SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ZA LATA DLA GMINY TUŁOWICE

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ZA LATA DLA GMINY TUŁOWICE Tułowice 2011 r.

2 ul. Niemodlińska 79, pok Opole tel./fax. 77/ , 77/ kom , mail: Wykonawcą Sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami za lata dla Gminy Tułowice był zespół firmy Albeko z siedzibą w Opolu w składzie: mgr inż. Beata Podgórska mgr inż. Marta Dubiel mgr inż. Paweł Synowiec mgr inż. Jarosław Górniak mgr inż. Michał Leszczyński lic. Marta Stelmach lic. Mariusz Orzechowski 2

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie Zakres informacji zawartych w gminnym planie gospodarki odpadami za lata Rodzaj i ilość odpadów komunalnych poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania i odzysku Ograniczenie ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Stan formalno-prawny instalacji do odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów Składowiska odpadów Instalacje odzysku lub innego niż składowanie unieszkodliwiania odpadów Stan realizacji działań ujętych w gminnym planie gospodarki odpadami na lata Ocena sposobów i źródeł finansowania zaplanowanych przedsięwzięć Ocena systemu monitoringu Podsumowanie SPIS TABEL Tabela nr 1. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych pochodzących z terenu gminy Tułowice, poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania w latach Tabela nr 2. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych pochodzących z terenu gminy Tułowice, poddanych poszczególnym procesom odzysku w latach Tabela nr 3. Ilość odpadów ulegających biodegradacji zeskładowana w 2010 r Tabela nr 4. Zestawienie informacji o niektórych przedsięwzięciach w zakresie gospodarki odpadami komunalnymizrealizowanymi na terenie gminy przed 2009 r Tabela nr 5. Wykaz podmiotów świadczących usługę wywozu odpadów komunalnych na terenie gminy Tułowice stan na dzień r Tabela nr 6. Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsięwzięciach w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Tułowice w latach Tabela nr 7. Koszty poniesione na realizację zadań określonych w gminnym planie gospodarki odpadami w latach Tabela nr 8. Zestawienie wskaźników realizacji gminnego planu gospodarki odpadami

4 1. Wprowadzenie Celem opracowania jest informacja z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami za lata Obowiązek wykonania sprawozdania z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami został nałożony na organ wykonawczy gminy w art. 14 ust. 13 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity z dnia 14 września 2010 roku Dz.U. Nr 185 poz. 1243). Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami, obejmujące okres dwóch lat kalendarzowych, (według stanu na dzień 31 grudnia roku kończącego okres sprawozdawczy) organ wykonawczy gminy przedkłada radzie gminy i zarządowi powiatu w terminie do dnia 31 marca po upływie okresu sprawozdawczego. 2. Zakres informacji zawartych w gminnym planie gospodarki odpadami za lata Zakres informacji z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami odpowiada treści przyjętego planu. Oznacza to, że w informacji z realizacji planu gospodarki przedstawiono postępy w realizacji każdego z zadań zapisanych w planie lub wyjaśniono powody zaniechania działań lub ewentualnych opóźnień. Wnioski zawarte w informacji powinny zostać uwzględnione w aktualizacji gminnego planu gospodarki odpadami. Zakres informacji z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami odnosi się do zmian, które na terenie gminy zaszły od 01 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r., w odniesieniu do wymienionych poniżej aspektów gospodarki odpadami: 1) Stan gospodarki odpadami komunalnymi na dzień 31 grudnia 2010 r., w tym: a) rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów komunalnych, b) rodzaj i ilość odpadów komunalnych poddawanych poszczególnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilość odpadów komunalnych poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejące systemy zbierania odpadów komunalnych, e) rodzaj oraz moc przerobowa instalacji do odzysku odpadów komunalnych, f) stan formalno-prawny instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych. 2) Stan realizacji zaplanowanych celów i działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, w tym: a) działań zmierzających do zapobiegania powstawaniu odpadów komunalnych, b) działań zmierzających do ograniczenia ilości odpadów komunalnych i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, c) działań wspomagających prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, d) działań zmierzających do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów. 3) Ocena sposobów i źródeł finansowania zaplanowanych przedsięwzięć, 4) Ocena przyjętego systemu monitoringu, w tym wartości wskaźników pozwalających na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości. Informacja została opracowana przez firmę ALBEKO w Opolu przy udziale pracowników Urzędu Gminy Tułowice. 4

5 3. Rodzaj i ilość odpadów komunalnych poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania i odzysku Odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstałych w gospodarstwach domowych. Źródłami powstawania odpadów komunalnych są: - gospodarstwa domowe - obiekty infrastruktury (handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo, przemysł w części socjalnej i inne). Istotną część odpadów komunalnych stanowią odpady ulegające biodegradacji. Odpady ulegające biodegradacji są to odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Do odpadów ulegających biodegradacji zalicza się: - papier i tekturę - odzież i tekstylia z materiałów naturalnych (50%) - odpady z terenów zielonych - odpady kuchenne i ogrodowe - drewno (50%) - odpady wielomateriałowe (40%) - frakcja drobna < 10 mm (30%). Kod odpadu Tabela nr 1. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych pochodzących z terenu gminy Tułowice, poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania w latach Rodzaj odpadu Masa [Mg] 2009 rok 2010 rok Oznaczenie Oznaczenie procesu Masa [Mg] procesu unieszkodliwiania unieszkodliwiania 20 Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie Odpady ulegające biodegradacji 2,80 D5 2,02 D Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 1 291,08 D ,72 D5 RAZEM 20: 1 293,88 Mg/rok 1 162,74 Mg/rok ŁĄCZNIE GMINA TUŁOWICE: 1 293,88 Mg/rok 1 162,74 Mg/rok Podsumowanie: Podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Tułowice jest składowanie. Odpady wytworzone na terenie Gminy Tułowice przekazywane są na składowiska w Gminie Łambinowice i w Gminie Nysa oraz na składowisko odpadów w Opolu. Na podstawie przedstawionych w Tabeli 1 danych można zauważyć, iż ilość odpadów komunalnych poddanych procesowi unieszkodliwiania w 2010 r. zmalała w stosunku do 2009 r. o ok. 10,6%. Najprawdopodobniej przyczyną tego stanu jest wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa większa ilość zbieranych selektywnie odpadów, co skutkuje mniejszą ilością odpadów poddanych unieszkodliwieniu poprzez składowanie, 5

6 Tabela nr 2. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych pochodzących z terenu gminy Tułowice, poddanych poszczególnym procesom odzysku w latach Kod odpadu rok 2010 rok Rodzaj odpadu Oznaczenie Oznaczenie Masa [Mg] procesu Masa [Mg] procesu odzysku odzysku Odpady opakowaniowe: sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nie ujęte w innych grupach Opakowania z papieru i tektury 13,31 R15 15,90 R15 Opakowania z tworzyw sztucznych 7,20 R15 10,29 R Opakowania ze szkła 27,26 R15 19,85 R15 RAZEM 15: 47,77 Mg/rok 46,04 Mg/rok 20 Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie * Baterie i akumulatory - - 0,08 R Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny 9,400 R15 4,892 R Odpady wielkogabarytowe 35,50 R15 19,78 R15 RAZEM 20: 44,90 Mg/rok 24,752 Mg/rok ŁĄCZNIE GMINA TUŁOWICE: 92,67 Mg/rok 70, 792 Mg/rok Podsumowanie: W analizowanych latach ogólna ilość odpadów przekazanych do odzysku zmalała o ok. 24%. Odpady z: papieru, tworzyw sztucznych i szkła (w tym głównie frakcje opakowaniowe pochodzące z sektora komunalnego) stanowiły ok. 51% w 2009 r. i ok. 65% w 2010 r. wszystkich odpadów pochodzących z sektora komunalnego, zebranych na terenie gminy Tułowice i przekazanych do odzysku. Oznaczenia do tabel 1-2: * - odpady niebezpieczne PROCESY UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW D1 Składowanie na składowiskach odpadów obojętnych D2 Obróbka w glebie i ziemi (np. biodegradacja odpadów płynnych lub szlamów w glebie i ziemi) D3 Składowanie przez głębokie zatłaczanie (np. zatłaczanie odpadów, które można pompować) D4 Retencja powierzchniowa (np. umieszczanie odpadów na poletkach osadowych lub lagunach) D5 Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne D6 Odprowadzanie do wód z wyjątkiem mórz* D7 Lokowanie (zatapianie) na dnie mórz D8 Obróbka biologiczna niewymieniona w innym punkcie niniejszego załącznika, w wyniku której powstają odpady, unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 (np. fermentacja) D9 Obróbka fizyczno-chemiczna niewymieniona w innym punkcie niniejszego załącznika, w wyniku której powstają odpady, unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 (np. parowanie, suszenie, strącanie) D10 Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie D11 Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na morzu D12 Składowanie odpadów w pojemnikach w ziemi (np. w kopalni) 6

7 D13 Sporządzanie mieszanki lub mieszanie przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 D14 Przepakowywanie przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D13 D15 Magazynowanie w czasie któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D14 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane) D16 Przetwarzanie odpadów, w wyniku którego są wytwarzane odpady przeznaczone do unieszkodliwiania * Odprowadzanie do wód z wyjątkiem mórz w całości objęte jest zakazem. DZIAŁANIA POLEGAJĄCE NA WYKORZYSTANIU ODPADÓW W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI LUB PROWADZĄCE DO ODZYSKANIA Z ODPADÓW SUBSTANCJI LUB MATERIAŁÓW LUB ENERGII WRAZ Z ICH WYKORZYSTANIEM R1 Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii R2 Regeneracja lub odzyskiwanie rozpuszczalników R3 Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania) R4 Recykling lub regeneracja metali i związków metali R5 Recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych R6 Regeneracja kwasów lub zasad R7 Odzyskiwanie składników stosowanych do usuwania zanieczyszczeń R8 Odzyskiwanie składników z katalizatorów R9 Powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania oleju R10 Rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania gleby R11 Wykorzystanie odpadów pochodzących z któregokolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R10 R12 Wymiana odpadów w celu poddania któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R11 R13 Magazynowanie odpadów, które mają być poddane któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R12 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane) R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części R15 Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu 4. Ograniczenie ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Wprowadzenie Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity z dnia 14 września 2010 roku Dz.U. Nr 185 poz. 1243) odpady komunalne ulegające biodegradacji definiuje się jako: domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego ulegające biodegradacji oraz odpady pochodzące z pielęgnacji kwiatów domowych, balkonowych ulegające biodegradacji, natomiast odpady ulegające biodegradacji to: odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. W roku 1995, który jest rokiem odniesienia, zostało wytworzonych na terenie kraju 4,38 mln Mg komunalnych odpadów ulegających biodegradacji, przy czym na jednego mieszkańca miasta przypadało 155 kg, zaś na jednego mieszkańca wsi 47 kg. Uwarunkowania prawne Uwzględniając wymagania określone w art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC należy przyjąć, że udział odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania powinien wynosić wagowo: 7

8 w 2010 roku nie więcej niż 75%, w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. W myśl ustawy o odpadach (art.16a) do obowiązkowych zadań własnych gminy należy m.in.: zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Obliczenie ilości odpadów biodegradowalnych dopuszczonych do składowania w 2010 r. 1) Liczba ludności w gminie w 1995 r. (w/g GUS) osoby, 2) Jednostkowy wskaźnik wytwarzania odpadów biodegradowalnych w 1995 r. (zgodnie z KPGO): dla terenów wiejskich 47 kg/m/rok. Ilość odpadów biodegradowalnych dopuszczona do składowania w gminie w przeliczeniu na mieszkańca: w 2010 r. 75% w/w odpadów 35,25 kg/m dla terenów wiejskich. 3) Rzeczywista ilość (w [Mg]) odpadów biodegradowalnych dopuszczonych do składowania w gminie należy przemnożyć liczbę mieszkańców wyznaczoną w punkcie 1 przez wartość określoną w punkcie 2 i podzielić przez 1 000: w 2010 r. 195 Mg. Wyznaczenie ilości odpadów biodegradowalnych zeskładowanej w 2010 r. Ilość odpadów biodegradowalnych, która poddana została unieszkodliwianiu poprzez składowanie w 2010 r., wyznaczono przyjmując następujące dane i założenia: liczba ludności na koniec 2010 r , wartość jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów komunalnych dla Gminy Tułowice w 2010 r. (wzrost o 1% rocznie zgodnie z KPGO) 300 kg/m/rok, ilość wytworzonych odpadów komunalnych iloczyn liczby ludności i jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów komunalnych 1652,1, zawartość odpadów ulegających biodegradacji w strumieniu odpadów komunalnych 36% wytworzonych odpadów komunalnych (dla terenów wiejskich zgodnie z APGOWO) - 595, ilość odpadów biodegradowalnych zagospodarowana przez mieszkańców we własnym zakresie 70% wytworzonych odpadów ulegających biodegradacji (B W ) (odsetek przyjęty dla terenów wiejskich zgodnie z KPGO) - 416: B Z = 70% * B W, ilość bioodpadów poddanych składowaniu: B S = B W (B Z + B O ). 8

9 Tabela nr 3. Ilość odpadów ulegających biodegradacji zeskładowana w 2010 r. Nazwa wskaźnika Wartość Liczba ludności w 2010 r Jednostkowy wskaźnik wytwarzania odpadów komunalnych [Mg/M/rok] 0,300 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok] Odsetek odpadów biodegradowalnych w stosunku do wytworzonych odpadów komunalnych [%] Ilość wytworzonych odpadów biodegradowalnych [Mg/rok] 595 Odsetek odpadów biodegradowalnych zagospodarowanych przez mieszkańców we własnym zakresie [%] Ilość odpadów biodegradowalnych zagospodarowanych przez mieszkańców we własnym zakresie [Mg/rok] Ilość odpadów biodegradowalnych przekazanych do odzysku, wykazana przez podmioty odbierające odpady [Mg/rok] Ilość odpadów biodegradowalnych poddana składowaniu [Mg] 163 Ilość odpadów ulegających biodegradacji dopuszczona do składowania [Mg] Źródło: Opracowanie własne na podstawie przyjętych w opracowaniu wskaźników Rysunek nr 1. Redukcja składowanych odpadów ulegających biodegradacji Mg/rok Ilość wytworzonych bioodpadów w roku bazowym 1995 Ilość wytworzonych bioodpadów w 2010 r rok Ilość bioodpadów dopuszczona do składowania w 2010 r. Ilość bioodpadów zeskładowana w 2010 r. W roku 2010 Gmina Tułowice osiągnęła wymagany poziom redukcji odpadów biodegradowalnych poddanych składowaniu. Należy zwrócić uwagę, że w KPGO określono wymagania dotyczące ograniczenia składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu 50% tych odpadów w 2013 r. i 35% w 2020 r. w stosunku do ich ilości wytwarzanych w 1995 r. W zawiązku z tym, w najbliższych latach należy wprowadzić intensywniejszą zbiórkę odpadów biodegradowalnych, gdyż ilość zagospodarowanych we własnym zakresie bioodpadów w następnych latach może nie wystarczyć do osiągnięcia wymaganych poziomów. 9

10 5. Stan formalno-prawny instalacji do odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów 5.1. Składowiska odpadów Na terenie gminy Tułowice nie funkcjonuje żadne składowisko odpadów Instalacje odzysku lub innego niż składowanie unieszkodliwiania odpadów Na terenie gminy Tułowice nie istnieją żadne instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania (innego niż składowanie) odpadów. 6. Stan realizacji działań ujętych w gminnym planie gospodarki odpadami na lata W obowiązującym Planie Gospodarki Odpadami dla Gminy Tułowice uchwalonym przez Radę Tułowice dla zrealizowania celów założonych w Planach wyższego rzędu wyznaczono propozycję działań, które miały zapewnić kompleksowość i trwałość projektowanego systemu. Stan realizacji działań ujętych w Planie Gospodarki Odpadami dla Gminy Tułowice przewidzianych do realizacji w okresie sprawozdawczym przedstawiono w poniższych tabelach. Tabela nr 4. Zestawienie informacji o niektórych przedsięwzięciach w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi zrealizowanymi na terenie gminy przed 2009 r. Gminny plan gospodarki odpadami Plan gospodarki odpadami dla Gminy Tułowice został przyjęty Uchwałą Nr XXXII/200/05 Rady Gminy Tułowice z dnia 13 października 2005 roku. Gmina nie aktualizowała planu gospodarki odpadami z uwagi na brak zaktualizowanego planu powiatowego - z uwagi na to obydwa plany musza być spójne. Z chwila otrzymania planu powiatowego gmina przystąpi do aktualizacji swojego planu. Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Tułowice został przyjęty Uchwałą Nr XXXVI/06 Rady Gminy Tułowice z dnia 9 lutego 2006 r. Określenie wymagań jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Rada Gminy Tułowice określiła 17 grudnia 2009 roku Uchwałą Nr XXVIII/206/09 wymagania, jakie powinni spełniać przedsiębiorcy ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych, opróżniania zbiorników bezodpływowych oraz transportu nieczystości ciekłych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy. Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Tułowice zawarto w tabeli nr 5. Podmioty te są zobowiązywane do przekazywania władzom gminy sprawozdań dotyczących gospodarowania odpadami komunalnymi. Odpady komunalne powinny być zbierane i odbierane w sposób selektywny zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy (który jest aktem prawa miejscowego uchwalonym przez radę gminy). 10

11 Lp. 1.* 2.* 3.* Tabela nr 5. Wykaz podmiotów świadczących usługę wywozu odpadów komunalnych na terenie gminy Tułowice stan na dzień r. Nazwa i adres firmy Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tułowicach, ul. Kościuszki 13, Tułowice Biker Usługi Transportowe Wywóz Nieczystości Płynnych i Stałych E. Olszewska, Lipno 3, Lipno REMONDIS Opole Sp. z o.o., Al. Przyjaźni 9, Opole REMONDIS Gliwice Sp. z o.o., ul. Kaszubska 2, Gliwice TOI TOI Polska Sp. z o.o. Ul.Płochocińska Warszawa BACATJ Prószków Ul.Grunwaldzka 35 Marcin Gut Usługi na Wykonanie Wywozu Nieczystości Ciekłych Ul. Ceramiczna 3/ Tułowice Przedmiot działalności odpady stałe/ nieczystości ciekłe odpady stałe/ nieczystości ciekłe odpady stałe odpady stałe/ nieczystości ciekłe nieczystości ciekłe nieczystości ciekłe nieczystości ciekłe Numer decyzji Nie wymaga zezwolenia RiOŚ /1/2001 z RiOŚ /2007 z r RiOŚ /2003 z dnia r. RiOŚ /2007 z dnia r. RiOŚ.TD /2006 z dnia r. Data ważności decyzji r r r r * - firmy posiadające zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych, które mają aktualnie podpisane umowy z właścicielami nieruchomości Tabela nr 6. Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsięwzięciach w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Tułowice w latach Uwzględnianie w przetargach publicznych zakupów wyrobów zawierających materiały lub 1) substancje pochodzące z recyklingu odpadów Ważną rolę odgrywają zielone zamówienia publiczne. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 113 poz. 759, z późn. zm), wprowadza możliwość uwzględniania aspektów środowiskowych przy opisywaniu przedmiotu zamówienia oraz przy ustaleniu kryteriów oceny ofert, w szczególności są nimi jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, zastosowanie najlepszych dostępnych technik. Funkcjonowanie zielonych zamówień publicznych pozwala tworzyć politykę, w ramach której podmioty publiczne włączają kryteria i wymagania środowiskowe do procesu zakupów (procedur udzielania zamówień publicznych) i poszukują rozwiązań ograniczających negatywny wpływ produktów/uług na środowisko, a przez to wpływają na rozwój i upowszechnienie technologii niskoodpadowych. Wydawanie decyzji w sprawie usuwania odpadów z miejsc na ten cel nie przeznaczonych 2) (w celu sukcesywnego likwidowania dzikich wysypisk odpadów, czyli usuwania odpadów z miejsc, które nie są legalnymi składowiskami odpadów lub magazynami odpadów) Zgodnie z ustawą o odpadach art podaje, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta w drodze decyzji nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie ich z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania, wskazując sposób wykonania tej decyzji. W przypadku kiedy można ustalić firmę lub osobę składującą odpady wójt gminy, wydaje decyzję usunięcia ich przez sprawcę. Jeżeli jednak nie jest to możliwe wójt może nakazać usunięcie odpadów osobie, do której należy teren. - 11

12 Tworzenie i udział gminy w strukturach ponadgminnych dla realizacji regionalnych zakładów 3) zagospodarowania odpadów (zgodnie z wyznaczonymi regionami w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami) Tworzenie regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi obejmujących działania w zakresie: - zapobiegania powstawaniu odpadów; 4) - selektywnego zbierania odpadów; - przetwarzania odpadów w celu przygotowania do odzysku lub unieszkodliwiania; - budowy regionalnych ZZO; - rekultywacji zamkniętych składowisk odpadów znajdujących się w obszarze oddziaływania ZZO Gmina Tułowice zainteresowana jest przystąpieniem do Regionalnego Centrum Gospodarki Odpadami ponieważ jako niewielka gmina położona w strefie krajobrazu chronionego nie ma możliwości budowy instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów (np. spalarni, składowiska odpadów) na swoim terenie dlatego też odpady wytworzone na terenie Gminy Tułowice przekazywane są na składowiska w Gminie Łambinowice i w Gminie Nysa. 5) Prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej dotyczącej konieczności właściwego postępowania z odpadami niebezpiecznymi i innymi niż niebezpieczne Na terenie gminy Tułowice realizowane były następujące działania edukacyjno-informacyjne mające na celu podniesienie świadomości ekologicznej z zakresu gospodarki odpadami: - ulotki informujące mieszkańców o wprowadzeniu selektywnej zbiórki odpadów wraz z instrukcją dotyczącą segregowania. - konkursy ekologiczne z nagrodami (XIII i XIV konkurs ekologiczno-przyrodniczy w Przedszkolu Publicznym w Tułowicach) - plakaty promujące zbiórkę selektywną - pogadanki ekologiczne 6) Aktualizacja inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na terenie gminy Raz do roku przekazywane są informacje Wójtowi Gminy o wyrobach zawierających azbest, których wykorzystanie zastało zakończone. Jednocześnie informacje te zgłaszane są właściwemu organowi architektoniczno-budowlanemu prac polegających na zabezpieczaniu lub usuwaniu wyrobów zawierających azbest zgodnie z przepisami budowlanymi. Powyższe dane wprowadzane są również do Bazy Azbestowej prowadzonej przez Ministra Gospodarki. 7) Edukacja ekologiczna z zakresu właściwego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest Informacja kierowana do mieszkańców gminy musi być stała, docierająca do wszystkich grup społecznych, zrozumiała i wyprzedzająca powstawanie nieprawdziwych opinii prowadzących do lekceważenia lub wyolbrzymiania wpływu azbestu na środowisko. Najbardziej typowym i najtańszym sposobem dotarcia do odbiorców jest informacja elektroniczna. Na stronie internetowej urzędu gminy publikowane są odpowiednie, wyodrębnione opracowania poświęcone szkodliwości i konieczności usuwania azbestu (standardowo zawierające: akty prawne dotyczące obowiązków postępowania z wyrobami zawierającymi azbest oraz regulujące sposób bezpiecznej ich eksploatacji, usuwania i unieszkodliwiania; informacje o zagrożeniach powodowanych przez azbest; informacje o działaniach gminy podejmowanych w celu usuwania azbestu i uzyskanych efektach; wzory wniosków na dofinansowanie odbioru i składowanie odpadów; wykaz firm posiadających uprawnienia do usuwania wyrobów zawierających azbest i transportu powstałych odpadów). Gmina Tułowice, ze względu na brak środków finansowych nie posiada Planu Usuwania Wyrobów Zawierających Azbest. 8) Działalność informacyjna dotycząca możliwości dofinansowania do usuwania wyrobów zawierających azbest, wskazująca firmy uprawnione do prowadzenia prac W poszczególnych województwach instrumenty finansowe wspierające bezpieczne eliminowanie z użytkowania wyrobów azbestowych oferowane są przez: - Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, - Bank Ochrony Środowiska S.A. (BOS) we współpracy z WFOŚiGW, - Regionalne Programy Operacyjne dla poszczególnych województw, - Urząd Gminy. Od 21 grudnia 2010 roku zgodnie z Ustawą z dnia 29 października 2010 roku o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska /Dz.U. Nr 229 poz. 1498/ możliwe jest finansowanie lub inwestycji związanych z działaniami w ochronie środowiska z budżetu gminy: dofinansowanie kosztów 12

13 1. podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych, w szczególności: - osób fizycznych, - wspólnot mieszkaniowych, - osób prawnych, - przedsiębiorców; 2. jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi. Zasady udzielania dotacji celowej na działania związane m.in. z usuwaniem wyrobów zawierających azbest określa rada gminy w drodze uchwały. Udzielenie dotacji celowej, udzielane będzie na podstawie umowy zawartej przez gminę z podmiotami wymienionymi powyżej. 9) Dofinansowanie demontażu, transportu i unieszkodliwiania wyrobów azbestowych Gmina Tułowice nie dofinansowuje się do usuwania wyrobów zawierających azbest. Sporządzenie sprawozdania z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami za lata 10) Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami za lata zostało opracowane na początku 2009 r. Zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania 11) wszystkich rodzajów odpadów komunalnych Zgodnie z obowiązującym prawem, każdy właściciel nieruchomości powinien mieć podpisaną umowę na odbieranie odpadów komunalnych z terenu jego nieruchomości. Stroną umowy może być każdy przedsiębiorca posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych. W zezwoleniu określa się miejsca odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych zgodnie z wojewódzkim planem gospodarki odpadami. Na terenie gminy Tułowice zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych objęty był następujący procent mieszkańców: 2009 r. 100%, 2010 r. 100%. 12) Intensyfikacja działań na rzecz selektywnej zbiórki surowców wtórnych na terenie gminy Na terenie gminy Tułowice selektywny system zbiórki odpadów złożony jest z dwóch sposobów ich zbierania (papier, tworzywa sztuczne i szkło): system pojemnikowy dla dzielnic o zabudowie wielorodzinnej; system workowy ( u źródła ) dla dzielnic o zabudowie jednorodzinnej, w kolorowych workach na szkło, tworzywa sztuczne i papier. Ponadto na terenie gminy zorganizowane są selektywne zbiórki: odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych pochodzących z sektora komunalnego, 13) Zbiórka odpadów biodegradowalnych Gmina Tułowice nie prowadzi zbiórki odpadów biodegradowalnych. 14) Wydzielenie odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych Gmina wprowadziła system selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, polegający na organizowaniu tzw. wystawek w określonych i podanych do publicznej wiadomości dniach (raz w kwartale). W latach zebrano następujące ilości odpadów wielkogabarytowych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych: 2009 r. 35,50 Mg, 2010 r. 19,78 Mg 15) Zbiórka odpadów remontowo budowlanych Odpady budowlane i pochodzące z remontów odbierane są na zgłoszenie. W latach zebrano następujące ilości odpadów wielkogabarytowych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych: 13

14 2009 r. 44,80 Mg, 2010 r. 33,20 Mg Zbiórka odpadów niebezpiecznych pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych, w tym m.in.: 16) zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego zbiórka przeterminowanych leków pochodzących od mieszkańców gminy Na terenie gminy zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego prowadzona jest 2 razy do roku na zgłoszenie w ramach wystawki przez Firmę ECOREN DKE Sp. z o.o. Polkowice. W latach zebrano następujące ilości zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego: 2009 r. 9,400 Mg, 2010 r. 4,859 Mg Nie wdrożono zbiórki odpadów w postaci przeterminowanych leków. 17) Zbiórka zużytych opon Gmina Tułowice nie prowadzi zbiórki zużytych opon. 18) Rozbudowa infrastruktury do segregacji odpadów i pozyskiwania surowców wtórnych Na terenie Gminy Tułowice selektywny system zbiórki odpadów opakowaniowych złożony jest z dwóch sposobów ich zbierania (papier, tworzywa sztuczne i szkło): system pojemnikowy dla dzielnic o zabudowie wielorodzinnej; system workowy ( u źródła ) dla dzielnic o zabudowie jednorodzinnej, w kolorowych workach na szkło, tworzywa sztuczne i papier. Na podstawie sprawozdań o rodzajach i ilości zebranych odpadów opakowaniowych, które zostały przekazane do odzysku i recyklingu z terenu Gminy Tułowice wynika, że ilości te kształtowały się następująco: Dla roku 2009: opakowania z tworzyw sztucznych - 7,20 Mg, opakowania z papieru i tektury 13,31 Mg, opakowania ze szkła 27,26 Mg, Dla roku 2010: opakowania z tworzyw sztucznych 10,29 Mg, opakowania z papieru i tektury 15,90 Mg, opakowania ze szkła 19,85 Mg. 19) Usuwanie i rekultywacja dzikich wysypisk odpadów W latach na terenie gminy Tułowice nie zlokalizowano dzikich wysypisk odpadów 20) Zorganizowanie systemu zbiórki transportu odpadów zwierzęcych z terenów podlegających Gminie Usuwaniem odpadów zwierzęcych (w tym padłych dzikich zwierząt) z terenu gminy Tułowice zajmują się firmy PROFET SP. Z O.O. oraz FARMUTIL HS S.A.. 21) Inicjowanie i wspieranie działań z Nadleśnictwami Prószków i Tułowice Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tułowicach współpracuje z Nadleśnictwami Prószków i Tułowice, odbierając od nich odpady powstałe na terenie lasów. Monitoring odzysku surowców i unieszkodliwiania odpadów pochodzących z demontażu 22) pojazdów wycofanych z eksploatacji zgodnie z projektem rozporządzenia Na terenie gminy Tułowice nie się prowadzi żadnych działań związanych z demontażem zużytych pojazdów. 14

15 8. Ocena sposobów i źródeł finansowania zaplanowanych przedsięwzięć Lp. Tabela nr 7. Koszty poniesione na realizację zadań określonych w gminnym planie gospodarki odpadami w latach Nazwa zadania Koszty poniesione w 2009 r. [PLN] Koszty poniesione w 2010 r. [PLN] 1. Likwidacja dzikich wysypisk 0,00 0, Usuwanie odpadów niebezpiecznych Zbiórka odpadów wielkogabarytowych Konkurs Ekologiczny w Przedszkolu Publicznym w Tułowicach Projekt Ekologiczny Gminnego Zespołu Szkół w Tułowicach Segregacja odpadów opakowaniowych Pogadanki ekologiczne klasy I- III - zapobieganie skutkom zagrożeń środowiska 0,00 0,00 Źródło finansowania Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 1 268, ,37 Budżet Gminy 609,00 150,00 Budżet Gminy 295,00 0,00 Budżet Gminy 0, ,00 Budżet Gminy 0,00 0,00 Budżet Gminy Razem 2 172, ,37 Budżet Gminy, GFOŚiGW 9. Ocena systemu monitoringu Tabela nr 8. Zestawienie wskaźników realizacji gminnego planu gospodarki odpadami Lp. NAZWA WSKAŹNIKA JEDNOSTKA Zakładana wartość wskaźnika Osiągnięta wartość wskaźnika Osiągnięta wartość wskaźnika Masa wytworzonych odpadów komunalnych ogółem Mg Masa zebranych odpadów komunalnych ogółem Mg b.d , ,5 3. Odsetek masy zbieranych odpadów komunalnych w stosunku do masy powstających odpadów % 90 85,9 74,7 4. Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie w stosunku do powstających odpadów Mg b.d. 95,47 72,812 15

16 Lp. NAZWA WSKAŹNIKA JEDNOSTKA Zakładana wartość wskaźnika Osiągnięta wartość wskaźnika Osiągnięta wartość wskaźnika Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie w stosunku do masy powstających % 10 5,9 4,4 odpadów 6. Iloraz masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów i masy tychże odpadów wytworzonych % w 1995 r. 7. Odsetek mieszkańców gminy objętych umowami na odbiór odpadów % Odsetek mieszkańców gminy objętych systemem selektywnego odbierania odpadów % Odsetek zebranych odpadów komunalnych, składowanych bez przetworzenia % 90 93,3 94,2 Masa zebranego ZSEE z gospodarstw 10. domowych w przeliczeniu na statystycznego kg/m/rok 4 1,73 0,88 mieszkańca Liczba czynnych składowisk odpadów 11. komunalnych szt Liczba zinwentaryzowanych mogilników 12. pozostałych do likwidacji szt * - ze względu na charakter gminy (wiejska), większość wytworzonych odpadów biodegradowalnych zagospodarowywana jest: na przydomowych kompostownikach, przy skarmianiu zwierząt lub spalana w paleniskach domowych 10. Podsumowanie Zadania zaplanowane w Planie Gospodarki Odpadami dla Gminy Tułowice realizowane były zgodnie z założeniami określonymi w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. Na uwagę zasługuje realizacja przedsięwzięć o charakterze informacyjno-edukacyjnym oraz liczne akcje proekologiczne, dzięki którym stopniowo osiągane są wyznaczone cele z zakresu gospodarki odpadami. Stopień realizacji zadań: - na koniec 2010r. zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych było objęte 100% mieszkańców, - wdrożono selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych: papier, tworzywa sztuczne, szkło, - ze względu na brak instalacji do odzysku i unieszkodliwiania bioodpadów, nie wdrożono selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji ze strumienia odpadów komunalnych, - zorganizowano zbiórkę odpadów wielkogabarytowych, W kolejnych latach należy uwzględnić realizację zadań ujętych w planie, dla których cykl osiągnięcia efektu jest wieloletni. Ponadto w najbliższym czasie, ważnym celem będzie likwidacja azbestu z terenu gminy w związku z realizacją krajowego programu usuwania wyrobów zawierających azbest. 16

17 Identyfikacja problemów w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, w tym ulegającymi biodegradacji: 1. Brak instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych, 2. Zbyt mała ilość selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych z gospodarstw domowych, 3. Zbyt niski postęp w selektywnym zbieraniu odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu zmieszanych odpadów komunalnych, 4. Brak systemów zbierania przeterminowanych leków z gospodarstw domowych, 5. Część zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, szczególnie odpady, takie jak pralki, lodówki czy zamrażarki trafiają do punktów skupu złomu i nie są odpowiednio zagospodarowane, a także nie podlegają rejestracji i zgłoszeniu. Prognozowane zmiany w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami w zakresie rozwiązań organizacyjnych i techniczno-technologicznych: Przewiduje się że nastąpi: - zmiana systemu gospodarki odpadami komunalnymi, m.in. poprzez przejęcie przez gminy obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie odbierania odpadów komunalnych, wybór przedsiębiorcy odbierającego odpady komunalne w drodze przetargu, określenie sposobu realizacji obowiązku gminy zapewnienia budowy, utrzymania i eksploatacji regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, zawierający ww. zmianę systemu, został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 listopada 2010 r., a następnie skierowany do laski marszałkowskiej w dniu 25 listopada 2010 r., - intensywny rozwój selektywnego zbierania oraz sortowania selektywnie zbieranych odpadów komunalnych m.in. w związku z koniecznością zapewnienia poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu w wysokości 50% w stosunku do co najmniej papieru, szkła, tworzyw sztucznych i metali z gospodarstw domowych w 2020 r., - przyspieszenie działań w zakresie tworzenia ponadgminnych i gminnych systemów odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ze szczególnym uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, - zmniejszenie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, ze względu na zamykanie składowisk niespełniających wymagań (termin dostosowania upłynął). Marszałek Województwa i Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska mają możliwość zamykania składowisk z urzędu i są zobowiązani wykonywać ten mechanizm prawny. Przyjęte cele w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami w gospodarce odpadami komunalnymi w tym odpadami ulegającymi biodegradacji: - objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców najpóźniej do 2015 r., - objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów najpóźniej do 2015 r., - zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych: w 2013 r. więcej niż 50%, w 2020 r. więcej niż 35%, masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., - zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 60% wytworzonych odpadów do końca 2014 r., 17

18 - przygotowanie do ponownego wykorzystania i recyklingu materiałów odpadowych, przynajmniej takich jak papier, tworzywa sztuczne i szkło z gospodarstw domowych na poziomie minimum 50% ich masy do 2020 r. 18