TURNIEJ WIEDZY O RYNKU KAPITAŁOWYM

Transkrypt

1 TURNIEJ WIEDZY O RYNKU KAPITAŁOWYM REGUŁY ZAWODÓW: Turniej składać się będzie z 5 etapów. Każdy z etapów będzie miał na celu wyeliminowanie najsłabszych drużyn (czyli drużyn które uzyskają najniższą liczbę punktów). Przed rozpoczęciem turnieju drużyny wylosują miejsca startowe i tam umieszczą swoje wizytówki. Następnie zostaną przypomniane reguły zawodów oraz nagrody dla zwycięzców) Nagrody zostały ufundowane przez: - - ETAP I W etapie tym będzie ograniczona liczba pytań, oznaczonych numerami od 1 do Każda drużyna otrzyma 3 szanse, reprezentowane przez nadmuchane balony. Ich strata związana będzie z wyeliminowaniem drużyny z dalszej rywalizacji. 2. Kolejność wystąpień drużyn zgodna będzie z wylosowanym przez nią numerem startowym. Rozpocznie więc drużyna, która wylosuje numer startowy oznaczony cyfrą 1, jako następna odpowiadać będzie drużyna z numerem startowym 2 itd. 3. Członkowie drużyn będą mięli najwyżej 15 sekund na naradę, po czym będą poproszeni o udzielenie odpowiedzi. 4. Pełna, poprawna odpowiedź zasili konto drużyny 2 punktami, odpowiedź niepełna 1 punktem, zaś brak odpowiedzi lub udzielenie odpowiedzi błędnej- to strata 1 szansy (strata balonika). 5. Każdy zdobyty punkt, to cukierek wrzucany do pojemnika danej drużyny. 6. O poprawności odpowiedzi oraz o ilości zdobytych punktów decydować będzie Jury Turnieju. Liczba uzyskanych punktów z etapu I przechodzi do etapu II. Etap I kończy się z chwilą wyczerpania puli 30 pytań. Drużyny, które straciły szansę kończą rywalizację. ETAP II W etapie tym będzie ograniczona liczba pytań (5), które sformułowane będą w postaci testu wyboru, z jedną poprawną odpowiedzią. 1. Każda z drużyn otrzyma zestaw pisaków i kolorowych kartek, niezbędnych do udzielania swoich odpowiedzi. 2. Asystent będzie czytał pytania testowe, skierowane do wszystkich drużyn. 3. Drużyny odpowiadać będą na pytania równocześnie. 4. Każda z drużyn będzie miała jedynie 15 sekund na naradę i zapisanie symbolu poprawnej odpowiedzi. 5. Po upływie czasu, drużyny uniosą swoje karteczki z propozycjami odpowiedzi, zaś prowadzący poda poprawną. 6. Drużyny, które udzieliły poprawnej odpowiedzi uzyskają 1 punkt, zaś brak odpowiedzi lub udzielenie błędnej 0 punktów. Liczba uzyskanych punktów z etapu II przechodzi do etapu III. Do etapu III przechodzą drużyny, które uzyskały największą liczbę punktów, 2 najsłabsze kończą rywalizację. W przypadku remisu dogrywka- dodatkowe pytanie od członków JURY.

2 ETAP III (Awantura o punkty) W etapie tym będzie ograniczona liczba pytań (5). 1. Asystent będzie prowadził licytację punktów. 2. Licytacja odbywać się będzie poprzez podniesienie ręki i wypowiedzenie ilości stawianych punktów. 3. Drużyny będą mogły postawić maksymalnie taką ilość punktów, jaka znajduje się na ich koncie. 4. O udzielenie odpowiedzi poproszona zostanie drużyna, która wylicytuje największą liczbę punktów. 5. Asystent będzie wolno czytał pytanie. 6. Drużyna będzie miała jedynie 15 sekund na naradę, po czym udzieli swojej odpowiedzi. 7. W przypadku udzielenia poprawnej odpowiedzi zostanie przyznana taka ilość punktów jaka została wylicytowana przez drużynę. 8. Udzielenie odpowiedzi błędnej to strata postawionych punktów. Liczba uzyskanych punktów z etapu III przechodzi do etapu IV Etap I kończy się z chwilą wyczerpania puli 5 pytań. Do etapu IV przechodzą drużyny, które uzyskały największą liczbę punktów, 2 najsłabsze kończą rywalizację. W przypadku remisu dogrywka- dodatkowe pytanie od członków JURY ETAP IV (prawda/fałsz) W etapie tym będzie ograniczona liczba pytań (5). 1. Prowadzący będzie czytał informacje dotyczące funkcjonowania rynku giełdowego i notowanych papierów wartościowych. 2. Drużyny, po krótkiej, 15 sekundowej naradzie, zdecydują czy jest to informacja zgodna z prawdą (P), czy fałszywa (F). 3. Odpowiedzi zostaną zapisane na przygotowanych wcześniej kartkach. 4. Na sygnał prowadzącego wszystkie drużyny uniosą karteczki z odpowiedziami, zaś prowadzący poda poprawną. 5. Drużyny, które udzieliły poprawnej odpowiedzi uzyskają 1 punkt, brak odpowiedzi lub udzielenie błędnej 0 punktów. W przypadku remisu dogrywka- dodatkowe pytanie od członków JURY. Etap IV kończy się z chwilą wyczerpania puli 5 pytań. Do etapu V przechodzą 2 drużyny, które uzyskały największą liczbę punktów. ETAP V- FINAŁ (Na wzór teleturnieju Milionerzy ) - Udział biorą 2 drużyny Każda z drużyn wybierze swojego lidera. 1. Obaj, wytypowani liderzy odpowiadać będą (na przemian) na kolejne pytania zadawane przez prowadzącego. Pytania będą losowane. 2. Problemy przygotowane będą w formie testu, gdzie tylko 1 odpowiedź będzie prawidłowa. 3. Każdy zawodnik będzie miał 2 koła ratunkowe: - 50/50 - podpowiedź pozostałych członków drużyny Etap V kończy się z chwilą, gdy 1 z zawodników, wykorzystując wszystkie koła ratunkowe, udzieli błędnej odpowiedzi.

3 1. Co to jest rynek papierów wartościowych? P Y T A N I A ETAP I (30 pyt.) Jest to obszar obejmujący obrót głównie akcjami i obligacjami, którego uczestnikami są emitenci papierów wartościowych i inwestorzy. 2. Wymień systemy notowań papierów wartościowych na WGPW. Poszczególne papiery wartościowe notowane są w ramach jednego z dwóch systemów: notowania ciągłe, notowania jednolite z dwoma fixingami. 3. Wymień 3 kryteria decydujące o zakwalifikowaniu danego papieru wartościowego do odpowiedniego systemu notowań? Podstawowe kryteria decydujące o systemie notowań dla danego papieru wartościowego to: płynność, kapitalizacja oraz rodzaj instrumentu. (W systemie notowań ciągłych notowane są papiery spółek o dużej kapitalizacji i wysokiej płynności, w systemie notowań jednolitych znajdują się papiery o niższej płynności i kapitalizacji. Niezależnie od płynności i kapitalizacji w systemie notowań ciągłych notowane są wszystkie akcje zakwalifikowane do Segmentu Innowacyjnych Technologii Sitech, a także wszystkie instrumenty pochodne, obligacje i certyfikaty inwestycyjne) 4. Co to są indeksy giełdowe? Wymień indeksy występujące na warszawskiej giełdzie? (min. 7). Indeks giełdowy to podstawowy wskaźnik charakteryzujący giełdę. Giełda publikuje 12 indeksów giełdowych. WIG20, MIDWIG, WIG, TechWIG, NIF, WIG-PL, WIRR oraz subindeksy sektorowe: WIG BANKI, WIG BUDOWNICTWO, WIG INFORMATYKA, WIG SPOŻYWCZY, WIG TELEKOMUNIKACJA. 5. W jakie instrumenty finansowe można inwestować na giełdzie? (wymień min.5) Akcje, obligacje, prawa poboru, prawa do akcji (PDA), prawa pierwszeństwa z obligacji, certyfikaty inwestycyjne oraz instrumenty pochodne: kontrakty terminowe, warranty opcyjne, jednostki indeksowe i opcje. 6. Co to jest akcja? Akcje są to papiery wartościowe potwierdzające, że ich posiadacz (akcjonariusz) jest właścicielem części majątku spółki akcyjnej. Z faktu tego wynikają dla niego określone prawa. Akcje są podstawowymi papierami wartościowymi notowanymi na giełdzie. 7. Wymień 3 prawa akcjonariuszy wynikające z posiadania przez nich akcji. - prawo do dywidendy (udziału w zyskach), - prawo do udziału w walnym zgromadzeniu - prawo poboru nowych akcji i pośrednio prawo do zarządzania spółką 8. Co to są prawa do akcji (PDA)? Prawa do akcji (PDA) umożliwiają nabywcom akcji nowej emisji ich odsprzedanie, zanim akcje te zostaną wprowadzone do obrotu giełdowego. Obrót PDA podlega takim samym regułom jak obrót akcjami. 9. Co to są obligacje? To papiery wartościowe, w których emitent potwierdza zaciągnięcie pożyczki w określonej kwocie i zobowiązuje się ją zwrócić właścicielowi w ustalonym z góry terminie, a także do zapłaty odsetek określonych w momencie wypuszczenia obligacji na rynek. to papier wartościowy, przynoszący jego posiadaczowi stały dochód w postaci odsetek od wartości obligacji. Jest formą kredytu udzielanego przez nabywcę obligacji - jej emitentowi, który obligacje wypuszcza, czyli zaciąga kredyt.

4 10 Kto może emitować obligacje w Polsce? (podaj 3 przykłady emitentów) Emitentami obligacji mogą być: - skarb państwa obligacje skarbowe - instytucje samorządowe, gminy, miasta obligacje komunalne, organów samorządowych (gminne) - prywatne i państwowe przedsiębiorstwa obligacje przedsiębiorstw-korporacyjne - banki i inne instytucje finansowe, towarzystwa ubezpieczeniowe 11. Dlaczego warto kupować obligacje skarbowe? Podaj 3 powody. pewność lokaty w przypadku obligacji skarbowych (przynosi jego posiadaczowi stały dochód w postaci odsetek), możliwość wycofania się z inwestycji w dowolnym momencie (sprzedaż na giełdzie bez utraty oprocentowania), możliwość stałego śledzenia wartości swoich inwestycji, możliwość uzyskiwania kredytów pod zastaw obligacji. 12. Podaj rodzaje obligacji notowanych na warszawskiej giełdzie, ze względu na oprocentowanie, czyli sposób i wielkość naliczania i wypłacania odsetek. - obligacje o stałym oprocentowaniu z których należne oprocentowanie wypłacane jest w stałych terminach przez cały okres, aż do ich wykupienia, w niezmiennej wysokości - obligacje o zmiennym oprocentowaniu z których oprocentowanie wypłacane jest w stałych terminach, ale w różnej wysokości zaliczmy tutaj obligacje indeksowane - obligacje zerokuponowe (z dyskontem) 13. Wymień min. 3 rodzaje instrumentów pochodnych znajdujących się obecnie w obrocie giełdowym. W obrocie giełdowym znajdują się obecnie następujące rodzaje instrumentów pochodnych: kontrakty terminowe (na indeksy WIG20, MIDWIG i TechWIG, akcje dziewięciu spółek oraz waluty USD i EURO), opcje (kupna i sprzedaży na indeks WIG20), warranty (typu europejskiego i amerykańskiego, na akcje, indeksy i kontrakty terminowe. W obrocie znajdują się zarówno warranty kupna jak i sprzedaży). jednostki indeksowe: oparte na indeksie WIG20, odzwierciedlającym zmiany cen 20 największych i najbardziej płynnych spółek giełdowych. Stopa zwrotu z inwestycji w MiniWIG20 odpowiada procentowym zmianom indeksu WIG20. Wszystkie instrumenty pochodne notowane są w systemie notowań ciągłych w godzinach (ostatnią fazą sesji jest 10 minutowa dogrywka - od do 16.20) 14. Wyjaśnij skrót SiTech. Wymień 3 rodzaje działalności decydujące o włączeniu spółki do tego segmentu. Dla spółek, które prowadzą działalność w obszarze nowoczesnych technologii Giełda utworzyła odrębny segment o nazwie SiTech (Segment Innowacyjnych Technologii). Kryterium decydującym o włączeniu spółki do tego segmentu jest rodzaj działalności: - branża technologii informatycznych, - telekomunikacja, - media elektroniczne. Spółki kwalifikowane są do segmentu SiTech niezależnie od tego, czy notowane są na rynku podstawowym czy równoległym. Spółki te mają dodatkową prezentację w tabelach giełdowych. 15. Wyjaśnij na czym polega system notowań jednolity: Notowania jednolite charakteryzują się tym, że transakcje w tym systemie zawierane są w dwóch, z góry określonych momentach sesji. Są to tzw. fixingi, podczas których na podstawie złożonych wcześniej zleceń, ustala się jedną cenę, po której realizowane są zlecenia. Procedura taka odbywa się dwukrotnie w ciągu dnia. 16. Wymień min. 3 instrumenty finansowe notowane na WGPW w systemie notowań ciągłych. W systemie notowań ciągłych notowane są następujące instrumenty: akcje spółek o dużej płynności wchodzące w skład indeksów WIG20, WIG, MIDWIG, TechWIG, NIF, akcje zakwalifikowane do segmentów Plus (rynek podstawowy) oraz Prim (rynek równoległy), akcje nowych spółek wprowadzanych na rynek podstawowy, pozostałe akcje o wystarczającej płynności, prawa pierwszeństwa z obligacji, obligacje - przede wszystkim obligacje skarbowe,

5 certyfikaty inwestycyjne, prawa poboru z akcji notowanych w tym systemie, prawa do akcji (PDA), które będą notowane w tym systemie, wszystkie instrumenty pochodne kontrakty terminowe, jednostki indeksowe, MiniWIG20, warranty opcyjne i opcje. 17. Wymień min. 3 przykłady domów maklerskich mieszczących się na terenie woj. małopolskiego. Bank BPH S.A. Biuro Maklerskie Beskidzki Dom Maklerski S.A. Krakowski Dom Maklerski Internetowy Dom Maklerski S.A. Kraków 18. Co to jest zlecenie? Podaj min. 3 możliwości składania zleceń (za pośrednictwem biura maklerskiego). Zlecenie to informacja o tym, co i na jakich warunkach inwestor chce kupić lub sprzedać na giełdzie. Inwestorzy mogą składać zlecenia na giełdzie jedynie poprzez biura maklerskie, w których mają rachunki. Zlecenia można składać na kilka sposobów: - poprzez Internet - telefonicznie - osobiście w domu maklerskim - wysyłając zlecenie faksem 19. Jakie elementy musi określić inwestor składając zlecenie? Wymień 5 elementów. Składając zlecenie inwestor musi określić następujące elementy: rodzaj zlecenia, czyli czy chce kupić, czy sprzedać, nazwę instrumentu finansowego, który ma być przedmiotem transakcji, cenę, po której chce dokonać transakcji, czyli tzw. limit ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu ceny, liczbę instrumentów, które chce kupić lub sprzedać(tzw. wolumen zlecenia), termin ważności zlecenia, dodatkowe warunki realizacji zlecenia. 20. Jakie rodzaje zleceń stosowane w obrocie giełdowym? - z limitem ceny - bez limitu ceny (* po cenie rynkowej PCR; * po każdej cenie PKC; * po cenie rynkowej na otwarcie _ PCRO) 21. Wymień co najmniej trzy z pięciu spółek notowanych na pierwszej sesji współczesnej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. - Tonsil, Próchnik, Krosno, Exbud, Kable. 22. Ile spółek jest obecnie notowanych na WGPW? Można się pomylić o spółek 23. Co to są papiery wartościowe? To dokumenty, które potwierdzają prawa majątkowe ich właścicieli oraz uprawniają ich posiadaczy do otrzymania kwoty zapisanej na tych dokumentach 24. Gdzie można szukać informacji z sesji giełdowych, dotyczących kursów i obrotów notowanych papierów wartościowych, indeksów giełdowych itp.? (min. 4 sposoby) - strona internetowa WGPW: - strony wielu portali: Onet, WP, Parkietu - za pośrednictwem serwisów internetowych oferowanych przez domy maklerskie swoim klientom - w płatnych serwisach np. Reuters, Bloomberg - w prasie codziennej, gdzie publikowane są wyniki sesji np. w Gazecie Giełdy Parkiet, Rzeczpospolitej, Gazecie Wyborczej - w Telegazecie 25. Co to jest hossa? Długotrwała silna tendencja wzrostowa na rynku - przy dużym wzroście cen walorów HOSSA -zwyżka kursu papierów wartościowych lub towarów notowanych na giełdzie 26. Co to jest bessa? Długotrwała silna tendencja spadkowa na rynku - przy dużym spadku cen BESSA - spadek kursu papierów wartościowych lub cen towarów notowanych na giełdzie.

6 27. Co to jest prospekt emisyjny? Jest to dokument zawierający informacje o sytuacji prawnej i finansowej emitenta oraz o papierach wartościowych, związany z ich wprowadzeniem do publicznego obrotu. 28. Co to jest rynek pierwotny? To ta część rynku papierów wartościowych, gdzie emitent gromadzi kapitał poprzez sprzedaż nowych emisji papierów wartościowych * występuje przy sprzedaży nowo emitowanych papierów wartościowych pierwotnym nabywcom. 29. Co to jest rynek wtórny? Na rynku wtórnym transakcje zawierane są pomiędzy osobami, które wcześniej nabyły walory i nie są ich emitentami (inwestorzy), tak więc emitent nie jest zasilany w nowy kapitał. Rynek wtórny może być: giełdowy, poza giełdowy, prywatny 30. Gdzie i kiedy powstała pierwsza giełda papierów wartościowych w Polsce? w 1817 r. w Warszawie ETAP II 5 pytań testowych 1. Który z podanych poniżej podmiotów nie jest odpowiedzialny za obrót publiczny papierami wartościowymi: a) Komisja Papierów Wartościowych i Giełd b) Narodowe Fundusze Inwestycyjne c) Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych 2. Wprowadzenie papierów wartościowych do publicznego obrotu wymaga zgody: a) Rady Giełdy b) Komisji Papierów Wartościowych i Giełd c) prezesa Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych 3. Makler to osoba: a) pośrednicząca między osobami pragnącymi kupić i sprzedać papiery wartościowe b) będąca członkiem giełdy, zobowiązana do zgłaszania na własny rachunek ofert kupna i sprzedaży c) nadzorująca funkcjonowanie rynku papierów wartościowych 4. Która z podanych propozycji nie należy do zadań Krajowego Depozytu Papierów wartościowych: a) przechowywanie i rejestracja papierów wartościowych będących w publicznym obrocie b) wystawianie świadectw depozytowych c) zgłaszanie ofert kupna i sprzedaży papierów wartościowych 5. Pierwsza giełda papierów wartościowych w Polsce otwarta została 12 maja 1817 r. w: a) Lwowie b) Warszawie c) Wilnie ETAP III (5 pytań) 1. Co to jest WIG i jakie spółki do niego wchodzą? WIG Warszawski Indeks Giełdowy, indeks typu dochodowego, obejmujący akcje spółek notowanych na rynku podstawowym, liczony od Indeks WIG - uwzględnia zmiany cen akcji największych i średnich spółek (także zagranicznych) notowanych na rynku podstawowym i równoległym których łączna wartość rynkowa stanowi 99% kapitalizacji giełdy.

7 2. Co to jest ceduła giełdowa? Wydawnictwo publikujące dane z giełdy(m.in. kształtowanie się kursów, obrotów papierami wartościowymi na giełdzie, działalności giełdy, jej członków, emitentów papierów wartościowych itp.), wydawane przez organy giełdy. 3. Kim są byki, a kim niedźwiedzie? Byki (bulls) - inwestorzy, którzy uważają, że ceny papierów wartościowych będą wzrastać; symbole wzrostu cen papierów wartościowych. Niedźwiedzie (bears) - inwestorzy, którzy uważają, że ceny akcji lub obligacji będą spadać; symbole spadku cen papierów wartościowych maja 2004 dokonany został nowy podział rynków giełdowych. Wymień aktualne rodzaje rynków, na których odbywa się obrót papierami wartościowymi. Jakie podstawowe dokumenty regulują pracę tych rynków? Od dnia 1 maja 2004 obrót papierami wartościowymi na Giełdzie Papierów Wartościowych odbywa na jednym z dwóch rynków: podstawowym lub równoległym. Dopuszczenia instrumentów na jeden z rynków dokonuje Zarząd Giełdy, kierując się kryteriami określonymi w Rozporządzeniu Rady Ministrów (z dnia 17 lipca 2001 r.) - w przypadku rynku podstawowego lub Regulaminu Giełdy - w przypadku rynku równoległego. 5. Co to jest kontrakt terminowy? Jest to umowa zawarta pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do kupna, a druga do sprzedaży w określonym terminie i po ustalonej cenie określonej ilości pap. wart. Jest umową, w której kupujący zobowiązuje się do nabycia w przyszłości określonego waloru, zwanego instrumentem bazowym, po danej cenie, a sprzedający zobowiązuje się do jego sprzedaży. Instrumentem bazowym do kontraktów terminowych mogą być dowolne wartości ekonomiczne, które da się wycenić w pieniądzu. Są to najczęściej: indeksy giełdowe, waluty, akcje. ETAP IV prawda/fałsz (5 pytań) 1. Rynek giełdowy jest rynkiem regulowanym. Oznacza to, że zasady jego funkcjonowania określone są bardzo dokładnie przy pomocy obowiązujących aktów prawnych: - kodeksu spółek handlowych, - prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, - regulaminu i statutu Giełdy Papierów Wartościowych. 2. Dywidenda, to określona uchwałą walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki część zysku brutto spółki, przypadająca do wypłaty na 1 akcję. Fałsz (zysk netto) 3. Animator, to członek giełdy, który na podstawie umowy zawartej z GPW, jest zobowiązany do stałego zgłaszania na własny rachunek ofert kupna i sprzedaży. 4. Fixing, to metoda ustalania kursu jednolitego papierów wartościowych, polegająca na skojarzeniu w określonym czasie zleceń kupna i sprzedaży. 5. Opcja to kontrakt pomiędzy wystawcą a nabywcą, który daje temu drugiemu prawo do kupna (lub sprzedaży) określonej ilości instrumentu podstawowego (np. waluty czy akcji) w określonym terminie i po z góry ustalonej cenie. Szczególnym rodzajem opcji jest warrant.