mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 5

Transkrypt

1 Ćwiczenia 5

2 Odbywające sie w określonym czasie podporządkowane ustalonym normom kontakty osób pragnących zawrzec transakcje kupna sprzedaży lub osób pośredniczących w zawieraniu transakcji, gdzie ceny ustalane sa na podstawie układu popytu podaży, a następnie podawane do wiadomości publicznej (ceduła giełdowa). Główne cechy obrotu giełdowego Regularnośc kontraktów, Standaryzacja przedmiotu obrotu, Osiąganie cen równoważących podaz z popytem, Upowszechnianie informacji o cenach, wolumenie obrotów, indeksach giełdowych w cedule giełdowej. mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW

3 Podstawowe zasady dematerializacja papierów wartościowych i obrotu nimi, centralizacja obrotu, dostęp do pełnej, prawdziwej informacji przez wszystkich uczestników rynku. Uczestnicy rynku Emitent, Inwestor, DM, BBM, GPW, KDPW, KNF. mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW

4 Definicja akcji Akcja jest to instrument finansowy (papier wartościowy) reprezentujący częściowy udział jego właściciela w kapitale spółki akcyjnej. Akcjonariusz, czyli właściciel akcji, ma ustalone prawa i obowiązki. Najważniejszym prawem akcjonariusza jest prawo do udziału w zyskach spółki. Ponadto akcjonariusz ma prawo uczestniczyć w walnym zgromadzeniu (zebranie wszystkich akcjonariuszy) i tą drogą wpływać na decyzje spółki.

5

6 Rodzaje akcji Imienne -uprawnienia przysługują osobie (fizycznej, prawnej) wskazanej w dokumencie akcji. Wobec spółki za akcjonariusza uważa się osobę wpisaną do księgi akcyjnej, z uwzględnieniem przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Na okaziciela - uprawnienia do wykonywania wynikających z nich praw przysługują każdemu posiadaczowi akcji. Dokumenty akcji na okaziciela nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą. Spółka na dowód posiadania akcji i dokonywanych na nie wpłat wydaje imienne świadectwa tymczasowe, które wymagają wpisu do księgi akcyjnej. Aportowe - akcje pokryte wkładem niepieniężnym. Przedmiotem aportu nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy albo usług. Gotówkowe - akcje pokryte w formie pieniężnej. Wymagają one pokrycia co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej przed rejestracją spółki albo podwyższenia kapitału.

7 Rodzaje akcji Uprzywilejowane - są one akcjami imiennymi. Uprzywilejowanie może dotyczyć zarówno praw majątkowych wynikających z akcji (dywidendy, udziału w podziale masy likwidacyjnej), jak i praw niemajątkowych (korporacyjnych - prawo głosu) Nieme - to akcje, z których akcjonariuszowi nie przysługuje prawo głosu, w zamian za to posiadacz takiej akcji jest uprzywilejowany co do wysokości dywidendy, oraz prawa pierwszeństwo wypłaty dywidendy Założycielskie (imienne świadectwa założycielskie) - mogą być wydawane w celu wynagrodzenia usług świadczonych przez założycieli spółki.

8 Prawa przysługujące z akcji Prawa majątkowe prawo do dywidendy prawo do udziału w podziale majątku prawo poboru akcji nowej emisji Prawa korporacyjne (organizacyjne) prawo głosu prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu prawo zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW

9 Prawo do poboru nowych akcji prawo to dotyczy nowej emisji akcji. Oznacza ono przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy. Prawo to zapobiega procesowi rozwodnienia kapitału, czyli procentowego zmniejszenia udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego. Prawo poboru może być przedmiotem obrotu jako samodzielny papier wartościowy. Oznacza to, że dotychczasowi posiadacze starych akcji mogą zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to prawo na giełdzie. Posiadacz prawa poboru ma trzy możliwości: 1) sprzedać prawo poboru, 2) skorzystać z prawa poboru i dokonać zakupu akcji nowej emisji, 3) trzymać prawo poboru aż do dnia utraty ważności i nie zrealizować prawa. PRZYKŁAD 1 akcja nowej emisji za 3 akcje starej emisji Cena akcji starej emisji: 100 PLN Cena akcji nowej emisji: 60 PLN 4 akcje = PLN + 60 PLN = 360 PLN 1 akcja = 360 PLN : 4 = 90 PLN Wartość teoretyczna prawa poboru nowych akcji = 100 PLN 90 PLN = 10 PLN

10 Prawa do akcji umożliwiają nabywcom akcji nowej emisji ich odsprzedanie, zanim akcje te zostaną wprowadzone do obrotu giełdowego. Korzyści: skrócenie czasu zamrożenia kapitału inwestorów, możliwość nabycia PDA przez inwestorów, niebiorących udziału w ofercie publicznej akcji. mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW

11 Prawo do uczestnictwa w WZA, Prawo głosu, Prawo do uczestnictwa w spółce, Prawo do dywidendy, Prawo do poboru akcji z nowej emisji (cena rynkowa cena emisyjna) : P = C PDA, Prawo do likwidowanego majątku.

12 Nazwa spółki w kodzie stosowanym na giełdzie, Max i min kursy akcji w ciągu ostatniego roku, Kurs otwarcia, kurs zamknięcia, kurs max i min w trakcie sesji giełdowej, Wskaźnik C/Z (ang. P/E) Wskaźnik C/WK (ang. P/BW) Wskaźnik C/PG (ang. P/CF) Kapitalizacja spółki

13 Zlecenie po każdej cenie PCK (Market Order) Zlecenie po cenie rynkowej PCR (Market to limit) Zlecenia Peg Ważne na najbliższy fixing (WNF) Ważne na zamknięcie (WNZ) Ważne do czasu (WDC)

14 Cenowe, Dochodowe, WIG(dochodowy) mwig40 swig80 WIG20(cenowy) WIG30(cenowy) TECHWIG. mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW

15 Obligacje Akcje Emitent Jest pożyczkobiorcą (dłużnikiem) Wykorzystuje pożyczkę na z góry ustalone cele Płaci odsetki Zwraca pożyczkę (wykupuje obligację) w ustalonym terminie Emitent Uzyskuje kapitał na działalność gospodarczą Część zysku wypłaca w formie dywidendy akcjonariuszom Nie płaci odsetek od akcji Jest zobowiązany do respektowania decyzji akcjonariuszy Posiadacz Jest pożyczkodawcą (wierzycielem) Nie ponosi odpowiedzialności materialnej za straty emitenta Ma zapewniony dochód (odsetki) Akcjonariusz Jest udziałowcem w kapitale spółki Ma szansę na wzrost wartości akcji i otrzymania dywidendy Ponosi ryzyko strat firmy do wysokości udziału w kapitale spółki

16 Zbywa jednostki uczestnictwa, Dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika funduszu, W momencie odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa, FIO nie może różnicować praw majątkowych uczestników funduszu posiadających jednostki uczestnictwa tej samej kategorii.

17 Jednostka uczestnictwa nie może być zbyt przez uczestnika na rzecz osób trzecich. Jednostka uczestnictwa podlega dziedziczeniu. Jednostki uczestnictwa mogą być przedmiotem zastawu. Zaspokojenie zastawnika z przedmiotu zastawu następuje wyłącznie w wyniku odkupienia jednostek uczestnictwa przez fundusz na żądanie zgłoszone w postępowaniu egzekucyjnym. zbywa i odkupuje jednostki uczestnictwa z częstotliwością określoną w statucie, nie rzadziej jednak niż raz na 7 dni. może zawiesić zbywanie jednostek uczestnictwa na 2 tygodnie, jeżeli nie można dokonać wiarygodnej wyceny istotnej części aktywów funduszu z przyczyn niezależnych od funduszu. za zgodą Komisji okres zawieszenia może zostać przedłużony, nie dłużej jednak niż 2 miesiące.

18 FIO dokonuje wyceny aktywów funduszu w celu ustalenia ceny zbycia i odkupienia jednostek uczestnictwa, Częstotliwość wyceny określona jest w statucie, nie rzadziej jednak niż w każdym dniu zbywania lub odkupywania jednostek uczestnictwa, Jednostki uczestnictwa są zbywane i odkupywane po cenie wynikającej z podzielenia wartości aktywów nexo funduszu przez liczbę jednostek ustaloną na podstawie rejestru uczestników funduszu w dniu wyceny, Zbycie i odkupienie przez fundusz jednostek uczestnictwa nie może być rzadsze niż 7 dni. mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW

19 FIO jest obowiązany odkupić jednostki uczestnictwa od uczestników, którzy zażądali odkupienia tych jednostek, po cenie ustalonej na podstawie wyceny. Fundusz może zawiesić odkupywanie jednostek uczestnictwa na 2 tygodnie, jeżeli a. w okresie ostatnich 2 tygodni suma wartości odkupionych przez fundusz jednostek uczestnictwa oraz jednostek, których odkupienia zażądano, stanowi kwotę przekraczającą 10% wartości aktywów funduszu, b. albo nie można dokonać wiarygodnej wyceny.

20 Fundusz inwestycyjny zamknięty emituje certyfikaty inwestycyjne: 1) Podlegające wprowadzeniu do publicznego obrotu (ich emisja podlega podobnym zasadom właściwym publicznej ofercie) 2) Niepodlegające wprowadzeniu do publicznego obrotu, tu (ale tylko tu) mogą być imienne i uprzywilejowane (jak akcje). Nie może być FIZ mieszanych (publicznych i niepublicznych)

21 Cena emisyjna nie może być niższa niż wartość aktywów przypadających na certyfikat FIZ może skupywać certyfikaty inw. tylko jeśli ma stosowne zapisy w statutowe Jeśli statut dopuszcza skupywanie, cena powinna być określona przez iloraz wartości aktywów przez ilość certyfikatów. Wykupione certyfikaty są umarzane Przynajmniej raz na 3 miesiące FIZ powinien wyznaczyć wartość aktywów przypadających na jeden certyfikat

22 FUNDUSZ ZAMKNIĘTY (FZ) FUNDUSZ OTWARTY (FIO) (I SPECJALISTYCZNY OTWARTY) EMISJA / SPRZEDAŻ FZ Emituje certyfikaty inwestycyjne, które mogą być notowane na giełdzie FIO Sprzedaje jednostki uczestnictwa, które nie są notowane na giełdzie UCZESTNICY FZ Posiadacze certyfikatów, których liczba jest ograniczona FIO Posiadacze jednostek uczestnictwa, których liczba jest nieograniczona WYCENA FZ Cena certyfikatów FIO Wycena jednostek uczestnictwa dokonywana codziennie przez fundusz PRZYSTĄPIENIE FZ Zakup certyfikatów w ofercie publicznej lub na giełdzie FIO Zakup jednostek uczestnictwa bezpośrednio w funduszu lub za pośrednictwem TFI, firmy inwestycyjnej, banku, przez internet ZAKOŃCZENIE FZ Wykupienie certyfikatów od posiadaczy FIO Umorzenie / wykupienie jednostek uczestnictwa

23 FUNDUSZ ZAMKNIĘTY (FZ) FUNDUSZ OTWARTY (FIO) EMISJA / SPRZEDAŻ Emituje certyfikaty inwestycyjne, które mogą być notowane na giełdzie EMISJA / SPRZEDAŻ Sprzedaje jednostki uczestnictwa, które nie są notowane na giełdzie UCZESTNICY Posiadacze certyfikatów, których liczba jest ograniczona UCZESTNICY Posiadacze jednostek uczestnictwa, których liczba jest nieograniczona WYCENA Cena certyfikatów WYCENA Wycena jednostek uczestnictwa dokonywana codziennie przez fundusz PRZYSTĄPIENIE Zakup certyfikatów w ofercie publicznej lub na giełdzie PRZYSTĄPIENIE Zakup jednostek uczestnictwa bezpośrednio w funduszu lub za pośrednictwem TFI, firmy inwestycyjnej, banku, przez Internet ZAKOŃCZENIE Wykupienie certyfikatów od posiadaczy ZAKOŃCZENIE Umorzenie / wykupienie jednostek uczestnictwa mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW

24 Dziękuję za uwagę! J