Koncepcja Systemu Kontroli Bazy Danych Topograficznych TBD. Znak sprawy GI /2006 r.

Transkrypt

1 Koncepcja Systemu Kontroli Bazy Danych Topograficznych TBD Znak sprawy GI /2006 r. Listopad 2006

2 Spis treści 1. Wstęp Baza Danych Topograficznych i jej przeznaczenie Kontrola danych przekazywanych do zasobu TBD Wizja systemu Planowany sposób działania SKBDT Aplikacja O Aplikacja R Zakres opracowania Definicje skrótów i użytych pojęć Podstawy prawne funkcjonowania SKBDT CZĘŚĆ OGÓLNA 5. Organizacja procesu kontroli danych TBD Komponent TOPO Kontrole semantyczne i syntaktyczne Zestaw kontroli Konstrukcja Produktu Kontrole atrybutowe GML Zestaw kontroli Statystyka wypełnienia atrybutów Zestaw kontroli Unikalność atrybutów Zestaw kontroli Wypełnienie pola X_KOD_TBD (zgodność kodów BDT) Zestaw kontroli Powiązania relacyjne (kontrola wykorzystania wykazów) Zestaw kontroli Wartości nie będące słownikami Zestaw kontroli Zależności pomiędzy atrybutami Kontrole poprawności formalnej Zestaw kontroli Formalna kontrola nośnika Kontrole geometryczne Zestaw kontroli Cięcie arkuszowe obiekty liniowe Zestaw kontroli Cięcie arkuszowe obiekty powierzchniowe Zestaw kontroli Minimalne załamania konturów Zestaw kontroli Minimalna powierzchnia Zestaw kontroli Minimalna długość Zestaw kontroli Minimalna szerokość Zestaw kontroli Błędy techniczne obiekty powierzchniowe Zestaw kontroli Błędy techniczne obiekty liniowe Zestaw kontroli Kontrola zasięgu przestrzennego komponentu TOPO Kontrole topologii Zestaw kontroli Współliniowość Zestaw kontroli Pełne pokrycie Zestaw kontroli Reguły przestrzenne Zestaw kontroli Ciągłość i segmentacja sieci SK Zestaw kontroli Ciągłość i segmentacja sieci SW Zestaw kontroli Ciągłość i segmentacja sieci SU Zestaw kontroli Ciągłość atrybutów Zestaw kontroli Dublety Kontrole dodatkowe Dodatkowy Zestaw kontroli minimalne segmenty Dodatkowy Zestaw kontroli minimalna powierzchnia Dodatkowy Zestaw kontroli kontrola kątów pomiędzy segmentami Dodatkowy Zestaw kontroli minimalna długość obiektów liniowych Dodatkowy Zestaw kontroli zgodność atrybutów z geometrią Dodatkowy Zestaw kontroli Kontrola ciągłości atrybutów obiektów liniowych GUGiK-BGWM 2 System Kontroli BDT

3 Spis treści Dodatkowy Zestaw kontroli Nadmiarowy podział obiektów powierzchniowych Kontrola terenowa Zestaw kontroli kontrola zgodność atrybutów Kontrola kameralna Zestaw kontroli zgodność treści zbioru danych z materiałami Realizatora Zestaw kontroli Zgodność treści zbioru danych z ortofotomapą Zestaw kontroli zgodność treści z materiałami analogowymi Zestaw kontroli zgodność treści z materiałami cyfrowymi Komponent KARTO Kontrole semantyczne i syntaktyczne Zestaw kontroli Konstrukcja Produktu Kontrole poprawności kartograficznej Zestaw kontroli Kontrola redakcji kartograficznej Zestaw kontroli Kontrola zgodności kodów KARTO Zestaw kontroli Kontrola zasięgu przestrzennego komponentu KARTO Zestaw kontroli Wizualizacja bazy KARTO Komponent NMT Kontrole semantyczne i syntaktyczne Zestaw kontroli Konstrukcja Produktu Kontrole merytoryczne NMT Zestaw kontroli Kontrola geometrii danych NMT Zestaw kontroli Kontrola zasięgu przestrzennego komponentu NMT Zestaw kontroli Kontrola NMT na stacji fotogrametrycznej Komponent ORTO Kontrole semantyczne i syntaktyczne Zestaw kontroli Konstrukcja Produktu Kontrole merytoryczne ORTO Zestaw kontroli Ocena jakości ortofotomapy Zestaw kontroli Kontrola zasięgu przestrzennego komponentu ORTO Zasady oceny produktu podlegającego kontroli Analiza ekonomiczna i wpływ kontroli terenowej na ocenę jakości kontrolowanych danych CZĘŚĆ IMPLEMENTACYJNA 9. Ogólny model SKBDT Metodyka opisu SKBDT Notacja Notacja używana na diagramach Notacja używana do opisu typów danych Notacja używana do opisu raportów operacyjnych Opis funkcjonalności systemu Model otoczenia systemu Model dziedziny Zakres współpracy SKBDT z innymi systemami Opis architektury SKBDT Architektura logiczna Warstwa logiki biznesowej Warstwa prezentacji Warstwa danych Ogólny opis architektury logicznej Architektura fizyczna Opis funkcji SKBDT GUGiK-BGWM 3 System Kontroli BDT

4 Spis treści 12.1 Zestawienie aktorów i przypadków użycia SKBDT Opis obszarów funkcjonalnych SKBDT Opis procedur biznesowych Wykonanie kontroli zawartych w aplikacji "R" Zlecenie Wykonania kontroli opcjonalnych zawartych w aplikacji "O" za pomocą Internetu Przekazanie zbioru danych oraz dokumentacji powstałej w wyniku opracowania Bazy Danych Topograficznych do Ośrodka przez "Realizatora" Odbiór zbioru danych przez Ośrodek Rozpoczęcie kontroli przez Ośrodek Rejestracja wyników kontroli kameralnych i terenowych w aplikacji "O" Wykonanie kontroli z wykorzystaniem zewnętrznych baz danych Interpretacja elementarnych wyników kontroli Proces nadawania lub cofania Sygnatury dla zbioru danych Przekazanie danych z nadaną Sygnaturą do Państwowego Zasobu Wykonanie raportów z kontroli Konfiguracja grup kontroli Szczegółowy opis przypadków użycia SKBDT Wykonanie kontroli R w Aplikacji R Zleć wykonanie kontroli R opcjonalnej kontroli O Zarejestruj odbiór zbioru danych w Aplikacji O Zleć kontrolę Wykonaj i wprowadź wyniki kontroli kameralnych i terenowych Interpretuj dane z kontroli Nadaj lub cofnij Sygnaturę dla zbioru danych Przygotuj raport kontroli Konfiguruj SKBDT Funkcjonalność aplikacji kontrolującej Kontrola R Kontrola składniowa R Kontrola atrybutowa GML R Kontrola kodów BDT Kontrola spójności wykazów Kontrola zależności pomiędzy atrybutami w klasie obiektów Kontrola zależności pomiędzy atrybutami w różnych klasach obiektów Kontrola unikalności wartości atrybutów Sprawdzenie istnienia zmian (weryfikacja sum kontrolnych) Funkcjonalność Aplikacji O Kontrola O Kontrola Automatyczna Rejestracja wyników kontroli terenowej i kameralnej Wykonanie kontroli z wykorzystaniem zewnętrznej BD Rejestracja wyników interpretacji danych z kontroli Zarządzanie danymi wykorzystywanymi przez system kontroli Zarejestrowanie przekazanych danych w Aplikacji O Wykonanie potwierdzenia przyjęcia zbioru danych do kontroli Obsługa zdalnie zleconej kontroli O Zarejestrowanie zlecenia kontroli zbioru danych Nadanie Sygnatury dla zbioru danych Raportowanie Przygotowanie raportu z kontroli dla jednego zbioru danych Przygotowanie zestawienia z kontroli dla dowolnej grupy zbiorów danych Interfejs obsługi Interfejs R w Aplikacji R GUGiK-BGWM 4 System Kontroli BDT

5 Spis treści 14.2 Interfejs zarządzania kontrolą Interfejs zlecenia kontroli O Interfejs kontroli kameralnych i terenowych Interfejs interpretacji danych z kontroli Interfejs zarządzania Sygnaturami Interfejs raportowania Wymagania dotyczące platformy systemowej SKBDT Platforma aplikacji kontrolującej w SKBDT Wymagania dotyczące projektowania i programowania aplikacji kontrolującej, realizującej funkcje SKBDT Wymagania dotyczące modułowości i funkcjonalności aplikacji Wymagania dotyczące formalnego kształtu projektu aplikacji Wymagania dotyczące języków i narzędzi programowania Wykaz rysunków: Rysunek 1 Ogólny przepływ danych pomiędzy Ośrodkiem a Realizatorem 8 Rysunek 2 Koncepcja komunikacji aplikacji R z aplikacją O przez WebServices 10 Rysunek 3 Ogólny schemat przepływu danych w BDT 13 Rysunek 4 Procedura procesu kontroli 27 Rysunek 5 Organizacja opisu metodyki kontroli 30 Rysunek 6 Mechanizm wykonywania kontroli elementarnej 137 Rysunek 7 Sposoby interpretacji danych z kontroli 138 Rysunek 8 Koncepcyjny diagram klas pokazujący strukturę opisu funkcjonalności systemu SKBDT 145 Rysunek 9 Model otoczenia SKBDT 147 Rysunek 10 Model dziedziny SKBDT 149 Rysunek 11 Ogólna architektura systemu SZBDT 151 Rysunek 12 Architektura logiczna SKBDT 152 Rysunek 13 Architektura fizyczna SKBDT 157 Rysunek 14 Obszary funkcjonalne SKBDT 161 Rysunek 15 Funkcjonalność SKBDT 197 Rysunek 16 Interfejs Aplikacji "R" część Rysunek 17 Interfejs Aplikacji "R" część Rysunek 18 Interfejs zarządzania kontrolą 205 Rysunek 19 Interfejs zlecania kontroli "O" 206 Rysunek 20 Interfejs kontroli kameralnych i terenowych 207 Rysunek 21 Interfejs interpretacji danych z kontroli 208 Rysunek 22 Interfejs zarządzania sygnaturami 209 Rysunek 23 Interfejs raportowania część Rysunek 24 Interfejs raportowania część GUGiK-BGWM 5 System Kontroli BDT

6 1. Wstęp 1. Wstęp 1.1 Baza Danych Topograficznych i jej przeznaczenie Baza Danych Topograficznych (TBD) rozumiana jest jako jednolity w zakresie modelu pojęciowego, urzędowy, ogólnokrajowy system gromadzenia i udostępniania danych topograficznych, na który poza danymi składa się odpowiedni system finansowania, organizacja, narzędzia informatyczne oraz niezbędne wytyczne i instrukcje techniczne. Baza Danych Topograficznych rozumiana jest jako źródło danych nowej jakości w stosunku do dotychczasowych map topograficznych, będące wynikiem ewolucji metod pozyskiwania i zarządzania danymi. Proces tworzenia TBD należy rozpatrywać w kontekście kontynuacji dorobku polskiej kartografii topograficznej. Baza Danych Topograficznych stanowić będzie jeden z istotnych elementów Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. TBD ma za zadanie spełniać funkcję zasilania aktualnymi, wysokiej jakości danymi topograficznymi specjalistycznych urzędowych systemów informacji przestrzennej 1. Realizacja TBD ma na celu uniknięcie wielokrotnego pozyskiwania i aktualizacji tych samych danych przez wielu użytkowników. Celem budowy TBD jest również zapewnienie zasilania aktualnymi danymi topograficznymi systemów produkcji map, przede wszystkim topograficznych, ale również tematycznych. Proces tworzenia mapy topograficznej i TBD powinny być ze sobą skoordynowane i zorganizowane w spójny system. Zapewni to jednolite i aktualne pokrycie kraju wysokiej jakości informacją przestrzenną zarówno w postaci analogowej jak i numerycznej. Dane zgromadzone w TBD mogą stanowić punkt wyjścia do budowy systemów informacji przestrzennej dla różnych instytucji rządowych i samorządowych oraz być wykorzystane w systemach budowanych w sektorze prywatnym. 1.2 Kontrola danych przekazywanych do zasobu TBD Wszelkie dane przekazywane do zasobu TBD podlegają procesowi kontroli danych. Kontrola danych dotyczy zarówno poprawności technologicznej, tj. sposobu zapisu danych, parametrów technicznych (np. topologii), zgodności ze standardami wymiany danych, jak i poprawności merytorycznej, tj. kompletności danych, spełnienia wymogów dokładnościowych i zgodności danych z rzeczywistą sytuacją terenową. 1 budowanych przez administrację, samorządy, instytucje publiczne np. systemy wspomagania służb ratowniczych, osłony przeciwpowodziowej, planowania przestrzennego, ochrony środowiska, zarządzania siecią drogowa itd. GUGiK-BGWM 6 System Kontroli BDT

7 1. Wstęp Kontrola danych będzie przeprowadzana przez ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej wg instrukcji przygotowanej w ramach niniejszego projektu. Koordynacja procesu kontroli danych TBD będzie leżała po stronie Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Niektóre elementy kontroli danych powinny być dodatkowo realizowane przez poszczególne systemy informatyczne zarządzania TBD. 1.3 Wizja systemu Niniejszy podrozdział zawiera ogólny opis Systemu Kontroli Bazy Danych Topograficznych (SKBDT). Przedstawiona wizja przedstawia ogólne i całościowe spojrzenie na cały projektowany System ułatwiając poznanie wszystkich zagadnień związanych z SKBDT. Projektowany System stanowi istotny element Bazy Danych Topograficznych (TBD). Budowany system musi harmonicznie współdziałać z projektowanym Systemem Zarządzania Bazą Danych Topograficznych (SZBDT), umożliwiając przepływ informacji i metainformacji pomiędzy wymienionymi systemami. Wszystkie dane, trafiające do SZBDT powinny przejść pomyślnie proces weryfikacji przeprowadzany przez SKBDT. Dzięki zastosowaniu uniwersalnych metod i mechanizmów, budowany system kontroli umożliwi w przyszłości łatwą obustronną komunikację pomiędzy SZTBD i SKBDT. Zasoby Danych BDT gromadzone są w Państwowym Zasobie Geodezyjnym i Kartograficznym. Rozbudowa Zasobu Danych TBD odbywa się poprzez dodawanie i scalanie poszczególnych zbiorów danych wytworzonych przez Realizatorów w wyniku ogłaszanych przetargów. Realizator jest zobowiązany przekazać dane w formatach i strukturach określonych w Wytycznych BDT. Dane trafiające do ośrodka kontrolowane są przez SKBDT (aplikacja w wersji O ) pod względem poprawności semantycznej, syntaktycznej (walidacja GML), logicznej, merytorycznej oraz technicznej i formalnej. Dane, które przeszły pozytywnie proces kontroli otrzymują Sygnaturę, umożliwiającą wczytanie ich do SZTBD. Dane udostępniane są użytkownikom przez (projektowany) SZTBD. GUGiK-BGWM 7 System Kontroli BDT

8 1. Wstęp Ogólny schemat przepływy danych BDT w Ośrodku przedstawia schemat 1. WODGiK Importowanie zbioru danych do tymczasowej bazy danych Kontrola zaimportowanych danych (SKBDT O ) Dane poprawne TAK Połączenie danych z Zasobem Państwowym certyfikat TAK GML SHP Access Dane poprawne NIE NIE TIFF TIN inne Kontrola aplikacją w w wersji R Korekta zbioru danych Odbiorcy danych TBD Zbior danych (START) Realizator Rysunek 1 Ogólny przepływ danych pomiędzy Ośrodkiem a Realizatorem System Kontroli Danych BDT powinien być postrzegany jako spójny zbiór metod i procedur kontrolnych realizujący założenia opracowanej koncepcji poprzez sprawnie działający system informatyczny. Głównym celem budowanego SKBDT jest zautomatyzowanie procesu kontroli danych i zobiektywizowanie jak największej ilości elementów kontroli na poszczególnych szczeblach, aby miała ona charakter zestandaryzowany i ujednolicony. Kontrola danych będzie obejmowała zarówno poprawność merytoryczną jak i technologiczną, tj. sposób zapisu danych, parametrów technicznych, topologię, zgodności ze standardami wymiany danych, poprawności i kompletności danych, spełnienia wymogów dokładnościowych i zgodność danych z rzeczywistą sytuacją w terenie. Kontrola danych BDT przeprowadzana będzie przez ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej szczebla centralnego i wojewódzkiego. Dostęp do funkcji kontroli danych będą mieli również Realizatorzy BDT poprzez Aplikację R. Przed przekazaniem danych do ośrodka, Realizator przeprowadzać będzie kontrolę w zakresie podstawowym na przygotowanych przez siebie zbiorach danych. Fakultatywnie Realizator może wykonać kontrolę w pełniejszym zakresie, obejmującą również kontrolę geometrii i topologii zbioru GUGiK-BGWM 8 System Kontroli BDT

9 1. Wstęp danych. Funkcja ta będzie realizowana przez uniwersalne, niezależne od platformy mechanizmy WebServices (WS) implementowane według standardów W3C. 1.4 Planowany sposób działania SKBDT System Kontroli Bazy Danych Topograficznych będzie funkcjonował w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (Ośrodek). Kontrola danych odbywała się będzie na Zbiorze Danych, zgodnie z zaprojektowanymi procedurami Aplikacja O Wszystkie etapy kontroli w Ośrodku będą obsługiwane, monitorowane i rejestrowane przez Aplikację O. Efektem końcowym działania aplikacji będzie nadanie Sygnatury dla Zbioru Danych BDT, mówiącej o możliwości włączenia zbioru danych do Zasobu Państwowego. Aplikacja O będzie konfigurowana poprzez szablon kontroli danych. Wykorzystując szablon kontroli Aplikacja O będzie w stanie wykrywać zdarzenia, które są klasyfikowane jako błędy lub jako zdarzenia do sprawdzenia. Zdarzenia do sprawdzenia są indywidualnie rozpatrywane przez kontrolującego. Zdarzenia zapisywane będą w danych z kontroli. Dane z kontroli podlegają ocenie przez interpretującego. Wynikiem tej interpretacji jest wynik z kontroli. Oprócz kontroli automatycznych lub półautomatycznych Aplikacja O dostarcza niezbędnych mechanizmów pozwalających na zarejestrowanie sytuacji błędnych wykrytych na komponencie TOPO, KARTO, ORTO i NMT. Zarejestrowane sytuacje błędne będą raportowane w postaci raportów kontrolnych po zakończeniu całego procesu kontrolnego. Aplikacja O opcjonalnie udostępnia usługi WebServices, które przyjmują i kolejkują żądania kontroli z aplikacji R. Współpraca Aplikacji O ze środowiskiem klasy GIS umożliwia wczytywanie podkładu rastrowego i wyświetlanie go razem z danymi wektorowymi. Właściwość ta jest wykorzystywana szczególnie podczas procesu interpretacji danych z kontroli oraz podczas rejestracji wyników kontroli terenowych i kameralnych. Szybkość działania Aplikacji O jest ściśle uzależniona od ilości obiektów w zbiorze danych, od ilości i rodzaju analiz oraz od mocy obliczeniowej serwera. W pewnych przypadkach, zależność pomiędzy ilością przetwarzanych obiektów a czasem potrzebnym do ich przetworzenia zmienia się wykładniczo! Przy założeniu, że dane przetwarzane są na serwerze średniej klasy (Pentium 4 3Ghz, 2Gb RAM) i zakres kontroli jest taki, jak w niniejszym opracowaniu to średni czas przetwarzania zabioru danych o wielkości 10 sekcji (ok. 170 km 2 ) nie powinien wynosić więcej niż 1 godzina. GUGiK-BGWM 9 System Kontroli BDT

10 1. Wstęp Aplikacja R Kontrola Zbioru Danych BDT u Realizatora jest prowadzona za pomocą aplikacji R. Podczas tej kontroli realizowany jest podstawowy zakres kontroli obejmujący kontrolę struktury danych na nośniku, kontrolę plików GML (parsowanie i walidacja) oraz różnego rodzaju kontrole atrybutowe przeprowadzane bez stosowania specjalizowanej platformy GIS. Opcjonalnie, w celu wykonania zaawansowanych kontroli realizowanych przez aplikację O, aplikacja R za pomocą wystawionych usług korzystać będzie z jej funkcjonalności. Usługi te dotyczą kontroli partii danych komponentów, testowanych za pomocą kontroli automatycznej: TOPO, KARTO i NMT. Rysunek 2 Koncepcja komunikacji aplikacji R z aplikacją O przez WebServices Aplikacja R rejestruje żądania wykonania kontroli aplikacji O przez warstwę WebServices. Zgodnie z taką koncepcją realizowane mogą być wszystkie automatyczne kontrole danych dostępne w Ośrodku. Żądania wykonania kontroli trafiają do kolejki z priorytetami. Po przeprowadzeniu kontroli, zlecający kontrolę może zapoznać się z wynikami kontroli udostępnianymi w postaci raportu oraz zbioru danych z wykrytymi przypadkami błędnymi. GUGiK-BGWM 10 System Kontroli BDT

11 1. Wstęp Szybkość działania Aplikacji R jest uzależniona od ilości obiektów w zbiorze danych, od ilości analiz oraz od mocy obliczeniowej serwera. Przy założeniu, że dane przetwarzane są na serwerze średniej klasy (Pentium 4 3Ghz, 2Gb RAM) i zakres kontroli jest taki, jak w niniejszym opracowaniu to średni czas przetwarzania zabioru danych o wielkości 10 sekcji (ok. 170 km 2 ) nie powinien wynosić więcej niż 15 minut. GUGiK-BGWM 11 System Kontroli BDT

12 2. Zakres opracowania 2. Zakres opracowania Celem opracowania jest przedstawienie koncepcji budowy Systemu Kontroli Bazy Danych Topograficznych (zwanego w dalszej części SKBDT) dla Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK) i ośrodków wojewódzkich (WODGiK), która posłuży jako podstawa do rozpoczęcia prac nad projektem technicznym i jego implementacją. Wyodrębnienie SKBDT w procesie powstawania i funkcjonowania Bazy Danych Topograficznych jest realizowane na podstawie Wytycznych Technicznych Baza Danych Topograficznych (TBD) wersja 1 (nazywane w dalszej części Wytycznymi BDT). W części pierwszej tych wytycznych w rozdziale trzecim o nazwie: Organizacja Systemu BDT jest przedstawiony ogólny schemat przepływu danych w Bazie Danych Topograficznych. SKBDT funkcjonuje na tym schemacie jako element otaczający wszelkie procesy związane z produkcją danych realizowaną przez wykonawców BDT w oparciu o Systemy pozyskiwania i aktualizacji danych. Opracowanie zawiera kompletne informacje związane z koncepcją budowanego Systemu Kontroli Bazy Danych Topograficznych. W pierwszej części niniejszego opracowania zawarto ogólną wizję Systemu. W dalszych jego częściach przedstawiono dokumentację analityczną, konieczną do budowy tego Systemu, zawierającą model otoczenia systemu, model dziedziny, architekturę logiczną, architekturę fizyczną oraz zestawienie aktorów i przypadków użycia, procedury biznesowe oraz opisano obszary funkcjonalne oraz funkcje. W kolejnej części zawarto metodyki kontroli, opisujące od strony wykonania praktycznego konkretnych kontroli. Kontrole podzielono na grupy kontroli, w grupach kontroli wydziela się zestawy kontroli a w nich kontrole elementarne. Opis metodyk kontroli jest na obecnym etapie zamknięty, natomiast w trakcie wdrożenia mogą pojawić się dodatkowe zestawy kontrolne lub grupy kontroli, które będą wymagały zaimplementowania w Systemie. Będą one jednak funkcjonowały w oparciu o przedstawione mechanizmy. GUGiK-BGWM 12 System Kontroli BDT

13 2. Zakres opracowania Rysunek 3 Ogólny schemat przepływu danych w BDT GUGiK-BGWM 13 System Kontroli BDT

14 3.Definicje użytych pojęć 3. Definicje skrótów i użytych pojęć Aplikacja O aplikacja pozwalająca na realizację pełnego zakresu kontroli Zbioru Danych, przez Ośrodek. Aplikacja w wersji O działa z wykorzystaniem środowiska GIS. Aplikacja R Aplikacje pozwalający na wykonywanie Kontroli Semantycznej i Syntaktycznej zbioru danych, oraz Kontroli Atrybutowych GML przez Realizatora. Opcjonalnie aplikacja umożliwia wykonanie Kontroli Geometrycznych oraz Kontroli Topologii poprzez Internet. Aplikacja jest niezależna od środowiska GIS. BDT Baza Danych Topograficznych. Nazwa urzędowego systemu klasy GIS zorientowanego na gromadzenie i udostępnianie danych przestrzennych. Określenie Baza Danych Topograficznych obejmuje zarówno zasób danych, system informatyczny zarządzania danymi jak i odpowiedni system finansowania i organizacji. Zakres informacyjny i funkcjonalny oraz poziom technologiczny definiują odpowiednie wytyczne i instrukcje techniczne. BGWM Biuro Geodety Województwa Mazowieckiego Błąd krytyczny fakt wykrycia błędu lub poziomu błędów z kontroli elementarnej powodujący odrzucenie produktu. CODGIK Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Dane z kontroli pierwszy efekt przeprowadzenia kontroli danych. Dane z kontroli przechodząc przez proces interpretacji danych z kontroli dają wyniki z kontroli. DCM Digital Cartography Model cyfrowy model kartograficzny. Dane zapisywane w bazie danych lokalizowane są zgodnie z zasadami redakcji kartograficznej. Ze względu na zabiegi redakcyjne geometria obiektów znajdujących się w bazie danych nie zawsze odpowiada sytuacji terenowej. DLM Digital Landscape Model cyfrowy model krajobrazu. Modelowanie sytuacji terenowej w bazie danych polega na odtworzeniu zależności przestrzennych obiektów zgodnie z sytuacją w terenie. Dane pozyskiwane są zgodnie z ich położeniem w terenie. Funkcjonalność O zespół procedur i funkcji wykorzystywany w Aplikacji O Funkcjonalność R zespół procedur i funkcji wykorzystywany w Aplikacji R i w aplikacji O Grupa kontroli zbiór zestawów kontroli wyróżniających się wspólnymi cechami. Grupa kontroli zwiera przynajmniej jeden zestaw kontroli. GUGIK Główny Urząd Geodezji i Kartografii GUGiK-BGWM 14 System Kontroli BDT

15 3.Definicje użytych pojęć KARTO komponent BDT zawierający dane wektorowe, budowane w oparciu o model DCM. Kontrola elementarna kontrola wybranej cechy danych. Wynikiem k.e. jest zdarzenie wskazujące na istnienie błędu lub podejrzenie o błąd. MTP10 - Mapa topograficzna zgodna z obowiązującą Instrukcją Techniczną: Zasady Redakcji Mapy Topograficznej w skali 1: Wzory znaków. (Główny Geodeta Kraju. Warszawa 1999) MTP10TBD - Mapa topograficzna w standardzie BDT (definiowana w ramach wytycznych technicznych TBD). NMT komponent BDT zawierający dane, pozwalające zbudować Numeryczny Model Rzeźby Terenu. ORTO komponent BDT, w którym gromadzone są ortofotomapy. ODGiK, Ośrodek ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej szczebla wojewódzkiego (WODGiK, BGWM) lub centralnego (CODGiK) Państwowy Zasób (Państwowy Zasób Geodezyjny i Kartograficzny) zbiór map oraz materiałów fotogrametrycznych, teledetekcyjnych, rejestrów, wykazów, informatycznych baz danych, katalogów danych geodezyjnych i innych opracowań powstałych w wyniku wykonania prac geodezyjnych i kartograficznych. Zasób ten, składający się z zasobu centralnego, zasobów wojewódzkich i zasobów powiatowych, stanowi własność Skarbu Państwa i jest gromadzony w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. Realizator jednostka wytwarzająca dane do BDT Populacja statystyczna to zbiór elementów, podlegających badaniu statystycznemu. Elementy populacji są do siebie podobne pod względem badanej cechy, ale nie są identyczne. Serwisy serwera kontroli usługi umożliwiające wykonywanie kontroli w ramach SKBDT. SIP System informacji przestrzennej SKBDT, System System Kontroli Bazy Danych Topograficznych Specyfikacja reguły elementarna definicja kontroli w szablonie kontroli danych Szablon kontroli danych plik w formacie XML zawierający konfigurację kontroli, zarówno dla Aplikacji O, jak i Aplikacji R. Szablon kontroli danych zawiera specyfikacje reguł dla wszystkich komponentów (TOPO, KARTO, NMT i ORTO) SZTBD System Zarządzania BDT (w trakcie projektowania) TOPO komponent BDT zawierający bazę danych wektorowych, budowanych w oparciu o model DLM GUGiK-BGWM 15 System Kontroli BDT

16 3.Definicje użytych pojęć Wyniki kontroli informacja o błędach wykrytych w Zbiorze Danych otrzymana po przeprowadzeniu interpretacji danych z kontroli. Wytyczne, Wytyczne BDT Wytyczne Techniczne Baza Danych Topograficznych (TBD) wersja 1.1 Główny Geodeta Kraju, styczeń 2007 Zasób danych BDT pod pojęciem zasób danych BDT rozumie się wszystkie dane określone wytycznymi stanowiące zawartość BDT, zorganizowane w zdefiniowane struktury i spełniające wymagania jakościowe BDT. Zasób podstawowy danych BDT część zasobu danych BDT zorganizowana i zapisana zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami dotyczącymi budowy baz danych przestrzennych (technologia GIS), zawierająca dane pomiarowe, niezniekształcone w wyniku zabiegów redakcyjnych związanych z prezentacjami kartograficznymi, obarczona jedynie generalizacją pierwotną danych wynikająca z metod pomiaru i przyjętego modelu pojęciowego danych. Zasób kartograficzny danych BDT - część zasobu danych BDT zorganizowana zgodnie z kartograficznym modelem danych, będąca wynikiem przekształceń zasobu podstawowego, służąca opracowaniu wysokiej jakości prezentacji kartograficznych (w szczególności map topograficznych) zarówno w ramach BDT jak i w zewnętrznych systemach produkcji map. Zbiór danych - jest wydzieleniem logicznym stanowiącym spójną z punkty widzenia harmonogramu prac, podziału obszarowego oraz rodzaju komponentu BDT (TOPO, KARTO, NMT, ORTO) część danych przekazywaną do zasobu geodezyjno-kartograficznego w ramach danej pracy. Zestaw kontroli zbiór kontroli elementarnych charakteryzujący się wspólnymi mechanizmami kontroli danych. Zestawy kontroli agregowane są w grupy kontroli. Zlecenie kontroli informacja dla Aplikacji O, inicjująca kontrolę do przeprowadzenia dla danego zbioru danych. Minimalną jednostką, jaką można zlecić do kontroli jest zestaw kontroli. Standardowo zlecenie kontroli obejmuje jedną lub więcej grup kontroli. GUGiK-BGWM 16 System Kontroli BDT

17 4. Podstawy prawne SKBDT 4. Podstawy prawne funkcjonowania SKBDT SKBDT funkcjonować będzie zgodnie z: 1) Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240 poz z późn. zm.) Prawo Geodezyjne i Kartograficzne z dnia wraz z aktami wykonawczymi do Ustawy; 2) USTAWA z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z.2005.nr 64 poz. 565 z późn zm.) 3) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz.U ) 4) Wytyczne techniczne Baza Danych Topograficznych (BDT) - wersja l (Główny Geodeta Kraju, marzec 2003), wraz z dodatkowymi modyfikacjami i uszczegółowieniami wprowadzonymi przez GUGiK w trakcie wdrożenia BDT ( 5) Zasady kompletowania, kontroli, raportowania i przyjmowania do zasobu dokumentacji powstałej w wyniku opracowania Bazy Danych Topograficznych, GUGiK 2004 ( 6) Instrukcja techniczna Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. 7) Koncepcja Systemu Zarządzania Bazą Danych Topograficznych (SZBDT) wersja 2 (GUGiK, wrzesień 2005) przekazana Wykonawcy wraz z zaproszeniem do negocjacji 8) Założenia projektu Geoportal.gov.pl ( GUGiK-BGWM 17 System Kontroli BDT

18 5. Organizacja procesu kontroli TBD CZĘŚĆ OGÓLNA GUGiK-BGWM 18 System Kontroli BDT

19 5. Organizacja procesu kontroli TBD 5. Organizacja procesu kontroli danych TBD Organizacja Systemu TBD przedstawiona w rozdziale trzecim pierwszej części wytycznych technicznych TBD, będąca podstawą tworzenia Systemu Kontroli TBD, nie określa zasad jego funkcjonowania i organizacji procesu kontroli danych TBD. Celem SKBDT jest nie tylko określenie metodyk kontroli danych i budowa aplikacji kontrolnych realizujących te metodyki, ale również określenie, względnie uporządkowanie, procedur stosowanych podczas całego procesu kontroli danych. Realizacja przedmiotowego procesu będzie wymagała powołania przez Zamawiającego dane TBD zespołu ds. kontroli TBD. W skład zespołu powinni wejść: Kierownik SKBDT Administrator SKBDT Operator SKBDT Kontroler SKBDT Rolą Kierownika SKBDT będzie organizacja procesu kontroli oraz podjęcie decyzji w sprawie wyniku kontroli. Rolą Administratora SKBDT będzie zarządzanie systemem SKBDT. Rolą Operatora SKBDT będzie obsługa aplikacji SKBDT. Rolą Kontrolera SKBDT będzie wykonywanie merytorycznej interpretacji danych z kontroli TBD, kontrola kameralna oraz kontrola terenowa. Z uwagi na możliwości kadrowe poszczególnych Ośrodków dopuszcza się możliwość łączenia przez jedną osobę wielu ww. ról. Dodatkowo Należy przewidzieć przeznaczenie do realizacji przedmiotowego procesu kontroli serwera aplikacji oraz co najmniej jednej stacji roboczej. Właściwy proces kontroli danych musi być poprzedzony fazą wdrożenia systemu, przez co rozumie się jego instalację i wstępną konfigurację. W wariancie minimalnym Aplikacja O będzie zainstalowana na serwerze Zamawiającego oraz na co najmniej jednej stacji roboczej dostępnej dla zespołu ds. kontroli TBD. Instalacja na serwerze, pozwoli z jednej strony na prowadzenie procesów automatycznych bez konieczności blokowania stacji roboczej z drugiej da możliwość zdalnego udostępnienia aplikacji Realizatorom bądź innym Ośrodkom poprzez Serwisy serwera kontroli. Aplikacja zainstalowana na stacji roboczej będzie służyła do prowadzenia czynności manualnych (np. merytorycznej interpretacji wskazanych potencjalnych błędów) jak i prac administratorskich. W zależności od potrzeb wynikających z przewidywanej ilości danych do kontroli liczbę stacji roboczych można zwiększać tak GUGiK-BGWM 19 System Kontroli BDT

20 5. Organizacja procesu kontroli TBD by każdy członek zespołu ds. kontroli TBD miał dostęp na swoim stanowisku do Aplikacji O. Jako, że SKBDT będzie prowadził kontrolę w oparciu o zestaw reguł i parametrów kontrolnych zapisanych w tzw. szablonie kontroli (w postaci pliku XML), wdrożenie systemu będzie również obejmowało stworzenie szablonu kontroli odpowiadającego aktualnym wytycznym dotyczącym budowy TBD. Ponadto przed pierwszym użyciem SKBDT zostaną skonfigurowane w Aplikacji O konta użytkowników, przez co rozumie się nadanie im loginów i haseł wraz z definicją dostępu do poszczególnych funkcji. W przypadku Ośrodków objętych niniejszą umową (tj. CODGiK i BGWM) instalacja jak i konfiguracja SKBDT będzie przeprowadzona przez Wykonawcę (tj. Intergraph). W przypadku ewentualnych wdrożeń w innych Ośrodkach zalecane jest wyłonienie wykonawcy zewnętrznego do przeprowadzenia opisanych wyżej czynności. Rutynowe wykorzystanie SKBDT składa się z następujących po sobie etapów właściwych każdemu prowadzonemu zleceniu na tworzenie baz danych TBD. W pierwszym etapie poprzedzającym zlecenie na polecenie Kierownika SKBDT, Administrator SKBDT przygotowuje szablon kontroli dostosowany do aktualnych wytycznych tworzenia TBD jak i specyficznych wymagań danej roboty, (czyli na przykład wymagalność pozyskiwania wybranych atrybutów fakultatywnych, rezygnacja z pozyskiwania wybranych klas obiektów itp.). Dodatkowo, jeśli zajdzie taka konieczność Administrator SKBDT stworzy lub zaktualizuje konta użytkowników Aplikacji O. Po wyłonieniu Realizatora bazy danych TBD, Kierownik SKBDT zleca Administratorowi SKBDT rejestrację w systemie roboty (tj. zdefiniowanie: numeru roboty, zasięgu przestrzennego itp.). Czynność ta będzie wykonywana przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O. Następnie Kierownik SKBDT przekazuje Realizatorowi Aplikację R wraz z szablonem kontroli oraz aktualnym schematem aplikacyjnym. Podstawowym trybem działania Aplikacji R jest tryb samodzielny. Oznacza to, że aplikacja nie będzie potrzebowała żadnej bazy danych, środowiska GIS, czy też podłączenia do serwera Ośrodka. W tym trybie aplikacja będzie umożliwiała wykonanie podstawowych kontroli z zakresu struktury i składni danych. Dodatkowo, jeśli możliwości techniczne i organizacyjne Ośrodka pozwolą, będzie on mógł udostępnić Realizatorowi wywoływanie poprzez Aplikację R automatycznych, rozszerzonych kontroli z wykorzystaniem wybranych Serwisów serwera kontroli. Przy czym należy podkreślić, że chodzi tu o kontrole, które dokonują się w pełni automatycznie i nie wymagają czynności manualnych. Kontrole te będą wykonywane na danych automatycznie przetransferowanych na serwer ośrodka, a w rezultacie realizator otrzyma raport z kontroli wskazujący na błędy lub potencjalne miejsca wystąpienia błędów. Razem z raportem Realizator otrzymuje dane, zawierające przestrzenną lokalizację stwierdzonych błędów lub błędów prawdopodobnych. Dane, o których mowa przekazywane będą w jednym z formatów SHP lub GeoMedia MDB. GUGiK-BGWM 20 System Kontroli BDT

21 5. Organizacja procesu kontroli TBD Udostępnienie przez Ośrodek Serwisów serwera kontroli Realizatorowi będzie polegało, po za zagadnieniami teleinformatycznymi, na założeniu mu przez Administratora SKBDT konta w systemie wraz z przydzieleniem liczby dostępnych kontroli. Przydział dostępnej liczby kontroli ma na celu zapobieganie nadmiernego obciążania serwera przez Realizatora, oraz uniemożliwienie wykonywania kontroli geometrycznych przez jednostki do tego niepowołane. W trakcie tworzenia bazy SKBDT Realizator będzie miał możliwość wykonywania dowolnej liczby kontroli podstawowych przy pomocy udostępnionej Aplikacji R, przy czym za obligatoryjną uważa się kontrolę danych na nośnikach przygotowanych do przekazania do Ośrodka. Jeśli Ośrodek zdecyduje się na udostępnienie Serwisów serwera kontroli, po autoryzacji, realizator będzie miał możliwość wykonania przydzielonej liczby kontroli automatycznych, rozszerzonych. Po zakończeniu prac nad wytworzeniem zleconej bazy danych TBD, realizator zgłasza w formie pisemnej gotowość do odbioru, a Kierownik SKBDT wyznacza dogodny dla stron termin, ale nie dłuższy niż przewidziany umową i informuje o nim realizatora również w formie pisemnej. Przyjęcie danych do kontroli polega na wykonaniu przez Operatora SKBDT w obecności Kierownika SKBDT oraz upoważnionego przedstawiciela Realizatora (jeśli Realizator wyrazi takie życzenie) kontroli Aplikacją R, poszerzonej o kontrolę poprawności kompletacji dostawy i poprawności etykiet i opisów dostarczonych nośników. Pozytywny wynik tej kontroli jest jednoznaczny z przyjęciem zbioru danych TBD do kontroli w SKBDT. Zbiór danych, dla którego wynik kontroli jest negatywny, uznaje się za niedostarczony, a tym samym nie może stanowić podstawy formalnego przekazania danych Ośrodkowi. System w sposób automatyczny generuje stosowny protokół wraz ze szczegółowym raportem. Protokół jest podpisywany przez Kierownika SKBDT. Na żądanie realizatora raport jest podpisywany przez Operatora SKBDT. Informacja o fakcie przeprowadzenia tej części kontroli rejestrowana jest przez Aplikację O w metryce kontroli i może być w przyszłości przywołana przez Administratora SKBDT w formie raportu. Po przyjęciu zbioru danych TBD do kontroli, Ośrodek prowadzi właściwe czynności kontrolne. Etap ten składa się z zlecenia grup i zestawów kontroli, właściwej kontroli a w tym: o o o o kontroli automatycznych, interpretacji wyników kontroli automatycznych, kontroli kameralnych, kontroli terenowych, decyzji o wynikach kontroli, wystawienia sygnatury, Zlecenie wykonania grup i zestawów kontroli (składających się z kontroli elementarnych) realizowane jest przez Operatora SKBDT przy pomocy Aplikacji O. GUGiK-BGWM 21 System Kontroli BDT

22 5. Organizacja procesu kontroli TBD Czynność ta polega jedynie na wskazaniu nośnika z danymi oraz odpowiedniego szablonu kontroli. W sposób automatyczny, zlecane Aplikacji O są jedynie te kontrole elementarne, które w szablonie kontroli zostały zdefiniowane dla przekazywanych danych. Zakończenie tej czynności jest równoznaczne z uruchomieniem kontroli automatycznych. Kontrola automatyczna jest wykonywana przez Aplikację O na serwerze. W pierwszej fazie aplikacja wykonuje zlecone kontrole elementarne. Wynikiem przeprowadzonych kontroli elementarnych są dane z kontroli. Następnie zgodnie z konfiguracją w szablonie kontroli aplikacja przeprowadza klasyfikację danych z kontroli w wyniku, której dzieli poszczególne przypadki na błędy i sytuacje wymagające interpretacji. Po klasyfikacji danych z kontroli wykonywana jest czynność badania wystąpienia błędów krytycznych. Podobnie jak poprzednie procesy wykonywana jest ona na podstawie szablonu kontroli i polega na zliczeniu wystąpienia poszczególnych rodzajów przypadków zaklasyfikowanych jako błędy oraz sprawdzeniu czy nie przekroczyły one dopuszczalnych wartości progowych. Przekroczenie tych wartości powoduje wskazanie wystąpienia błędu krytycznego. (przykładowo nie dopuszcza się żadnego błędu w topologii warstw pokrycia terenu, zatem wystąpienie 1 (jednego) błędu tego rodzaju będzie wskazywane jako błąd krytyczny). Przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O Operator SKBDT ma możliwość monitorowania postępu czynności wykonywanych automatycznie na serwerze. Po zakończeniu wykonywania kontroli dokonuje wglądu w raport z wykonanych kontroli. W przypadku wystąpienia błędu krytycznego, Operator SKBDT drukuje odpowiedni protokół, który po podpisaniu przez Kierownika SKBDT przekazywany jest w raz z raportem z kontroli realizatorowi (na życzenie Realizatora Operator SKBDT podpisuje raport). Po otrzymaniu protokołu negatywnego wyniku kontroli Realizator ma czas określony umową na poprawę zbioru danych i ponowne przekazanie zbioru do kontroli. Przez poprawę rozumie się naprawienie wszystkich typów błędów wykazanych w raporcie z kontroli, a nie naprawę poszczególnych błędów wskazanych w raporcie. Postępowanie to jest wdrażane każdorazowo po kolejnych negatywnych wynikach każdego z etapów kontroli. W przypadku nie wystąpienia błędu krytycznego Operator SKBDT przydziela zestawy przypadków wymagające interpretacji poszczególnym Kontrolerom SKBDT (jeśli jest ich więcej niż jeden, jeśli jest jeden to przydziela mu zestaw zawierający wszystkie przypadki). Kontroler SKBDT przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O wybiera przypisany sobie zestaw przypadków wymagających interpretacji, a następnie dokonuje ich klasyfikacji na błędy, przypadki dopuszczalne i przypadki wątpliwe (czyli takie których nie jest w stanie rozstrzygnąć na podstawie dostępnych danych i zaleca ich kontrolę w terenie). Przypadki wątpliwe opisuje stosowną uwagą. GUGiK-BGWM 22 System Kontroli BDT

23 5. Organizacja procesu kontroli TBD Interpretacja odbywa się przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O, gdzie aplikacja w sposób automatyczny po kolei wyświetla przypadki, a kontroler je klasyfikuje zgodnie z wytycznymi i swoją najlepszą wiedzą profesjonalną. Przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O Operator SKBDT ma możliwość monitorowania postępu czynności związanych z interpretacją. Po zakończeniu wykonywania interpretacji, Operator SKBDT ponownie uruchamia czynność badania wystąpienia błędów krytycznych, która polega na zliczeniu wystąpienia poszczególnych rodzajów przypadków zaklasyfikowanych jako błędy przez Kontrolera SKBDT oraz sprawdzeniu czy nie przekroczyły one dopuszczalnych wartości progowych. Przekroczenie tych wartości powoduje wskazanie wystąpienia błędu krytycznego. W przypadku wystąpienia błędu krytycznego, Operator SKBDT drukuje odpowiedni protokół, który po podpisaniu przez Kierownika SKBDT przekazywany jest w raz z raportem z kontroli realizatorowi (na życzenie realizatora Operator SKBDT oraz Kontroler SKBDT podpisują raport). W przypadku nie wystąpienia błędu krytycznego Operator SKBDT przydziela Kontrolerom SKBDT (jeśli jest ich więcej niż jeden) obszary kontroli kameralnej. Obszary kontroli kameralnej to kwadraty o boku 1km losowane w sposób automatyczny przez Aplikację O. Liczba wylosowanych kwadratów odpowiada 5% powierzchni całego opracowania Kontroler SKBDT przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O wybiera przypisany sobie zestaw obszarów kontroli kameralnej, a następnie dokonuje ich kontroli. Kontrola kameralna odbywa się przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O, gdzie aplikacja w sposób automatyczny wyświetla kolejne obszary kontroli kameralnej wraz ze wskazaniem kontroli wybranej cechy. Kontrolowaną cechą może być poprawność wypełnienia wskazanego atrybutu (względem dostępnych materiałów źródłowych), właściwa geometria obiektu, brak obiektu, wystąpienie obiektu nieistniejącego w rzeczywistości. Kontroler oznacza występujące błędy i jeśli uważa to za stosowne może je opatrzyć dodatkowymi uwagami. Dodatkowo Kontroler może oznaczyć przypadek jako wątpliwy, podobnie jak w czasie interpretacji danych z kontroli automatycznej, czyli taki, którego nie może rozstrzygnąć i zaleca jego kontrolę w terenie. Przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O Operator SKBDT ma możliwość monitorowania postępu czynności związanych z kontrolą kameralną. Po zakończeniu kontroli kameralnej, Operator SKBDT ponownie uruchamia czynność badania wystąpienia błędów krytycznych, która polega na zliczeniu wystąpienia poszczególnych rodzajów błędów wskazanych przez Kontrolera SKBDT oraz sprawdzeniu czy nie przekroczyły one dopuszczalnych wartości progowych. Przekroczenie tych wartości powoduje wskazanie wystąpienia błędu krytycznego. W przypadku wystąpienia błędu krytycznego, Operator SKBDT drukuje odpowiedni protokół, który po podpisaniu przez Kierownika SKBDT przekazywany jest wraz z raportem z kontroli Realizatorowi (na życzenie Realizatora Operator SKBDT oraz Kontroler SKBDT podpisują raport). GUGiK-BGWM 23 System Kontroli BDT

24 5. Organizacja procesu kontroli TBD W przypadku nie wystąpienia błędu krytycznego Operator SKBDT przydziela Kontrolerom SKBDT (jeśli jest ich więcej niż jeden) obszary kontroli terenowej. Obszary kontroli terenowej to kwadraty o boku 1km losowane w sposób automatyczny przez Aplikację O. Liczba wylosowanych kwadratów odpowiada 5% powierzchni całego opracowania. Kwadraty są tak losowane, żeby ich równa liczba wypadła na obszarach o trzech klasach względnej gęstości występowania obiektów. Jeśli przed losowaniem obszarów kontroli istnieją przesłanki do kontroli wybranego miejsca Operator SKBDT ma możliwość manualnego wskazania danych kwadratów. Manualnie wybrane obszary pomniejszają pulę losowanych obszarów. Przesłankami do manualnego wyboru obszarów mogą być: Potrzeba dystrybucji obszarów kontrolnych na terenach wykonywanych przez różnych konsorcjantów, Dobór terenów o dużej koncentracji przypadków wątpliwych, Kontroler SKBDT przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O wybiera przypisany sobie zestaw obszarów kontroli terenowej. Przygotowanie do kontroli terenowej polega na wydrukowaniu tabel atrybutów obiektów oraz kalek sprawdzenia terenowego przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O. Tabele atrybutów zawierają identyfikatory i atrybuty obiektów podlegających sprawdzeniu. Dodatkowo drukowane są tabele dla obiektów zaklasyfikowanych na wcześniejszych etapach jako przypadki wątpliwe. Kalki sprawdzenia terenowego zawierają obiekty dla wybranych obszarów z naniesionymi identyfikatorami tak by można z tabel odczytać wartości atrybutów, w specjalny sposób wyróżniane są obiekty oznaczone jako przypadki wątpliwe. W terenie w przypadku wystąpienia niezgodności atrybutu, Kontroler SKBDT nanosi na tabeli czerwonym kolorem właściwą wartość atrybutu. W przypadku wystąpienia niewłaściwej geometrii obiektu Kontroler SKBDT nanosi czerwonym kolorem na kalce sprawdzenia terenowego właściwą geometrię (w sposób przybliżony). W przypadku wystąpienia obiektu nie mającego swojego odzwierciedlenia w terenie czerwonym kolorem skreśla go na kalce sprawdzenia terenowego. W przypadku wystąpienia w terenie obiektu nie mającego swojego odzwierciedlenia na kalce sprawdzenia terenowego wrysowuje go kolorem czerwonym na kalce. Dodatkowo, jeśli Kontroler SKBDT uważa to za stosowne, może opatrzyć występujące niezgodności uwagami. W wyjątkowych przypadkach, tj. po wystąpieniu w terenie liczby błędów wielokrotnie przekraczającej wartości progowe, na wniosek Kontrolera SKBDT, Kierownik SKBDT może podjąć decyzję o przerwaniu kontroli terenowej. Po zakończeniu kontroli terenowej (również w przypadku wyjątkowym opisanym wyżej) Kontroler TBD wprowadza wyniki kontroli przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O GUGiK-BGWM 24 System Kontroli BDT

25 5. Organizacja procesu kontroli TBD Przy pomocy odpowiedniej funkcji Aplikacji O Operator SKBDT ma możliwość monitorowania zakończenia czynności związanych z kontrolą terenową. Po zakończeniu kontroli terenowej, Operator SKBDT ponownie uruchamia czynność badania wystąpienia błędów krytycznych, która polega na zliczeniu wystąpienia poszczególnych rodzajów błędów wskazanych przez Kontrolera SKBDT oraz sprawdzeniu czy nie przekroczyły one dopuszczalnych wartości progowych. Przekroczenie tych wartości powoduje wskazanie wystąpienia błędu krytycznego. W przypadku wystąpienia błędu krytycznego, Operator SKBDT drukuje odpowiedni protokół, który po podpisaniu przez Kierownika SKBDT przekazywany jest w raz z raportem z kontroli realizatorowi (na życzenie realizatora Operator SKBDT oraz Kontroler SKBDT podpisują raport). Ponieważ w trakcie kontroli terenowej Kontroler TBD rozstrzyga przypadki oznaczone na wcześniejszych etapach jako wątpliwe, ponownie zliczane są liczby wystąpień błędów dla kontroli automatycznej i kameralnej. Może się, zatem zdarzyć, że przekroczone zostaną wartości progowe odpowiednie dla tych kontroli, co może skutkować wystąpieniem błędów krytycznych dla tych etapów. W przypadku wystąpienia błędu krytycznego dla dowolnego z etapów kontroli, Operator SKBDT drukuje odpowiedni protokół, który po podpisaniu przez Kierownika SKBDT przekazywany jest wraz z raportem z kontroli realizatorowi (na życzenie realizatora Operator SKBDT oraz Kontroler SKBDT podpisują raport). Kierownik SKBDT zapoznaje się z raportem i na podstawie jego wyników podejmuje decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu danych. W przypadku nie wystąpienia błędu krytycznego Operator SKBDT generuje i przekazuje Kierownikowi SKBDT raport ze wszystkich przeprowadzonych czynności kontrolnych w postaci elektronicznej wraz z projektem decyzji o przyjęciu danych do Zasobu. W przypadku odrzucenia danych Kierownik SKBDT sporządza pisemne uzasadnienie decyzji. Opisany wyżej tryb ma na celu uwzględnienie przypadków nie wystąpienie błędu krytycznego z punktu widzenia statystycznego, ale rażące naruszenie sztuki kartograficznej. Np. pominięcie obiektu o podstawowym znaczeniu orientacyjnym (np. głównego dworca kolejowego w miejscowości). Swojej decyzję Kierownik SKBDT przekazuje realizatorowi, co stanowi podstawę odbioru rezultatu prac. W przypadku pozytywnej decyzji Kierownika SKBDT, operator SKBDT generuje przy pomocy Aplikacji O sygnaturę dla zatwierdzonego zbioru danych. Sygnatura jest to plik zawierający ciąg unikalnych sum kontrolnych jednoznacznie identyfikujących zbiór danych. Dzięki sygnaturze zawsze można stwierdzić czy dany nośnik zawiera dane pozytywnie zweryfikowane w procesie kontroli SKBDT. Na wykonanie czynności począwszy od odbioru danych od realizatora zespół SKBDT ma czas zgodny z postanowieniami stosownej umowy. Za terminową realizację kontroli odpowiada Kierownik SKBDT. GUGiK-BGWM 25 System Kontroli BDT