Przedmowa... XI Autorzy rozdzia³ów... XII 1. Terapia Farmakoterapia Leki przeciwpsychotyczne Ma³gorzata Rzewuska...

Transkrypt

1 Przedmowa XI Autorzy rozdzia³ów XII 1. Terapia Farmakoterapia Leki przeciwpsychotyczne Ma³gorzata Rzewuska Rys historyczny 1 Klasyfikacje leków przeciwpsychotycznych 4 W³aœciwoœci dzia³ania klinicznego leków przeciwpsychotycznych wp³ywaj¹ce na wybór leków 22 Wskazania 23 Przeciwwskazania 25 Objawy niepo ¹dane 28 Zatrucia 43 Nag³e zgony 44 Zasady stosowania leków przeciwpsychotycznych 44 Monitorowanie leczenia 45 Interakcje leków przeciwpsychotycznych Leki przeciwdepresyjne Stanis³aw Pu yñski Zwiêz³y zarys rozwoju psychofarmakoterapii depresji 59 Ogólna charakterystyka i mechanizmy dzia³ania 62 Klasyfikacja leków przeciwdepresyjnych 65 Przydatnoœæ leków przeciwdepresyjnych w terapii depresji 69 Trójpierœcieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) nieselektywne inhibitory wychwytu monoamin 71 Selektywne inhibitory wychwytu serotoniny (SSRI) 82 Inne leki przeciwdepresyjne 87 Ogólne zasady stosowania leków przeciwdepresyjnych w terapii depresji Leki normotymiczne Janusz Rybakowski Definicja 103 Sole litu 104 Karbamazepina 109 Walproiniany 112 Inne leki przeciwpadaczkowe 114 Atypowe leki neuroleptyczne 115 Niektóre zalecenia dotycz¹ce leczenia za pomoc¹ leków normotymicznych Leki prokognitywne Stanis³aw Pu yñski Wstêp 118 Klasyfikacja 119 Leki nootropowe i poprawiaj¹ce kr¹ enie mózgowe 119 Leki wzmagaj¹ce neuroprzekaÿnictwo cholinergiczne 122 Leki o dzia- ³aniu dopaminergicznym, noradrenergicznym i serotoninergicznym 126 Leki gabaergiczne 126 Inne œrodki wywieraj¹ce wp³yw na neuroprzekaÿnictwo 127 Poszukiwania œrodków hamuj¹cych proces neurodegeneracyjny w chorobie Alzheimera Leki nasenne Marek Jarema Wstêp 129 Leki stosowane w terapii zaburzeñ snu Leki przeciwlêkowe Marek Jarema Wstêp 137 Charakterystyka i mechanizmy dzia³ania 138 Wskazania i przeciwwskazania 139 Ogólne zasady stosowania 140 Bezpieczeñstwo stosowania 140 Opis leków przeciwlêkowych Inne leki o dzia³aniu psychotropowym lub stosowane w psychiatrii Janusz Rybakowski Leki stosowane w leczeniu uzale nieñ 152 Œrodki dzia³aj¹ce przez uk³ad neuroendokrynny 155 Leki o dzia³aniu hamuj¹cym na oœ podwzgórze-przysadka-

2 VI nadnercza 157 Œrodki dzia³aj¹ce na kana³y jonowe lub neuroprzekaÿnictwo 159 Leki dopaminergiczne 162 Leki wp³ywaj¹ce na funkcje seksualne 165 Substancje naturalne o prawdopodobnym dzia³aniu psychotropowym Odrêbnoœci farmakoterapii zwi¹zane z wiekiem Farmakoterapia u dzieci i m³odzie y Andrzej Rajewski Wstêp 167 System neuroprzekaÿników w okresie rozwoju 167 Farmakokinetyka u dzieci i m³odzie y 169 Czynniki warunkuj¹ce dzia³anie leków psychotropowych w wieku rozwojowym 169 Podsumowanie Farmakoterapia u osób w wieku podesz³ym Tadeusz Parnowski Wstêp 175 Podstawowe zmiany fizjologiczne wystêpuj¹ce w wieku podesz³ym wp³ywaj¹ce na farmakokinetykê i farmakodynamikê leków 175 Leczenie depresji 179 Leczenie psychozy i zaburzeñ zachowania 181 Leczenie zaburzeñ œwiadomoœci Elektrowstrz¹sy Antoni Kalinowski Okreœlenie 188 Mechanizm dzia³ania 189 Wskazania do stosowania EW 189 Przeciwwskazania 190 Zasady doboru chorych do leczenia EW 191 Zasady prowadzenia leczenia 191 Objawy niepo ¹dane, powik³ania 192 Kojarzenie EW z lekami 193 EW u kobiet w ci¹ y 195 Ocena skutecznoœci EW, czynniki predykcyjne 195 Zagadnienia etyczne i prawne Leczenie œwiat³em ukasz Œwiêcicki Okreœlenie 197 Mechanizm dzia³ania 197 Wskazania i przeciwwskazania 198 Zasady doboru chorych i terapia 199 Ocena skutecznoœci i ryzyka 200 Inne wa ne sprawy Psychoterapia Jerzy Aleksandrowicz, Jan Czes³aw Czaba³a Wstêp 203 G³ówne szko³y psychoterapii 207 Praktyka psychoterapii 219 Psychoterapia indywidualna 230 Psychoterapia grupowa 234 Terapia rodziny 240 Podsumowanie Terapia spo³eczna Jacek Wciórka Okreœlenie 244 Cele 246 Metody terapii spo³ecznej 249 Znaczenie kliniczne terapii spo³ecznej Terapia rodzinna Bogdan de Barbaro, Irena Namys³owska Rys historyczny 264 Pionierzy terapii rodzin i pierwsze szko³y terapeutyczne 265 Wspó³czesne kierunki w terapii rodzin 271 Podstawowe pojêcia terapii rodzin 273 Specyfika terapii rodzin 277 Zastosowanie terapii rodzin 280 Inne formy oddzia³ywania wobec rodziny 282 Badania nad terapi¹ rodzin 283 Etyczny wymiar terapii rodzin 284 Rodzina a zmiany spo³eczno-kulturowe 284 Podsumowanie Terapia kreatywna arteterapia Andrzej Janicki, Magdalena Tyszkiewicz Pojêcie arteterapii 287 Prymat technik plastycznych w arteterapii 291 Biblioterapia 293 Muzykoterapia 295 Choreoterapia leczenie tañcem 297 Dramoterapia 298

3 VII 1.8. Rehabilitacja Joanna Meder Wstêp 301 Charakterystyka wspó³czesnej rehabilitacji 302 Teoretyczne podstawy i zasady rehabilitacji 303 Organizacja opieki i rehabilitacji chorych psychicznie 304 Organizacja pracy dla osób chorych psychicznie 307 Treningi umiejêtnoœci spo³ecznych 308 Psychoedukacja w rehabilitacji 311 Turnusy rehabilitacyjne i obozy terapeutyczne 314 Terapia zajêciowa Postêpowanie w stanach nagl¹cych Andrzej Kokoszka Wstêp 318 Nawi¹zanie kontaktu z chorym 319 Zasady stosowania przymusu bezpoœredniego 321 Badanie somatyczne 323 Wstêpna diagnoza psychoterapeutyczna 324 Interwencje psychoterapeutyczne 326 Psychofarmakoterapia 326 Zagro enie samobójstwem 328 Zagro enie agresj¹ 331 Zagro enie przypadkowymi urazami wynikaj¹cymi z dezorganizacji zachowania 335 Lêk 336 Inne stany nagl¹ce Zagadnienia etyczne Zagadnienia etyczne w psychiatrii Jacek Bomba Wstêp 341 Teoretyczne podstawy etyki psychiatrycznej 342 Etyka postêpowania lekarskiego a normy prawne i etyczne 343 Zasady etyczne postêpowania diagnostycznego 344 Zasady etyczne postêpowania terapeutycznego 346 Zasady etyczne badañ naukowych 354 Problemy etyczne psychiatrii dzieci i m³odzie y 357 Zasady etyczne w orzecznictwie psychiatrycznym 359 Rola samorz¹du lekarskiego i Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego w przestrzeganiu zasad etyki zawodowej Problemy etyczne i prawne zwi¹zane z badaniami naukowymi w psychiatrii Stanis³aw Pu yñski Placebo w badaniach klinicznych leków psychotropowych 367 Aspekty bioetyczne badañ genetycznych w psychiatrii 374 Testy obci¹ eniowe Zagadnienia prawne Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego i jej realizacja Stanis³aw D¹browski Wstêp 385 Promocja zdrowia psychicznego i kszta³towanie postaw spo³ecznych 386 Opieka zdrowotna i pomoc w œrodowisku rodzinnym i spo³ecznym 386 Ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi Zasady wykonywania zawodu w œwietle ustawy o zawodzie lekarza Agnieszka Szaniawska-Bartnicka Definicja zawodu, wymagane kwalifikacje i standardy wykonywania 400 Zasada zgody pacjenta jako przes³anka dopuszczalnoœci œwiadczeñ medycznych 401 Zakres obowi¹zku udzielania pomocy 405 Tajemnica lekarska 406 Prowadzenie dokumentacji medycznej 407 Niektóre inne obowi¹zki wynikaj¹ce z ustawy Odpowiedzialnoœæ zawodowa, karna i cywilna lekarza Bo ena Pietrzykowska, Wojciech Gutkowski Odpowiedzialnoœæ zawodowa 409 Odpowiedzialnoœæ karna 412 Odpowiedzialnoœæ cywilna 414 Ubezpieczenie odpowiedzialnoœci cywilnej lekarza i zak³adu opieki zdrowotnej 418

4 VIII 3.4. Orzecznictwo lekarskie o niezdolnoœci do pracy Anna Wilmowska- -Pietruszyñska, Anna Frindt-Zaj¹czkowska Wstêp 420 Orzecznictwo o niezdolnoœci do pracy 422 Orzecznictwo lekarskie o niezdolnoœci do pracy w zaburzeniach psychicznych 424 Rehabilitacja lecznicza 426 Rehabilitacja zawodowa Psychiatria s¹dowa Józef K. Gierowski, Janusz Heitzman, Adam Szymusik Wstêp 429 Opiniowanie w sprawach karnych 431 Opiniowanie w sprawach cywilnych Zagadnienia organizacyjne System psychiatrycznej opieki zdrowotnej Podstawy prawne Bo ena Pietrzykowska, Wojciech Gutkowski Powszechne ubezpieczenie zdrowotne 469 Zak³ady opieki zdrowotnej 470 Samorz¹dy zawodów medycznych zadania i organizacja Organizacja i program rozwoju Bo ena Pietrzykowska Wstêp 472 Lecznictwo ambulatoryjne 472 Lecznictwo szpitalne (pe³nodobowe) 473 Formy poœrednie lecznictwa 473 Formy opieki poza systemem lecznictwa psychiatrycznego 474 Finansowanie psychiatrycznej opieki zdrowotnej 475 Program opieki zdrowotnej i innych form pomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi Problemy psychiatryczne w praktyce lekarza pierwszego kontaktu Jacek Wciórka Wstêp 481 Czêstoœæ problemów psychicznych w praktyce ogólnej 482 Umiejêtnoœci psychiatryczne lekarza rodzinnego 486 Psychiatra wobec lekarza pierwszego kontaktu Psychiatria konsultacyjna Maria Za³uska Wstêp 492 ród³a i pocz¹tki 492 Rozwój organizacyjny w ró nych krajach 493 Konsultacja psychiatryczna 496 Przebieg konsultacji 497 Konsultacje w lecznictwie otwartym 499 Konsultacje w szpitalu wielospecjalistycznym Psychiatria œrodowiskowa El bieta S³upczyñska-Kossobudzka, Jacek Wciórka Geneza, cele i zasady 507 Formy opieki œrodowiskowej i ich efektywnoœæ 509 Opieka œrodowiskowa na œwiecie 516 Psychiatria œrodowiskowa w Polsce Promocja zdrowia psychicznego Jan Czes³aw Czaba³a Wstêp 526 Dzia³ania w celu rozwoju psychospo³ecznego dzieci i m³odzie y 529 Warunki zaspokajania potrzeb i realizacji zadañ yciowych w ró nych fazach ycia cz³owieka 534 Promocja zdrowia psychicznego w mediach 536 Wczesna pomoc psychologiczna jako element promocji zdrowia psychicznego 536 Podsumowanie Wybrane zagadnienia spo³eczne Psychiatria a kultura Jacek Bomba

5 IX Wstêp 541 Korzenie kulturowe psychiatrii 542 Koncepcja rozwoju cz³owieka i psychiatria 542 Psychiatria i antropologia 543 Psychiatria a feminizm 544 Psychiatria i poprawnoœæ polityczna 545 Wk³ad psychiatrii do kultury 545 Psychiatria i twórczoœæ 546 Dwie tendencje Psychiatria a religia Bogdan de Barbaro Religia a psychiatria z perspektywy historycznej 551 Religia a zdrowie psychiczne badania empiryczne 552 Perspektywa psychoanalityczna: miêdzy redukcjonizmem a otwarciem na doœwiadczenie religijne 554 Teolog wobec zagadnieñ psychiatrycznych 555 Psychiatra wobec zagadnieñ duchowych 556 Perspektywa kliniczna: elementy religijne w psychopatologii 557 Opêtanie: dwie perspektywy 558 Od rywalizacji do wspó³pracy miêdzy ksiêdzem a psychiatr¹: idee praktyczne i postulaty 559 Podsumowanie Psychiatria a sztuka Nie ma sztuki bez patosu Ewa Kuryluk Sztuka jest uniwersalna 564 Wolnoœæ i sztuka 565 Oryginalnoœæ 565 Pathos Twórczoœæ chorych psychicznie Maria Pa³uba Psychiatria a ideologia Tadeusz Nasierowski Wstêp 570 Walka o presti 570 Eugenika 572 Faszyzm œmieræ jest mistrzem z Niemiec 573 Antysemityzm 576 Komunizm w zwierciadle faszyzmu 576 Obrona praw cz³owieka 578 Dok¹d zmierzamy Psychiatria a ekologia Józef Kocur Myœlenie ekologiczne 582 Patogenne czynniki ekologiczne 585 Zaburzenia psychiczne uwarunkowane ekologicznie 588 Ekopsychiatria Psychiatria a s³u ba wojskowa Antoni Florkowski Wstêp 593 S³u ba wojskowa a zdrowie psychiczne 593 Patologia spo³eczna w wojsku 597 Profilaktyka i promocja zdrowia psychicznego w wojsku Leczenie neurochirurgiczne ( psychochirurgia ) Stanis³aw Pu yñski, Jacek Wciórka Pos³owie Skorowidz DODATEK Psychiatria, tom 1. Podstawy psychiatrii Spis treœci Psychiatria, tom 2. Psychiatria kliniczna Spis treœci Skorowidz rzeczowy, tomy 1 3 Skorowidz nazwisk, tomy 1 3