny, e) termin ważności, f) warunki realizacji zlecenia, których szczegółowy opis zawarty jest w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu, g) oznaczenie Członka Giełdy wystawiającego zlecenie, h) datę i godzinę wystawienia zlecenia, i) numer zlecenia Transakcje giełdowe na RG Transakcją giełdową na RG jest umowa sprzedaży zawarta na Giełdzie pomiędzy Członkami Giełdy, w wyniku której dochodzi do przeniesienia własności gazu ze sprzedającego na kupującego Transakcja na RG uważana jest za zawartą w momencie określenia kursu gazu na RG oraz skojarzeniu zleceń kupna i sprzedaży na zasadach określonych w Regulaminie Transakcje giełdowe zawierane są na podstawie zleceń, których przyjęcie zostało potwierdzone przez Giełdę System określenia kursu w notowaniach ciągłych Zlecenia w systemie notowań ciągłych mogą być modyfikowane oraz usuwane przez Członków Giełdy, do wysokości wolumenu, który nie został jeszcze zrealizowany Transakcje w systemie notowań ciągłych są zawierane według następujących zasad: a) w pierwszej kolejności będą realizowane zlecenia o najwyższym limicie ceny w przypadku zleceń kupna i o najniższym limicie ceny w przypadku zleceń sprzedaży, b) w przypadku zleceń z równymi limitami ceny będą one realizowane według czasu przyjęcia zlecenia (zlecenie przyjęte wcześniej zostanie zrealizowane w pierwszej kolejności) Zlecenia mogą być realizowane częściowo Szczegółowe zasady zawierania transakcji w systemie notowań ciągłych określają Szczegółowe zasady obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu System kursu jednolitego Zlecenia, które nie zostały zrealizowane w systemie notowań ciągłych mogą uczestniczyć w systemie kursu jednolitego Na podstawie otrzymanych, prawidłowych zleceń Giełda określa jednolity kurs gazu Giełda określa jednolity kurs gazu w taki sposób, aby osiągnąć równowagę pomiędzy jego popytem a podażą. Zasady określania kursu jednolitego gazu zawarte są w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu. 21

22 Zlecenia są realizowane na RG zgodnie z następującymi zasadami: a) zlecenia sprzedaży złożone z limitem ceny poniżej kursu gazu będą zrealizowane w całości. Żadne zlecenie sprzedaży złożone z limitem ceny powyżej kursu gazu nie zostanie zrealizowane, b) zlecenia kupna złożone z limitem ceny powyżej kursu gazu będą zrealizowane w całości. Żadne zlecenie kupna złożone z limitem ceny poniżej kursu gazu nie zostanie zrealizowane, c) zlecenia kupna i sprzedaży złożone z limitem ceny równym kursowi gazu mogą zostać zrealizowane częściowo, w całości albo wcale. Zasady częściowej realizacji zleceń są określone w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu Kurs gazu jest określany i publikowany bez uwzględnienia VAT Wszystkie transakcje na RG zawierane są w złotych polskich. 18 Rozliczenia transakcji zawieranych na RG 18.1 Podmiotem rozliczającym transakcje zawarte na Rynku Gazu jest Giełda. Giełda może powierzyć rozliczanie transakcji zawartych na RG zewnętrznemu podmiotowi, utworzonemu z udziałem Giełdy, uprawnionemu na podstawie przepisów prawa do rozliczania tych transakcji, lub powierzyć rozliczanie transakcji Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych S.A W przypadku powierzenia przez Giełdę rozliczenia transakcji zawartych na RG podmiotowi zewnętrznemu, o którym mowa w ust. 1, albo Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych S.A., Członkowie Giełdy są zobowiązani do przestrzegania odpowiednich przepisów zewnętrznego podmiotu rozliczającego lub Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A W ramach rozliczenia transakcji Giełda: a) rejestruje zawarte danego dnia transakcje na rachunkach ewidencyjnych Członków Giełdy, b) wylicza stan zobowiązań i należności z tytułu zawartych transakcji po ogłoszeniu kursów RG, c) wystawia faktury z tytułu wykonania zawartych transakcji oraz świadczenia usługi giełdowej Rozliczanie finansowe zawartych na RG transakcji odbywa się w cyklach tygodnia rozliczeniowego określonych w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla Rynku Gazu. Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego następuje ustalenie stanu zobowiązań i należności w stosunku do każdego Członka Giełdy. Informacja o stanie zobowiązań i należności poszczególnych Członków Giełdy jest im przekazywana przez Giełdę Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego Giełda wystawia faktury dla Członków Giełdy, którzy zawarli transakcje kupna w danym tygodniu rozliczeniowym, z tytułu zawarcia transakcji na RG Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego Członkowie Giełdy, którzy zawarli transakcje sprzedaży w danym tygodniu rozliczeniowym, wystawiają faktury dla Giełdy z tytułu zawarcia transakcji na RG. 22

23 18.7 Po zakończeniu tygodnia rozliczeniowego Giełda wystawia faktury dla Członków Giełdy, którzy zawarli transakcje w danym tygodniu rozliczeniowym, z tytułu świadczenia usługi giełdowej. 19 Zabezpieczenie rozliczeń transakcji zawieranych na RG 19.1 W celu zagwarantowania rozliczenia zawartych na RG transakcji Giełda tworzy system zabezpieczeń Wysokość dostępnego zabezpieczenia transakcji jest aktualizowana w systemie ewidencyjnym prowadzonym przez Giełdę. W ramach tego systemu każdy Członek Giełdy posiada rachunek ewidencyjny, na którym rejestrowany jest bieżący stan zabezpieczeń dla jego transakcji Warunkiem składania przez Członka Giełdy zleceń kupna na RG jest ustanowienie zabezpieczenia wykonania zobowiązań z tytułu zawartych transakcji w wysokości uzgodnionej z Giełdą Zabezpieczenie mogą stanowić wpłaty gotówkowe Członka Giełdy na rachunek wskazany przez Giełdę Giełda nie realizuje zleceń kupna Członka Giełdy, w stosunku do którego weryfikacja zlecenia wykaże, że kwota ustanowionego zabezpieczenia jest niższa niż kwota wymaganego zabezpieczenia Po zawarciu transakcji kupna wysokość zabezpieczenia jest pomniejszana o wartość tej transakcji Po zawarciu transakcji sprzedaży wysokość zabezpieczenia jest powiększana o wartość tej transakcji Cz. IV Regulamin Rynku Terminowego 20 Przedmiot obrotu 20.1 Przedmiotem obrotu na Rynku Terminowym mogą być prawa majątkowe występujące w serii, których wartość w sposób pośredni lub bezpośredni zależy od wartości energii elektrycznej, paliw ciekłych lub gazowych, limitów wielkości produkcji oraz limitów wielkości emisji zanieczyszczeń, zwane dalej instrumentami pochodnymi Przedmiotem obrotu na Rynku Terminowym mogą być w szczególności kontrakty terminowe, rozumiane jako umowa zobowiązująca sprzedającego (wystawcę) do dostarczenia energii elektrycznej, w określonym terminie, po określonej cenie oraz zobowiązująca kupującego (nabywcę) do nabycia energii elektrycznej w określonym terminie, po określonej cenie Wykonanie zawartej na Rynku Terminowym umowy następuje poprzez rozliczenie pieniężne lub poprzez dostawę fizyczną. 23