air show 2011 Szanowni Pañstwo,

Transkrypt

1

2

3 Szanowni Pañstwo, Ka dego roku, 28 sierpnia, polscy piloci obchodz¹ swoje œwiêto. Œwiêto œrodowiska po³¹czonego wspóln¹ pasj¹, jak¹ jest latanie. Piloci, konstruktorzy i technicy s¹ kontynuatorami chlubnej tradycji lotnictwa polskiego siêgaj¹cej pocz¹tków ubieg³ego stulecia. Zatriumfowa³o ono 28 sierpnia 1932 roku w Berlinie, gdy kapitan pilot Franciszek wirko oraz in ynier Stanis³aw Wigura na samolocie sportowym RWD-6 odnieœli zwyciêstwo w Miêdzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge. To w³aœnie ten dzieñ, w którym Polacy stanêli na czele œwiatowej elity, ustanowiony zosta³ Œwiêtem Lotnictwa. Nasi piloci wnosz¹ istotny wk³ad w budowanie bezpieczeñstwa w kraju i za granic¹ nios¹c pomoc humanitarn¹ na terenach dotkniêtych klêskami ywio³owymi czy konfliktem zbrojnym. Swoje umiejêtnoœci, cenione na ca³ym œwiecie, zaprezentuj¹ na Miêdzynarodowych Pokazach Lotniczych AIR SHOW 2011, którym patronujê i do obejrzenia których gor¹co Pañstwa zachêcam. yczê ca³emu œrodowisku lotniczemu tyle l¹dowañ co startów, a Pañstwu niezapomnianych wra eñ! Prezydent RP Bronis³aw Komorowski SKRZYDLATA POLSKA 3

4 Szanowni Pañstwo, 28 sierpnia, obchodzone jest Œwiêto Lotnictwa Polskiego. To œwiêto zarówno lotnictwa wojskowego, cywilnego, s³u b porz¹dku publicznego jak i ca³ego przemys³u zwi¹zanego z lotnictwem. Kapitan Franciszek wirko, pilot Wojska Polskiego, wraz z in ynierem Stanis³awem Wigur¹ zdoby³ dla Polski, na samolocie rodzimej konstrukcji, w 1932 r. w berliñskich zawodach Challenge pierwsze miejsce. W rocznicê tego pamiêtnego zwyciêstwa, warto spojrzeæ na lotnictwo jako ca³oœæ. Mówi¹c o dziejach polskich skrzyde³ nie mo na zapomnieæ o heroicznej i ofiarnej walce polskich lotników w czasie II wojny œwiatowej, którzy nie szczêdzili swojej krwi OjczyŸnie w walkach nad polskim niebem jak równie i na obczyÿnie. Udowodnili oni swoj¹ przydatnoœæ bojow¹ zw³aszcza w bitwie o Angliê, daj¹c tym samym œwiadectwo kunsztu lotniczego naszych pilotów. Œwiadectwem ich imponuj¹cych sukcesów jest chocia by Lista Bajana, czy nazwiska takie jak Stanis³aw Skalski, Witold Urbanowicz czy Jan Zumbach, które s¹ bliskie sercu ka dego mi³oœnika awiacji. Dzisiejsza s³u ba w Si³ach Powietrznych niesie ze sob¹ równie wiele wyzwañ, nierzadko wymaga ofiarnoœci od tych, którzy pe³ni¹ j¹ na co dzieñ w kraju i poza jego granicami, zw³aszcza na misjach pokojowych i stabilizacyjnych. Wielu pilotów, techników, in ynierów, o³nierzy oraz pracowników wojska, to ludzie perfekcyjnie wykonuj¹cy swoje zadania. Im wszystkim w dniu ich œwiêta yczê samych sukcesów, w jak e trudnej codziennej s³u bie. Wszystkich mi³oœników lotnictwa zapraszam na miêdzynarodowe pokazy lotnicze Air Show w Radomiu. Tomasz Siemoniak Minister Obrony Narodowej 4 SKRZYDLATA POLSKA

5 Szanowni Pañstwo, Pe³en przekonania zapraszam Pañstwa na Miêdzynarodowe Pokazy Lotnicze AIR SHOW-2011 Radom, gdzie swoje umiejêtnoœci pilota owe zaprezentuj¹ lotnicy Si³ Powietrznych, a tak e Wojsk L¹dowych, Marynarki Wojennej i innych pañstw europejskich. o³nierze ci, na co dzieñ s³u- ¹cy w Si³ach Zbrojnych, wykonuj¹cy zadania szkoleniowe i bojowe znani s¹ z wielkiego kunsztu, który zaprezentuj¹ Pañstwu w Radomiu. Minione miesi¹ce by³y czasem wytê onej s³u by i pracy w Si³ach Powietrznych, zaœ AIR SHOW-2011 jest doskona³¹ okazj¹ do zaprezentowania efektów wyszkolenia za³óg wszystkich rodzajów lotnictwa. Bêdziecie mieli Pañstwo szansê obejrzeæ pokazy zarówno na bojowych samolotach F-16 Jastrz¹b, MiG-29 oraz Su-22, jak i transportowych samolotach C-130 Hercules i CASA C-295M. Dodatkowo zaprezentuj¹ siê tak e za³ogi œmig³owców, takich jak: SW-4 Puszczyk, W-3 i Mi-8. Jestem przekonany, e pokazy zespo³owe i indywidualne naszych pilotów, prezentowane na tle wystêpów œwiatowej elity, udowodni¹ nie tylko ich wysoki poziom wyszkolenia i zgrania, ale i potwierdz¹ z ca³¹ moc¹, e zas³uguj¹ na zaufanie jakim ich darzymy, powierzaj¹c im bezpieczeñstwo polskiego nieba oraz kieruj¹c do udzia- ³u w operacjach Sojuszu Pó³nocnoatlantyckiego. Zapraszam serdecznie. gen. MIECZYS AW CIENIUCH Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego SKRZYDLATA POLSKA 5

6 Szanowni Pañstwo, Witam wszystkich bardzo serdecznie na Miêdzynarodowych Pokazach Lotniczych AIR SHOW-2011, których g³ównym organizatorem s¹ Si³y Powietrzne. Radomskie pokazy s¹ kulminacyjn¹ czêœci¹ uroczystoœci z okazji Œwiêta Lotnictwa obchodzonego corocznie 28 sierpnia, w rocznicê zwyciêstwa kpt. pil. Franciszka wirki oraz in. pil. Stanis³awa Wigury w Miêdzynarodowych Zawodach Lotniczych Challenge, które w 1932 odby³y siê w Berlinie. Dla upamiêtnienia triumfu polskich konstruktorów i polskich pilotów wojskowych dzieñ ten jest œwiêtem dla ka dego Polaka zwi¹zanego z lotnictwem, zarówno pilota wojskowego, cywilnego i lotnictwa pañstwowego, ale tak e dla tego, który wytrwale pracuje w ró nego rodzaju instytucjach naukowych i przemys³owych na rzecz rozwoju skrzyde³ spod bia³o-czerwonej szachownicy. Przygotowaliœmy dla Pañstwa imprezê z bogatym programem lotniczych atrakcji. Organizacja pokazów trwa³a bez ma³a 2 lata. Chcia³bym zapewniæ, e zrobiliœmy wszystko, aby by³y one bezpieczne i bardzo atrakcyjne. Wychodz¹c naprzeciw spo³ecznym oczekiwaniom, potrzebom polskiego lotnictwa wojskowego, pañstwowego i cywilnego, jak te rodzimego przemys³u zbrojeniowego zorganizowaliœmy pokazy z udzia³em pilotów z Polski i 16 innych pañstw. Ogó³em, podczas 10-godzinnych pokazów ka dego dnia, bêdziecie mogli Pañstwo obejrzeæ oko³o 180 statków powietrznych ró nych typów w pokazach dynamicznych, jak i statycznych. Program AIR SHOW-2011 zosta³ tak skonstruowany, aby by³ jak najbardziej interesuj¹cy dla wszystkich, którzy odwiedz¹ w dniach 27 i 28 sierpnia lotnisko w Radomiu. Przygotowaliœmy dla Pañstwa wystawê statyczn¹, która jest znakomit¹ okazj¹ do przyjrzenia siê z bliska statkom powietrznym, a bezpoœredni kontakt z pilotami i technikami z ca³ego œwiata oraz mo liwoœæ fotografowania maszyn, to doskona³a atrakcja nie tylko dla mi³oœników lotnictwa. Kolejn¹ propozycj¹ dla Pañstwa jest Wystawa Przemys³u Lotniczego, która pozwala zapoznaæ siê z nowinkami w dziedzinie techniki lotniczej, systemów komunikacji oraz wielu innych pokrewnych bran. Jest to ulubione miejsce spotkañ przedstawicieli ró nych obszarów przemys³u i gospodarki, a tak e tych, którzy s¹ zainteresowani rozwojem wspó³czesnej myœli technologicznej. Jednak jak zawsze najciekawsze i najatrakcyjniejsze dla wszystkich naszych goœci s¹ pokazy dynamiczne. Niew¹tpliwymi gwiazdami tegorocznego AIR SHOW-2011, gwarantuj¹cymi, e pokazy bêd¹ wyj¹tkowe, s¹ obok polskich zespo³y akrobacyjne z W³och, Francji, Szwajcarii i Chorwacji. W³oskie Frecce Tricolori wyst¹pi¹ w Polsce dopiero drugi raz po 10 letniej przerwie, a Patrouille de France, którzy s¹ ulubieñcami polskiej publicznoœci, po kilkuletniej przerwie, ale dodatkow¹ atrakcj¹ tegorocznych pokazów bêd¹ znakomite zespo³y ze Szwajcarii i Chorwacji, wystêpuj¹ce po raz pierwszy w naszym kraju, czyli Patrouille Suisse i Wings of Storm. Si³y Powietrzne bêd¹ reprezentowane przez sztandarowe zespo³y akrobacyjne Bia³o-Czerwone Iskry i Orlik, a ponadto przez œwietnych i doborowych pilotów samolotów F-16, MiG-29 i Su-22, a przeloty w ugrupowaniu GROT samolotów transportowych C-130 Hercules, C-295M i M-28 oraz œmig³owców SW-4 Puszczyk zapewne dostarcz¹ Pañstwu dodatkowych wra eñ. Pilotom wojskowym z Si³ Powietrznych, Marynarki Wojennej i Wojsk L¹dowych towarzyszyæ bêd¹ piloci Aeroklubu Polskiego oraz lotnictwa pañstwowego. Zapewniam Pañstwa, e tak e te pokazy bêd¹ zapiera³y dech w piersiach. Szanowni Pañstwo! Z okazji Œwiêta Lotnictwa sk³adam najlepsze yczenia lotnikom s³u ¹cym w lotnictwie wojskowym, cywilnym i pañstwowym, pracuj¹cym w instytucjach i oœrodkach naukowo-badawczych, w szkolnictwie i przemyœle lotniczym. Zarówno tym, którzy dzisiaj s¹ w s³u bie czynnej, jak i tym pozostaj¹cym w rezerwie i stanie spoczynku. Zapraszam raz jeszcze serdecznie wszystkich na pokazy lotnicze AIR SHOW-2011, które s¹ prawdziwym Œwiêtem Lotnictwa w Polsce. gen. broni pil. LECH MAJEWSKI DOWÓDCA SI POWIETRZNYCH 6 SKRZYDLATA POLSKA

7

8 SI YPOWIETRZNE Si³y Powietrzne s¹ jednym z rodzajów Si³ Zbrojnych RP. Dowódc¹ Si³ Powietrznych jest gen. broni pil. Lech Majewski. Ich trzon bojowy stanowi¹ Wojska Lotnicze, Wojska Obrony Przeciwlotniczej i Wojska Radiotechniczne. W sk³ad Si³ Powietrznych wchodz¹ ponadto jednostki zabezpieczaj¹ce oraz szkolne. WOJSKA LOTNICZE s¹ g³ównym rodzajem wojsk Si³ Powietrznych, najlepiej przygotowanym do skutecznego przeciwdzia³ania zagro eniom bezpieczeñstwa pañstwa oraz do uczestniczenia w operacjach reagowania kryzysowego i w operacjach wojennych zarówno narodowych, jak i sojuszniczych. Uzbrojenie i wyposa enie Wojsk Lotniczych wyznacza im g³ówn¹ rolê w zapewnieniu bezpieczeñstwa przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej i Sojuszu Pó³nocnoatlantyckiego oraz w zwalczaniu obiektów powietrznych, naziemnych i nawodnych, a tak e w prowadzeniu rozpoznania powietrznego w ramach zadañ wykonywanych przez Si³y Zbrojne RP. Wojska Lotnicze wykonuj¹ równie zadania w systemie ratownictwa lotniczego. Najwa niejszym celem codziennych dzia³añ Wojsk Lotniczych jest: zapewnienie wysokiej jakoœci dy urów bojowych pe³nionych w ramach Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej NATO, przygotowanie do wykonywania zadañ w misjach Air Policing, utrzymanie si³ i œrodków w gotowoœci do podjêcia dzia³añ typu Renegate oraz kontynuowanie procesu szkolenia pilotów i personelu technicznego samolotu wielozadaniowego F-16. Wœród zadañ priorytetowych ze wzglêdu na zaanga- owanie Polski w Afganistanie jest utrzymywanie mostu powietrznego z kontyn- 8 SKRZYDLATA POLSKA

9 F-16 C/D Block 52+ to najnowsze samoloty bojowe Si³ Powietrznych Zdjêcie: Mariusz Adamski MiG-29 samolot wyspecjalizowany do zadañ myœliwskich / Zdjêcie: Mariusz Adamski 21. Baza Lotnictwa Taktycznego ze Œwidwina wyposa ona w samoloty Su-22M4, 22. Baza Lotnictwa Taktycznego z Malborka wyposa ona w samoloty MiG-29, 23. Baza Lotnictwa Taktycznego z Miñska Mazowieckiego wyposa ona w samoloty MiG-29 i 12. Komenda Lotniska z Miros³awca. W strukturach 2. Skrzyd³a Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu znajduje siê 31. Baza Lotnictwa Taktycznego z Krzesin, sk³adaj¹ca siê z dwóch eskadr lotnictwa taktycznego wyposa onych w samoloty F-16, 32. Baza Lotnictwa Taktycznego z asku (jedna eskadra F-16) oraz 16. Batalion Usuwania Zniszczeñ Lotniskowych z Jarocina. 3. Skrzyd³o Lotnictwa Transportowego w swoim sk³adzie ma: 8. Bazê Lotnictwa Transportowego z Krakowa wyposa on¹ w samoloty C-295M, M-28 Bryza i An-2, 33. Bazê Lotnictwa Transportowego z Powidza wyposa on¹ w samoloty C-130 Hercules, M-28 Bryza i An-28 Skytruck oraz œmig³owce Mi-2 i W-3 Sokó³. W sk³adzie skrzyd³a znajduje siê równie 1. Grupa Poszukiwawczo- Ratownicza w Œwidwinie wyposa ona w œmig³owce Mi-2 i W-3 Sokó³, 2. Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Miñsku Mazowieckim wyposa ona w œmig³owce Mi-2 i W-3 Sokó³ i 3. Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Krakowie wyposa ona w œmig³owce Mi-2 i Mi-8. W 2011 skrzyd³o ma otrzymaæ œmig³owce Mi-17 i Mi-24. W strukturach 4. Skrzyd³a Lotnictwa Szkolnego w Dêblinie znajduje siê 41. Baza gentem o³nierzy polskich (samoloty C-295 i C-130). Od 2007 Wojska Lotnicze funkcjonowa- ³y w nowej strukturze organizacyjnej brygad, co u³atwia³o koordynacjê wykonywania zadañ przez jednostki bojowe i zabezpieczaj¹ce. Poza struktur¹ brygadow¹ pozostawa³ 1. i 2. Oœrodek Szkolenia Lotniczego (Dêblin, Radom) oraz 36. Specjalny Pu³k Lotnictwa Transportowego w Warszawie. 1 stycznia 2009, a w przypadku 4 brygady 1 stycznia 2011 brygady zosta³y przeformowane w skrzyd³a. Poza struktur¹ skrzyde³ pozostaje 36. Specjalny Pu³k Lotnictwa Transportowego. W 2011 w strukturach 1. Skrzyd³a Lotnictwa Taktycznego w Œwidwinie znajduj¹ siê: Su-22M4 w ci¹gu kilku najbli szych lat zostan¹ wycofane z u ycia w Si³ach Powietrznych Zdjêcie: Mariusz Adamski SKRZYDLATA POLSKA 9

10 POLISHAIRFORCE Polish Air Force is one of services within the Polish Armed Forces. It is commanded by Lt Gen. Lech Majewski. Its combat core consists of the Air Forces, Anti- Aircraft Defence Forces and Radar Forces. The Polish Air Force also includes support and training units. AIR FORCES The principal branch of the Polish Air Force, best prepared to counteract any threat to the state security, and to participate in crisis reaction and combat operations, both national and allied. The armament and equipment of the Air Forces defines their principal role in ensuring security of the air space of the Republic of Poland and NATO, and in combating airborne and surface objects, as well as in performing aerial reconnaissance within the scope of tasks of the Polish Armed Forces. The Air Forces also perform duties within the air rescue system. The most important goal of everyday activities of the Air Forces is to ensure efficient quick reaction alert (QRA) capability within the integrated NATO air defence system, to prepare for Air Policing mission tasks, to maintain forces and assets at readiness to undertake Renegade type actions, and to continue training pilots and engineering personnel for the F-16 multi-role aircraft. Its priority tasks due to Poland s commitments in Afghanistan also include maintaining an airlift for the Polish contingent there (C-295 and C-130 aircraft). Since 2007 the Air Forces have functioned in the new brigade-based structure, which facilitates co-ordination of tasks performed by combat and supporting units. The 1st and 2nd Air Training Centres (Dêblin, Radom) and the 36th Special Transport Aviation Regiment in Warsaw have remained outside brigade structure. On 1 January 2009, and in the case of the 4th Brigade on 1 January 2011 brigades were reformed into wings. The 36th Special Transport Aviation Regiment in Warsaw has remained outside the wing structure. In 2011 the 1st Tactical Air Wing at Œwidwin includes the 21st Tactical Air Base at Œwidwin equipped with Su-22M4 strike aircraft, the 22nd Tactical Air Base at Malbork on MiG-29 fighters, the 23rd Tactical Air Base at Miñsk Mazowiecki also on MiG- 29s and the 12th Airfield HQ at Miros³awiec. The 2nd Tactical Air Wing in Poznañ includes the 31st Tactical Air Base at Krzesiny with two tactical squadrons on F-16s, the 32nd Tactical Air Base at ask (one F-16 squadron) and the 16th Airfield Damage Repair Battalion at Jarocin. The 3rd Airlift Wing includes the 8th Airlift Base in Cracow equipped with C-295M, M-28 Bryza and An-2 aircraft, the 33rd Airlift Base at Powidz on C- 130 Hercules, M-28 Bryza and An-28 Skytruck aeroplanes and Mi-2 and W-3 Sokó³ helicopters. The wing also includes the 1st SAR Group at Œwidwin equipped with Mi-2 and W-3 Sokó³ helicopters, the 2nd SAR Group at Miñsk Mazowiecki on Mi-2 and W-3 Sokó³ helicopters, and the 3rd SAR Group in Cracow on Mi-2 and Mi-8 helicopters. In 2011 the 3rd Airlift Wing is going to receive Mi-17 and Mi-24 helicopters. The 4th Flight Training Wing at Dêblin includes the 41st Flight Training Base at Dêblin (TS-11 Iskra, M-28 Bryza, An-2 aeroplanes and SW-4 Puszczyk and Mi-2 helicopters), the 42nd Flight Training Base at Radom (PZL-130 Orlik aeroplanes) and the Air-Engineering Training Centre at Dêblin. Brig. Gen. Stefan Rutkowski is the Head of the Air Forces, deputy head of training of the Polish Air Force. ANTI-AIRCRAFT DEFENCE FORCES The core of the Polish Air Force. Their role is to combat enemy air attack at all altitudes and speeds, in all weather, at all times. Their aim is to ensure, in cooperation with NATO, the security of all the inhabitants of Poland. Technological progress in capabilities and effectiveness of air attack means leads to intensified threats, giving new challenges to the forces requiring higher effectiveness in defence of the country territory. It also requires different characteristics of the air defence systems. Faced with many limitations in this sphere, the priority for the Country Anti-Aircraft Defence is to train the staff and fully integrate own units with similar units of other NATO countries. In the forthcoming years it will be necessary to equip the Country Anti-Aircraft Defence with new generation systems able to counter ballistic and cruise missiles, and UAVs. The structure of the Anti-Aircraft Defence Force includes the 1st and 3rd Air Defence Missile Brigades (Bytom and Warsaw) and the 61st and 78th Air Defence Missile Regiments (Skwierzyna and Mrze yno), with a total of 24 anti-aircraft missile systems. Anti-aircraft units of the Polish Air Force have two S-200 VE Vega long range systems, two Krug medium range squadrons and 20 upgraded Neva SC short range systems. The forces are undergoing major reorganisation. All squadrons existing within the structure of Anti- Aircraft Defence Forces will be disbanded and replaced by seven new squadrons, including six missile ones, each with three missile systems, plus a support squadron. Five missile squadrons will each have three Neva SC systems, and one squadron will have an upgraded Vega and two Neva SC systems. The new shape squadrons will be formed in Warsaw area, at Sochaczew, Mrze yno, Bytom, in Gdynia area and at Skwierzyna. The reduced number of squadrons will affect higher level organisation structure. It will consist solely of the 3rd Air Defence Missile Brigade HQ. Together with the support squadron it will move to Sochaczew and control all newly formed squadrons. Col. Piotr Jurek Ph.D. (E.Sc.) is the Head of the Anti-Aircraft Defence Forces RADAR FORCES Their role is to detect and track all objects in the Polish airspace and on approaches to the state borders, and to transmit necessary information for radar support of commanding and operation of the Air Forces and the Anti-Aircraft Defence Forces. While performing this role they also maintain radar intelligence zone parameters and thus provide radar support for Air Policing missions, flying training, and SAR operations. Providing proper capability to these forces is a precondition of successful performance of all other branches of the Polish Air Force. The Radar Forces have recently undergone extensive reorganisation. The reorganisation has continued in parallel with technological changes in their equipment and with inclusion into their structures of BACKBONE long-range radar posts. Information about the airspace situation is transferred from all reconnaissance assets of the Radar Forces to the Command and Guidance Centres, where a general Recognized Air Picture (RAP) is created. The information is processed and used in the command and control process. Since 1 July 2008 the Radar Forces structure consists of the 3rd Radar Brigade in Wroc³aw that includes four radar battalions. The number of radar posts could be reduced thanks to high capabilities of the modern Odra (NUR-15) three-dimensional medium-range radar systems. The 3rd Radar Brigade includes the 3rd Sandomierz Radar Battalion at Sandomierz, the 8th Szczytno Radar Battalion at Lipowiec, the 31st Radar Battalion in Wroc³aw and 34th Radar Battalion at Chojnice. There are 17 permanent radar posts, four Backbone long-range radar posts (out of six planned) are in operation. Long range posts have been installed at Wronowice, Brzoskwinia, Roskosz and Chruœciel. Combat structure of the 3rd Brigade also includes eight Awia-W aerodrome area control stations that monitor airspace within 100 km around military airfields. Radar information from all the posts and companies is automatically sent to Command and Guidance Centres in Poznañ, Bydgoszcz, Warsaw and Cracow, and from there they go to the Air operations Centre in Warsaw, giving the real air picture. Brig. Gen. Micha³ Sikora is the Head of the Radar Forces. 10 SKRZYDLATA POLSKA

11 Œmig³owiec SW-4 Puszczyk 41. Bazy Lotnictwa Szkolnego w Dêblinie Zdjêcie: Grzegorz Sobczak Lotnictwa Szkolnego w Dêblinie (samoloty TS-11 Iskra, M-28 Bryza, An-2 oraz œmig³owce SW-4 Puszczyk i Mi-2), 42. Baza Lotnictwa Szkolnego w Radomiu (samoloty PZL-130 Orlik) oraz Centrum Szkolenia In- ynieryjno-lotniczego w Dêblinie. Szefem Wojsk Lotniczych zastêpc¹ szefa szkolenia Si³ Powietrznych jest gen. bryg. pil. Stefan Rutkowski. WOJSKA OBRONY PRZECIWLOTNICZEJ stanowi¹ trzon bojowy Si³ Powietrznych. Przeznaczone s¹ do zwalczania œrodków napadu powietrznego nieprzyjaciela w ca³ym przedziale wysokoœci i prêdkoœci ich lotu, niezale nie od warunków atmosferycznych i pory doby. Ich celem jest udzia³ w zapewnieniu, we wspó³pracy z NATO, bezpieczeñstwa wszystkim mieszkañcom kraju. Postêp techniczny w dziedzinie mo liwoœci i skutecznoœci œrodków napadu powietrznego powoduje intensyfikacjê zagro enia, co stawia przed wojskami nowe wyzwania i wymaga ich wiêkszej skutecznoœci w obronie terytorium kraju. Wymaga te zmian parametrów œrodków przeciwlotniczych. Wobec wielu ograniczeñ w tej sferze, w Wojskach Obrony Przeciwlotniczej za priorytetowe cele uwa a siê wyszkolenie kadry i pe³ne zintensyfikowanie w³asnych jednostek z tego rodzaju jednostkami innych pañstw NATO. Niezbêdne jest wyposa enie Wojsk Obrony Przeciwlotniczej, w najbli szych latach, w sprzêt nowej generacji, mog¹cy zwalczaæ rakiety balistyczne, pociski samosteruj¹ce i bezpilotowe statki powietrzne. W strukturze Wojsk Obrony Przeciwlotniczej znajduj¹ siê 1. i 3. Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej (Bytom, Warszawa) oraz 61. i 78. Pu³k Rakietowy Obrony Powietrznej (Skwierzyna i Mrze yno), które ³¹cznie dysponuj¹ 24 przeciwlotniczymi zestawami rakietowymi. Jednostki przeciwlotnicze Si³ Powietrznych maj¹ dwa zestawy dalekiego zasiêgu systemu S-200 WE Wega, dwa dywizjony œredniego zasiêgu Krug oraz 20 zmodernizowanych zestawów ma³ego zasiêgu Newa SC. Wojska podlegaj¹ g³êbokiej reorganizacji. Rozformowane zostan¹ wszystkie istniej¹ce w strukturach Wojsk Obrony Przeciwlotniczej dywizjony, a w ich miejsce powstanie siedem nowych dywizjonów, w tym szeœæ rakietowych, maj¹cych w swoich strukturach po trzy zestawy rakietowe, oraz dywizjon zabezpieczenia. W piêciu dywizjonach rakietowych bêd¹ eksploatowane po trzy zestawy Newa SC, a w wyposa eniu jednego dywizjonu bêdzie siê znajdowa³ zestaw Wega (zmodernizowany) i dwa zestawy Newa SC. Dywizjony w nowym kszta³cie organizacyjnym zostan¹ sformowane w rejonie Warszawy oraz w Sochaczewie, Mrze ynie, Bytomiu, w rejonie Gdyni oraz Wyrzutnia przeciwlotniczych pocisków rakietowych zestawu Newa SC Zdjêcie: Grzegorz Ho³danowicz SKRZYDLATA POLSKA 11

12 w Skwierzynie. Zmniejszenie liczby dywizjonów wp³ynie na strukturê organizacyjn¹ wy szego szczebla. Bêdzie funkcjonowa- ³o jedynie dowództwo 3. Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej. Wraz z dywizjonem zabezpieczenia zostanie ono przeniesione do Sochaczewa oraz przyjmie wszystkie nowo powsta³e dywizjony. Szefem Wojsk Obrony Przeciwlotniczej jest p³k dr in. Piotr Jurek. Stanowisko kierowania ogniem systemu Newa SC Zdjêcie: Grzegorz Ho³danowicz TRS-15 Odra wielofunkcyjny radar 3D œredniego zasiêgu, w wyposa eniu Si³ Powietrznych Zdjêcie: Grzegorz Ho³danowicz WOJSKA RADIOTECHNICZNE s¹ przeznaczone do wykrywania i œledzenia wszelkich obiektów w przestrzeni powietrznej RP i na podejœciach do granic pañstwa oraz do przekazywania informacji niezbêdnych do radiolokacyjnego zabezpieczenia dowodzenia i dzia³ania Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Przeciwlotniczej. Realizuj¹c te zadania, utrzymuj¹ jednoczeœnie parametry strefy rozpoznania radiolokacyjnego, zabezpieczaj¹c pod wzglêdem radiolokacyjnym misje Air Policing i szkolenie lotnicze oraz akcje poszukiwawczo-ratownicze. Zapewnienie odpowiednich mo liwoœci tym wojskom warunkuje wykonanie zadañ przez pozosta³e rodzaje wojsk Si³ Powietrznych. W ostatnim czasie Wojska Radiotechniczne gruntownie reorganizowano. Reorganizacja przebiega³a równolegle ze zmianami w ich technicznym wyposa eniu oraz w³¹czeniu w ich struktury posterunków radiolokacyjnych dalekiego zasiêgu systemu BACKBO- NE. Informacja o sytuacji powietrznej przekazywana jest ze wszystkich œrodków rozpoznania Wojsk Radiotechnicznych do Oœrodków Dowodzenia i Naprowadzania, gdzie tworzony jest uogólniony i zidentyfikowany obraz sytuacji powietrznej RAP (Recognized Air Picture). Informacja ta jest przetwarzana i wykorzystywana w procesie dowodzenia i kierowania. Od 1 lipca 2008 strukturê Wojsk Radiotechnicznych Si³ Powietrznych tworzy 3. Brygada Radiotechniczna we Wroc³awiu w sk³adzie czterech batalionów radiotechnicznych. Liczbê posterunków radiotechnicznych mo - na by³o zmniejszyæ dziêki wysokim parametrom nowoczesnego, trójwspó³rzêdnego sprzêtu radiolokacyjnego œredniego zasiêgu typu Odra (NUR-15). W sk³ad 3. Brygady Radiotechnicznej wchodzi 3. Sandomierski Batalion Radiotechniczny z Sandomierza, 8. Szczycieñski Batalion Radiotechniczny z Lipowca, 31. Batalion Radiotechniczny z Wroc³awia i 34. Batalion Radiotechniczny w Chojnic. Funkcjonuje 17 sta³ych posterunków radiotechnicznych, dzia³aj¹ 4 posterunki dalekiego zasiêgu typu BACKBONE (z szeœciu planowanych). Posterunki dalekiego zasiêgu s¹ ju rozwiniête we Wronowicach, Brzoskwini, Roskoszy i Chruœcielu. W ugrupowaniu bojowym 3. Brygady jest tak e 8 stacji kontroli rejonu lotniska typu Awia-W, kontroluj¹cych przestrzeñ powietrzn¹ wokó³ wojskowych lotnisk w promieniu do 100 km. Informacje radiolokacyjne ze wszystkich posterunków i kompanii s¹ automatycznie przesy³ane do ODN w Poznaniu, Bydgoszczy, Warszawie i Krakowie, sk¹d trafiaj¹ do Centrum Operacji Powietrznej w Warszawie. Daj¹ one rzeczywisty obraz sytuacji powietrznej. Szefem Wojsk Radiotechnicznych jest gen. bryg. Micha³ Sikora. Pasywny system rozpoznania przestrzeni powietrznej (rozpoznania pok³adowych urz¹dzeñ elektronicznych) Gunica Zdjêcie: Grzegorz Ho³danowicz 12 SKRZYDLATA POLSKA

13

14 LOTNICTWO WOJSK L DOWYCH Na wspó³czesnym polu walki jednym z czynników decyduj¹cych o przewadze w zmaganiach na l¹dzie s¹ mo liwoœci manewrowe. Z tego powodu Wojska L¹dowe maj¹ w swojej strukturze równie jednostki lotnicze, zapewniaj¹ce transport o³nierzy i uzbrojenia oraz wsparcie dzia³añ l¹dowych z powietrza. Wojska aeromobilne, bo to o nich mowa, ³¹cz¹ w sobie dotychczasowe wojska powietrzno-desantowe, desantowo-szturmowe, kawaleriê powietrzn¹ i lotnictwo wojsk l¹dowych. Do podstawowych zadañ wojsk aeromobilnych nale y naziemne wspieranie operacji l¹dowych i morskich, zmierzaj¹cych do opanowania z powietrza wa nych obiektów przeciwnika, dezorganizacjê ruchu odwodów oraz niszczenie si³ i œrodków wsparcia logistycznego. Ten rodzaj wojsk jest przygotowany do prowadzenia dzia³añ dywersyjnych, zaczepnych i obronnych, a ich trzon stanowi¹ 25. BKPow i 6. Brygada Powietrznodesantowa. Kawaleria powietrzna jest przygotowana do prowadzenia walki tak W-3PL G³uszec najnowszy œmig³owiec Lotnictwa Wojsk L¹dowych, opracowany wspólnie przez PZL Œwidnik i ITWL Zdjêcie: Grzegorz Sobczak z powietrza jak i na l¹dzie, do wykonywania rajdów przeciwpancernych oraz niszczenia œrodków ogniowych przeciwnika. 25. BKPOW 25. Brygada Kawalerii Powietrznej kontynuuje s³awne tradycje jednostek kawalerii z lat Jej poprzedniczk¹ by³a 25. Dywizja Kawalerii Powietrznej. Jest to pierwszy nowoczesny zwi¹zek taktyczny, zdolny do wykonywania zadañ w ramach Si³ Szybkiego Reagowania. Dowództwo, sztab Brygady, Batalion KP i 25. Batalion Dowodzenia stacjonuj¹ w Tomaszowie Mazowieckim. 37. Dywizjon Lotniczy oraz 1. Batalion Kawalerii Powietrznej znajduje siê w LeŸnicy Wielkiej k. êczycy, a 7. Dywizjon Lotniczy i 25. Batalion Logistyczny w No- 14 SKRZYDLATA POLSKA

15 Œmig³owiec bojowy Mi-24W z 56. PŒWL Zdjêcie: Marcin Sigmund wym Glinniku k. Tomaszowa Mazowieckiego. Brygada jest wyposa ona w œmig³owce Mi-8, Mi-17 i W-3 Sokó³. G³ównym atutem jednostek Brygady jest szybkoœæ przemieszczania siê w rejon dzia³añ bojowych i zdolnoœæ podejmowania walki w krótkim czasie po otrzymaniu zadania. 6. BD-S 6. Brygada Desantowo-Szturmowa jest doborowym, aeromobilnym zwi¹zkiem taktycznym o wysokim stopniu rozwiniêcia. Mo e wykonywaæ zadania jako desant spadochronowy lub prowadziæ dzia³ania desantowo-szturmowe przy wykorzystaniu œmig³owców. Do podstawowych zadañ Brygady zaliczyæ nale y: uchwycenie oraz utrzymanie do czasu nadejœcia si³ g³ównych kluczowych punktów terenowych i rejonów po³o onych w g³êbi ugrupowania operacyjnego przeciwnika; atakowanie i niszczenie lotnisk, l¹dowisk, baz, sk³adów, magazynów i innych wa nych obiektów na g³êbokim zapleczu przeciwnika; odblokowanie i wspieranie wojsk w³asnych, które znalaz³y siê w okr¹ eniu; dezorganizacja i niszczenie systemów dowodzenia, ³¹cznoœci, komunikacji, GROUNDFORCESAVIATION In the modern battlefield one of the decisive factors when it comes to superiority on the ground is mobility. That is why Polish Ground Forces structure includes air units to provide transport of soldiers and armament and air support for ground operations. The airmobile forces combine what used to be known as airborne forces, airborne assault forces, air cavalry and army aviation. Principal tasks of the airmobile forces include close support for ground and naval operations aimed at capture of important enemy objects from the air, disorganisation of reserve movements and destruction of forces and of logistics support. This type of forces is prepared to carry out subversive, offensive and defensive operations, and their core consists of the 25th Air Cavalry Brigade and the 6th Airborne-Assault Brigade. The air cavalry is prepared to fight from the air as well as on the ground, to perform anti-tank raids and to destroy enemy artillery. 25TH AIR CAVALRY BRIGADE The brigade continues traditions of Polish cavalry units of It succeeded the 25th Air Cavalry Division. This is the first modern tactical unit, able to perform duties within Rapid Reaction Forces. The HQ of the brigade, the 25th Air Cavalry Battalion and the 25th Command Battalion are based at Tomaszów Mazowiecki. The 37th Air Squadron and the 1st Air Cavalry Battalion are located at Le nica Wielka near êczyca, while the 7th Air Squadron and the 25th Logistics Battalion at Nowy Glinnik near Tomaszów Mazowiecki. The brigade is equipped with Mi-8, Mi-17 and W-3 Sokó³ helicopters. The brigade s main advantage lies in its ability to rapidly move to the battle area and to enter combat soon after receiving the task. 6TH AIRBORNE-ASSAULT BRIGADE This is a highly advanced, select, airmobile tactical unit. It can operate as helicopter-borne troops or perform airborne-assault duties using helicopters. The brigade s main tasks include capture of key points and areas deep inside enemy territory and defending them until the arrival of main forces; attacking and destroying airfields, landing fields, bases, stores, depots and other important objects deep inside enemy territory; relieving and supporting own forces encircled by the enemy; disorganising and destroying enemy command, communication, transport and logistics systems as well as reserves concentrated behind enemy lines; delaying actions. 49th Combat Helicopter Regiment and 56th Ground Forces Helicopter Regiment Two combat helicopter regiments provide support to units fighting on the ground. The 49th Combat Helicopter Regiment is one of the two regiments that are part of the Polish Ground Forces. It is equipped with Mi-2 and Mi-24 helicopters. Principal tasks of the regiment include fire support, first of all against enemy tanks and other combat vehicles, and destroying fortified defence points. The helicopters are armed with guided ATMs, unguided missiles, bombs, and machine guns/ cannon. They also provide cover and fire support to tactical troop drops, and they can carry special and subversive groups to locations behind enemy lines. During personnel of the regiment took part in the Polish mission in Iraq (4th, 5th and 8th contingents), and during in Afghanistan (3rd contingent). The 56th Combat Helicopter Regiment was formed at Inowroc³aw in In January 2004 the regiment was transferred to report directly to the commander of the Polish Ground Forces. The regiment s main tasks include: battlefield support for ground troops, command support, transportliaison duties, reconnaissance, artillery spotting, transfer of special groups and tactical drops, combat SAR, and during peace time SAR operations and elimination of non-military threats. In 2006 personnel of the regiment for the first time joined the Mobile Group of the Polish contingent in Iraq. As part of the 6th and 7th contingents that year and the 10th in 2007 they were based at Diwania and Al Kut. In 2008 and 2009 the regiment s personnel have served in Afghanistan in the 4th and 6th Polish contingents there. SKRZYDLATA POLSKA 15

16 Œmig³owce Lotnictwa Wojsk L¹dowych podczas æwiczeñ Zdjêcie: Grzegorz Sobczak logistyki oraz odwodów zgrupowanych na ty³ach przeciwnika; prowadzenie dzia³añ opóÿniaj¹cych. 49. PŒB I 56. PŒWL Wsparcie jednostkom walcz¹cym na l¹dzie zapewniaj¹ dwa pu³ki œmig³owców bojowych. 49. Pu³k Œmig³owców Bojowych to jeden dwóch pu³ków lotniczych, wchodz¹cych w sk³ad Wojsk L¹dowych. W swoim wyposa eniu ma œmig³owce Mi-2 i Mi-24. Do Œmig³owiec wielozadaniowy Mi-17 polskiego kontyngentu w Iraku / Zdjêcie: WL podstawowych zadañ pu³ku nale y wsparcie ogniowe, przede wszystkim zwalczanie czo³gów i innych wozów bojowych przeciwnika oraz niszczenie umocnionych punktów obrony. Œmig³owce uzbrojone s¹ w przeciwpancerne pociski kierowane, wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych, bomby oraz lufow¹ broñ strzeleck¹. Zapewniaj¹ równie os³onê desantów taktycznych, wsparcie ich ogniem, a tak e przerzucenie grup specjalnych i dywersyjnych na ty³y przeciwnika. W latach o³nierze pu³ku brali udzia³ w misji wojskowej w Iraku (IV, V i VIII zmiana), a w latach w misji w Afganistanie (III zmiana). 56. Pu³k Œmig³owców Bojowych zosta³ sformowany w Inowroc³awiu w W styczniu 2004 pu³k sta³ siê jednostk¹ bezpoœrednio podporz¹dkowan¹ dowódcy Wojsk L¹dowych. G³ówne zadania pu³ku to: wsparcie ZT i oddzia³ów na polu walki, zabezpieczenie dowodzenia, zadania transportowo-³¹cznikowe, rozpoznanie, korygowanie ognia artylerii, zabezpieczenie przerzutu grup specjalnych i desantów taktycznych, prowadzenie operacji bojowego poszukiwania i ratownictwa, w czasie pokoju prowadzenie operacji w ramach systemu poszukiwania SAR oraz do usuwania zagro eñ niemilitarnych. W 2006 o³nierze pu³ku po raz pierwszy weszli w sk³ad Grupy Manewrowej w ramach VI i VII oraz w 2007 w ramach X zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku. o³nierze stacjonowali w bazach w Diwanii i Al Kut. W 2008 i w 2009 o³nierze pu³ku pe³ni¹ s³u bê poza granicami kraju w ramach IV i VI zmiany PKW w Afganistanie. 16 SKRZYDLATA POLSKA

17

18 Œmig³owiec Mi-8MTV-1 Marynarki Wojennej / Zdjêcie: Marcin Przeworski powsta³a baza lotnictwa morskiego. Tam, dysponuj¹c zaledwie kilkoma wrakami wodnosamolotów, polscy mechanicy zmontowali jeden wodnosamolot typu Friedrichshafen. To w³aœnie tym samolotem, z wymalowan¹ na kad³ubie bander¹ Marynarki Wojennej, chor. pil. Andrzej Zubrzycki wykona³ 15 lipca 1920 pierwszy lot nad Morzem Ba³tyckim. Nastêpnie, do 1939, w Pucku funkcjonowa³ Morski Dywizjon Lotniczy. II WOJNA ŒWIATOWA Podczas II wojny œwiatowej lotnicy morscy walczyli g³ownie w obronie Wysp Brytyjskich oraz pó³nocnego Atlantyku. W okresie tym tradycje Morskiego Dywizjonu Lotniczego z Pucka kontynuowa³ 304. Dywizjon Bombowy Ziemi Œl¹skiej im. Ks. Józefa Poniatowskiego, walcz¹c w sk³adzie Coastal Command. Po wojnie lotnictwo MW rozwija³o siê nadal w strukturze si³ morskich. Pocz¹wszy od klucza, eskadry, poprzez pu³ki, a skoñczywszy na dywizji lotniczej. Kilka lat po wojnie wprowadzono do MW lotnictwo myœliwskie. Sukcesywnie rozszerzano wspó³pracê z si³ami okrêtowymi, przy jednoczesnym rozwijaniu potencja³u bojowego. MORSKIE SKRZYD A 91 lat temu, w Pucku, powsta³ 1. Morski Dywizjon Lotniczy, stanowi¹cy zal¹ ek Lotnictwa Marynarki Wojennej. Dziœ w Gdyni stacjonuje jednostka kontynuuj¹ca tradycje tej jednostki. Wspó³czesne morskie skrzyd³a, ze wzglêdu na specyfikê wykonywanych zadañ i umiejêtnoœci personelu, stanowi¹ elitarn¹ formacjê lotnicz¹. Po odzyskaniu niepodleg³oœci i dostêpu do morza, wielkim wysi³kiem budowano Marynarkê Wojenn¹, a lotnictwo morskie zaczyna- ³o praktycznie od zera. 1 lipca 1920 w Pucku WSPÓ CZESNOŒÆ Wyj¹tkowoœæ wspó³czesnego lotnictwa morskiego, które tworzy Gdyñska Brygada Lotnictwa MW, polega przede wszystkim na specyfice i ró norodnoœci wykonywanych zadañ, a co za tym idzie ró norodnoœci wyposa enia. Na trzech lotniskach Marynarki Wojennej w Gdyni Babich Do³ach, Siemirowicach i Dar³owie stacjonuj¹ samoloty Bryza w wersji patrolowo-rozpoznawczej, monitoringu ekologicznego i transportowej oraz œmig³owce zwalczania okrêtów podwodnych, pok³adowe, ratownicze i transportowe. Jest to jedyna jednostka zdolna do poszukiwania, œledzenia i niszczenia okrêtów podwodnych z powietrza. W swoim sk³adzie ma jedyny w kraju klucz œmig³owców pok³adowych, zdolnych do prowadzenia dzia³añ z pok³adów okrêtówfregat rakietowych. Jako jedyni w kraju lotnicy morscy utrzymuj¹ ci¹g³¹ gotowoœæ do prowadzenia dzia³añ ratowniczych z powietrza nad obszarami morskimi. Brygada Lotnictwa MW specjalizuje siê równie w prowadzeniu rozpoznania nad obszarami morskimi, wskazywaniu celów okrêtom i monitoringu ekologicznym Ba³tyku. 18 SKRZYDLATA POLSKA

19 Œmig³owce Mi-14P / Zdjêcie: MW NAVALWINGS Polish Naval Aviation was born 91 years ago when the Naval Air Squadron was formed at Puck. Its traditions are continued today by a unit based in Gdynia. Modern naval wings are an elite formation due to the specific nature of their tasks and personnel skills. After Poland regained independence and access to the sea, the Polish Navy was built with great effort, and the naval aviation started from scratch. On 1 July 1920 the naval air base was established at Puck. There, with just a few hydroplane wrecks, Polish mechanics assembled one Friedrichshafen floatplane. It was in this aircraft, adorned with the Polish Navy flag on its side, that on 15 July 1920 Warrant Officer Andrzej Zubrzycki flew the first sortie over the Baltic Sea. Then, until 1939, the Naval Air Squadron was based at Puck. Samolot patrolowy M-28 Bryza / Zdjêcie : MW HISTORY During WWII Polish naval airmen fought in defence of the British Isles and in the Battle of the Atlantic. During that period the naval aviation traditions were continued by No. 304 Silesian Bomber Squadron which fought within Coastal Command. After WWII the naval aviation was reestablished within Polish Navy. It started as a section, then flights, regiments, and eventually an air division. A few years after WWII fighter units were introduced in the Polish Navy. Cooperation with ships was developed, while expanding the combat potential. TODAY The uniqueness of today s naval aviation, the Aviation Brigade of the Polish Navy, is mainly due to its specific nature and the multitude of tasks which entails a multitude of equipment. The three airfields of the Polish Navy: Gdynia-Babie Do³y, Siemirowice and Dar³owo, are home to Bryza fixed-wing aircraft in patrol-reconnaissance, ecological monitoring and transport versions, and to ASW, shipborne, rescue and transport helicopters. This is the only unit able to search, track and destroy submarines from the air. It include the country s only section of shipborne helicopters, able to operate from missile frigates. Naval airmen are the only ones to maintain constant readiness for ASR operations over the sea. The Aviation Brigade of the Polish Navy also specialises in naval reconnaissance, pointing targets to ships and ecological monitoring of the Baltic. Pok³adowy œmig³owiec patrolowy SH-2G SeaSprite / Zdjêcie: Marcin Przeworski SKRZYDLATA POLSKA 19

20 SPECYFICZNY KLIMAT RADOMIA Z p³k. Januszem Chwiejczakiem, dyrektorem Biura Organizacyjnego Air Show 2011, rozmawia p³k Józef Zieliñski. Tradycje pokazów lotniczych w Polsce siêgaj¹ okresu II Rzeczypospolitej. Kontynuowane by³y w okresie powojennym. Czy Air Show jest tylko promocj¹ lotnictwa wojskowego w spo³eczeñstwie, czy czymœ wiêcej? G³ównym celem organizowania pokazów lotniczych jest promowanie lotnictwa, tak e wojskowego. Takie s¹ zamierzenia organizatorów ró nych pokazów w kraju i za granic¹. Takie by³y te zamiary organizatorów pokazów lotniczych w okresie II Rzeczypospolitej. To dziêki mo liwoœci bezpoœredniego obejrzenia, dotkniêcia samolotu, obserwowania podniebnych ewolucji, rodzi³a siê bliskoœæ widza z lotnikami. Rodzi³a siê duma z posiadania sprzêtu lotniczego, pozwalaj¹cego odnosiæ miêdzynarodowe sukcesy. Lotnictwo by³o i jest dum¹ spo³eczeñstwa, jak e ofiarnie wspomagaj¹cego jego rozwój i modernizacjê. Pilot i jego maszyna zawsze budz¹ podziw. Szczególnie du ym zainteresowaniem cieszy³o siê lotnictwo wojskowe. Pokazy lotnicze dawa³y doskona³¹ okazjê do spotkania na ywo z pilotem, który uto samiany by³ z bohaterem. Ka de pokazy s¹ widowiskiem starannie wyre yserowanym. W latach powojennych by³y niejako rekompensat¹ za trudy ycia, za brak mieszkania oraz za nisk¹ p³acê. Ze œwiadomoœci posiadania lotniczej potêgi czerpa³y satysfakcjê pokolenia naszych rodziców. Teraz pragniemy publicznoœci pokazaæ ró norodnoœæ typów samolotów, stworzyæ sposobnoœæ wrêcz dotkniêcia nowoczesnego sprzêtu, umo liwiæ rozmowy z pilotami, z obs³ug¹ samolotów i œmig³owców, pozwoliæ wykonaæ pami¹tkowe zdjêcia. Lotnictwo to równie romantyzm, kojarzony z niczym nieograniczon¹ wolnoœci¹ Jedn¹ z g³ównych atrakcji Air Show w Radomiu s¹ pokazy zespo³ów akrobacyjnych. W tym roku pojawi¹ siê one szczególnie licznie Zdjêcie: Marcin Sigmund One of the Radom Air Show main attractions are the aerobatic teams performances. They will be exceptionally numerous this year Photo: Marcin Sigmund cz³owieka w przestworzach, z piêknem. Air Show jest doskona³¹ okazj¹, by pokazaæ w³aœnie to, co w lotnictwie najpiêkniejsze, by stworzyæ mo liwoœæ podziwiania podniebnych akrobacji najlepszych zespo³ów i kunsztu pilota u ka dego z uczestników tego przedsiêwziêcia. Pokazy bywaj¹ równie okazj¹ do spotkania siê lotniczych pokoleñ. Air Show na sta³e wpisa³o siê w tradycjê i historiê polskiego lotnictwa. To, proszê pañstwa, ju XII edycja tego przedsiêwziêcia. Jaki jest program tegorocznego Air Show? Kogo zobaczymy nad radomskim lotniskiem? Kto bêdzie goœciem specjalnym pokazów? Pomimo e wszystkie pokazy maj¹ podobny program, to jednak ró ni¹ siê od siebie liczb¹ uczestnicz¹cych ekip oraz prezentowanym przez nie programem. Air Show w Radomiu ma swój urok i specyficzny klimat w nim te jest piêkno radomskich spotkañ. 20 SKRZYDLATA POLSKA

21

22 UNIQUEATMOSPHEREOFRADOM An interview with Col Janusz Chwiejczak, Air Show 2011 Organizational Office Director, by Col Józef Zieliñski. The air shows tradition in Poland dates back to the Second Republic and it continued throughout the post-war period. Is Air Show only a kind of publicity for the military aviation or maybe something more? The main reason for organizing the air shows is to promote aviation, also the military aviation. This is the intention of the air shows organizers in Poland and abroad. This was also the intention of the organizers of the Second Republic. Thanks to the possibility to see, even touch an aircraft and to observe sky-evolution, the closeness between an observer and an airman was created. The air equipment we have which makes international successes possible, makes us really proud. Aviation has always been the society s pride. The society has devotedly supported its modernization and development. Pilot and his aircraft has always filled people with admiration. Military aviation has been of special interest. The air shows have offered great opportunity to speak directly with a pilot who was identified with a hero. Each air show is a carefully staged performance. During the post-war period the shows were treated as a kind of compensation for the hardship of life, lack of housing and low wages. Our parents generation derived satisfaction from the military power. At the moment we would like to present the diversity of different types of aircraft to the audience and give them a chance to see the modern equipment up-to close, talk to the pilots and the aircraft or helicopter technical crew and take a commemorative photo. Aviation has also been associated with romanticism, unlimited freedom of a person in the airspace and with beauty. The Air Show is a great opportunity to show the most beautiful aspects of aviation and to create the possibility to admire aerobatic manoeuvres by the best teams and the artistry of piloting. The Air Show is also a good chance for the aviation generations to meet. Air Show has become an inherent part of the history and tradition of Polish aviation. This year we are awaiting the 12 th edition of this event. What is this year Air Show programme? Who are we going to see above the Radom airport? Who will be the special guest of the shows? Although the program of all the shows is similar, they vary in terms of the participants number and their performance. The Air Show in Radom is really special- it has some kind of charm and unique atmosphere. This year participants of 16 countries are going to take part in the show: Austria, Belgium, Croatia, Czech Republic, Denmark, France, Germany, Great Britain, Greece, Hungary,, Italy, the Netherlands, Slovakia, Switzerland, Ukraine, the USA and of course Poland. As a host nation we are going to present the whole scope of our aviation: the Air Force, the Army, the Navy, the Border Guard and pilots form the Polish Air Force Academy from Dêblin. Polish aero club members and private airplane owners will give a performance above the Radom airport. The Air Show is a celebration of all airmen. The aircraft that can be admired this year both on the static displays and in aerobatic manoeuvres are: F-16, L-159, JAS-39 Gripen, AlphaJet, Transal C-160, F-5 Tiger, C-130 Hercules, C-27 Spartan, An-32, A-10 and Eurofighter. You will also have a unique chance to see the historical aircraft. Spitfire aircraft will be presented by the Battle of Memorial Flight in No. 303 ( Koœciuszko ) Polish Fighter Squadron s colours with individual markings by the Squadron s commander maj. Jan Eugeniusz Zumbacha and the good, old Dakota. Aerobatic teams will be the great attraction of this year show. There will be six teams taking part in the shows. It will be the sixth time that we will see, in my opinion the best aerobatic team Patrouille de France and also flying with a great temperament - Italian team-frecce Tricolori, serious but perfectly trained Swiss team Patrouille Suisse and Krila Oluje-a Croatian team performing in Poland for the first time and of course Polish team Bia³o- Czerwone Iskry i Orliki. Can we expect some spectacular air event during Air Show 2011? Being an organizer of the event I cannot give away all the surprises that you can expect in Radom. However, I can assure you that each individual and team performance will be a great experience. As it turns out from my experience, a machine in the air always fills the audience with admiration and win their hearts. Patrouille de France team will show how this heart being in love with aviation can be struck by the arrow which will be the AlphaJet aircraft. I am sure that the program of the Polish military aviation will be a great surprise for the audience. And as for the special guest on whom the organizers as well as the aviation lovers counted unfortunately he let us down. The awaited B-52 will not come. Are the Air Forces and the city of Radom the only organizers of the Air Show? Who else will support the shows organization? The Air Force is the driving force behind this undertaking of course. The Air Show is the self-financing event. It means that all the main expenses connected with the Air Show organization should be covered with the means collected from the sponsors and profits from the sale of the tickets. There are different companies who support our event. This year strategic sponsor is an Italian company Augusta Westland and PZL-Œwidnik SA. As usual the main sponsors are PKN Orlen, Tyskie and ENEA. EADS and PZL Mielec also give us their support. Because the shows take place in Radom, local authorities are involved in organization of the event as well. You organized the two previous editions of the Air Show. Will the experience that you have gained influence the organization of this year shows. May we expect the new formula of the Air Show and some innovations? Yes I was a deputy director of the Organizational Office in 2007 and a director in I learned a lot during this time but I know that only the one who does nothing doesn t make mistakes. Organizing the air shows requires a lot of effort form hundreds of soldiers and how we will be appraised depends on us. I believe that the experience that we ve gained will result in good quality. And this is what I wish for myself. And as for you - I wish you all great impressions let the pilot and his machine be the symbol of perfection and let him offer you unforgettable emotions. Thank you for the conversation. I wish you great air shows and all the best. Zespo³y akrobacyjne prezentuj¹ siê ciekawie nie tylko w czasie pokazów w locie, ale równie na ziemi / Zdjêcie: Mariusz Adamski Aerobatic teams look interesting not only in the air but on the ground as well / Photo: Mariusz Adamski 22 SKRZYDLATA POLSKA

23

24 Widzowie szczególnie ceni¹ sobie pokazy samolotów wojskowych, w tym naszych najnowszych F-16 / Zdjêcie: Marcin Sigmund The performances of the military aircraft, including our F-16, are particularly appreciated / Photo: Marcin Sigmund Jednym z goœci tegorocznego Air Show w Radomiu bêdzie Spitfire Mk VB w malowaniu Dywizjonu 303, z oznaczeniami samolotu mjr. pil. Jana Eugeniusza Zumbacha / Zdjêcie: Bartosz G³owacki One of the guests of this year Air Show will be Spitfire Mk VB in No 303 Squadron s colours and with maj. Jan Eugeniusz Zumbach s markings on it / Photo: Bartosz G³owacki W tegorocznych pokazach zaprezentuj¹ siê ekipy si³ powietrznych 16 pañstw: Austrii, Belgii, Chorwacji, Czech, Danii, Francji, Grecji, Holandii, Niemiec, S³owacji, Szwajcarii, Ukrainy, Wêgier, Wielkiej Brytanii, W³och, USA i oczywiœcie Polski. Jako gospodarze poka emy ca³e nasze lotnictwo: Si³ Powietrznych, Wojsk L¹dowych, Marynarki Wojennej, Stra y Granicznej oraz pilotów z Wy szej Szko³y Oficerskiej Si³ Powietrznych z Dêblina. Nad radomskim lotniskiem prezentowaæ siê bêd¹ cz³onkowie Aeroklubu Polskiego i prywatni posiadacze samolotów. Air Show jest œwiêtem wszystkich lotników. Publicznoœæ bêdzie mia³a okazjê podziwiaæ, na wystawie statycznej i w podniebnych ewolucjach, samoloty takie jak: F-16, L-159, JAS-39 Gripen, Alpha Jet, Transal C-160, F-5 Tiger, C-130 Hercules, C-27 Spartan, An-32, A-10 i Eurofighter. Zobaczymy te maszyny historyczne. Battle of Memorial Flight na pokazach zaprezentuje samolot Spitfire w barwach 303. Dywizjonu Myœliwskiego im. Tadeusza Koœciuszki w indywidualnym malowaniu dowódcy tego dywizjonu mjr. pil. Jana Eugeniusza Zumbacha oraz poczciw¹ Dakotê. Wielkie atrakcje zapewni¹ zespo³y akrobacyjne. Bêdzie ich szeœæ. Zobaczymy po raz szósty, najlepszy na œwiecie moim zdaniem zespó³ akrobacyjny Patrouille de France, z temperamentem lataj¹cych W³ochów z zespo³u Frecce Tricolori, statecznych, ale perfekcyjnie wyszkolonych, goszcz¹cych po raz pierwszy w Polsce, pilotów szwajcarskiego zespo³u Patrouille Suisse oraz, tak e po raz pierwszy w Polsce, chorwack¹ grupê Krila Oluje. Oczywiœcie nie zabraknie polskiego zespo³u akrobacyjnego Bia³o-Czerwone Iskry i Orlik. Czy Air Show 2011 zaskoczy widzów spektakularnym wydarzeniem lotniczym? Jako organizator nie mogê zdradzaæ pewnych niespodzianek nad radomskim lotniskiem. Pragnê jednak zapewniæ, e ka dy wystêp indywidualny lub zespo³owy bêdzie wielkim wydarzeniem i prze yciem. Z doœwiadczenia wiem, e ka da maszyna w powietrzu budzi podziw i zdobywa serca publicznoœci; a piloci zespo³u Patrouille de France poka ¹, jak takie zakochane w lotnictwie serce mo na przestrzeliæ strza³¹, któr¹ bêdzie samolot Alpha Jet. Jestem przekonany, e program polskiego lotnictwa wojskowego mi³o zaskoczy wszystkich widzów. A co siê tyczy goœcia specjalnego, na którego my organizatorzy i mi³oœnicy lotnictwa liczyliœmy niestety sprawi³ nam wielki zawód. Oczekiwany B-52 nie przyleci. Czy organizatorem Air Show s¹ tylko Si³y Powietrzne i miasto Radom? Kto bêdzie wspiera³ jego organizacjê? Motorem ca³ego przedsiêwziêcia s¹, oczywiœcie, Si³y Powietrzne. Pokazy lotnicze s¹ imprez¹ samofinansuj¹c¹ siê. Oznacza to, e podstawowe wydatki zwi¹zane z Air Show powinny byæ pokryte ze œrodków pozyskanych na organizacjê tego widowiska g³ównie od sponsorów i ze sprzeda y biletów. S¹ firmy, które wspieraj¹ nasze przedsiêwziêcie. Tegorocznym sponsorem strategicznym jest w³oska firma Augusta Westland i PZL-Œwidnik SA. Tradycyjnie sponsorem g³ównym pozostaje PKN Orlen, Tyskie i ENEA. Wspomagaj¹ nas tak e EADS oraz PZL Mielec. Poniewa pokazy odbywaj¹ siê na lotnisku w Radomiu w organizacjê przedsiêwziêcia zaanga owane s¹ tak e w³adze tego miasta. By³ Pan organizatorem dwóch poprzednich lotniczych pokazów. Czy zebrane doœwiadczenia prze³o ¹ siê na organizacjê tegorocznych? Czy mo emy spodziewaæ siê nowej formu³y pokazów, innowacji? Tak, by³em zastêpc¹ dyrektora Biura Organizacyjnego Air Show w 2007 i dyrektorem w Du o siê wtedy nauczy³em, ale wiem, e b³êdów nie pope³nia tylko ten, co nic nie robi. Pokazy lotnicze to wielki wysi³ek setek o³nierzy od ka dego z nas i naszej pracy zale y jak¹ uzyskamy ocenê. Liczê jednak, e zdobyte doœwiadczenie prze³o y siê na dobr¹ jakoœæ. I tego proszê mi yczyæ. Pañstwu natomiast yczê wielu mi- ³ych wra eñ by pilot i jego maszyna byli symbolem doskona³oœci oraz dostarczyli emocji, których siê nie zapomina. Dziêkujê za rozmowê. yczê udanych pokazów i lotniczego szczêœcia. 24 SKRZYDLATA POLSKA