Struktura, dynamika i właściwości opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie bukowym z domieszką sosny i świerka
|
|
- Krystyna Adamska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 sylwan 155 (11): , 2011 Struktura, dynamika i właściwości opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie bukowym z domieszką sosny i świerka Structure, dynamics and properties of litterfall in a 110 year old beech stand with admixture of pine and spruce ABSTRACT Jonczak J Struktura, dynamika i właściwości opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie bukowym z domieszką sosny i świerka. Sylwan 155 (11): The aim of this study was to characterise the aboveground litterfall in a 110 year old beech stand with admixture of pine and spruce based on a 3 year measurement series. The studies were conducted in in the Leśny Dwór Forest District (NW Poland). The input of litterfall during the study period amounted from to t/ha/year. Beech, pine and spruce contributed in the total litterfall mass in %, % and % respectively. Beech leaves were the main component of litterfall, accounting for %. In the masting year for beech (2009), seed coats and beech seeds had also a significant share in the mass of litterfall. The bark beetle outbreak, which occurred during the study period, influenced the dynamics and properties of spruce needle fall. In the outbreak year (2008), a several fold increase in the mass of needle fall, mainly green needles, from spruce trees was observed. The beech leaf fall compared with other components of the stand was rich in phosphorus, potassium and calcium, and moderately rich in nitrogen, had the lowest C:N and C:P ratios and the highest ph value. The needle fall of pine and spruce was much less rich in nutrients and strongly acidic. It also showed a broad range of C:N and C:P values. KEY WORDS litterfall, nutrient cycling, mixed forests, north west Poland Addresses e mail: jonczak@apsl.edu.pl Instytut Geografii i Studiów Regionalnych, Akademia Pomorska; ul. Partyzantów 27; Słupsk Wstęp Jednym z głównych przejawów oddziaływania zbiorowisk roślinnych jako czynnika glebotwór czego jest produkcja szczątków organicznych, czyli tzw. opadu roślinnego. W ekosystemach leśnych głównym jego źródłem są zazwyczaj drzewa. Masa corocznie dopływających na powierz chnię gleby szczątków organicznych jest uzależniona od szeregu czynników, m.in. składu gatun kowego drzewostanu, jego wieku, zagęszczenia, a także stanu zdrowotnego [Owington 1959; Sviridova 1960; Bray, Gorham 1964; Stachurski, Zimka 1975; Bell 1978; Dziadowiec, Kaczmarek 1997; Prescott i in. 1999; Dziadowiec i in. 2007, 2008; Parzych, Trojanowski 2009]. Dopływ opadu roślinnego w ekosystemach leśnych wykazuje dynamikę roczną związaną z cyklicznością proce sów fizjologicznych i następstwem pór roku. U niektórych gatunków drzew występują również cykle wieloletnie, związane np. z występowaniem lat nasiennych lub ich brakiem [Małek 2006; Kowalkowski, Jóźwiak 2007]. Dynamika opadu roślinnego wynikająca z naturalnych procesów
2 Struktura, dynamika i właściwości opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie 761 zachodzących w przyrodzie może być zakłócona przez zjawiska o charakterze incydentalnym (często ekstremalnym), jak gradacja szkodników [Dziadowiec, Plichta 1985] czy ponadprze ciętne warunki pogodowe [Karpačevskij 1977; Jonczak, Czarnecki 2008]. Dopływający na powierzchnię gleby opad roślinny jest źródłem składników pokarmowych oraz różnorodnych związków chemicznych, które są stopniowo degradowane przy udziale mikro organizmów glebowych. Ilość dopływających do gleby związków chemicznych jest wypadkową masy poszczególnych frakcji opadu roślinnego oraz ich składu chemicznego. Wieloletni, syste matyczny dopływ szczątków organicznych o określonych właściwościach może prowadzić do głębokich zmian właściwości chemicznych i fizykochemicznych gleb oraz wpływać na kierunek procesu glebotwórczego. Analiza ilościowa i jakościowa opadu roślinnego może być zatem jed nym z kryteriów oceny wpływu poszczególnych gatunków roślin na właściwości gleb [Nilsson i in. 1999; Jonczak i in. 2010]. Augusto i in. [2002] dokonali próby oceny wpływu gatunków drzew powszechnie występujących na terenie Europy na właściwości gleb w oparciu o analizę poszczególnych ogniw bilansu pierwiastków (również opadu roślinnego) oraz wyniki badań bio chemicznych i mikrobiologicznych. Głównym wnioskiem wynikającym z opracowania było wskazanie na niezwykłą złożoność podjętego zagadnienia oraz konieczność prowadzenia badań w możliwie szerokim zakresie. Celem prezentowanych badań była analiza dynamiki, struktury i właściwości chemicznych nadziemnego opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie bukowym z domieszką sosny i świerka. Materiały i metody Badania prowadzono w latach na terenie leśnictwa Łysomice (nadleśnictwo Leśny Dwór, RDLP Szczecinek). Powierzchnię badawczą o wymiarach m zlokalizowano w od dziale 147a w 110 letnim drzewostanie bukowym z domieszką sosny i świerka w podobnym wieku oraz młodszych (około 70 letnich) osobników buka. Na podstawie przeprowadzonych we wstęp nej fazie badań pomiarów ustalono, że zagęszczenie drzew na powierzchni badawczej wynosiło 331 szt./ha. W drzewostanie dominował buk, którego udział wynosił 66%, sosna stanowiła 19%, a świerk 15%. Średnia pierśnica buka wynosiła 33,7 cm (23 51 cm), sosny 48,0 cm (37 73 cm), a świerka 39,9 cm (18 63 cm). Wysokość 110 letnich buków mieściła się w przedziale m, zaś u młodszych osobników wynosiła 21 m. Buk i świerk zostały zaliczone do III klasy bonitacji, zaś sosna do klasy II. W roku 2008 wystąpiła gradacja kornika, wskutek czego usunięto niektóre egzemplarze świerka. Obszar badań, zgodnie z operatem glebowo siedliskowym, stanowi frag ment lasu mieszanego świeżego. Powierzchnia badawcza jest położona w kompleksie gleb rdza wych bielicowych o budowie profilu Ol Ofh AEes Bhfe BhfeBv Bv C. Materiał macierzysty gleb stanowią czwartorzędowe piaski luźne drobnoziarniste. Badania opadu roślinnego prowadzono z użyciem kolistych chwytaczy o średnicy 50 cm. Na powierzchni badawczej zainstalowano 16 chwytaczy, które rozmieszczono w sposób regu larny. Opad roślinny zbierano w odstępach miesięcznych. Zebrany materiał suszono do stałej masy w temperaturze 65 C, rozdzielano na frakcje i ważono. Wydzielono następujące frakcje: liście, gałązki, kwiatostany, okrywy nasienne i nasiona buka, igły, gałązki i szyszki sosny oraz świerka, a także pozostałość, w skład której wchodziły kora i inne drobne, trudne do zidentyfi kowania szczątki organiczne. Liście buka, igły sosny i świerka oraz pozostałość dodatkowo podzielono na frakcje z uwagi na porę roku, w której były zebrane. Poszczególne frakcje opadu zhomogenizowano i określono ich skład chemiczny oraz odczyn. Odczyn oznaczano metodą potencjometryczną w zawiesinie szczątków organicznych w wodzie, węgiel organiczny metodą
3 762 Altena, a azot metodą Kjeldahla. Zawartość fosforu, potasu, wapnia, żelaza i glinu oznaczano w roztworze po mineralizacji w mieszaninie kwasów HNO 3, HClO 4 i H 2 SO 4 w stosunku objęto ściowym 20:5:1. Zawartość potasu i wapnia oznaczono metodą emisyjnej fotometrii płomieniowej, zaś pozostałych pierwiastków metodami kolorymetrycznymi fosfor metodą molibdenianową, żelazo z o fenantroliną, a glin z aluminonem. Wyniki i dyskusja MASA, STRUKTURA I DYNAMIKA OPADU ROŚLINNEGO. Dopływ nadziemnego opadu roślinnego wy nosił od 3,234 do 4,871 t/ha rocznie (tab. 1). Wartości te mieszczą się w granicach średnich obser wowanych dotychczas w lasach liściastych i mieszanych na terenie Polski [Stachurski, Zimka 1975; Dziadowiec, Kaczmarek 1997; Małek 2006; Dziadowiec i in. 2007; Kowalkowski, Jóźwiak 2007; Parzych, Trojanowski 2009; Niewinna 2010]. W poszczególnych latach rejestrowano dwa maksima opadu październikowe, związane ze zrzucaniem liści i igliwia, oraz majowe, będące efektem opadu części generatywnych i łusek liściowych (ryc.). W czerwcu 2008 roku stwier dzono podwyższoną ilość opadu świerka spowodowaną gradacją kornika i masowym opadaniem zielonych igieł. Głównym składnikiem opadu roślinnego w analizowanym drzewostanie były liście buka, stanowiące 39,6 52,4% całkowitej jego masy. Dopływ tej frakcji do gleby w poszcze gólnych latach mieścił się w granicach 1,696 2,225 t/ha. Suma wszystkich frakcji opadu buka stanowiła 50,8 70,1% masy opadu całkowitego. Maksymalną masę opadu buka zarejestrowano w roku nasiennym 3,416 t/ha. W roku tym znaczny udział w opadzie miały okrywy nasienne (14,5%) i nasiona (10,8%). Opad sosny stanowiły głównie igły z okresu jesiennego oraz szyszki (tab. 1). Masa opadu sosny wynosiła 0,386 0,566 t/ha/rok, co stanowiło 11,4 11,9% sumy opadu. Dopływ opadu świer ka w poszczególnych latach był bardzo zróżnicowany (tab. 1). Wynikało to z zakłócenia natural nej dynamiki przez gradację kornika w roku 2008, a następnie związanej z nią wycinki części drzew. Głównym składnikiem opadu świerka w okresie gradacji były zielone igły, których masa Tabela 1. Masa [t/ha] i udział [%] głównych frakcji opadu roślinnego w latach Mass [t/ha] and frequency [%] of main litterfall fractions in Frakcja opadu Masa Udział Liście buka 1,696 2,225 1,929 52,4 46,7 39,6 Gałązki buka 0,183 0,194 0,256 5,7 4,1 5,3 Okrywy nasienne buka 0,000 0,000 0,704 0,0 0,0 14,5 Nasiona buka 0,000 0,000 0,527 0,0 0,0 10,8 Igły sosny 0,386 0,357 0,379 11,9 7,5 7,8 Gałązki sosny 0,000 0,000 0,034 0,0 0,0 0,7 Szyszki sosny 0,000 0,209 0,142 0,0 4,4 2,9 Igły świerka 0,136 0,932 0,060 4,2 19,6 1,2 Gałązki świerka 0,069 0,046 0,019 2,1 1,0 0,4 Szyszki świerka 0,000 0,165 0,000 0,0 3,5 0,0 Pozostałość 0,764 0,632 0,821 23,6 13,3 16,9 Suma opadu buka* 1,879 2,419 3,416 58,1 50,8 70,1 Suma opadu sosny* 0,386 0,566 0,555 11,9 11,9 11,4 Suma opadu świerka* 0,205 1,143 0,079 6,3 24,0 1,6 Całkowita suma opadu 3,234 4,760 4, ,0 100,0 100,0 * z wyłączeniem frakcji pozostałość without remains' ( pozostałość )
4 Struktura, dynamika i właściwości opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie 763 była prawie 7 krotnie wyższa w porównaniu do roku poprzedniego (0,932 t/ha). Zjawiska o charak terze incydentalnym, jak obserwowana gradacja kornika, mają bardzo duży wpływ na ilościowe i jakościowe cechy opadu roślinnego [Dziadowiec, Plichta 1985], jednakże z uwagi na trudno ści w ich uchwyceniu są rzadko opisywane w literaturze. WŁAŚCIWOŚCI OPADU ROŚLINNEGO. Właściwości chemiczne opadu roślinnego wynikają z cech gatunkowych roślin oraz specyfiki poszczególnych jego frakcji. Chemizm opadu jest cechą dynamiczną, stanowiącą odzwierciedlenie zmiennego w czasie i przestrzeni układu poszczegól nych składowych środowiska przyrodniczego i zachodzących w nim procesów, a także charak teru i stopnia nasilenia antropopresji. Nawet w obrębie jednogatunkowych drzewostanów obserwuje się znaczne wahania składu chemicznego poszczególnych frakcji opadu w ciągu roku oraz z roku na rok. Szczególnie wyraźne różnice w zakresie właściwości chemicznych opadu roślinnego obserwuje się pomiędzy gatunkami liściastymi i iglastymi. Na tle drzew iglastych opad pochodzący z drzew liściastych jest zazwyczaj bogatszy w N, P, K, Ca i Mg [Dziadowiec, Kaczmarek 1997; Augusto i in. 2002]. W analizowanym drzewostanie opad buka na tle sosny i świerka był zasobny w fosfor, potas i wapń oraz umiarkowanie w azot (tab. 2 4). Charakteryzował się on jednocześnie najwyższymi wartościami stosunków C:N i C:P. Uśredniona dla wszystkich frakcji wartość C:N w opadzie buka w kolejnych latach badań mieściła się w granicach 54:1 67:1, zaś C:P 325:1 425:1 (tab. 5). Najbardziej zasobne w składniki pokarmowe były nasiona buka (25,67 g/kg N, 2,96 g/kg P i 7,44 g/kg K). Jednak w bilansie wieloletnim, z uwagi na występowanie lat nasiennych raz na kilka lat, frakcja ta nie odgrywała dużej roli w dopływie składników pokarmowych do gleby. Liście buka, będące głównym składnikiem nadziemnego opadu roślinnego, były zasobne w fosfor, potas i wapń oraz umiarkowanie w azot (tab. 2 4). Stężenie azotu i potasu było najwyższe w liś ciach opadających w okresie wiosennym i malało w kolejnych miesiącach. Obserwowany spadek Tabela 2. Właściwości opadu roślinnego w roku 2007 Properties of plant litterfall in 2007 Zawartość [g/kg] C N P K Ca Fe Al C:N C:P ph Liście buka wiosna 472,0 20,90 1,46 4,50 5,20 0,12 0, Liście buka lato 519,6 16,88 1,29 3,34 5,39 0,08 0, ,90 Liście buka jesień 490,9 8,46 2,24 3,05 8,58 0,08 0, ,54 Gałązki buka 547,5 8,71 0,56 1,07 6,13 0,14 0, ,72 Igły sosny wiosna 531,5 11,16 1,14 3,50 3,57 0,06 0, ,31 Igły sosny lato 523,7 6,56 0,69 2,34 4,18 0,04 0, ,27 Igły sosny jesień 546,4 4,78 0,50 1,33 4,33 0,05 0, ,11 Igły świerka wiosna 528,4 12,03 1,66 3,31 4,14 0,06 0, ,14 Igły świerka lato 510,6 10,60 1,18 2,83 3,33 0,08 0, Gałązki świerka 551,7 6,18 0,48 0,80 3,50 0,19 0, ,33 Szyszki sosny 490,5 2,21 0,16 0,59 0,77 0,00 0, ,50 Pozostałość wiosna 529,3 10,65 0,81 1,25 3,52 0,11 0, ,31 Pozostałość lato 528,1 13,65 1,07 1,83 3,92 0,31 0, ,27 Pozostałość jesień 543,8 5,10 0,50 1,01 5,11 0,09 0,
5 764 stężenia tych pierwiastków był wynikiem stopniowego ich wycofywania z organów asymila cyjnych przed ich zrzuceniem. Odnotowano znaczną intensywność wycofywania azotu i nieco mniejszą potasu (tab. 2 4). Opad sosny był ubogi w składniki pokarmowe. Średnie stężenie azotu w poszczególnych latach wahało się w granicach 4,31 5,20 g/kg i było około dwukrotnie niższe niż w opadzie buka. Opad sosny był szczególnie ubogi w fosfor, którego stężenie mieściło się w granicach zaledwie 0,37 0,53 g/kg. Również zawartość potasu i wapnia była znacznie niższa niż u buka. Ubóstwo w azot i fosfor znalazło odzwierciedlenie w bardzo szerokim zakresie stosunków C:N oraz C:P (tab. 5). Szczególnie niskie stężenie składników pokarmowych oraz szerokie wartości C:N i C:P odnotowano w szyszkach sosny (tab. 2 4). W igłach sosny w okresie wegetacyjnym obserwo wano systematyczny spadek zawartości azotu, fosforu i potasu. Sosna jest zaliczana do gatunków intensywnie wycofujących składniki pokarmowe z igieł przed ich zrzuceniem, co jest trak towane jako przejaw adaptacji do siedlisk ubogich w biogeny. W roku 2007 igły świerka charakteryzowały się znaczną zawartością azotu (12,03 g/kg w okre sie wiosennym i 10,60 g/kg w okresie letnim). Również stężenie P, K i Ca znajdowało się na dość wysokim poziomie, porównywalnym z liśćmi buka z okresu jesiennego (tab. 2). Igły świerka zebrane w okresie gradacji na tle igieł zebranych w tym samym okresie roku 2007 charaktery zowały się mniejszą zawartością potasu oraz glinu. Stężenie pozostałych pierwiastków pozosta wało na porównywalnym poziomie (tab. 2, 3). Opad roślinny ze świerka pod względem składu chemicznego oraz stosunku C:N i C:P plasuje się pomiędzy opadem buka i sosny (tab. 5). Tabela 3. Właściwości opadu roślinnego w roku 2008 Properties of plant litterfall in 2008 Zawartość [g/kg] C N P K Ca Fe Al C:N C:P ph Liście buka wiosna 520,0 20,82 1,36 4,53 4,47 0,05 0, Liście buka lato 508,1 16,60 1,35 4,36 6,17 0,07 0, ,08 Liście buka jesień 508,0 8,10 1,66 3,56 8,28 0,06 0, ,58 Gałęzie buka 553,4 5,97 0,37 0,83 4,22 0,08 0, ,00 Igły sosny zima 544,0 5,85 0,62 1,26 4,79 0,03 0, Igły sosny wiosna 520,3 8,96 0,86 2,78 2,83 0,12 0, Igły sosny lato 543,0 6,55 0,58 1,92 3,47 0,08 0, ,21 Igły sosny jesień 544,9 5,60 0,48 1,73 4,05 0,08 0, ,21 Igły świerka zima 522,0 7,97 0,93 2,25 3,57 0,09 0, Igły świerka wiosna 524,3 9,55 1,25 2,84 3,60 0,07 0, ,88 Igły świerka lato 513,3 10,19 1,09 1,46 3,18 0,08 0, ,76 Igły świerka jesień 522,0 7,43 0,92 1,26 4,91 0,10 0, Gałązki świerka 548,4 8,98 0,71 1,73 2,40 0,24 0, Szyszki sosny 479,1 1,71 0,12 0,80 0,11 0,03 0, ,55 Szyszki świerka 483,4 5,33 0,79 5,27 0,13 0,04 0, ,03 Pozostałość zima 498,9 10,00 0,74 1,16 5,26 0,39 0, ,45 Pozostałość wiosna 480,7 8,26 0,62 1,28 3,64 0,12 0, ,49 Pozostałość lato 519,8 12,40 0,85 1,74 3,42 0,37 0, ,38 Pozostałość jesień 514,3 12,70 1,22 2,47 5,05 0,28 0,
6 Struktura, dynamika i właściwości opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie 765 Tabela 4. Właściwości opadu roślinnego w roku 2009 Properties of plant litterfall in 2009 Zawartość [g/kg] C N P K Ca Fe Al C:N C:P ph Liście buka wiosna 472,8 20,58 1,37 5,72 3,99 0,09 0, Liście buka lato 481,3 13,66 1,46 4,85 5,08 0,11 0, ,17 Liście buka jesień 464,0 9,09 1,67 3,89 6,45 0,09 0, ,47 Gałązki buka 523,3 7,08 0,47 1,09 3,93 0,09 0, ,88 Igły sosny zima 588,7 7,65 0,70 1,13 3,11 0,08 0, Igły sosny wiosna 551,1 9,38 0,82 2,61 2,47 0,08 0, Igły sosny lato 550,0 6,41 0,61 2,38 3,18 0,10 0, ,26 Igły sosny jesień 550,0 5,96 0,50 1,53 3,53 0,08 0, ,39 Igły świerka zima 542,2 7,34 0,77 1,00 4,01 0,17 0, Igły świerka wiosna 521,5 25,29 1,06 2,01 4,06 0,13 0, Gałązki sosny 528,5 4,55 0,23 0,52 1,49 0,09 0, ,16 Gałązki świerka 532,2 7,05 0,59 1,85 2,63 0,16 0, Szyszki sosny 485,0 2,41 0,14 1,41 0,13 0,03 0, ,94 Pozostałość zima 537,2 11,66 0,78 1,15 2,45 0,49 0, Pozostałość wiosna 509,1 12,22 0,98 2,00 2,98 0,16 0, ,52 Pozostałość lato 485,0 14,67 1,05 1,72 2,97 0,64 0, ,53 Pozostałość jesień 528,6 13,40 1,28 2,45 3,83 0,27 0, ,82 Kwiatostany buka 511,1 14,33 0,81 1,06 2,41 0,09 0, ,73 Okrywy nasienne buka 496,4 3,23 0,77 7,64 1,21 0,05 0, ,46 Nasiona buka 612,7 25,67 2,96 7,44 3,27 0,04 0, ,93 Tabela 5. Stężenie pierwiastków, C:N, C:P i ph w opadzie roślinnym buka, sosny i świerka oraz całkowitym opadzie na powierzchni w latach Concentration of elements, C:N, C:P and ph in plant litterfall of beech, pine and spruce as well as total litterfall in the study area in Zawartość [g/kg] C N P K Ca Fe Al C:N C:P ph Buk ,0 10,01 1,91 2,92 7,78 0,08 0, ,30 Buk ,7 8,37 1,54 3,38 7,84 0,06 0, ,51 Buk ,5 10,75 1,54 4,85 4,50 0,08 0, ,44 Sosna ,3 5,20 0,53 1,60 3,45 0,04 0, ,25 Sosna ,1 4,31 0,37 1,40 2,55 0,06 0, ,34 Sosna ,3 5,16 0,42 1,60 2,48 0,07 0, ,50 Świerk ,0 9,89 1,20 2,40 3,82 0,11 0, ,21 Świerk ,0 8,87 1,12 2,94 3,04 0,08 0, ,05 Świerk ,0 19,17 0,92 1,87 3,71 0,14 0, Opad ,5 9,20 1,42 2,35 6,09 0,09 0, ,00 Opad ,5 8,14 1,19 2,78 5,55 0,08 0, ,91 Opad ,8 10,50 1,33 4,05 4,06 0,10 0, ,22
7 766 Ryc. Dynamika opadu roślinnego w latach Dynamics of plant litterfall in Wszystkie frakcje opadu roślinnego w analizowanym drzewostanie miały odczyn kwaśny, jednakże występowały pomiędzy nimi wyraźne różnice. Średnia roczna ważona wartość ph dla całkowitego opadu wynosiła od 4,91 do 5,22. Odczyn opadu buka wahał się w granicach 5,30 5,51, świerka 4,05 4,21, zaś sosny 4,25 4,50 (tab. 5). Skrajnie niską wartość ph (3,76) odno towano w igłach świerka opadających w okresie gradacji kornika, zaś skrajnie wysoką (5,93) w nasionach buka (tab. 3). Odczyn opadu roślinnego jest jedną z najbardziej istotnych jego cech z punktu widzenia potencjalnego wpływu na glebę. Systematyczny, wieloletni dopływ kwaśnego opadu roślinnego może prowadzić do obniżenia jej odczynu, ograniczenia aktywnoś ci biologicznej, nasilenia procesu bielicowania oraz wzrostu stężenia wolnego glinu nawet do ilości toksycznych dla organizmów żywych [Hornung, Reynolds 1995; Party i in. 1995]. Wnioski i Masa nadziemnego opadu roślinnego w analizowanym drzewostanie wynosiła 3,234 4,871 t/ha/rok i mieściła się w granicach wartości średnich obserwowanych w różnych typach drze wostanów na obszarze Polski. i W opadzie dominowały liście buka oraz igły sosny i świerka, które łącznie stanowiły 48,6 73,8% całkowitej jego masy. W roku nasiennym znaczny udział miały okrywy nasienne i nasiona buka, stanowiące wówczas łącznie 25,3% masy opadu całkowitego. i Duży wpływ na dynamikę opadu świerka wywarła gradacja kornika w roku Zaobser wowano prawie 7 krotny wzrost masy opadu w stosunku do roku poprzedniego. Głównym jego składnikiem były zielone igły świerka, które różniły się składem chemicznym od zebra nych poza okresem gradacji. Igły zebrane w okresie gradacji były mniej zasobne w składniki zasadowe i miały niższy odczyn. i Mieszany, bukowo sosnowo świerkowy drzewostan jest dla gleby źródłem szczątków orga nicznych o zróżnicowanych właściwościach chemicznych. Opad roślinny pochodzący z buka
8 Struktura, dynamika i właściwości opadu roślinnego w 110 letnim drzewostanie 767 na tle opadu z sosny i świerka jest zasobniejszy w azot i składniki zasadowe, ma także niższe wartości C:N i C:P oraz wyższy odczyn. Literatura Augusto L., Ranger J., Binkley D., Rothe A Impact of several common tree species of European tempe rate forests on soil fertility. Ann. For. Sci. 59: Bell D Dynamics of litter fall, decomposition and incorporation in the streamside forest ecosystem. Oikos 30: Bray J. R., Gohram E Litter production in forests of the world. Adv. Ecol. Res. 2: Dziadowiec H., Jonczak J., Czarnecki A., Kacprowicz K Masa, dynamika i skład chemiczny opadu roślin nego w różnowiekowych plantacjach odmiany uprawnej topoli czarnej Hybryda 275. Roczniki Gleboznawcze 58 (3 4): Dziadowiec H., Jonczak J., Czarnecki A., Kacprowicz K Porównanie opadu roślinnego w równowieko wych plantacjach topoli Hybryda 275 i Robusta. Roczniki Gleboznawcze 59 (1): Dziadowiec H., Kaczmarek J Wpływ składu gatunkowego drzewostanu na opad roślinny i zasoby glebowej materii organicznej w Górznieńsko Lidzbarskim Parku Krajobrazowym na Pojezierzu Chełmińsko Dobrzyńskim W: Funkcjonowanie geoekosystemów na terenach pojeziernych. VIII Ogólnopolskie Sympozjum ZMŚP, Wigry, Dziadowiec H., Plichta W The effect of nun month (Lymantria Monacha L.) outbreak on characteristics of litter fall in the pine forest. Ekologia Polska 33 (4): Hornung M., Reynolds B The effects of natural and anthropogenic environmental changes on ecosystem processes at the catchment scale. Trends Ecol. Evol. 10: Jonczak J., Czarnecki A Risk assessment for biomass plantations planning on marginal soils as an effect of increasing frequency of weather extreme events. Ecological Questions 9: Jonczak J., Dziadowiec H., Kacprowicz K., Czarnecki A An assessment of the influence of poplar clones Hybrid 275 and Robusta on soil cover based on the characteristics of their plant litter fall. Polish Journal of Soil Science 43 (1): Karpačevskij L. O Pestrota počvennogo pokrova v lesnom biogeocenze. Izd. Moskovskogo Univ. Moskva. Kowalkowski, A., Jóźwiak, M Czasowa zmienność opadu organicznego w drzewostanach jodłowo bukowych w latach na głównym masywie Łysogór. Monitoring Środowiska Przyrodniczego 8: Małek S Struktura i dynamika opadu organicznego w drzewostanie bukowym na powierzchni monitoringowej w Ojcowskim Parku Narodowym w latach Leśne Prace Badawcze 3: Niewinna M Wielkość opadu i tempo rozkładu ściółki w wybranych drzewostanach Bieszczadów. Roczniki Bieszczadzkie 8: Nilsson M. Ch., Wardle D. A., Dahlberg A Effects of plant litter species composition and diversity on the boreal forest plant soil system. Oikos 86: Ovington J. D The circulation of minerals in plantations of Pinus silvestris L. An. Bot. N.S. 23: Party J. P., Probst A., Dambrine E., Thomas A. L Critical loads of acidity to surface waters in the Vosges Massif (North East of France). Water Air Soil Pollut. 85: Parzych A., Trojanowski J Struktura i dynamika opadu organicznego w wybranych drzewostanach Słowińskiego Parku Narodowego w latach Leśne Prace Badawcze 70 (1): Prescott C. E., Kabzems R., Ząbek L. M Effects of fertilization on decomposition rate of Populus tremuloides foliar litter in a boreal forest. Can. J. For. Res. 29: Stachurski A., Zimka J.R Leaf fall and rate of litter decay in some forest habitats. Ekol. Pol. 23 (1): Sviridova I. K Rol rubok uchoda w povyšenii płodorodia lesnych počv. Počvovedenie 4: summary Structure, dynamics and properties of litterfall in a 110 year old beech stand with admixture of pine and spruce The production of litterfall, being the source of chemical compounds for soil and living organisms, is one of the main aspects of the impact of plant communities on soil formation. Organic residues from various plant species are diverse in terms of chemical composition and may differently affect soil properties and the direction of the soil forming processes. Therefore, the
9 768 analysis of litterfall properties can be the basis for assessing the impact of different plant species on soil properties. The aim of this study was to characterise the aboveground litterfall in a 110 year old beech stand with admixture of pine and spruce in terms of the impact of individual components of the stand on the soil cover. The studies were conducted in in the Leśny Dwór Forest District (NW Poland). Within m research area, the share of beech accounted for 66%, of pine 19% and of spruce 15%. Sixteen circular traps with a diameter of 50 cm were installed. The litterfall was collected in monthly intervals. The collected material was grouped into fractions, dried, weighed and analysed for its chemical composition by the methods commonly used in soil science. The input of the aboveground litterfall during the study period amounted from to t/ha/year (tab. 1). Beech leaves were the main component of litterfall, accounting for % of its total mass. In the masting year for beech (2009), seed coats (14.5%) and beech seeds (10.8%) had also a significant share in the litterfall mass. The mass of pine needle fall in was g/m 2, representing % of total litterfall in the study area. The input of spruce needle fall in different years was highly diversified, ranging from 7.9 g/m 2 in 2007 to g/m 2 in Such diversity results from the occurrence in 2008 of the bark beetle outbreak followed by the cutting of part of the trees. The distinguished litterfall fractions differed significantly in chemical composition and ph. The leaf fall of beech trees showed the most favourable chemical composition; they were rich in phosphorus, potassium and calcium, and moderately rich in nitrogen. The beech leaf fall was characterised by the best C:N and C:P ratios and the highest ph. The averaged value for all fractions in beech litterfall in subsequent years ranged from 54:1 to 67:1 for C:N, and from 325:1 to 425:1 for C:P. The needle fall of pine trees was poor in nutrients and highly acidic. The average nitrogen concentration for the total fractions of pine needle fall in individual years ranged from 4.31 to 5.20 g/kg and was about two times lower than in the beech leaf fall. The needle fall of pine trees was particularly poor in phosphorus with the concentration ranging only from 0.37 to 0.53 g/kg. The potassium and calcium concentrations were also significantly lower than in the beech leaf fall. The low concentrations of nitrogen and phosphorus were reflected in very negative values of the C:N (121:1 163:1) and C:P (1397:1 2111:1) ratios. In terms of chemical composition, spruce litterfall shared the characteristics of both beech and pine litterfall showed intermediate characteristics between beech and pine. Its ph was similar to that of pine needle fall. In light of the performed analysis of litterfall properties of different tree species, it can be conclude that the admixture of pine and spruce in the beech stand has an adverse influence on the soil, causing, inter alia, its acidification.
MASA, DYNAMIKA I SKŁAD CHEMICZNY OPADU ROŚLINNEGO W RÓŻNO WIEKOWYCH PLANTACJACH ODMIANY UPRAWNEJ TOPOLI CZARNEJ HYBRYDA 275
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LVIII NR 3/4 WARSZAWA 2007: 68-77 HELENA DZIADOWIEC1, JERZY JONCZAK3, ADAM CZARNECKI2, KATARZYNA KACPROW ICZ3 MASA, DYNAMIKA I SKŁAD CHEMICZNY OPADU ROŚLINNEGO W RÓŻNO WIEKOWYCH
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE OPADU ROŚLINNEGO W RÓWNOWIEKOWYCH PLANTACJACH TOPOLI HYBRYDA 275 I ROBUSTA
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LIX NR 1 WARSZAWA 2008: 76-83 HELENA DZIADOWIEC1, JERZY JONCZAK3, ADAM CZARNECKI2, KATARZYNA KACPROWICZ3 PORÓWNANIE OPADU ROŚLINNEGO W RÓWNOWIEKOWYCH PLANTACJACH TOPOLI HYBRYDA
Bardziej szczegółowoKatedra Łowiectwa i Ochrony Lasu, Wydział Leśny, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
LOGO Wpływ podszytu bukowego (Fagus sylvatica L.) na chemizm opadu podkoronowego w monokulturach sosnowych (Pinus sylvestris L.) na gruntach porolnych w Nadleśnictwie Tuczno Influence of beach undergrowth
Bardziej szczegółowoStan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego
Stan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego Józef Wójcik Samodzielna Pracownia Chemii Środowiska Leśnego Instytut Badawczy Leśnictwa Seminarium, Ustroń Jaszowiec, 27-28 lutego
Bardziej szczegółowoŁADUNEK SKŁADNIKÓW NAWOZOWYCH WNOSZONYCH Z OPADEM ATMOSFERYCZNYM NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI NA PRZYKŁADZIE PÓL DOŚWIADCZALNYCH W FALENTACH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. specj. (17) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 23 27 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 ŁADUNEK SKŁADNIKÓW NAWOZOWYCH
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
Bardziej szczegółowoZagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego
Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Anna Kowalska Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary,
Bardziej szczegółowoOcena jakości ujęć wody zlokalizowanych w terenach leśnych zarządzanych przez Nadleśnictwo Myślenice
Ocena jakości ujęć wody zlokalizowanych w terenach leśnych zarządzanych przez Nadleśnictwo Myślenice Quality Assessment of the water intakes located in forest areas managed by the Myslenice Forest District
Bardziej szczegółowosylwan nr 9: 3 15, 2006
sylwan nr 9: 3 15, 2006 Jerzy Szwagrzyk, Waldemar Sulowski, Tomasz Skrzydłowski Structure of a natural stand of a Carpathian beech forest in the Tatra mountains compared with natural beech stands from
Bardziej szczegółowoAllocation of elements in former farmland afforestation with birch of varying age
Allocation of elements in former farmland afforestation with birch of varying age Gawęda Tomasz 1, Małek Stanisław 2 Michał Zasada 3 1 Nadleśnictwo Bielsko, RDLP Katowice 2 Department of Forest Ecology,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W REJONIE DOŚWIADCZEŃ ŁĄKOWYCH W FALENTACH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. specj. (17) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 15 22 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowo4. Depozycja atmosferyczna
4. DEPOZYCJA ATMOSFERYCZNA Jednym z podstawowych czynników, które mają wpływ na obieg materii w geoekosystemie jest depozycja atmosferyczna. Powietrze ulega silnemu zanieczyszczeniu. Związki powodujące
Bardziej szczegółowoZbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Populacja bobra w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, w ostatnich 30 latach odnotowała nagły wzrost liczebności z 270 do ponad???
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoPRZEPŁYW MATERII W PROFILU: ATMOSFERA ROŚLINNOŚĆ GLEBA
PRZEPŁYW MATERII W PROFILU: ATMOSFERA ROŚLINNOŚĆ GLEBA W strefie klimatu umiarkowanego roślinność aktywnie wpływa zarówno na obieg wody jak i na cykle biogeochemiczne pierwiastków. Rola roślinności jest
Bardziej szczegółowoEkologia. martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja. Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii
Ekologia martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja Ryszard Laskowski 1/32 Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii Duvigneaud i Denayer-De Smet, 1970
Bardziej szczegółowoEkologia. martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja. Rozmieszczenie materii organicznej (t/ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii
Ekologia martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja Ryszard Laskowski www.eko.uj.edu.pl/laskowski 1/34 Rozmieszczenie materii organicznej (t/ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii 121 160
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoWpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego
Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Dr inż. Janusz Turbiak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoHodowanie sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) na glebach drobnoziarnistych jest nieracjonalne
Hodowanie sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) na glebach drobnoziarnistych jest nieracjonalne Piotr Sewerniak Katedra Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ SUMY MIĄŻSZOŚCI DRZEW NA POWIERZCHNIACH PRÓBNYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH LASACH GÓRSKICH
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 3(2) 2004, 5-11 ZMIENNOŚĆ SUMY MIĄŻSZOŚCI DRZEW NA POWIERZCHNIACH PRÓBNYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH LASACH GÓRSKICH Jan Banaś Akademia Rolnicza w Krakowie
Bardziej szczegółowoEKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoProblemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek
Problemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej
Bardziej szczegółowoEkologia. martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja. Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii
martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja Ryszard Laskowski 1 Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii Duvigneaud i Denayer-De Smet, 1970 2 Rozmieszczenie
Bardziej szczegółowoFunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy. Bogdan Jaroszewicz
Białowieska Stacja Geobotaniczna FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy Bogdan Jaroszewicz Seminarium Ochrona różnorodności biologicznej
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA GLEB. Marek Degórski
CHARAKTERYSTYKA GLEB Marek Degórski Celem badań glebowych była diagnoza taksonomiczna gleb oraz próchnicy nadkładowej zgodna z Systematyką Gleb Polski (1989), jak równieŝ charakterystyka właściwości fizycznych
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 236 240 Barbara Ratkovska, Krystyna Iwanow, Agata Gorczakowska, Beata Przygoda, Anna Wojtasik, Hanna Kunachowicz WARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI
Bardziej szczegółowodawniej Tom
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk Wydział Nauk rolniczych i leśnych Forestry Letters dawniej Prace komisji nauk rolniczych i komisji nauk leśnych Tom 104 2013 Wpływ systemów wynagradzania na koszty
Bardziej szczegółowoPROCESY BIOGEOCHEMICZNE NA LĄDACH
PROCESY BIOGEOCHEMICZNE NA LĄDACH Ekosystemy lądowe Ekosystemy wodne Ekosystemy lądowe Ekosystemy wilgotne Ekosystemy wodne Ekosystemy lądowe Ekosystemy wilgotne Ekosystemy wodne skała macierzysta Wietrzenie
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA OBSZARÓW O NISKIEJ ZDROWOTNOSCI DRZEWOSTANÓW
IDENTYFIKACJA OBSZARÓW O NISKIEJ ZDROWOTNOSCI DRZEWOSTANÓW W ŚWIETLE WYNIKÓW MONITORINGU LASÓW Z LAT 2000-2014 Paweł Lech Jadwiga Małachowska Robert Hildebrand Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut
Bardziej szczegółowoSWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych
Bardziej szczegółowoObieg materii w skali zlewni rzecznej
WODY PODZIEMNE Wody podziemne stanowią nie tylko formę retencji wody w zlewni, ale równocześnie uczestniczą w procesach przemieszczania rozpuszczonej materii w zlewni. W ramach ZMŚP na Stacjach Bazowych
Bardziej szczegółowoMETODA OGÓLNEJ OCENY STANU ŚRODO- WISKA OBSZARÓW WIEJSKICH NA PODSTAWIE INFORMACJI Z BANKU DANYCH REGIONALNYCH GUS I OSZACOWAŃ PROGRAMU EMEP
Ekonomia i Środowisko 2 (49) 2014 Jan Cetner Kazimierz Dyguś Marta Ogonowska Jerzy Wojtatowicz METODA OGÓLNEJ OCENY STANU ŚRODO- WISKA OBSZARÓW WIEJSKICH NA PODSTAWIE INFORMACJI Z BANKU DANYCH REGIONALNYCH
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoEkologia. Biogeochemia: martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja
Ekologia Biogeochemia: martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja Ryszard Laskowski www.cyfronet.edu.pl/~uxlaskow 1/38 Rozmieszczenie materii organicznej (t/ha) w ekosystemie las liściasty
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX ( )
ZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX (1982-2006) Marta CEBULSKA Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechnika Krakowska Cel: określenie
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoSKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
Bardziej szczegółowoPODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010 Streszczenie W
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Drzewostany Puszczy Białowieskiej w świetle najnowszych badań monitoringowych Rafał Paluch, Łukasz Kuberski, Ewa Zin, Krzysztof Stereńczak Instytut Badawczy Leśnictwa
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoHas the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?
Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures
Bardziej szczegółowoEkologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
Ekologia Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków Ryszard Laskowski www.cyfronet.edu.pl/~uxlaskow 1/35 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoBilans fosforu i potasu w zmianowaniu jako narzędzie efektywnej gospodarki azotem. Witold Grzebisz Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Bilans fosforu i potasu w zmianowaniu jako narzędzie efektywnej gospodarki azotem Witold Grzebisz Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Zakres tematyczny 1. Czynniki plonotwórcze hierarchia; 2. Krytyczne
Bardziej szczegółowoStrukturalne właściwości drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w zależności od strony świata wstępne wyniki badań
Strukturalne właściwości drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w zależności od strony świata wstępne wyniki badań Paulina Rola, Paweł Staniszewski, Robert Tomusiak, Paweł Sekrecki, Natalia Wysocka
Bardziej szczegółowoWSTĘP. Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 18, Iss. 1, Feb. 2017, pages DOI: / /66998
Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 18, Iss. 1, Feb. 2017, pages 159 165 DOI: 10.12912/23920629/66998 Received: 2016.09.26 Accepted: 2016.11.14 Published: 2017.02.01 WPŁYW DODATKU LIŚCI
Bardziej szczegółowoSTAN ZDROWOTNY LASÓW POLSKI W 2006 ROKU
I N S T Y T U T B A D A W C Z Y L E Ś N I C T W A ZAKŁAD URZĄDZANIA I MONITORINGU LASU STAN ZDROWOTNY LASÓW POLSKI W 2006 ROKU 1 Spis treści: 1. Wstęp - Jerzy Wawrzoniak... 3 2. Program monitoringu lasu
Bardziej szczegółowoThe use of aerial pictures in nature monitoring
ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 18 (2010), str. 403 408 Marcin Czerny Received: 5.05.2010 KRAMEKO sp. z o.o. Reviewed: 30.07.2010 30-023 Kraków, ul. Mazowiecka 108 m.czerny@krameko.com.pl WYKORZYSTANIE ZDJĘĆ LOTNICZYCH
Bardziej szczegółowoWpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoDIVERSITY OF NEEDLES OF THE SCOTS PINE (Pinus sylvestris L.)
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)074 2012;6(2) Monika SPOREK 1 DIVERSITY OF NEEDLES OF THE SCOTS PINE (Pinus sylvestris L.) ZRÓŻNICOWANIE IGLIWIA SOSNY ZWYCZAJNEJ (Pinus sylvestris L.)
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoRECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o.
RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem oczyszczalni ścieków Boguszowice w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101, na której znajduje się instalacja
Bardziej szczegółowoCracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005
Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE NR 12 (84) AKADEMII MORSKIEJ Szczecin 2007
ISSN 1733-8670 ZESZYTY NAUKOWE NR 12 (84) AKADEMII MORSKIEJ Szczecin 2007 WYDZIAŁ INŻYNIERYJNO-EKONOMICZNY TRANSPORTU Anna Białas Motyl Przewozy ładunków transportem śródlądowym i praca przewozowa w krajach
Bardziej szczegółowoDŁUGOTRWAŁOŚĆ WYSTĘPOWANIA MAS POWIETRZNYCH W POLSCE POŁUDNIOWEJ ( ) Duration of air mass occurrence in Southern Poland ( )
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 247 253 Paweł Kotas Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Klimatologii 30 387 Kraków, ul. Gronostajowa 7 e-mail: pawel.kotas@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoINSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca
Bardziej szczegółowoANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku
Ochrona lasów Zanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku glebowym. Działanie bezpośrednie, jak
Bardziej szczegółowoEkologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
biogeochemia Ryszard Laskowski 1/31 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz
Bardziej szczegółowoWPŁYW PH POŻYWEK NA DYNAMIKĘ ZAWARTOŚCI MAKROELEMENTÓW W LIŚCIACH POMIDORA SZKLARNIOWEGO UPRAWIANEGO W WEŁNIE MINERALNEJ
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCL (00) PIOTR CHOHURA, ANDRZEJ KOMOSA, EUGENIUSZ KOŁOTA WPŁYW PH POŻYWEK NA DYNAMIKĘ ZAWARTOŚCI MAKROELEMENTÓW W LIŚCIACH POMIDORA SZKLARNIOWEGO UPRAWIANEGO W WEŁNIE
Bardziej szczegółowoProjekt demonstracyjny BioSoil Forest Biodiversity 2006-2008. I spotkanie kameralne realizatorów IBL Sękocin, 27.02.2007
Bio S oil Projekt demonstracyjny BioSoil Forest Biodiversity 2006-2008 I spotkanie kameralne realizatorów IBL Sękocin, 27.02.2007 Janusz Czerepko Zakład Siedliskoznawstwa IBL 1 The BioSoil Demonstration
Bardziej szczegółowoKOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoO/100 g gleby na rok, czyli około 60 kg K 2
POTAS niezbędny składnik pokarmowy rzepaku kształtujący wielkość i jakość plonu Potas w glebach Całkowita zawartość potasu w glebach wynosi od 0,1 do 3 % i z reguły jest tym niższa, im gleba jest lżejsza.
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoWYNIKI DWULETNICH OBSERWACJI ZMIAN WARUNKÓW HYDROLOGICZNYCH W LESIE ŁĘGOWYM
WYNIKI DWULETNICH OBSERWACJI ZMIAN WARUNKÓW HYDROLOGICZNYCH W LESIE ŁĘGOWYM Paweł Rutkowski, Marcin Gorzelańczyk Abstrakt W pracy przedstawiono wyniki obserwacji zmian poziomu wód gruntowych, prowadzonych
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA PROGRAMOWE - HODOWLA LASU - KLASA 1
WYMAGANIA PROGRAMOWE - HODOWLA LASU - KLASA 1 Lp. wyszczególnienie (wymagania programowe zostały opracowane na podstawie obowiązującej podstawy programowej, która sprawdzana jest egzaminami z poszczególnych
Bardziej szczegółowoMSOŚ - Gospodarka leśna a ochrona środowiska Organizacja zajęć kameralnych w semestrze 4.
MSOŚ - Gospodarka leśna a ochrona środowiska Organizacja zajęć kameralnych w semestrze 4. Osoby prowadzące: Dr inż. Stanisław Drozdowski - kierownik przedmiotu, wykłady (pokój 51A) Mgr inż. Leszek Gawron
Bardziej szczegółowoRoczniki Naukowe tom XV zeszyt 3. Mariusz Matyka. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach
Tendencje Stowarzyszenie w zużyciu nawozów Ekonomistów mineralnych w Rolnictwa Polsce na tle krajów i Agrobiznesu Unii Europejskiej Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 3 237 Mariusz Matyka Instytut Uprawy Nawożenia
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016
Zagadnienia z Ekologii Lasu 2015/2016 Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego) EKOLOGIA LASU 1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia) - Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoWykorzystaniem biowęgla jako podłoża w produkcji szklarniowej ogórka i pomidora
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka, Magdalena Dębicka 1, Piotr Chohura, Cecylia Uklańska Pusz 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul.
Bardziej szczegółowoPRACOCHŁONNOŚĆ PRAC LEŚNYCH W WYBRANYCH TYPACH SIEDLISK W GÓRACH
Inżynieria Rolnicza 5(13)/28 PRACOCHŁONNOŚĆ PRAC LEŚNYCH W WYBRANYCH TYPACH SIEDLISK W GÓRACH Franciszek Molendowski Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Streszczenie. W
Bardziej szczegółowoEkologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
biogeochemia Ryszard Laskowski 1 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz wymiany
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA PROGRAMOWE - HODOWLA LASU - KLASA 1
WYMAGANIA PROGRAMOWE - HODOWLA LASU - KLASA 1 Lp. wyszczególnienie (wymagania programowe zostały opracowane na podstawie obowiązującej podstawy programowej, która sprawdzana jest egzaminami z poszczególnych
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim
Bardziej szczegółowoZagrożenie lasów górskich w Polsce 2011/2012. Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa Kraków
Zagrożenie lasów górskich w Polsce 2011/2012 Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa Kraków Szkodniki liściożerne Zagrożenie lasów górskich i podgórskich ze strony szkodników liściożernych jest znikome.
Bardziej szczegółowoVII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano na podstawie zleconych
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoNawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice
Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane
Bardziej szczegółowoGeoinformacja o lasach w skali kraju z pomiarów naziemnych. Baza danych WISL - wykorzystanie informacji poza standardowymi raportami
Geoinformacja o lasach w skali kraju z pomiarów naziemnych. Baza danych WISL - wykorzystanie informacji poza standardowymi raportami Bożydar Neroj, Jarosław Socha Projekt zlecony przez Dyrekcję Generalną
Bardziej szczegółowoNr zadania: 36. Gromadzenie i ocena kolekcji ekotypów traw wieloletnich z uwzględnieniem cech warunkujących ich wykorzystanie na cele alternatywne
Nr zadania: 36 Gromadzenie i ocena kolekcji ekotypów traw wieloletnich z uwzględnieniem cech warunkujących ich wykorzystanie na cele alternatywne Kierownik: dr hab. Elżbieta Kochańska Czembor, prof. nadzw.
Bardziej szczegółowoBez fosforu w kukurydzy ani rusz!
.pl https://www..pl Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 18 kwietnia 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546. Grzegorz Kulczycki
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546 WPŁYW ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA POTASEM I AZOTEM NA PLON ROŚLIN ORAZ WŁAŚCIWOŚCI GLEBY LEKKIEJ THE INFLUENCE OF DIFFERENT
Bardziej szczegółowoPlonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w polskich warunkach
Plonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w polskich warunkach Wybrane elementy agrotechniki Gatunek Obsada roślin [tys./ha] Nawożenie [kg/ha] N P 2 O 5 K 2 O Odchwaszczanie
Bardziej szczegółowoWartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych
Wartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych Emilia Wysocka-Fijorek Stanisław Zając Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa Tło historyczne podjęci badań 1. Temat badawczy
Bardziej szczegółowoStawiamy na jakość. System zarządzania jakością prac w BULiGL spełnia standardy normy ISO 9001 oraz ISO 14001
Koncepcja renaturyzacji (przebudowy) drzewostanów sosnowych na terenach poddanych wieloletniej immisji ścieków ziemniaczanych w Nadleśnictwie Iława Janusz Porowski BULiGL Oddział w Białystoku Stawiamy
Bardziej szczegółowoPaństwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym
Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym Przemysław Stachyra Roztoczański Park Narodowy, Stacja Bazowa ZMŚP Roztocze Tadeusz Grabowski Roztoczański Park Narodowy Andrzej Kostrzewski
Bardziej szczegółowo