FLACHGLAS TORGAU GMBH BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND

Transkrypt

1 FLACHGLAS TORGAU GMBH BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND Tezy orzeczenia: 1) Artykuł 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. spraie publicznego dostępu do informacji dotyczących środoiska i uchylającej dyrektyę Rady 90/313/EWG należy interpretoać ten sposób, że przyznana tym przepisie państom członkoskim możliość, nie traktoać jako organó ładzy publicznej organó lub instytucji pełniących funkcje o charakterze [ ] ustaodaczym, może mieć zastosoanie do ministerst, zakresie jakim uczestniczą one procesie legislacyjnym, szczególności poprzez przedkładanie projektó usta i opinii, i że możliość ta nie jest Copyright żwydan cto Naukoe Uniers tetu Miko aja Kopernika * Dr nauk pranych, Europejska Wyższa Szkoła Praa i Administracji Warszaie, Kancelaria Radcó Pranych s.c. H. Zambroicz-Rybarczyk, dr K. Szuma Poznaniu

2 98 uzależniona od spełnienia arunkó określonych art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie drugie tej dyrektyy. 2) Artykuł 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4 należy interpretoać ten sposób, że z przyznanej tym przepisie państom członkoskim możliości, nie traktoać jako organó ładzy publicznej organó lub instytucji pełniących funkcje o charakterze ustaodaczym, nie można już skorzystać, jeżeli dany proces legislacyjny został zakończony. 3) Artykuł 4 ust. 2 akapit pierszy lit. a) dyrektyy 2003/4 należy interpretoać ten sposób, że ustanoiony nika nim arunek, poufność obrad ła przeidziana iana pranie, można uznać za spełniony, przypadku Kope gdy praie krajoym danego państa członkoskiego kie istnieje przepis, który przeiduje sposób ogólny, że poufność obrad organó ładzy publicznej stanoi poód odmoy dostępu do informacji o środoisku, które znajdują się posiadaniu tych organó, o ile prao krajoe jasno określa pojęcie obrad, co poinien zeryfikoać sąd krajoy. ne orz matyk oiska Pa 2Wydanicto. 2 Omaiane orzeczenie Trybunału porusza przede szystkim problematykę dostępu do informacji dziedzinie ochrony środoiska ureguloaną Konencji z Aarhus oraz Dyrektyie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia r. 2003/4/WE spraie publicznego dostępu do infor- macji dotyczących środoiska i uchylającej dyrektyę Rady 90/313/EWG 1. Przedmiotem rozażań Trybunału jest rónież poufność obrad organó ładzy publicznej i badanie arunkó, poufność ta ła realizoana zgodnie z oboiązującymi przepisami. Copy ght aukoe Un ersy etu ko kieaja 1 Dz. Urz. UE L 41 z , s

3 99 Wniosek o ydanie orzeczenia trybie prejudycjalnym dotyczył ykładni art. 2 i 4 dyrektyy 2003/4/WE. Wniosek ten został złożony ramach sporu między Flachglas Torgau GmbH (zaną dalej Flachglas Torgau ) a Bundesrepublik Deutschland przedmiocie odrzucenia przez tę ostatnią niosku Flachglas Torgau o dostęp do informacji dotyczących Gesetz über den nationalen Zuteilungsplan für Treibhausgas Emissionsberechtigungen in der Zuteilungsperiode 2005 bis 2007 (ustay o krajoym planie przydziału upranień do emisji gazó cieplarnianych anyc okresie przydziału upranień ) STAN PRAWNY Artykuł 2 ust. 2 Konencji z Aarhus definiuje pojęcie ładza publiczna. Są to: a) organy administracji publicznej na krajoym, regionalnym lub innym poziomie; b) oso fizyczne lub prane pełniące zgodnie z praem krajoym funkcje administracji publicznej, łączając to ykonyanie nie specjalnych oboiązkó, zadań lub usług mających ch ziązek ze środoiskiem. Z kolei artykuł 4 ust. 1 tej Konencji przeiduje, że przy penej ilości zastrzeżeń i arunkó każda ze stron poinna zapenić, ładze publiczne na żądanie udostępniały społeczeństu ramach ich ustaodasta krajoego informacje dotyczące ce środoiska. W ust. 4 tego artykułu przeiduje się, że można odmóić udzielenia informacji dotyczącej środoiska, jeżeli ujanienie jej miało szkodliy pły na: m.in. pouf- ność postępoania proadzonego przez ładze publiczne, tam gdzie zachoanie takiej poufności jest przeidziane przez prao krajoe. Natomiast art. 8 Konencji przeiduje, że każda ze stron stara się promoać rzeczyisty udział społeczeństa, na odpoiednim etapie i gdy szystkie możliości są jeszcze dostępne, przygotoyaniu przez ładze publiczne przepisó ykonaczych i innych poszechnie oboiązujących aktó normatynych, które mogą mieć znaczące oddziałyanie na środoisko. Copy ight ydanicto Naukoe Uniersytetu iko aja Kopernika ny

4 100 Copyright Wydan cto Naukoe Un e sytetu M ko ąćaja Wybrane motyy dyrektyy 2003/4/WE skazują, że ziększony publiczny dostęp do informacji o środoisku i rozposzechnianie takich informacji płya na ziększenie śiadomości ekologicznej, sobodną ymianę opinii, bardziej efektyne uczestnicto społeczeństa podejmoaniu decyzji dotyczących środoiska, a ostatecznie na popraę stanu środoiska. Natomiast ze zględu na zaarcie Konencji z Aarhus przez Wspólnotę Europejską przepisy praa spólnotoego muszą ć z nią zgodne. W dyrektyie tej postuluje się, że de- finicja organó ładzy publicznej poinna zostać rozszerzona, zerzo tak uzględniać rząd lub inne organy administracji publicznej na poziomie krajoym, regionalnym lub lokalnym, niezależnie od tego, czy pełnią one określone oboiązki dotyczące środoiska. Definicja ta poinna rónież objąć inkopernika inne oso lub organy spraujące, na mocy praa krajoego, publiczne funkcje administracyjne dotyczące środoiska, jak też inne oso lub organy im podlegające i pełniące publiczne oboiązki lub funkcje dotyczące środoiska. Zgodnie ze skazaną dyrektyą prao do informacji oznacza, że ujanianie informacji poinno stanoić regułę oraz że organy ładzy publicznej poinny móc odmóić udostępnienia informacji o środoisku określonych i jasno sprecyzoanych przypadkach. Podstay do odmoy poinny ć interpretoane zaężająco, przy czym należy rozażyć, czy społeczny interes, któremu ma służyć ujanienie informacji, nie przeaża nad interesem dyktującym odmoę udostępnienia nia informacji. Zgodnie z art. 1 dyrektyy Celem niniejszej dyrektyy jest: a) zagarantoanie praa dostępu do informacji o środoisku, które znajdują się posiadaniu organó ładzy publicznej lub które są przeznaczone dla tych organó, oraz określenie podstaoych arunkó i praktycznych ustaleń dotyczących realizacji tego praa; oraz b) zapenienie, że informacje o środoisku będą automatycznie stopnioo udostępniane i rozposzechniane społeczeństie, osiągnąć stan najszerszej możliej dostępności i rozposzechnienia społeczeństie informacji o środoisku. W tym celu popiera się, szczególności, ykorzystanie komunikacji teleinfor- on

5 101 matycznej lub technologii elektronicznej, jeśli są one dostępne. Natomiast art. 2 pkt 1 dyrektyy 2003/4 definiuje pojęcie informacje o środoisku rozumieniu tej dyrektyy następująco:»informacje o środoisku«oznaczają informacje formie pisemnej, izualnej, dźiękoej, elektronicznej lub innej formie materialnej, dotyczące: a) stanu elementó środoiska, takich jak poietrze e i atmosfera, oda, gleba, poierzchnia ziemi, krajobraz oraz stanu obszaró naturalnych, łączając to bagna, obszary nadmorskie i morskie, biologiczną ogiczną różnorodność i jej składniki, tym organizmy genetycznie zmodyfikoane, oraz zajemnych oddziałyań dzia pomiędzy tymi elementami; b) czynnikó takich jak substancje, energia, hałas, promienioanie lub odpady, łączając to odpady radioaktyne, emisje, zrzuty i inne rodzaje zanieczyszczeń proadzanych do środoiska, które płyają lub mogą płynąć na elementy środoiska, o których moa lit. a); c) środkó (łącznie ze środkami administracyjnymi) takich jak polityki, przepisy prane, plany, programy, porozumienia spraie ochrony środoiska oraz działań płyających lub mogących płynąć na elementy i czynniki, o których moa lit. a) i b), jak rónież środkó i działań, które mają na celu ochronę tych elementó; Copyright d d) rwydan cto Naukoe Un e sy etu Miko ddzaja Kopernika d) raportó na temat realizacji przepisó pranych dotyczących ochrony środoiska; e) analiz kosztó i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń ykorzystanych ramach środkó i działań, o których moa lit. c); oraz f) stanu ludzkiego zdroia i bezpieczeństa, łącznie, gdzie łaście, ze skażeniem łańcucha pokarmoego, arunkami życia człoieka, obiektami kultury i budolami stopniu, jakim oddziałują na nie lub mogą oddziałyać: stan elementó środoiska, o których

6 102 moa lit. a) lub, poprzez te elementy, czynniki i środki, o których moa lit. b) i c). Z kolei art. 2 pkt 2 dyrektyy 2003/4 definiuje pojęcie organ ładzy publicznej następująco:»organ ładzy publicznej«oznacza: a) rząd lub inny organ administracji publicznej, łączając publiczne organy doradcze, na szczeblu krajoym, regionalnym lub lokalnym ( ). Art. 3 ust. 1 tej dyrektyy przeiduje, że Państa członkoskie zapeniają, że organy ładzy publicznej, zgodnie z postanoieniami niniejszej dyrektyy, są oboiązane udostępnić informacje o środoisku, które znajdują się ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone, każdemu nioskodacy na jego niosek, bez konieczności ykazania przez niego interesu. Artykuł 4 ust. 2 Kopernika tej dyrektyy przyznaje państom członkoskim możliość ość odmoy udostępnienia informacji o środoisku następujący sposób Państa członkoskie mogą zdecydoać o odmoie udostępnienia informacji o środoisku, jeśli ujanienie takich informacji negatynie płynie na: a) poufność działań organó ładzy publicznej, jeśli jest ona pranie przeidziana; (...) Podstay do odmoy udostępnienia informacji, o których moa ust. 1 i 2, są interpretoane zaężająco, przy uzględnieniu publicznego interesu ujanienia nia informacji konkretnym przypadku. W każdym przypadku publiczny interes ujanienia informacji jest porónyany z interesem dyktującym odmoę ich udostępnienia. Państa członkoskie nie mogą na mocy ust. 2 lit. a), d), f), g) i h) zdecydoać o odmoie udostępnienia informacji, jeśli dotyczą one emisji do środoiska ( ). Dyrektya ( art. 6) ymaga od państ członkoskich przyjęcia przepisó niezbędnych do tego, każdy nioskodaca, który uzna, że jego niosek o udostępnienie informacji został zignoroany, niesłusznie odrzucony, nieodpoiednio rozpatrzony lub nierozpatrzony, miał dostęp do administracyjnej lub sądoej procedury zaskarżenia aktó lub zaniechań danego organu ładzy publicznej. Paragraf 2 ust. 1 ustay o dostępie do informacji dotyczących środoiska z dnia 22 grudnia 2004 r. (BGBl I, s. 3704) przeiduje, że: Instytucjami podlegającymi oboiązkoi informacyjnemu są: 1.Rząd i inne organy administracji Copyr gh ezbwydan cto Naukoe Un e sy etu M ko śćaja

7 103 publicznej. ( ) Do instytucji podlegających oboiązkoi informacyjnemu nie zalicza się: a) najyższych organó federalnych zakresie, jakim działają one ramach procesu legislacyjnego lub ydają rozporządzenia ykonacze (...). 8 ust. 1 spomnianej ustay stanoi: Jeśli ujanienie informacji negatynie płynęło na poufność obrad instytucji podlegających oboiązkoi informacyjnemu, o których moa 2 ust. 1, niosek należy oddalić, chyba że interes publiczny, któremu ma służyć ujanienie informacji, przeaża 9 (...). Ustaa o postępoaniu administracyjnym z dnia 23 stycznia 2003 r. (BGBl I, s. 102) przeiduje 28 ust. 1, że przed ydaniem aktu administracyjnego ingerującego praa strony należy umożliić jej ypoiedzenie się co do faktó mających znaczenie dla rozstrzygnięcia. Zgodnie z 29 skazanej ustay 1) Organ administracyjny zoboiązany jest do zezolenia stronom na zapoznanie się z aktami ami spray dotyczącymi danego postępoania zakresie, którym ich znajomość jest niezbędna celu ochrony ich interesó pranych. Do chili zakończenia postępoania administracyjnego zdanie piersze nie znajduje zastosoania do projektó decyzji ani dotyczących ich bezpośrednio prac przygotoaczych (...) 2) Organ administracyjny nie jest zoboiązany do zezolenia na zapoznanie się z aktami, jeśli płynęło to na zykłe ykonyanie jego zadań lub jeśli ujanienie treści akt płynęło negatynie na federację lub kraj ziązkoy albo gdy okoliczności faktyczne należy zachoać tajemnicy z mocy praa lub z uagi na ich charakter, z uzględnieniem szczególności uzasadnionych interesó esó stron lub osób trzecich (...). Natomiast 68 ust. 1 tej ustay stanoi: Rozpraa nie jest jana. Mogą niej uczest- niczyć przedstaiciele organó nadzorczych i oso, które są zatrudnione organie dla celó kształcenia. Osoba kierująca rozpraą może zezolić na obecność innych osób, jeżeli żadna ze stron się nie sprzeciia. Copyr gh Wydan cto Naukoe Un e sytetu M ko z aja Kopernika

8 104 Flachglas Torgau chciała uzyskać informacje o arunkach, jakich Umeltbundesamt (federalny urząd ds. środoiska), będący organem odpoiedzialnym za handel upranieniami do emisji gazó cieplarnianych, ydał decyzje o rozdziale tych upranień latach W tym celu Flachglas Torgau zróciła się do Bundesministerium für Umelt, Naturschutz und Reaktorsicherheit (federalne ministersto środoiska, ochrony przyrody i bezpieczeństa nuklearnego, zane dalej Bundesministerium m für Umelt ) o przekazanie jej informacji dotyczących zaróno procesu legislacyjnego, ramach którego przyjęto Zuteilungsgesetz 2007, jak i ykonania tej ustay. W szczególności ci niosła ona o dostęp do enętrznych notatek i opinii tego ministersta oraz jego korespondencji, tym elektronicznej, z Umeltbundesamt. Bundesministerium für Umelt odmóiło uzględnienia tego niosku, uznając z jednej ej strony odniesieniu do informacji dotyczących procesu legislacyjnego, że jest zolnione z oboiązku ich przekazania ze zględu na sój udział tym procesie, a z drugiej strony odniesieniu do informacji dotyczących ykonania nia Zuteilungsgesetz 2007, że ły one objęte poufnością obrad cto organó ładzy publicznej. Veraltungsgericht Berlin uzględnił części skargę niesioną przez Flachglas Torgau na tę decyzję odmoną. W apelacji Oberveraltungsgericht era Berlin-Brandeburg uznał, że Bundesministerium füwydan für Umelt poołało się słusznie na sój udział pro- cesie legislacyjnym, ale nie mogło poołyać się na poufność obrad jako poód odmoy przekazania żądanych informacji bez szczegółoego przedstaienia poodó, dla których ich ujanienie miało mieć negatyne skutki dla tej poufności. Zaróno Flachglas Torgau, jak i Bundesministerium für Umelt nieśli kasację [Revision] od tego orzeczenia do Bundesveraltungsgericht, ramach której przedsiębiorsto to podnosi, że decyzja odmona jest sprzeczna z praem Unii. Utrzymuje ono szczególności, że prao Unii nie zezala Copyr gh Naukoe Un ersytetu ko óaja nokopernika

9 105 ustaodacy krajoemu na yłączenie ministerst działających ramach procesu legislacyjnego z oboiązku informacyjnego dziedzinie środoiska, a każdym razie yłączenie to ustaje z chilą ogłoszenia odnośnej ustay. Flachglas Torgau uaża ponadto, że Bundesministerium für Umelt nie może poołyać się na ochronę poufności obrad organó ładzy publicznej, gdyż prao Unii ymaga, ochrona ta ła przeidziana yraźnie szczególnym przepisem em praa krajoego spoza zakresu ogólnych przepisó dotyczących informacji dziedzinie środoiska. Bundesveraltungsgericht uaża tym zględzie, że jeżeli oboiązek taki faktycznie ynika z praa a Unii, należy ustalić, czy ogólna niepisana zasada praa, zgodnie z którą postępoania administracyjne organó ładzy paja publicznej nie są jane, taka jak przeidziana praie krajoym, umożliia jego poszanoanie. W tych okolicznościach Bundesveraltungsgericht postanoił zaiesić postępoanie i zrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi: 1) a) Czy art. 2 pkt 2 zdanie drugie dyrektyy [20033/4] należy interpretoać ten sposób, że funkcje o charakterze ustaodaczym pełnią yłącznie takie organy i instytucje, do których zgodnie z praem państa członkoskiego należy ostateczna (iążąca) decyzja procesie legislacyjnym, czy też funkcję o charakterze ustaodaczym pełnią rónież takie organy i instytu- cje, którym prao państa członkoskiego poierzy- ło kompetencje i praa do spółdziałania procesie legislacyjnym, szczególności do niesienia projektu ustay i yrażania opinii dotyczących projektó usta? b) Czy państa członkoskie tylko tedy mogą postanoić, że definicja organu ładzy publicznej nie dotyczy organó i instytucji pełniących funkcje o charakterze sądoym lub ustaodaczym, gdy jednocześnie dniu przyjęcia dyrektyy [2003/4] ich przepisy konstytucyjne nie przeidyały procedury odołaczej rozumieniu art. 6 tej dyrektyy? Copyright łwydan cto Naukoe Un e sy etu M ko pubkopernika ycz

10 106 c) Czy organy i instytucje pełniące funkcje o charakterze ustaodaczym nie są objęte pojęciem organu ładzy publicznej jedynie odniesieniu do czasu zakończenia procesu legislacyjnego? 2) a) Czy poufność obrad, o której moa art. 4 ust. 2 zdanie piersze lit. a) dyrektyy [2003/4], jest przeidziana pranie, jeżeli przepis praa krajoego ydany celu transpozycji dyrektyy [2003/4] ogólnie stanoi, że odmaia się udostępnienia informacji dotyczących środoiska, jeśli ujanienie takich informacji negatynie płynie na poufność obrad instytucji podlegających oboiązkoi informacyjnemu, czy też jest tym zględzie konieczne, odrębny przepis ustaoy proadzał poufność obrad? b) Czy poufność obrad, o której moa art. 4 ust. 2 zdanie piersze lit. a) dyrektyy y [2003/4], jest przeidziana pranie, jeśli z praa a krajoego ynika ogólna niepisana zasada prana, a, zgodnie z którą postępoania administracyjne organó ładzy publicznej nie są jane? 2. Pytanie piersze lit. a) i b) dotyczy proś o ustalenie czy art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4 należy interpretoać ten sposób, że przyznane tym przepisie państom członkoskim upranienie, nie traktoać jako organó ładzy cto publicznej organó lub instytucji pełniących funkcje o charakterze [ ] ustaodaczym, może ć stosoane do ministerst, zakresie jakim uczestniczą procesie legislacyjnym, Wydan i czy upranienie to uzależnione jest ponadto od spełnienia eni arunkó określonych art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie drugie tej dyrektyy. Trybunał stierdził, że na pytanie piersze lit. a) i b) należy odpoiedzieć, że art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4 należy interpretoać ten sposób, że przyznana tym przepisie państom członkoskim możliość, nie traktoać jako organó ładzy publicznej organó lub instytucji pełniących funkcje o charakterze ( ) ustaodaczym, Copyr gh Naukoe Un e sy etu M ko aja aokopernika n 2 Motyy orzeczenia.

11 107 może mieć zastosoanie do ministerst, zakresie jakim uczestniczą one procesie legislacyjnym, szczególności poprzez przedkładanie projektó usta i opinii, i że możliość ta nie jest uzależniona od spełnienia arunkó określonych art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie drugie tej dyrektyy. Trybunał zrócił uagę na art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4, który pozala państom członkoskim na odstępsto od ogólnego systemu przeidzianego tej dyrektyie. Przepis ten nie może ć interpretoany sposób rozszerzający ponad to, co jest niezbędne dla zapenienia ochrony interesó, a zakres przeidzianych nim odstępst należy określić z uzględnieniem celó tej dyrektyy. W ziązku z tym art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4 yraźnie zezala państom ckopernika członkoskim na yłączenie z zakresu pojęcia organó ładzy publicznej organy lub instytucje pełniące funkcje o charakterze sądoym lub ustaodaczym. Art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie drugie dyrektyy 2003/4 stanoi, że jeśli dniu przyjęcia niniejszej dyrektyy przepisy konstytucyjne Państ Członkoskich nie przeidują procedury odołaczej oła rozumieniu art. 6, mogą one yłączyć te organy lub instytucje (sądoe lub ustaodacze) z poyższej definicji. Wspomniany przepis nie pooduje ograniczenia możliości yłączenia przez państa członkoskie z zakresu zastosoania dyrektyy organó lub instytucji pełniących funkcje cto ustaodacze. Dotyczy on penych szczególnych sytuacji mających miejsce dniu ejścia życie dyrektyy danych Państach Członkoskich i nie stanoi on arunku Wydan u dla skorzystania przez państa członkoskie z praa polegającego na yłączeniu z zakresu pojęcia organó ładzy publicznej organó lub instytucji pełniących funkcje o charakterze sądoym lub ustaodaczym. W pełni należy się ięc zgodzić rozażanym zakresie ze zdaniem Trybunału. Pytanie piersze lit. c) dotyczy ustalenia czy art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4 należy interpretoać ten sposób, że z przyznanej tym przepisie państom członkoskim możliości nie traktoania jako organó ładzy publicznej organó lub instytucji pełniących funkcje o charakterze ustaodaczym, nie można skorzystać, jeżeli Copyr gh Naukoe Un e sy etu M ko aja

12 108 dany proces legislacyjny został zakończony. Trybunał uznał taką interpretację, że z przyznanej tym przepisie (art. 2 pkt 2 akapit drugi zdanie piersze dyrektyy 2003/4) państom członkoskim możliości nie traktoania jako organó ładzy publicznej organó lub instytucji pełniących funkcje o charakterze ustaodaczym, nie można skorzystać, jeżeli dany proces legislacyjny został zakończony. O ile udostępnienie informacji o środoisku toku procesu legislacyjnego arunkach przeidzianych art. 3 dyrektyy 2003/4 może mieć charakter akte utrudniający jego praidłoy przebieg, o tyle nie jest już tak co do zasady, kiedy proces ten już się zakończył. Zresztą dotyczące go dokumenty, a szczególności raporty parlamentarne, są zykle dostępne publicznie. ( ) przedłużenie enie odstępsta od ustanoionej art. 1 tej dyrektyy zasady ady aja prkopernika praa dostępu do informacji o środoisku poza zakończenie tego procesu nie ydaje się uzasadnione 3. W pytaniu drugim lit. a) i b) sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 4 ust. 2 akapit pierszy lit. a) dyrektyy 2003/4 należy interpretoać ten sposób, że arunek, zgodnie z którym poufność obrad musi przeidziana pranie, można uznać za spełniony ny yniku istnienia praie krajoym danego państa członkoskiego przepisu takiego jak przepis, którego dotyczy postępoanie przed sądem krajoym, który stanoi ogólnie, że poufność obrad organó ładzy publicznej jest poodem cto odmoy dostępu do informacji o środoisku, które znajdują się posiadaniu tych organó, czy też arunek ten ymaga przyjęcia szczególnych przepisó co do poufności ościwydan obrad. Przy tym ostatnim założeniu sąd odsyłający zrócił się do Trybunału rónież o yjaśnienie, czy ogólna za- sada praa, taka jak istniejąca praie niemieckim, na mocy której postępoania administracyjne organó ładzy publicznej nie są jane, odpoiada tym ymogom. Trybunał odpoiedział na tak zadane pytanie następujący sposób Artykuł 4 ust. 2 akapit pierszy lit. a) dyrektyy 2003/4 należy interpretoać ten sposób, że ustanoiony nim arunek, poufność obrad ła przeidziana pranie, można uznać za speł- Copyr gh Naukoe Un e sy etu M ko 3 Motyy orzeczenia.

13 109 niony, przypadku gdy praie krajoym danego państa członkoskiego istnieje przepis, który przeiduje sposób ogólny, że poufność obrad organó ładzy publicznej stanoi poód odmoy dostępu do informacji o środoisku, które znajdują się posiadaniu tych organó, o ile prao krajoe jasno określa pojęcie obrad, co poinien zeryfikoać sąd krajoy 4. Art. 4 ust. 2 akapit pierszy lit. a) dyrektyy 2003/4 stanoi, że Państa Członkoskie mogą zdecydoać o odmoie udostępnienia informacji o środoisku, jeśli ujanienie takich informacji negatynie płynie na: a) poufność działań organó ładzy publicznej, jeśli jest ona pranie przeidziana. Z tego przepisu ynika fakt, iż organy ładzy publicznej nie mogą określać jednostronnie okoliczności, których maja można się poołać na poufność na podstaie przytoczonego przepisu. Prao danego państa członkoskiego poinno ustalać o jakie działania organó ładzy publicznej chodzi i sama poufność tych działań rónież musi ć przeidziana. Czyli musi istnieć praie enętrznym przepis skazujący, że poufność obrad organó ładzy publicznej może stanoić poód odmoy dostępu do informacji o środoisku, które znajdują się posiadaniu tych organó. Rónież tym przypadku należy zgodzić się z odpoiedzią Trybunału na zadane pytanie. Podsumoując trzeba stanoczo podkreślić, że Unia Europejska przy podpisyaniu Konencji z Aarhus zoboiązała się zapenić, że informacje o środoisku, które znajdują się posiadaniu organó ładzy publicznej, będą co do zasa- dy dostępne. W ziązku z tym dyrektya 2003/4 ma na celu zapenienie zgodności praa Unii z Konencją z Aarhus. W ziązku z tym każda osoba fizyczna lub prana państa członkoskiego Unii co do zasady poinna mieć dostęp do informacji o środoisku, które znajdują się posiadaniu organó ładzy publicznej lub które są dla tych organó przeznaczone, bez konieczności ykazyania interesu przez tę osobę. Prao Copyr gh siadwydanicto Naukoe Un e sy etu M ko możkopernika aki 4 Moty 65 orzeczenia.

14 110 dostępu do informacji o środoisku i jego ochronie może ć zrealizoane o ile żądane informacje objęte są ymogami dotyczącymi publicznego dostępu. Warto zaznaczyć, że realizacji tego praa oprócz dyrektyy 2003/4 służą rónież rozporządzenie nr 166/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. spraie ustanoienia Europejskiego Rejestru Ualniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektyę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE 5 oraz rozporządzenie nr 1367/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 rześnia 2006 r. spraie zastosoania postanoień Konencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństa podejmoaniu decyzji oraz dostępie do spraiedliości spraach dotyczących środoiska do instytucji i organó Wspólnoty 6. Innym rodzajem regulacji zakresie informacji dotyczących środoiska jest dyrektya, która reguluje utorzenie ogólnodostępnego systemu informacji i przestrzennej, który ma spomagać działania instytucji UE oraz państ członkoskich mogące mieć bezpośredni pły na środoisko (dyrektya 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanaiająca infrastrukturę informacji przestrzennej e Wspólnocie Europejskiej INSPIRE ) 7. W Polsce informacje o środoisku podlegają udostępnianiu na zasadach określonych ustaą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środoisku i jego ochronie, udziale społeczeństa ochronie środoiska oraz o ocenach oddziałyania na środoisko 8. Artykuł 9 tej ustay stanoi, że udostępnieniu Wydanicto podlegają informacje dotyczące: 1) stanu elementó środoiska, takich jak: poietrze, oda, poierzchnia ziemi, kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, tym bagna, obszary nadmorskie i morskie, a także rośliny, zierzęta i grzy oraz inne Copyright aukoe Uniersyte u Miko siaja Koperni a 5 Dz. Urz. UE L 33 z , s Dz. Urz. UE L 264 z , s Dz. Urz. UE L 108 z , s Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, ze zm.; ustaa poołyana dalej jako ustaa ooś.

15 111 elementy różnorodności biologicznej, tym organizmy genetycznie zmodyfikoane, oraz zajemnych oddziałyań między tymi elementami; 2) emisji, tym odpadó promieniotórczych, a także zanieczyszczeń, które płyają lub mogą płynąć na elementy środoiska, o których moa pkt 1; 3) środkó, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prane dotyczące środoiska i gospodarki odnej, plany, programy oraz porozumienia spraie ochrony środoiska, a także działań płyających a lub mogących płynąć na elementy środoiska, o których moa pkt 1, oraz na emisje i zanieczyszczenia, zczen o których moa pkt 2, jak rónież środkó i działań, któ- Koperni re mają na celu ochronę tych elementó; entó 4) raportó na temat realizacji przepisó dotyczących ochrony środoiska; 5) analiz kosztó i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń ykorzystanych ramach środkó i działań, o których moa pkt 3; 6) stanu zdroia, bezpieczeństa i arunkó życia ludzi, oraz stanu obiektó kultury i obiektó budolanych zakresie, jakim oddziałują na nie lub mogą oddziałyać: stany elementó środoiska, o których moa pkt 1, lub przez elementy środoiska, o których moa pkt 1 emisje i zanieczyszczenia, o których moa pkt 2, oraz środki, o których moa pkt 3. Od informacji o środoisku należy odróżnić inne informa- cje publiczne posiadane przez urzędy nie stanoiące informacji o środoisku, które podlegają udostępnianiu na zasadach określonych ustaą z dnia 6 rześnia 2001 r. o dostępie do informacji publicznej 9. W omaianym orzeczeniu ministersto odmóiło udostępnienia informacji, bo edług posiadanej iedzy dane te Copyright Wydanicto Naukoe Uniersytetu Miko tóaja oruniu 9 Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198, ze zm.

16 112 objęte ły poufnością obrad organó ładzy publicznej. Argumentem przecinym do podniesionego przez ministersto ł ten skazujący, że ministersto nie mogło poołyać się na poufność obrad jako poód odmoy przekazania żądanych informacji bez szczegółoego przedstaienia poodó, dla których ich ujanienie miało mieć negatyne skutki dla tej poufności. Przed sądem krajoym jedna ze stron podnosiła, że ministersto nie może poołyać się na ochronę poufności ob- rad organó ładzy publicznej, gdyż prao Unii ymaga, a, ochrona ta ła przeidziana yraźnie szczególnym przepisem praa krajoego spoza zakresu ogólnych przepisó dotyczących informacji dziedzinie środoiska. Z kolei ministersto uażało tym zględzie, że jeżeli oboiązek taki faktycznie ynika z praa Unii, należało ustalić, czy zasada, zgodnie z którą postępoania administracyjne organó ładzy publicznej nie są jane, która jest przeidziana iana praie krajoym, umożliia jego poszanoanie. Stąd postały pytania skieroane do Trybunału. Warto zauażyć, że na gruncie praa polskiego jednym z yjątkó ynikających z przepisó ustay ooś (art. 17 pkt 2) jest możliość odmoy oy udostępnienia informacji o stanie i ochronie środoiska, jeżeli ymagało to dostarczenia dokumentó lub danych przeznaczonych do enętrznego komunikoania się. Ten przypadek jest najbardziej zbliżony do tego praie niemieckim, gdzie jak spomniano cześniej można odmóić udostępnienia informacji o środoisku, gdy dane te objęte są poufnością obrad organó ładzy publicznej. Według praa a polskiego dokumenty przeznaczone do enętrznego komunikoania co do zasady nie są przeznaczone do szerszego rozposzechniania. W ziązku z tym trakcie ustalania charakteru poszczególnych dokumentó lub danych najażniejsze są postanoienia instrukcji kancelaryjnych czy instrukcji obiegu dokumentó, które pozalają ustalić charakter danego dokumentu lub danych. Jednak trzeba pamiętać, że fakt ustalenia, iż konkretne dokumenty lub dane przeznaczone zostały do enętrznego komunikoania się, nie stanoi dostatecznej podstay do odmoy ich udostępnienia. Organ administracji Copyright Wydanicto aukoe Uniersyte u zaj Miko Koperni a

17 113 uznając, że dane dokumenty lub dane przeznaczone są do enętrznego komunikoania musi rónież skazać, dlaczego akurat te dane nie mogą zostać udostępnione, ponieaż ustaodaca tym przypadku przeiduje, że jest to fakultatyna przesłanka odmoy udostępnienia informacji o stanie i ochronie środoiska. Copyright Wydanicto Naukoe Uniersytetu Miko aja Kopernika