Załącznik do uchwały Nr XIV/163/04 Rady Powiatu we Włocławku z dnia 03 marca 2004 roku

Transkrypt

1 Załącznik d uchwały Nr XIV/163/04 Rady Pwiatu we Włcławku z dnia 03 marca 2004 rku POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH w latach

2 Spis treści 1. Wstęp. 2. Wprwadzenie i definicje. 3. Uzasadnienie prgramu. 4. Cele peracyjne prgramu. 5. Spsób realizacji. 6. Prjekty d realizacji: Kształtwanie i rzwijanie świadmści spłecznej w zakresie dstrzegania i rzumienia prblemów sób niepełnsprawnych. Zwiększenie dstępu d zapatrzenia w przedmity rtpedyczne, śrdki pmcnicze i sprzęt rehabilitacyjny Likwidacja barier architektnicznych, barier transprtwych raz barier w kmunikwaniu się. Zapewnienie dstępu d dóbr i usług umŝliwiających pełne uczestnictw w Ŝyciu spłecznym. Zapewnienie sbm niepełnsprawnym pełneg dstępu d rehabilitacji spłecznej kultury, sprtu, rekreacji i turystyki. Zwiększenie aktywnści zawdwej sób niepełnsprawnych. Zapewnienie knsultacji spłecznej wszystkich działań dtyczących sób niepełnsprawnych w fazie ich planwania, wdraŝania raz ewaluacji z samrządną reprezentacją śrdwiska. 7. Główni realizatrzy prgramu i zakres ich działań. 2

3 1. Wstęp Pwiatwy Prgram Działań na Rzecz Osób Niepełnsprawnych jest dkumentem słuŝącym realizacji plityki scjalnej. Prgram będzie realizwał następujące cele szczegółwe kreślne w Strategii Rzwju Wjewództwa Kujawsk-Pmrskieg: Aktywne łamanie barier Ograniczenie skutków niepełnsprawnści Pprawa jakści Ŝycia sób niepełnsprawnych Zapbieganie pgłębianiu się niepełnsprawnści Systematyczne mnitrwanie ptrzeb sób niepełnsprawnych Efektywne wykrzystywanie dstępnych funduszy Twrzenie warunków d rzwju współpracy między rganizacjami pzarządwymi i samrządwymi Twrzenie rynku pracy dla sób niepełnsprawnych Jedncześnie pracwanie Pwiatweg Prgramu Działań na Rzecz Osób Niepełnsprawnych jest wyknaniem delegacji zawartej w art. 35a ust.1 ustawy rehabilitacji zawdwej i spłecznej raz zatrudnianiu sób niepełnsprawnych, która zstała wprwadzna ustawą z dnia 17 grudnia 2001r. zmianie ustawy pmcy spłecznej, ustawy planwaniu rdziny, chrnie płdu ludzkieg i warunkach dpuszczalnści przerywania ciąŝy, ustawy rehabilitacji zawdwej i spłecznej raz zatrudnianiu sób niepełnsprawnych, ustawy systemie ubezpieczeń spłecznych raz ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Spłecznych (Dz. U. Nr 154, pz. 1792). 2. Wprwadzenie i definicje Prgram skierwany jest d niepełnsprawnych mieszkańców Pwiatu Włcławskieg. Szacuje się, Ŝe prblem ten dtyczy bezpśredni pnad 6 tysięcy mieszkańców naszeg reginu, a pśredni jeszcze ddatkw kilka tysięcy człnków ich rdzin. Definicja zawarta w Karcie Praw Osób Niepełnsprawnych mówi: "Niepełnsprawnymi są sby, których sprawnść fizyczna, psychiczna lub umysłwa trwale lub kresw utrudnia, granicza lub uniemŝliwia Ŝycie cdzienne, naukę, pracę, raz pełnienie ról spłecznych, zgdnie z nrmami prawnymi i zwyczajwymi". Natmiast ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. rehabilitacji zawdwej i spłecznej raz zatrudnianiu sób niepełnsprawnych zawęŝa pwyŝszą definicję kreślając: "Niepełnsprawnymi są sby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłwy trwale lub kresw utrudnia granicza bądź uniemŝliwia wypełnianie ról spłecznych, a w szczególnści granicza zdlnści d wyknywania pracy zawdwej, jeśli uzyskały rzeczenie." Dla ptrzeb Pwiatweg Prgramu przyjmujemy bie pdane definicje, stsując kreślenie z ustawy d realizacji zadań z niej wynikających. Birąc pd uwagę pwyŝej przytczne definicje niepełnsprawnść przedstawia się jak zjawisk niejednrdne, które bejmuje wiele graniczeń funkcjnalnych, mŝe być fizyczna, intelektualna lub plegać na dysfunkcji zmysłów; mŝe wynikać z chrby smatycznej lub chrby umysłwej. Wymienine zaburzenia, sytuacje mgą mieć charakter stały lub przejściwy. Niepełnsprawnść dtyczy sób w kaŝdym wieku. Dla lepszeg kreślenia ptrzeb sób niepełnsprawnych przyjmujemy pdział na siedem głównych grup: sby niewidme i słab widzące, sby głuche i niedsłyszące, sby niepełnsprawne intelektualnie, sby chre psychicznie, sby niepełnsprawne ruchw, sby starsze, niepełnsprawne z gólneg stanu zdrwia, ze względu na pszczególne rdzaje schrzeń (np. układu krąŝenia, cukrzyca, hemfilia, chrby nwtwrwe). 3

4 3. Uzasadnienie prgramu W przeszłści plityka wbec sób niepełnsprawnych w duŝej mierze plegała na spłecznej kmpensacji pprzez działania charytatywne, ddzielne świadczenia na marginesie spłeczeństwa raz rzwój usług piekuńczych. Pmim, Ŝe była na ptrzebna i parta na dbrych intencjach, wpłynęła na marginalizację i zbyt niskie uczestnictw tej grupy sób w Ŝyciu spłecznym. D pwstania ppularnych steretypów przyczyniał się sam brak becnści lub praktyczna niewidcznść sób z niepełnsprawnścią w głównych dziedzinach Ŝycia. Prwadził t z klei d samnapędzająceg się prcesu marginalizacji. Właśnie w ten spsób wzmacniały się wzajemne uprzedzenia, brak równych szans i dyskryminacja. Marginalizacja i dyskryminacja ze względu na niepełnsprawnść bciąŝają równieŝ grmnymi ksztami państw piekuńcze. Uznan, Ŝe taka sytuacja nie mŝe istnieć w dalszym ciągu. Nwe pdejście zstał sfrmułwane w "Standardwych Zasadach Wyrównywania Szans Osób Niepełnsprawnych" - Uchwale z 3 grudnia 1993 rku Zgrmadzenia Ogólneg ONZ. RównieŜ Wspólnta Eurpejska na róŝnych swich szczeblach wydawała Kmunikaty i Uchwały zgdne ze Standardwymi Zasadami, w tym Raprt pt. "Niewidzialni Obywatele" w grudniu 1995 rku, Uchwałę Rady i Przedstawicieli Rządów Państw Człnkwskich z dnia 20 grudnia 1996 rku nt. "Równych szans dla sób niepełnsprawnych" i Kmunikat Kmisji z dnia 20 maja 2000 rku nt. "W kierunku Eurpy bez Barier dla Osób Niepełnsprawnych". Natmiast działania rządu i ustawdawstwa plskieg zgdne z wytycznymi zawartymi w Standardwych Zasadach t: Rządwy Prgram Działań na Rzecz Osób Niepełnsprawnych i Ich Integracji ze Spłeczeństwem z 5 października 1993 rku, Karta Praw Osób Niepełnsprawnych - Uchwała Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 rku, Ustawa rehabilitacji zawdwej i spłecznej raz zatrudnianiu sób niepełnsprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 z późniejszymi zmianami, Knstytucja RP zawiera dpwiednie zapisy mające zapbiec praktykm dyskryminacyjnym wbec sób niepełnsprawnych, w Kdeksie Pracy wprwadzn zapis zabraniający dyskryminacji sób niepełnsprawnych w stsunku pracy. Karta Praw Osób Niepełnsprawnych ptwierdziła fundamentalne prawa sób niepełnsprawnych d niezaleŝneg, samdzielneg i aktywneg Ŝycia. Zakazuje równieŝ dyskryminacji tych sób. Jedncześnie Sejm RP wezwał Rząd RP i władze samrządwe d pdjęcia działań ukierunkwanych na urzeczywistnienie tych praw. Karta pwinna, zatem stanwić wytyczne dla plityki władz rządwych i samrządwych w dziedzinie rzwiązań dtyczących sób niepełnsprawnych. 4. Cele peracyjne prgramu Celem prgramu jest zwiększenie udziału sób niepełnsprawnych w Ŝyciu spłecznym i gspdarczym Pwiatu Włcławskieg pprzez wyrównywanie ich szans w krzystaniu z praw i bwiązków, jakie przysługują pzstałym bywatelm. Cel ten będzie siągnięty pprzez realizację następujących celów peracyjnych: Kształtwanie i rzwijanie świadmści spłecznej w zakresie dstrzegania i rzumienia prblemów sób niepełnsprawnych. Zwiększenie dstępu d zapatrzenia w przedmity rtpedyczne, śrdki pmcnicze i sprzęt rehabilitacyjny Likwidacja barier architektnicznych, barier transprtwych raz barier w kmunikwaniu się. Zapewnienie dstępu d dóbr i usług umŝliwiających pełne uczestnictw w Ŝyciu spłecznym. Zapewnienie sbm niepełnsprawnym pełneg dstępu d rehabilitacji spłecznej kultury, sprtu, rekreacji i turystyki. Zwiększenie aktywnści zawdwej sób niepełnsprawnych. 4

5 5. Spsób realizacji Zapewnienie knsultacji spłecznej wszystkich działań dtyczących sób niepełnsprawnych w fazie ich planwania, wdraŝania raz ewaluacji z samrządną reprezentacją śrdwiska. Wstępem d realizacji Prgramu będzie zdiagnzwanie sytuacji sób niepełnsprawnych zamieszkałych na terenie Pwiatu Włcławskieg z uwzględnieniem; przedziału wiekweg i stpnia niepełnsprawnści, dświadczanych barier, przynaleŝnści d rganizacji pzarządwych. Prgram będzie realizwany pprzez wyknanie pszczególnych prjektów, które są ściśle nakierwane na siągnięcie pszczególnych celów peracyjnych prgramu. 6. Prjekty d realizacji Kształtwanie i rzwijanie świadmści spłecznej w zakresie dstrzegania i rzumienia prblemów sób niepełnsprawnych. MŜliwści tkwiące w sbach niepełnsprawnych są graniczane przez warunki, w jakich dbywa się ich spłeczne funkcjnwanie, a pczucie zagrŝenia bytu jest silniejsze niŝ w przeciętnych rdzinach. Wynika t nie tylk z generalnie niŝszeg statusu materialneg, z występujących graniczeń i utrudnień w spłecznym funkcjnwaniu, ale takŝe ze spłeczneg niezrzumienia ich ptrzeb, a wręcz marginalizacji. Niepełnsprawnść narusza najcenniejsze wartści człwieka: zdrwie, sprawnść fizyczną, zdlnść d wypełniania pdstawwych zadań spłecznych i stanwi przeszkdę w realizacji własnych celów. Pstrzegana jest jak stan niepŝądany, niekrzystny fakt spłeczny, częst nieświadmie wywłujący niepkój, budzący bawę, Ŝe i nas mŝe sptkać pdbny ls. Brak kntaktów pwduje, Ŝe w cenach kierujemy się silnie zakrzeninymi w świadmści steretypami, mitami, niesprawdznymi infrmacjami, na pdstawie, których przeciętny Plak pstrzega sby niepełnsprawne przez pryzmat graniczeń, niskich rent, miernych sukcesów Ŝyciwych i zawdwych, skali bezradnści i kniecznej pmcy. Takie pstrzeganie sytuuje te sby w rli klientów róŝnych instytucji pmcwych i pwduje ich marginalizację. Ograniczenia sprawnści kjarzne są jak dchylenia d nrmy, a kntakt z sbami niepełnsprawnymi budzi pczucie bezradnści i zakłptania. Spłeczne czekiwanie idzie w kierunku dknywania zmian w samej sbie niepełnsprawnej pprzez leczenie, rehabilitację, przystswanie. Tymczasem prblem sób niepełnsprawnych tkwi nie tylk w niepełnsprawnści, ale takŝe, a mŝe przede wszystkim, w sbach sprawnych. Isttna jest, zatem zmiana spłeczneg spsbu myślenia i pstaw wbec rganizacji Ŝycia sób niepełnsprawnych, gdyŝ właściwe tczenie spłeczne stymulując wpływa na rzwiązywanie ich prblemów. Zadania d realizacji Opracwanie i wdrŝenie prgramu działań infrmacyjnych, m.in. cykliczne prgramy w mediach przybliŝające prblemy sób niepełnsprawnych i rganizacji spłecznych działających na ich rzecz. Zagwarantwanie warunków d udziału sób niepełnsprawnych w imprezach rganizwanych przez Pwiat i Miast - infrmacja + prmcja imprez w miejscach dstępnych dla sób niepełnsprawnych. Opracwanie i prwadzenie strny internetwej dtyczącej prblemów sób niepełnsprawnych w zakresie infrmacji, ulg, przepisów. WdraŜanie w szkłach prgramów wychwawczych, mających na celu pznanie świata sób niepełnsprawnych, zmianę pstaw, rzumienie i akceptację. Przeprwadzenie knkursów plastycznych dla szkół. Zwiększenie dstępu d zapatrzenia w przedmity rtpedyczne, śrdki pmcnicze i sprzęt rehabilitacyjny Wstępna diagnza realizacji celu strategiczneg prjektu na terenie Pwiatu Włcławskieg wskazuje, Ŝe jest n realizwany fragmentarycznie przez róŝne pdmity d słuŝby zdrwia, pieki spłecznej p rganizacje 5

6 pzarządwe. Brak jest przepływu infrmacji pmiędzy tym pdmitami, a w szczególnści brakuje kntrli i ceny przebiegu rehabilitacji danej sby niepełnsprawnej. Bardz duŝe znaczenie w siągnięciu pzytywnych rezultatów leczenia i usprawniania ma pradnictw medyczne, scjalne i pedaggiczne raz terapia psychlgiczna. W przypadku niepełnsprawneg lub zagrŝneg niepełnsprawnścią dziecka działania te pwinny być skierwane d jeg rdziców. WaŜne jest teŝ wsparcie przez grupę innych rdziców dzieci z taką samą niepełnsprawnścią. Odpwiednie pstawy rdzicielskie wbec niepełnsprawneg dziecka pzwlą nie tylk na siągnięcie pzytywnych rezultatów wczesneg leczenia i usprawniania raz rehabilitacji psych-edukacyjnej, ale równieŝ pzwlą na jeg mŝliwie pełen rzwój, a następnie uczestnictw w Ŝyciu spłecznym. MŜna pwiedzieć, ze dwrtną sytuację mamy u sby drsłej, która na skutek wypadku czy chrby staje się sbą niepełnsprawną. Obk ewentualnej ptrzeby ratwania Ŝycia leczenie i rehabilitacja medyczna jest nieskuteczna bez wsparcia pradnictwem i ewentualną terapią. Jak wynika z praktyki, najlepsze rezultaty daje wsparcie udzielne przez inne sby z taką samą niepełnsprawnścią. Następnym elementem wsparcia wczesneg prcesu leczenia i rehabilitacji jest szybkie i adekwatne zapatrzenie w przedmity rtpedyczne, śrdki pmcnicze i sprzęt rehabilitacyjny. Wszystkie sby niepełnsprawne, które ptrzebują tych przedmitów i urządzeń, pwinny mieć d nich swbdny dstęp, niezaleŝnie d swjej sytuacji finanswej. Obecnie ani w Pwiecie Włcławskim, ani w całym kraju nie ma efektywneg systemu takieg zapatrzenia. Zadania d realizacji Wspieranie leczenia i rehabilitacji szerkim pradnictwem i wsparciem pracwników scjalnych raz samych sób niepełnsprawnych i człnków ich rdzin. Skrdynwanie działań zmierzających d pełneg i adekwatneg w stsunku d rdzaju i stpnia niepełnsprawnści zapatrzenia w przedmity rtpedyczne, śrdki pmcnicze i sprzęt rehabilitacyjny. Likwidacja barier architektnicznych, barier transprtwych raz barier w kmunikwaniu się Bariery architektniczne, urbanistyczne, transprtwe, w kmunikwaniu się i techniczne są jednym z najisttniejszych graniczeń utrudniających, a częst wręcz uniemŝliwiających sbm niepełnsprawnym krzystanie z przysługująceg im prawa d pełneg Ŝycia i zaspkajania swich ptrzeb na równi z innymi. Na dstswanie mieszkań dla sób niepełnsprawnych składanych jest w PCPR rcznie kł 15 wnisków sób drsłych raz 3-4 wniski dla dzieci. Przedmitem szczególneg zaintereswania jest adaptacja łazienek raz umŝliwienie samdzielneg wyjścia z dmu (budwa pdjazdu, mntaŝ windy). Pmcą bjęte są głównie sby niepełnsprawne ruchw. Szczególneg wsparcia wymagają rdziny z małym dzieckiem, nad którym wielletnia pieka częst skutkuje niepełnsprawnścią piekunów - zwłaszcza samtnych matek. Zadania d realizacji Systematyczne dstswywanie mieszkań d ptrzeb sób niepełnsprawnych - likwidacja barier. Twrzenie warunków spłecznej kmunikacji sób niepełnsprawnych. Zapewnienie dstępu d dóbr i usług umŝliwiających pełne uczestnictw w Ŝyciu spłecznym. Pmc spłeczna jest fragmentem plityki spłecznej państwa, pwłanym d udzielania pmcy sbm i rdzinm, które znalazły się w trudnej sytuacji Ŝyciwej i nie są w stanie jej pknać wykrzystując własne śrdki, mŝliwści i uprawnienia. Celem pmcy jest zaspkjenie niezbędnych ptrzeb Ŝyciwych w taki spsób, aby sba lub rdzina Ŝyła w warunkach dpwiadających gdnści człwieka. Osby niepełnsprawne krzystają ze świadczeń pmcy spłecznej na gólnych zasadach, kreślnych w ustawie dla gółu spłeczeństwa. Obk zabezpieczenia niezbędnych Ŝyciwych ptrzeb sób niepełnsprawnych, knieczne jest równieŝ zrganizwanie takiej specyficznej pmcy, która umŝliwi sbie niepełnsprawnej usamdzielnienie się i puszczenie kręgu beneficjentów pmcy spłecznej, pzwli na prawdziwe ich updmitwienie. Rdzaj, frmy i rzmiar tej pmcy pwinny stymulwać sbę niepełnsprawną d samdzielneg rzwiązywania 6

7 własnych prblemów, przy wsparciu ze strny pracwnika scjalneg, który ma bezpśredni kntakt z sbą niepełnsprawną. Pszczególne zadania w zakresie nwych rzwiązań śrdwiskweg wsparcia sób niepełnsprawnych będą pdejmwane i realizwane przy współudziale rganizacji pzarządwych. W celu zdiagnzwania śrdwiska i szczegółweg rzpznania ptrzeb sób niepełnsprawnych PCPR pwinien rzszerzyć dtychczaswą współpracę z miejscwymi rganizacjami pzarządwymi, które znają ptrzeby śrdwiska w tym zakresie. Zadania d realizacji Zdiagnzwanie śrdwiska. Pmc w rzwiązywaniu prblemów sób niepełnsprawnych i ich rdzin - infrmacja i pradnictw prawne. Twrzenie warunków pełnej dstępnści d usług piekuńczych i specjalistycznych. Zapewnienie sbm niepełnsprawnym pełneg dstępu d rehabilitacji spłecznej, kultury, sprtu, rekreacji i turystyki. Realizacja teg celu przebiegać będzie w dwóch zazębiających się płaszczyznach. Pierwsza z nich t prwadzenie rehabilitacji spłecznej sób niepełnsprawnych pprzez działalnść kulturalną, sprtwą, rekreację i turystykę. Druga t pełnprawny udział sób niepełnsprawnych w kulturze, sprcie, rekreacji i turystyce. I. Zakres działań - rehabilitacja spłeczna Rehabilitacja jest prcesem, któreg celem jest umŝliwienie sbm niepełnsprawnym siąganie i utrzymanie ptymalneg pzimu funkcjnwania. Rehabilitacja spłeczna ma na celu umŝliwianie sbm niepełnsprawnym uczestnictwa w Ŝyciu spłecznym, czyli równieŝ w kulturze, sprcie i rekreacji. D pdstawwych frm rehabilitacji spłecznej zalicza się zwłaszcza uczestnictw w: warsztatach terapii zajęciwej, turnusach rehabilitacyjnych, zespłach ćwiczeń fizycznych usprawniających psychruchw, rekreacyjnych i sprtwych raz innych zespłach aktywnści spłecznej, zgdnie z ptrzebami sób niepełnsprawnych, integracyjnych imprezach kulturalnych, rekreacyjnych i sprtwych. Wymienine frmy zawierają w sbie działalnść kulturalną, sprtwą, rekreacyjną i turystyczną, chć nie zawsze jest t działalnść pdstawwa. I tak warsztaty terapii zajęciwej, które realizują równieŝ zadania w zakresie rehabilitacji zawdwej mają na celu gólny rzwój i pprawę sprawnści niezbędnych d prwadzenia przez sbę niepełnsprawną mŝliwie niezaleŝneg, samdzielneg i aktywneg Ŝycia przez zastswanie róŝnych technik terapii zajęciwej. Natmiast turnusy rehabilitacyjne są frmą aktywnej rehabilitacji, płączną z elementami wypczynku, mająca na celu przede wszystkim gólną pprawę sprawnści, wyrbienie zaradnści, pbudzenie i rzwijanie zaintereswań sób niepełnsprawnych. Jedncześnie jest t działalnść prwadzna głównie, a właściwie wyłącznie w śrdwisku samych sób niepełnsprawnych. Uczestnictw sby niepełnsprawnej w tych frmach aktywnści ma pzwlić jej na pwrót lub wejście w Ŝycie spłeczne i zawdwe. Pwrót dtyczy tych sób niepełnsprawnych, które wcześniej jak najczęściej w pełni sprawne uczestniczyły w Ŝyciu spłecznym i zawdwym. Natmiast wejście dtyczy tych sób, które najczęściej stały się niepełnsprawne d 16 rku Ŝycia. Obecnie mówine pwyŝej działania realizwane są w Pwiecie Włcławskim jak i w całym kraju głównie w parciu śrdki PFRON pprzez rganizacje pzarządwe, zakłady pracy chrninej raz w mniejszym stpniu przez takie instytucje jak specjalne placówki światwe i piekuńcze. Rehabilitacja spłeczna jest bardz waŝnym elementem działań na rzecz sób niepełnsprawnych. Pwinna być w następnych latach kntynuwana i rzszerzana we wszystkich wymieninych frmach. Równcześnie naleŝy 7

8 zwiększyć efektywnść działań w tym zakresie pprzez ich krdynację, ppularyzację, kumulację śrdków raz prwadzenie rzetelnej ceny rezultatów tych działań. Zadania d realizacji: Utwrzenie WTZ pprzez pzyskanie ddatkwych śrdków PFRON na t zadanie. Zwiększenie udziału sób niepełnsprawnych mających graniczenia w kmunikacji spłecznej w turnusach rehabilitacyjnych. Prmwanie i wspieranie działań zmierzających d twrzenia rganizacji pzarządwych działających na rzecz sób niepełnsprawnych II. Zakres działań - udział sób niepełnsprawnych w kulturze, sprcie, rekreacji i turystyce. KaŜda sba mŝe w kulturze i sprcie uczestniczyć zarówn jak widz i jak twórca. MŜna być aktrem w teatrze i/lub być w tym teatrze widzem, mŝna być kibicem piłkarskim i/lub zawdnikiem. Natmiast w turystyce i rekreacji w większści jesteśmy uczestnikami. W gólnspłecznym Ŝyciu kulturalnym i sprtwym Pwiatu Włcławskieg w małym prcencie uczestniczą sby niepełnsprawne. Wynika t głównie z istniejących barier architektnicznych, transprtwych, w kmunikwaniu się raz mentalnych tkwiących w samych sbach niepełnsprawnych i ich najbliŝszym tczeniu raz barier mentalnych tkwiących w tzw. sbach sprawnych. Równie widczny jest brak pmstu pmiędzy dść szerk prwadzną działalnścią kulturalną, sprtwą, rekreacyjną i turystyką w śrdwisku sób niepełnsprawnych, a działalnścią gólnspłeczną. Aby zapewnić sbm niepełnsprawnym pełneg dstępu d kultury, sprtu, rekreacji i turystyki naleŝy przyjąć następujące: Zadania d realizacji: UmŜliwienie udziału sób niepełnsprawnych w imprezach maswych. Prmwanie sprtu, rekreacji i turystyki wśród sób niepełnsprawnych. Prmwanie uczestnictwa sób niepełnsprawnych w Mistrzstwach Plski, Eurpy, Świata i Igrzyskach Paralimpijskich. Zwiększenie aktywnści zawdwej sób niepełnsprawnych. Rehabilitacja zawdwa jest isttnym elementem rehabilitacji kmplekswej i plega na ułatwieniu sbie niepełnsprawnej udziału w Ŝyciu zawdwym pprzez uzyskanie i utrzymanie zatrudnienia a w knsekwencji awansu zawdweg pprzez udzielenie sbie niepełnsprawnej takich usług jak: cena zdlnści d pracy w parciu dpwiednie badania lekarskie i psychlgiczne, pradnictw zawdwe, przygtwanie zawdwe, dbór i wypsaŝenie dpwiednieg miejsca pracy a w knsekwencji zatrudnienie, wspmaganie pzstawania w zatrudnieniu raz dbór dpwiednieg sprzętu rehabilitacyjneg umŝliwiająceg bądź ułatwiająceg wyknywanie pracy. W knsekwencji prwadzi na d integracji lub reintegracji spłecznej. Rehabilitacja zawdwa pwinna dtyczyć zarówn młdzieŝy uczącej się, zwłaszcza w szkłach zawdwych na róŝnych pzimach kształcenia, jak teŝ sób w kresie aktywnści zawdwej pzstających bez pracy lub funkcjnujących juŝ w kreślnych śrdwiskach zawdwych. NaleŜy tutaj pstawić za cel przygtwanie d pracy raz zapewnienie sbm niepełnsprawnym zatrudnienia zgdneg z ich mŝliwściami psychfizycznymi i psiadanymi kwalifikacjami zawdwymi. Rehabilitację zawdwą pwinn realizwać się w kilku etapach: Etap I - pradnictw zawdwe parte na cenie zawdwej zdlnści d pracy sby niepełnsprawnej raz pmcy w pdjęciu decyzji zawdwej. SłuŜy t pdjęciu knkretnej decyzji dtyczącej wybru zawdu raz wybrwi drgi prwadzącej d kariery zawdwej. Zasadnym jest rzpczęcie teg prcesu najpóźniej w statniej klasie gimnazjum. Uczniwie bwiem, pza trzymaniem kmplekswej infrmacji mŝliwściach dalszeg kształcenia (w tym takŝe placówkach edukacji specjalnej i placówkach realizujących prgramy 8

9 kształcenia integracyjneg) pwinni psiadać mŝliwść krzystania z usług dradczych w zakresie wybru zawdu zgdnie z psiadanymi predyspzycjami i zaintereswaniami, jednakŝe zawsze zgdnie z mŝliwściami psychfizycznymi raz wymgami rynku pracy. Pradnictw zawdwe t równieŝ działania realizwane na rzecz sób, które zakńczyły systematyczne kształcenie zawdwe i pzstają w zatrudnieniu bądź kresw nie mają pracy. Usługi dradcze dla tych sób są świadczne przez dradców zawdwych, głównie zatrudninych w Pwiatwych Urzędach Pracy. Bardz isttnym jest umŝliwienie tymŝe dradcm permanentneg pdnszenia kwalifikacji w zakresie dradztwa świadczneg na rzecz klientów niepełnsprawnych. Jedncześnie sby niepełnsprawne muszą mieć zapewnine warunki lkalwe (w tym zniwelwane bariery architektniczne) dpwiadające realizacji zasad pufnści i dstępnści d usług dradczych. Bardz waŝnym elementem efektywneg prwadzenia pradnictwa zawdweg jest stwrzenie i utrzymanie takiej współpracy pmiędzy dradcą a lekarzem, która będzie pzwalała na wzajemną współpracę w zakresie knsultacji lekarskich i psychlgicznych prwadzących d medycznej i psychlgicznej ceny mŝliwści pdjęcia pracy w kreślnych zawdach. Etap II - dsknalenie i przekwalifikwanie zawdwe, które dtyczy sób drsłych. MŜna rzpatrywać etap ten w dwóch płaszczyznach działań: szklenia zawdwe, których celem jest przygtwanie sby niepełnsprawnej d pracy pprzez nabycie dpwiednich kwalifikacji zawdwych. Isttny jest tutaj fakt zdbycia zarówn wiedzy teretycznej jak teŝ nabycie knkretnych umiejętnści zawdwych. Prawidłw prwadzna rehabilitacja zawdwa w kresie szklenia pwinna zapewnić jedncześnie nabycie i utrwalenie mechanizmów dtyczących skutecznych zachwań pŝądanych w śrdwisku pracy. Szklenia dnsić się muszą takŝe d mŝliwści awansu zawdweg sób niepełnsprawnych. A zatem naleŝy pamiętać mŝliwściach wynikających z zapisów ustawy dtyczących zapewnienia zwrtu ksztów pniesinych na szklenia sób niepełnsprawnych przez pracdawców. Kierunek i zakres treściwy szklenia pwinien być pprzedzany knsultacją z dradcą zawdwym. renty szkleniwe dla sób szczególnie naraŝnych na chrby zawdwe i wypadki przy pracy, pbierające przez dłuŝszy kres świadczenia z tytułu czaswej niezdlnści d pracy. Przy ścisłym udziale ZUS tę grupę sób naleŝy kierwać na szklenia w zawdach knkurencyjnych dla twarteg rynku pracy, czywiście z uwzględnieniem mŝliwści szklenia sby niepełnsprawnej ze względu na jej dtychczaswe dświadczenie zawdwe i psiadany pzim wykształcenia. Etap III - zatrudnienie lub pdjęcie samdzielnej działalnści gspdarczej. Zatrudnienie sób niepełnsprawnych naleŝy traktwać jak jeden z najisttniejszych etapów rehabilitacji zawdwej. Dbór miejsca zatrudnienia kniecznie musi być dstswany d stpnia uszkdzenia rganizmu raz przygtwania sby niepełnsprawnej d pracy. Zatrudnienie mŝe być realizwane zarówn w zwykłych zakładach pracy, czyli na tzw. twartym rynku pracy jak teŝ w zakładach pracy chrninej lub zakładach aktywnści zawdwej. W krajach Unii Eurpejskiej istnieje tendencja d zatrudniania sób niepełnsprawnych w zwykłych zakładach pracy, zgdnie z zasadą zawdwej integracji raz w zakładach aktywnści zawdwej. Etap IV - wspieranie pzstawania w zatrudnieniu, c dtyczy szczególnie pczątkweg kresu zatrudnienia mająceg na celu ułatwienie sbie niepełnsprawnej prcesu adaptacji zawdwej raz przystswanie się d wyknywania zadań zawdwych i funkcjnwania w nwym śrdwisku pracy, zarówn w jeg sensie fizycznym jak i spłecznym. 9

10 Rynek pracy dla sób niepełnsprawnych Pmim ciągle rsnącej świadmści spłecznej dtyczącej rehabilitacji zawdwej sób niepełnsprawnych nadal bserwuje się niejednkrtnie utrudnine wejście na rynek pracy zwłaszcza sób z upśledzeniem umysłwym i zaburzeniami psychicznymi. Rynek pracy dla sób niepełnsprawnych jest ciągle jeszcze kjarzny z miejscami pracy w zakładach pracy chrninej. Szalenie isttne zatem, staje się przedsięwzięcie działań na rzecz wzrstu świadmści pracdawców z twarteg rynku pracy na temat rdzajów niepełnsprawnści i rzeczywistych graniczeń zawdwych z nich wypływających. Zawsze jednak pewna grupa sób niepełnsprawnych będzie najlepiej funkcjnwała w zakładach aktywnści zawdwej i zakładach pracy chrninej ze względu na rdzaj schrzeń warunkujących niepełnsprawnść. Osby niepełnsprawne, w zaleŝnści d stpnia uszkdzenia rganizmu i przygtwania d pracy, pwinny być zatrudniane w zwykłych zakładach pracy, czyli na tzw. twartym rynku, w zakładach pracy chrninej lub zakładach aktywnści zawdwej. Obecnie bserwuje się w Unii Eurpejskiej tendencję d zatrudniania sób niepełnsprawnych w zwykłych zakładach, zgdnie z zasadą zawdwej integracji. Zadania d realizacji: Skrdynwanie działań dtyczących pradnictwa zawdweg dla sób niepełnsprawnych i pracwanie zasad wymiany dświadczeń w tym zakresie. Opracwanie i rzpwszechnienie ultek i brszur infrmacyjnych dla pracdawców mgących zatrudniać sby niepełnsprawne. Organizacja szkleń zawdwych i przekwalifikujących. Objęcie szerkiej grupy sób niepełnsprawnych zarejestrwanych w PUP frmą warsztatwą z zakresu nauki umiejętnści pszukiwania pracy i trzymywania zatrudnienia. Skrdynwanie realizacji rent szkleniwych. Włączenie rganizacji pzarządwych w realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawdwej sób niepełnsprawnych. Prmwanie wśród pracdawców zatrudniania sób niepełnsprawnych. Regulwanie zbwiązań dtyczących ksztów rehabilitacji zawdwej z umów zawartych z pracdawcami. Udzielanie sbm niepełnsprawnym pŝyczek na rzpczęcie działalnści gspdarczej. Zapewnienie knsultacji spłecznej wszystkich działań dtyczących sób niepełnsprawnych w fazie ich planwania, wdraŝania raz ewaluacji z samrządną reprezentacją śrdwiska. Realizacja teg celu peracyjneg będzie wyknaniem Uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 rku Karty Praw Osób Niepełnsprawnych, która gwarantuje sbm niepełnsprawnym praw d psiadania samrządnej reprezentacji śrdwiska raz knsultwanie z nim wszelkich prjektów aktów prawnych dtyczących sób niepełnsprawnych. Będzie równieŝ realizacją art.35a, ust.1, pkt 4 znwelizwanej ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. rehabilitacji zawdwej i spłecznej raz zatrudnianiu sób niepełnsprawnych, który wymienia jak jedn z zadań pwiatu: "współpracę z rganizacjami pzarządwymi i fundacjami działającymi na rzecz sób niepełnsprawnych w zakresie rehabilitacji spłecznej i zawdwej tych sób". Obecnie na terenie Pwiatu Włcławskieg działają na rzecz sób niepełnsprawnych 4 rganizacje pzarządwe, które zrzeszają sby niepełnsprawne lub człnków ich rdzin. Najczęściej bejmują jeden rdzaj niepełnsprawnści, częst zrzeszają sby w ramach jednej grupy chrób. Cześć prwadzi działalnść cykliczną, część działalnść stałą. RóŜnicuje je równieŝ liczebnść człnków. W śrdwisku mŝna pdać jedynie nieliczne przykłady realizacji wspólnych przedsięwzięć, czy stałej współpracy. Brak jest równieŝ znajmści, a c za tym idzie, zrzumienia ptrzeb innych rdzajów niepełnsprawnści pza bejmwanym przez daną rganizację. Zadania d realizacji Wypracwanie mdelu knsultacji spłecznej w zakresie rzwiązań dtyczących sób Niepełnsprawnych wspólnie z reprezentatywnym przedstawicielstwem teg śrdwiska. Wspieranie działań integrujących śrdwisk sób niepełnsprawnych. 10

11 BieŜące infrmwanie sób niepełnsprawnych działaniach d nich kierwanych. Wspieranie inicjatyw dtyczących sób niepełnsprawnych wnsznych przez reprezentację śrdwiska. Prmcja pracy spłecznej sób działających w rganizacjach pzarządwych. 7. Główni realizatrzy prgramu i zakres ich działań I. PCPR pdejmwanie działań zmniejszających skutki niepełnsprawnści, współpraca z rganizacjami pzarządwymi i fundacjami działającymi na rzecz sób niepełnsprawnych, dfinanswywanie: a) uczestnictwa sób niepełnsprawnych i ich piekunów w turnusach rehabilitacyjnych, b)sprtu, kultury, rekreacji i turystyki sób niepełnsprawnych, c) zapatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny w przedmity rtpedyczne i śrdki pmcnicze, d) likwidacji barier architektnicznych, urbanistycznych, transprtwych, w kmunikwaniu się i technicznych, udzielanie sbm niepełnsprawnym pŝyczek na rzpczęcie działalnści gspdarczej alb rlniczej, udzielanie dfinanswania d 50% prcentwania kredytów bankwych, zaciągniętych przez sby niepełnsprawne na kntynuwanie działalnści gspdarczej lub na prwadzenie właściweg lub dzierŝawineg gspdarstwa rlneg, dknywanie zwrtów ksztów pniesinych przez pracdawcę na przystswanie istniejących stanwisk pracy dla sób niepełnsprawnych, dknywanie zwrtów ksztów pniesinych przez pracdawcę na szklenie zatrudninych sób niepełnsprawnych, II. Pwiatwy Urząd Pracy pdejmwanie działań zmniejszających skutki niepełnsprawnści, pśrednictw pracy i pradnictw zawdwe dla sób niepełnsprawnych, ich szklenie raz przekwalifikwanie, współpraca z rganami rentwymi w zakresie wynikającym z drębnych przepisów finanswanie ksztów szklenia i przekwalifikwania zawdweg sób niepełnsprawnych. III. Organizacje Pzarządwe Obecnie na terenie Pwiatu Włcławskieg działają na rzecz sób niepełnsprawnych 4 rganizacje pzarządwe tj.: - Stwarzyszenie Pmcy Dziecim Niedsłyszącym w Brześciu Kujawskim, - Stwarzyszenie Osób i Rdzin Osób Niepełnsprawnych raz Patlgicznych w Bniewie, - Stwarzyszenie Rdzin Niepełnsprawnych i Rdzin Patlgicznych w Fabiankach, - Stwarzyszenie Na Rzecz Dzieci Niepełnsprawnych i Dzieci z Rdzin Patlgicznych w Brześciu Kujawskim. Organizacje pzarządwe działające na rzecz sób niepełnsprawnych spełniają szereg ról, w tym: kreślają ptrzeby i prirytety dtyczące Ŝycia sób niepełnsprawnych, przyczyniają się d pdnszenia świadmści spłeczeństwa i prpagwania zmian, stwarzają mŝliwści rzwijania umiejętnści w róŝnych dziedzinach raz zapewnienia swim człnkm wzajemneg wsparcia i wymianę infrmacji, reprezentują śrdwiska sób niepełnsprawnych, 11

12 prwadzą działania w zakresie rehabilitacji spłecznej, zawdwej i leczniczej na rzecz swich człnków, Wykaz prjektów wraz z gólnym harmngramem realizacji Nazwa prjektu Planwane zadania Termin rzpczęcia realizacji zadnia Charakter zadania Kształtwanie i rzwijanie świadmści spłecznej w zakresie dstrzegania i rzumienia prblemów sób niepełnsprawnych. 1. Opracwanie i wdrŝenie prgramu działań infrmacyjnych, m.in. cykliczne prgramy w mediach przybliŝające prblemy sób niepełnsprawnych i rganizacji spłecznych działających na ich rzecz II kwartał Zagwarantwanie warunków d udziału sób niepełnsprawnych w imprezach rganizwanych przez Pwiat i Miast - infrmacja i prmcja imprez w miejscach dstępnych dla sób niepełnsprawnych. II kwartał Opracwanie i prwadzenie strny internetwej dtyczącej prblemów sób niepełnsprawnych w zakresie infrmacji, ulg, przepisów. II kwartał WdraŜanie w szkłach prgramów wychwawczych, mających na celu pznanie świata sób niepełnsprawnych, zmianę pstaw, rzumienie i akceptację. 5. Przeprwadzenie knkursów plastycznych dla szkół, wrzesień 2004 wrzesień 2004 jednrazwy Zwiększenie dstępu d zapatrzenia w przedmity rtpedyczne, śrdki pmcnicze i sprzęt rehabilitacyjny 1.Wspieranie leczenia i rehabilitacji szerkim pradnictwem i wsparciem pracwników scjalnych raz samych sób niepełnsprawnych i człnków ich rdzin. III kwartał Skrdynwanie działań zmierzających d pełneg i adekwatneg w stsunku d rdzaju i stpnia niepełnsprawnści zapatrzenia w przedmity rtpedyczne, śrdki pmcnicze i sprzęt rehabilitacyjny. p uzyskaniu śrdków jednrazwy Likwidacja barier architektnicznych, barier transprtwych raz barier w kmunikwaniu się 1.Systematyczne dstswywanie mieszkań d ptrzeb sób niepełnsprawnych - likwidacja barier. d mmentu pzyskania śrdków 2.Twrzenie warunków spłecznej kmunikacji sób niepełnsprawnych d mmentu pzyskania śrdków 12

13 Zapewnienie dstępu d dóbr i usług umŝliwiających pełne uczestnictw w Ŝyciu spłecznym. 1.Zdiagnzwanie śrdwiska. I kwartał 2004 jednrazwy 2.Pmc w rzwiązywaniu prblemów sób niepełnsprawnych i ich rdzin - infrmacja i pradnictw prawne. I kwartał Twrzenie warunków pełnej dstępnści d usług piekuńczych i specjalistycznych. IV kwartał 2004 Zapewnienie sbm niepełnsprawnym pełneg dstępu d kultury, sprtu, rekreacji i turystyki. I. Zakres działań - rehabilitacja spłeczna II. Zakres działań - udział sób niepełnsprawnych w kulturze, sprcie, rekreacji i turystyce. 1.Utwrzenie WTZ pprzez pzyskanie ddatkwych śrdków PFRON na t zadanie p uzyskaniu ddatkwych śrdków 2. Zwiększenie udziału sób niepełnsprawnych mających graniczenia w kmunikacji spłecznej w turnusach rehabilitacyjnych. p uzyskaniu śrdków 3. Prmwanie i wspieranie działań zmierzających d twrzenia rganizacji pzarządwych działających na rzecz sób niepełnsprawnych I kwartał UmŜliwienie udziału sób niepełnsprawnych w imprezach maswych. I kwartał Prmwanie sprtu, rekreacji i turystyki wśród sób niepełnsprawnych. p uzyskaniu śrdków 6.Prmwanie uczestnictwa sób niepełnsprawnych w Mistrzstwach Plski, Eurpy, Świata i Igrzyskach Paralimpijskich. I półrcze 2004 Zwiększenie aktywnści zawdwej sób niepełnsprawnych. 1.Skrdynwanie działań dtyczących pradnictwa zawdweg dla sób niepełnsprawnych i pracwanie zasad wymiany dświadczeń w tym zakresie. II półrcze Opracwanie i rzpwszechnienie ultek i brszur infrmacyjnych dla pracdawców mgących zatrudniać sby niepełnsprawne. I półrcze Organizacja szkleń zawdwych i przekwalifikujących. 4.Objęcie szerkiej grupy sób niepełnsprawnych zarejestrwanych w PUP frmą warsztatwą z zakresu nauki umiejętnści pszukiwania pracy i utrzymywania zatrudnienia. 5.Skrdynwanie realizacji rent szkleniwych p uzyskaniu śrdków II półrcze 2004 p uzyskaniu śrdków 13

14 6.Włączenie rganizacji pzarządwych w realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawdwej sób niepełnsprawnych. III kwartał Prmwanie wśród pracdawców zatrudniania sób niepełnsprawnych 8.Regulwanie zbwiązań dt. ksztów rehabilitacji zawdwej z umów zawartych z pracdawcami. II półrcze 2004 p uzyskaniu śrdków. 9.Udzielanie sbm niepełnsprawnym pŝyczek na rzpczęcie działalnści gspdarczej. p uzyskaniu śrdków. Zapewnienie knsultacji spłecznej wszystkich działań dtyczących sób niepełnsprawnych w fazie ich planwania, wdraŝania raz ewaluacji z samrządną reprezentacją śrdwiska 1.Wypracwanie mdelu knsultacji spłecznej w zakresie rzwiązań dtyczących sób niepełnsprawnych pprzez wyłnienie reprezentatywneg przedstawicielstwa teg śrdwiska 2.Wspieranie działań integrujących śrdwisk sób niepełnsprawnych. 3.BieŜące infrmwanie sób niepełnsprawnych działaniach d nich kierwanych. 4.Wspieranie inicjatyw dtyczących sób niepełnsprawnych wnsznych przez reprezentację śrdwiska. 5.Prmcja pracy spłecznej sób działających w rganizacjach pzarządwych I półrcze 2004 jednrazwy I półrcze 2004 I półrcze 2004 III kwartał 2004 IV kwartał