Bulk fill materials have been developed to facilitate the fast

Transkrypt

1 Zalety stosowania kompozytu SDR w stomatologii dziecięcej Advantages of using SDR in Paediatric Dentistry PIŚMIENNICTWO dr Vicky Ehlers m Materiały kompozytowe typu bulk fill zostały opracowane w celu łatwiejszej, szybszej oraz efektywniejszej aplikacji dzięki możliwości tworzenia warstw o grubości 4 mm [1-3]. W tej grupie nowoczesnych kompozytów płynnych szczególnie wyróżnia się wprowadzony na rynek w 2010 roku SDR (Dentsply), ponieważ cechuje go ekstremalnie niskie naprężenie skurczowe [4, 5]. Na szczęście niektórzy producenci płynnych kompozytów rekomendują już stosowanie materiałów bulk-fill w zębach mlecznych, bez konieczności pokrywania ich kompozytem uniwersalnym. Firma Dentsply poszerzyła także zakres wskazań klinicznych dla SDR i dlatego od 2014 roku jest on zalecany do wypełnień klasy I oraz II w zębach mlecznych, bez pokrywania od strony powierzchni żującej materiałami kompozytowymi o charakterze uniwersalnym. To rozszerzenie wskazań jest ważną korzyścią dla lekarza, zwłaszcza w stomatologii dziecięcej. Kompozyty bulk fill są niemal idealnym materiałem wypełnieniowym dla zębów mlecznych, ponieważ w stomatologii dziecięcej duże znaczenie mają możliwość szybkiej aplikacji oraz niezawodność danego produktu. Oszczędność czasu podczas aplikacji ma fundamentalne znaczenie, zarówno w klasycznym leczeniu zachowawczym dzieci, jak i podczas zabiegów wykonywanych w znieczuleniu ogólnym. Zredukowany stopień wytrzymałości na ścieranie jest porównywalny z naturalną ścieralnością zębów mlecznych. Dlatego nie powinien być postrzegany w kategorii potencjalnych wad, gdy chodzi o zjawisko ścierania się zębów mlecznych. Ze względu na wysoki stopień przezierności kompozytu SDR występuje nieznaczna różnica w dopasowaniu do barwy zębów mlecznych, ale nie odgrywa to praktycznie żadnej roli w efektywnym leczeniu dzieci. Przypadki kliniczne Poniższy artykuł opisuje trzy przypadki leczenia zachowawczego zębów mlecznych (klasa I oraz II) w oparciu o wykorzystanie kompozytu SDR. Bulk fill materials have been developed to facilitate the fast and reliable placement of a dental restoration with a single layer of up to 4mm in thickness (1, 2, 3). The flowable bulk fill material SDR (Dentsply), has been available since 2010 and has since been used across the globe in over 30 million indicated procedures (4, 5) including post endodontic restorations, core build up, pit and fissure sealing and as a base in class I and II restorations. In 2014, Dentsply extended the indications of SDR to class I and II restorations in posterior deciduous teeth without the need for an additional capping layer. This extension of indications is a major benefit for the practitioner especially in paediatric dentistry. Bulk fill materials are ideal for deciduous teeth, where the focus is on rapid application and reliability of the materials used. The time saving offered by the bulk filling placement is a crucial advantage, both in the regular treatment of children, as well as in the treatment of children under general anaesthesia. The reduced abrasion resistance of flowable bulk fill materials is comparible with the natural deciduous tooth abrasion and so is not to be viewed as a disadvantage in the wear phase of primary dentition. Due to the higher translucence of the SDR material, there is a slight difference in shade to the deciduous tooth, although this tends to be a lesser concern in deciduous tooth restorations. Patient Cases Three cases treating deciduous teeth (class I and II) in the posterior region using the material SDR are presented below. Treatment of a 9 year-old boy with haemophilia A A 9 year-old patient with severe haemophilia A presented a carious lesion on the upper left deciduous molar (Fig. 1). Firstly the caries were excavated with a conventional round bur and polymer bur (PolyBur, P1, Komet Dental). 80

2 t w ó j p r z e g l ą d s t o m a t o l o g i c z n y 9/2015 sto m ato lo g i a wieku roz wo j ow e g o Fot. 1. Ubytek próchnicowy na powierzchniach bliższej oraz żującej zęba 65 Fot. 2. Ząb 65 po opracowaniu oraz założeniu formówki całkowitej i klina Fot. 3. Dwupowierzchniowe wypełnienie w zębie 65 Fot. 4. Ubytek próchnicowy na powierzchni żującej zęba Fig. 1. Caries occlusalmesial on tooth 65 Fig. 2. Tooth 65 after caries excavation with matrix and wedge Fig. 3. Class II twosurface filling on tooth 65 Fig. 4. Carious lesion on tooth 65 (occlusal) 81

3 5 7 6 Fot. 5. Stan po opracowaniu ubytku w zębie 65 Fot. 6. Wypełnienie na ścianie policzkowej zęba 85 Fot. 7. Wypełnienie na powierzchni żującej zęba 75 Fig. 5. Situation after caries excavation on tooth 65 Fig. 6. Final filling on tooth 85 Fig. 7. Filling on occlusal surface tooth 75 82

4 t w ó j p r z e g l ą d s t o m a t o l o g i c z n y 9/2015 sto m ato lo g i a wieku roz wo j ow e g o Leczenie 9-letniego chłopca z hemofilią A Chłopiec w wieku 9 lat z ciężką postacią hemofili A wymagał leczenia ubytku próchnicowego w górnym lewym trzonowcu (fot. 1). Na początku usunięto tkanki zmienione próchnicowo za pomocą klasycznego wiertła w kształcie kulki, a następnie ostatecznie opracowano ubytek wiertłem polimerowym (PolyBur, P1, Komet Dental). Po zakończeniu opracowywania ubytku założono system formówek Automatrix (Dentsply) (fot. 2). Stosowanie formówek jest zawsze konieczne, gdyż płynny kompozyt ze względu na swoją lepkość zbyt szybko wypływa poza zarys ubytku. Zastosowano uniwersalny system wiążący (prime&bond one SELECT, Dentsply), który osuszono i naświetlono. Kompozyt bulk fill, czyli w tym przypadku SDR, był aplikowany do ubytku bezpośrednio z kompiuli. Metalowa kaniula umieszczona została od strony dalszej dna ubytku i była stopniowo wycofywana wraz z postępem aplikacji płynnego kompozytu. Cała objętość ubytku została wypełniona podczas jednorazowej aplikacji. Materiał naświetlano przez 20 sekund. Możliwe jest zapewnienie względnie dobrej izolacji przy wykorzystaniu wałków z ligniny oraz podczas pracy na cztery ręce. Jednak ze względu na większe bezpieczeństwo pracy u dziecka z hemofilią zastosowano najlepszy sposób izolacji, czyli koferdam. Wykluczono potencjalną traumatyzację tkanek miękkich za pomocą klamer koferdamu. Ostatecznie wypełnienia opracowano wiertłem z nasypem diamentowym (fot. 3) oraz użyto systemu do opracowywania i polerowania Enhance (Dentsply). Podczas kolejnej wizyty kontrolnej stwierdzono brak zęba w efekcie naturalnego zjawiska wymiany uzębienia. Dlatego kontrolne zdjęcie rentgenowskie nie jest dostępne. 8 9 Leczenie 5-letniej dziewczynki Dziewczynka w wieku 5 lat, poprzednio leczona w znieczuleniu ogólnym. Jej rodzice wyrazili zgodę na przeprowadzenie zabiegu klasycznym sposobem. Jednak dziecko było niespokojne oraz niechętnie współpracowało, więc leczenie musiało być bardzo krótkie i efektywne. To przykład klasycznego przypadku, gdy bardzo pomocne staje się korzystanie z uniwersalnych samotrawiących, jednobuteleczkowych systemów wiążących oraz kompozytów bulk fill. Eliminacja wytrawiania, a co za tym idzie konieczności spłukiwania żelu oraz nakładania kilku warstw kompozytu oddzielnie polimeryzowanych nie jest wtedy konieczna (co upraszcza oraz bardzo skraca czas zabiegu). Pacjentka miała trzy ubytki próchnicowe w zębach trzonowych 85, 75, 65 (fot. 4). Usunięto tkanki zmienione próchnicowo kolejno w zębach 85 od strony policzkowej, 75 oraz 65 od strony żującej (fot. 5) za pomocą wiertła kuleczkowego i polimerowego. Aplikowano i naświetlono system wiążący (prime&bond one SELECT). Kompozyt SDR był aplikowany i polimeryzowany jednowarstwowo. Wypełnienia opracowano oraz polerowano w sposób opisany powyżej. Wypełnienia z kompozytu SDR, które nie są zbyt głębokie, czyli takie jak prezentowany przypadek w zębie 85, od strony policzkowej nie różnią się odcieniem od tkanek zęba mlecznego lub różnice są bardzo słabo widoczne (fot. 6). Podobnie w przypadku płaskich ubytków, np. w zębie 75 (fot. 7) i 65 (fot. 8), gdzie zwięk- Fot. 8. Gotowe wypełnienie w zębie 65 Fot. 9. Kontrola wypełnienia na ścianie policzkowej po 2 latach. Badanie stanu wypełnienia kompomerowego na powierzchni żującej zęba 85 po 5 latach Fig. 8. Palatal-occlusal filling on tooth 65 Fig. 9. Follow-up examination of restoration (buccal surface) after two years 83

5 10 11 Fot. 10. Ocena wypełnienia w zębie 75 po dwóch latach Fot. 11. Kontrola wypełnienie w zębie 65 po 1,5 roku Fig. 10. Clinical evaluation of restoration in tooth 75 after two years Fig. 11. Follow-up examination in tooth 65 after 1,5 year szona przezierność nie wpłynęła niekorzystnie na ostateczny rezultat estetyczny leczenia. Jednak w sytuacjach bardzo głębokich ubytków lekarz powinien wziąć pod uwagę niedopasowanie kolorystyczne oraz jasnoszary wygląd wypełnienia oraz poinformować o tym fakcie, przed zabiegiem, rodziców pacjenta. Doświadczenie praktyczne pokazuje, że zazwyczaj rodzice oraz dzieci nie zwracają tak dużej uwagi na stopień przezierności wypełnień i akceptują ich wygląd. Należy oczywiście nadmienić w tym miejscu, że oczekiwania estetyczne w stosunku do leczonych zębów mlecznych nie są tak wysokie jak w przypadku uzębienia stałego. Ząb 85 został sfotografowany podczas wizyty kontrolnej na zdjęciu widoczne wypełnienie na ścianie policzkowej po upływie 2 lat oraz wypełnienie z kompomeru na powierzchni żującej, które ma 5 lat (fot. 9). Wypełnienie na powierzchni żującej wykonane z SDR w zębie zostało również skontrolowane po 2 latach (fot. 10). Fot. 11 pokazuje policzkowe wypełnienie w zębie 65 po 1,5-rocznym użytkowaniu. Wszystkie wypełnienia ocenione były wysoko pod względem jakości podczas badania kontrolnego. Lecznie 4-letniego chłopca w znieczuleniu ogólnym Kwestią priorytetową podczas leczenia pacjentów w znieczuleniu ogólnym jest przeprowadzenie zabiegu stomatologicznego w jak najkrótszym czasie. Dlatego równocześnie zaleca się stosowanie sprawdzonych oraz łatwych do aplikacji materiałów. W omawianym przypadku 4-letni chłopiec miał do leczenia 12 zębów mlecznych, w tym 9 do wykonania wypełnień, a 3 z nich do usunięcia. Zęby mleczne w odcinku bocznym zostały wypełnione kompozy- Following preparation of the cavity margin, the AutoMatrix system (Dentsply) was applied (Fig. 2). The use of a matrix is always recommended, as otherwise, due to its low viscosity, the bulk fill material flows into places that do not belong to the contour of the filling. A universal adhesive (prime&bond one SELECT, Dentsply) was used, which was air-dried and light-cured. The bulk fill material SDR was applied directly with its Compula Tip. Here it is important to note that the metal cannula should be on the approximal cavity floor and is slowly removed while continuously extruding the low- -viscosity material. The entire cavity was filled in one single increment (not exceeding 4mm in depth) and then light-cured for 20 seconds. As it wasn t possible to ensure reliable contamination control using dental rolls and four-handed working, a rubber dam was used, which was advantageous in view of the patient s medical history as a haemophiliac. Finally, the filling was finished with a fine diamond bur (Fig. 3) and the finishing and polishing system Enhance (Dentsply). At the time of the follow-up examination, the deciduous tooth was no longer in situ as a result of natural exfoliation, so a follow-up radiograph is not available. Treatment of a 5 year-old girl The 5 year-old girl was a former general anesthesia patient who has since allowed treatment to take place in the dental chair. However, the child was restless and non-compliant, so treatment had to be completed quickly. This is the type of restorative case where an all-in-one adhesive and a bulk fill material is very helpful, as the treatment steps of conditioning and spraying off the etching gel 84

6 5LAT Ponad 30 milionów wypełnień! Złoty Standard stomatologii! do 4mm jednorazowej aplikacji materiału doskonała adaptacja do ścian ubytku dzięki samopozycjonującej się konsystencji do 60% niższe naprężenia skurczowe wieloletnie sukcesy kliniczne potwierdzone licznymi nagrodami Więcej informacji na

7 12 13 Fot. 12. Opracowany ubytek próchnicowy w zębie 64 Fot. 13. Wypełnienie na powierzchni żującej i podniebiennej w zębie 64 Fig. 12. Tooth 64 after carvis excaration Fig. 13. Twosufrace filling on tooth 64 tem SDR, natomiast zęby przednie odbudowano kompomerem Dyract Extra w odcieniu A2 (Dentsply). Zastosowanie kompomerów jest powszechnym na świecie standardem postępowania zachowawczego w kontekście zębów mlecznych [6]. W znieczuleniu ogólnym ząb 64 opracowano tak, jak to widać na fot. 12. Usunięcie tkanek zmienionych próchnicowych oraz aplikację systemu wiążącego opisano w poprzednim przypadku. Po opracowaniu i polerowaniu wypełnienia odtwarzały powierzchnię bliższą, żującą oraz podniebienną (fot. 13). Wizyta kontrolna nie odbyła się. Piśmiennictwo dostępne w wersji mobilnej. Fot. 14. SDR Intro Kit or multiple layering of the filling are not necessary and the treatment can therefore be performed quickly. The patient presented three carious deciduous molars 85, 75 and 65 (Fig. 4). Following caries excavation on tooth 85 buccal, 75 occlusal and 65 occlusal (Fig. 5-7) using a round bur and a polymer bur, the universal adhesive prime&bond one SELECT (Dentsply) was applied and then light-cured. As only buccal and occlusal fillings were involved, a matrix system was not used. The bulk fill material SDR was applied in a single layer (not exceeding a depth of 4mm) and lightcured. The fillings were finished and polished with a fine diamond bur and the finishing and polishing system Enhance (DENTSPLY) (Fig. 8-11). Treatment of a 4 year-old boy under general anaesthesia The top priority in dental treatment of children under anaesthesia is to keep the anaesthesia time as short as possible. That is why the use of dependable and quick-to-apply materials comes highly recommended. In total, the 4 year-old patient had 12 deciduous teeth that required treatment; 9 of which were to be filled and 3 were to be extracted. The deciduous tooth fillings in the posterior region were carried out with SDR, whereas the front teeth were restored with the compomer Dyract XP, dental shade A2 (Dentsply). The use of compomers is considered to be the worldwide standard for the restoration of deciduous dental defects (6). During the treatment, the carious tooth 64 was excavated and is presented in Fig. 12. Excavation was completed with a round and polymer bur, the universal adhesive prime&bond one SELECT (DENTSPLY) was then applied and then light-cured. Following finishing and polishing, the final filling covered the mesial- -occlusal surface, as well as the palatal surface of the tooth (Fig. 13). The appointment for the follow-up examination was not kept. 86