DWÓJNIKOWY OSCYLATOR KWADRATUROWY RZĘDU TRZECIEGO Z ZASTOSOWANIEM KONWEJERÓW PRĄDOWYCH CCII
|
|
- Piotr Karol Kosiński
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ELEKTRKA eszyt (8) Rok LVII Lesław TOPÓR-KAMIŃSKI; Aleksander KUMOR Instytut Metrologii, Elektroniki i Automatyki, Politechnika Śląska w liwicach DWÓJNIKOW OSLATOR KWADRATUROW RĘDU TREIEO ASTOSOWANIEM KONWEJERÓW PRĄDOWH II Streszczenie. Opisano dwójnikową metodę syntezy oscylatora przebiegów harmonicznych rzędu drugiego z zastosowaniem konduktancji ujemnej. Metodę tę zastosowano do syntezy oscylatora rzędu trzeciego zawierającego elementy L oraz pojemność rzędu drugiego jako zależną od częstotliwości konduktancję ujemną. Wyprowadzono opisujące go ogólne równanie charakterystyczne oraz na jego podstawie relacje opisujące pulsację oscylacji i pulsację graniczną. Przedstawiono realizacje teoretyczną oraz praktyczną tego oscylatora z zastosowaniem konwertera i inwertera impedancji zbudowanych na bazie konwejerów prądowych II. W charakterze konwejerów prądowych wykorzystano wzmacniacze operacyjne ze sprzężeniem prądowym FA. Dla tak zaprojektowanego oscylatora przeprowadzono symulacje komputerowe w programie SPIE jego wersji ze wzmacniaczami idealnymi oraz praktycznej z zastosowaniem ich makromodelu rezydującego w programie SPIE, dla wzmacniacza typu AD844 zawierającego konwejer prądowy. Jako wyniki symulacji zamieszczono przebiegi czasowe wytwarzanych w układzie oscylacji dla różnych warunków wzbudzenia badanego oscylatora rzędu trzeciego. Słowa kluczowe: oscylator kwadraturowy, konwejer prądowy, oscylator dwójnikowy, wzmacniacz ze sprzężeniem prądowym THIRD-ORDER ONE-PORT QUADRATURE OSILLATOR WITH URRENT ONVEORS II Summary. Synthesis of parallel resonance circuit L with negative conductance g as a second order one-port oscillator is presented. This method is used for synthesis of third order oscillator with L elements and frequency dependent negative conductance D. On the basis of characteristic equation the condition of oscillations and the oscillation frequency are obtained. More over theoretical and practical realization of third order oneport oscillator with tunable impedance inverter and converter is presented. For practical realization of current conveyors are used current feedback amplifiers build on AD844. PSPIE simulation results for various conditions of oscillation in ideal oscillator with conveyors and non-ideal oscillator, with type FA amplifiers build on AD844 are included. Keywords: quadrature oscillator, current conveyor, one-port oscillator, current feedback amplifier
2 64 L. Topór-Kamiński, A. Kumor. WPROWADENIE Oscylatory wytwarzające sygnał sinusoidalny mają szerokie zastosowanie w wielu układach elektronicznych używanych w telekomunikacji, przetwarzaniu sygnałów i aparaturze pomiarowo-kontrolnej. Oscylatory te powinny posiadać takie cechy, jak: prosta konstrukcja z minimalną ilością elementów aktywnych w postaci wzmacniaczy oraz biernych impedancji, najlepiej uziemionych. W wielu przypadkach potrzebna jest także możliwość niezależnej regulacji częstotliwości wytwarzanego sygnału i ustawiania warunków ich wzbudzenia. Wymaga się też, aby sygnały te cechowały się możliwie dobrą stabilnością amplitudy, a w szczególności częstotliwości. W ogólnym przypadku warunki te zależą od współczynników równania charakterystycznego opisującego układ autonomiczny, jakim jest oscylator. Powszechnie są stosowane układy rzędu drugiego [,, 3]. Podstawową strukturą realizacji oscylatora jest powszechnie znany układ w postaci połączonego w zamkniętą pętlę wzmacniacza elektronicznego i układu selektywnego. Istnieją zalgorytmizowane metody syntezy oscylatorów, prowadzące do uzyskania układów o większej liczbie pętli sprzężenia zwrotnego oraz większej liczbie elementów aktywnych w postaci różnorodnych wzmacniaczy elektronicznych. Przykładowe z nich opisywane w literaturze to takie, jak: metoda zmiennych stanu [4, 5, 6], metoda macierzy admitancyjnej [7], metoda sieci wielopojemnościowej [8, 9], metoda macierzy impedancyjnej [] oraz metoda oscylatorów dwójnikowych []. Polepszenie właściwości oscylatorów harmonicznych, takie jak np. stabilność częstotliwości wytwarzanych drgań, można uzyskać zwiększając rząd opisującego je równania charakterystycznego. W ostatnich kilku latach pojawiły się opracowania układów oscylatorów rzędu trzeciego [,, 3, 4, 5, 6, 7, 8, ] i wyższych [3], z zastosowaniem różnorodnych wielozaciskowych wzmacniaczy elektronicznych, pełniących w praktyce funkcje wzmacniaczy operacyjnych. W układach tych, ze względów analitycznych, zależności opisujące warunek wzbudzenia oscylacji oraz wartość pulsacji są wzajemnie silniej powiązane niż w układach rzędu drugiego. tego względu, na ogół, trudniej jest uzyskać możliwości układowe ich niezależnej regulacji. Wydaje się, że pomocne w tym względzie może być zastosowanie dwójnikowej metody syntezy oscylatorów. Umożliwia ona łatwiejszą interpretację fizykalną zachodzących w oscylatorze zjawisk i tym samym łatwiejszy dobór elementów układu pod kątem uzyskania określonych jego właściwości.. METODA DWÓJNIKOWA SNTE OSLATORÓW RĘDU TREIEO W dwójnikowej metodzie syntezy oscylatorów harmonicznych realizuje się je jako symulacje niestabilnych dwójników aktywnych. Klasycznym przykładem takiego układu jest
3 Dwójnikowy oscylator kwadraturowy 65 równoległy obwód rezonansowy L z dołączoną aktywną konduktancją ujemną -g (rys. ). Kompensuje ona straty energii rozpraszane w części dysypatywnej obwodu reprezentowanej przez konduktancję. Oscylator taki opisuje, jako układ autonomiczny, równanie charakterystyczne rzędu drugiego (), otrzymane przez zsumowanie admitancji poszczególnych gałęzi i przyrównanie ich do zera. Ma ono postać: s L sl( g ) () Dlatego dla gm = będzie on wytwarzał oscylacje o pulsacji ω określonej jedynie przez elementy reaktancyjne L układu: () L m L -g Rys.. Równoległy obwód rezonansowy L z konduktancją ujemną g jako oscylator dwójnikowy rzędu drugiego Fig.. Parallel resonance circuit L with negative conductance g as a second order one-port oscillator Do kompensacji strat energii rozpraszanej przez konduktancję można także zastosować pojemność rzędu drugiego, zwaną też konduktancją ujemną zależną od częstotliwości (FDN frequency dependent negative conductance) lub zwyczajowo w literaturze rezystancją ujemną zależną od częstotliwości (FDNR frequency dependent negative resistance), albo superpojemnością. Jest ona dwójnikiem aktywnym oznaczanym literą D i opisanym zależnością admitancyjną: D ( s) s D (3) lub D ( j) D (4) dla s=jω.
4 66 L. Topór-Kamiński, A. Kumor L D Rys.. Równoległy obwód rezonansowy L z konduktancją ujemną zależną od częstotliwości D jako oscylator dwójnikowy rzędu trzeciego Fig.. Parallel resonance circuit L with frequency dependent negative conductance D as a third order one-port oscillator Wtedy układ oscylatora dwójnikowego pokazany na rys. opisuje równanie charakterystyczne rzędu trzeciego o postaci: 3 s s s (5) D D LD W układzie tym wypadkowa wartość konduktancji, a szczególnie jej znak, zależy od pulsacji, gdyż jest opisana relacją: W ( j) D (6) Można z niej obliczyć pewną graniczną wartość pulsacji ω określoną relacją (7), dla której konduktancja wypadkowa W układu będzie równa zero, a układ będzie miał charakter czysto reaktancyjny określony przez elementy L. (7) D Dla wartości pulsacji ω mniejszych od tej granicznej ω wypadkowa konduktancja W jest dodatnia i układ wytwarza oscylacje tłumione. Natomiast dla wartości pulsacji większych od granicznej wypadkowa konduktancja W jest ujemna i układ wytwarza oscylacje narastające. W obu przypadkach oscylacje te mają pulsację określoną przez elementy L o wartości: (8) L Pulsacje oscylacji i graniczna otrzymuje się także formalnie bezpośrednio na podstawie równania charakterystycznego (5) przez podstawienie s=jω i rozwiązanie dwóch równań: dla części rzeczywistej i urojonej.
5 Dwójnikowy oscylator kwadraturowy 67 Aby spełniony był warunek oscylacji i w układzie wytwarzany były przebieg harmoniczny o stałej amplitudzie, musi być spełniony warunek równości pulsacji drgań i granicznej: (9) D czyli: L () W celu niezależnego strojenia warunku powstawania stabilnych oscylacji i wartości ich pulsacji należy do równania charakterystycznego (5) wprowadzić umożliwiające to pewne dodatkowe współczynniki α i β. Otrzymuje się wtedy równanie charakterystyczne o postaci: s 3 s s D D LD () Na jego podstawie pulsacja oscylacji oraz graniczna, po podstawieniu s=jω, mają wartości: () L (3) D Wtedy przez zmianę współczynnika α, aż do zrównania obu pulsacji, można uzyskać spełnienie warunku wzbudzenia oscylatora. Następnie przez zmianę wartości współczynnika β można, nie zmieniając warunków wzbudzenia, przestrajać obie pulsacje, a tym samym pulsację wytwarzanych oscylacji. 3. REALIAJA TEORETNA I PRAKTNA OSLATORA RĘDU TREIEO NA PODSTAWIE METOD DWÓJNIKOWEJ Aby zrealizować oscylator rzędu trzeciego na podstawie równania charakterystycznego () z przestrajanymi dwójnikami L, i D, można zastosować układy aktywne w postaci inwertera i konwertera impedancji o sterowanych współczynnikach inwersji i konwersji współczynnikami α i β z tego równania. Pokazano to blokowo na rys. 3b.
6 68 L. Topór-Kamiński, A. Kumor a) U β L/β αd b) U N(β) N K U U K(α) c) U β α N K Rys. 3. Realizacja teoretyczna oscylatora dwójnikowego rzędu trzeciego z przestrajanym inwertorem i konwerterem impedancji Fig. 3. Theoretical realization of third order one-port oscillator with tunable impedance inverter and converter akłada się, że admitancję wejściową N inwertera opisuje zależność: N N N N( ) (4) s L s Podobnie dla konwertera, jego impedancję wejściową K opisuje zależność: K K( s) s K s D (5) Na podstawie zależności (4) i (5) otrzymuje się równanie charakterystyczne oraz pulsacje oscylacji i graniczną o postaciach: s 3 s K N s K N K (6) N (7) N (8) K
7 Dwójnikowy oscylator kwadraturowy 69 Na rys. 4 jest pokazana praktyczna realizacja oscylatora rzędu trzeciego z inwertorem i konwerterem impedancji zbudowanych z zastosowaniem dodatnich i ujemnych konwejerów prądowych drugiej generacji (II) []. W układzie tym wartości współczynników N i K określają zależności: N (9) 34 3 Stąd symulowane wartości elementów L, i D: K () L () () 3 D (3) N K U II+ U II- II+ U II- 3 4 β /α 3 Rys. 4. Realizacja praktyczna oscylatora rzędu trzeciego z inwertorem i konwerterem impedancji z zastosowaniem konwejerów prądowych drugiej generacji (II) Fig. 4. Practical realization of third order one-port oscillator with impedance inverter and converter using second generation current conveyor Na ich podstawie kwadraty pulsacji oscylacji i granicznej w funkcji wartości elementów biernych układu opisują zależności: 34 (4)
8 7 L. Topór-Kamiński, A. Kumor (5) Aby pulsacje te były równe co do wartości, czyli był spełniony warunek wzbudzenia oscylacji o stałej amplitudzie, należy wartości współczynnika α dobrać według zależności: 3 (6) zęstotliwość wytwarzanych oscylacji można wtedy przestrajać wartością współczynnika β. W przedstawionym układzie występują 3 węzły, których wartości napięć mogą być sygnałami wyjściowymi oscylatora. Dwa z nich są powiązane zależnością: ) ( ) ( s U s s U (7) atem układ dla napięć wyjściowych U i U jest oscylatorem kwadraturowym o sygnałach harmonicznych przesuniętych fazowo względem siebie o kąt π/. Wyprowadzenie napięć wyjściowych U, U lub U jako sygnałów użytecznych z oscylatora bez zmiany jego parametrów wymaga zastosowania dodatkowych buforów napięciowych. Można w tym celu zastosować napięciowy transimpedancyjny wzmacniacz operacyjny (transimpedance operational amplifier), znany powszechnie jako wzmacniacz ze sprzężeniem prądowym (FOA current-feedback operational amplifier) lub w uproszczeniu FA (current-feedback amplifier). Jego konstrukcja wewnętrzna jest oparta na zastosowaniu wejściowego konwejera prądowego (II) i wtórnika napięciowego na wyjściu (F), połączonych w sposób pokazany na rys. 5. Struktura tego wzmacniacza posiada cztery zaciski: wejściowe, i wyjściowy W, równoważne zaciskom klasycznego napięciowego wzmacniacza operacyjnego oraz zacisk pośredni zwany też kompensacyjnym. Opisuje go równanie: W W I U I U U I U I. (8)
9 Dwójnikowy oscylator kwadraturowy 7 a) b) U U II+ U VF W U W U U FA W U W U Rys. 5. Wzmacniacz ze sprzężeniem prądowym: schemat zastępczy (a) i symbol (b) Fig. 5. urrent-feedback amplifier: equivalent circuit (a) and symbol (b) N FA W U FA W U= W FA3 U 3 β 4 K FA4 FA5 FA6 U W W W U= U U 3 /α Rys. 6. Realizacja praktyczna dwójnikowego oscylatora rzędu trzeciego z inwertorem i konwerterem impedancji z zastosowaniem wzmacniaczy operacyjnych ze sprzężeniem prądowym (FA) Fig. 6. Practical realization of third order one-port oscillator with impedance inverter and converter using current feedback amplifier. Istotną cechą różniącą wzmacniacz FA od klasycznego WO jest mała impedancja wejściowa zacisku oraz duża impedancja wewnętrzna zacisku, z możliwością dołączenia dodatkowej impedancji zewnętrznej. Impedancja, pełniącą rolę transimpedancji wewnętrznej, jest równoległym połączeniem pasożytniczych rezystancji R (konduktancji
10 7 L. Topór-Kamiński, A. Kumor = /R ) i pojemności wyjściowych i wejściowych zacisków obu bloków składowych, czyli: s (9) W przypadku gdy dołączone do zacisku elementy zewnętrzne P i RP spełniają zależności: P >> i RP << R, impedancja może być pominięta, a wzmacniacz traktowany jako idealny. Na rys. 6 pokazana jest realizacja praktyczna oscylatora rzędu trzeciego z inwertorrem i konwerterem impedancji zbudowanymi z zastosowaniem wzmacniaczy operacyjnych ze sprzężeniem prądowym (FA). awarte w nich wtórniki napięciowe o wyjściu W pozwalają wyprowadzić napięcia U, U lub U jako sygnały wyjściowe oscylatora. Dodatkowe wzmacniacze FA3 i FA6 są wykorzystane do realizacji wraz ze wzmacniaczami FA i FA5, ujemnych konwejerów prądowych II-. 4. SMULAJA KOMPUTEROWA W celu zbadania poprawności zaproponowanej koncepcji oscylatora rzędu trzeciego przeprowadzono symulacje komputerowe w programie SPIE jego dwóch wersji: konwejerowej i ze wzmacniaczami FA. W pierwszej z konwejerami użyto ich idealnego modelu ze źródłami sterowanymi o wzmocnieniu jednostkowym bez elementów pasożytniczych, pokazany na rys. 7. W wersji ze wzmacniaczami typu FA zastosowano ich makromodel rezydujący w programie SPIE, dla wzmacniacza typu AD844 z dostępnym zaciskiem zawartego w nim konwejera. a) b) U I II± I I U VF II± ± I U Rys. 7. Konwejer prądowy drugiej generacji: symbol (a) i schemat zastępczy (b) Fig. 7. Second generation current conveyor: symbol (a) and equivalent circuit (b) Aby otrzymać częstotliwość oscylacji f=mhz, w obu przypadkach przyjęto następujące wartości elementów k o k:
11 Dwójnikowy oscylator kwadraturowy pf (3) ms (3) Wtedy dla współczynnika α= uzyskuje się równość pulsacji ω i ω, czyli: 6 r 6,8 (3) s atem, układ spełnia warunki wzbudzenia i można pominąć przestrajanie pulsacji ω za pomocą parametru α. Natomiast w celu uzyskania liniowego przestrajania pulsacji ω należy dodatkowo przestrajać nim konduktancję 4, tak jak to pokazano na rys. 8. N K U II+ U II- II+ U II- β β Rys. 8. Realizacja praktyczna dwójnikowego oscylatora rzędu trzeciego o liniowo przestrajanej częstotliwości oscylacji parametrem β Fig. 8. Practical realization of third order one-port oscillator with linear tunable oscillation frequency Na rys. 9 są przedstawione uzyskane symulacyjnie przebiegi czasowe oscylacji dla różnych warunków wzbudzenia, czyli α=,8; i,, oraz β=, w idealnym układzie oscylatora konwejerami, a na rys. w tym samym układzie, ale dla α= i różnych wartości parametru β. Podobnie na rys. i są pokazane wyniki symulacji w tych samych warunkach dla układu ze wzmacniaczami FA.
12 74 L. Topór-Kamiński, A. Kumor 5V V -5V s us us 3us 4us 5us 6us 7us 8us 9us us V(AIN:IN) Time Rys. 9. Przebiegi czasowe oscylacji dla różnych warunków zbudzenia (α=,8; i,, oraz β=), w idealnym układzie oscylatora z konwejerami Fig. 9. Waveform oscillation for various conditions of oscillation (α=,8; i,, and β=), in ideal oscillator with conveyors 4.V V -4.V s us 4us 6us 8us us V(AIN:IN) Time Rys.. Przebiegi czasowe oscylacji dla α= oraz β=, w idealnym układzie oscylatora z konwejerami Fig.. Waveform oscillation for α= and β=, in ideal oscillator with conveyors
13 Dwójnikowy oscylator kwadraturowy 75 6.mV 4.mV.mV V -.mv -4.mV s us us 3us 4us 5us 6us 7us 8us 9us us V(U3:) Time Rys.. Przebiegi czasowe oscylacji dla różnych warunków wzbudzenia α=,8; i, oraz β=, w idealnym układzie oscylatora ze wzmacniaczami typu FA Fig.. Waveform oscillation for various conditions of oscillation (α=,8; i,, and β=), in ideal oscillator with type FA amplifiers 5.mV V -5.mV s us us 3us 4us 5us 6us 7us 8us 9us us V(U3:) Time Rys.. Przebiegi czasowe oscylacji dla α= oraz β=, w idealnym układzie oscylatora ze wzmacniaczami typu FA Fig.. Waveform oscillation for α= and β=, in ideal oscillator with type FA amplifiers Różnice w kształcie przebiegów otrzymane z obu symulacji wynikają z uwzględnienia w drugim przypadku elementów pasożytniczych, występujących w zastosowanym modelu rzeczywistego wzmacniacza FA.
14 76 L. Topór-Kamiński, A. Kumor 5. WNIOSKI KOŃOWE W dwójnikowej metodzie syntezy oscylatorów harmonicznych przez zastosowanie pojemności rzędu drugiego, zwanej też konduktancją ujemną zależną od częstotliwości (FDN frequency dependent negative conductance), uzyskano oscylator rzędu trzeciego. astosowanie układów aktywnych w postaci inwertera i konwertera impedancji o sterowanych współczynnikach pozwoliło zrealizować oscylator rzędu trzeciego o łatwo przestrajanym warunku wzbudzenia i pulsacji wytwarzanych oscylacji. BIBLIORAFIA. Maheshwari S, Khan I.A.: urrent controlled third order quadrature oscillator. IEE Proc.- ircuits Devices Syst. 5, Dec., Vol. 5, No. 6.. Tsukatani T., Sumi., Fukui.: Electronically controlled current-mode oscillators (thirdorder) using MO-OTAs and grounded capacitors. Frequenz. Journal of RF/Microwave Engineering, Photonics and ommunications. De ruyter 6, Vol. 6, No Minhaj N.: MOII-Based function generator (third-order) with grounded passive components. II National Systems onference, Aligarh Muslim University, India Lamanwisut S., Siripruchyanum M.: High output-impedance current-mode third-order quadrature oscillator based on TAs. Thonburi University, Bangkok, Thailand. TENON Horng J-W.: urrent-mode third-order quadrature oscillator using DTAs. Hindawi Publishing orporation. Active and Passive Electronic omponents Vol Maheshwari S.: urrent-mode third-order quadrature oscillator. IET ircuits Devices Syst., Vol Horng J-W., Lee H., Wu J-.: Electronically tunable third-order quadrature oscillator using DTAs. Radioengineering Jun. Vol. 9. No.. 8. Das B. P., Watson N., Liu.H.: Bipolar OTA based voltage controlled sinusoidal oscillator (third-order). Proceedings of the International onference on ircuits, Systems, Signals.. 9. Topór-Kamiński L.: Wielozaciskowe wzmacniacze operacyjne w układach oscylacyjnych. Wydawnictwo Pomiary Automatyka Kontrola. Warszawa 8.. Topór-Kamiński L.: Wzmacniacze elektroniczne w układach aktywnych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. liwice.. Buonomo A., Schiavo A.L.: eneral nonlinear analysis of second-order oscillators. Electronics Lettersę 993 April, Vol. 36, No. 5, p
15 Dwójnikowy oscylator kwadraturowy 77. Tao., Fidler J.K.: eneration of second-order single-ota R oscillators. IEE Proc. ircuits Devices Syst. August 998, vol. 45, p Tao., Fidler J.K.: Electronically tunable dual-ota second-order sinusoidal oscillators/filters with non-interacting controls: a systematic synthesis approach. IEEE Trans. on AAS, Feb., Part. Vol. 47, No., p unes E.O., Toker A.: On the realization of oscillators using state equations. Internatioal Journal of Electronics and ommunications, Vol. 56, No. 5, p upta S.S., Senani R.: State variable synthesis of single resistance controlled grounded capacitor oscillators using only two FOAs. IEE Pros.-DS 998, Apr.Vol. 45. No., p upta S.S., Senani R.: State variable synthesis of single-resistance-controlled grounded capacitor oscillators using only two FOAs: additional new realisations. IEE Proc.- DS 998, Vol. 45. No. 6, p Senani R., Kumar B. A.: Systematic generation of OTA- sinusoidal oscillators. Electronics Letters 99, Aug., Vol. 6, No. 8, p Linares-Barranco B., Rodriguez-Vazquez A., Sanchez-Sinencio E., Huertas J.: MOS OTA- high-frequency sinusoidal oscillators. IEEE Journal of Solid-State ircuits 99, Vol. 6, No., p Linares-Barranco B., Rodriguez-Vazquez A., Sanchez-Sinencio E., Huertas J.: eneration, design and tuning of OTA- high-frequency sinusoidal oscillators. IEE Proc.- 99, Vol. 39, No. 5, p Topór-Kamiński L.: Synteza oscylatorów harmonicznych na bazie równań impedancyjnych. Miesięcznik Naukowo-Techniczny Pomiary Automatyka Kontrola 8, Vol. 54, Nr, luty 8, s Nandi R.: Precise insensitive tunable R-oscillator realization using current conveyors. IEE Proseedings 986, June, Vol. 33, Pt.., No.3, p Topór-Kamiński L., Kumor A.: Sinusoidalny generator wielofazowy z zastosowaniem różnicowo-różnicowych wzmacniaczy operacyjnych. konferencja Naukowo- Techniczna astosowania Komputerów w Elektrotechnice, Poznań 5, s Topór-Kamiński L., Kumor A.: Symulacja komputerowa oscylatora o równaniu rzędu piątego. III konferencja Naukowo-Techniczna astosowania Komputerów w Elektrotechnice, Poznań 8, s Wpłynęło do Redakcji dnia czerwca r. Recenzent: Prof. dr hab. inż. Kazimierz Mikołajuk
16 78 L. Topór-Kamiński, A. Kumor Abstract One-port synthesis method of second order oscillator as a parallel resonance circuit L with negative conductance g (fig. ), described by third order characteristic equation (), is presented. Frequency dependent negative conductance FDN, described by relations (3) and (4), for compensation of energy losses at conductance is applied. One-port oscillator (fig. ) described by third-order characteristic equation (5) is obtained. If the angular frequency limit is ω (7), the circuit will have pure reactance character determined by the L elements, and will generate oscillations with angular frequency ω (8). For independent control of oscillation condition and angular frequency value to characteristic equation (5) α and β coefficients are implemented (). Tunable active elements of impedance inverter and converter are used to receive realization of third order one-port oscillator with tunable L, and D (fig. 3). Practical realization of third order one-port oscillator with impedance inverter and converter using second generation current conveyor is showed in figure 4. This structure (fig. 4) is described by characteristic equation (6) and angular frequency (7) (8). On the basis of equation (7) circuit can be called a quadrature oscillator where U and U are outputs signals. Practical realization of third order one-port oscillator with impedance inverter and converter using current feedback amplifier is showed in figure 6. ontained inside current feedback amplifiers voltage followers allows to put out U, U or U as the oscillator signal output. Additional amplifiers FA3 and FA6 in combination with amplifiers FA and FA5 creates negative current conveyors II-. To verify the proposed third-order oscillator, simulations in SPIE are performed in two versions: circuit with the perfect conveyors and with FA amplifiers. Results of simulations for different oscillation conditions are presented in fig. 9,,,.
KWADRATUROWY OSCYLATOR HARMONICZNY RZĘDU TRZECIEGO STABILIZOWANY ELEMENTEM NIELINIOWYM
ELEKTRYKA 5 Zeszyt () Rok LXI Lesław TOPÓRKAMIŃSKI, Aleksander KUMOR, Janusz GUZIK, Adam PILŚNIAK, Piotr HOLAJN Politechnika Śląska w Gliwicach KWADRATUROWY OSCYLATOR HARMONICZNY RZĘDU TRZECIEGO STABILIZOWANY
ELEKTRONIKA W EKSPERYMENCIE FIZYCZNYM
ELEKTRONIKA W EKSPERYMENCIE FIZYCZNYM D. B. Tefelski Zakład VI Badań Wysokociśnieniowych Wydział Fizyki Politechnika Warszawska, Koszykowa 75, 00-662 Warszawa, PL 28 lutego 2011 Stany nieustalone, stabilność
Ćwiczenie nr 8. Podstawowe czwórniki aktywne i ich zastosowanie cz. 1
Ćwiczenie nr Podstawowe czwórniki aktywne i ich zastosowanie cz.. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobem realizacji czwórników aktywnych opartym na wzmacniaczu operacyjnym µa, ich
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej
Wzmacniacze operacyjne
Wzmacniacze operacyjne Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie podstawowych układów pracy wzmacniaczy operacyjnych. Wymagania Wstęp 1. Zasada działania wzmacniacza operacyjnego. 2. Ujemne sprzężenie
Wzmacniacz jako generator. Warunki generacji
Generatory napięcia sinusoidalnego Drgania sinusoidalne można uzyskać Poprzez utworzenie wzmacniacza, który dla jednej częstotliwości miałby wzmocnienie równe nieskończoności. Poprzez odtłumienie rzeczywistego
u (0) = 0 i(0) = 0 Obwód RLC Odpowiadający mu schemat operatorowy E s 1 sc t = 0 i(t) w u R (t) E u C (t) C
Obwód RLC t = 0 i(t) R L w u R (t) u L (t) E u C (t) C Odpowiadający mu schemat operatorowy R I Dla zerowych warunków początkowych na cewce i kondensatorze 1 sc sl u (0) = 0 C E s i(0) = 0 Prąd I w obwodzie
WSTĘP DO ELEKTRONIKI
WSTĘP DO ELEKTRONIKI Część VI Sprzężenie zwrotne Wzmacniacz operacyjny Wzmacniacz operacyjny w układach z ujemnym i dodatnim sprzężeniem zwrotnym Janusz Brzychczyk IF UJ Sprzężenie zwrotne Sprzężeniem
Podstawy Elektroniki dla Teleinformatyki. Generator relaksacyjny
AGH Katedra Elektroniki Podstawy Elektroniki dla Teleinformatyki 2014 r. Generator relaksacyjny Ćwiczenie 6 1. Wstęp Celem ćwiczenia jest zapoznanie się, poprzez badania symulacyjne, z działaniem generatorów
DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION
ELEKTRYKA 0 Zeszyt (9) Rok LX Andrzej KUKIEŁKA Politechnika Śląska w Gliwicach DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION
Ćwiczenie 3 BADANIE OBWODÓW PRĄDU SINUSOIDALNEGO Z ELEMENTAMI RLC
Ćwiczenie 3 3.1. Cel ćwiczenia BADANE OBWODÓW PRĄD SNSODANEGO Z EEMENTAM RC Zapoznanie się z własnościami prostych obwodów prądu sinusoidalnego utworzonych z elementów RC. Poznanie zasad rysowania wykresów
PODSTAWY ELEKTRONIKI I TECHNIKI CYFROWEJ
z 0 0-0-5 :56 PODSTAWY ELEKTONIKI I TECHNIKI CYFOWEJ opracowanie zagadnieo dwiczenie Badanie wzmacniaczy operacyjnych POLITECHNIKA KAKOWSKA Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Kierunek informatyka
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, WYDZIAŁ PPT I-21 LABORATORIUM Z PODSTAW ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI 2
Cel ćwiczenia: Praktyczne poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy operacyjnych oraz ich możliwości i ograniczeń. Wyznaczenie charakterystyki amplitudowo-częstotliwościowej wzmacniacza operacyjnego.
Ćw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I)
Ćw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie parametrów typowego wzmacniacza operacyjnego. Ćwiczenie ma pokazać w jakich warunkach
Podstawy Elektroniki dla Informatyki. Generator relaksacyjny
AGH Katedra Elektroniki Podstawy Elektroniki dla Informatyki 2015 r. Generator relaksacyjny Ćwiczenie 5 1. Wstęp Celem ćwiczenia jest zapoznanie się, poprzez badania symulacyjne, z działaniem generatorów
Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki
Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Na podstawie instrukcji Wtórniki Napięcia,, Laboratorium układów Elektronicznych Opis badanych układów Spis Treści 1. CEL ĆWICZENIA... 2 2.
WZMACNIACZ OPERACYJNY
1. OPIS WKŁADKI DA 01A WZMACNIACZ OPERACYJNY Wkładka DA01A zawiera wzmacniacz operacyjny A 71 oraz zestaw zacisków, które umożliwiają dołączenie elementów zewnętrznych: rezystorów, kondensatorów i zwór.
ĆWICZENIE 2 Wzmacniacz operacyjny z ujemnym sprzężeniem zwrotnym.
ĆWICZENIE 2 Wzmacniacz operacyjny z ujemnym sprzężeniem zwrotnym. Wykonanie ćwiczenia 1. Zapoznać się ze schematem ideowym układu ze wzmacniaczem operacyjnym. 2. Zmontować wzmacniacz odwracający fazę o
W celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,
Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.
Ćwiczenie 2a. Pomiar napięcia z izolacją galwaniczną Doświadczalne badania charakterystyk układów pomiarowych CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE
Politechnika Łódzka Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych 90-924 Łódź, ul. Wólczańska 221/223, bud. B18 tel. 42 631 26 28 faks 42 636 03 27 e-mail secretary@dmcs.p.lodz.pl http://www.dmcs.p.lodz.pl
POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C
ĆWICZENIE 4EMC POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C Cel ćwiczenia Pomiar parametrów elementów R, L i C stosowanych w urządzeniach elektronicznych w obwodach prądu zmiennego.
Generatory drgań sinusoidalnych LC
Generatory drgań sinusoidalnych LC Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Generatory drgań sinusoidalnych
Wzmacniacz operacyjny
ELEKTRONIKA CYFROWA SPRAWOZDANIE NR 3 Wzmacniacz operacyjny Grupa 6 Aleksandra Gierut CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniaczy operacyjnych do przetwarzania
Zastosowania liniowe wzmacniaczy operacyjnych
UKŁADY ELEKTRONICZNE Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Zastosowania liniowe wzmacniaczy operacyjnych Laboratorium Układów Elektronicznych Poznań 2008 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest
Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający
Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości wzmacniaczy operacyjnych i ich podstawowych
Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera.
ĆWICZENIE 5 Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera. I. Cel ćwiczenia Badanie właściwości dynamicznych wzmacniaczy tranzystorowych pracujących w układzie
Wzmacniacze różnicowe
Wzmacniacze różnicowe 1. Cel ćwiczenia : Zapoznanie się z podstawowymi układami wzmacniaczy różnicowych zbudowanych z wykorzystaniem wzmacniaczy operacyjnych. 2. Wprowadzenie Wzmacniacze różnicowe są naj
WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC
WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC 1. WSTĘP Tematem ćwiczenia są podstawowe właściwości jednostopniowego wzmacniacza pasmowego z tranzystorem bipolarnym. Zadaniem ćwiczących jest dokonanie pomiaru częstotliwości
Własności i charakterystyki czwórników
Własności i charakterystyki czwórników nstytut Fizyki kademia Pomorska w Słupsku Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie własności i charakterystyk czwórników. Zagadnienia teoretyczne. Pojęcia podstawowe
ELEMENTY ELEKTRONICZNE
KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE UKŁADY RC REV. 1.2 1. CEL ĆWICZENIA - praktyczna weryfikacja teoretycznych własności układów RC przy pobudzeniu przebiegami sinusoidalnymi,
ANALIZA PORÓWNAWCZA METOD POMIARU IMPEDANCJI PĘTLI ZWARCIOWEJ PRZY ZASTOSOWANIU PRZETWORNIKÓW ANALOGOWYCH
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 54 Politechniki Wrocławskiej Nr 54 Studia i Materiały Nr 23 2003 Andrzej STAFINIAK * metody pomiarowe,impedancje pętli zwarciowej impedancja
Regulacja adaptacyjna w anemometrze stałotemperaturowym
3 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 8, nr 1-4, (2006), s. 3-7 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Regulacja adaptacyjna w anemometrze stałotemperaturowym PAWEŁ LIGĘZA Instytut Mechaniki Górotworu
LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH. Ćwiczenie nr 2. Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy
LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH Ćwiczenie nr 2 Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy Wykonując pomiary PRZESTRZEGAJ przepisów BHP związanych z obsługą urządzeń
Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający
Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości wzmacniaczy operacyjnych i ich podstawowych
Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził:
W O J S K O W A A K A D E M I A T E C H N I C Z N A WYDZIAŁ ELEKTRONIKI Drukować dwustronnie T E C H N I K A O B L I C Z E N I O W A I S Y M U L A C Y J N A Grupa...+++... Nazwisko i imię: 1. 2. 3. Ocena
Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie
Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie.wzmacniacz operacyjny schemat. Charakterystyka wzmacniacza operacyjnego 3. Podstawowe właściwości wzmacniacza operacyjnego bardzo dużym wzmocnieniem napięciowym
1. Wstęp teoretyczny.
1. Wstęp teoretyczny. W naszym ćwiczeniu mieliśmy za zadanie zbadać pracę uładu generatora opartego na elementach biernych R i C. W generatorach ze sprzęŝeniem zwrotnym jest przewidziany obwód, dzięki
Politechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA EKS1A300024 ZASTOSOWANIE WZMACNIACZY OPERACYJNYCH W UKŁADACH
Ogólny schemat blokowy układu ze sprzężeniem zwrotnym
1. Definicja sprzężenia zwrotnego Sprzężenie zwrotne w układach elektronicznych polega na doprowadzeniu części sygnału wyjściowego z powrotem do wejścia. Częśd sygnału wyjściowego, zwana sygnałem zwrotnym,
Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC. na tranzystorach bipolarnych
Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC na tranzystorach bipolarnych Wzmacniacz jest to urządzenie elektroniczne, którego zadaniem jest : proporcjonalne zwiększenie amplitudy wszystkich składowych widma sygnału
WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Tematem ćwiczenia są zastosowania wzmacniaczy operacyjnych w układach przetwarzania sygnałów analogowych. Ćwiczenie składa się z dwóch części:
PL B1. INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Kraków, PL BUP 21/08. PAWEŁ LIGĘZA, Kraków, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209493 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 382135 (51) Int.Cl. G01F 1/698 (2006.01) G01P 5/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Analiza właściwości filtrów dolnoprzepustowych
Ćwiczenie Analiza właściwości filtrów dolnoprzepustowych Program ćwiczenia. Zapoznanie się z przykładową strukturą filtra dolnoprzepustowego (DP) rzędu i jego parametrami.. Analiza widma sygnału prostokątnego.
Ćwiczenie 3 Wzmacniacze operacyjne
Ćwiczenie 3 Wzmacniacze operacyjne Zadanie 3.1 Obwody ze wzmacniaczami operacyjnymi Opisać za pomocą instrukcji programu Spice obwody pokazane na rysunku 3.1.1. Dodatkowo należy także wykonać opis układu
Ćwiczenie - 4. Podstawowe układy pracy tranzystorów
LABORATORIM ELEKTRONIKI Spis treści Ćwiczenie - 4 Podstawowe układy pracy tranzystorów 1 Cel ćwiczenia 1 2 Podstawy teoretyczne 2 2.1 Podstawowe układy pracy tranzystora........................ 2 2.2 Wzmacniacz
Podstawy Elektroniki dla Informatyki. Wzmacniacze operacyjne
AGH Katedra Elektroniki Podstawy Elektroniki dla Informatyki 2014 r. Wzmacniacze operacyjne Ćwiczenie 4 1 1. Wstęp. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z działaniem i wybranymi zastosowaniami wzmacniaczy
Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania
Sposoby modelowania układów dynamicznych Co to jest model dynamiczny? PAScz4 Modelowanie, analiza i synteza układów automatyki samochodowej równania różniczkowe, różnicowe, równania równowagi sił, momentów,
Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy
. el ćwiczenia. Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy elem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości filtrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów filtru.. Budowa
Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych
Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych własności członów liniowych
Tranzystory bipolarne elementarne układy pracy i polaryzacji
Tranzystory bipolarne elementarne układy pracy i polaryzacji Ryszard J. Barczyński, 2010 2014 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego
Ćwiczenie nr 05 1 Oscylatory RF Podstawy teoretyczne Aβ(s) 1 Generator w układzie Colpittsa gmr Aβ(S) =1 gmrc1/c2=1 lub gmr=c2/c1 gmr C2/C1
Ćwiczenie nr 05 Oscylatory RF Cel ćwiczenia: Zrozumienie zasady działania i charakterystyka oscylatorów RF. Projektowanie i zastosowanie oscylatorów w obwodach. Czytanie schematów elektronicznych, przestrzeganie
Liniowe układy scalone w technice cyfrowej
Liniowe układy scalone w technice cyfrowej Dr inż. Adam Klimowicz konsultacje: wtorek, 9:15 12:00 czwartek, 9:15 10:00 pok. 132 aklim@wi.pb.edu.pl Literatura Łakomy M. Zabrodzki J. : Liniowe układy scalone
BADANIE ELEMENTÓW RLC
KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE BADANIE ELEMENTÓW RLC REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENIA - zapoznanie się z systemem laboratoryjnym NI ELVIS II, - zapoznanie się z podstawowymi
SYMULACJA ZAKŁÓCEŃ W UKŁADACH AUTOMATYKI UTWORZONYCH ZA POMOCĄ OBWODÓW ELEKTRYCZNYCH W PROGRAMACH MATHCAD I PSPICE
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 76 Electrical Engineering 2013 Piotr FRĄCZAK* SYMULACJA ZAKŁÓCEŃ W UKŁADACH AUTOMATYKI UTWORZONYCH ZA POMOCĄ OBWODÓW ELEKTRYCZNYCH W PROGRAMACH MATHCAD
Wzmacniacze, wzmacniacze operacyjne
Wzmacniacze, wzmacniacze operacyjne Schemat ideowy wzmacniacza Współczynniki wzmocnienia: - napięciowy - k u =U wy /U we - prądowy - k i = I wy /I we - mocy - k p = P wy /P we >1 Wzmacniacz w układzie
PL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 07/10. ZDZISŁAW NAWROCKI, Wrocław, PL DANIEL DUSZA, Inowrocław, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 213448 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 386136 (51) Int.Cl. H03H 11/16 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 23.09.2008
PRACA RÓWNOLEGŁA PRĄDNIC SYNCHRONICZNYCH WZBUDZANYCH MAGNESAMI TRWAŁYMI
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 66 Politechniki Wrocławskiej Nr 66 Studia i Materiały Nr 32 2012 Zdzisław KRZEMIEŃ* prądnice synchroniczne, magnesy trwałe PRACA RÓWNOLEGŁA
Analiza ustalonego punktu pracy dla układu zamkniętego
Analiza ustalonego punktu pracy dla układu zamkniętego W tym przypadku oznacza stałą odchyłkę od ustalonego punktu pracy element SUM element DIFF napięcie odniesienia V ref napięcie uchybu V e V ref HV
PRACOWNIA ELEKTRONIKI
PRACOWNIA ELEKTRONIKI Ćwiczenie nr 4 Temat ćwiczenia: Badanie wzmacniacza UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY INSTYTUT TECHNIKI 1. 2. 3. Imię i Nazwisko 1 szerokopasmowego RC 4. Data wykonania
Filtry aktywne filtr środkowoprzepustowy
Filtry aktywne iltr środkowoprzepustowy. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości iltrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów iltru.. Budowa
WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Radioelektroniki Zakład Radiokomunikacji WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE Semestr III LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH Ćwiczenie Temat: Badanie wzmacniacza operacyjnego
Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude
Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Część 1 Podstawowe prawa obwodów elektrycznych Prąd elektryczny definicja fizyczna Prąd elektryczny powstaje jako uporządkowany ruch
Liniowe układy scalone w technice cyfrowej
Liniowe układy scalone w technice cyfrowej Wykład 6 Zastosowania wzmacniaczy operacyjnych: konwertery prąd-napięcie i napięcie-prąd, źródła prądowe i napięciowe, przesuwnik fazowy Konwerter prąd-napięcie
Wartość średnia półokresowa prądu sinusoidalnego I śr : Analogicznie określa się wartość skuteczną i średnią napięcia sinusoidalnego:
Ćwiczenie 27 Temat: Prąd przemienny jednofazowy Cel ćwiczenia: Rozróżnić parametry charakteryzujące przebieg prądu przemiennego, oszacować oraz obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu
Wpływ nieliniowości elementów układu pomiarowego na błąd pomiaru impedancji
Wpływ nieliniowości elementów układu pomiarowego na błąd pomiaru impedancji Wiesław Miczulski* W artykule przedstawiono wyniki badań ilustrujące wpływ nieliniowości elementów układu porównania napięć na
Metoda pomiaru błędu detektora fazoczułego z pierścieniem diodowym
Bi u l e t y n WAT Vo l. LXI, Nr 3, 2012 Metoda pomiaru błędu detektora fazoczułego z pierścieniem diodowym Bronisław Stec, Czesław Rećko Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Elektroniki, Instytut Radioelektroniki,
REZONANS W RÓWNOLEGŁYM OBWODZIE REAKTANCYJNYM UŁAMKOWEGO RZĘDU
EEKTYKA 03 Zeszyt -3 (6-7) ok IX Janusz WAZAK, Agnieszka JAKUBOWSKA Politechnika Śląska w Gliwicach EZONANS W ÓWNOEGŁYM OBWODZIE EAKTANYJNYM UŁAMKOWEGO ZĘDU Streszczenie. Artykuł dotyczy analizy zjawiska
DYNAMIC STIFFNESS COMPENSATION IN VIBRATION CONTROL SYSTEMS WITH MR DAMPERS
MARCIN MAŚLANKA, JACEK SNAMINA KOMPENSACJA SZTYWNOŚCI DYNAMICZNEJ W UKŁADACH REDUKCJI DRGAŃ Z TŁUMIKAMI MR DYNAMIC STIFFNESS COMPENSATION IN VIBRATION CONTROL SYSTEMS WITH MR DAMPERS S t r e s z c z e
Tranzystory bipolarne. Małosygnałowe parametry tranzystorów.
ĆWICZENIE 3 Tranzystory bipolarne. Małosygnałowe parametry tranzystorów. I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie małosygnałowych parametrów tranzystorów bipolarnych na podstawie ich charakterystyk
Laboratorium z Układów Elektronicznych Analogowych
Laboratorium z Układów Elektronicznych Analogowych Wpływ ujemnego sprzężenia zwrotnego (USZ) na pracę wzmacniacza operacyjnego WYMAGANIA: 1. Klasyfikacja sprzężeń zwrotnych. 2. Wpływ sprzężenia zwrotnego
Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Pile Studia Stacjonarne i niestacjonarne PODSTAWY ELEKTRONIKI rok akademicki 2008/2009
Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Pile Studia Stacjonarne i niestacjonarne PODSTAWY ELEKTRONIKI rok akademicki 008/009 St. Stacjonarne: Semestr III - 45 h wykłady, 5h ćwicz. audytor., 5h ćwicz. lab. St.
Generatory. Podział generatorów
Generatory Generatory są układami i urządzeniami elektronicznymi, które kosztem energii zasilania wytwarzają okresowe przebiegi elektryczne lub impulsy elektryczne Podział generatorów Generatory można
Zaprojektowanie i zbadanie dyskryminatora amplitudy impulsów i generatora impulsów prostokątnych (inaczej multiwibrator astabilny).
WFiIS LABOATOIM Z ELEKTONIKI Imię i nazwisko:.. TEMAT: OK GPA ZESPÓŁ N ĆWICZENIA Data wykonania: Data oddania: Zwrot do poprawy: Data oddania: Data zliczenia: OCENA CEL ĆWICZENIA Zaprojektowanie i zbadanie
1 Układy wzmacniaczy operacyjnych
1 Układy wzmacniaczy operacyjnych Wzmacniacz operacyjny jest elementarnym układem przetwarzającym sygnały analogowe. Stanowi blok funkcjonalny powszechnie stosowany w układach wstępnego przetwarzania i
WZMACNIACZ ODWRACAJĄCY.
Ćwiczenie 19 Temat: Wzmacniacz odwracający i nieodwracający. Cel ćwiczenia Poznanie zasady działania wzmacniacza odwracającego. Pomiar przebiegów wejściowego wyjściowego oraz wzmocnienia napięciowego wzmacniacza
rezonansu rezonansem napięć rezonansem szeregowym rezonansem prądów rezonansem równoległym
Lekcja szósta poświęcona będzie analizie zjawisk rezonansowych w obwodzie RLC. Zjawiskiem rezonansu nazywamy taki stan obwodu RLC przy którym prąd i napięcie są ze sobą w fazie. W stanie rezonansu przesunięcie
Wzmacniacze operacyjne
Wzmacniacze operacyjne Wrocław 2015 Wprowadzenie jest wzmacniaczem prądu stałego o dużym wzmocnieniu napięciom (różnicom). Wzmacniacz ten posiada wejście symetryczne (różnicowe) oraz jście niesymetryczne.
WZMACNIACZ OPERACYJNY. Podstawowe właściwości wzmacniaczy operacyjnych. Rodzaj wzmacniacza Rezystancja wejściowa Rezystancja wyjściowa
WZMACNIACZ OPEACYJNY kłady aktywne ze wzmacniaczami operacyjnymi... Podstawowe właściwości wzmacniaczy operacyjnych odzaj wzmacniacza ezystancja wejściowa ezystancja wyjściowa Bipolarny FET MOS-FET Idealny
Laboratorium KOMPUTEROWE PROJEKTOWANIE UKŁADÓW
Laboratorium KOMPUTEROWE PROJEKTOWANIE UKŁADÓW SYMULACJA UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH Z ZASTOSOWANIEM PROGRAMU SPICE Opracował dr inż. Michał Szermer Łódź, dn. 03.01.2017 r. ~ 2 ~ Spis treści Spis treści 3
BADANIE PRZERZUTNIKÓW ASTABILNEGO, MONOSTABILNEGO I BISTABILNEGO
Ćwiczenie 11 BADANIE PRZERZUTNIKÓW ASTABILNEGO, MONOSTABILNEGO I BISTABILNEGO 11.1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie rodzajów, budowy i właściwości przerzutników astabilnych, monostabilnych oraz
A-5. Generatory impulsów prostokatnych, trójkatnych i sinusoidalnych
A-5. Generatory impulsów prostokatnych, trójkatnych i sinusoidalnych Zakres ćwiczenia. Wytwarzanie napięcia zmieniającego się liniowo.. Paraboliczne przybliżenie sinusoidy.. Modelowanie równania obwodu
Mostek zasilany dwuprądowo eksperyment symulacyjny
Mostek zasilany dwuprądowo eksperyment symulacyjny Pomiary Automatyka Robotyka 7-8/2004 Adam Idźkowski, Jarosław Makal * Dokonano symulacji komputerowej mostków zasilanych dwuprądowo. Przeprowadzono analizę
Generatory sinusoidalne LC
Ćw. 5 Generatory sinusoidalne LC. Cel ćwiczenia Tematem ćwiczenia są podstawowe zagadnienia dotyczące generacji napięcia sinusoidalnego. Ćwiczenie składa się z dwóch części. Pierwsza z nich, mająca charakter
ĆWICZENIE 14 BADANIE SCALONYCH WZMACNIACZY OPERACYJNYCH
1 ĆWICZENIE 14 BADANIE SCALONYCH WZMACNIACZY OPERACYJNYCH 14.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest pomiar wybranych charakterystyk i parametrów określających podstawowe właściwości statyczne i dynamiczne
Obwody prądu zmiennego
Obwody prądu zmiennego Prąd stały ( ) ( ) i t u t const const ( ) u( t) i t Prąd zmienny, dowolne funkcje czasu i( t) t t u ( t) t t Natężenie prądu i umowny kierunek prądu Prąd stały Q t Kierunek poruszania
I-21 WYDZIAŁ PPT LABORATORIUM Z ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI
Ćwiczenie nr 0 Cel ćwiczenia: Poznanie cech wzmacniaczy operacyjnych oraz charakterystyk opisujących wzmacniacz poprzez przeprowadzenie pomiarów dla wzmacniacza odwracającego. Program ćwiczenia. Identyfikacja
Laboratorium Elektroniczna aparatura Medyczna
EAM - laboratorium Laboratorium Elektroniczna aparatura Medyczna Ćwiczenie REOMETR IMPEDANCYJY Opracował: dr inŝ. Piotr Tulik Zakład InŜynierii Biomedycznej Instytut Metrologii i InŜynierii Biomedycznej
Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Wstęp Stabilność O układzie możemy mówić, że jest stabilny gdy układ ten wytrącony ze stanu równowagi
ĆWICZENIE LABORATORYJNE. TEMAT: Badanie liniowych układów ze wzmacniaczem operacyjnym (2h)
ĆWICZENIE LABORATORYJNE TEMAT: Badanie liniowych układów ze wzmacniaczem operacyjnym (2h) 1. WPROWADZENIE Przedmiotem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego
PRACOWNIA ELEKTRONIKI
PRAOWNIA ELEKTRONIKI Temat ćwiczenia: UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZZY INSTYTUT TEHNIKI Imię i Nazwisko BADANIE. 2. 3. GENERATORA OLPITTSA 4. Data wykonania Data oddania Ocena Kierunek Rok
Wzmacniacze operacyjne
e operacyjne Wrocław 2018 Wprowadzenie operacyjny jest wzmacniaczem prądu stałego o dużym wzmocnieniu napięciom (różnicom). ten posiada wejście symetryczne (różnicowe) oraz jście niesymetryczne. N P E
Pętla prądowa 4 20 ma
LABORATORIM: SIECI SENSOROWE Ćwiczenie nr Pętla prądowa 0 ma Opracowanie Dr hab. inż. Jerzy Wtorek Katedra Inżynierii Biomedycznej Gdańsk 009 Część pierwsza. Cel i program ćwiczenia Celem ćwiczenia jest
2. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH
2. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 2.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód elektryczny,
Wielkości opisujące sygnały okresowe. Sygnał sinusoidalny. Metoda symboliczna (dla obwodów AC) - wprowadzenie. prąd elektryczny
prąd stały (DC) prąd elektryczny zmienny okresowo prąd zmienny (AC) zmienny bezokresowo Wielkości opisujące sygnały okresowe Wartość chwilowa wartość, jaką sygnał przyjmuje w danej chwili: x x(t) Wartość
Analiza właściwości filtra selektywnego
Ćwiczenie 2 Analiza właściwości filtra selektywnego Program ćwiczenia. Zapoznanie się z przykładową strukturą filtra selektywnego 2 rzędu i zakresami jego parametrów. 2. Analiza widma sygnału prostokątnego..
ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI
1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności
Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude
Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Część 2 Analiza obwodów w stanie ustalonym przy wymuszeniu sinusoidalnym Przypomnienie ostatniego wykładu Prąd i napięcie Podstawowe
ANALIZA TRÓJELEMENTOWEGO OBWODU MEMRYSTOROWEGO NIECAŁKOWITEGO RZĘDU
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 77 Electrical Engineering 4 Mikołaj BUSŁOWICZ* ANALIZA TRÓJELEMENTOWEGO OBWODU MEMRYSTOROWEGO NIECAŁKOWITEGO RZĘDU W pracy rozpatrzono szeregowy
ZASADA DZIAŁANIA miernika V-640
ZASADA DZIAŁANIA miernika V-640 Zasadniczą częścią przyrządu jest wzmacniacz napięcia mierzonego. Jest to układ o wzmocnieniu bezpośred nim, o dużym współczynniku wzmocnienia i dużej rezystancji wejściowej,
Ćwiczenie - 8. Generatory
1 U U 2 LABOATOIUM ELEKTONIKI Ćwiczenie - 8 Generatory Spis treści 1 el ćwiczenia 1 2 Podstawy teoretyczne 2 2.1 Wiadomości ogólne.................................. 2 3 Przebieg ćwiczenia 3 3.1 Badanie