Raport z badań. Turystyka gdańska w IV kwartale 2014 r. Podsumowanie badań turystyka gdańska w II, III i IV kwartale 2014 roku.

Transkrypt

1 Raport z badań Turystyka gdańska w IV kwartale 2014 r. Podsumowanie badań turystyka gdańska w II, III i IV kwartale 2014 roku.

2 Zleceniodawca: Gdańska Organizacja Turystyczna / Gdańsk Convention Bureau tel.: w. 15, fax: ul. Długi Targ 28/29, Gdańsk, Polska Badanie zrealizowane przez: Ośrodek Badań Społecznych INDEKS Siedziba: ul. Szkolna 1, Poznań tel; , Poznań, styczeń Strona

3 Wprowadzenie... 9 ROZDZIAŁ I. METODOLOGIA BADAŃ Metodologia badania Technika badania Zakres terminologiczny i pojęcia używane w raporcie Narzędzie badawcze Dobór próby Realizacja i harmonogram badania ROZDZIAŁ II. OSZACOWANIE LICZBY TURYSTÓW I ODWIEDZAJĄCYCH GDAŃSK W IV KWARTALE 2014 ROKU Dorota Matuszewska Liczba turystów w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w latach Liczba turystów krajowych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w latach Liczba turystów zagranicznych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w latach i odwiedzający Gdańsk w IV kwartale 2014 r. 31 Podsumowanie - liczba uczestników ruchu turystycznego w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku ROZDIAŁ III. ANALIZA RUCHU TURYSTYCZNEGO W GDAŃSKU W IV KWARTALE 2014 ROKU NA PODSTAWIE WYWIADÓW KWESTIONARIUSZOWYCH WYNIKI BADAŃ Charakterystyka uczestników ruchu turystycznego - struktura badanej próby Podsumowanie - charakterystyka uczestników ruchu turystycznego - struktura badanej próby Kryterium geograficzne Podsumowanie - miejsce zamieszkania turystów i odwiedzających krajowych w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - miejsce zamieszkania turystów i odwiedzających zagranicznych w II, III i IV kwartale 2014 roku Kryterium demograficzno-społeczne Podsumowanie - płeć uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - wiek uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - status zawodowy uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Strona

4 Podsumowanie - wykształcenie uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Częstotliwość wizyt w Gdańsku oraz długość pobytu Podsumowanie - częstotliwość wizyty w Gdańsku uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - długość pobytu turystów w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - długość pobytu odwiedzających Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Organizacja podróży oraz charakterystyka pobytu w Gdańsku Źródła informacji o Gdańsku Podsumowanie - główne źródła informacji o Gdańsku uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Informacje o Gdańsku i formy promocji miasta w miejscu zamieszkania turystów i odwiedzających Podsumowanie - formy informacji i promocji Gdańska w miejscowości zamieszkania uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Organizacja podróży do Gdańska Podsumowanie - charakter przyjazdu uczestników ruchu turystycznego podczas pobytu w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Osoby towarzyszące podczas wizyty lub pobytu w Gdańsku Podsumowanie - osoby towarzyszące uczestnikom ruchu turystycznego podczas pobytu w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - grupy/osoby towarzyszące uczestnikom ruchu turystycznego podczas pobytu w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Liczebność grup turystów i odwiedzających Podsumowanie - liczebność grup turystów i odwiedzających w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Wykorzystywane środki transportu sposoby dotarcia do Gdańska Podsumowanie - wykorzystywane środki transportu sposoby dotarcia do Gdańska przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Stopień zadowolenia z dojazdu do Gdańska Podsumowanie - stopień zadowolenia uczestników ruchu turystycznego z dojazdu do Gdańska w II, III i IV kwartale 2014 roku Sposoby poruszania się po Gdańsku Podsumowanie - sposoby poruszania się po Gdańsku uczestników ruchu w II, III i IV kwartale 2014 roku Stopień zadowolenia z możliwości poruszania się po Gdańsku Podsumowanie - stopień zadowolenia uczestników ruchu turystycznego z możliwości poruszania się po Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Strona

5 Miejsce zakwaterowania turystów w Gdańsku Podsumowanie - miejsce zakwaterowania turystów krajowych i zagranicznych w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena jakości usług noclegowych w Gdańsku Podsumowanie - stopień zadowolenia uczestników ruchu turystycznego z jakości usług noclegowych w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Główne cele podróży do Gdańska Podsumowanie - główne cele podróży uczestników ruchu w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Sposoby spędzania czasu w Gdańsku Podsumowanie - sposoby spędzania czasu w Gdańsku przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku zakwaterowani poza Gdańskiem na terenie województwa pomorskiego w tym na obszarze metropolitalnym Podsumowanie - odwiedzający Gdańsk zakwaterowani poza Gdańskiem na terenie województwa pomorskiego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - miejscowości zakwaterowania (poza Gdańskiem) osób odwiedzających Gdańsk w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - miejsca zakwaterowania osób odwiedzających Gdańsk na terenie województwa pomorskiego w II, III i IV kwartale 2014 roku Zwiedzane przez turystów inne miejscowości województwa pomorskiego Podsumowanie - plany odwiedzenia przez turystów innych miejscowości podczas pobytu w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Wydatki turystów poniesione podczas wyjazdów poza Gdańsk Podsumowanie - wydatki poniesione przez turystów podczas wyjazdów poza Gdańsk w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena atrakcyjności Gdańska Przygotowanie Gdańska do przyjęcia turystów Podsumowanie - ocena przygotowania Gdańska do przyjęcia turystów w II, III i IV kwartale 2014 roku Stopień zadowolenia z pobytu w Gdańsku Podsumowanie - ocena zadowolenia z pobytu w Gdańsku uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Zamiar ponownego odwiedzenia Gdańska Podsumowanie - zamiar ponownego odwiedzenia Gdańska przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Polecenie Gdańska jako celu wizyty Podsumowanie - polecenie Gdańska jako celu wizyty przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Strona

6 Ocena atrakcyjności Gdańska w porównaniu do innych miast w Polsce Podsumowanie - ocena atrakcyjności Gdańska w porównaniu do innych miast dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Atuty i mankamenty Gdańska Atuty Gdańska w opiniach turystów i odwiedzających Podsumowanie - atuty Gdańska wskazane przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Mankamenty Gdańska w opiniach turystów i odwiedzających Podsumowanie - mankamenty Gdańska wskazane przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena jakości poszczególnych aspektów związanych z pobytem w Gdańsku Atmosfera miasta, gościnność, życzliwość mieszkańców Podsumowanie - ocena atmosfery miasta, gościnności, życzliwości mieszkańców dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena poczucia bezpieczeństwa przez turystów i odwiedzających Podsumowanie - ocena poczucia bezpieczeństwa w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena czystości i jakości plaż w Gdańsku Podsumowanie - ocena jakości i czystości plaż w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena oferty rozrywkowo rekreacyjnej w Gdańsku Podsumowanie - ocena oferty rozrywkowo rekreacyjnej Gdańska dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena możliwości robienia zakupów w Gdańsku Podsumowanie - ocena możliwości robienia zakupów w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Oznakowanie turystyczne w Gdańsku Podsumowanie - ocena oznakowania turystycznego w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Informacja turystyczna w Gdańsku Podsumowanie - ocena informacji turystycznej w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena jakości usług gastronomicznych w Gdańsku Podsumowanie - ocena jakości usług gastronomicznych w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena jakości transportu komunikacji miejskiej w Gdańsku Podsumowanie - ocena jakości transportu / komunikacji miejskiej w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Strona

7 3.9. Zwiedzane obiekty, atrakcje turystyczne w Gdańsku. Zainteresowanie partycypacją w wydarzeniach kulturalno - rozrywkowych Zamiar zwiedzenia obiektów oraz atrakcji turystycznych w Gdańsku Podsumowanie - zamiar zwiedzania obiektów i atrakcji turystycznych w Gdańsku przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Zwiedzane przez turystów obiekty, atrakcje turystyczne i miejsca w Gdańsku Zwiedzane przez odwiedzających obiekty, atrakcje turystyczne i miejsca w Gdańsku Podsumowanie - zwiedzane obiekty, atrakcje turystyczne i miejsca w Gdańsku przez uczestników ruchu turystycznego w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Czas poświęcony na zwiedzanie Gdańska Zamiar skorzystania z oferty instytucji kulturalnych w Gdańsku Podsumowanie - zamiar skorzystania z oferty instytucji kulturalnych w Gdańsku przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Zamiar uczestnictwa w wydarzeniach kulturalno-rozrywkowych organizowanych w Gdańsku Podsumowanie - zainteresowanie udziałem w wydarzeniach kulturalno - rozrywkowych w Gdańsku przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Korzystający z punktów Informacji Turystycznej Podsumowanie - korzystanie z Informacji Turystycznej w Gdańsku przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Ocena jakości obsługi i jakości udzielonej informacji turystycznej Podsumowanie - ocena jakości obsługi i jakości udzielonej informacji turystycznej w Gdańsku dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Opinie o produktach Gdańskiej Organizacji Turystycznej: Karta Turysty Gdańsk - Sopot-Gdynia Plus, aplikacja mobilna gdansk4u MOBILE, portal gdansk4u.pl wśród turystów odwiedzających Znajomość i korzystanie z Karty Turysty Gdańsk Sopot - Gdynia Plus Podsumowanie - znajomość produktu Karta Turysty Gdańsk Sopot - Gdynia Plus dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - ocena Karty Turysty Gdańsk Sopot - Gdynia Plus dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Korzystanie z portali turystycznych Podsumowanie - znajomość portali turystycznych związanych z Gdańskiem wśród uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Znajomość i korzystanie z portalu gdansk4u.pl Podsumowanie - znajomość portalu gdansk4u.pl wśród uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Strona

8 Podsumowanie - ocena portalu gdansk4u.pl dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Znajomość i korzystanie z bezpłatnego i bezprzewodowego dostępu do internetu GdańskWiFI Podsumowanie - znajomość bezpłatnego bezprzewodowego dostępu do internetu GdańskWiFI wśród uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - ocena bezpłatnego bezprzewodowego dostępu do internetu GdańskWiFI dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Znajomość i korzystanie z aplikacji na urządzenia mobilne gdansk4u MOBILE 152 Podsumowanie - znajomość aplikacji na urządzenia mobilne gdansk4u MOBILE wśród uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - ocena bezpłatnego aplikacji na urządzenia mobilne gdansk4u MOBILE dokonana przez uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Szacunkowe wydatki turystów i odwiedzających Gdańsk w IV kwartale 2014 r..154 Podsumowanie - szacunkowe średnie wydatki na osobę uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - szacunkowe wydatki uczestników ruchu turystycznego w II, III i IV kwartale 2014 roku Struktura wydatków związanych z pobytem, wizytą w Gdańsku Podsumowanie - struktura wydatków uczestników ruchu turystycznego związanych z pobytem, wizytą w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - szacunkowa struktura wydatków turystów zagranicznych i krajowych podczas pobytu w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku Podsumowanie - szacunkowa struktura wydatków odwiedzających zagranicznych i krajowych podczas pobytu w Gdańsku w II, III i IV kwartale 2014 roku PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ TURYSTYKA GDAŃSKA W II, III, IV KWARTLE Spis wykresów Spis tabel Strona

9 Wprowadzenie Prezentowany raport prezentuje wyniki badań ruchu turystycznego w Gdańsku w IV kwartale 2014 roku oraz stanowi podsumowanie całego projektu badawczego obejmującego okres II, III i IV kwartału 2014 roku. Badanie Turystyka gdańska w IV kwartale 2014 roku zostało zrealizowane przez Ośrodek Badań Społecznych INDEKS z Poznania na zlecenie Gdańskiej Organizacji Turystycznej. Niniejsze opracowanie jest trzecią częścią cyklicznego opracowania dotyczącego ruchu turystycznego w Gdańsku. Celem głównym projektu badawczego było zbadanie ruchu turystycznego na terenie Gdańska i zdiagnozowania jego aktualnego stanu. Podczas realizacji badania dokonana została ocena oraz opis sytuacji na rynku turystycznym w Gdańsku w ujęciu statystycznym. W ramach realizacji projektu badawczego wyznaczono następujące cele badawcze: Oszacowanie wielkości, struktury i dynamiki ruchu turystycznego w Gdańsku. (oszacowanie liczby turystów oraz liczby odwiedzających Gdańsk). Ocena jakości usług turystycznych oraz innych dostępnych usług w Gdańsku. Ocena dostępności i atrakcyjności turystycznej Gdańska. Ocena wizerunku Gdańska. Wskazane powyżej cele badawcze zostały zrealizowane poprzez uzyskanie odpowiedzi na postawione poniżej pytania: Szacunkowa struktura wydatków poniesionych przez turystów i odwiedzających podczas pobytu w Gdańsku. Średni czas pobytu turystów w Gdańsku (1 noc, 2-3 noce, 4-7 nocy, powyżej 7 nocy) i odwiedzających Gdańsk (do 3 godzin, od 3 do 6 godzin, cały dzień bez noclegu). Formy zakwaterowania turystów i odwiedzających Gdańsk. Cel, sposób organizacji podróży, częstotliwość przyjazdu turystów i odwiedzających do Gdańska. Formy spędzania czasu turystów i odwiedzających w Gdańsku. Ocena ogólnego poziomu zadowolenia z pobytu w Gdańsku. Ocena poziomu usług podczas pobytu w Gdańsku. Skłonność do rekomendacji Gdańska jako celu podróży. Źródła informacji o Gdańsku. Zamiar ponownego przyjazdu turystów i odwiedzających do Gdańska. 9 Strona

10 Opinie o produktach Gdańskiej Organizacji Turystycznej: Karta Turysty Gdańsk - Sopot-Gdynia Plus, aplikacja mobilna gdansk4u MOBILE, portal gdansk4u.pl wśród turystów i odwiedzających. Opinie o dostępności bezprzewodowej sieci internetowej Gdańsk WIFI. Porównanie atrakcyjności Gdańska do: Gdyni, Sopotu, Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Poznania, Szczecina, Torunia. W celu przedstawienia zmian postaw i motywacji oraz zachowań turystów i odwiedzających Gdańsk w IV kwartale 2014 roku w większości przypadków, dokonano porównań uzyskanych wyników z rezultatami badań przeprowadzonych w IV kwartale 2013 roku przez Instytut Eurotest. Dokonano także syntetycznego zestawienia wyników badań obejmujących okres II, III i IV kwartału 2014 roku. Tytułem uzupełnienia należy podkreślić, że badanie realizowane w IV kwartale 2013 roku realizowane przez Instytut Eurotest było przeprowadzone na innej próbie badawczej, na podstawie różnego kwestionariusza wywiadu, pomiar dokonywany był w innych terminach a próba badawcza także miała charakter nieprobabilistyczny - nie gwarantujący pełnej reprezentatywności. W związku z powyższym, wyniki badań pochodzące z IV kwartału 2013 i IV kwartału 2014 nie mogą stanowić dokładnego materiału porównawczego, a jedynie ukazywać istotne trendy i zmiany określonych postaw i zachowań turystów i odwiedzających Gdańsk. ROZDZIAŁ I. METODOLOGIA BADAŃ 1.1. Metodologia badania Badanie miało charakter ilościowy, przy czym na etapie wstępnym (przygotowawczym) wykorzystane zostały dane wtórne, natomiast w etapie zasadniczym dane pierwotne dane pochodzące z badania ankietowego turystów i odwiedzających. Analizy etapu wstępnego zostały przeprowadzone metodą analizy danych zastanych (desk research). Ta metoda jest niezbędną i podstawową metodą stosowaną w badaniach ruchu turystycznego. Analiza dokumentów jest metodą badań społecznych, która zakłada szczegółową analizę istniejących i dostępnych danych. Metoda ta nie jest zatem związana z pozyskiwaniem nowych informacji, a jedynie scaleniem, przetworzeniem i analizą dostępnych danych pod kątem badania. Szacowanie liczby turystów oraz odwiedzających 10 Strona

11 Gdańsk w IV kwartale 2014 roku zostało dokonana na podstawie analizy danych wtórnych i danych pierwotnych oraz poprzez zagregowanie tych danych. Raport dotyczący turystyki gdańskiej w IV kwartale 2014 roku wzbogacony został o zasadniczą część badań dane pierwotne w postaci wyników badań ankietowych przeprowadzonych wśród turystów i odwiedzających Gdańsk, które zrealizowane zostały na próbie N=500 osób w miejscach o wysokim natężeniu ruchu turystycznego w Gdańsku Technika badania Badanie ruchu turystycznego w Gdańsku zrealizowane zostały techniką PAPI - Paper And Pencil Interview. Technika ta to wywiad bezpośredni zrealizowany zostanie przy użyciu papierowej ankiety wypełnianej przez wykwalifikowanego ankietera. Badania ruchu turystycznego w Gdańsku zostały realizowane techniką ankieterskich wywiadów osobistych metodą bezpośrednią. Wywiady zostały przeprowadzane w Gdańsku w miejscach o wysokim natężeniu ruchu a kwestionariusz do badania został przygotowany w formie papierowej. Pytania czytane były przez ankietera, który jednocześnie zapisywał odpowiedzi respondenta. To najbardziej tradycyjna metoda badawcza i także najbardziej skuteczna. Respondenci rozmawiając z ankieterem, którego mają przed sobą, czują się silnie zmotywowani do udzielania rzetelnych odpowiedzi. Wywiady bezpośrednie prowadzane były z turystami oraz gośćmi z Polski, natomiast turyści oraz goście z zagranicy otrzymywali kwestionariusz ankiety w odpowiedniej wersji językowej, którą następnie wypełniali osobiście bądź pod nadzorem ankietera. Badanie ruchu turystycznego w Gdańsku obejmowało zarówno osoby pozostające w Gdańsku nie dłużej niż jeden dzień (odwiedzający), jak i spędzających na jego terenie przynajmniej jedną noc (turyści) oraz osoby zakwaterowane na obszarze metropolitalnym według powiatów Zakres terminologiczny i pojęcia używane w raporcie Na potrzeby analityczne respondentów rozróżniono według kryteriów: długości pobytu na terenie Gdańska (goście i turyści) oraz kraju, którego rezydentem jest respondent (turyści oraz goście i ). W toku badania przyjęto definicje wymienionych powyżej pojęć, które zostały wypracowane przez Światową Organizację Turystyczną UNWTO: 11 Strona

12 osoby czasowo przebywające poza miejscem stałego zamieszkania lub pracy, nie dłużej niż 12 miesięcy. Turysta osoba czasowo przebywająca poza miejscem stałego zamieszkania lub pracy, nie dłużej niż 12 miesięcy, która zatrzymuje się co najmniej na jedną noc w danej lokalizacji podczas takiej podróży. osoby czasowo przebywające na terenie kraju, którego nie są rezydentami, które zatrzymują się co najmniej na jedną noc w danej lokalizacji podczas takiej podróży (Gdańsk). osoby czasowo przebywające na terenie kraju, którego nie są rezydentami, spędzające na terenie tego kraju jeden dzień, bez noclegu (osoby spędzające na terenie Gdańska jeden dzień, bez noclegu). osoby czasowo przebywające na terenie kraju/regionu kraju, którego są rezydentami, spędzające co najmniej jedną noc w lokalizacji poza miejscem swojego zamieszkania (Gdańsk) osoby czasowo przebywające na terenie kraju/regionu kraju, którego są rezydentami, spędzające w danej lokalizacji (nie będącej jego miejscem zamieszkania) jeden dzień, bez noclegu (osoby spędzające na terenie Gdańska jeden dzień, bez noclegu) Narzędzie badawcze Na etapie programowania badania, w toku operacjonalizacji poszczególnych zmiennych, skonstruowano narzędzia badawcze, za pomocą których dokonano badania turystów oraz odwiedzających Gdańsk w okresie IV kwartału 2014 roku. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz wywiadu (dla rezydentów krajowych), bądź też kwestionariusz ankiety (dla rezydentów zagranicznych). Oprócz ankiety przygotowanej w wersji w języku polskim, przygotowane zostały ich wersje obcojęzyczne (w języku: angielskim, niemieckim, hiszpańskim i rosyjskim). Na treść kwestionariuszy składały się pytania poruszające kwestie ściśle związane z celami badania. Na końcu każdego kwestionariusza wywiadu/ankiety zamieszczono metryczkę z pytaniami o cechy społeczno-demograficzne respondentów (płeć, wiek, status zawodowy oraz wykształcenie). Kwestionariusz ankiety składał się z pytań zamkniętych, pytań z możliwością wielokrotnego wyboru z kafeterią odpowiedzi oraz pytań otwartych umożliwiających swobodną wypowiedź respondenta. Ankiety zostały następnie zakodowane i poddane analizie statystycznej. 12 Strona

13 1.4. Dobór próby W związku z tym, że próba badawcza nie ma charakteru losowego (co wynika z braku możliwości skonstruowania operatu losowania dla populacji, jaką są turyści), w badaniach zastosowano schemat doboru próby określany w literaturze jako dostępnościowy lub okolicznościowy. Tak dobrana próba jest nieprobabilistyczna i nie gwarantuje pełnej reprezentatywności statystycznej badań ze względu na brak wiedzy na temat populacji generalnej. W związku z powyższym uwzględniając specyfikę sytuacji badawczej (naturalny brak operatu), przy konieczności zapewnienia reprezentatywności zastosowana została technika doboru jednostek empirycznych wypracowana na gruncie wyborczych badań realizowanych techniką exit pool. Przyjęto, że wybierany na respondenta będzie co 20-ty odwiedzający daną lokalizację (bez względu na jego narodowość). Badaniem objęte zostały osoby powyżej 18 roku życia. Dobór osób do badania poprzedzony został pytaniem wykluczającym stałych mieszkańców Gdańska, osób pracujących w Gdańsku, ale mieszkających poza Gdańskiem oraz przebywających na pobycie czasowym uczniów i studentów. W ramach badania turystyki gdańskiej w IV kwartale 2014 roku przeprowadzono 500 wywiadów kwestionariuszowych. Łącznie w ramach badania ruchu turystycznego w Gdańsku przeprowadzonych zostało w okresie II IV kwartału 2014 roku 2500 wywiadów kwestionariuszowych Realizacja i harmonogram badania Pomiary dokonywane były w wybranych lokalizacjach w Gdańsku. Badania przeprowadzane były w następujących lokalizacjach - rejonach nasilonego ruchu turystycznego w Gdańsku: ul. Długa, Długi Targ, ul. Mariacka, Długie Pobrzeże, Plac Solidarności, Rybackie Pobrzeże, molo i plaża w Brzeźnie, ZOO w Gdańsku Oliwie, Park w Oliwie oraz Katedra w Oliwie, Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy, dworzec PKP w Gdańsku, okolice stadionu PGE Arena (w okresie ogólnopolskich wydarzeń sportowych i artystycznych), okolice Hali Ergo Arena (w okresie ogólnopolskich wydarzeń sportowych i artystycznych), galerie i centra handlowe w Gdańsku (Galeria Bałtycka, Centrum Handlowe Matarnia, Centrum Handlowe Manhattan, Centrum Handlowe Madison). Ankiety 13 Strona

14 przeprowadzone na terenie galerii i centrów handlowych na terenie Gdańska nie stanowiły próby większej niż 10% wszystkich przeprowadzonych ankiet w danym pomiarze. Aby zapewnić reprezentatywność próby odwiedzających, czynności badawcze wykonywane były zarówno w dni robocze oraz w dni weekendowe. Taki rozkład czasowy realizacji badania podyktowany był koniecznością uwzględnienia zarówno ruchu turystycznego o charakterze nie-weekendowym, jak i weekendowym. Wywiady wykonywane były według ustalonego harmonogramu obejmującego cały okres IV kwartału 2014 roku. Tabela 1. Harmonogram realizacji badań turystów i odwiedzających Gdańsk w IV kwartale 2014 roku. Termin planowanych pomiarów Liczba pomiarów 4-5.X.2014r X.2014r XI.2014r XI.2014r XII.2014r. 2 SUMA Strona

15 ROZDZIAŁ II. OSZACOWANIE LICZBY TURYSTÓW I ODWIEDZAJĄCYCH GDAŃSK W IV KWARTALE 2014 ROKU Dorota Matuszewska Katedra Turystyki i Rekreacji Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu W celu oszacowania liczby turystów oraz osób odwiedzających Gdańsk zastosowano tradycyjne statystyczne metody analizy szeregów dynamicznych - w szczególności analizę wahań okresowych. Analizę przeprowadzono w kilku etapach, korzystając z różnych zarówno wtórnych jak i pierwotnych materiałów źródłowych. Drugi wymieniony rodzaj danych stanowił podstawę do określenia społecznego tła kształtowania się wielkości analizowanych zjawisk oraz przeprowadzenia próby oszacowania liczby osób, które nie korzystały z rejestrowanej bazy noclegowej lub odwiedzały miasto w krótkookresowych (zaledwie kilkugodzinnych) cyklach pobytowych. W celu uporządkowania terminologii niniejszej części Raportu przyjęto, że: mianem turystów określa się te osoby, które przynajmniej przez jedną noc korzystały z usług rejestrowanej bazy noclegowej lub innych form zakwaterowania w na terenie Gdańska. Pozostałe osoby przebywające na terenie tego miasta w ramach wypoczynku krótkookresowego, który nie był połączony z noclegiem określono terminem odwiedzających (odwiedzających jednodniowych). W analizie zjawiska wykorzystano w szczególności: (1) Dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące liczby turystów korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej miasta (ostatnie 7 lat). (2) Treści raportów- Turystyka Gdańska w sezonie letnim 2012 roku. Turystyka Gdańska w III kwartale 2013 roku, Turystyka Gdańska w IV kwartale 2013 roku, Turystyka Gdańska w I kwartale 2014 roku oraz podsumowanie okresu badania w II, III,IV kwartale 2013 roku oraz w I kwartale 2014 roku. (3) Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w Gdańsku w IV kwartale 2014 r. (4) Dane z badania ankietowego dotyczącego struktury miejsc zakwaterowania turystów w rejestrowanej bazie noclegowej oraz turystów korzystających z innych form noclegu. (5) Opinie i opracowania dotyczące ogólnych trendów rozwoju turystyki w Polsce oraz w regionie gdańskim ze szczególnym uwzględnieniem dokumentów strategicznych z zakresu rozwoju turystyki miejskiej. 15 Strona

16 Pierwszy etap analizy polegał na wyborze wiarygodnych danych wyjściowych, które mogłyby posłużyć jako podstawa do obliczenia wskaźników dynamiki oraz wyznaczenia trendu rozwoju zjawiska. Przyjęto, że na wstępnym etapie analizy, ten warunek spełniają jedynie dane GUS z zakresu liczby turystów korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej miasta (w ujęciu ogólnym i w podziale na turystów zagranicznych oraz krajowych). Dane tego rodzaju uporządkowane w siedmioletnie cykle dynamiczne, obok ogólnej tendencji rozwojowej wykazują również wahania sezonowe - powtarzające się co roku zmiany ilościowe zjawiska o charakterze periodycznym. W przypadku wielkości ruchu turystycznego wiązać je należy m.in. ze zwyczajami społecznymi (dominujące okresy urlopowe oraz przyzwyczajenia w zakresie wyboru destynacji turystycznych), porami roku, głównymi cyklicznymi imprezami masowymi itp. Metodę wyodrębniania wahań sezonowych w odniesieniu do zebranych materiałów źródłowych podzielono na kilka etapów: (1) Sporządzenie wykresu, pozwalającego określić charakter wahań (model addytywny lub multiplikatywny). (2) Wyodrębnienie w analizowanym zjawisku tendencji rozwojowej. (3) Eliminację trendu z szeregu dynamicznego. (4) Obliczenie surowych wskaźników sezonowości dla jednoimiennych okresów (kwartałów). (5) Obliczenie wskaźników korygujących. (6) Obliczenie oczyszczonych wskaźników sezonowości. W etapie końcowym pozwalają one na dokonanie prognozy wartości analizowanego zjawiska w każdym kolejnym kwartale Liczba turystów w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w latach Dane zamieszczone w Tabeli 2 świadczą o tym, że z wyjątkiem 2008 i 2010 r. liczba turystów w IV kwartale lat utrzymywała tendencję wzrostową. Największa liczba osób korzystała z rejestrowanej bazy noclegowej miasta w miesiącu październiku. Ogółem w tym miesiącu w latach z usług zorganizowanej bazy noclegowej miasta skorzystało ok. 270 tys. osób. Średnia liczba turystów dla każdego miesiąca kwartału wahała się od osób w roku 2008 do gości w roku W ujęciu rocznym najwyższy 16 Strona

17 wzrost wskaźnika dynamiki zjawiska zaobserwowano w roku 2009, kiedy to w porównaniu do roku poprzedniego osiągnął on wartość 52,51%. Tabela 2. Liczba turystów ogółem w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w poszczególnych miesiącach IV kwartału w latach (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). ROK Ogółem MIESIĄC X XI XII Ogółem liczba turystów w IV kwartale Średnia liczba turystów w każdym miesiącu IV kwartału , , , , Tabela 3. Wskaźniki dynamiki liczby turystów w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska według miesięcy w latach (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). Rok Liczba turystów w miesiącu Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok =100%) Liczba turystów w miesiącu Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok=100%) Liczba turystów w miesiącu Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok =100%) X XI XII nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy , , , , , , , , , , , , , , , , , ,1554 W świetle danych zamieszczonych w Tabeli 3, a mogących wpłynąć na dalsze prognozowanie wielkości zjawiska, na uwagę zasługują wyraźne wzrosty wartości zjawiska (w porównaniu z jego wartością w analogicznym miesiącu roku go poprzedzającego) w październiku 2009 r., listopadzie 2011 oraz 2013 r. oraz grudniu 2011 r. Należy zaznaczyć, że po gwałtownym wzroście liczby gości bazy noclegowej w 2012 r., w roku kolejnym nastąpił jej dalszy przyrost o ok. 21,6%. Ze względu na wyżej przedstawione uwarunkowania, w dalszej części analizy postanowiono zastosować dłuższe szeregi dynamiczne, pozwalające na uchwycenie sezonowych wahań prognozowanego zjawiska oraz wyeliminowania błędów, które mogłyby wynikać z zawężenia obliczeń wyłącznie do danych ilościowych dotyczących IV kwartału. Dane wyjściowe do wyodrębnienia wahań sezonowych zostały zamieszczone w Tabeli Strona

18 Tabela 4. Liczba turystów ogółem korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w poszczególnych miesiącach lat (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). Rok Miesiąc Ogółem I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Strona

19 Zgodnie z metodologią przedstawioną we wstępie do tej części opracowania dane zamieszczone w Tabeli 4 posłużyły do sporządzenia wykresu, który wykorzystano do określenia charakteru wahań. Przed wykonaniem wykresu dane miesięczne z Tabeli 4. zsumowano otrzymując dane dla poszczególnych kwartałów. Wykres 1. Liczba turystów ogółem korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w poszczególnych kwartałach lat (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS) L i c z b a t u r y s t ó w Numer kwartału Numery zaznaczone na osi X oznaczają numery kwartałów opisanych w tabeli roboczej (Tabela 5). Z wykresu (Wykres 1) wynika, że szereg empiryczny charakteryzuje się tendencją rozwojową. Na podstawie wykresu można przypuszczać, że wahania sezonowe mają charakter multiplikatywny. Tabela 5. Tablica robocza. (Źródło: obliczenia własne Dorota Matuszewska). Lata Kwartał y t (w tys.) wartość zjawiska w okresie t 2007 I II III IV 2008 I II III IV T numer kwartału ytxt t 2 trend Surowe wskaźniki sezonowości 59, , ,74 71, , , ,47 128, , , ,2 170, , , ,93 82, , , ,66 65, , , ,39 118, , , ,12 142,385 70, , ,85 69, Strona

20 2009 I II III IV 2010 I II III IV 2011 I II III IV 2012 I II III IV 2013 I II III IV 61, , ,58 59, , , ,31 105, , , ,04 152, , , ,77 77, , , ,5 55, , , ,23 105, , , ,96 138, , , ,69 64, , , ,42 53, , , ,15 105, , , ,88 140, , , ,61 72, , , ,34 63, , , ,07 117, , , ,8 156, , , ,53 75, , , ,26 64, , , ,99 117, , , ,72 148, , , ,45 81, , , ,66 X Dla wartości empirycznych zjawiska wyznaczono trend opisany następującą funkcją liniową: ŷ t = 80,01+2,73t Kolejny etap obliczeń polegał na eliminacji z szeregu trendu przez wyznaczenie surowych wskaźników sezonowości (Tabela 5) oraz obliczenie średnich surowych wskaźników sezonowości dla jednoimiennych okresów- tj. kwartałów (Tabela 6). Tabela 6. Średnie surowe wskaźniki sezonowości. (Źródło: obliczenia własne Dorota Matuszewska). ROK I II III IV , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,6018 Średnia 61, , , , Strona

21 Następnie obliczono wskaźnik korygujący, który stanowi średnią arytmetyczną z surowych wskaźników sezonowości (k). W tym przypadku osiągnął on wartość: 98, Obliczono również oczyszczone wskaźniki sezonowości. Dla IV kwartału wartość tego wskaźnika wynosiła 76,0268. Wartość teoretyczną ogólnej liczby turystów, którzy skorzystają z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w IV kwartale 2014 r. oszacowano na podstawie wyżej przedstawionej funkcji trendu (przyjmując że t dla tego okresu=32; t=29 oznacza I kwartał 2014 r., t= 30 to II kwartał 2014 r., t=31 to III kwartał 2014 r.). Otrzymaną wartość skorygowano o wskaźnik sezonowości dla IV kwartału. Oszacowana liczba turystów, którzy najprawdopodobniej skorzystają z usług rejestrowanych obiektów noclegowych w IV kwartale 2014 roku to osób Liczba turystów krajowych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w latach Dane zamieszczone w Tabeli 7 wskazują, że liczba turystów krajowych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska do roku 2012 utrzymywała tendencję wzrostową. Największa liczba osób korzystała z rejestrowanej bazy noclegowej miasta w miesiącu październiku ( z wyjątkiem listopada 2011r.). Ogółem w tym miesiącu w latach z usług oficjalnej bazy noclegowej Gdańska skorzystało ok. 179 tys. turystów krajowych. Średnia liczba turystów dla każdego miesiąca kwartału wahała się od osób w roku 2007 do gości w 2012 r. W ujęciu rocznym najwyższy wzrost wskaźnika dynamiki zjawiska zaobserwowano w roku 2011, kiedy to w porównaniu do roku poprzedniego liczba zarejestrowanych turystów z obszaru Polski wzrosła o 16,64%. Tabela 7. Liczba turystów krajowych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w poszczególnych miesiącach IV kwartału w latach (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). ROK Ogółem MIESIĄC X XI XII Ogółem liczba turystów w IV kwartale Średnia liczba turystów w każdym miesiącu IV kwartału , , , , ,3 21 Strona

22 W świetle danych zamieszczonych w Tabeli 8, a mogących wpłynąć na dalsze prognozowanie wielkości zjawiska, na uwagę zasługują wyraźne wzrosty wartości zjawiska (w porównaniu z jego wartością w analogicznym miesiącu w roku go poprzedzającego) w grudniu 2011 r. (28,25%) oraz listopadzie 2013 r. (26,03%). Ze względu na wyżej przedstawione uwarunkowania, w dalszej części analizy postanowiono zastosować dłuższe szeregi dynamiczne, pozwalające na uchwycenie sezonowych wahań prognozowanego zjawiska oraz wyeliminowania błędów, które mogłyby wynikać z zawężenia obliczeń wyłącznie do danych ilościowych dotyczących IV kwartału. Dane wyjściowe do wyodrębnienia wahań sezonowych zostały zamieszczone w Tabeli 9 Tabela 8. Wskaźniki dynamiki liczby turystów krajowych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska według miesięcy w latach (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). Rok Liczba turystów w miesiącu Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok =100%) Liczba turystów w miesiącu Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok=100%) Liczba turystów w miesiącu X XI XII Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok =100%) nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy , , , , , , , , , , , , , , , , , , Strona

23 Tabela 9. Liczba turystów krajowych korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w poszczególnych miesiącach lat (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). Rok Miesiąc Ogółem I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Suma Strona

24 Zgodnie z przyjętą metodologią dane zamieszczone w Tabeli 9 posłużyły do sporządzenia wykresu (Wykres 2), który wykorzystano do określenia charakteru wahań. Przed wykonaniem wykresu dane miesięczne z Tabeli 9 zsumowano otrzymując dane dla poszczególnych kwartałów. Wykres 2. Liczba turystów krajowych korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w poszczególnych kwartałach lat (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS) L i c z b a t u r y s t ó w Numer kwartału Numery zaznaczone na osi X oznaczają numery kwartałów opisanych w tabeli roboczej (Tabeli 10). Z wykresu (Wykres 2) wynika, że szereg empiryczny charakteryzuje się tendencją rozwojową. Na podstawie wykresu można przypuszczać, że wahania sezonowe mają charakter multiplikatywny. Tabela 10. Tablica robocza. (Źródło: obliczenia własne Dorota Matuszewska). Lata Kwartał y t (w tys.) wartość zjawiska w okresie t t numer kwartału Ytxt t 2 trend Surowe wskaźniki sezonowości 2007 I 41, , ,21 72,17445 II 64, , ,78 110,3232 III 89, , ,35 148,063 IV 52, , ,92 85, I 45, , ,49 72,10584 II 76, , ,06 118,2923 III 92, , ,63 138, Strona

25 IV 53, , ,2 77, I 49, , ,77 71,56514 II 78, , ,34 110,6182 III 106, , ,91 145,7043 IV 60, , ,48 81, I 47, , ,05 62,60618 II 81, , ,62 105,4226 III 107, , ,19 135,5487 IV 57, , ,76 71, I 51, , ,33 62,61387 II 90, , ,9 107,5673 III 117, , ,47 136,9802 IV 67, , ,04 77, I 63, , ,61 71,993 II 99, , ,18 110,723 III 140, , ,75 153,0975 IV 70, , ,32 75, I 64, , ,89 68,4266 II 108, , ,46 112,7618 III 135, , ,03 137,7374 IV 79, , ,6 80, , , ,06 x Dla wykorzystanych wartości empirycznych wyznaczono trend opisany następującą funkcją liniową: ŷ t = 55,64+1,57t Kolejny etap obliczeń polegał na eliminacji z szeregu trendu przez wyznaczenie surowych wskaźników sezonowości (Tabela 10) oraz obliczenie średnich surowych wskaźników sezonowości dla jednoimiennych okresów- tj. kwartałów (Tabela 11). Tabela 11. Średnie surowe wskaźniki sezonowości. (Źródło: obliczenia własne Dorota Matuszewska). ROK I II III IV , , ,063 85, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,05622 Średnia 68, , , , Strona

26 Następnie obliczono wskaźnik korygujący, który stanowi średnią arytmetyczną z surowych wskaźników sezonowości (k). W tym przypadku osiągnął on wartość: 100,0357. Obliczono także oczyszczone wskaźniki sezonowości. Dla IV kwartału wartość tego wskaźnika wynosiła 78,2829. Wartość teoretyczną liczby turystów krajowych, którzy skorzystają z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w III kwartale 2014 r. oszacowano na podstawie wyżej przedstawionej funkcji trendu (przyjmując że t dla tego okresu=32; t=29 oznacza I kwartał 2014 r., t = 30 II kwartał 2014 r., t=31 to III kwartał). Otrzymaną wartość skorygowano o wskaźnik sezonowości dla II kwartału. Oszacowana liczba turystów, którzy najprawdopodobniej skorzystają z usług rejestrowanych obiektów noclegowych w IV kwartale 2014 roku to osób Liczba turystów zagranicznych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w latach Dane zamieszczone w Tabeli 12 świadczą o tym, że z wyjątkiem 2008 i 2010 r. liczba turystów zagranicznych w IV kwartale lat utrzymywała tendencję wzrostową. Największa liczba osób korzystała z rejestrowanej bazy noclegowej miasta w miesiącu październiku. Ogółem w tym miesiącu w latach z usług zorganizowanej bazy noclegowej miasta skorzystały ok. 92 tys. osób spoza granic Polski. Średnia liczba turystów dla każdego miesiąca kwartału wahała się od osób w roku 2008 do gości z zagranicy w roku W ujęciu rocznym najwyższy wzrost wskaźnika dynamiki zjawiska zaobserwowano w roku 2009, kiedy to w porównaniu do roku poprzedniego osiągnął on wartość 50,41%. Tabela 12. Liczba turystów zagranicznych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska w poszczególnych miesiącach IV kwartału w latach (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). ROK Ogółem MIESIĄC X XI XII Ogółem liczba turystów w IV kwartale Średnia liczba turystów w każdym miesiącu IV kwartału , , , , , Strona

27 Tabela 13. Wskaźniki dynamiki liczby turystów zagranicznych w rejestrowanej bazie noclegowej Gdańska według miesięcy w latach (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). Rok Liczba turystów w miesiącu Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok =100%) Liczba turystów w miesiącu Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok=100%) Liczba turystów w miesiącu X XI XII Wskaźnik dynamiki (poprzedni rok =100%) nie dotyczy 6422 nie dotyczy 5246 nie dotyczy , , , , , , , , , , , , , , , , , ,18182 W świetle danych zamieszczonych w Tabeli 13, a mogących wpłynąć na dalsze prognozowanie wielkości zjawiska, na uwagę zasługują wyraźne wzrosty wartości zjawiska (w porównaniu z jego wartością w analogicznym miesiącu roku go poprzedzającego) w październiku 2009 r., oraz grudniu 2009 i 2011 r. Tendencja wyraźnego wzrostu wskaźnika dynamiki z grudnia 2012 utrzymała się również w kolejnym roku (wartość 44,1). Najwyraźniejsze spadki wskaźnika dynamiki odnotowano natomiast w październiku 2008 oraz 2010 r. Ze względu na wyżej przedstawione uwarunkowania, w dalszej części analizy postanowiono zastosować dłuższe szeregi dynamiczne, pozwalające na uchwycenie sezonowych wahań prognozowanego zjawiska oraz wyeliminowania błędów, które mogłyby wynikać z zawężenia obliczeń wyłącznie do danych ilościowych dotyczących IV kwartału. Dane wyjściowe do wyodrębnienia wahań sezonowych zostały zamieszczone w Tabeli Strona

28 Tabela 14. Liczba turystów zagranicznych korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w poszczególnych miesiącach lat (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS). Suma Rok Miesiąc Ogółem I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Strona

29 Zgodnie z metodologią przedstawioną we wstępie do tej części opracowania dane zamieszczone w Tabeli 14 posłużyły do sporządzenia wykresu (Wykres 3), który wykorzystano do określenia charakteru wahań. Przed wykonaniem wykresu dane miesięczne z Tabeli 14. zsumowano otrzymując dane dla poszczególnych kwartałów. Wykres 3. Liczba turystów zagranicznych korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej Gdańska w poszczególnych kwartałach lat (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS) L i c z b a t u r y s t ó w Numer kwartału Numery zaznaczone na osi X oznaczają numery kwartałów opisanych w tabeli roboczej Tabela 14. Z wykresu (Wykres 3) wynika, że szereg empiryczny charakteryzuje się tendencją rozwojową. Na podstawie wykresu można przypuszczać, że wahania sezonowe mają charakter multiplikatywny. Tabela 15. Tablica robocza. (Źródło: obliczenia własne Dorota Matuszewska). Lata Kwartał y t (w tys.) wartość zjawiska w okresie t 2007 I 2008 I II III IV II t numer kwartału ytxt t 2 trend Surowe wskaźniki sezonowości 17, , ,36 70, , , ,54 170, , , ,72 219, , , ,9 77, , , ,08 51, , , ,26 120, Strona

30 III IV 2009 I II III IV 2010 I II III IV 2011 I II III IV 2012 I II III IV 2013 I II III IV 48, , ,44 150, , , ,62 51, , , ,8 34, , , ,98 95, , , ,16 166, , , ,34 69, , , ,52 41, , , ,7 106, , , ,88 144, , , ,06 50, , , ,24 37, , , ,42 100, , , ,6 145, , , ,78 64, , , ,96 47, , , ,14 129, , , ,32 167, , , ,5 75, , , ,68 56, , , ,86 124, , , ,04 166, , , ,22 83, , , ,12 x Dla wartości empirycznych zjawiska wyznaczono trend opisany następującą funkcją liniową: ŷ t = 24,18+1,18t Kolejny etap obliczeń polegał na eliminacji z szeregu trendu przez wyznaczenie surowych wskaźników sezonowości (Tabela 15) oraz obliczenie średnich surowych wskaźników sezonowości dla jednoimiennych okresów- tj. kwartałów (Tabela 16). Tabela 16. Średnie surowe wskaźniki sezonowości. (Źródło: obliczenia własne Dorota Matuszewska). ROK I II III IV , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,76442 Średnia 48, , , , Strona