*** PROJEKT ZALECENIA

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Rybołówstwa /0290(NLE) *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia protokołu do umowy o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Sfederowanymi Stanami Mikronezji (COM(2010) 572 C7-0000/ /0290(NLE)) Komisja Rybołówstwa Sprawozdawczyni: Carmen Fraga Estévez PR\ doc PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 PR_NLE-AP_art90 Objaśnienie używanych znaków * Procedura konsultacji *** Procedura zgody ***I Zwykła procedura ustawodawcza (pierwsze czytanie) ***II Zwykła procedura ustawodawcza (drugie czytanie) ***III Zwykła procedura ustawodawcza (trzecie czytanie) (Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej w projekcie aktu.) PE v /11 PR\ doc

3 SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...5 UZASADNIENIE...6 PR\ doc 3/11 PE v01-00

4 PE v /11 PR\ doc

5 PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia protokołu do umowy o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Sfederowanymi Stanami Mikronezji (COM(2010) 572 C7-0000/ /0290(NLE)) (Zgoda) Parlament Europejski, uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady (COM(2010) 572), uwzględniając nowy protokół do umowy o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Sfederowanymi Stanami Mikronezji, uwzględniając zalecenia VII posiedzenia Komisji ds. Rybołówstwa na Zachodnim i Środkowym Pacyfiku (WCPFC), która obradowała w dniach 6-10 grudnia 2010 r.; uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7-0000/2010), uwzględniając art. 81 oraz art. 90 ust. 8 Regulaminu, uwzględniając zalecenie Komisji Rybołówstwa oraz opinię Komisji Rozwoju (A6-0000/2011), 1. wyraża zgodę na przyjęcie protokołu do umowy; 2. do czasu oficjalnego sformalizowania udziału Parlamentu w posiedzeniach i pracach wspólnego komitetu przewidzianego w art. 9 umowy zwraca się do Komisji Europejskiej o niezwłoczne przekazanie wniosków i dokumentacji z ww. posiedzeń wraz z wieloletnim programem sektorowym wymienionym w art. 3 protokołu oraz wynikami prowadzonych przez nią rocznych ocen, a także o przedstawienie Parlamentowi i Radzie pełnego sprawozdania z oceny protokołu w ciągu ostatniego roku jego zastosowania przed rozpoczęciem negocjacji nad jego odnowieniem; zwraca się do Komisji Europejskiej o ułatwienie udziału Parlamentu w posiedzeniach ww. wspólnego komitetu; 3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Sfederowanych Stanów Mikronezji. PR\ doc 5/11 PE v01-00

6 UZASADNIENIE WSTĘP Omawiany wniosek ma na celu odnowienie protokołu połowowego, który stanowi załącznik do umowy o partnerstwie w sprawie połowów, podpisanej ze Sfederowanymi Stanami Mikronezji (FSM) i obowiązującej od dnia 25 kwietnia 2006 r 1. FSM tworzy 607 wysp położonych na środkowowschodnim Pacyfiku, na południu od Filipin i na północ od Papui-Nowej Gwinei i jest to jeden z najbogatszych w zasoby tuńczyka obszarów świata. Mieszkańcy FSM (nieznacznie powyżej osób) w większości utrzymują się z rolnictwa i rybołówstwa. FSM posiadają niewielkie zasoby minerałów, które z wyjątkiem fosfatów są słabo eksploatowane, i mogłyby dysponować wysokim potencjałem w zakresie turystyki, jednak oddalenie i trudności z dotarciem na wyspy nie pozwalają w chwili obecnej na rozwój tej działalności. Obecność zagraniczna w wyłącznej strefie ekonomicznej (WSE) Wyłączna strefa ekonomiczna FSM liczy km², co plasuje ją na 13. pozycji w świecie pod względem rozmiaru. Fakt ten sprawił, iż FSM stały się obszarem niezwykle chętnie odwiedzanym przez floty poławiające tuńczyka z całego świata, głównie z Chin, krajów Azji południowo-wschodniej oraz Stanów Zjednoczonych. Według sprawozdania z oceny, zamówionego przez Komisję Europejską przed odnowieniem protokołu, FSM poza podpisaniem umowy z UE zawarły porozumienia z Japonią, Tajwanem i Chinami. Zawarta na okres 10 lat umowa z Japonią począwszy od 2009 r. umożliwia prowadzenie połowów przez 157 taklowców. Umowa podpisana z Tajwanem (również w 2009 r.) na okres pięciu lat upoważnia do połowów przez 32 sejnery z możliwością zwiększenia ich liczby o kolejne dwa. Z drugiej strony obowiązuje również wielostronna umowa między Stanami Zjednoczonymi a 16 stanami Pacyfiku 2, przewidująca prowadzenie połowów przez 40 sejnerów. Sprawozdanie z oceny nie zawiera danych dotyczących umowy z Chinami. Jeśli chodzi o UE, poprzedni, podpisany na trzy lata, protokół umożliwiał prowadzenie połowów przez sześć sejnerów i 12 taklowców na ogólną pojemność referencyjną ton tuńczyka. Unia Europejska zapłaciła za pierwszy rok odpowiednio euro, zaś cztery sejnery hiszpańskie bezskutecznie prosiły o wydanie pozwolenia na połów, zapłaciwszy (wg sprawozdania z oceny) euro kosztów pozwolenia oraz inne dodatkowe opłaty. Władze FSM utrzymywały, że winę za to ponosi skomplikowana kwestia wewnętrzna dotycząca przelewów bankowych z zagranicy, i zagwarantowały, że problem się nie powtórzy, a także, jak wynika z protokołu, zgodziły się, że kwoty już zapłacone zostaną objęte nowym protokołem. Skoro problem, z powodu którego poprzedni protokół nie miał w praktyce zastosowania, 1 Rozporządzenie Rady (WE) 805/2006 z 25 kwietnia 2006 r. Dz.U. L 151 z , s Poza Australią, Wyspami Cooka, Fidżi, Nową Zelandią, Niuą, Samoą, Tongą i Vanuatu 8 stron porozumienia z Nauru (PNA) to: Federacja Mikronezji, Kiribati, Wyspy Marshalla, Nauru, Palau, Papua-Nowa Gwinea, Wyspy Salomona i Tuvalu. PE v /11 PR\ doc

7 wydaje się rozwiązany, pozostaje wierzyć, że Kongres FSM ratyfikuje nowy protokół, co zgodnie z przewidywaniami nastąpi pod koniec stycznia 2011 r. Warto zauważyć, że komunikacja między rządem a Kongresem nie przebiega w optymalny sposób. Kiedy delegacja Kongresu w lipcu 2010 r. odwiedziła Brukselę, jej członkowie skarżyli się na bardzo niski ich zdaniem poziom rekompensaty za dostęp do zasobów. Okazuje się jednak, że zupełnie nie wiedzieli o tym, iż UE uiściła już opłaty, nie uzyskując przy tym od FSM możliwości prowadzenia połowów. Zdaniem Komisji Europejskiej Kongres, do czasu otrzymania nowego protokołu celem jego ratyfikowania, nie był również świadomy tego, iż trwają negocjacje dotyczące jego odnowienia. Należy zauważyć również, że część Kongresu opowiada się za wzmocnieniem więzi gospodarczych z Chinami i nie patrzy przychylnym okiem na obecność innych krajów lub podmiotów, jak UE, której obecność mogłaby ograniczyć pole manewru odnośnie do porozumień z potęgą azjatycką. Kontekst wielostronny. WCPFC Na poziomie międzynarodowym FSM są stroną takich umów międzynarodowych, jak umowy w sprawie różnorodności biologicznej, umowy w sprawie zmian klimatu, protokołu z Kioto i UNCLOS, jednak żadnej z nich nie ratyfikowały. FSM są również stroną różnych porozumień i systemów współpracy w obszarze objętym umową z UE, jak uzgodnień z Palau, umowy w sprawie połowów okrężnicowcami na wschodnim Pacyfiku, Forum Południowego Pacyfiku (FFA), w związku z czym zawartość umowy z UE musi w pełni odpowiadać uzgodnieniom przyjętym w ramach tych forów. FSM są również stroną Komisji Rybołówstwa Pacyfiku Zachodniego i Środkowego (Western Central Pacific Fisheries Commission WCPFC), regionalnej organizacji ds. rybołówstwa zajmującej się gospodarką i zachowaniem zasobów rybnych w obszarze. Mogłoby się wydawać, że szeroki wachlarz organizacji upoważnionych do podejmowania decyzji w zakresie gospodarki rybołówstwem gwarantuje minimalny poziom uregulowania tej działalności, jednak rzeczywistość okazuje się daleko odbiegać od wyobrażeń. Sprawozdawczyni miała okazję uczestniczyć w VII posiedzeniu WCPFC, które odbywało się w Honolulu (Hawaje) w dniach 5-10 grudnia 2010 r., i stwierdza, że zarówno przebieg posiedzenia, jak i końcowe porozumienia, nie mogły okazać się bardziej rozczarowujące. Kraje, które sąsiadują z tą strefą Pacyfiku, jednoznacznie odmawiają zaakceptowania w swojej WSE jakiegokolwiek międzynarodowego środka w zakresie zarządzania, co biorąc pod uwagę ich skłonność do faworyzowania interesów Chin oraz Azji południowowschodniej oraz brak zdolności i środków do zarządzania i kontrolowania własnych wód, niemalże gwarantuje prowadzenie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (IUU) na wielką skalę. W rzeczywistości publikowany przez CIA World Factbook w swym raporcie za 2010 r. określa, iż przełowienia stanowią jeden z głównych czynników zagrożenia środowiska naturalnego w WSE, obok zmian klimatu i zanieczyszczenia. Z tego względu sprawozdawczynię niezwykle uderzyło to, iż liczni, obecni na posiedzeniu PR\ doc 7/11 PE v01-00

8 przedstawiciele organizacji pozarządowych zaangażowanych w ochronę środowiska niemalże nie zabierali głosu na ten temat, co pozostaje w jaskrawym kontraście z ich ogromną aktywnością na forum takich organizacji, jak ICCAT. Podczas posiedzenia kraje sąsiadujące zawetowały przyjęcie jakichkolwiek środków zarządzania w powiązaniu z kontrolą, zaś propozycje UE i Japonii, by zawiesić działalność połowową, zostały zdecydowanie odrzucone, zaś towarzyszyły temu wyraźne oznaki wrogości wyrażone pod adresem delegacji UE. Z tego względu konieczne jest utrzymanie i wzmocnienie obecności Wspólnoty w tym obszarze, nie tyle by chronić i wspierać interesy floty wspólnotowej, ale ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla międzynarodowego zaangażowania w zachowanie niezwykle bogatego w zasoby łowiska, a poza tym należy zapobiec utrwaleniu się opisanej sytuacji. Jakakolwiek szansa, choćby najmniejsza, by stworzyć przeciwwagę dla interesów flot, które mniej angażują się w ukrócenie IUU, o ile otwarcie ich nie popierają, ma strategiczne znaczenie dla ochrony łowiska. Wraz z obecnością panelu WCPFC, dzięki porozumieniom w sprawie połowów z Wyspami Salomona, Kiribati i FSM, Unia Europejska dzięki rozporządzeniu w sprawie IUU dysponuje jednym z najlepszych narzędzi wspierania zachowania zasobów rybnych w obszarze i lepszego nimi zarządzania. Stan zasobów Zgodnie ze sprawozdaniem zleconym przez Komisję Europejską, stan głównych zasobów rybnych wciąż przedstawia się zadowalająco. Zasoby tuńczyka bonito (Katsuwonus pelamos) nie są ani nadmiernie wyeksploatowane ani przełowione, choć widać wzrost połowów dokonywanych przez sejnery. Dokonuje się jednak połowów stad ryb starszych niż jeden rok, co pozwala gatunkowi osiągnąć wiek reprodukcyjny. Jeśli chodzi o tuńczyka żółtopłetwego (Thunnus albacare) gatunek ten również nie jest przełowiony, zaś jego zasoby eksploatowane są na poziomie maksymalnych podtrzymywanych połowów (RMS), choć komitet naukowy WCPFC zaleca nie zwiększać śmiertelności ryb przez odławianie w strefie najbardziej wysuniętej na zachód, gdzie dokonywanych jest 95% połowów tego gatunku, głównie przez floty Indonezji i Filipin, których działalność doprowadziła do spadku zasobów o 30%. Z kolei zasoby opastuna (Thunnus obesus) wskazują na przełowienie i komitet naukowy WCPFC zaleca obniżenie śmiertelności w drodze odłowów o 30-50% celem osiągnięcia poziomów z lat , które pozwalają zachować biomasę na poziomie RMS. Jeśli chodzi o miecznika (Xiphias gladius), czyli gatunek o szerokim występowaniu w obszarze Pacyfiku, nie wykazuje on śladów przełowienia lub nadmiernej eksploatacji, choć wątpliwości pod adrsem szeregu danych historycznych zalecają, by utrzymać odłowy na aktualnym poziomie w ciągu najbliższych lat. PE v /11 PR\ doc

9 KONTEKST I ANALIZA WNIOSKU Z porównania protokołu z jego poprzednią wersją można wyciągnąć następujące wnioski dotyczące kluczowych zagadnień. OKRES OBOWIĄZYWANIA UMOWY: RODZAJ UMOWY POJEMNOŚĆ REFERENCYJNA REKOMPENSATA FINANSOWA OPŁATY UISZCZANE PRZEZ WŁAŚCICIELI STATKÓW PŁATNOŚCI ZALICZKOWE PROTOKÓŁ ODNOWIONY ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 850/ LAT 3 LATA ( ) UMOWA W SPRAWIE UMOWA W SPRAWIE POŁOWÓW TUŃCZYKA POŁOWÓW TUŃCZYKA TON TON /ROK /ROK ZA MOŻLIWOŚCI ODŁOWÓW /ROK WSPARCIA POLITYKI RYBOŁÓWSTWA FSM. 35 /TN. 35 /TN.. OPŁATA ZA ROZPATRZENIE WNIOSKU 460 /STATEK. SKŁADKA NA PROGRAM OBSERWACYJNY /STATEK ZA SEJNER (POŁOWY REFERENCYJNE 428 TN) ZA TAKLOWCA (POŁOWY REFERENCYJNE 120 TN) /ROK, 18% PRZEZNACZONE NA WSPARCIE ODPOWIEDZIALNEGO RYBOŁÓWSTWA.. OPŁATA ZA ROZPATRZENIE WNIOSKU 250 /STATEK. SKŁADKA NA PROGRAM OBSERWACYJNY 500 /STATEK ZA SEJNER (POŁOWY REFERENCYJNE 428 TN) ZA TAKLOWCA (POŁOWY REFERENCYJNE 120 TN) UPRAWNIENIA DO POŁOWÓW PROTOKÓŁ ODNOWIONY ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 850/2006 SEJNERY Z OKRĘŻNICĄ TAKLOWCE POWIERZCHNI OWE SEJNERY Z OKRĘŻNICĄ HISZPANIA % 8 FRANCJA % -- PORTUGALIA OGÓŁEM STATKÓW 12 TAKLOWCE POWIERZCHNI OWE Przedłużenie o dwa lata okresu obowiązywania protokołu to dobra wiadomość, zarówno jeśli chodzi o stabilność floty dokonującej połowów w regionie, jak i o wzmocnienie roli UE jako podmiotu w regionie. Ponieważ nie można korzystać już z poprzedniego protokołu, trudno ocenić przyczyny obniżenia możliwości połowowych. PR\ doc 9/11 PE v01-00

10 Należy również pochwalić fakt, iż w trakcie negocjacji Komisja Europejska zdołała uzyskać gwarancje, iż kwoty już zapłacone FSM w czasie obowiązywania poprzedniego protokołu, w tym finansowa rekompensata za pierwszy rok, jak również zaliczki wypłacone przez właścicieli statków za pozwolenia na połów, których nigdy nie otrzymali, zostaną odliczone z finansowej rekompensaty wspólnotowej i podzielone proporcjonalnie na pięć lat obowiązywania nowego protokołu jako zaliczki właścicieli statków, co ujęto w art. 2 ust. 2 lit. a) i sekcji 2 ust. 3 lit. a) załącznika do protokołu. Wyjaśnienia wymagają jeszcze zaliczki z tytułu udziału w programie obserwacyjnym, o których mowa w rozdziale I ust. 7 lit. h) załącznika. Jeśli decyzja FSM, by potroić tę składkę, budzi wątpliwości, gdyż stanowi wybieg, poprzez który protokół staje się droższy, rozdział IV w sprawie obserwatorów nakazuje, by na pokładzie każdego sejnera znajdował się obserwator, co nie jest wymogiem dla taklowców. Ponieważ jednak uzyskanie zezwolenia na połów uwarunkowane jest uprzednim uiszczeniem opłat, w tym za obserwatorów, mogłoby dojść do sytuacji, że taklowiec, który nie ma obowiązku przewożenia obserwatora, musiałby zapłacić tyle samo, co wydaje się zupełnie nielogiczne. Komisja Europejska zobowiązała się jak najszybciej wyjaśnić tę kwestię z władzami FSM. Parlament Europejski ze swej strony gotowy jest do ścisłego monitorowania wdrażania i postępu w zakresie wieloletniego programu sektorowego FSM, który jest finansowany przez umowę, jak określono w art. 3 protokołu. WNIOSKI 1. Nowy protokół ma istotne znaczenie dla UE, nie tyle ze względu na możliwości połowowe, jakich udziela on flocie Wspólnoty, która pod względem liczby statków wciąż pozostaje drugoplanowym podmiotem w obszarze, jak z uwagi na to, że w oparciu o istniejące stosunki z Kiribati i Wyspami Salomona, wzmacnia i konsoliduje niezwykle pożądaną obecność UE wraz z jej filozofią i normami dotyczącymi zachowania zasobów i gospodarowania nimi, a także zaangażowanie UE w zwalczanie IUU. 2. PE ma nadzieję, że nie powrócą problemy, które sprawiły, iż poprzedni protokół okazał się niewykonalny, i oczekuje, że Komisja wykaże się szczególną czujnością w chronieniu finansowych interesów przedsiębiorstw wspólnotowych. 3. Zarówno z uwagi na poprzedni punkt, jak i na monitorowanie wieloletniego programu sektorowego, jaki powinny wprowadzić FSM, PE zmuszony jest ponownie zaapelować o to, by mógł być reprezentowany na posiedzeniach wspólnego komitetu, o którym mowa w art. 9 umowy. 4. Biorąc pod uwagę znaczenie omawianego obszaru, PE zwraca się do Komisji o rozważenie możliwości ustanowienia delegatury w tym regionie. Z uwagi na jego ogromne oddalenie, które utrudnia podróżowanie, istnienie trzech umów w sprawie połowów z krajami tego obszaru, a także ze względu na ustanowioną przez UE strategię współpracy na rzecz rozwoju, która przewiduje finansowanie w wysokości 42 mln euro za pośrednictwem Funduszu PE v /11 PR\ doc

11 Rozwoju, sytuacja wymaga ściślejszego monitorowania, niż to, jakiego można dokonać z Brukseli. 5. PE podkreśla swe głębokie zaniepokojenie z powodu zboczenia przez WCPFC z obranego kierunku i oporu wobec przyjęcia prawdziwie skutecznych i weryfikowalnych środków ochrony obszaru, i wzywa WCPFC do współpracy z innymi krajami zaangażowanymi w odpowiedzialne rybołówstwo celem uzyskania większej siły przebicia w zakresie ostatecznych zaleceń i zneutralizowania budzących wątpliwości interesów flot azjatyckich. PR\ doc 11/11 PE v01-00