8 Spis treści. Spis treści. 1. Farmakogenetyka Barbara Gawrońska-Szklarz... 1

Transkrypt

1 8 VII 1. Farmakogenetyka Barbara Gawrońska-Szklarz... 1 Polimorfizm genetyczny... 1 Wpływ czynników genetycznych na działanie leków... 3 Genetycznie uwarunkowany metabolizm leków... 4 CYP3A CYP1A CYP2D CYP2C CYP2C Metylotransferaza tiopuryny... 7 Polimorfizm receptorów... 7 Wrodzony zespół wydłużonego QT... 8 Genetycznie uwarunkowana skuteczność leczenia astmy... 8 Polimorfizm genetyczny glikoproteiny P... 9 Indywidualizacja farmakoterapii Farmakokinetyka Marek Droździk Uwalnianie leków Wchłanianie leków Dystrybucja leków Eliminacja leków Metabolizm leków Nerkowa eliminacja leków Farmakodynamika... 23

2 VIII 3. Interakcje leków stosowanych u dzieci Barbara Gawrońska-Szklarz Interakcje między lekami stosowanymi u dzieci Interakcje w fazie farmaceutycznej Interakcje w fazie farmakokinetycznej Interakcje w fazie farmakodynamicznej Interakcje leków z żywnością Interakcje na etapie wchłaniania leków Interakcje na etapie metabolizmu leków Interakcje na etapie wydalania leków Interakcje farmakodynamiczne składników diety z lekami Interakcje leków syntetycznych z preparatami ziołowymi Odrębności farmakoterapii u dzieci Marek Droździk, Barbara Gawrońska-Szklarz Dawkowanie leków w pediatrii Ustalanie dawki na podstawie masy lub powierzchni ciała Obliczanie dawki u dziecka na podstawie dawki dla dorosłych Dobór odpowiedniej postaci farmaceutycznej leku Przestrzeganie zaleceń lekarskich a skuteczność farmakoterapii Farmakoterapia monitorowana stężeniem leków Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe Andrzej Radzikowski, Marian Krawczyński Znaczenie bólu i gorączki Ocena bólu i gorączki Leczenie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe a antybiotykoterapia Patofizjologia bólu i gorączki Farmakologia leków analgetycznych i antypiretycznych Paracetamol Ibuprofen Inne leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe Znaczenie zabiegów ochładzających w walce z gorączką Opioidy Antybiotyki i sulfonamidy Marian Krawczyński Ogólne zasady antybiotykoterapii Antybiotyki β-laktamowe Penicyliny Cefalosporyny Karbapenemy... 91

3 IX Makrolidy i linkozamidy Makrolidy Linkozamidy Fluorochinolony Tetracykliny Polimyksyny Glikopeptydy Fuzafungina Sulfonamidy Połączenia sulfametoksazolu z trimetoprimem Algorytmy antybiotykoterapii u dzieci Witaminy i związki mineralne Łukasz Kałużny, Marian Krawczyński Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach Witamina D Witamina A Witamina E Witamina K Witaminy rozpuszczalne w wodzie Witamina C (kwas askorbinowy) Witamina B 1 (tiamina) Witamina B 2 (ryboflawina) Witamina B 6 (pirydoksyna) Witamina B 12 (cyjanokobalamina) Kwas foliowy Witamina PP (nikotynamid, witamina B 3 ) Kwas pantotenowy (witamina B 5 ) Związki mineralne Potas Magnez Fluor Jod Selen Żelazo Cynk Kardiologia Anna Turska-Kmieć, Wanda Kawalec Problemy kardiologiczne u dzieci Niewydolność serca Zaburzenia rytmu serca Nadciśnienie tętnicze Płucne nadciśnienie tętnicze Przewodozależne wady wrodzone serca

4 X Leki stosowane w kardiologii Glikozydy nasercowe Leki moczopędne diuretyki Leki działające na układ renina-angiotensyna-aldosteron Leki blokujące kanał wapniowy antagoniści wapnia Leki blokujące receptory β-adrenergiczne β-blokery Leki blokujące receptory α- i β-adrenergiczne Leki przeciwarytmiczne Leki przeciwzakrzepowe z grupy antagonistów witaminy K Leki blokujące receptory endoteliny Leki utrzymujące drożność przewodu tętniczego Leki dopaminergiczne Leki z grupy inhibitorów fosfodiesterazy III Leki z grupy antagonistów receptorów muskarynowych Nefrologia Jacek Zachwieja Zasady ogólne terapii chorób nerek Monitorowanie stężenia leków w nefrologii Problem nefrotoksyczności Leki moczopędne Miejsca działania leków moczopędnych Farmakodynamika leków moczopędnych Niepożądane objawy leczenia Oporność na leki diuretyczne Najważniejsze leki moczopędne Leki hamujące białkomocz Najważniejsze leki hamujące białkomocz Leki stosowane w kłębuszkowym zapaleniu nerek Glikokortykosteroidy Leki cytotoksyczne Leki stosowane w zaburzeniach czynnościowych pęcherza moczowego Leki stosowane przy nadwrażliwości mięśnia wypieracza moczu mała pojemność pęcherza moczowego Leki stosowane u dzieci z zaburzeniami oddawania moczu i nieprawidłowym opróżnianiem pęcherza moczowego Leczenie zakażeń układu moczowego Zasady ogólne farmakoterapii ZUM Najważniejsze leki stosowane w ZUM Gastroenterologia i parazytologia Iwona Ignyś Nudności i wymioty Choroba refluksowa przełyku

5 XI Zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy IPP a zakażenie Helicobacter pylori Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego Zapalenie i kamica pęcherzyka żółciowego Biegunki ostre i przewlekłe Biegunki ostre Odwodnienie Biegunki przewlekłe Preparaty przywracające ekosystem mikrobiontów przewodu pokarmowego (probiotyki) Nieswoiste zapalenia jelit Zaparcia Leki przeciw pasożytom przewodu pokarmowego Preparaty stosowane w żywieniu niemowląt i małych dzieci z alergią pokarmową Preparaty o nieznacznym stopniu hydrolizy Preparaty o znacznym stopniu hydrolizy Mieszanki elementarne Preparaty sojowe Modyfikowane mleko w proszku dla niemowląt z tendencją do ulewania Modyfikowane mleko w proszku dla niemowląt od 1 m.ż. stosowane w zaburzeniach czynnościowych Zaburzenia trawienia tłuszczów Hepatologia Iwona Mozer-Lisewska Leki poprawiające metabolizm komórek wątrobowych Leki wspomagające produkcję i wydzielanie żółci Leki żółciotwórcze Leki żółciopędne Leczenie przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby typu B i C u dzieci Uwagi dotyczące leków stosowanych w hepatologii dziecięcej Pneumonologia i alergologia Anna Bręborowicz Leki przeciwzapalne Glikokortykosteroidy Leki antyleukotrienowe Antagoniści receptorów dla leukotrienów cysteinylowych Kromony Leki rozszerzające oskrzela Leki pobudzające receptory α- i β-adrenergiczne Leki pobudzające selektywnie receptory β-adrenergiczne

6 XII Leki przeciwcholinergiczne krótko działające Metyloksantyny Leki przeciwhistaminowe o działaniu blokującym receptor H Leki I generacji Leki II generacji Leki mukolityczne Inne leki działające wykrztuśnie i objawowo Leki przeciwkaszlowe Preparaty wykrztuśne i przeciwkaszlowe Leki przeciwbakteryjne Leki stosowane w terapii gruźlicy Hematologia i onkologia Jacek Wachowiak Nierozrostowe choroby układu krwiotwórczego Leki stosowane w terapii ambulatoryjnej niedokrwistości Leki stosowane w terapii ambulatoryjnej skaz krwotocznych Choroby nowotworowe układu krwiotwórczego i nowotworowe guzy lite Leki przeciwnowotworowe stosowane w terapii ambulatoryjnej Profilaktyka i ambulatoryjne leczenie wczesnych powikłań toksycznych chemioterapii i radioterapii Profilaktyka powikłań infekcyjnych chemioterapii i radioterapii oraz postępowanie w przypadku objawów zakażenia Ambulatoryjne leczenie odległych następstw chemioterapii i radioterapii prowadzonej w wieku rozwojowym Leki stosowane u dzieci z chorobą nowotworową w opiece paliatywnej Endokrynologia Marek Niedziela Zaburzenia podwzgórzowo-przysadkowe Moczówka prosta Niedoczynność przysadki Nadczynność przysadki Hiperprolaktynemia Choroby związane z hormonami płciowymi Opóźnione dojrzewanie płciowe hipogonadyzm Przedwczesne dojrzewanie płciowe Ginekomastia Hiperandrogenizm, hirsutyzm i zaburzenia miesiączkowania Choroby tarczycy Wole proste Niedoczynność tarczycy

7 XIII Nadczynność tarczycy Rak zróżnicowany tarczycy Leczenie paliatywne raka rdzeniastego tarczycy Choroby przytarczyc Niedoczynność przytarczyc Nadczynność przytarczyc Osteoporoza Bifosfoniany Inne preparaty Niedoczynność kory nadnerczy Hipoaldosteronizm Hipokortyzolemia Hipogonadyzm nadnerczowy Nadczynność kory nadnerczy Hiperaldosteronizm Hiperkortyzolemia Wrodzony przerost kory nadnerczy Niedoczynność rdzenia nadnerczy Katecholaminy Nadczynność rdzenia nadnerczy guz chromochłonny Zaburzenia snu Otyłość Hipercholesterolemia Diabetologia, leczenie cukrzycy typu 1 Piotr Fichna Istota cukrzycy Kontrola przebiegu cukrzycy typu Kontrolowanie glikemii Kontrolowanie diety Kontrola wysiłku fizycznego w przebiegu cukrzycy Efekty działania insuliny Zeszyt samokontroli Edukacja w cukrzycy typu Stany naglące i zagrażające życiu dzieci z cukrzycą typu Hipoglikemia Kwasica ketonowa Zasady insulinoterapii u dzieci i młodzieży Dobór dawek insuliny Insuliny stosowane w cukrzycy typu Inne leki stosowane w cukrzycy typu Glukagon Paski diagnostyczne niezbędne w insulinoterapii

8 XIV 16. Leczenie chorób metabolicznych Łukasz Kałużny Zaburzenia przemiany aminokwasów i białek Fenyloketonuria Zaburzenia kofaktorowe niedobór tetrahydrobiopteryny Tyrozynemia Alkaptonuria Inne zaburzenia przemiany aminokwasów Zaburzenia cyklu mocznikowego Zaburzenia metabolizmu węglowodanów Galaktozemia Glikogenozy Choroby lizosomalne Zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych i inne zaburzenia funkcji mitochondriów Zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych Inne mitochondrialne defekty enzymatyczne Wrodzone błędy metaboliczne podsumowanie Reumatologia Mariusz Puszczewicz Wprowadzenie w zagadnienia reumatologii dzieci i młodzieży Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów i reumatoidalne zapalenie stawów Toczeń rumieniowaty układowy Twardzina układowa Zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe Spondyloartropatie seronegatywne Leczenie chorób reumatycznych Niesteroidowe leki przeciwzapalne Leki modyfikujące przebieg choroby Leki cytotoksyczne immunosupresyjne Leki biologiczne Inne leki stosowane w chorobach reumatycznych Inne metody leczenia Neuropsychiatria Andrzej Rajewski Leki psychotropowe Farmakoterapia zespołu nadruchliwości z deficytem uwagi ADHD Leki przeciwpsychotyczne Leki przeciwlękowe i nasenne Leki normotymiczne

9 XV Leki przeciwdepresyjne Nieselektywne inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny Odwracalne inhibitory monoaminooksydazy typu A Inne leki przeciwdepresyjne Epileptologia Janusz Wendorff Objawy niepożądane po zastosowaniu leków przeciwpadaczkowych i najczęstsze interakcje Podstawowe leki przeciwpadaczkowe Nowsze leki przeciwpadaczkowe II generacja Otorynolaryngologia Michał Grzegorowski Terapia miejscowa górnych dróg oddechowych Nos i zatoki przynosowe Leki obkurczające błonę śluzową podawane miejscowo Leki obkurczające błonę śluzową nosa podawane doustnie Kromony Leki mukolityczne do stosowania miejscowego Leki przeciwhistaminowe Glikokortykosteroidy donosowe Antybiotyki do stosowania miejscowego Szczepionki donosowe Roztwory izotoniczne chlorku sodu, wody morskiej Ucho Zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego i nieżyt ucha środkowego Surowicze zapalenie ucha środkowego Krtań Jama ustna i gardło Okulistyka Anna Gotz-Więckowska Farmakologiczne leczenie chorób oczu u dzieci Ogólna charakterystyka kropli do oczu Ogólna charakterystyka maści okulistycznych Leki stosowane miejscowo Leki działające na układ wegetatywny Leki rozszerzające źrenicę i porażające mięsień rzęskowy Jaskra Leki przeciwbakteryjne

10 XVI Leki przeciwwirusowe Leki przeciwalergiczne i przeciwzapalne Leki poprawiające metabolizm i regenerację tkanek Choroby skóry Wojciech Silny, Anna Rosińska-Więckowicz Leczenie ogólne chorób skóry Glikokortykosteroidy Antybiotyki i chemioterapeutyki Cytostatyki Leki przeciwhistaminowe Retinoidy Leki przeciwgrzybicze Leki przeciwwirusowe Leki immunosupresyjne Leczenie zewnętrzne chorób skóry Ogólne zasady leczenia zewnętrznego Glikokortykosteroidy stosowane zewnętrznie Antybiotyki do stosowania zewnętrznego Chemioterapeutyki stosowane miejscowo Retinoidy stosowane zewnętrznie Pochodne witaminy D Inhibitory kalcyneuryny Leki przeciwgrzybicze stosowane miejscowo Leki przeciwwirusowe stosowane miejscowo Inne preparaty stosowane miejscowo Stosowanie promieniolecznictwa Niefarmakologiczne metody leczenia chorób skóry Immunoprofilaktyka i immunoterapia Dorota Salamon-Słowińska, Jacek Wysocki Wprowadzenie w zagadnienia immunoprofilaktyki i immunoterapii Szczepionki stosowane w zapobieganiu chorobom zakaźnym Nieswoiste szczepionki bakteryjne Preparaty immunoglobulin