Analiza cen wymiany ruchu IP w Polsce i na świecie w latach

Transkrypt

1 + Analiza cen wymiany ruchu IP w Polsce i na świecie w latach Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Warszawa, grudzień 2011 r.

2 Spis treści 1. Przedmiot analizy Rynek wymiany ruchu IP w sieci Internet Ceny wymiany ruchu IP na świecie Tranzyt Peering Ceny wymiany ruchu IP w Polsce Tranzyt Peering Wielkość wymiany ruchu IP z siecią TPNET Peering w publicznych punktach wymiany ruchu Podsumowanie

3 1. Przedmiot analizy Przedmiotem opracowania jest porównanie cen usług wymiany ruchu IP (tranzyt oraz peering) obowiązujących w Polsce z cenami obowiązującymi na świecie. Analizie poddano okres 2009 I poł Rynek wymiany ruchu IP w sieci Internet Wymiana ruchu IP w sieci Internet odbywa się za pomocą dwóch podstawowych technik, tj. tranzytu i peeringu. Tranzyt co do zasady daje dostęp do całych zasobów światowej sieci i jest płatny. Natomiast peering daje dostęp do bezpośrednio połączonych sieci i ich klientów tranzytowych i spotykany jest zarówno w formie bezpłatnej jak i płatnej. Dzięki wskazanym sposobom wymiany ruchu, poszczególni dostawcy usług internetowych (ang. Internet Service Providers ISP) uzyskują dostęp do sieci, a tym samym ich użytkownicy końcowi mogą korzystać z Internetu. Wykres 1. Sposoby wymiany ruchu IP w sieci Internet Źródło: nanog.org 3

4 Wykres 2. Hierarchia ISP w sieci Internet Źródło: UKE. W związku z charakterystyką techniczną, każdy ISP (z wyjątkiem operatorów TIER- 1 1 ) chcący świadczyć usługi dostępu do Internetu dla użytkowników końcowych musi wykupić usługę tranzytu IP u co najmniej jednego operatora. Usługa tranzytu jest zawsze płatna, może być zakupiona bezpośrednio od operatora TIER-1 lub innego ISP będącego pośrednikiem. Aktualnie Sieci operatorów TIER-2 rozrosły się do takich rozmiarów, że bardzo często konkurują one z sieciami TIER-1, zarówno ceną, jak i jakością i dostępnością zasobów z tych sieci, co zaowocowało możliwością zakupu usług dostępu do Internetu od tych operatorów. W dalszej części opracowania operatorów TIER-1 i TIER-2 nazwano wspólnie operatorami globalnego tranzytu IP. Poniższa tabela przedstawia najważniejszych ISP na świecie, biorąc pod uwagę liczbę koniecznych do pokonania sieci przez pakiet IP z sieci konkretnego ISP w celu dotarcia do dowolnego miejsca w sieci Internet (mniejsza liczba oznacza większą i lepiej rozbudowaną sieć). 1 Operatorzy tworzący szkielet światowego Internetu (najwyżej w hierarchii). Nie płacą nikomu za wymianę ruchu IP. Wymieniają się ruchem IP między sobą za pomocą darmowego peeringu. 4

5 Tabela 1. Najwięksi światowi ISP pod względem rozległości ich sieci Pozycja Liczba sieci do przejścia ASN Level 3 Communications, LLC ISP Cogent Communications Global Crossing Sprint Tinet SPA NTT America, Inc AT&T WorldNet Services Swisscom (Switzerland) Ltd Hurricane Electric, Inc TeliaNet Global Network Źródło: Z kolei peering jako połączenie bezpośrednie umożliwia wymianę ruchu IP pomiędzy połączonymi sieciami o wyższej niż tranzyt, w szczególności międzynarodowy, jakości. Wynika to z mniejszej, niż dla tranzytu, ilości urządzeń sieciowych pośredniczących w wymianie ruchu IP oraz mniejszej fizycznej odległości pomiędzy punktami styku. To, w konsekwencji, powoduje mniejsze opóźnienia, zakłócenia czy prawdopodobieństwo utraty pakietów, wymaga jednak ustanowienia bezpośredniego, nowego punktu styku pomiędzy sieciami, o ile kontrahent nie znajduje się w publicznym punkcie wymiany ruchu. Końcowym rezultatem są większe, niż w przypadku tranzytu, nakłady inwestycyjne. Bezpłatny peering stosują: operatorzy globalnego tranzytu IP, ISP posiadający tzw. otwartą politykę peeringową będący uczestnikami publicznych punktów wymiany ruchu IP (ang. Internet Exchange Point IXP). Operatorzy ci wymieniają się za darmo ruchem IP z każdym ISP zlokalizowanym w danym IXP, ISP posiadający selektywną politykę peeringową w przypadku spełnienia przez kontrahenta warunków tej polityki np.: wymagań co do wielkości ruchu. Stosowanie płatnego bądź bezpłatnego peeringu oraz związanej z tym polityki peeringowej, ze względu na brak regulacji administracyjnych, zależy wyłącznie od danego operatora i aktualnych warunków rynkowych. 3. Ceny wymiany ruchu IP na świecie 3.1 Tranzyt Ceny wymiany ruchu IP na świecie są coraz niższe. 10 lat temu cena 1 Mb/s tranzytu IP wynosiła nawet ponad 1600 USD, dziś zaledwie ok. 9 USD. 5

6 Tabela 2. Ceny za 1 Mb/s pasma usługi tranzytu IP w USA w latach rok Cena za 1Mb/s pasma w zł Cena za 1 Mb/s pasma w USD , , , , , , , , , , , , , ,16 3, ,59 2, ,42 1, ,65 0, ,78 0,63 Źródło: DrPeering.net. Komentarz: Lata prognoza; cenę w zł obliczono na podstawie średnioważonych kursów USD w zł wg. NBP za poszczególne lata, tj ,4937, ,9675, ,3126, ,0939, ,0795, ,7879, ,0954, ,2348, ,1025, ,7667, ,4092, ,1162, ,0157, I poł ,818; cenę w zł obliczono na podstawie średnioważonego kursu USD w zł wg. NBP za I połowę 2011 r. Zróżnicowanie aktualnych cen 2 za 1 Mb/s pasma miesięcznej usługi tranzytu IP zdeterminowane jest położeniem geograficznym badanego miasta. Najniższe ceny obowiązują w miastach europejskich i północno amerykańskich, najwyższe w azjatyckich oraz południowo amerykańskich. W 2009 r. ceny tranzytu IP były znacznie większe niż w I połowie 2011 r. we wszystkich badanych miastach, przy czym analogicznie najniższe ceny obowiązywały w miastach europejskich i północno amerykańskich, najwyższe w azjatyckich oraz południowo amerykańskich. 2 Telegeography, Q r. 6

7 Wykres 3. Średnie ceny za 1 Mbit/s tranzytu IP (dla portu i ) w 2009 r. i w I połowie 2011 r. w wybranych miastach świata Rio de Janeiro 100,53 130,27 140,23 179,70 Warszawa Budapeszt Londyn Amsterdam Sztokholm Nowy Jork Miami Hong Kong Tokyo 49,00 37,41 21,13 10,31 29,66 19,93 20,33 10,64 31,62 19,82 22,48 8,69 35,74 21,32 22,30 10,56 35,70 20,78 22,06 10,32 34,53 20,65 23,42 9,81 28,58 14,46 24,05 9,46 30,79 16,74 76,35 88,18 71,17 109,00 106,69 124,51 0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 120,00 140,00 160,00 180,00 200,00 zł/ 1 Mbit/s 2009 r. I poł r. Źródło: Telegeography, IP transit Pricing Service. Komentarz: Średnioważony kurs USD liczony w zł za I połowę 2011 r. wg. NBP 2,

8 Wykres 4. Spadek średnich cen za 1 Mbit/s tranzytu IP (dla portu i ) w wybranych miastach świata w latach 2009 I połowa 2011 Warszawa Budapeszt Londyn Amsterdam Sztokholm Nowy Jork Miami Hong Kong Tokyo Rio de Janeiro 19,10 28,31 27,51 35,82 42,84 51,22 32,80 47,66 37,31 40,34 52,63 41,80 53,22 40,19 49,42 45,64 64,93 61,33 58,13 60,68 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 70,00 % Źródło: Telegeography, IP transit Pricing Service. 8

9 W okresie 2009 I połowa 2011 r. średnie ceny tranzytu IP spadły średnio o 37,69% w przypadku portu oraz o 51,39% przy porcie. Spośród badanych miast, najmniejsze spadki odnotowały Tokyo i Rio de Janeiro, najwyższe Hong Kong (port ) i Budapeszt (port ). Pomimo ogólnoświatowego trendu obniżania cen tranzytu IP, nadal występują znaczące różnice w cenach tej usługi w zależności od regionu. Najniższe ceny obowiązują w Europie i Ameryce Płn. (średnio ok zł), najwyższe natomiast w Azji oraz Ameryce Płd. (średnio nawet ponad zł). 3.2 Peering Ceny płatnego peeringu IP są z reguły negocjowane pomiędzy stronami, więc nie są publicznie dostępne. Na podstawie nielicznych dostępnych danych można oszacować poziom cen pomiędzy 3 a 12 zł (1 4 USD). Przykładowo, firma Comcast Communications (USA) w 2011 r. dla operatorów, którzy nie spełniają warunków bezpłatnego peeringu, miała stosować stawkę 5,60 11,20 zł (2 4 USD) za 1 Mb/s miesięcznie płatnego peeringu 3. Często stosowaną praktyką jest ustalanie punktu styku dla płatnego peeringu w miejscu gdzie dostępne są duże IXP i ustalenie ceny na poziomie ceny portu 10GE jak w dużym IXP (między 1000 a 1500EUR/mies). Jest to praktyka stosowana przez duże firmy hostingowe takie jak Leaseweb czy OVH i używana najczęściej do peeringu z operatorami zasiedziałymi ( incumbent ). Uznać więc można, że poziom opłat za płatny peering IP na świecie jest co do zasady zbliżony do poziomu opłat za tranzyt IP i nie powinien być od nich wyższy, w szczególności biorąc pod uwagę brak dostępu do zasobów całego Internetu w przypadku peeringu. 4. Ceny wymiany ruchu IP w Polsce Usługi wymiany ruchu IP w Polsce świadczą zarówno krajowi (np.: ATM S.A., Crowley Data Poland Sp. z o.o., TP S.A., GTS Poland sp. z o.o., HAWE Telekom Sp. z o.o., Netia S.A., Exatel S.A., TKTelekom Sp. z o.o.), jak również zagraniczni operatorzy mający na terenie Polski swoje punkty styku (Cogent Communications, Level3/Global Crossing, Linxtelecom, NTT Europe, T-Systems, Sprint Nextel, TeliaSonera, Tata Communications, Tinet). Operatorzy zagraniczni oferują usługi tranzytu międzynarodowego. 4.1 Tranzyt Zgodnie z prowadzoną w 2009 r. przez Prezesa UKE analizą rynków wymiany ruchu IP (peering i tranzyt) ceny usług tranzytu IP oferowane polskim ISP przez operatorów zagranicznych w przeliczeniu na 1 Mb/s pasma wahały się pomiędzy (tajemnica przedsiębiorstwa, załącznik 1 pkt. 1 i 2). Z kolei TP pobierała za 1 Mb/s usługi tranzytu IP kwotę kilkukrotnie wyższą od stosowanej przez zagranicznych ISP (tajemnica przedsiębiorstwa, załącznik 1, pkt 3). Na podstawie przekazanych w 2011 r. przez wybranych przedsiębiorców telekomunikacyjnych danych dotyczących cen usług wymiany ruchu IP w Polsce, 3 drpeering.net 9

10 ustalono, że średnie ceny usług tranzytu IP oferowane przez operatorów globalnego tranzytu IP, wynosiły: Wykres 5. Średnie ceny za 1 Mb/s tranzytu IP w latach 2009 I połowa na podstawie ofert operatorów globalnego tranzytu IP działających w Polsce 35,00 33,17 30,00 25,00 zł / 1Mbit/s 20,00 15,00 10,00 15,42 9,51 5,00 0, I poł Źródło: UKE. Najniższa cena oferowana przez operatora globalnego tranzytu IP w I połowie 2011 r. wynosiła 5,91 zł za 1 Mb/s tranzytu IP, a najwyższa 88,24 zł. Z kolei średnie ceny usług tranzytu IP kupowanych przez polskich ISP spadły w latach 2009 I połowa 2011 o 40%. Wykres 6. Średnie ceny za 1 Mb/s tranzytu IP w zł kupowanych przez polskich ISP, w latach 2009 I połowa 2011 r. zł / 1Mbit/s 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 40,46 28,77 23, I poł Źródło: UKE. Komentarz: Średnia arytmetyczna na podstawie danych 20 podmiotów za 2009 r., 22 podmiotów za 2010 r. i 21 podmiotów za I połowę 2011 r. 10

11 Najniższa cena kupowanej usługi tranzytu IP w I połowie 2011 r. wynosiła 3,75 zł za 1 Mb/s tranzytu IP, a najwyższa 443,75 zł. Na podstawie powyższego można stwierdzić, że średnie ceny za 1 Mb/s usługi tranzytu IP pobierane przez operatorów globalnego tranzytu IP działających na polskim rynku są zbliżone do cen światowych, natomiast średnia cena tej usługi kupowanej przez polskich operatorów jest wyższa od średniej światowej. Średnia cena kupowana przez polskich ISP uwzględnia także ceny dostępu do sieci TPNET, czy usług świadczonych przez pośredników, czy agregatorów ruchu IP, stąd też jest wyższa niż ceny operatorów globalnego tranzytu IP. Najniższe ceny najczęściej obowiązują w miejscach, gdzie jest największa obecność operatorów telekomunikacyjnych oraz globalnego tranzytu IP. Operatorzy globalnego tranzytu IP najczęściej posiadają węzeł dystrybucyjny (PoP Point of Presence) w jednym - dwóch miejscach w Polsce o dużej gęstości operatorów telekomunikacyjnych. Niskie ceny obowiązują, gdy operatorzy kupują usługi bezpośrednio w tych miejscach, w przeciwnym wypadku koszt ostatniej mili (transmisji) przekłada się na wyższą, dla kupującego usługę ISP, cenę 1 Mbit/s pasma. 4.2 Peering W 2009 r. TP za 1 Mb/s pasma usługi TPNET.pl pobierała (tajemnica przedsiębiorstwa, załącznik 1, pkt. 4 i 5). W 2009 r. poziom cen TP za dostęp do swojej sieci za pomocą usługi peeringu IP bądź tranzytu IP znacznie przekraczał stawki pobierane przez polskich alternatywnych ISP za analogiczne usługi. W latach , średnie ceny za 1 Mb/s tej usługi kupowanej przez polskich ISP wynosiły: Wykres 7. Średnie ceny za 1 Mb/s usługi peeringu IP kupowane przez polskich ISP w latach ,00 20,00 20,08 zł / 1Mbit/s 15,00 10,00 10,62 10,33 5,00 0, I poł Źródło: UKE. Komentarz: Średnia arytmetyczna na podstawie danych 15 podmiotów. 11

12 Średnie ceny 1 Mb/s pasma peeringu IP kupowanego przez polskich ISP są porównywalne z cenami światowymi (mieszczą się w zakresie średnich cen). 4.3 Wielkość wymiany ruchu IP z siecią TPNET Mimo, że udział Telekomunikacji Polskiej S.A. oraz jej spółki zależnej PTK Centertel w rynku dostępu do Internetu przekraczał w 2010 r. 34% 4, udział sieci TPNET w całościowej wymianie ruchu IP poszczególnych ISP był znacznie niższy (średnio 8,20% w 2010 r.). Wykres 8. Średni udział wymiany ruchu IP z siecią TPNET w całkowitej wymianie ruchu IP badanych ISP w latach 2009 I poł ,00 10,00 8,00 10,28 8,20 7,03 % 6,00 4,00 2,00 0, I poł Źródło: UKE. Komentarz: Średnia arytmetyczna na podstawie danych 15 podmiotów za 2009 r. i 2010 r. i 17 podmiotów za I połowę 2011 r. W I połowie 2011 r. największy udział wymiany ruchu IP z siecią TPNET (w sieci pojedynczego ISP) wyniósł nieco ponad 21%, najniższy natomiast zaledwie 1%. Na podstawie powyższego można stwierdzić, że średni udział wymiany ruchu IP z siecią TPNET w stosunku do całej wymiany ruchu IP poszczególnych polskich ISP systematycznie spada (z nieco ponad 10% w 2009 r. do 7% w I połowie 2011 r.), oraz, że udział ten jest obecnie nieznaczny. 4.4 Peering w publicznych punktach wymiany ruchu Bezpośrednia wymiana ruchu IP typu peering możliwa jest za pomocą punktów styku z siecią telekomunikacyjną kontrahenta, które mogą znajdować się także w tzw. publicznych punktach wymiany ruchu IP (IXP). Do 2010 r. TP S.A. nie była obecna w żadnym IXP. W 2010 roku TP S.A. najpierw umożliwiła dostęp do swojej sieci z serwerowni PLIX 5, natomiast później uruchomiła swój IXP pod nazwą TPIX zlokalizowany w serwerowni PLIX, oraz obiektach TP: Piękna oraz Nowogrodzka. Do tego czasu najważniejszym IXP w Polsce był PLIX mieszczący się w budynku LIM w Warszawie. 4 Raport Prezesa UKE o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2010 r.; 5 PLIX największy polski publiczny punkt wymiany ruchu IP, mieszczący się w budynku LIM w Warszawie. 12

13 Tabela 3. Porównanie opłat miesięcznych w TPIX, PLIX, DE-CIX (Niemcy), AMS-IX (Holandia) i LINX (Wielka Brytania); stan na r. Porty TPIX PLIX DE-CIX AMS-IX LINX (obowiązuje także roczna składka członkowska 1500 GBP 7575 zł) 100 Mbps 350 zł 808 zł (160 GBP) 1000 zł 4000 zł TP dopuszcza wyłącznie możliwość podpięcia światłowodu jednomodowego. Dostępność konkretnego rodzaju interfejsu spośród 1000BaseLX/LH, 1000BaseZX, 1000BaseT, 10GBase-ER, 10GBase-LR jest uzależniona od wyposażenia danego węzła; TP dopuszcza wyłącznie możliwość podpięcia światłowodu jednomodowego. Dostępność konkretnego rodzaju interfejsu spośród 1000BaseLX/LH, 1000BaseZX, 1000BaseT, 10GBase-ER, 10GBase-LR jest uzależniona od wyposażenia danego węzła; 1000 zł od 876 zł (200 EUR) do 1533 zł (350 EUR) port 1GE Fractional 1000 Base-LX; od 2190 zł (500 EUR) do 3285 zł (750 EUR) port 1GE line rate 1000 Base-LX 4000 zł (port LR); 8000 (port ER) od 5256 zł (1200 EUR) do 6351 zł (1450 EUR) port 10GE fractional Base-LR; od zł (2300 EUR) do zł (2650 EUR) port 10GE line rate Base-LR 100 GbE Od zł (12250 EUR) do zł (15500 EUR) Komentarz: 1 EUR = 4,38 zł, 1 GBP = 5,05 zł, LR Long Reach zasięg do 25 km bez utraty danych, ER Extended Reach zasięg do 40 km bez utraty danych zł (500 EUR) Od 1692 zł (335 GBP) do 1974 zł (391 GBP) 7665 zł (1750 EUR) Od 6312 zł (1250 GBP) do 7388 zł (1463 GBP) 13

14 Stosowane w Polsce (TPIX i PLIX) ceny za porty są niższe niż te pobierane w zagranicznych IXP. W ramach tych cen dostępny jest peering z innymi uczestnikami danych IXP, którzy stosują otwartą politykę peeringową (peerują się ze wszystkimi) oraz usługi dostępu do zasobów tzw. CDN (Content Delivery Network) sieci Google czy AKAMAI. W celu wymiany ruchu IP w postaci tranzytu IP bądź płatnego peeringu IP konieczne jest opłacenie oprócz opłat stałych także opłat za pasmo. TPIX świadczy usługi płatnego peeringu z siecią TPNET i tranzytu pod nazwami: BGP B / TPNET.pl i BGP C / TPNET.world. BGP B / TPNET.pl podłączenie z protokołem BGP 6 do sieci TPNET, tranzyt ruchu pochodzącego z prefiksów zarejestrowanych w bazie RIPE 7 jako należące do Operatora oraz prefiksów innych niż należące do AS 8 Operatora do sieci TPNET. Brak możliwości tranzytowania ruchu z prefixów należących do AS Operatora oraz prefiksów innych niż należące do AS Operatora od Internetu światowego poprzez sieć TPNET. BGP C / TPNET.world podłączenie z protokołem BGP do sieci TPNET, a za jej pośrednictwem do Internetu światowego; tranzyt ruchu pochodzącego z prefiksów zarejestrowanych w bazie RIPE jako należące do Operatora do sieci TPNET oraz światowego Internetu. Możliwość tranzytowania ruchu z innych prefixów niż należących do AS Operatora do sieci TPNET oraz światowego Internetu. Tabela 4. Ceny za 1 Mb/s pasma w TPIX (ceny poniższych usług są niezależne od opłat za porty) Aktualne ceny za 1 Mb/s pasma w TPIX Usługa BGP B / TPNET.pl BGB C / TPNET.world Cena 25 zł 30 zł Ceny za 1 Mb/s pasma w TPIX w momencie jego uruchamiania (II poł r.) Usługa BGP B / TPNET.pl BGB C / TPNET.world Źródło: Telekomunikacja Polska S.A. Cena 30 zł 33 zł Ceny pobierane przez TP za 1 Mb/s pasma (tranzyt IP i peering IP) są wyższe od średnich cen światowych oraz obowiązujących w kraju (zarówno tych stosowanych przez operatorów globalnego tranzytu IP, jak też płaconych przez polskich ISP) za analogiczne usługi. 6 BGP - (ang. Border Gateway Protocol) - usługa routingu dynamicznego na bazie protokołu BGP zdefiniowanego zaleceniem RFC 1771, służąca do wymiany informacji routingowej na temat dostępności publicznej puli adresów IP zgrupowanych w systemy autonomiczne AS, zgodnie z obowiązującymi politykami routingu przyjętymi przez operatorów i dostawców treści w sieci Internet. Protokół ten umożliwia korzystanie z usług kilku operatorów Internetu, co zapewnia przesyłanie danych zgodnie z przyjętymi politykami routingu. 7 baza organizacji Reseaux IP Europeens RIPE, opublikowana w witrynie 8 ASN (Autonomous System Number) numer systemu autonomicznego identyfikujący grupę adresów IP rozgłaszanych w jednakowy sposób w protokole routingu dynamicznego BGP. 14

15 Jednakże, ostatnia obniżka tych cen (dostęp do TPNET) nastąpiła bez działań ze strony regulatora, co może wskazywać na zwiększający się poziom konkurencji na tym rynku. Warto podkreślić, że znaczna liczba ISP korzysta z usługi podłączenia do punktu wymiany ruchu TPIX w tej samej lokalizacji, w której są podłączeni do PLIX w budynku LIM w Warszawie, co pod względem dywersyfikacji punktów wymiany ruchu dla ISP nie jest rozwiązaniem optymalnym. 5. Podsumowanie Podsumowując niniejszą analizę należy stwierdzić, że: Ceny za 1 Mb/s usługi peeringu i tranzytu zarówno na świecie, jak i w Polsce charakteryzuje spadek (średnie ceny tranzytu IP na świecie spadły średnio o 37,69% w przypadku portu oraz o 51,39% przy porcie ). Światowa 9 średnia cena 1 Mb/s tranzytu IP wynosi obecnie 42,33 zł (port 1 GbE) i 25,67 zł (port ). Europejska 10 średnia cena 1Mb/s tranzytu IP wynosi obecnie 18,96 zł (port ) i 9,77 zł (port ). Światowa średnia cena 1 Mb/s płatnego peeringu IP waha się obecnie pomiędzy 3 a 12 zł (1 4 USD). Znacznemu obniżeniu (o 71%) uległy opłaty za 1 Mb/s pasma usługi tranzytu IP pobieranych przez operatorów globalnego tranzytu IP w Polsce z 33,17 zł w 2009 r., do 9,51 zł w I połowie 2011 r. Ceny pobierane przez operatorów globalnego tranzytu IP działających na rynku polskim są zbliżone do cen europejskich. Średnia cena 1 Mb/s pasma tranzytu IP kupowanego przez polskich ISP, w 2009 r. wynosiła natomiast 40,46 zł, a w I połowie ,99 zł, była więc niższa od średniej światowej i wyższa od średniej europejskiej. Zgodnie z danymi Telegeography średnie ceny tranzytu IP w Polsce należą do najniższych w Europie, oraz na świecie. W przypadku peeringu IP średnie ceny płacone przez polskich ISP wynosiły 20,08 zł (2009 r) i 10,33 zł (I poł r.), czyli były na zbliżonym poziomie w stosunku do średniej światowej. Odnosząc się z kolei do stawek stosowanych przez największego dostawcę usług internetowych w Polsce (Telekomunikację Polską S.A.), należy wskazać że: W przypadku peeringu IP stawki TP za 1 Mb/s są o co najmniej 92% wyższe od średniej światowej oraz o 142% wyższe od średniej krajowej. Stawki TP za 1 Mb/s tranzytu IP są o 29% niższe od średniej światowej (port ) oraz o 17% wyższe od niej w przypadku portu. Stawki TP za 1 Mb/s tranzytu IP są o 58% wyższe od średniej europejskiej (port ) oraz o 207% wyższe od niej w przypadku portu. 9 Światowa cena tranzytu IP została obliczona na podstawie cen z następujących miast: Warszawa, Budapeszt, Londyn, Amsterdam, Sztokholm, Nowy Jork, Miami, Hong Kong, Tokyo i Rio de Janerio. 10 Europejska cena tranzytu IP została obliczona na podstawie cen z następujących miast: Warszawa, Budapeszt, Londyn, Amsterdam i Sztokholm. 15

16 Aktualnie peering IP z siecią TPNET kosztuje 25 zł za 1 Mb/s, a tranzyt IP za pomocą sieci TPNET 30 zł z 1 Mb/s. Ostatnia obniżka cen za dostęp do TPNET nastąpiła bez żadnych działań ze strony UKE, co może wskazywać na zwiększającą się konkurencję na rynku. Wielkość wymiany ruchu IP z siecią TPNET w stosunku do wielkości wymiany całego ruchu IP badanych polskich ISP znajduje się na niskim poziomie (średnio w I połowie 2011 r. - 7,03%.). W 2009 r. TP nie uczestniczyła w żadnym IXP (wymiana ruchu IP z siecią TPNET była możliwa tylko w prywatnych punktach styku TP), aktualnie dostępna jest w PLIX oraz posiada własny IXP. W stosunku do zagranicznych IXP TPIX pobiera najniższe opłaty za porty. 16

17 Spis Wykresów Wykres 1. Sposoby wymiany ruchu IP w sieci Internet... 3 Wykres 2. Hierarchia ISP w sieci Internet... 4 Wykres 3. Średnie ceny za 1 Mbit/s tranzytu IP (dla portu i ) w 2009 r. i w I połowie 2011 r. w wybranych miastach świata... 7 Wykres 4. Spadek średnich cen za 1 Mbit/s tranzytu IP (dla portu i ) w wybranych miastach świata w latach 2009 I połowa Wykres 5. Średnie ceny za 1 Mb/s tranzytu IP w latach 2009 I połowa na podstawie ofert operatorów globalnego tranzytu IP działających w Polsce Wykres 6. Średnie ceny za 1 Mb/s tranzytu IP w zł kupowanych przez polskich ISP, w latach 2009 I połowa 2011 r Wykres 7. Średnie ceny za 1 Mb/s usługi peeringu IP kupowane przez polskich ISP w latach Wykres 8. Średni udział wymiany ruchu IP z siecią TPNET w całkowitej wymianie ruchu IP badanych ISP w latach 2009 I poł Wykres 9. Ceny za 1 Mb/s pasma usługi tranzyt IP w Polsce ( r.) dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa Spis Tabel Tabela 1. Najwięksi światowi ISP pod względem rozległości ich sieci... 5 Tabela 2. Ceny za 1 Mb/s pasma usługi tranzytu IP w USA w latach Tabela 3. Porównanie opłat miesięcznych w TPIX, PLIX, DE-CIX (Niemcy), AMS-IX (Holandia) i LINX (Wielka Brytania); stan na r Tabela 4. Ceny za 1 Mb/s pasma w TPIX (ceny poniższych usług są niezależne od opłat za porty) Tabela 5. Ceny za 1 Mb/s pasma usługi tranzyt IP w Polsce (2009 r.) dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa Tabela 6. Cena usług IP Peering sprzedawanych jako usługa IP TPNET.pl dla polskich ISP w przeliczeniu na 1 Mb/s wykorzystanego pasma (w PLN netto; ) dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa

18 Załącznik 1. Dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa OPRACOWANIE Hubert Lenarczyk Główny Specjalista Wydział Obowiązków Regulacyjnych Departament Analiz Rynku Telekomunikacyjnego 18